Biuletyn socjologii religii

(1)

Witold Zdaniewicz, Teresa

Podgórska

Biuletyn socjologii religii

Collectanea Theologica 63/4, 159-169

(2)

Z a w a r to ś ć : I. Z A K Ł A D S O C J O L O G II R E L IG II S A C . II. D U S Z P A S T E R S T W O JA K O D Z IA Ł A L N O Ś Ć Z O R G A N IZ O W A N A . B ib lio g ra f ia (1963— 1992). II I. W Y K Ł A D Y D L A D U C H O W IE Ń S T W A W K U L . *

I. Z A K Ł A D S O C J O L O G II R E L IG II SA C (03-802 W a rs z a w a , u l. S k a ry s z e w s k a 12)

Z a k ła d S o c jo lo g ii R e lig ii S A C j e s t in s ty t u c ją n a u k o w o -b a d a w c z ą . Z o s ta ł e ry g o w a n y w r o k u 1972 p r z e z S to w a rz y s z e n ie A p o sto lstw a· K a to lic k ie g o (s k ró t łac. SA C ). Z a k ła d o d p o c z ą tk u sw eg o is tn i e n ia w s p ó łp r a c o w a ł z S e k r e t a r i a te m E p is k o p a tu P o ls k i w z a k re s ie z b ie r a n ia s ta ty s ty k i K ościoła· k a to lic k ie g o w P o lsc e . Z t ą d z ia ła ln o ś c ią Z a k ła d u z w ią z a n a je s t s e r ia w y d a w n ic z a p t. S ta t y s t y k a K o śc io ła r z y m s k o k a to lic k ie g o w P olsce. W r a m a c h te j s e r ii w y d a w a n o z b io r y s ta ty s ty k i K o śc io ła k a to lic k ie g o w P o ls c e o ra z sp isy d u c h o w ie ń s tw a d ie c e z ja ln e g o i z a k o n n e g o w P o ls c e (w y k a z p o n iż e j).

O d ro k u 1981 Z a k ła d ro z p o c z ą ł w y d a w a n ie n o w e j s e r ii p t. S tu d ia so c jo  lo g ic z n o -r e lig ijn e . M ieszczą s ię tu t a j m o n o g r a fic z n e o p r a c o w a n ia p o szcze g ó ln y c h a u to r ó w j a k i p r a c e z b io ro w e , o p a r t e n a p rz e p r o w a d z o n y c h b a d a n ia c h so c jo lo g ic z n y c h . C zęść z ty c h p u b lik a c ji pow stała· n a p o d s ta w ie w ła s n y c h b a d a ń Z a k ła d u . W r a m a c h te j s e r ii w y d a n o d o ty c h c z a s 15 p u b li k a c ji (w y k a z p o n iż e j). O d 1979 r o k u Z a k ła d ro z p o c z ą ł n a z le c e n ie K o n f e r e n c ji E p is k o p a tu P o ls k i b a d a n ie p r a k t y k n ie d z ie ln y c h (d o m in ic a n te ś ) w e w s z y s tk ic h p a r a  f ia c h P o lsk i. B a d a n ie ta k i e p rz e p r o w a d z a n o r a z w ro k u w o s ta tn ią n ie d z ie lę lis to p a d a . A k tu a ln ie j e s t w p rz y g o to w a n iu p u b li k a c ja n a te n te m a t za· la t a 1979— 1991. O k re s te n d o ty czy s ta re g o p o d z ia łu d ie c e z ji w P o lsce. W r o k u 1992 p r z e p r o w a d z o n o b a d a n ia d o m in ic a n te ś w n o w y c h d ie c e z ja c h P o ls k i ju ż w cz e rw c u . O p ró c z ty c h b a d a ń z e sp ó ł Z a k ła d u p r z e p r o w a d z ił te ż in n e n a s tę p u ją c e b a d a n ia : 1) W k o o p e ra c ji z I n s ty tu te m B a d a ń P ro b le m ó w M ło d zieży w W a rs z a w ie w la ta c h 1938 i 1989 p rz e p r o w a d z o n o b a d a n ia n a r e p r e z e n ta ty w n e j p ró b ie u c z n ió w i s tu d e n tó w p o ls k ic h n a te m a t „ w a rto ś c i re lig ijn o - m o r a ln e m ło d zież y w P o ls c e ” . 2) W k o o p e ra c ji z I n s ty tu te m G o s p o d a rk i P r z e s tr z e n n e j U n iw e rs y te tu W a rs z a w s k ie g o w r a m a c h s z e ro k ie g o p ro g r a m u b a d a ń „R o zw ó j re g io n a ln y — ro z w ó j lo k a ln y — s a m o rz ą d te r y to r i a ln y ” , k o o rd y n o w a n e g o p rz e z p ro f, d r h a b . A n to n ie g o K u k l i ń s k i e g o , z re a liz o w a n o t e m a t „ R o la p a r a f ii r z y m s k o - k a to lic k ie j w o rg a n iz a c ji ż y c ia sp o łe c z n e g o n a s z c z e b lu lo k a ln y m ” . W ra p o r c ie z ty c h b a d a ń w y k o rz y s ta n o ty lk o część u z y s k a n y c h m a te ria łó w . P o z o s ta łe m a te r ia ły b ę d ą s ta n o w iły b a z ę d la d a ls z y c h a n a liz . M a te ria ły t e b y ły ró w n ie ż p o d s ta w ą d la k ilk u p ra c m a g is te rs k ic h i d o k to rs k ic h .

3) Ł ą c z n ie z G łó w n y m U rz ę d e m S ta ty s ty c z n y m p r z e p r o w a d z o n o r e p r e z e n ta ty w n e b a d a n ia o g ó ln o p o lsk ie (5032 osób od l a t 18) w ro k u 1991 n a * B iu le ty n so c jo lo g ii re lig ii p rz y g o to w u je Z a k ła d S o c jo lo g ii R e lig ii K U L p o d k ie r u n k ie m ks. W ła d y s ła w a P i w o w a r s k i e g o . R e d a k to r e m o b e c n e g o n u m e r u j e s t T e re s a P o d g ó r s k a .

(3)

t e m a t r e lig ijn o ś c i sp o łe c z e ń s tw a p o ls k ie g o . O p ra c o w a n o r a p o r t z ty c h b a d a ń , a w p rz y g o to w a n iu j e s t p u b lik a c ja .

4) R ów nież w łączności z G U S -em Z a k ła d p rzy g o to w u je n o w e b a d a n ia n a t e m a t e to s u p ra c y P o la k ó w .

Z a k ła d m a w ła s n ą p ra c o w n ię k o m p u te r o w ą (k ie ro w n ik ie m j e s t m g r S. S z a r y k ) o r a z u rz ą d z e n ia p o lig ra fic z n e . D o zesp o łu n a u k o w e g o Z a k ła d u n a le ż ą z a ró w n o c z ło n k o w ie Z a k ła d u (ks. p ro f , d r h a b . W . Z d a n i e w i c z S A C , k s. m g r M. O l e c h SA C , d r E lż b ie ta F i r 1 i t, m g r A. R a d ź к o) j a k i b lisc y w s p ó łp r a c o w n ic y (ks. p ro f, d r h a b . W . P i w o w a r s k i K U L , ks. p ro f . d r h a b . J . M a r i a ń s k i K U L , ks. d r E. J a r m o c h ) . J a k w s p o m n ia n o Z a k ła d w s p ó łp r a c u je z S e k r e t a r i a te m E p is k o p a tu P o l sk i. I z te j r a c j i j e s t o g n iw e m p o ś r e d n im m ię d z y S e k r e t a r i a te m a G U S -e m w z b ie r a n iu i p u b lik a c ji s ta ty s ty k i k o ś c ie ln e j. W r o k u 1991 Z a k ła d z a w a r ł u m o w ę z G U S -e m , oo do w s p ó ln e g o z b ie r a n ia i p u b lik o w a n ia s ta ty s ty k i k o ś c ie ln e j. W y ra z e m te j w s p ó łp r a c y b y ło w s p ó ln e w y d a n ie R o c z n ik a S ta t y s ty c z n e g o K o ś c ió ł k a to lic k i w P o lsc e 1918— 1990. Z a k ła d p rz y g o to w u je te ż ta b e l e s ta ty s ty c z n e n a te m a t K o śc io ła k a t. w P o ls c e do m a łe g o i d u ż e g o R o c z n ik a S ta ty s ty c z n e g o w y d a w a n y c h p rz e z G U S. W G łó w n y m U rz ę d z ie S ta ty s ty c z n y m p o w s ta ł s p e c ja ln y z e sp ó ł d o s ta ty s ty k i w y z n a ń (k tó ry m k i e r u j e d r L. A d a m c z u k ) , k tó r y m a s ta ły k o n ta k t z Z a k ła d e m . Z a z g o d ą S e k r e t a r i a tu E p is k o p a tu P o ls k i Z a k ła d p r z e ją ł ( ja k o p r a c ę z le c a n ą p r z e z G U S) n a d a w a n ie id e n ty f ik a c y jn y c h n u m e r ó w s ta ty s ty c z n y c h (R E G O N ) in s ty tu c jo m k o ś c ie ln y m d la c a łe j P o ls k i. — Z a k ła d w s p ó łp r a c u je te ż z k a te d r ą so c jo lo g ii re lig ii A k a d e m ii T e o lo g ii K a to lic k ie j w W a rs z a w ie .

