Januszkowo Kujawskie, gm. Nowa Wieś Wielka, woj. bydgoskie. Stanowisko 25

Andrzej Prinke

Januszkowo Kujawskie, gm. Nowa

Wieś Wielka, woj. bydgoskie.

Stanowisko 25

Informator Archeologiczny : badania 13, 12-13

12

s k a n o r ó w n ie ż i n t e r e s u j ą c e d a n e d l a r e k o n s t r u k c j i p r o c e s u n is z c z e n ia s ta n o w is k p ia s k o w y c h p r z e z w y k ro ty d r z e w .

W ykop R V I / 78 z a ło ż o n o w p o b liż u s k r a j u t a r a a u K a m ie n n e j m ię d z y w y k o p em R V I / 7 7 , a w y k o p a m i S .K r u k o w s k ie g o z 1957 r . N a p o w ie rz c h n i n i e s p e ł n a Ю m ^ w y e k e p lo ro w a n o w y r a ź n ie z a r y s o w a n ą , c h o ć n ie w ie lk ą k r z e m n ic ę / k u l t u r a ś w id e r s k a ? / le ż ą c ą w p ia s k u z d o m ie s z k ą m o c n o r o z ­ m y te g o h e m a ty tu . Z a w i e r a ł a o n a о к . 1 250 z a b y tk ó w k r z e m ie n n y c h , w ś r ó d k tó r y c h w y ró ż n io n o ty lk o k ilk a f o rm n a r z ę d z io w y c h . N a o b s z a r z e k ilk u d z ie s ię c iu a ró w p r z e p r o w a d z o n o b a d a n ia s o n d a ­ żow e m e to d ą d o ł k o w an i a , lo k a liz u ją c k o le jn e 3 n ie w ie lk ie k r z e m n ic e o r a z p ó łn o c n ą g r a n i c ę s t r e f y w y s tę p o w a n ia z a b y tk ó w w r e j o n i e w ykopów R I V / 78, R 1:111/79. W m i a r ę m o ż liw o ś c i k o n ty n u o w an o t a k i e b a d a n ia p o w ie r z c h n io ­ w e k o m p le k s u " R y d n o " . D o p ro w a d z iły o n e d o o d k r y c ia k ilk u d a ls z y c h s t a ­ n o w is k . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . M a te r ia ły z n a jd u ją s i ę w 1A UW . JA N U SZK O W O K U JA W SK IE, g m . N ow a W ie ś W ielk a w o j. b y d g o s k ie U n iw e r s y te t im . A d a m a M ic -S ta n o w isk o 25 k ie w ic z a w P o z n a n iu K a te d r a A rc h e o lo g ii Z e s p ó ł B a d a A K ujaw M u zeu m A r c h e o lo g ic z n e P o z n a ń B a d a n ia p r o w a d z ił d r A n d r z e j F r i n k e . F in a n s o w a ł W KZ w B y d g o s z c z y i K a te d r a A r c h e o lo g ii UAM w P o z n a n iu . D ru g i s e z o n b a d a ń . S ta n o w is k o p ia ­ s k o w o -to rfo w e k u ltu ry k o m o r n ic k ie j.

S ta n o w isk o le t y n a z a c h o d n im s k r a j u d łu g ie g o w a łu w y d m o w eg o o o r i e n t a c j i w s c h ó d - z a c h ó d , b e z p o ś r e d n io n a p ó łn o c od d r o g i p o ln e j d o N ow ej W si W ie lk ie j o r a z r o z le g łe g o to r f o w is k a . K o n ty n u o w an o e k s p l o r a c j ę w yko* pu w y d m o w e g o , u s y tu o w a n e g o n a p o łu d n io w y m z b o c z u w a łu , p o s z e r z a j ą c g o w k ie ru n k u p ł n . , w s c h . i p łd . o d a ls z y c h 136 m 2 . M a t e r i a ł y a r c h e o l o ­ g ic z n e z a le g a ły p o c z ą w s z y od p o w ie r z c h n i do g lę b . 1 ,2 m . U z y s k a n y in w e n ta r z k r z e m ie n n y U c z y 1 291 o k a z ó w w y d z ie lo n y c h / r d z e n i ί n a r z ę d z i / o r a z 6 820 e g z . z k a te g o r ii w y ro b ó w m a s o w y c h / p ó ł - s u r o w ie c i o d p a d k i/. P o n a d to o d k r y to 826 d ro b n y c h fr a g m e n tó w k o ś c i o r a z 7 fr a g m e n tó w c e r a m i k i s c h y łk o w o n e o lity c z n e j. P o d o b n ie , ja k w p o p r z e d ­ n im s e z o n ie , z a b y tk i z a le g a ły w u k ła d z ie b e z k r z e m ie n ic o w y m , d o ś ć r ó w ­ n o m ie r n ie r o z m i e s z c z o n e w p ła s z c z y ź n ie p o z io m e j i p io n o w e j, r z e d n ą c je d y n ie n a p o łu d n io w y m s k r a j u w y k o p u , p r z y g r a n ic y z d r o g ą p o ln ą . S kład ty p o lo g ic z n y in w e n ta r z a k rz e m ie n n e g o p o tw ie r d z ił d o ty c h ­ c z a s o w e d a to w a n ie s ta n o w is k a n a w c z e s n y m e z o l i t i je g o p r z y n a le ż n o ś ć do k u ltu r y k o m o r n ic k ie j. N a w sc h o d n im s k r a j u w ykopu o d k ry to 4 d o łk i p o słu * p o w e , z łttó ry c h t r z y tw o r z ą s k u p ie n ie o ś r e d n i c y p o n iż e j 1 m . W ty m s a m y m

