Życie Uniwersyteckie Nr 10/2010

UNIWERSYTECKIE

ISSN 1231- 8825

¿ycie

_{UNIWERSYTECKIE}

www.zycie.amu.edu.pl

nr 10 (205) paŸdziernik 2010

¿ycie

Inauguracja roku

akademickiego

2010/2011

NASZ UNIWERSYTET

Aaa Inauguracja studencka Uroczysty przemarsz Wydzia³u Filologii Polskiej i Klasycznej

¯YCIE

UNIWERSY TECKIE

UAM POZNAÑ

nr 10 (205) | paŸdziernik 2010

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Rektorat, 67-712 Poznañ, ul. Wieniawskiego 1

e-mail: redakcja@amu.edu.pl

www.zycie.amu.edu.pl

Redaktor naczelny:

Jolanta Lenartowicz, jolenmedia@gmail.com

Stali wspó³pracownicy: Teksty: Adam Barabasz, Danuta

Chodera-Lewandowicz, Marcin Krupka, Marcin Piechocki, Romuald Po³czyñski, Maria Rybicka, Ewa Woziñska

Zdjêcia: Maciej Mêczyñski

fotouam@amu.edu.pl

Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³ów.

Za treœæ zamieszczanych og³oszeñ, reklam i komunikatów redakcja nie odpowiada. Zapraszamy do wszechstronnej wspó³pracy.

Adres redakcji:

61-701 Poznañ, ul. Fredry 10

Biuro redakcji: Marta Dzionek Zdjêcia na ok³adkach: Maciej Mêczyñski Korekta: Maria Rybicka

Opracowanie graficzne: Agata Rz¹sa Druk: DRUKARNIA GEOKART

36-007 Krasne 178 a

4-5 | WYDARZENIA

• Kalendarium

6 | Z HISTORII

Wystawa „UAM na zamku” Romanica.doc

- nowe czasopismo on-line

7 | BUDUJEMY

Uniwersytecka Pi³a

8 | DECYZJE

Im siê uda³o - teraz czas na ciebie Sta¿ Sukcesem Naukowca

9 | Z PERSPEKTYW¥

15 lat Poznañskiego Parku Naukowo-Technologicznego UAM

10 | PO¯EGNANIE

Prof. Gerard Labuda (1916-2010)

12 | INAUGURACJA

Uniwersytet jest t¹ szczêœliw¹ instytucj¹...

18 | INAUGURACJA

Nagrody, wyró¿nienia, gratulacje

19 | LAUREAT

Prof. Waldemar ¯ukowski 15 laureatem Uniwersyteckich Palm

20 | PIERWSZY W TYM ROKU

WYK£AD

Mowa genów

23 | MY I ŒWIAT

Konferencja w Mali

24 | MUZYKA

Aula koncertowa

25 | NA SPORTOWO

Dziewczyna z pi³k¹

26 | NA SPORTOWO

Nowa hala sportowa

ju¿ otwarta

FOT

. 2X MACIEJ MÊCZYÑSKI

Noc Naukowców - bliskie spotkania trzeciego stopnia z ciek³ym azotem na Wydziale Fizyki

NASZ UNIWERSYTET

K

K a l e n d a r i u m

• Nadzwyczajne posiedzenie Senatu Akademickiego dn. 27 wrze-œnia w Ma³ej Auli UAM z udzia³em Rady Wydzia³u Historycznego poœwiêcone by³o uczczeniu pamiêci zmar³ej w dniu 24 lipca prof. Jadwigi Krzy¿aniak, prodziekana i dziekana Wydzia³u Histo-rycznego w latach 1975 -1981.

• I czêœæ X zwyczajnego posiedzenia Senatu UAM odby³a siê z udzia³em zaproszonych prodziekanów, dyrektorów instytutów, kierowników jednostek ogólnouniwersyteckich i miêdzywydzia³o-wych oraz kierowników jednostek administracyjnych. W czêœci I rektor UAM prof. Bronis³aw Marciniak przedstawi³ Sprawozdanie

zespo³u rektorskiego za rok akademicki 2009/2010, nastêpnie

przedstawiono stan finansów uczelni za I pó³rocze 2010 r. oraz plan pracy zespo³u rektorskiego w roku akademickim 2010/2011. W czêœci II prof. Jerzy Lis przedstawi³ informacje o pracach Rady G³ównej Szkolnictwa Wy¿szego, natomiast prorektor UAM prof. Andrzej Lesicki omówi³ zasady powierzania nauczycielom akademickim etatów naukowych.

Senat UAM podj¹³ uchwa³y w sprawach: - zmian w regulaminie studiów doktoranckich

- zmianie uchwa³y Senatu UAM nr 71/2006 z dnia 29 wrzeœnia 2006 r. w sprawie regulaminu op³at za œwiadczone us³ugi eduka-cyjne w UAM

Senat wyda³ opinie w sprawach:

- przeniesienia na stanowisko pracownika naukowego profeso-rów zwyczajnych Józefa Barnasia, Bogdana Marciñca, Jerzego Strzelczyka

- mianowania na stanowisko profesora zwyczajnego: prof. Janiny Panowicz-Lipskiej, prof. Jolanty Miluskiej, prof. Bar-bary Sienkiewicz, prof. Piotra Œliwiñskiego

Senat UAM wyrazi³ zgodê na zatrudnienie na stanowisku profesora wizytuj¹cego dr. Mario Marino w wymiarze 1 eta-tu w roku akademickim 2010/2011. Senat powo³a³ przed-stawicieli:

- Wydzia³u Nauk Spo³ecznych w sk³ad Uczelnianego Zespo³u Odwo³awczego

- Wydzia³u Neofilologii w sk³ad Komisji senackiej ds. oceny cz³onków zespo³ów oceniaj¹cych

Senat UAM podj¹³ uchwa³ê w sprawie wygaœniêcia manda-tu przedstawicieli smanda-tudentów w Senacie. Zaopiniowano recen-zjê prof. Jerzego Ma³eckiego w sprawie wszczêcia postêpowa-nia o nadanie tytu³u doktora honoris causa Uniwersytetu £ódzkiego prof. Bogumi³owi Brzeziñskiemu. Senat podj¹³ uchwa³ê w sprawie zmian w uchwale Senatu nr 81/2009 z dnia 29 czerwca 2009 r. w sprawie Instytutu Kultury Europej-skiej (dot. struktury IKE). Senat UAM wyrazi³ zgodê na zmiany w strukturze organizacyjnej:

a) na Wydziale Chemii:

- utworzenie Pracowni Chemii Stosowanej, - likwidacja Zak³adu Chemii i Technologii Wêgla,

- likwidacja Pracowni Dynamiki Procesów Fizykochemicznych, - likwidacja Pracowni Sit Molekularnych,

- likwidacja Pracowni Adsorpcji i Katalizy w Ochronie Œrodowiska b) na Wydziale Nauk Spo³ecznych:

- w Instytucie Filozofii: utworzenie Zak³adu Antropologii Filozo-ficznej

c) na Wydziale Neofilologii:

- w Instytucie Lingwistyki Stosowanej: zniesienie Pracowni Interlingwistyki

- w Katedrze Skandynawistyki: przekszta³cenie Zak³adu Historii, Kultury i Literatur Skandynawskich w Zak³ad Przek³adu, Kultury i Literatur Skandynawskich

- w Instytucie Filologii Angielskiej: przekszta³cenie Zak³adu Socjolingwistyki i Pragmatyki Jêzykoznawczej w Zak³ad Socjolin-gwistyki i Studiów nad Dyskursem; przekszta³cenie Zak³adu Semiotyki Lingwistycznej w Zak³ad Pragmatyki Jêzyka Angielskiego

d) na Wydziale Matematyki i Informatyki: utworzenie Zak³adu Teorii Algorytmów i Bezpieczeñstwa Danych

e) na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych: w Insty-tucie Geografii Fizycznej i Kszta³towania Œrodowiska Przyrodnicze-go utworzenie Zak³adu Hydrometrii

Senat zatwierdzi³ umowy zawarte pomiêdzy UAM a: a) Pañstwowym Uniwersytetem im. Ilii, Tbilisi, Gruzja

b) Pañstwowym Miko³ajewskim Uniwersytetem im. W.O. Suchomliñskiego, Ukraina

Zatwierdzono list intencyjny podpisany pomiêdzy UAM a California State University, Fullerton.

Senat UAM podj¹³ uchwa³y w sprawach:

- odp³atnego nabycia nieruchomoœci po³o¿onej w Poznaniu, o oznaczeniach ewidencyjnych: obrêb - Morasko, arkusz mapy - 34, dzia³ka - 371/2

- wyra¿enia zgody na dodatkowe wynagrodzenie pracowników Biblioteki Uniwersyteckiej z dochodów w³asnych.

• Piêtnaœcioro studentów pierwszego roku UAM otrzyma³o stype-ndium miasta Poznania dla laureatów i finalistów ogólnopolskich olimpiad przedmiotowych, podejmuj¹cych naukê na poznañskich uczelniach. S¹ to stypendia przyznawane w ramach programu "Akademicki Poznañ". Laureaci olimpiad bêd¹ otrzymywaæ 1360 z³ brutto, a finaliœci 1100 z³ brutto miesiêcznie. Uroczystoœæ wrêczenia stypendiów odby³a siê 27 wrzeœnia 2010 r. w Sali Bia³ej Urzêdu Miasta Poznania. Do grona stypendystów do³¹czyli: Piotr Alexandrowicz, Anna Bieñ, Aleksandra Broñska, Andrzej G³adysi-ak, Miko³aj GorzelG³adysi-ak, Witold Hoffmann, Natalia Krystyna Knapik, Micha³ Mrotek, Martyna Piaskowska, Monika Ratajczak, Bartosz S³omiñski, £ukasz Staruszkiewicz, Adam Œcibor, Justyna Tabor i Tomasz Wiœniewski.

• Instytut Kultury Europejskiej UAM zorganizowa³ w Kolegium Europejskim w GnieŸnie, przy wspó³pracy Poznañskiego Towarzystwa Przyjació³ Nauk i w³adz Gniezna, miêdzynarodowe kolokwium komparatystyczne Z Zachodu na Wschód.

• II Interdyscyplinarna konferencja naukowa - Polityka w ¿yciu cz³owieka pt.: Wartoœci w œwiecie polityki odby³a siê w dniach od 28 do 29 wrzeœnia. Organizatorami by³ Wydzia³ Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM oraz Pracownia Psychologii Polityki i Psy-chologii Kulturowej.

• Regionalne Obserwatorium Kultury UAM jest platform¹ wspó³pracy uniwersytetu z samorz¹dem Poznania w badaniu kultu-ry. List intencyjny w sprawie utworzenia placówki podpisali w czwartek, 30 wrzeœnia rektor UAM prof. Bronis³aw Marciniak oraz wiceprezydent Poznania S³awomir Hinc (na zdjêciu). Regionalne Obserwatorium Kultury UAM stanowi fragment programu Kultural-ny Poznañ, bêd¹cego czêœci¹ Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030.

• W maju 2009 r. prorektor ds. nauki i wspó³pracy miêdzynaro-dowej UAM prof. Jacek Witkoœ odwiedzi³ California State Univer-sity Fullerton. Efektem wizyty by³a oferta wspó³pracy, która przyjê³a ramy formalne podczas rewizyty prorektora amerykañskiej uczelni dr. Ephraima Smitha w UAM, kiedy to podpisano list intencyjny. W zwi¹zku z tym w dniach od 4 do 8 paŸdziernika 2010 r. dele-gacja z amerykañskiego uniwersytetu przyjecha³a na UAM. W ramach pobytu goœcie uczestniczyli w spotkaniach i seminari-ach na Wydziale Studiów Edukacyjnych. Tematem wizyty by³a mo¿liwoœæ podjêcia wspó³pracy naukowej oraz wymiany pra-cowników na takich p³aszczyznach jak pedagogika specjalna oraz porównawcze badania nad modelem kszta³cenia ustawicznego i systemem szkolnictwa wy¿szego.