S e rie w y d a w n ic z e Z a k ła d u S o c jo lo g ii R e lig ii S A C :

I. S ta ty s ty k a K o śc io ła rz y m s k o k a to lic k ie g o w P o ls c e

1. S p is d u c h o w ie ń s tw a d ie c e zja ln e g o i z a k o n n e g o w P olsce, (s ta n n a d z ie ń 30. X . 1971) o p ra ć . A. O r s z u l i k , E. W i n k l a r z, W. Z d a n i e w i c z , P o z n a ń —W a rs z a w a 1975.

2. K o śc ió ł k a to lic k i w P o lsce 1945— 1972. D u c h o w ie ń s tw o i w ie r n i, m ie js c a k u ltu , ż y c ie r e lig ijn e , o p ra ć . ks. W . Z d a n i e w i c z S A K . P a llo ttin u m , P o z n a ń —W a rs z a w a 1978.

3. K o ś c ió ł k a to lic k i w P o lsce 1945— 1978. D u c h o w ie ń s tw o i w ie r n i, m ie js c e k u lt u , z g ro m a d z e n ia z a k o n n e ; o p ra ć . k s. W . Z d a n i e w i c z S A K , P a l- lo ttin u m , P o z n a ń —W a rs z a w a 1979 ( w e r s j a p o ls k a , a n g . i fra n c .). 4. S p is d u c h o w ie ń s tw a d ie c e z ja ln e g o i z a k o n n e g o w P o lsce 1979, p o d re d . ks. A. O r s z u l i k a S A K i ks. W. Z d a n i e w i c z a S A K , P a llo ttin u m , P o z n a ń —W a rs z a w a 1980. 5. S ta t y s t y k a K o śc io ła r z y m s k o k a to lic k ie g o w P o lsc e 1945— 1982. D ru g a w iz y t a J a n a P a w ła I I w P o lsc e 1983, P a llo ttin u m , P o z n a ń 1983. 6. S p is d u c h o w ie ń s tw a d ie c e zja ln e g o i z a k o n n e g o w P o lsce 1985. (S ta n n a

d z ie ń 1. IX . 1985), o p ra ć . k s . A . O r s z u l i k , ks. W. Z d a n i e w i c z , P a llo ttin u m , P o z n a ń —W a rs z a w a 1985.

7. K o śc ió ł k a to lic k i w P o lsce 1987, o p ra ć . k s. W . Z d a n i e w i c z S A K , P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1989.

8. S p is D u c h o w ie ń s tw a d ie c e z ja ln e g o i z a k o n n e g o w P o lsce 1991, re d . n a u  k o w a : k s. b p A. O r s z u l i k S A K i ks. W. Z d a n i e w i c z S A K , W a r s z a w a 1991.

II. S tu d ia s o c jo lo g ic z n o -re lig ijn e

1. Z b a d a ń n a d re lig ijn o śc ią p o ls k ą . S tu d i a i m a te r ia ły , p r a c a z b io ro w a , r e d .: ks. W . P i w o w a r s k i i ks. W. Z d a n i e w i c z S A K , P a llo tt i- n u m , P o z n a ń — W a rs z a w a 1986.

(4)

p ło c k im w w a r u n k a c h in d u s tr ia liz a c ji (1967— 1976), P a llo ttin u m , P o z n a ń — W a rs z a w a 1984.

3. R e lig io u s n e s s in th e P o lish s o c ie ty life (c h o s e n p r o b le m s ), r e d .: W. Z d a - n i e w i c z S A K , P a llo ttin u m , W a rs z a w a 19*81.

4. J . B a n i a k , S o c jo lo g ia r e lig ii i re lig ijn o śc i. B ib lio g r a fia p ra c p o ls k ic h i p r z e k ła d ó w o b c y c h za la ta 1929— 1979, P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1981. 5. R e lig ia i ż y c ie s p o łe c zn e , p r a c a z b io ro w a , r e d .: ks. W . Z d a n i e w i c z

S A K , P a llo ttin u m , P o z n a ń —W a rs z a w a 1981.

6. R e lig io n a n d social life , e d ite d b y W. Z d a n i e w i c z SA C , P a llo ttin u m , P o z n a ń —W a rs z a w a 1981.

7. J. M a r i a ń s k i , S o c jo lo g ia m o ra ln o ś c i. W p r o w a d z e n ie i b ib lio g r a fia p ra c p o ls k ic h 1946— 1986, P a llo ttin u m , P o z n a ń — W a rs z a w a 1986.

8. R. D z w o n k o w s k i , P o ls k a o p ie k a r e lig ijn a w e F r a n c ji 1909— 1939, P a llo ttin u m , P o z n a ń —W a rs z a w a 1988.

9. P . T a r a s , P o lo n ia w D e tro it, P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1989.

10. W . Z d a n i e w i c z , S o m e Q u e s tio n s o f p o lis h r e lig io s ity in th e 1980, P a llo ttin u m , W a rs z a w a .

11. W . P i w o w a r s k i , W. Z d a n i e w i c z , R e lig ijn o ś ć p o ls k a w ś w ie tle b a d a ń s o c jo lo g ic zn y c h , P a llo ttin u m , W a r s z a w a 1990.

12. E. F i r 1 i t, E. J a r m o c h , K . R o s a , W. Z d a n i e w i c z , R o la p a r a fii r z y m s k o - k a to lic k i e j w o r g a n iz a c ji ż y c ia sp o łe c zn e g o n a s z c z e b lu lo k a l n y m , P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1990.

13. J. M a r i a ń s k i , W. Z d a n i e w i c z , W a r to ś c i r e lig ijn e i m o ra ln e m ło  d y c h P o la k ó w , P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1991.

14. R e lig ia w d o b ie p r z e ło m u w P o lsce, re d . L. A d a m c z u k , P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1991. 15. T r o s k a K o śc io ła o r o d z in ę w P olsce, p r a c a z b io ro w a , r e d .: T e re s a K u - к o ł o w i с z, P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1992. (p o n iższe d w ie s e r ie p rz y g o to w a n o p rz e z R e d a k c ję W y d a w n ic tw I n s ty tu t u T e o lo g ii A p o s to ls tw a i Z a k ła d u S o c jo lo g ii R e lig ii S A K ). IU . S tu d ia p a s to r a ln e 1. D zie c k o , p r a c a zb. p o d re d . k s. W. P i w o w a r s k i e g o i ks. W. Z d a - n i e w i с z a S A K , P o z n a ń —W a rs z a w a 1984. 2. R y tu a ł r e l ig i jn y w r o d z in ie , p r a c a zb. p o d re d . k s. W. P i w o w a r s k i e  g o i ks. W . Z d a n i e w i с z a S A K , P o z n a ń —W a rs z a w a 1988. 3. K o śc ió ł a ś r o d k i sp o łe c zn e g o p r z e k a z u , p r a c a zb. p o d re d . ks. J. C h r a p - k a C SM A , P a ll o ttin u m W a rs z a w a 1990. IV . B ib lio te k a I n s ty tu t u T eo lo g ii A p o s to ls tw a

1. S ta n is ła w K o b i e l u s, N ie b ia ń s k a J e r o z o lim a (od s a c r u m m ie js c a do s a c r u m m o d e lu ), P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1989.

