Małgorzata Kowalczyk
Raciąż, gm. Tuchola, woj. bydgoskie
Informator Archeologiczny : badania 13, 182-183
C ie c h a n o w s k ie T o w a rz y s tw o N a u k o w e , W o jew ó d z k i K o n s e r w a to r Z a b y tk ó w w C ie c h a n o w ie B a d a n ia p ro w a d z ił m g r W ło d z im ie r z P e l a . F i n a n s o w a ł W KZ w C ie c h a n o w ie . D ru g i s e z o n b a d a ń . O s a d n ic tw o od Х 11/Х Ш do X V III w iek u . W z w ią z k u z b u d o w ą c ią g u k a n a liz a c y jn e g o , p r z e b ie g a ją c e g o pod u lic ą w z d łu ż p ó łn o c n o -w s c h o d n ie j p i e r z e i r y n k u / o d c in e k d łu g o ś c i 400 m / z a i s t n i a ł a k o n ie c z n o ś ć s t a łe g o n a d z o r u a r c h e o lo g ic z n e g o p o d c z a s w y b ie r a n i a z ie m i p o d k o le k to r .
B a d a n ia d o s t a r c z y ł y m a t e r i a ł u d o u s t a l e n i a u k ła d u p r z e s t r z e n n e g o r y n k u . R o z w ó j o s a d n ic tw a n a s tę p o w a ł od s tr o n y p ó łn o c n o -w s c h o d n ie j /o d z a m k u / , tz n . od s t r o n y n a jw ię k s z e j k u lm in a c ji w y sp y i r o z p r z e s t r z e n i a ł s i ę n a t e r e n y p o ło ż o n e n i ż e j . W p o b liż u g ro d u fu n k c jo n o w a ła o s a d a w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n a . O b ie k ty m ie s z k a ln e / z a g łę b io n e w p ia s k u p o z o s ta ło ś c i c z w o ro b o c z n y c h p ó łz ie m ia n e k / o r a z ja m y g o s p o d a r c z e d o c h o d z ą do o b e c n e j u lic y R y b ite w . Z n a le z io n o f r a g m e n ty n a c z y ń g lin ia n y c h o r a z in n e p r z e d m io ty z a b y tk o w e p o z w a la ją c e d a to w a ć o s a d ę n a k o n ie c ΧΠ i p o c z ą te k Χ ΙΠ w ie k u . N ad o b ie k ta m i X I I I-w ie c z n y m i z a le g a ją w a r s tw y z w ią z a n e z m i a s te m ś r e d n io w ie c z n y m /X I V -XV w i e k / . Na o d c in k u w ykopu p r z y p o s e s j a c h n r 21 1 23 / o d u lic y R y b ite w do k o ń c a b u d y n k u K o m e n d y М О / o d s ło n ię te z o s t a ł y r e l i k t y z a b u d o w y d r e w n ia n e j z te g o o k r e s u . S ta n o w ią je p iw n ic e z s z a lo w a n y m i d e s k a m i ś c i a n a m i , ó b c io s a n e g r u b e b e lk i - p o d w a lin y b u d y n k ó w , d r e w n ia n e p o d ło g i.
N a to m ia s t o d u lic y R y b ite w w k ie ru n k u na d z w o n n ic ę o d s ło n ię te z o s t a ł y w a r s tw y k u ltu ro w e z w ią z a n e z fu n k c jo n o w a n ie m ry n k u ś r e d n i o w i e c z n e g o i n o w o ż y tn e g o , k o ń c z ą c e s i ę n a w y s o k o ś c i w y lo tu u lic y C z e rw o n e j A r m i i n a r y n e k /d a w n ie j Ś w ię to ja ń s k a /. Z n a le z io n o m ię d z y in n y m i r e s z t k i b r u k u X V II- w le c z n e g o . W d a l s z e j c z ę ś c i o b e c n e g o r y n k u w y s tę p u je ty lk o w a r s tw a h u m u s u w y k a z u ją c e g o ś la d y u ż y tk o w a n ia w c h a r a k t e r z e o g ro d ó w lu b p o la .