• Zwi¹zek Miast Polskich, Wielkopolska Agencja Zarz¹dzania Energi¹ oraz zespó³, realizuj¹cy projekt badawczy „Uwarunkowa-nia prawne w rozwoju sektora energetycznego w Polsce”, kierowany przez prof. Krystiana M. Ziemskiego byli organizatora-mi konferencji naukowej poœwiêconej tej tematyce. Konferencja by³a forum wymiany pogl¹dów miêdzy przedstawicielami poszczególnych œrodowisk, stwarzaj¹c mo¿liwoœæ wypracowania wspólnych wniosków w kluczowych aspektach wzajemnych relacji samorz¹du terytorialnego i bran¿y energetycznej. • Pracownia Katalonistyki w Instytucie Filologii Romañskiej UAM przedstawi³a 18 paŸdziernika w Teatrze Ósmego Dnia spektakl pt. „Amor Hermetic” (Mi³oœæ hermetyczna), Spektakl w jêzyku kataloñskim, oparty na tekstach Salvadora Espriu (1913-1985), wybitnego kataloñskiego poety, dramaturga i prozaika, zaprezen-towany zosta³ z okazji dwudziestolecia lektoratu jêzyka kat-aloñskiego na UAM.

• Wydzia³ Teologiczny UAM wraz z Regionalnym Oœrodkiem Poli-tyki Spo³ecznej w Poznaniu byli organizatorami ogólnopolskiej konferencji naukowej Sieroctwo - miêdzy samotnoœci¹ a mi³oœci¹.

Doœwiadczenie sieroctwa, osamotnienia, wykluczenia jest coraz czêstszym doœwiadczeniem wielu osób. Czy mo¿na im pomóc? Czy spo³eczeñstwo i pañstwo dostrzegaj¹ problem? Jeœli tak, to jakie podejmuj¹ dzia³ania? Czy s¹ one wystarczaj¹ce i skuteczne? Uczestnicy konferencji mieli okazjê do g³êbszego przemyœlenia tego wa¿nego spo³ecznie tematu, oraz udzielenia odpowiedzi na wy¿ej postawione pytania i zainspirowania do konkretnych dzia³añ na rzecz osób, doœwiadczaj¹cych sieroctwa.

• Instytut Filologii S³owiañskiej UAM, kontynuuj¹c refleksjê nad to¿samoœci¹ kulturow¹ Europy oraz tworz¹cymi tê to¿samoœæ tradycjami, zorganizowa³ pod patronatem Metropolity Poznañskiego abp. Stanis³awa G¹deckiego miêdzynarodow¹ konferencjê naukow¹ Chrzeœcijañski Wschód i Zachód: formy

dialogu, wzory kultury, kody pamiêci zorganizowanej

• UAM oraz Stowarzyszenie „Polska Akademia Dzieci” organizuj¹ wyk³ady dla dzieci na UAM. Dzieci w wieku 6-12 lat mog¹ uczest-niczyæ w comiesiêcznych bezp³atnych wyk³adach, prowadzonych przez pracowników naukowych UAM oraz zaproszonych goœci - przedstawicieli ró¿nych dyscyplin. Równie¿ dzieci bêd¹ prezen-towaæ swoje pasje badawcze w krótkich prezentacjach. Zajêcia zaczynaj¹ siê w paŸdzierniku.

• W paŸdzierniku odby³a siê organizowana z okazji 50-lecia Zak³adu Hydrologii i Gospodarki Wodnej UAM konferencja hydro-graficzna Woda - Œrodowisko - Zmiany. Patronat nad konferencj¹ objêli rektor UAM prof. Bronis³aw Marciniak i marsza³ek wojew-ództwa wielkopolskiego Marek WoŸniak. Postêpuj¹cy proces degradacji zasobów wodnych narzuca koniecznoœæ monitoringu aktualnego stanu œrodowiska wodnego, oraz prognoz jego przemian, wywo³anych zarówno czynnikami naturalnymi, jak i dzia³alnoœci¹ cz³owieka. Problematyka ta stanowi wa¿ny nurt wspó³czesnych badañ hydrologicznych prowadzonych w wielu krajowych i zagranicznych oœrodkach naukowo-badawczych. • Starosta GnieŸnieñski Krzysztof Ostrowski oraz prof. Grzegorz £ukomski z Instytutu Kultury Europejskiej UAM zaprosili zaintere-sowanych na miêdzynarodow¹ konferencjê naukow¹ Medycyna

na us³ugach systemu eksterminacji ludnoœci w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski, 1939 - 1945. Konferencja

odby³a siê w dniach od 21 do 22 paŸdziernika w IKE.

• Konferencja interdyscyplinarna Rozwój a kultura. Perspektywy

poznawcze i praktyczne odby³a siê w dniach od 21 do 23

paŸdziernika w Bêdlewie. Polska - po latach przemian spo³eczno-ekonomicznych - wesz³a do grona pañstw, œwiadcz¹cych pomoc rozwojow¹ krajom uwa¿anym za mniej uprzywilejowane, co nale¿y do jej zobowi¹zañ wynikaj¹cych z cz³onkostwa w Unii Europejskiej. Aktywnoœæ ta wymaga wszechstronnej debaty nad takimi zagadnieniami jak znaczenie „rozwoju” i „postêpu” w œwiecie ponowoczesnym, rola tzw. czynnika kulturowego jako bariery b¹dŸ aspektu sprzyjaj¹cego rozwojowi, modele tego¿ rozwoju i ich zastosowania, pomoc rozwojowa i jej skutki spo³eczno-kulturowe czy dialog miêdzynarodowy a rozwój w kontekœcie relacji darczyñca-beneficjent.

• 23 paŸdziernika w Collegium Minus odby³o siê spotkanie pt. Od

ksi¹¿ki wszystko siê zaczyna… historyczne pasje ma³ych i nieco wiêkszych. Spotkanie przygotowywane by³o przez Stowarzyszenie

Edukacji i Odtwórstwa „AUREA TEMPORA” we wspó³pracy z UAM, Instytutem Historii UAM oraz bibliotek¹ Poznañskiego Towarzystwa Przyjació³ Nauk. Wydarzenie ma w zamys³ach autorów charakter cykliczny. Pierwsza edycja poœwiêcona by³a Józefowi I. Kraszewskiemu i jego powieœci „Stara Baœñ”.

NASZ UNIWERSYTET

Z HISTORII

To, w jaki sposób dzisiejszy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu funkcjonowa³ w pocz¹tkach swej dzia³alnoœci na Zamku - wówczas gmachu nowo powsta³ego Uniwersytetu Poznañskiego pokazywa³a zorganizowana przez Biuro Informacji i Promocji UAM wystawa „UAM na zamku”. Mo¿na j¹ by³o ogl¹daæ w budynku Collegium Minus od 24 wrzeœnia do 4 paŸdziernika br.

St¹d wystawa wyruszy³a w trasê. Od 8 paŸdziernika do 31 grudnia br. ogl¹daæ j¹ bêdzie mo¿na na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym w Kaliszu, w styczniu i lutym 2011 roku wystawa powêdruje do Collegium Polonicum w S³u-bicach, a w marcu i kwietniu przysz³ego roku ogl¹daæ bêdzie j¹ mo¿na w Collegium Europaeum w GnieŸnie. Autorem scenariusza wystawy jest dr Andrzej Gulczyñski z Wydzia³u Prawa i Administracji UAM oraz Janusz Pazder z Centrum Kultury Zamek, a opracowania plastycznego Bogus³aw Doba.

Wystawa, na licznych dokumentach, zdjêciach i zapiskach pokazuje m.in. inauguracjê pierwszego roku akademickiego w dniu 7 maja 1919 roku w sali tronowej Zamku, niektóre seminaria, instytuty i zak³ady naukowe oraz ¿ycie studenckie.

Przypomina te¿ dzia³ania podejmowane na rzecz przekazania Zamku na potrzeby uczelni w 1919 roku, czy starania o powrót uniwersytetu na Zamek w roku 1945.

Zamek, dawna rezydencja cesarza Wilhelma II, przez pier-wsze powojenne lata nadal s³u¿y³ uniwersytetowi, póŸniej sta³ siê siedzib¹ w³adz miasta, a od 1962 roku mieszcz¹ siê w nim g³ównie instytucje kulturalne Poznania.

Ma³gorzata Nowak Biuro Informacji i Promocji UAM

D

oktoranci Instytutu Filologii Romañ-skiej UAM maj¹ przyjemnoœæ poinfor-mowaæ, i¿ od czerwca 2010 w sieci funkcjonuje Internetowe Czasopismo Dokto-rantów IFRom UAM: Romanica.doc.

Tym samym zapraszamy wszystkich do odwiedzania naszej strony www: http://rom-doc.amu.edu.pl, na której mo¿na zapoznaæ siê

z 1 numerem naszego czasopisma oraz œci¹-gn¹æ artyku³y lub ca³y numer w formacie PDF.

Zapraszamy wszystkich doktorantów UAM, którzy w swoich badaniach zajmuj¹ siê jêzy-kami romañskimi lub obszarami kultur romañskich do nadsy³ania swoich tekstów. Na naszej stronie w zak³adce „call for papers”

znajduj¹ siê informacje na temat mo¿liwoœci publikacji w naszym czasopiœmie oraz normy redakcyjne. Przyjmujemy teksty w jêzyku polskim, francuskim, hiszpañskim, w³oskim, rumuñskim i portugalskim. Nasz e-mail to romanicadoc@gmail.com.

Maja Koszarska, Redakcja czasopisma Romanica.doc

Romanica.doc - nowe czasopismo on-line

Wystawa „UAM na zamku”

FOT

. 2X KAJET

BUDUJEMY NASZ UNIWERSYTET

W

zwi¹zku z pojawiaj¹cymi siê pytaniami ze strony kandydatów na studia w oœrodkach zamiejscowych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, dotycz¹cymi kwestii likwidacji tych jednostek, w³adze rektor-skie oœwiadczaj¹, ¿e obecnie nie ma takiego zagro¿enia.

Projekt ustawy o szkolnictwie wy¿szym i stopniach naukowych, który tak¹ mo¿liwoœæ przewiduje, nie wszed³ jeszcze w ¿ycie. Przy za³o¿eniu, ¿e tak stanie siê, konsekwencje dotycz¹ce tego zagadnienia nie obejm¹

tegorocznych chêtnych do studiowania na UAM. W zwi¹zku z tym studenci, którzy rozpoczn¹ naukê w tego rodzaju placówkach w roku akademickim 2010-2011, bêd¹ mogli w ustawowo przewidzianym terminie ukoñczyæ edukacjê.

Jednoczeœnie nale¿y podkreœliæ, ¿e Senat UAM zaj¹³ krytyczne stanowi-sko m.in. wobec projektu likwidacji oœrodków zamiejscowych.

Prof. Zbigniew Pilarczyk Prorektor ds. studenckich

Od nowego roku akademickiego w miejskim krajobrazie Pi³y pojawi³ siê zgo³a nowy ele-ment: zielony autobus numer 18, je¿d¿¹cy do nowej siedziby pilskiego Kolegium Uniwersy-tetu im. Adama Mickiewicza. Otwarto j¹ uro-czyœcie, w gronie szacownych goœci i z uni-wersytetu i z regionu. Obecni przy tym byli wielkopolscy parlamentarzyœci.

W ten oto sposób kolegium pilskie, które od powstania w roku 2003 mieœci³o siê k¹tem u ¿yczliwych dlañ instytucji, teraz jest gospoda-rzem obiektu o ³¹cznej powierzchni prawie 6000 metrów kwadratowych. Swoje miejsce znalaz³y tu sala wyk³adowa na 260 miejsc, pra-cownie komputerowe, sale æwiczeniowe, labo-ratoryjne, pomieszczenia pracowników nauko-wych, biura dyrekcji i dziekanatu, a tak¿e piêkna biblioteka.