1. K s. J u l i a n W a r z e c h a S A K , Z n a c z e n ie i p o c h o d z e n ie b ib lijn e j f o r  m u ły «p o sła ć sło w o » , P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1990.

3. K s. K a z im ie rz N o w a k S A K , B ib lio g r a fia p r a c c z ło n k ó w p o ls k ie j p r o  w in c j i S to w a r z y s z e n ia A p o s to ls tw a K a to lic k ie g o 1907— 1985, P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1989.

4. A n ie la D у 1 u s, M o ra ln o ść k r a ń c o w a ja k o p r o b le m d la k a to lic k ie j n a u k i s p o łe c zn e j, P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1991.

5. K s. Z b ig n ie w S a r e ł o SA C , E ty c z n a d o n io sło ść d o ś w ia d c z e n ia r e lig ij nego. S tu d i u m te o lo g ic z n o -m o r a ln e w ś w ie tle tr a n s c e n d e n ta ln e j a n tr o  p o lo g ii K . R a h n e r a , P a llo ttin u m , W a rs z a w a 1992.

k s . W ito ld Z d a n ie w ic z S A K , W a r s z a w a

(5)

II. D U S Z P A S T E R S T W O JA K O D Z IA Ł A L N O Ś Ć Z O R G A N IZ O W A N A

B ib lio g ra fia (1963— 1992)

K o śc ió ł ja k o z n a k i n a rz ę d z ie z b a w ie n ia (por. K K 48) o ra z z g ro m a d z e n ie w ie rz ą c y c h w C h r y s tu s a (por. K K 2), w k tó r y m o b e c n y je s t C h ry s tu s p rz e z D u c h a Ś w ię te g o , m a r e lig ijn y i n a d p rz y r o d z o n y c h a r a k t e r i rz ą d z i s ię i n n y m i p r a w a m i n iż in s ty tu c je św ie c k ie . A le te n ż e K o śc ió ł s k ła d a się r ó w n ie ż z lu d z i, n ie k ie d y sła b y c h , k tó rz y m u s z ą n im k ie ro w a ć . D la te g o K o śció ł, w s w o je j lu d z k ie j rz e c z y w isto śc i, p o d le g a , p r z y n a jm n ie j w ja k i e jś m ie rz e , z a s a d o m o rg a n iz a c ji i k ie r o w a n ia . B o s k o -lu d z k a rz e c z y w is to ść e k le z ja ln a m u s i zało ży ć z e w n ę tr z n ą d z ia ła ln o ś ć , k tó r a p o w in n a b y ć d z ia ła ln o ś c ią s p r a w n ą i o w o c n ą . Z a s to s o w a n ie z a s a d o rg a n iz a c ji i z a rz ą d z a n ia do in s ty tu c ji k o śc ie ln y c h i ic h p r a k ty c z n e j d z ia ła ln o ś c i je s t p o m o c n e w o k re ś le n iu w ie lu fo r m p o s łu g iw a n ia d u s z p a s te rs k ie g o w z m ie n ia ją c y c h się w a r u n k a c h s p o łe c z n o -k u ltu ro w y c h .

D u s z p a s te rs tw o , ja k o d z ia ła ln o ś ć c a łe g o K o śc io ła , j e s t p rz e d m io te m w ie lu d y s c y p lin n a u k o w y c h . I s tn ie je ta k ż e m o ż liw o ść p ro w a d z e n ia r e f e le k c ji n a u k o w e j n a d d u s z p a s te r s tw e m w ś w ie tle te o r ii, m e to d i te c h n ik k ie r o w a n ia z e sp o ła m i lu d z k im i. P ro b le m e m w c ią ż o tw a r ty m je s t, j a k p o d n ie ś ć s p r a w n o ś ć d z ia ła n ia ró ż n y c h zesp o łó w d u s z p a s te rs k ic h w ro z w ią z y w a n iu z a d a ń p a s t o ra ln y c h , j a k n a js k u te c z n ie j w y k o n y w a ć f u n k c j ę k ie r o w n ic z ą n a ró ż n y c h sz c z e b la c h ż y c ia k o śc ie ln e g o , j a k p la n o w a ć i o rg a n iz o w a ć d z ia ła ln o ś ć d u s z p a s t e r s k ą i j a k i p o w in n a p rz y jm o w a ć k s z ta łt w s p ó łp r a c a i k o o r d y n a c ja d z ia ła ln o ś c i d u s z p a s te rs k ie j. P o m o c ą w ro z w ią z y w a n iu p o w y ższy ch p ro b le m ó w m o ż e b y ć b ib lio g r a f ia z z a k re s u o rg a n iz a c ji d u s z p a s te rs tw a , k tó r ą p r e z e n tu je m y p o n iż e j.

1. S tru k tu ry o rgan izacyjn e K ościoła

B e d n o r z H .: W s p ó łc z e s n a p a r a fia m ie js k a . W: D ei V ir tu s . R ed . J . K r u - c in a . W ro c ła w 1974 s. 55—62. B i s t a S .: R a d y D ie c e z ja ln e w s łu ż b ie w s p ó ln o ty k o ś c ie ln e j. „ W ia d o m o śc i D ie c e z ja ln e K a to w ic k ie g o ” 60: 1985 n r 5 s. 144— 150. T e n ż e : K u r ia D ie c e z ja ln a w s łu ż b ie w s p ó ln o ty K o śc io ła p a r ty k u la r n e g o . „ W ia d o m o śc i D ie c e z ja ln e K a to w ic k ie ” 59: 1984 n r 3 s. 89—98. D y d u c h J. : K a n c e la r ia p a r a fia ln a m ie js c e m d u sz p a s te r z o w a n ia . „ N o tifi- c a tio n e s e c u ria ...” 122: 1985 n r 1— 3 s. 47— 53. T e n ż e : F u n k c ja p ro b o s zc za i w ik a r iu s z a p a r a fia ln e g o w ś w ie tle n o w e g o K o d e k s u P r a w a K a n o n ic zn e g o . „ N o tif ic a tio n e s e c u ria ...” 121: 1984 n r 1— 2 s. 14—23.

E X e 1 e r A. : O d o b s łu ż o n e j do w s p ó łtr o s z c z ą c e j się p a r a fii. „ S e m in a re . P o  s z u k iw a n ia p a s to r a ln o - n a u k o w e ” . 1983 s. 5— 31.

H e i n e m a n n H .: P a ra fia ja k o m ie js c e s łu ż b y K o ścio ła . „ A n a le c ta C ra c o - v ie n s ia ” 17: 1986 s. 337— 348. H e j m o K . : P a ra fia w K o ś c ie le p o s o b o r o w y m w P olsce. „W D ro d z e ” 6: 1978 n r 5 s. 5— 13. H e p p N. : N e u e G e m e in d e m o d e lle . W ie n 1971. J o n a c z y k Z .: K a p ła n — k ie r o w n ik w s p ó ln o ty p a r a fia ln e j. W: O so b o w o ść k a p ła ń s k a . R ed . J. M a jk a . W ro c ła w 1976 s. 201—214. K a m i ń s k i R .: P a r a fia w d ie c e z ji i w K o ś c ie le p o w s z e c h n y m . R T K 30: 1983 z. 6 s. 99— 117.

T e n ż e : P a r a fia w s p ó ln o tą w s p ó ln o t. W: K o ś c ió ł w s łu ż b ie c z ło w ie k a . R ed . W . T u re k , J. M a r ia ń s k i. O lsz ty n 1990 s. 203— 217.

T e n ż e : P r z y n a le ż n o ś ć do p a r a fii k a to lic k ie j. L u b lin 1987.

K o m i n e k B. : P a r a fia ja k o fo r m a u r z e c z y w is tn ia n ia się K o ścio ła . W : D ei V ir tu s . R e d . J. K ru c in a . W ro c ła w 1974 s. 23—30.