W p o b liż u g m a c h u s ą d u o d s ło n ię te z o s ta ły f u n d a m e n ty b u d y n k u p r a w d o p o d o b n ie z X V I w ie k u . N a b r u k u w e w n ą trz b u d y n k u z n a le z io n o m o n e tę - s z e l ą g r y s k i 1 5 9 0 -1 5 9 9 Z y g m u n ta III W azy. B u d y n e k te n n ie j e s t z a z n a c z o n y n a ż a d n y m z e z n a n y c h p lan ó w m i a a t a . M a t e r i a ł y po o p ra c o w a n iu p r z e k a z a n e z o s ta n ą d o M u z e u m O k r ę g o w eg o w C ie c h a n o w ie i d o M u z e u m w P u łtu s k u / e k s p o z y c j a / . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
182
-P U L T U S K -R y n e k w o j. c ie c h a n o w s k ie R A C IĄ Ż , g m . T u c h o la w o j. b y d g o s k ie U n iw e r s y te t Ł ó d z k i K a te d r a A r c h e o lo g ii w Ł o d z i1 8 3 B a d a n ia p r o w a d z iła P o m o r s k a E k s p e d y c ja A r c h e o lo g ic z n a . S p ra w o z d a n ie o p r a c o w a ła m g r M a łg o r z a ta K o w a lc z y k . F in a n s o w a ł U n iw e r s y t e t Ł ó d z k i o r a z U r z ą d W o jew ó d zk i w B y d g o s z c z y , J e d e n a s ty s e z o n b a d a ń . G r o d z is k o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e /Х 1 П w . - s t o lic a k a s z t e l a n i i / . P r a c e b a d a w c z e k o n ty n u o w an o w p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j c z ę ś c i g ro d u o r a z w p ó łn o c n e j p a r t i i d z ie d z iń c a . W ykopy o b e jm o w a ły c z ę ś ć o d s ło n ię te go p o p r z e d n io o b ie k tu m ie s z k a ln e g o n r V o r a z f r a g m e n t n a s y p u w a łu o b r o n n e g o .
W a r s tw y w a łu , w t e j c z ę ś c i g r o d u , p o tw ie r d z iły je g o d w u fa z o w o ść w p o s ta c i z a r e j e s t r o w a n y c h dw óch w a r s tw p o ż a ro w y c h - z 1256 r . i p r z e ło m u X III/X IV w. W w a r s tw a c h ty c h z a le g a ły z w ę g lo n e f r a g m e n ty k o n
s t r u k c j i d re w n ia n y c h u m o c n ie ń w a łu , k tó r e o b le p ia n e b y ły g lin ą . Z a le g a ła o n a g r u b ą w a r s tw ą w p o s ta c i r u m o s z u w w e w n ę tr z n e j c z ę ś c i s to k u w a łu . W p o b liż u f r a g m e n tu o b ie k tu m ie s z k a ln e g o , od s t r o n y d z ie d z iń c a , o d k r y to 3 ja m y p ra w d o p o d o b n ie w ę d z a r s k i e . W e w n ą trz n ic h s tw ie r d z o n o w y s tę p o w a n ie k o n s tr u k c ji p le c io n k o w e j o b le p io n e j g lin ą . J a m y z a w ie r a ły k o ś c i r y b ie i z w i e r z ę c e . W ś ró d o d k ry ty c h m a t e r i a ł ó w z a b y tk o w y c h w w a r s tw a c h o b ie k tu m ie s z k a ln e g o o r a z n a s y p u w a łu z n a jd u ją s i ę s i e r p ż e la z n y , p r z ę ś l i ki, s z y d ła , o s e łk i o r a z lic z n e f r a g m e n ty k o ś c i z w ie r z ę c y c h i u ła m k i c e r a m i k i c h a r a k t e r y s t y c z n e d la Ш o k r e s u w c z e s n e g o ś r e d n io w ie c z a . P r a c e b ę d ą k o n ty n u o w a n e . R A CLĄ ŹEK , g m . N ie s z a w a p a t r z w o j. w ło c ła w s k ie p ó ź n e ś r e d n io w ie c z e RADOM P . P . P r a c o w n ie K o n s e r w a c ji S ta n o w is k o 2 Z a b y tk ó w P r a c o w n ia A r c h e o lo g ic z n o -K o n s e r w a to r s k a O d d z ia ł w L o d z i t t B a d a n ia p r o w a d z ił m g r E d w a r d C w ie r ta k / a u t o r s p r a w o z d a n ia / p r z y w s p ó łu d z ia le m g r, A n d r z e ja B a r t c z a k a . F in a n s o w a ła W o je w ó d z k a D y r e k c ja R o zb u d o w y M ia s t i O s ie d li W ie js k ic h w R a d o m iu D r u g i s e z o n b a d a ń . W c z e s n o ś r e d n io w ie c z n a o s a d a p r z y g r o d z ie k a s z te la ń s k im / I X - X H w ./ . W la ta c h 6 0 - ty c h n a s ta n o w is k u p ro w a d z o n e b y ły b a d a n ia a r c h e o l o g ic z n e z r a m i e n i a Ш К М P A N p r z e z m g r E w ę K ie r z k o w s k ą - K a lin o w s k ą .