Kolegium usytuowane jest na terenie dzia³ek o powierzchni 16 ha przy ul. Ko³obrzeskiej. Za-kupiono je od Agencji Mienia Wojskowego. Projekt architektoniczny, wybrany w wyniku miêdzynarodowego konkursu, wykona³a „Pra-cownia Architektoniczna 1997”, a gmach

wznosi³y PEKABUD MORASKO, LINK Poznañ i MERCURU ENGINEERING Polska. Koszt budo-wanego obiektu wyniós³ 45 mln z³otych, na któr¹ to kwotê z³o¿y³y siê œrodki w³asne UAM oraz dotacje z Programu wieloletniego. Budo-wa ruszy³a w roku 2008. Zajêcia ju¿ trBudo-waj¹.

Bar-dzo nas to cieszy - podkreœla dyrektor Kolegium

prof. Stanis³aw Lorenc, pomys³odawca i inicja-tor zarówno utworzenia tej placówki akade-mickiej w pó³nocnej czêœci Wielkopolski, jak

i potem wznoszenia tutaj stosownej dla uni-wersytetu siedziby .

W pilskim kolegium studenci zdobywaj¹ wie-dzê i umiejêtnoœci z politologii, dziennikarstwa i komunikacji spo³ecznej, pedagogiki specjalnej, doradztwa zawodowego i personalnego, a przede wszystkim (co pewnoœci¹ stanie siê rysem wyró¿niaj¹cym pilsk¹ ofertê ) z ochrony œrodowiska w zakresie wykorzystania i ochrony zasobów hydrosfery. len

Uniwersytecka Pi³a

Osiemnastk¹

do UAM

SPOKOJNIE

Oœwiadczenie w sprawie studiów w oœrodkach zamiejscowych

Otwarcie Collegium UAM w Pile

FOT

NASZ UNIWERSYTET

DECYZJE

Masz innowacyjne pomys³y? Marzysz o ich urzeczywistnie-niu? A mo¿e chcia³byœ za³o¿yæ w³asn¹ firmê, a czujesz, ¿e ci¹-gle brak ci wiedzy i umiejêtnoœci, by j¹ poprowadziæ? W³aœnie dla takich osób przygotowaliœmy bezp³atny program szkole-niowo-doradczy „Pierwszy krok we w³asny biznes”.

Dlaczego warto wzi¹æ udzia³ w programie? O tym przeko-na³o siê trzech studentów i jeden pracownik naukowy Wydzia-³u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Pozna-niu. Wspólnie opracowali projekt komputerowo zintegrowane-go projektowania i wspomagania wytwarzania mebli, skiero-wany g³ównie do ma³ych i œrednich producentów. Dziêki wspó³pracy z Katedr¹ Meblarstwa UP korzystaj¹ z nowocze-snych metod, bacznie œledz¹c najnowsze trendy. Dodatkowo zastosowanie innowacyjnych rozwi¹zañ pozwoli³o zminimali-zowaæ koszty projektowania i wdro¿enia mebla do produkcji seryjnej, przy jednoczesnym skróceniu czasu tego procesu, co wi¹¿e siê z oszczêdnoœciami dla producenta. I tak pomys³ uczestników „Pierwszego kroku we w³asny biznes” przerodzi³ siê w biznes, a InQbator Poznañskiego Parku Naukowo-Tech-nologicznego Fundacji UAM zyska³ nowego lokatora: http://at-fstudio.com/

„Pierwszy krok we w³asny biznes” - jak to dzia³a? Po pierw-sze liczy siê pomys³ - wa¿ne, by by³ innowacyjny. Dalej - two-ja motywactwo-ja i wiztwo-ja rozwoju przedsiêwziêcia. Opisz to najle-piej jak potrafisz. Na tym etapie wybieramy 60 osób, na które czeka 32-godzinny cykl szkoleniowy, obejmuj¹cy tematykê marketingu, biznesplanu, ochrony w³asnoœci intelektualnej oraz prawnych i ksiêgowych aspektów prowadzenia dzia³al-noœci gospodarczej. Ten etap programu zostanie zakoñczony wyborem 10 najlepszych projektów, których autorzy - pracu-j¹c pod okiem doœwiadczonych doradców biznesowych z fir-my F5 Konsulting - bêd¹ doskonalili swoje pofir-mys³y i przygo-towywali profesjonalny biznesplan. Prace nad projektami zo-stan¹ zakoñczone audytem gotowoœci inwestycyjnej przedsiê-wziêcia, tj. badaniem gotowoœci projektu do urynkowienia. Wyniki audytu bêd¹ podstaw¹ do wyboru 5 najlepszych pro-jektów. Ich autorzy wezm¹ udzia³ w Forum Inwestycyjnym

wiosn¹ 2011 roku i zaprezentuj¹ pomys³y przed inwestorami kapita³owymi, gotowymi zaanga¿owaæ œrodki finansowe. Partnerem projektu jest Miasto Poznañ.

Wiêcej na stronach projektu: www.inqbator.pl/pierwszykrok, www.poznan.pl/pierwszykrok, lub na profilu InQbatora Poznañskiego Parku Naukowo-Technologicznego Fundacji UAM na Facebooku.

Kontakt z koordynatorem projektu Ann¹ Padewsk¹: anna.padewska@ppnt.poznan.pl

Projekt uzyska³ dofinansowanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego w ramach przedsiêwziêcia Ministra „Kreator innowacyjnoœci.

Wsparcie innowacyjnej przedsiêbiorczoœci akademickiej”.

Rozpoczê³a siê rekrutacja do projektu STA¯ SUKCESEM NAUKOWCA. Projekt przeznaczo-ny jest dla pracowników naukowych i nauko-wo-dydaktycznych z Wielkopolski i ma na ce-lu u³atwienie wspó³pracy miêdzy œrodowi-skiem naukowym a ma³ymi i œrednimi przed-siêbiorstwami.

Przedsiêbiorcy zyskuj¹ pracownika, wypo-sa¿onego w wiedzê i kwalifikacje pomocne przy wprowadzaniu innowacji w

przedsiê-biorstwie. Pracownicy naukowi odbywaj¹cy sta¿ w przedsiêbiorstwie podnios¹ swoje kwalifikacje, zdobêd¹ doœwiadczenie, wyko-rzystaj¹ swoj¹ wiedzê w praktyce, a ponadto - otrzymaj¹ wynagrodzenie w wysokoœci 3000 z³ brutto miesiêcznie. Sta¿ jest p³atny i mo¿e trwaæ od 1 do 6 miesiêcy. Ju¿ 1 listopa-da rusz¹ pierwsze sta¿e.

Zainteresowane osoby mog¹ zalogowaæ siê na stronie www.ssn.paip.pl, otworzyæ za-k³adkê „Krok po kroku”, gdzie znajduj¹ siê

istotne informacje dotycz¹ce projektu oraz zak³adkê „Dokumenty”, gdzie znajduj¹ siê za³¹czniki wymagane w trakcie aplikacji.

Zg³oszenia w wersji papierowej nale¿y z³o¿yæ do 27 paŸdziernika w siedzibie PAIP.

Poznañski Akademicki Inkubator Przedsiê-biorczoœci

ul. Koœcielna 21 60-536 Poznañ tel. +48 061 665 76 75

Sta¿ Sukcesem Naukowca

Im siê uda³o

Z PERSPEKTYW¥ NASZ UNIWERSYTET

T

egoroczny jubileusz sta³ siê okazj¹ do podjêcia projektu pt. „INNO(MOTY)WACJE. Promocja otwartych postaw na pro-ces komercjalizacji wiedzy”. W jego ramach w Poznaniu odby³a siê jubileuszowa konferencja naukowa „INNO(MOTY)WA-CJE. Od inwencji do innowacji”. Wybitni specjaliœci z kraju i za-granicy mówili o roli parków technologicznych w budowie go-spodarki opartej na wiedzy. Rozwa¿ano takie zagadnienia, jak: „Czy parki naukowo-technologiczne s¹ potrzebne w XXI w?”, „Czy miêdzy nauk¹ i biznesem jest chemia?” oraz „Europejskie patenty na transfer wiedzy”. To w³aœnie na tej konferencji prof.

Bogdan Marciniec, dyrektor Parku i Prezes Fundacji UAM

od dawna zafascynowany ide¹ parków na œwiecie, inicjator ca³e-go przedsiêwziêcia tutaj w Poznaniu, przypomnia³ jeca³e-go pocz¹tki.

To, ¿e poznañski park powsta³ przy UAM nie by³o przypad-kiem, ale wynikiem ca³ego szeregu przedsiêbiorczych inicja-tyw powi¹zanych z uczelni¹. Prof. Marciniec wymieni³ tu zarówno tworzenie przedsiêbiorstw w oparciu o wiedzê, jak i za³o¿enie Stowarzyszenia Absolwentów i Fundacji, które mia-³y ³¹czyæ uniwersytet ze œrodowiskiem zewnêtrznym.

- Obraz takiego Parku powsta³ w moim umyœle ju¿ znacznie

wczeœniej. - powiedzia³ - Budowa³em sobie jego wizjê w opar-ciu o doœwiadczenia i obserwacje, które przywozi³em ze sta¿y i podró¿y do Stanów Zjednoczonych. Fascynowa³o mnie to, co tam widzia³em, ten silny, bo potrzebny zwi¹zek badañ i nauki z konkretnym, praktycznym ich wykorzystywaniem. Moje pra-wie 40-letnie doœwiadczenie w badaniach podstawowych i technologicznych w zakresie chemii i katalizy metaloorga-nicznej oraz transferu wyników do praktyki gospodarczej, a tak¿e liczne funkcje, pe³nione w zakresie organizacji badañ naukowych w Polsce, sta³y siê inspiracj¹ do stworzenia w na-szym kraju europejskiego modelu wspó³pracy nauki z prakty-k¹ gospodarcz¹. Marzy³o mi siê, ¿e stanie siê to w Poznaniu. Warunki jednak by³y ma³o sprzyjaj¹ce. No bo gdzie, za co?

Wtedy okaza³o siê ¿e park zosta³ obdarowany… budynkiem starej gazowni. Pojawi³a siê nadzieja, choæ niewielu wówczas ro-zumia³o, po co uczelni taki obiekt. Fundacja przyjê³a dar z entu-zjazmem, choæ nie by³a to z pozoru atrakcyjna nieruchomoœæ, po-niewa¿ na ponad 3 hektarach gruntu znajdowa³ siê nieu¿ywany od lat zbiornik retencyjny gazu. By³ to prawdziwy kolos o œredni-cy 44 metrów i wysokoœci 80 metrów. Nie³atwo go by³o roz³o¿yæ i usun¹æ. Po kilku próbach okaza³o siê, ¿e jednak œrodki wybucho-we mog¹ daæ radê. Tak oczyszczony teren sta³ siê dobrym pocz¹t-kiem parku, szans¹ na urzeczywistnianie marzeñ o stworzeniu parku naukowo - technologicznego, w którym rozwijaæ siê mog³y technologie i przedsiêbiorstwa wywodz¹ce siê z nauki. PPNT zrzesza specjalistów z ró¿nych dziedzin nauk œcis³ych oraz przy-rodniczych, a tak¿e firmy z dziedziny chemii, biotechnologii, fi-zyki, informatyki, archeologii, akustyki. G³ówna dzia³alnoœæ pla-cówki to usprawnianie transferu pomiêdzy sfer¹ nauki i biznesu, ale dziêki wspó³dzia³aniu z Fundacj¹ - wspieranie m³odych uczo-nych: stypendiami, sta¿ami, wyjazdami na konferencje.