(6)

K r a w c z y k W .: D z ie k a n w e w s p ó ln o c ie d e k a n a ln e j. „ S tu d ia P ło c k ie ” 8: 1980 s. 61— 75.

К r u с i n a J. : O ś r o d e k g r u p r e lig ijn y c h w p a r a fii. „ C o llo q u iu m S a lu t is ” 20: 1988 s. 69— 84.

M a r i a ń s k i J .: K a p la n ja k o k ie r o w n i k w s p ó ln o ty p a r a fia ln e j. W : O so  b o w o ść k a p ła ń s k a . R e d . J. M a jk a . W ro c ła w 1976 s. 229— 237.

T e n ż e : P a r a fia m ie js k a ja k o g ru p a sp o łe c zn a . C hS 8: 1977 n r 3 s. 69—84. T e n ż e : M a łe g r u p y s z a n są a p o s to ls tw a ś w ie c k ic h . H D 55: 1986 n r 1 s. 40— 46. M a z z o l e n i A. : L a fu n z io n e d e lla p a rr o c c h ia n e lla C h iesa . „ P r e s b ite r i”

8: 1971 n r 9 s. 587—606.

T e n ż e : V e r s o u n n u o v o tip o d i p a rro c c h ia . „ P r e s e n z a p a s t o r a le ” 40: 1970 n r 4 s. 275— 284.

M i a s t k o w s k i H .: D u s z p a s te r z w k a n c e la r ii p a r a fia ln e j. W : P o w o ła n ie c z ło w ie k a . W s łu ż b ie - L u d o w i B o ż e m u . R ed . B. B ejze. P o z n a ń 1983 s. 411—421. M ü l l e r A .: P fa r r e r — L a ie — G e m e in d e . „ D ia k o n ia ” 1: 1966 s. 12— 28. N o w a k M .: B is k u p w d ie c e z ji i litu r g ia . „ W a rm iń s k ie W ia d o m o śc i D ie c e  z ja ln e ” 33: 1978 n r 2— 3 s. 117— 126. P a d а с z W. : K o n fe r e n c ja E p is k o p a tu ja k o z a k tu a liz o w a n a fo r m a d a w n y c h s y n o d ó w p a r ty k u la r n y c h . „W ia d o m o śc i A r c h id ie c e z ja ln e G n ie ź n ie ń s k ie ” 24: 1970 n r 10 s. 236— 239. P a w 1 u к T. : S t r u k tu r y k o le g ia ln e w p o s o b o r o w y m p r a w ie k a n o n ic z n y m . „ S tu d ia W a r m iń s k ie ” 6: 1969 s. 347— 375.

P a s c h e r G .: B is k u p i p r e z b ite r iu m . „ C o n c iliu m ” (pol) 1965/66 n r 1— 10 s. 107— 110.

P e r z y ń s k i A .: P a r a fia w ś w ie tle te o lo g ii K o śc io ła lo k a ln e g o . W: D ziś i ju tr o p a r a fii. R ed . B p A. L e p a . Ł ó d ź 1991 s. 47— 75. P ę k a l s k i J .: S p e c y f ik a s t r u k tu r p r a w n y c h w s p ó ln o ty p a r a fia ln e j. W : D ziś i ju tr o p a r a fii, jw . s. 75— 118. P i w o w a r s k i W .: P r o b le m y d u s z p a s te r s k ie p a r a fii te r y to r ia ln y c h . R T K 32: 1985 z. 6 s. 69— 78. P l u t a W .: B is k u p w d ie c e z ji. A K 58: 1966 z. 3 n r 344 s. 147— 155. T e n ż e : W s p ó ln o ta p a r a fia ln a i j e j z e s p o ły a p o s to ls k ie . R T K 32: 1985 z. 6 s. 93—98. P o t o c k i A. : P a r a fie b ie s z c z a d z k ie . P rz e m y ś l 1987. T e n ż e : R o d z in a a p a r a fia . C hS 12: 1980 z. 7— 8, n r 91— 92 s. 37—50. R a k R .: P a r a fia w s p ó ln o ta i p a r a fia in s ty tu c ja . A s p e k t p a s to r a ln y . R T K 32: 1985 z. 6 s. 37—49. T e n ż e : K a te d r a O r g a n iz a c ji- D u s z p a s te r s tw a . R T K 32: 1985 z. 6 s. 134— 141. R o o s L .: G e m e in d e s t r u k tu r u n d G e m e in d e p a s to r al. L S 24: 1975 H . 1 s. 50— 65.

R u c h J .: S o lid a r n o ś ć k a p ła ń s k a . W s p ó ln o ta p r e z b ite r ó w d ie c e z ja ln y c h . T o  r o n to 1982.

R y b c z y k J . : P r z e m ia n y s tr u k tu r a ln e w k a n o n ic z n e j o rg a n iza c ji p a r a fii. W: D e i V ir tu s . R ed . J . K ru c in a . W ro c ła w 1974 s. 63—80.

S c h u l t z H . M .: D ie S o rg e d e r G e m e in d e u m d ie K ir c h e n d is ta n z ie r te n . L S 28: 1978 H . 4— 5 s. 253—259.

S i k o r s k i J . : K ie r o w a n ie p a r a fią w e d łu g m e to d y « z a r zą d za n ie p r z e z cele». „ W a rs z a w s k ie S tu d ia T e o lo g ic z n e ” 1: 1983 s. 339— 359. S o b c z y k W .: N o w e s t r u k t u r y d u s z p a s te r s k ie w e w s p ó łc z e s n y m K o śc ie le . „ C z ę sto c h o w sk ie S tu d ia T e o lo g ic z n e ” 1: 1973 s. 147— 156. S z t a f r o w s k i E .: W s p ó łp r a c o w n ic y b is k u p a d ie c e z ja ln e g o w p a s te r s k im p o słu g iw a n iu . W a rs z a w a 1977. Ś l ę z a k G .: W s p ó ło d p o w ie d z ia ln o ś ć ś w ie c k ic h z a K o ś c ió ł p o p r z e z d ie c e zją i p a ra fię . „ C z ę sto c h o w sk ie S tu d ia T e o lo g ic z n e ” 8: 1980 s. 205— 212. S z a f r a ń s k i A . L .: W p o s z u k iw a n iu te o lo g ii p a r a fii R T K 12: 1965 z. 3 s. 21—41. u ·

(7)

T o k a r c z u k I.: P a ra fia w ie j s k a i j e j p r z e m ia n y . H D 34: 1966 n r 1 s. 30— 37. T e n ż e : P a r a fia w o b e c p r z e m ia n k u lt u r o w y c h n a w s i. W: D e i V ir tu s , jw s. 45—54. W e r o n E .: Ś w ie c c y w e w s p ó ln o c ie p a r a fia ln e j. H D 44: 1976 n r 3 s. 170— 177. W e r y ń s k i H .: P a ra fia d ziś i ju tr o . „ Ż y c ie i M y śl” 26: 1976 n r 5 s. 63—68. W i e n H .: G e m e in d e v e r s tä n d n is d e s K o n z ils u n d d e r S y n o d e : W: K ir c h e v o n u n te n . A lt e r n a tiv e G e m e id e n . H rs g v o n H . F ra n k e n m ö lle , M ü n c h e n 1981 s. 62— 77. W i ę s y k K .: Z n a c z e n ie m a ły c h w s p ó ln o t d la p ro g r a m u u r z e c z y w is tn ia n ia się K o ścio ła . C oli. T h eo l. 59:1989 f. 2 s. 102— 111.

W i e s t u b a H .: W s p ó ln o ta p a ra fia ln a . O lsz ty n 1983.

W o r o n o w s k i F .: P a ra fia w s p ó ln o tą w ia r y i m iło ś c i. „ G o rz o w s k ie W ia  d o m o śc i K o ś c ie ln e ” 24:1981 n r 9— 10 s. 253— 255.

T e n ż e : F o r m a c ja r e lig ijn e g o ż y c ia p a ra fii. Ł o m ż a 1980.

W o j t o w i c z S .: D u s z p a s te r z w e w s p ó ln o c ie p a r a fia ln e j. H D 66:1974 n r 4 s. 249— 255. W r o n k a A. : Z a d a n ia b is k u p ó w w d ie c e z ji. A K 6 0 :1968 z. 3—4 n r 356— — 357 s. 214—221. Z u l e h n e r P . M .: P r ie s e r r m a n g e l p r a k tis c h . V o n d e r v e r s o r g te n z u r so r g e n d e n P fa r r g e m e in d e . M ü n c h e n 1983. Z a c h o w s k i A .: Z a k o n n ic y w p r a c y d u s z p a s te r s k ie j K o ścio ła . W : P o w o  ła n ie c z ło w ie k a . W s łu ż b ie L u d o w i B o ż e m u . R ed. B p B. B ej ze. P o z n a ń 1983 s. 665— 677.

2. F unkcja k iero w n icza w K ościele

G r e e l e y A .: K ie r o w n ic tw o w K o ś c ie le p r z y s z ło ś c i. „ C o n c iliu m ” (pol.) 1971 n r 1—5 s. 65— 72. J o n a c z y k Z .: O n o w y s ty ł k ie r o w a n ia p a r a fią . „ P o z n a ń s k ie S tu d ia T eo  lo g ic z n e ” 2:1978 s. 111— 120. K a m i ń s k i R .: F u n k c ja k ie r o w n ic z a K o śc io ła ja k o p r o b le m te o lo g ii p a  sto r a ln e j. R T K 3 6 :1988 z. 6 s. 51—62. K l o s t e r m a n n F . : D e m o k r a c ja i h ie r a r c h ia w K o śc ie le . P r z e m ia n y w k ie r o w a n iu K o śc io łe m . C oli. T h eo l. 42:1975 n r 2 s. 5— 20. К u d r o ń C .: Z m ia n y w fo r m a c h z a r z ą d z a n ia K o ś c io łe m . H D 39:1971 n r 1 s. 83—99. L a m b e r t B .: N o w y t y p b is k u p a . W : N o w y o b ra z K o śc io ła p o S o b o rz e W a t y k a ń s k i m II. R ed . B. L a m b e r t. W a rs z a w a 1968 s. 96— 102. M a r i a ń s k i J . : Ż y ć p a ra fią . S o c jo lo g ic z n e a s p e k ty k ie r o w a n ia w s p ó ln o tą p a ra fia ln ą . W ro c ła w 1984. T e n ż e : S ty le k ie r o w a n ia p a ra fią . A K 66:1974 z. 2 n r 391 s. 285—299. M c K e n z i e J . L .: W ła d z a w K o śc ie le . W arszaw a· 1972.

M i l o t G .: T h e o r ie s m o d e r n e s d e l’o r g a n is a tio n e t s tr u c tu r e s ecc le sia le s. P a r i s 1967 (m p s p r a c y d o k to r s k ie j. B ib lio te k a I n s ty tu t u K a to lic k ie g o w P a ry ż u ). S i k o r s k i J .: K ie r o w a n ie p a r a fią w ś w ie tle te o r ii o r g a n iz a c ji i z a r z ą d z a  n ia . S tu d i u m p a sto ra ln e . L u b lin 1978 (m p s p ra c y d o k to r s k ie j. A r c h iw u m B ib lio te k i K U L ). S z t a f r o w s k i E .: P o słu g a b is k u p a w K o ś c ie le p a r ty k u la r n y m . W : W k i e  r u n k u c h r z e ś c ija ń s k ie j k u ltu r y . R ed . B p B. B ejze. W a rs z a w a 1978 s. 350— 365. W ó j c i k W .: U d z ia ł k a to lik ó w w z a r z ą d z ie K o śc io łe m . A K 58:1966 z. 4 s. 209— 222. Z o t t l A .: M a n a g e m e n t d es G e iste s. M e n s c h e fü h r u n g u n d S e e ls o rg e . K ö - n ig s te in 1979. Ż u r o w s k i M .: H ie r a r c h ic z n e f u n k c j e z a r z ą d z a n ia K o śc io łe m . W a rs z a w a 1979.

(8)

3. P la n o w a n ie d u szp astersk ie i u p а к E. : P la n o w a n ie d u s z p a s te r s tw a . „ C z ło w ie k i Ś w ia to p o g lą d ” 2:1969 n r 7—8 s. 139— 142. D a i b e r K. F. : K ir c h e n le itu n g u n d K ir c h e n p la n u n g . W : P r a k tis c h e T h e o  logie h e u te . H rs g F. K lo s te rm a n n , R. Z e rfa s s. M ü n c h e n — M a in z 1974 s. 539—553. T e n ż e : L e itu n g in d e r O r ts g e m e in d e . W: G e m e n id e p r a x is . H rsg . N. G re i- n a c h e r , N. M e tte , W. M ö h le r. M a in z 1979 s. 180— 197. F e i z i e r H .: E r s te llu n g e in e s P a s to r a lp la n e s f ü r d ie G e m e in d e . „ D ia k o n ia ” 6:1975 s. 120— 126. F r i e d b e r g e r W .: P a sto r a le P la n u n g . H a n d r e ic h u n g z u r P la n u n g d e r S e e ls o rg e in d e r P fa rr e i. W ü rz b u r g 1976. G о 1 о m b E. : S e e ls o r g e p la n u n g in d e r G r o ssta d t. „ T r ie r T h e o lo g isc h e s Z e its c h r if t” 73:1963 s. 129— 149. G r e i n a c h e r N .: D ie P la n u n g in d e r K ir c h e . W: H a n d b u c h d e r P a sto - ra l-T h e o lo g ie . H rsg . F. X . A rn o ld F. K lo s te tr m a n n u .a. B d. IV . F r e ib u r g im B r. 1970. s. 603— 617. H o u t a r t F,. G о d d i j n W . : D u s z p a s te tr s tw o ca ło śc io w e i p la n o w a n ie d u s z p a s te r s k ie . „ C o n c iliu m ” (pol.) 1965/66 n r 1— 10 s. 166— 178. H o u t a r t F. : P la n o w a n ie p a r a fii m ie js k ie j. W : L u d z ie —W ia r a — K o śció ł. A n a li z y so cjo lo g ic zn e . W a rs z a w a 1966 s. 333— 347. T e n ż e : G e s a m tp a s to r a l u n d P a sto r a lp lä n e . „ C o n c iliu m ” 1:1963 s. 175— 184. L a 1 o u X J. : P la n o w a n ie p a r a fii w ie js k ie j. W : L u d z ie — W ia r a — K o śció ł. jw . s. 363— 388. M a r i a ń s k i J .: P la n o w a n ie i o rg a n iza c ja d u s z p a s te r s tw a w ś w ie tle so  c jo lo g ii k ie r o w n ic tw a . C h S 5:1974 n r 3 s. 20—42. S o k o l s k i A. : P r o g r a m b a d a n ia d z ie ln ic y w c e lu za p la n o w a n ia p a r a fii. W : L u d z ie — W ia r a —K o śció ł, jw . s. 348—362. S e l g О .: G e is ic h ts p u n k te z u p a s to r a le n P la n u n g . „ L e b e n d ig e S e e ls o rg e ” 27:1976 H . 5 s. 328— 332. T r i e b e i L .: D as G e s te r n — B a sis f ü r M o rg en ? Ü b e r le g u n g e n fü r d ie S e  e ls o r g e p la n u n g d e r P fa r r e O b e r w a r t. W : S a c e rd o s e t B a sto r s e m p e r u b iq u e . W ie n 1972 s. 65— 74.

4. O rganizow anie d u szp asterstw a

B e d n o r z H. : O w ię k s z e za s to s o w a n ie d ia lo g u w d u s z p a s te r s tw ie w s p ó ł c z e s n y m . „ Ś lą s k ie S tu d ia H isto ry c z n o -T e o lo g ic z n e ” 4:1971 s. 139—142. B i l i c k i L .: O r g a n iz a c ja i p r o b le m a ty k a W i e lk i e j N o w e n n y p r z e d T y s ią c  le c ie m c h r z e ś c ija ń s tw a (195?— 1965). L u b lin 1984. (m p s p ra c y d o k to r s k ie j w A rc h iw u m B ib lio te k i K U L ). B l a c h n i c k i ! F .: N o w y o b r a z K o śc io ła — n o w e d u s z p a s te r s tw o . W : W n u r  cie z a g a d n ie ń p o so b o r o w y c h . T. 5. W a rs z a w a 1972 s. 411—441. В u r d z у A. : O r g a n iz a c ja d u s z p a s te r s tw a w d e k a n a c ie ż u r a w ic k im . L u b lin 1989 (m p s p r a c y m a g is te rs k ie j w A rc h iw u m B ib lio te k i K U L ). C y w i ń s k i B .: M y ś li o p o ls k im d u s z p a s te r s tw ie . „ Z n a k ” 1971 n r 204 s. 689—732. D o r o s z e w s k i Κ .: P o tr z e b y lu d z k ie a d u s z p a s te r s tw o . „Ż y c ie i M y ś li” . 27:1977 n r 7—8 s. 184— 188.