- Poznañski Park - mówi prof. Marciniec - skupia siê na wy-szukiwaniu pomys³ów w sferze nauki. Pracujemy nad nimi do

momentu, kiedy bêd¹ mog³y byæ sprzedawane. Nie zajmujemy siê produkcj¹. W parku ka¿dego roku powstaje wiele oryginal-nych opracowañ - technologii, publikacji , patentów. Jesteœmy w Polsce na pierwszym miejscu pod wzglêdem ró¿norodnoœci i rozmiaru dodanych us³ug zarówno badawczych, jak i zwi¹-zanych z transferem technologii i inicjatywami wspieraj¹cymi innowacyjnoœæ regionu. Dzia³y badawcze parku realizuj¹ za-równo zlecenia ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw z regionu, jak i œwiatowych koncernów oraz ró¿norodnych instytutów naukowych ca³ego globu.

PPNT uczestniczy w wielu inicjatywach i projektach euro-pejskich, tak¿e w dziedzinie wspierania innowacji. Najm³od-szym dzieckiem PPNT jest Inqbator. Istnieje 4 lata i przez ten czas pomóg³ 80 firmom. To projekt skierowany do m³odych przedsiêbiorców, którzy czuj¹, ¿e ich pomys³y mog¹ zostaæ przekszta³cone w produkt lub us³ugê. Oferuje siê im miejsce na terenie parku, sprzêt IT oraz pomoc merytoryczn¹.

- Wykorzystuj¹c ponadprzeciêtny potencja³ badawczo - roz-wojowy oœrodka poznañskiego w naukach przyrodniczych, œcis³ych i technicznych, podj¹³em siê roli inicjatora stworzenia Wielkopolskiego Centrum Zaawansowanej Technologii -

pod-kreœla prof. Marciniec - Projekt ten jest realizowany przez

12 poznañskich instytucji - 5 uczelni, 4 instytuty PAN, 1 insty-tut resortowy oraz Poznañski Park Naukowo - Technologiczny i Urz¹d Miasta.

- Czy parki naukowo-technologiczne s¹ potrzebne w XXI wieku ? - z tym pytaniem stawianym w czasie konferencji, zwróciliœmy siê do prof. Jacka Guliñskiego:

- Parki naukowo-technologiczne powsta³y w po³owie XX wieku, ale do Europy dosz³y dopiero w latach 70-tych ubieg³e-go stulecia. Poznañski Park Naukowo-Technologiczny Funda-cji UAM to inicjatywa parkowa z 1995 roku o najd³u¿szej historii w naszym kraju. Mia³em du¿¹ przyjemnoœæ i satysfak-cjê z pracy na rzecz rozwoju tego Parku w latach 1995-2008. Wszelkie opracowania wskazuj¹, ¿e parki naukowo-technolo-giczne maj¹ ci¹gle do spe³nienia swoj¹ misjê. Dziœ mówi siê o parkach III generacji - tworz¹cych wokó³ siebie regiony wiedzy, swoiste bieguny wzrostu oparte na relacji nauka-bi-znes-region. Do tego park musi dojrzeæ.

Mo¿e 15 lat to dobry czas na wykonanie nastêpnego sko-ku jakoœciowego. Nikt nie pisze, ¿e parki siê prze¿y³y. Ale organizacje takie i ich efektywny rozwój wymagaj¹ wizji, ³adu, czasu, potê¿nego wysi³ku i du¿o szczêœcia. Liczba podejmowanych inicjatyw parkowych w kraju kilkakrotnie przewy¿sza liczbê dzia³aj¹cych parków. Parki naukowo-tech-nologiczne s¹ potrzebne w Wielkopolsce w XXI wieku. Wyda-je mi siê, ¿e w Poznaniu mog¹ dzia³aæ 2-3 parki naukowo-technologiczne. Z niepokojem obserwujê tworzenie nowych inicjatyw parkowych z dala od centrów nauki (a s¹ takie przyk³ady te¿ i w Wielkopolsce). Chcia³bym wierzyæ, ¿e pu-bliczne œrodki nie pójd¹ na marne…

Jolanta Lenartowicz

15 lat Poznañskiego Parku Naukowo-Technologicznego UAM

Od inwencji do innowacji

Poznañski Park Naukowo-Technologiczny UAM jest najstarszy w Polsce. Powsta³

w ramach Fundacji UAM i od 15 lat wspiera proces przenikania wyników badañ

naukowych do gospodarki oraz stymuluje rozwój ekonomiczny Wielkopolski.

NASZ UNIWERSYTET PO¯EGNANIE

T

o tylko interesuj¹ce dla amatorów historii drobne odpryski wielkich prac prof. Gerarda Labudy, ale za ka¿dym z nich kryje siê ¿mudne i zrazem wymaga-j¹ce b³yskotliwego umys³u i wielkiej wiedzy szpera-nie w ró¿nych Ÿród³ach historycznych. Zawdziêcza-my mu oczywiœcie i znacznie powa¿niejsze dokonania: koncep-cjê Wielkiego Pomorza, która zrewolucjonizowa³a historiogra-fiê tego regionu; postawienie nowej hipotezy, dotycz¹cej dziel-nicy senioralnej w testamencie Boles³awa Krzywoustego; wre-szcie - rzucenie nowego œwiat³a na pocz¹tki pañstwa polskie-go i na historiê polskiepolskie-go Koœcio³a.

Szczup³y, skromnie ubrany, uœmiechniêty starszy pan poja-wia³ siê ostatnimi laty czêsto na trasie tramwajów miêdzy uni-wersytetem a Grunwaldem, gdzie mieszka³. Uczelnia by³a dru-gim domem prof. Gerarda Labudy, który do ostatnich chwil by³ aktywny w uniwersyteckim ¿yciu, obdarowany przez UAM Palmami Uniwersyteckimi w uznaniu dla jego nieustaj¹cej na-ukowej ¿ywotnoœci. Dlatego tak rozdzieraj¹co zabrzmia³a jego odpowiedŸ na zaproszenie na inauguracjê roku akademickiego 2010/2011- ¿e ju¿ przybyæ nie mo¿e...

Kaszuba z Poznania

Cztery lata temu obchodzi³ 70-lecie pracy naukowej, któr¹ roz-pocz¹³ bardzo wczeœnie, bo ju¿ jako student I roku przygotowa³ sensacyjn¹ dla historyków rozprawê o biskupie Chrystianie, a skoñczy³ bardzo póŸno, bo na dzieñ przed œmierci¹ ukaza³a siê jego ostatnia ksi¹¿ka „Próba nowej systematyki i nowej in-terpretacji Ÿróde³ historycznych. Z pos³owiem”. Jej egzempla-rzy autorskich ju¿ nie zd¹¿y³ odebraæ...

Urodzi³ siê 28 grudnia 1916 roku w Nowej Hucie ko³o Kar-tuz. Niezwykle zdolny, przeskoczy³ kilka szkolnych klas. Ko-cha³ swoje rodzinne strony i sam siebie nazywa³ „Kaszub¹ z Po-znania”. Twierdzi³, ¿e myœli i œni po kaszubsku i na Kaszubach kaza³ siê pochowaæ, w swojej parafii w Luzinie. Mszê œw. cele-browa³ abp Henryk Muszyñski, a wœród uczestników pogrze-bu by³ premier Donald Tusk. Mo¿na to uznaæ za symboliczne, bo arcybiskup jest z Gniezna, które prof. Labuda, laureat Or³a Lednickiego uwa¿a³ za kolebkê polskiej pañstwowoœci; a pre-mier jest te¿ Kaszub¹ - to jemu prof. Labuda ofiarowa³ 4 lata temu „Historiê Kaszubów w dziejach Pomorza”- dzie³o swojego ¿ycia, jak mawia³. Prof. Labuda w wielkim umi³owaniu swojej ziemi rodzinnej daleki by³ od nacjonalizmu i marzeñ o secesji. „Jestem zwolennikiem pracy organicznej - mówi³ w jednym z wywiadów - wolê inwestowaæ w to, co przynosi ca³ej kaszub-szczyŸnie korzyœæ. My, Kaszubi mówi¹cy po kaszubsku, mamy swoist¹ moralnoœæ - ci¹gn¹³ - wychowa³em siê w zamo¿nej ro-dzinie, ale nikt nie zamyka³ drzwi, nie by³o z³odziejstwa”.

M³odoœæ historyka

Od dzieciñstwa jego pasj¹ by³y ksi¹¿ki. Jeszcze jako wejherow-ski gimnazjalista zgromadzi³ imponuj¹cy ksiêgozbiór licz¹cy 600 pozycji. Gdy wybuch³a wojna, jego pierwsz¹ myœl¹ by³o ukrycie ksi¹¿ek, a dopiero potem w³asne bezpieczeñstwo. Musia³ siê ukrywaæ, bo jako student pisa³ krytyczne recenzje prac niemieckich historyków, kwestionuj¹cych polskie œlady w historii. Po wojnie poœwiêci³ wiele si³ na tworzenie bibliote-ki Seminarium Historycznego.

Wojna przerwa³a jego studia na Uniwersytecie Poznañskim, gdzie da³ siê poznaæ jako wschodz¹ca gwiazda polskiej historii. W 1939 roku wraca³ do Polski jako stypendysta uniwersytetu w Lund z gotow¹ prac¹ doktorsk¹, która zaginê³a w zawieru-sze wojennej. Wkrótce podj¹³ pracê jako ksiêgowy w Ordynacji Wielopolskich w Chrobrzy. W tych trudnych wojennych wa-runkach kontynuowa³ studia w Tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich, którego by³ te¿ póŸniej wyk³adowc¹. Potajemnie

Prof. Gerard Labuda (1916-2010)

ZAJRZA£

W G£¥B

DZIEJÓW

FOT

dostarcza³ z Chrobrzy dokumenty historyczne, s³u¿¹ce do ba-dañ i dydaktyki. W 1943 roku obroni³ pracê magistersk¹ „Pol-ska i krzy¿acka misja w Prusach”. W nastêpnym roku otrzyma³ stopieñ doktora za pracê „Za³o¿enia arcybiskupstwa magde-burskiego i biskupstwa poznañskiego na tle wschodniej polity-ki misyjnej", a ju¿ w 2 lata póŸniej habilitowa³ siê na podstawie pracy"Studia nad pocz¹tkami Pañstwa Polskiego”.

W 1943 roku o¿eni³ siê z hrabiank¹ Albert¹ Wielopolsk¹, wiern¹ towarzyszk¹ ¿ycia przez 55 lat, matk¹ jego czterech sy-nów i córki.

Historia poznañska

W 1950 roku zosta³ profesorem nadzwyczajnym, a 5 lat póŸniej zwyczajnym. Ca³y czas zwi¹zany z UAM, kierowa³ tu Zak³a-dem Historii S³owiañszczyzny, choæ od 1970 roku... bezp³atnie. Kiedy jego synowie zaanga¿owali siê w studenckich protestach w 1968 roku, wezwany na wyjaœnienia do ministerstwa, oznaj-mi³, ¿e jego zdaniem synowie stanêli po w³aœciwej stronie, za co zosta³ odsuniêty od dydaktyki. Mia³ odt¹d pracowaæ tyl-ko w PAN. Uda³o mu siê jednak uzyskaæ bezterminowy urlop bezp³atny.

W Polskiej Akademii Nauk kierowa³ stworzonym przez sie-bie Zak³adem Historii Pomorza, a w latach 1984-86 by³ wice-prezesem PAN. Redagowa³ „Historiê dyplomacji polskiej”, „Pol-ski S³ownik Staro¿ytnoœci S³owiañ„Pol-skich” i „Pol„Pol-ski S³ownik Bio-graficzny”. Zas³u¿y³ siê dla Poznañskiego Towarzystwa Przyja-ció³ Nauk, które swoim autorytetem obroni³ przed likwidacj¹ i by³ dwukrotnie jego prezesem. Podobne zas³ugi po³o¿y³ dla Instytutu Zachodniego, którego by³ dyrektorem w latach 1958-61, formu³uj¹c nowy program badawczy.