F o r y c k i R .: D u s z p a s te r s tw o m a ły c h w s p ó ln o t. W : P o w o ła n ie c z ło w ie k a . W s łu ż b ie L u d o w i B o ż e m u , jw . s. 465— 478.

G o ś c i m s k i A .: O r g a n iz a c ja K o śc io ła r z y m s k o k a to lic k ie g o n a s z c z e b lu d ie c e zji. „ K a le n d a r z R o d z in y K a to lic k ie j” 1984 s. 75—85.

G o l o m b E .: T e o r e ty c z n e r o z w a ż a n ia n a d m o d e le m d zia ła ln o ś c i d u s z p a  s te r s k ie j w m ie śc ie . W : L u d z ie —W ia ra — K o śc ió ł, jw . s. 311— 332. G r y g o t o w i c z J. : U r o c zy sto ść I K o m u n ii Ś w ię te j w P o lsce ja k o p r o 

(9)

b le m p a s to r a ln y . W .: E u c h a r y s tia w d u s z p a s te r s tw ie . R ed . A. L. S z a f r a ń s k i. L u b lin 1977 s. 255— 306. J a r o s z J. : O r g a n iz a c ja d u s z p a s te r s tw a p a r a fii Z w o le ń . L u b lin 1984. (m p s p r a c y m a g is te rs k ie j w A r c h iw u m B ib lio te k i K U L ). J e s t a d t J . : J a k so b ie w y o b r a ż a m p ra c ę w p a r a fii w ie j s k ie j . H D 41: 1973 n r 4 s. 280— 289.

K a m i ń s k i R .: T e o ria d z ia ła n ia K o śc io ła ja k o p r o b le m te o lo g ii p a s to r a l n e j. R T K 29:1982 z. 6 s. 55—68. K o n d e j a S .: O r g a n iz a c ja p r a c y d u s z p a s te r s k ie j w p a r a fii. B a d a n ia c z a  su p r a c y k s i ę ż y w p a r a fia c h r ó ż n y c h w ie lk o ś c i w d ie c e z ji s ie d le c k ie j. W a rs z a w a 1976 (m p s p ra c y m a g is te rs k ie j w A rc h iw u m B ib lio te k i K U L ). K r u c i n a J . : W p o s z u k iw a n iu e le m e n tó w d u s z p a s te r s tw a in te g ra ln e g o . „ C o llo q iu m S a lu t is ” 3:1970 s. 197— 210. L a m b e r t В .: N o w e k ie r u n k i d u s z p a s te r s tw a . W : N o w y o b ra z K o śc io ła p o S o b o rz e W a t y k a ń s k i m II. jw . s. 228—241. M a j k a J . : P e r s p e k ty w y d u s z p a s te r s tw a p a r a fia ln e g o . W : D ei V ir tu s , jw . s. 89— 100. O l s z e w s k i М .: O rg a n iz a c ja d u s z p a s te r s tw a p a r a fia ln e g o w ś w ie tle so  cjo lo g ii k ie r o w n ic tw a . „ W ia d o m o śc i K o ś c ie ln e A r c h id ie c e z ji w B ia ły m  s to k u ” 16:1980 n r 3/77 s. 58—63. P a b i a s z W . : Z a d a n ia i tr o s k i d u s z p a s te r s k ie K o śc io ła w P o lsce. H D 41:1975 n r 2 s. 85—94. P a w 1 i n a K. : D u s z p a s te r s tw o m ło d z ie ż y w P o lsce w la ta c h 1945— 1989 n a p o d s ta w ie a k t K o m is ji E p is k o p a tu d o S p r a w D u s z p a s te r s tw a M ło  d z ie ż y . L u b lin 1992 (mips p ra c y d o k to r s k ie j w A rc h iw u m B ib lio te k i K U L ). P e t r u c z e n k o H .: P r z y g o to w a n ie do m a łż e ń s tw a w D ie c e z ji S ie d le c k ie j (1945— 1979). L u b lin 1979 (m p s p r a c y m a g is te r s k ie j w A rc h iw u m B ib lio  te k i K U L ). P i w o w a r s k i W .: Z a s a d n ic z e p r o b le m y K o śc io ła w s p ó łc z e s n e g o w a r u n  k u ją c e k ie r u n k i p ra c d u s z p a s te r s k ic h w n a jb liż s z y c h la ta ch . W : P r o b le  m y D u s z p a s te r s k ie . T. 10. W a rs z a w a 1986 s. 61— 75. T e n ż e : P r ó b y r e k o n s tr u k c j i w s p ó ln o ty p a r a fia ln e j. „ Z n a k ” 21:1969 n r 184 s. 1305— 1320. T e n ż e : D u s z p a s te r s tw o w ie j s k ie d ziś. „W ięź” 1984 n r 6 s. 29— 45. P o t o c k i A .: D u s z p a s te r s tw o r e a liz o w a n ie m e w a n g e liz a c y jn y c h z a d a ń K o ś  cioła d ie c e zja ln e g o . „ C o llo q iu m S a lu t is ” 14:1982 s. 261— 277.

R a d o s z W. : D u s z p a s te r s tw o w p ro c e sie p r z e m ia n . „ Z y c ie i M y śl” 2 3 :1973 n r 2 s. 29— 34. R a k R .: D u s z p a s te r s tw o w K o śc ie le po I I S o b o r z e W a t y k a ń s k i m . A K 78:1986 z. 1 n r 464 s. 97— 112. R z e p a E .: O r g a n iz a c ja i p r o b le m a ty k a p r z y g o to w a n ia do m a łż e ń s tw a w D ie c e z ji L u b e ls k ie j (1945— 1982). L u b lin 1982 (m p s p r a c y m a g is te rs k ie j w A rc h iw u m B ib lio te k i K U L ). S o ł t y s i k A .: J a k zo r g a n iz o w a ć K a to lic k ie S to w a r z y s z e n ia M ło d z ie ż y w p a r a fii. W : E w a n g e liz a c ja m ło d z ie ż y . P r o g r a m d u s z p a s te r s k i n a r o k 1991'92. K a to w ic e 1991 s. 254— 262.

S p ó 1 n у J. : O r g a n iz a c ja d u s z p a s te r s tw a p a r a fii św . A n n y w B ia łe j P o d  la s k ie j. L u b lin 1988 (m p s p ra c y m a g is te rs k ie j w A rc h iw u m B ib lio te k i K U L ).

W o j d a t T .: O rg a n iz a c ja p r a c y d u s z p a s te r s k ie j w p a r a fii (B ila n s c za su p ra c y ). W : P o w o ła n ie c z ło w ie k a . W s łu ż b ie L u d o w i B o ż e m u , jw . s. 399— 410.

W o j a c z e k Κ .: S a k r a m e n ta ln o ś ć m a łż e ń s tw a ja k o p o d s ta w a o r g a n iz a c ji d u s z p a s te r s tw a m a łż e ń s tw . R T K 37:1990 z. 6 s. 17—27.

(10)

S. K oo rd y n o w a n ie i w sp ółp raca d u szp astersk a G r e i n a c h e r N .: D ie b r ü d e r lic h e u n d k o lle g ia le G e m e in d e . W : K ir c h e in d e r S ta d t. H rsg . ö s te r r e i c h is c h e S e e ls o rg e in s titu t. W ie n —B a se l— F r e i  b u r g 1968 s. 42— 49. I n s tr u k c ja E p is k o p a tu P o ls k i o w s p ó łp r a c y z a k o n n ic z d u s z p a s te r s tw e m p a  r a fia ln y m . „ W ia d o m o śc i D ie c e z ja ln e K a to w ic k ie ” 54:1979 n r 3 s. 90—93. M a j k a J . : W s p ó łd z ia ła n ie i o d p o w ie d z ia ln o ś ć w d u s z p a s te r s tw ie . H D 35:1967 n r 4 s. 231— 239. M a ł y s i a k A .: W s p ó łp r a c a p ro b o szc za z g ru p ą w ik a r iu s z ó w . H D 39:1970 n r 2 s. 104— 117. M i c h a l i k J . : W s p ó łp r a c a k a p ła n a z w ie r n y m i w re a liz a c ji z a d a ń K o ś  cio ła w św ie c ie . A K 72:1980 z. 2 n r 431 s. 354— 363. N a le ż y u r e g u lo w a ć k o le g ia ln ą w s p ó łp r a c ę r ó ż n o r o d n y c h g r u p w K o śc ie le . (R o zm o w a z K . R a h n e re m ). „W ię ź” 1970 n r 11 s. 41— 45. P l u t a W . : W s p ó łp r a c a w ie r n y c h w p a r a fia ln e j p r a c y d u s z p a s te r s k ie j. G o  rz ó w 1974 (m ps). R a k R .: O d p o w ie d z ia ln o ś ć w s p ó ln o ty p a r a fia ln e j z a p r z y g o to w a n ie do ż y  cia w ro d z in ie . H D 53:1985 n r 4 s. 293—296. S z a r k o w s k i J . : Id e a p a r tn e r s tw a w p o s łu d z e d u s z p a s te r s k ie j. H D 44:1976 n r 1 s. 17— 19. Ś l ę z a k G .: W s p ó ło d p o w ie d z ia ln o ś ć ś w ie c k ic h za K o śc ió ł p o p r z e z d ie c e z ję i p a ra fię . „ C z ę sto c h o w sk ie S tu d ia T e o lo g ic z n e ” 8:1980 s. 205—212. W o j t o w i c z S .: A u to r y t e t i k o le g ia ln o ś ć w p a r a fii. H D 48:1980 n r 1 s. 249—255. II I . W Y K Ł A D Y D L A D U C H O W IE Ń S T W A W K U L

W d n ia c h 27— 28 s i e r p n ia 1992 r. o d b y ły się w K a to lic k im U n iw e rs y te c ie L u b e ls k im D u s z p a s te rs k ie W y k ła d y A k a d e m ic k ie , z w a n e in a c z e j W y k ła d a m i d la D u c h o w ie ń s tw a p o d h a s łe m : N o w a E w a n g e liz a c ja o d p o w ie d z ią n a w y  z w a n ia o b e c n e g o czasu.

P o u ro c z y s te j in a u g u r a c ji (M sza św . p o d p rz e w o d n ic tw e m P r y m a s a P o l sk i, J. k a r d . G l e m p a , h o m ilię w y g ło sił m e tr o p o lita lu b e ls k i, ab p . B. P y - 1 a k ) r e k t o r K U L k s. p ro f . S. W i e l g u s p o w ita ł w s z y s tk ic h u c z e s tn ik ó w o tw ie r a ją c ty m sa m y m te g o ro c z n e w y k ła d y .

A u to re m p ie rw s z e g o z n ic h («N o w a E w a n g e liz a c ja » a ż y c ie p o lity c z n e ) b y ł P r y m a s P o ls k i. Z n a c is k ie m p o d k re ś lił, iż w y r a ż e n ie „ n o w a e w a n g e liz a c ja ” n ie o z n a c z a z m ia n y p o n a d c z a s o w e g o d e p o z y tu w ia ry , lecz u z d a ln ia n ie K o śc io ła do p rz e k a z y w a n ia w a r to ś c i e w a n g e lic z n y c h w s p ó łc z e s n y m lu d z io m . K o śció ł o b e c n ie z w ra c a w ię k s z ą u w a g ę , ż e n o w y m i p o d m io ta m i g ło s z e n ia e w a n g e lii p o w in n i b y ć w sz y sc y : św ieccy , z a k o n y , ro d z in y , a le k o n ie c z n a je s t a u to e w a n g e liz a c ja . Ś w ie c c y c z ło n k o w ie K o śc io ła m a j ą o b o w ią z e k u c z e s tn ic tw a w ż y c iu p u b lic z n y m . T o o n i p rz e z b e z p o ś r e d n i u d z ia ł w ży c iu p o lity c z n y m p o w in n i k s z ta łto w a ć je w e d łu g z a s a d m o r a ln y c h . P o z o s ta łe w y k ła d y z o sta ły z g ru p o w a n e w tr z y b lo k i, p o k tó r y c h o d b y w a ły się d y sk u s je .

W p ie r w s z y m z n ic h z n a la z ły się r e f e r a ty : p ro f. d r. M. G o g а с z a — W a rs z a w a ( N u r t a n ty h ie r a r c h ic z n y w K o śc ie le [ź ró d ła a n ty k le r a liz m u f) ; ks. p ro f. d r. T. S t y c z n i a — L u b lin (« N o w a E w a n g e liz a c ja » o b ro n ą p r z e d z n ie w o le n ie m ) ; k s. p ro f. d r. К . K o c h a — L u z e rn (S z w a jc a ria ) S z k ic e i p r o b le m y « N o w e j E w a n g e liz a c ji» n a Z a c h o d z ie — ja k o a n im a c ja i p r z e  stro g a d la P o lsk i).

P ro f. G o g а с z o m ó w ił ź ró d ła a n ty k le r a liz m u i a n ty h ie ra r c h ic z n o ś c i, k tó r e sw ój p o c z ą te k b io r ą z d o m in a c ji id e a liz m u filo z o fic z n e g o o ra z sp o łecz- n o -s o c jo lo g ic z n y c h w y ja ś n ie ń r o li k a p ła n a .

P ro f. K o c h d u ż ą u w a g ę w sw e j w y p o w ie d z i p o ś w ię c ił k ry ty c e w y s tę p u ją c e j n a Z a c h o d z ie i ró ż n y m tre ś c io m n a d a w a n y m te r m in o w i „ n o w a e w a n g e liz a c ja ” . W e d łu g n ie g o w n o w o c z e sn y c h s p o łe c z e ń s tw a c h n a jw ię k s z e

(11)

n ie b e z p ie c z e ń s tw a n ie w ią ż ą się z w y b o re m w ia r a - n ie w ia r a , le c z w i a r a - z a - b o b o n .

G łó w n a te z a r e f e r a tu p ro f. S t y c z n i a z a w ie r a ła s ię w tw ie r d z e n iu , iż re e w a n g e liz a c ja E u ro p y p o le g a na· re e d u k a c ji s u m ie n ia , p o n ie w a ż n a jw ię k szy m p ro b le m e m w s p ó łc z e s n e j E u ro p y to g łę b o k o z d e fo rm o w a n e s u m ie n ie .

D ru g i b lo k o b ją ł r e f e r a ty : k s. p ro f. W . P i w o w a r s k i e g o — L u b lin (T ło s p o łe c z n o -p o lity c z n e i r e lig ijn e p u n k t e m w y jś c ia « N o w e j E w a n g e liz a  cji» ); ks. bp. p ro f . T. P i e r o n k a — K ra k ó w (« N o w a E w a n g e liz a c ja » w I I S y n o d z ie P le n a r n y m P o lsk i); ks. p ro f. A. S z a f r a ń s k i e g o — L u b lin (« N o w a E w a n g e liz a c ja » ja k o z n a k i cza su ji

W e d łu g ks. p ro f. P i w o w a r s k i e g o K o śc ió ł w P o ls c e s k u te c z n ie n i w e lo w a ł s k u tk i la ic y z a c ji s te ro w a n e j n ie d o c e n ia ją c je d n o c z e ś n ie la ic y z a c ji sp o n ta n ic z n e j. W a rto ś c i p o d s ta w o w e , k t ó r e n a d a j ą s e n s i id e n ty c z n o ść s p o łe c z e ń s tw u i p a ń s tw u n ie są u ś w ia d a m ia n e w o k re s ie p rz e o b r a ż e ń j a k i e d o k o n u ją się w P o lsce.