W latach 1962-65 by³ wybranym jednog³oœnie rektorem UAM: to za jego kadencji powsta³a idea nowego kampusu uniwersyteckiego (zrealizowana przez nastêpców na Morasku) czy Kolegium Rektorów m. Poznania (dzia³aj¹ce do dziœ).

Imponuj¹ce dzie³o

Jest autorem niemal 2 tys. prac, w tym ponad 30 ksi¹¿ek o bar-dzo ró¿nej tematyce. Uprawia³ nie tylko szeroko pojêt¹ medie-wistykê - jak pisze Józef Dobosz - a wiêc dzieje œredniowiecza Polski i powszechne, dzieje wczesnej S³owiañszczyzny i Nie-miec, historiê Koœcio³a polskiego czy dzieje zakonu krzy¿ackie-go, ale podejmowa³ te¿ tematy przekrojowe, zajmowa³ siê me-todologi¹ i histori¹ nauki. Szczególne miejsce zajmowa³y w je-go badaniach Pomorze i Kaszuby. Jeje-go prace zawsze budzi³y ¿ywy oddŸwiêk; sam te¿ by³ niestrudzonym polemist¹. Do koñca broni³ tezy, ¿e to Gniezno by³o pierwsz¹ stolic¹ piastow-sk¹, choæ zaznacza³, ¿e czeka na twarde dowody, które mog³y-by go przekonaæ, ¿e jest inaczej. W polemice powo³ywa³ siê te¿ na m³odych czy kontrowersyjnych autorów, gdy¿ - niezwykle oczytany - by³ zawsze na bie¿¹co w swojej dziedzinie. Mia³ wielki talent w odnajdowaniu i interpretowaniu Ÿróde³. Jego zas³ug¹ jest wprowadzenie Ÿróde³ skandynawskich do badania dziejów S³owiañszczyzny. By³ doktorem honoris causa 6 naj-wiêkszych uniwersytetów polskich, jak sam ¿artobliwie ma-wia³, najpierw tych wzd³u¿ Wis³y, a potem tych wzd³u¿ Odry.

PO¯EGNANIE PROFESORA

Nieprawdopodobnie pracowity, ¿yczliwy, z dyplomatycznym talentem, trzeŸwo myœl¹cy, skromny, taktowny, wielkoduszny, z poczuciem humoru, wierny wartoœciom - tak wspominano wielkiego uczonego na wieœæ o jego œmierci. Spo³ecznoœæ aka-demicka po¿egna³a go, „cz³owieka wielkiego dzie³em swego ¿y-cia” - jak to uj¹³ rektor UAM prof. Bronis³aw Marciniak, w dniu 8 paŸdziernika na nadzwyczajnym Senacie ¿a³obnym w Auli Uniwersyteckiej. W³adze UAM i goœcie z³o¿yli ho³d

przed trumn¹, gdzie wartê pe³ni³y kolejne pokolenia jego uczniów a¿ po tych, którzy ju¿ s¹ profesorami.

Prof. Tomasz Na³êcz, doradca prezydenta RP, poinformowa³ o przyznaniu prof. Labudzie poœmiertnie najwy¿szego polskie-go odznaczenia: Orderu Or³a Bia³epolskie-go. Prezydent Komorowski w swoim liœcie podkreœla³, ¿e odszed³ ostatni z tych badaczy, którzy przenieœli etos przedwojennej inteligencji w czasy wspó³czesne. O tym samym mówi³ w bardzo osobistym wyst¹-pieniu prof. Karol Modzelewski, wiceprezes PAN: ¿egnamy ostatniego wielkiego pozytywistê - mówi³ - z tych, którzy stworzyli fundament nowoczesnej historiografii, ¿egnamy cz³owieka pracy organicznej. My, m³odzi, dworowaliœmy sobie czasem z naszych ostro¿nych mistrzów, ale dziœ wiemy, ¿e by-liœmy cz¹stk¹ tej substancji, któr¹ w³aœnie oni potrafili ocaliæ. Prezydent Poznania Ryszard Grobelny poinformowa³ o przy-znaniu prof. Gerardowi Labudzie honorowego obywatelstwa miasta Poznania nie tylko jako wielkiemu naukowcowi, ale tak¿e temu, który mia³ wielki wp³yw na kszta³towanie siê œwiadomoœci historycznej poznaniaków. Uroczystoœci towa-rzyszy³a piêkna muzyka i poezja Norwida, z której wywieœæ mo¿na tytu³ dla Wielkiego Zmar³ego: zajrza³ epokom w g³¹b.

Premier Tusk w czasie ceremonii pogrzebowej, wspominaj¹c serdeczne kontakty z Profesorem, powiedzia³: wierzymy, ¿e je-steœ ju¿ w kaszubskim raju, miêdzy Mestwinem, Ceynow¹, Swiêtope³kiem, Abrahamem....

Maria Rybicka Prof. Gerard Labuda w 90-lecie urodzin

NASZ UNIWERSYTET INAUGURACJA

Inauguracja roku akademickiego 2010/2011

Uniwersytet

jest t¹ szczêœliw¹

instytucj¹...

R

ozpoczynamy dziœ 92. rok akademicki w Uniwersytecie imienia Adama Mickiewicza. Spotykamy siê na uroczy-stej inauguracji roku akademickiego 2010/2011, kolejne-go etapu w ¿yciu naszej uczelni, pe³nekolejne-go wytê¿onej pracy oraz, wierzê w to g³êboko, sukcesów i radoœci - powiedzia³ rektor

UAM prof. Bronis³aw Marciniak, inauguruj¹c rok akademicki 2010/2011. Wyra¿aj¹c radoœæ z przybycia licznego grona goœci, rektor serdecznie powita³ podsekretarza stanu w Minister-stwie Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego prof. Witolda Jurka, w³o-darzy województwa wielkopolskiego i sto³ecznego miasta Po-znania, a wœród nich: wojewodê wielkopolskiego Piotra Florka, marsza³ka województwa wielkopolskiego Marka WoŸniaka, prezydenta miasta Poznania Ryszarda Grobelnego, prymasa Polski, metropolitê gnieŸnieñskiego ks. abp. Józefa Kowalczy-ka, metropolitê poznañskiego i wielkiego kanclerza Wydzia³u Teologicznego ks. abp. Stanis³awa G¹deckiego, prezesa Naj-wy¿szego S¹du Administracyjnego prof. Romana Hausera.

Serdecznie powitani zostali rektorzy uczelni poznañskich: rektor Uniwersytetu Medycznego prof. Jacek Wysocki, rektor Politechniki Poznañskiej prof. Adam Hamrol, rektor Uniwersy-tetu Ekonomicznego prof. Marian Gorynia, rektor Uniwersyte-tu Przyrodniczego prof. Grzegorz Skrzypczak, rektor Akademii Wychowania Fizycznego prof. Jerzy Smorawiñski, rektor Uni-wersytetu Artystycznego prof. Marcin Berdyszak, rektor Aka-demii Muzycznej prof. Bogumi³ Nowicki, prezydent Europej-skiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odr¹ dr Gunter Pleuger. Rektor UAM powita³ tak¿e przyby³ych na uro-czystoœæ by³ych rektorów naszego uniwersytetu, profesorów: Zbigniewa Radwañskiego, Franciszka Kaczmarka, Jacka Fisia-ka, Bogdana Marciñca, Jerzego Fedorowskiego, Stefana Jurgê i Stanis³awa Lorenca.

Serdeczne s³owa powitania skierowa³ do parlamentarzy-stów, reprezentuj¹cych Ziemiê Wielkopolsk¹ w Senacie i Sejmie Rzeczypospolitej, senatorów: Jacka Kalety i Jadwigi Rotnickiej oraz do pos³ów: Witolda Czarneckiego, Waldy Dzikowskiego, Arkadego Fiedlera, Filipa Kaczmarka, Agnieszki Koz³owskiej -Rajewicz, Dariusza Lipiñskiego, Krystyny £ybackiej, Stanis³a-wa Steca, Micha³a Stuligrosza, Adama Szejnfelda, Bo¿eny Szy-d³owskiej, Jacka Tomczaka i Marka Zieliñskiego.

Przemówienie inauguracyjne rektora UAM prof. Bronis³awa Marciniaka:

W

itam cz³onków korpusu dyplomatycznego i konsularnego, prezesów i dyrektorów instytucji naukowych i kultural-nych, a tak¿e prezydentów miast, starostów, burmistrzów i wój-tów oraz radnych miasta Poznania. Witam duchownych, przed-stawicieli instytucji pañstwowych, s¹downictwa, prokuratury, policji oraz prezesów i dyrektorów przedsiêbiorstw, wspó³pracu-j¹cych z uniwersytetem. Witam wszystkich zebranych tu profe-sorów i pracowników uniwersytetu oraz studentów, szczególnie tych, którzy po raz pierwszy uczestnicz¹ w inauguracji roku akademickiego. Nasza dzisiejsza uroczystoœæ jest transmitowana za poœrednictwem Internetu oraz telewizji WTK - swoje pozdro-wienia kierujê wiêc równie¿ do tych, którzy nas ogl¹daj¹.

Inauguracja roku akademickiego sk³ania do przywo³ania pa-miêci o tych, którzy odeszli od nas na zawsze w roku akade-mickim 2009/2010. A byli to:

Prof. Klara Bartkowska Prof. Benon Bromberek Mariusz Bryszak Robert Bzderek Prof. Bogdan Fechner Prof. Edmund Gussmann Prof. Teodor Krajewski Prof. Jadwiga Krzy¿aniakowa

Prof. Kazimierz Liman Mgr in¿. Ryszard £ukaszyk Prof. Henryk Nowak Prof. Leszek Nowak Bogdan Piskorek Kryspin Ratajczak Prof. Henryk Rogacki Mgr Agnieszka Szczeciñska Prof. Stanis³aw Zieliñski

Ich pamiêæ i zas³ugi dla uniwersytetu uczcijmy chwil¹ zadumy. Zgodnie ze strategi¹

Miniony rok, by³ drugim rokiem dzia³alnoœci obecnych w³adz uczelni. By³ on bardzo wa¿ny z uwagi na wprowadzenie do re-alizacji dzia³añ za³o¿onych w przyjêtej przez senat strategii rozwoju uczelni. Strategia Rozwoju UAM na lata 2009-2019 to badania i kszta³cenie na najwy¿szym mo¿liwym poziomie, to otwartoœæ na otoczenie oraz d¹¿enie do profesjonalizmu w za-rz¹dzaniu.

Rozwój uniwersytetu to tak¿e uchwalenie przez Senat uczelni w minionym roku akademickim kilku wa¿nych aktów prawnych: znowelizowanego statutu, nowego regulaminu studiów, regulaminu organizacyjnego, regulaminu zamówieñ publicznych oraz regulaminów dla zamiejscowych oœrodków dydaktycznych.

Statut uczelni jest bardzo wa¿nym aktem prawnym. To kon-stytucja uczelni, której zapisy reguluj¹ jej dzia³alnoœæ i dotycz¹ ca³ej uczelnianej spo³ecznoœci. Regulamin studiów to z kolei „konstytucja studencka”, uwzglêdniaj¹ca nasz¹ obecnoœæ w Unii Europejskiej, przystosowana do zapisów Procesu Boloñskiego. Pozosta³e regulaminy usprawni¹ zarz¹dzanie uniwersytetem.

U progu nowego roku akademickiego zadajemy sobie pytanie - co zrealizowaliœmy z za³o¿onych celów i jakie zadania stoj¹ przed nami?