K o śc ió ł w P o ls c e p r z e s ta je b y ć K o śc io łe m lu d o w y m , czyli siłą s p o łe c z n ą w y w i e r a ją c ą w p ły w n a „ c a ło śc io w e s p o łe c z e ń s tw o ” i s t a je się je d n y m z se g m e n tó w te g o sp o łe c z e ń stw a .

S y tu a c ja s p o łe c z n o -p o lity c z n a d o m a g a się r e a k c j i K o śc io ła o p ie r a ją c e j s ię n a k a to lic k ie j n a u c e sp o łe c z n e j. K o śc ió ł n ie m o ż e id e n ty f ik o w a ć s ię z ż a d n ą p a r t i ą p o lity c z n ą , a l e p o w in ie n o c e n ia ć p r o g r a m y p a r t y jn e z p u n k tu w id z e n ia w a r to ś c i c h rz e ś c ija ń s k ic h .

W d u c h u „ n o w e j e w a n g e liz a c ji” n a le ż a ło b y zaftroszczyć s ię o ro z b u d o w a n ie w K o ś c ie le w P o ls c e s t r u k t u r p o ś r e d n ic h o ra z o z a p r z e s ta n ie t r a k t o w a n ia k a to lik ó w św ie c k ic h ja k o e le m e n tu b ie rn e g o , co w sp o só b w id o c z n y w y s tę p u je w m o d e lu d u s z p a s te rs k im „ p a s te r z - tr z o d a ” .

O d n o w a K o śc io ła i r e lig ijn o ś c i d o k o n a się w ó w c z a s, gdy je g o d z ia ła l n o ść b ę d z ie b a r d z ie j a d e k w a tn a do is tn ie ją c y c h p o tr z e b i p ro b le m ó w k a t o lic k ie g o s p o łe c z e ń stw a , a ta k ż e g d y k a to lic y b a rd z ie j n iż d o ty c h c z a s z a a n g a ż u ją się w d z ia ła ln o ś ć K o śc io ła i p o g łę b ią w ła s n e ż y c ie re lig ijn e .

K s. b p p ro f . P i e r o n e k zrwrócił u w a g ę iż II S y n o d P le n a r n y P o ls k i d o ty czy c a łe g o n a r o d u p o lsk ieg o . C h o d zi o to, a b y w s p ó ło d p o w ie d z ia ln o ś ć k a to lik ó w św ie c k ic h za K o śció ł n ie o b ja w ia ła się ty lk o w w a r u n k a c h k r a ń c o w y c h (np. b u d o w a k o ścio łó w ). N ie m a ły m p ro b le m e m d la o b r a d S y n o d u je s t s z y b k o z m ie n ia ją c a się sy tu acja· w P o ls c e d e z a k tu a liz u ją c a je j o cen ę. W o k re s ie od s ty c z n ia 1989 d o s ty c z n ia 1991 r. w y p ra c o w a n o 16 te k s tó w te g o ty p u , k tó r e p rz e s ta ły b y ć a k tu a ln e . K s. b is k u p w y s u n ą ł ta k ż e c ie k a w y p o s tu la t, a b y w p o sz c z e g ó ln y c h d ie c e z ja c h tw o rz y ć g ru p y s tu d iu ją c e tr e ś c i d o k u m e n tó w S o b o ru W a ty k a ń s k ie g o II.

K s. p ro f . S z a f r a ń s k i w y m ie n ił w ie lk ie r u c h y ś w ie c k ic h , k tó r e w p rz e s z ło śc i p rz y c z y n iły s ię d o e w a n g e liz a c ji i o d n o w y K o śc io ła (np. r u c h fr a n c is z k a ń s k i w X I I I w .). Z w ró c ił ta k ż e u w a g ę , że S o b ó r W a ty k a ń s k i II u ś w ia d o m ił p o w o ła n ie e w a n g e liz a c y jn e ś w ie c k im , a le w d a ls z y m c ią g u b r a k je s t r a d p a s to r a ln y c h d la je g o re a liz a c ji. N ie w y k o rz y s tu je się ró w n ie ż d o s ta te c z n ie p o m o c y ju ż is tn ie ją c y c h , j a k c h o c ia ż b y b a r d z o b o g a te j w tr e ś ć k a te c h e z y p a p ie s k ie j o 1 0 -ciu p r z y k a z a n ia c h w y g ło sz o n e j w c z a sie o s ta tn ie j p ie lg rz y m k i d o P o ls k i p rz e z J a n a P a w ła II.

W o s t a tn i m b lo k u te m a ty c z n y m w y g ło sili r e f e r a ty : ks. lic. A. P i e t r z a k — V ito r ia (B ra z y lia ) E k le z ja ln e w s p ó ln o ty p o d s ta w o w e w A m e r y c e Ł a c iń s k ie j ja k o m o d e l « n o w e j e w a n g e liza c ji» ; d r S. G e n n a r i n i — M i la n o (Ita lia ) P r ó b y « N o w e j E w a n g e liz a c ji» w k a te c h e z ie dla d o ro s ły c h i r u  c h a c h n ie fo r m a ln y c h ) o r a z ks. doc. T. Z a s ę p a — L u b lin (« N o w a e w a n  g eliz a c ja » ja k o z a d a n ie sto ją c e p r z e d p o ls k im i m a s s -m e d ia m i) .

K s. P i e t r z a k p r z e d s ta w ił in t e r e s u j ą c ą o r g a n iz a c ję „ g ru p p o d s ta w o w y c h ” , k tó r e z a c z ę ły p o w s ta w a ć w B ra z y lii w la ta c h 6 0 -ty ch . M a ją o n e c h a r a k t e r re lig ijn y i p a s to r a ln y , i g r u p u j ą od 10 -ciu d o 3 0 -tu ro d z in . P a r a f i e w te n sp o só b d z ie lą s ię n a m n ie js z e je d n o s tk i (w g u lic, o sie d li, w si),

(12)

a je d n o c z e ś n ie s t a j ą się c e n tr a m i k o o rd y n a c y jn y m i. D o r a d p a r a f ia ln y c h n a le ż ą ic h lid e rz y . W e d łu g a u to r a z n a c z e n ie ic h to : s k u te c z n e d o ta r c ie d o l u dzi, p o le d z ia ła n ia d la la ik a tu , b liż sz y k o n ta k t z d u s z p a s te rz e m o ra z w ię k sze p o c z u c ie w s p ó ln o ty lo k a ln e j. D r S. G e n n a r i n i , n a le ż ą c y d o n e o k a te c h u m e n a tu i b ę d ą c y „ w ę d r u ją c y m k a te c h e tą ” o p o w ie d z ia ł h is to r ię sw e g o „ p o w tó rn e g o n a w r ó c e n ia ”, g e n e z ę p o w s ta n ia te g o r u c h u o ra z o a k c ji p ro w a d z o n e j w k r a j a c h n a jb a r d z ie j z d e c h ry s tia n iz o w a n y c h p rz e z c a łe ro d z in y n a le ż ą c e d o te j fo r m a c ji (p o n a d 200 ro d z in z n e o k a te c h u m e n a tu j e s t o b e c n ie z a a n g a ż o w a n y c h w te n ty p d z ia ła ln o ś c i).

K s. doc. Z a s ę p a p o z a p o z n a n iu s łu c h a c z y z a k c ja m i o d b y w a ją c y m i s ię p o d h a s łe m „ n o w e j e w a n g e liz a c ji” p rz e z f u n d a c ję o te j n a z w ie (np. r e k o le k c je o g ó ln o ś w ia to w e i k o n ty n e n ta ln e d la b is k u p ó w , szk o ły św ie c k ie , m i s je , b iu le ty n y i in n e w y d a w n ic tw a ) z w ró c ił u w a g ę n a tr e ś c i i te m a ty k ę , k tó r e p o w in n y z n a le ź ć m ie js c e w m a s s -m e d ia c h , a b y słu ż y b y celo m d u sz p a s te rs k im .

W D u s z p a s te rs k ic h W y k ła d a c h u c z e s tn ic z y ło o k o ło 300 o só b , z a ró w n o d u c h o w n y c h j a k i św ie c k ic h .