Rok akademicki 2009/2010 by³ kolejnym rokiem naszej intensywnej pracy. Zadania priorytetowe wymaga³y szczegól-nej koncentracji ca³ego zespo³u rektorskiego i w naszej ocenie zosta³y wykonane. Szczegó³ow¹ realizacjê zadañ Strategii znaj-d¹ Pañstwo w specjalnie przygotowanym i wydanym raporcie w³adz rektorskich za rok 2009/2010, który zosta³ równie¿ zamieszczony na stronie domowej uczelni.

Jest wiele powodów do radoœci

Cieszy wysoka lokata UAM wœród uczelni krajowych, dum¹ napawaj¹ „Polskie Noble”, honorowe doktoraty i inne presti¿o-we formy docenienia naszych naukowców, a kolejne jubileusze sk³aniaj¹ do refleksji, zatrzymania siê i spojrzenia w g³¹b dzie-jów. Rektor Heliodor Œwiêcicki spogl¹da z pomnikowej ³awecz-ki na piêkniej¹ce z dnia na dzieñ Collegium Minus, a rektor Sta-nis³aw Paw³owski patronuje okaza³emu gmachowi geografów. To wszystko dowodzi, jak bardzo staramy siê, „patrz¹c w przy-sz³oœæ, nie zapominaæ o tradycji”.

By móc jednak patrzeæ w przysz³oœæ z optymizmem, musimy nieustannie zabiegaæ o najlepszych studentów, najlepszych na-ukowców i o najlepsze kontrakty badawcze.

Znakomite osi¹gniêcia naukowe naszych pracowników sta-nowi³y podstawê do uzyskania przez 125 osób stopni nauko-wych doktora oraz 48 osób - stopni naukonauko-wych doktora habili-towanego. W minionym roku akademickim 10 doktorów habi-litowanych z naszej uczelni uzyska³o tytu³y profesorskie. Serdecznie gratulujê tych osi¹gniêæ.

Notujemy znacz¹cy, w stosunku do lat ubieg³ych, wzrost aktywnoœci naszych pracowników w pozyskiwaniu grantów na badania naukowe, zarówno z Ministerstwa Nauki i

cych oraz rozwijamy dydaktyczn¹ wspó³pracê miêdzynarodo-w¹ we wszystkich mo¿liwych dziedzinach.

Celem naszych dzia³añ jest zwiêkszenie liczby s³uchaczy za-granicznych, studiuj¹cych w UAM. To tak¿e dla nich tworzymy atrakcyjne programy studiów.

Roœnie aktywnoœæ studentów w dzia³alnoœci kulturalnej, sportowej i organizacyjnej oraz w coraz liczniejszych ko³ach naukowych. Nowo powsta³a Rada Kó³ Naukowych zorganizo-wa³a w minionym roku pierwszy Kongres Kó³ Naukowych, prezentuj¹cy ich dorobek.

Uniwersytet nie dzia³a w odosobnieniu, ale stara siê równie¿ wpisywaæ w g³ówny nurt wydarzeñ krajowych. Prze¿ywali-œmy wiêc wraz z wszystkimi Polakami ¿a³obê po katastrofie samolotu pod Smoleñskiem. ¯a³obne posiedzenie Senatów wszystkich publicznych uczelni miasta Poznania „Akademicki Poznañ ¿egna wielkich Polaków” oraz nabo¿eñstwo przed Aul¹ Uniwersyteck¹ zgromadzi³y tysi¹ce poznaniaków.

Uniwersytet zabiera³ te¿ g³os w sprawach dla spo³ecznoœci akademickiej najwa¿niejszych - w tocz¹cej siê debacie na te-mat strategii rozwoju szkolnictwa wy¿szego w Polsce oraz na temat zmian ustaw, reguluj¹cych ³ad prawny w nauce i szkol-nictwie wy¿szym.

Miniony rok akademicki to szereg inicjatyw promuj¹cych naukê i kulturê, dostêpnych dla mieszkañców Poznania i ca³e-go regionu. Dziœ, podczas uroczystej inauguracji, towarzysz¹ nam dŸwiêki wspania³ej muzyki Fryderyka Chopina, którego rok œwiêtujemy.

Miniony rok to równie¿ wzmacnianie wiêzi z absolwentami uczelni, z w³adzami miasta i regionu oraz otoczeniem gospo-darczym. Przyk³adem dobrej wspó³pracy z gospodark¹ s¹ sty-pendia „Best from the Best” dla siedmiu wybitnych studentów, ufundowane przez firmê Volkswagen Poznañ.

Na inwestycyjnej fali

Ambitnym projektem by³a kontynuacja szeroko zakrojonego w UAM programu inwestycyjnego. W minionym roku na in-westycje wydaliœmy rekordow¹ sumê ponad 120 milionów z³otych. Nowy rok akademicki rozpoczynamy równie¿ w no-nictwa Wy¿szego, jak i z programów badawczych Unii

Euro-pejskiej. Istotnym novum jest wprowadzenie Repozytorium Instytucjonalnego UAM (w skrócie: AMUR), które pe³ni funkcjê platformy elektronicznej do publikacji naszych prac.

Dba³oœæ o wysok¹ jakoœæ kszta³cenia przyjêliœmy w zesz³ym roku za jedno z kluczowych dzia³añ. W tej materii uda³o siê wprowadziæ w ¿ycie projekt Uczelnianego Systemu Zapewnie-nia Jakoœci Kszta³ceZapewnie-nia, powo³ano Radê ds. Jakoœci Kszta³ceZapewnie-nia oraz odpowiednie wydzia³owe komisje. Przeprowadzono ankietê na temat jakoœci kszta³cenia, z której materia³, uzupe³-niony o analizê ekonomiczn¹ kierunków i specjalnoœci studiów, pozwoli na sporz¹dzenie raportu, odzwierciedlaj¹cego stan jakoœci kszta³cenia i sformu³owanie wniosków na przysz³oœæ. Na 171 œcie¿kach edukacyjnych

Uda³o siê, tak¿e dziêki pomocy programów europejskich, zró¿ni-cowaæ i zwiêkszyæ ofertê dydaktyczn¹ uczelni. W roku akademic-kim 2009/2010 wzbogaciliœmy nasz¹ ofertê dydaktyczn¹ i w chwili obecnej prowadzimy studia na 51 kierunkach, 171 specjal-noœciach oraz 86 studiach podyplomowych. Utworzyliœmy: dwa makrokierunki studiów (bioinformatyka - prowadzona wspólnie z Politechnik¹ Poznañsk¹ i filologiczno-historyczne studia œrod-kowoeuropejskie) oraz cztery kierunki unikatowe (ba³kanistyka, filmoznawstwo, europeistyka kulturowa i kultura klasyczna). W trakcie tworzenia s¹ dwa kolejne kierunki unikatowe: ekonofizy-ka i studia prawno-ekonomiczne, które bêd¹ realizowane wspól-nie z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu.

Sukcesem zosta³y te¿ uwieñczone starania o dofinansowanie ze œrodków europejskich wprowadzenia na UAM e-learningu. Pierwszy etap prac ruszy ju¿ w tym roku. Za znacz¹ce nale¿y uznaæ zwiêkszenie liczby stypendiów doktoranckich ze 130 w 2009 roku do 160 w roku 2010, a przede wszystkim pozyska-nie œrodków zewnêtrznych, w tym europejskich, na sfinanso-wanie kolejnych stypendiów.

W g³ównym nurcie wydarzeñ

Postêpuje internacjonalizacja kszta³cenia. Wzbogacamy ofertê przedmiotów i ca³ych kursów prowadzonych w jêzykach

ob-FOT

. 7X MACIEJ MÊCZYÑSKI

Marta Gruszczyñska - przewodnicz¹c¹ studenckiego samorzadu Prezydent Uniwersytetu Europejskiego Viadrina dr Gunter Pleuger

wych obiektach Wydzia³u Prawa i Administracji, Kolegium w Pile oraz hali sportowej na Morasku. Na szczególn¹ uwagê zas³uguje zakoñczenie z sukcesem w sierpniu bie¿¹cego roku ponad 2-letnich, bardzo intensywnych starañ o waloryzacjê programu wieloletniego. W³adze rektorskie i kanclerskie w minionym roku akademickim spotyka³y siê wielokrotnie z kierownictwem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy¿sze-go, z parlamentarzystami oraz w³odarzami miasta i regionu.

W wyniku tych zabiegów uniwersytet otrzyma³ dodatkowe 189 milionów z³otych na inwestycje, w ramach nowelizacji usta-wy o programie wieloletnim „Uniwersytet im. Adama Mickiewi-cza w Poznaniu 2004 - 2011”, a Mickiewi-czas realizacji inwestycji przed³u-¿ono do roku 2015. Dziêki zabezpieczeniu tych œrodków finanso-wych dokoñczymy budowê Wydzia³u Chemii, wybudujemy Wy-dzia³ Humanistyczny i domy akademickie. Rozbudowane zosta-n¹ obiekty sportowe na kampusie Morasko oraz oœrodek zamiej-scowy w Pile i Wydzia³ Pedagogiczno - Artystyczny w Kaliszu.

Pragnê z tego miejsca bardzo serdecznie podziêkowaæ wiel-kopolskim pos³om i senatorom za zaanga¿owania i dzia³anie ponad politycznymi podzia³ami. Zaanga¿owanie to doprowa-dzi³o do uchwalenia ustawy waloryzuj¹cej program wieloletni UAM. Szczególne wyrazy wdziêcznoœci kierujê do sprawo-zdawców: Waldy Dzikowskiego i Paw³a Arndta.

Na rêce ministra prof. Witolda Jurka sk³adam podziêkowa-nia dla Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego oraz ca³e-go rz¹du Rzeczypospolitej za tak jednomyœlne poparcie posel-skiego projektu.

Uniwersytet i ca³y nasz region jest Pañstwu bardzo wdziêcz-ny. Liczymy na dalsze skuteczne dzia³ania.

W roku akademickim 2009/2010 nie ustawa³y prace inwe-stycyjne i remontowe, finansowane z innych Ÿróde³, w tym z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego.

Panie marsza³ku, bardzo serdecznie dziêkujê za wsparcie na-szej inwestycji, nowego budynku Wydzia³u Prawa i Admini-stracji. Winien jestem jeszcze wyrazy wdziêcznoœci panu pre-zydentowi Ryszardowi Grobelnemu za szczególne zrozumienie potrzeb uniwersytetu i przekazanie w miniony wtorek z 99% bonifikat¹ kilku dzia³ek na Morasku.

Uzyskaliœmy równie¿ w minionym roku znaczne dofinanso-wanie na aparaturê badawcz¹ oraz œrodki na modernizacjê in-frastruktury informatycznej.

Zdajemy sobie sprawê, jak wiele problemów istotnych dla uczelni pozostaje nadal w trakcie realizacji i wymaga dalszych dzia³añ. Bierzemy je pod uwagê, formu³uj¹c plan dzia³añ na nowy rok akademicki.

Przedstawienie najwa¿niejszych elementów naszej dzia³al-noœci w roku akademickim 2009/2010 chcia³bym zakoñczyæ z³o¿eniem podziêkowañ dla ca³ej naszej spo³ecznoœci - dla senatu akademickiego, dla zespo³ów dziekañskich i rad wy-dzia³ów, dla kierowników jednostek ogólnouczelnianych i miê-dzywydzia³owych oraz centrów uniwersyteckich, dla samo-rz¹du studenckiego, dla organizacji studenckich i zwi¹zko-wych, dla s³u¿by bibliotecznej oraz administracji centralnej. Dziêkujê wszystkim za dobr¹, owocn¹ wspó³pracê i ich codzienn¹ dzia³alnoœæ na rzecz œrodowiska akademickiego. To dziêki Pañstwu piêknieje i rozwija siê nasza uczelnia. Zadania do wykonania

Przed nami rok akademicki 2010/2011. Stawia on przed uniwersytetem trzy priorytetowe zadania:

1. zwiêkszenie efektywnoœci badañ naukowych

2. ocenê stanu jakoœci kszta³cenia i sformu³owanie wnio-sków na przysz³oœæ

3. przygotowanie do decentralizacji w obrêbie zarz¹dzania uczelni¹

Poza tym, by nadal przewodziæ stawce najlepszych polskich uczelni, mamy obowi¹zek kontynuowaæ wspieranie rozwoju naukowego pracowników, poszerzaæ interdyscyplinarnoœæ i internacjonalizacjê badañ naukowych oraz ci¹gle ulepszaæ infrastrukturê badawcz¹, czyli winniœmy realizowaæ systema-tycznie wszystkie cele za³o¿one w Strategii 2009-2019.

By nauczanie na uniwersytecie by³o na w³aœciwie wysokim poziomie, stworzymy raport na temat stanu jakoœci kszta³ce-nia. Powinniœmy stale podnosiæ kompetencje dydaktyczne nauczycieli akademickich oraz doktorantów, a tak¿e nieustan-Chór Akademicki i Kameralny UAM

nie dopasowywaæ ofertê oraz tryby studiów do dynamicznie zmieniaj¹cej siê rzeczywistoœci.

Nasza otwartoœæ na otoczenie to ci¹g³a promocja nauki, edu-kacji i kultury, dalsze wspieranie przedsiêbiorczoœci akademic-kiej studentów i pracowników oraz opracowanie programu monitoringu losów absolwentów.

Strategiczne zarz¹dzanie uczelni¹ wymaga od nas kontynu-acji szkoleñ dla pracowników, przegl¹du i usprawnienia proce-sów organizacyjnych w dzia³ach administracji oraz opracowa-nia koncepcji optymalizacji zarz¹dzaopracowa-nia.

17 tysiêcy nowych indeksów

Tegoroczna rekrutacja na studia zgromadzi³a ogromn¹ liczbê kandydatów. O indeks studiów stacjonarnych ubiega³o siê 31 tysiêcy osób, a studiów niestacjonarnych 7,5 tysi¹ca osób. £¹cznie by³o zatem ponad 38 tysiêcy kandydatów. W wyniku zakoñczonego w koñcu wrzeœnia postêpowania rekrutacyjnego na I rok przyjêliœmy w sumie 17 104 osoby, w tym o ponad 2000 studentów stacjonarnych wiêcej ni¿ w roku ubieg³ym.

Rozpoczynamy rok akademicki z liczb¹ 47 392 immatryku-lowanych - w tym 66% studentów stacjonarnych. Uwzglêdnia-j¹c 5100 pracowników, w tym oko³o 3000 nauczycieli akade-mickich, stanowimy spo³ecznoœæ akademick¹ licz¹c¹ bez ma³a 55 tysiêcy osób.

Do studentów I roku kierujê na nowy rok akademicki serdeczne ¿yczenia wszelkiej pomyœlnoœci i satysfakcji ze stu-diowania na jednej z najlepszych uczelni akademickich w Pol-sce. Universitas studiorum, skupiaj¹ca mistrzów i uczniów w d¹¿eniu do prawdy, piêkna i dobra, pragnie zapaliæ wasze umys³y i serca do szlachetnej idei wszechstronnego rozwoju waszych osobowoœci. Oferuje wielorakie mo¿liwoœci zaspoka-jania i rozwizaspoka-jania waszych zainteresowañ i zami³owañ - od kulturalnych i artystycznych po sportowe.

¯yczê wam piêknych i owocnych studiów, niezapomnianych wra¿eñ i prze¿yæ, a w przysz³oœci kariery zawodowej na mia-rê waszych marzeñ i oczekiwañ.

Studentom lat starszych ¿yczê wytrwa³oœci w studiowaniu i wielu osobistych i naukowych sukcesów uwieñczonych bardzo dobrym dyplomem ukoñczenia studiów!

Kadrze dydaktycznej, pracownikom naukowo-technicznym i administracyjnym ¿yczê wielu sukcesów oraz zadowolenia z pracy na rzecz naszej, coraz piêkniejszej i roz-wijaj¹cej siê uczelni.

Serdeczne podziêkowania kierujê do naszych dostojnych i drogich goœci. Dziêkujê Pañstwu za przybycie na nasz¹ uroczystoœæ oraz za wasz¹ ¿yczliwoœæ i przychylnoœæ dla uniwersytetu.

¯yczê nam wszystkim, drodzy Pañstwo, aby nowy rok akade-micki 2010/2011 by³ dla nas szczêœliwy, sprzyjaj¹cy i pomyœlny.

Na zakoñczenie przytoczê s³owa mojego znakomitego przedwojennego poprzednika, rektora prof. Stanis³awa Paw-³owskiego, który w 1932 roku przedstawia³ swoj¹ wizjê uni-wersytetu:

„Uniwersytet jjest tt¹ sszczêœliw¹ iinstytucj¹, kktóra nnie sstoi ¿¿ad-nemu uurzêdowi nna zzawadzie, wwszystkim jjest ppotrzebna, aa ppo-winna bbyæ rrównie¿ uumi³owan¹... PPragnê, aaby kka¿dy oobywatel Poznania zzna³ ccele ii zzadania nnaszej uuczelni”… Oto motto

„akademickiego Poznania”.

Otwieram rok akademicki 2010/2011 w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza.

Quod bonum, felix,

faustum fortunatumque sit!

Wa¿nym i tradycyjnym punktem ka¿dej inauguracji jest akt immatrykulowania s³uchaczy I roku studiów - reprezentantów wszystkich wydzia³ów uniwersytetu. Po odczytaniu roty œlubowania, rektor ber³em pasowa³ 14 studentów na cz³onków spo³ecznoœci uniwersyteckiej.

INAUGURACJA NASZ UNIWERSYTET

Uniwersyteckie Palmy

Podczas inauguracji tradycyjnie ju¿ wrêczane s¹ „Palmae Universitatis Studiorum Posnaniensis”.

Senat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na posiedzeniu w dniu 5 lipca 2010 r. przyzna³ Palmy Uniwersyteckie prof. Waldemarowi ¯ukowskiemu, wybitnemu botanikowi, specjali-œcie z zakresu taksonomii i geografii roœlin, zas³u-¿onemu profesorowi UAM.

- Czcigodny Panie Profesorze - zwróci³ siê

rek-tor UAM do laureata - Proszê przyj¹æ wyrazy

na-szego uznania i prawdziwego szacunku. Jest bo-wiem Pan Profesor wybitnym botanikiem, wychowawc¹ wielu pokoleñ m³odzie¿y, cz³owie-kiem o niekwestionowanym autorytecie, nadal aktywnie i wytrwale uczestnicz¹cym w ¿yciu uniwersyteckiego œrodowiska naukowego.

Wyró¿nienia naukowe

Z inicjatywy rektora UAM, popartej przez Senat, zosta³y przyznane trzy etaty naukowe profeso-rów zwyczajnych:

• Prof. Józefowi Barnasiowi • Prof. Bogdanowi Marciñcowi • Prof. Jerzemu Strzelczykowi

Wyró¿nienie to jest wyrazem uznania dla wy-bitnych osi¹gniêæ naukowych, uhonorowanych tzw. polskim Noblem przez Fundacjê na Rzecz Nauki Polskiej.

- Wyra¿am przekonanie, ¿e mo¿liwoœæ poœwiê-cenia czasu wy³¹cznie badaniom, które Panowie prowadz¹, przyczyni siê do jeszcze wiêkszych sukcesów w tej dziedzinie i pozwoli na rozwój ze-spo³ów badawczych, którymi Panowie Profesoro-wi kieruj¹. Pragnê zapewniæ, ¿e w³adze Uniwer-sytetu podejmowaæ bêd¹ wszelkie mo¿liwe dzia-³ania, aby stworzyæ Panom Profesorom jak naj-lepsze warunki dla pracy badawczej - powiedzia³

rektor UAM prof. Bronis³aw Marciniak.

Medale dla absolwentów

Medale „Za wybitne osi¹gniêcia w nauce i wyró¿-niaj¹cy udzia³ w ¿yciu Uniwersytetu” otrzyma³o szeœcioro absolwentów: Tomasz Ewertowski -absolwent Wydzia³u Filologii Polskiej i Klasycz-nej, Ewa G³osiñska - absolwentka Wydzia³u Nauk Geograficznych i Geologicznych, Micha³ Klichow-ski - absolwent Wydzia³u Studiów Edukacyjnych, Anna Michalska - absolwentka Wydzia³u Histo-rycznego, Patrycja Miœko - absolwentka Wydzia-³u Studiów Edukacyjnych, Bartosz Naskrêcki - absolwent Wydzia³u Matematyki i Informatyki.

Studentka-sportowiec

Laureatk¹ nagrody Rektora dla najlepszego stu-denta sportowca w roku akademickim 2009/2010 zosta³a Jagoda Rura, studentka IV roku pedagogiki Wydzia³u Studiów Edukacyjnych.

Nagrody, wyró¿nienia, gratulacje

FOT

. 5X MACIEJ MÊCZYÑSKI

Wyró¿nienie naukowe dla „Noblistów” UAM

Medale dla najlepszych absolwentów

Wrêczenie Medalu „Palm Uniwersyteckich” dla prof. Waldemara ¯ukowskiego

Puchar dla najlepszego sportowca - studenta

LAUREAT NASZ UNIWERSYTET

Od 1997 roku Senat UAM przyznaje najwy¿-sze uniwersyteckie wyró¿nienie, jakim s¹ Palmy Uniwersyteckie. Otrzymuj¹ je uczeni, którzy nie tylko s¹ wybitni w swojej dziedzi-nie, nie tylko zas³u¿eni dla UAM, ale s¹ wci¹¿ aktywni naukowo i mimo przejœcia na emery-turê nie trac¹ ¿ywego kontaktu ze swoj¹ uczelni¹. Piêtnastym, tegorocznym laurea-tem tej nagrody jest biolog, prof. Waldemar ¯ukowski. Laudacjê, któr¹ prezentujemy poni¿ej, wyg³osi³ prof. Bogdan Jackowiak, dziekan Wydzia³u Biologii UAM.

Od pamiêtnego „Szczytu Ziemi”, który z ini-cjatywy ONZ odby³ siê w Rio de Janeiro - w czerwcu 1992 roku, upowszechnia siê œwiadomoœæ, ¿e zagro¿enie ró¿norodnoœci bio-logicznej, wraz z globalnymi zmianami klima-tu, nale¿y do najwa¿niejszych problemów œro-dowiskowych wspó³czesnej cywilizacji.

Jest wiêc znakiem czasu, ¿e w Œwiatowym Roku Ró¿norodnoœci Biologicznej Palmae

Uni-versitatis Studiorum Posnaniensis trafiaj¹

do prof. Waldemara ¯ukowskiego - przyrodnika - nie tylko wybitnego botanika, znakomitego specjalisty w dziedzinie systematyki i geografii roœlin, znawcy flory, ale tak¿e mi³oœnika i ¿arli-wego, a jednoczeœnie roztropnego obroñcy na-turalnych zasobów przyrody. Stanowi to wyraz uznania i zarazem wdziêcznoœci spo³ecznoœci akademickiej dla cz³owieka, który nieprzerwa-nie ju¿ od 56 lat jest zwi¹zany z Alma Mater

Po-snaniensis i ma olbrzymi wk³ad w jej rozwój

naukowy, dydaktyczny i organizacyjny. Waldemar ¯ukowski urodzi³ siê w wileñskim szpitalu na "Wilczej £apie" w roku 1935. Do koñca II wojny œwiatowej mieszka³ w Lidzie w ówczesnym woj. nowogródzkim. W czerwcu 1945 roku, w transporcie repatrianckim przy-by³ do Poznania, sk¹d po dwóch tygodniach oczekiwania trafi³ wraz z rodzicami do Szcze-cinka, miejsca, które sta³o siê jego drug¹ „ma³¹ Ojczyzn¹”. Tam uczêszcza³ do szko³y podstawo-wej i liceum, tam rozbudzone zosta³y jego zain-teresowania przyrodnicze.

W roku 1954 Waldemar ¯ukowski zwi¹za³ siê z naszym uniwersytetem, podejmuj¹c stu-dia na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi. Ju¿ ja-ko student podj¹³ pracê na stanowisku technika w Katedrze Systematyki i Geografii Roœlin, kie-rowanej przez prof. Zygmunta Czubiñskiego. W roku 1961 zosta³ asystentem naukowo-dy-daktycznym. O tym, jak trafnie wyznacza³ so-bie kolejne zadania badawcze i jak konse-kwentnie je realizowa³, œwiadczy wrêcz b³y-skotliwa kariera naukowa: w roku 1964 - uzy-ska³ stopieñ doktora nauk przyrodniczych; po niespe³na 5 latach przedstawi³ rozprawê ha-bilitacyjn¹, w roku 1976 otrzyma³ tytu³

profe-sora nadzwyczajnego, a w roku 1983 tytu³ pro-fesora zwyczajnego.

W tym okresie wniós³ do nauki nowe kon-cepcje dotycz¹ce systematyki i geografii ró¿nej rangi taksonów z rodziny turzycowatych (Cy-peraceae) - grupy roœlin powszechnie uznawa-nej przez botaników za szczególnie trudn¹. Osi¹gniêcia te wpisa³y siê na trwa³e do literatu-ry œwiatowej, o czym œwiadcz¹ ówczesne i dzisiejsze cytowania w najwiêkszych mono-grafiach taksonomicznych i chorologicznych.

Równoczeœnie rozwija³ swoje zainteresowa-nia florystyczne. Rozpocz¹³ od opisu okolic Szczecinka, sk¹d opublikowa³ pierwsze prace naukowe, po czym poszerzy³ obszar badañ na ca³e Pomorze Zachodnie, Wielkopolskê i Ziemiê Lubusk¹, a nastêpnie poza granice naszego kra-ju, m.in. na Ba³kany i okolice Bajka³u. Do szcze-gólnych osi¹gniêæ tego nurtu badañ prof. ¯ukowskiego nale¿¹ opracowania dotycz¹ce polskich parków narodowych: Wielkopolskiego, Woliñskiego oraz S³owiñskiego - parku wpisa-nego na listê Œwiatowych Rezerwatów Biosfery. Doskona³a znajomoœæ flory naczyniowej i problemów fitogeograficznych sprawi³a, ¿e prof. ¯ukowski ju¿ jako m³ody badacz znalaz³ siê w œcis³ym gronie autorów odpowiedzial-nych za realizacjê zespo³owych projektów nau-kowych o zasiêgu krajowym i europejskim, takich jak: „Atlas rozmieszczenia roœlin naczy-niowych w Polsce”, „Polska Czerwona Ksiêga Roœlin” czy wielotomowy „Atlas Florae Europa-eae. Distribution of vascular plants in Europe”, wydawany w Finlandii.

Niew¹tpliwym wk³adem polskiej geobotani-ki do naugeobotani-ki jest zdefiniowanie i wszechstronne opisanie kierunków, zakresu i tempa antropo-genicznych przeobra¿eñ szaty roœlinnej. Udzia³ prof. ¯ukowskiego w tym dziele jest bardzo znacz¹cy, m.in. na przyk³adzie Poznania ukaza³ rolê wielkich miast w procesie ekspansji gatun-ków obcego pochodzenia oraz okreœli³ przyczy-ny i rozmiary zagro¿enia flory Pomorza Zacho-dniego i Wielkopolski.

Prof. ¯ukowski zawsze ³¹czy³ fascynacjê ró¿norodnoœci¹ biologiczn¹ z praktycznym dzia³aniem na rzecz jej ochrony. Wiele rezer-watów przyrody, szczególnie na Pomorzu Zachodnim, powsta³o z jego inicjatywy i na podstawie wykonanych przez niego opraco-wañ. Bêd¹c przez wiele lat cz³onkiem lub przewodnicz¹cym Rad Naukowych kilku par-ków narodowych, przyczyni³ siê do zahamo-wania dzia³añ zagra¿aj¹cych ich walorom przyrodniczym.

Za osi¹gniêcia naukowe na polu botaniki by³ wielokrotnie wyró¿niany nagrodami Ministra Nauki (ostatnio w roku 2006), natomiast za ca-³okszta³t dzia³alnoœci w ochronie przyrody otrzyma³ Nagrodê Ministra Œrodowiska (w ro-ku 2005). Wyrazem uznania œrodowiska nauko-wego by³o zaliczenie prof. ¯ukowskiego w poczet cz³onków honorowych Polskiego Towarzystwa Botanicznego (w roku 2004 r.).

Prof. ¯ukowski jest twórc¹ Zak³adu Takso-nomii Roœlin, którym kierowa³ przez 30 lat. Wypromowa³ ponad 130 magistrów i 10 dokto-rów, z których 3 uzyska³o ju¿ tytu³y profesor-skie. By³ recenzentem w ponad 80 postêpowa-niach o nadanie stopni i tytu³ów naukowych. W œrodowisku naukowym Polski cieszy siê ogromnym szacunkiem i uznaniem za wspar-cie, którym obdarza szczególnie m³odych adeptów botaniki.

Znamiennym rysem prof. ¯ukowskiego jest tak¿e nieprzeciêtne zaanga¿owanie w dzia³al-noœæ organizacyjn¹ na rzecz UAM. Pe³ni³ m.in. funkcjê zastêpcy dyrektora Instytutu Biologii (1971-1981), prodziekana Wydzia³u Biologii i Nauk o Ziemi (1972-1975), prorektora (1985-1990) i przewodnicz¹cego Senackiej Komisji d/s Rozwoju (1999-2002).

W roku 2006 prof. ¯ukowski przeszed³ na emeryturê, co jednak w najmniejszym nawet stopniu nie obni¿y³o jego naukowej i organiza-cyjnej aktywnoœci. Nadal systematycznie publi-kuje, kieruje pracami doktorskimi i jest recen-zentem w postêpowaniach o nadanie stopni i tytu³ów naukowych, skutecznie zdobywa œrodki na badania, jest zaanga¿owany w prace redakcyjne licznych polskich czasopism nauko-wych. Nadal udziela siê w wielu gremiach. Podkreœlê tylko, ¿e ju¿ drug¹ kadencjê jest cz³onkiem Centralnej Komisji ds. Tytu³u Nauko-wego i Stopni Naukowych oraz Komisji Badañ na Rzecz Rozwoju Nauki - Rady Nauki przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego.

Prof. Waldemar ¯ukowski by³ wyró¿niany wieloma odznaczeniami regionalnymi i pañ-stwowymi, jestem jednak przekonany, ¿e

Pal-mae Universitatis Studiorum Posnaniensis

bê-d¹ szczególnym uhonorowaniem jego organicz-nej pracy dla dobra UAM.

Prof. Waldemar ¯ukowski 15 laureatem Uniwersyteckich Palm

Mi³oœnik i roztropny obroñca przyrody

FOT

NASZ UNIWERSYTET

PIERWSZY W TYM ROKU WYK£AD

O

kreœlenie „gen” jest szeroko znanym i u¿ywanym pojêciem: mówimy „moje geny” patrz¹c z dum¹ na nasze dzieci; prasa codzienna czêsto informuje nas o identyfikacji genu lub grup genów odpowie-dzialnych za choroby nowotworowe, cukrzy-cê, schizofreniê, natomiast firmy kosmetyczne zachwalaj¹ w reklamach swoje kremy dekla-ruj¹c, ¿e znajduj¹ siê w nich produkty genów ujêdrniaj¹cych i odm³adzaj¹cych skórê. Nie mówi siê natomiast szeroko o tym, jakim jêzykiem „mówi¹” geny, jak regulowana jest ich „mowa” i jak przek³ada siê aktywnoœæ danego genu na konkretn¹ cechê organizmu.

Warto sobie uzmys³owiæ, jak potê¿ne s¹ geny. Jeden ze spektakularnych przyk³adów wagi prawid³owego wyra¿ania siê genów zosta³ opisany u muszki owocowej Drosophila

melanogaster, organizmu modelowego

gene-tyków i biologów molekularnych. Otó¿ rytua³ godowy zdrowych muszek polega na tym, ¿e samiec rozpoznaje samicê, pod¹¿a za ni¹, tr¹-ca j¹ jednym z przednich odnó¿y i wystawia w bok skrzyde³ko, wprawiaj¹c je w drgania o odpowiedniej czêstotliwoœci. Jeœli samica rozpozna samca jako przedstawiciela swojego gatunku i zaakceptuje zaloty - rytua³ godowy postêpuje dalej. U muszek owocowych ziden-tyfikowano gen o nazwie fruitless. Jego

uszko-dzenie zmienia dramatycznie zachowania go-dowe samców. Samce przestaj¹ rozpoznawaæ samice, natomiast same ze sob¹ ³¹cz¹ siê w d³ugie szeregi i wykonuj¹ pieœñ godow¹ (drga-nia wystawionego w bok skrzyde³ka) (Demir E. & Dickson B.J. (2005) Cell 121). Z uwagi na niemo¿noœæ rozpoznania samicy nie s¹ one zdolne do kopulacji. Widzimy zatem, jak uszkodzenie jednego genu dramatycznie, g³êboko zmienia zachowania zwierzêcia, unie-mo¿liwiaj¹c mu przekazanie swoich genów potomstwu.

Informacja genetyczna zdeponowana jest w DNA. Jest to cz¹steczka zbudowana z dwóch

równolegle biegn¹cych nici. Ka¿da z nici zbu-dowana jest z kolei z po³¹czonych szeregowo nukleotydów. W DNA wystêpuj¹ cztery rodza-je nukleotydów, oznaczanych symbolicznie li-terami A, G, C i T. Ka¿dy z nich ma nieco odmienny charakter chemiczny, co umo¿liwia im selektywne oddzia³ywania: A mo¿e ³ywaæ tylko z T i vice versa, a G mo¿e oddzia-³ywaæ tylko z C i odwrotnie. Te specyficzne w³aœciwoœci oddzia³ywañ nukleotydów nazy-wamy zasad¹ komplementarnoœci. Jeœli zatem w jednej nici cz¹steczki DNA mamy sekwencjê nukleotydów AGCTAG, to w drugiej nici mamy sekwencjê komplementarn¹ - TCGATC. Od-dzia³ywania pomiêdzy nukleotydami stabili-zuj¹ obie nici DNA, które tworz¹ dwuniciow¹ cz¹steczkê DNA lub te¿, jak mówimy, podwój-n¹ helisê DNA (bowiem nici te skrêcaj¹ siê).

Ca³oœæ informacji genetycznej zawarta jest w DNA, w niewyobra¿alnie d³ugich sekwencjach czterech nukleotydów, czyli czterech liter kodu genetycznego: A, G, C, T . Wyodrêbnionymi jed-nostkami informacji genetycznej w DNA s¹ ge-ny, koduj¹ce przede wszystkim bia³ka. Geny mog¹ byæ krótkie (np. gen insuliny, 4044 nt) lub bardzo d³ugie (np. gen dystrofiny - 2.4 mln nt). Ten jeden z najkrótszych genów - gen insuliny-„rozpisany na nukleotydy” zajmuje a¿ trzy slaj-dy. Ju¿ ogl¹d ci¹gów nukleotydowych nawet

Mowa genów

Wyk³ad wyg³oszony podczas inauguracji roku akademickiego 2010/2011 na Uniwersytecie

im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przez prof. Zofiê Szweykowsk¹-Kuliñsk¹ z Zak³adu

Ekspresji Genów Instytutu Biologii Molekularnej i Biotechnologii na Wydziale Biologii

Droga od genu do bia³ka w komórce

FOT