13 r e j o n i e z a o b s e r w o w a n o d o ś ć w y r a ź n e z a g ę s z c z e n ie m a t e r i a ł ó w k r z e m i e n ­ n y c h . W c e lu u s t a l e n i a r e l a c j i s t r a t y g r a f i c z n y c h m ię d z y w y d m ą a s ą s i a ­ d u ją c y m z n i ą od p o łu d n ia to r f o w is k ie m , w y ty c z o n o w y k o p H /7 9 o w y m ia ­ r a c h 11 X 1 m . J e g o e k s p l o r a c j a d o s t a r c z y ł a k ilk u n a s tu z a b y tk ó w k r z e ­ m ie n n y c h i k o ś c ia n y c h , z a le g a ją c y c h w w a r s tw ie t o r f u , c o e k ła n ia d o k o n ­ ty n u a c ji b a d a ń to rfo w y c h s ta n o w is k a n a s z e r s z ą s k a l ę . K O C H L E W , g m . W ie r z c h la s M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e w o j. s i e r a d z k i e i E tn o g r a f ic z n e w Ł o d z i S ta n o w is k o 1 B a d a n ia p r o w a d z ił m g r K r z y s z to f C y r e k . F in a n ­ so w a ł W K Z w S ie r a d z u . P i ą t y / o s t a t n i / s e z o n b a d a ń . O b o z o w isk o z p r a c o w n ią k r z e m i e n i a r e k ą . P a l e o l i t s c h y łk o w y .

S ta n o w isk o j e s t p o ło ż o n e n a p o łu d n io w y m c y p lu w y s o k ie j - t r z e c i e j t e r a s y p r a w e g o b r z e g u W a r ty , P r z e k o p a n o 80 p o w ię k s z a ją c p r z e b a d a n y o b s z a r d o 467 m ^ . U z y sk a n o 242 z a b y tk i /o g ó łe m w c z a s i e p ię c io le tn ic h b a d a li - o k o ło 7 0 0 0 / , w ty m 24 r d z e n i e 1 14 n a r z ę d z i s p o ś r ó d k tó r y c h n a w y r ó ż n ie n ie z a s łu g u je m a s y w n e o s t r z e p ó łty lc o w e . Z a b y tk i z a le g a ły n a p e r y f e r i a c h o b o z o w is k a , o c z y m ś w ia d c z ą w y n ik i so n d o w a n ia ś w id r a m i g e o lo g ic z n y m i n ie z b a d a n e g o , s ą s ie d n ie g o o b s z a r u . Z a ło ż o n o m . i n . w yk o p g e o lo g ic z n y /3 2 x 1 ,5 m / u s y tu o w a n y n a s to k u Ш t e r a s y , od p ła s z c z y z n y te r a s o w e j do je j p o d n ó ż a o r a z n a p o w ie r z ­ c h n i Π t e r a s y . W y k o p te n , pod w a r s tw ą u tw o ró w s to k o w y c h , u ja w n ił u p o d ­ n ó ż a Ш t e r a s y d w ie w a r s tw y to r f u o r a z k o p a ln ą g le b ę b le llc o w ą , P o b r a n e z ty c h u tw o ró w p r ó b k i d o a n a liz y p y łk o w e j b ę d ą b y ć m o ż e p o m o c n e p r z y o k r e ś l e n i u c h r o n o lo g ii s ta n o w is k a . N a p o d s ta w ie a n a liz y te c h n ic z n o - ty p o ­ lo g ic z n e j i g e o lo g ic z n e j s ta n o w is k o m o ż n a o r ie n t a c y j n i e d a to w a ć n a IX ty e , р . n . e , / m ł o d s z y d r y a s / .

T y m c z & so w o , p r z e d d o k ła d n ą a n a liz ą c a ł o ś c i m a t e r i a ł ó w , w y d aje s f ę , ż e b y ło to s e z o n o w e o b o z o w is k o o r a z p r a c o w n ia w ió ró w i n a r z ę d z i u ż y tk o w a n e p r z e z g r u p ę a c h y l ko wo p a le o lity c z n y c h ło w c ó w . T e n z w a r ty / p o w y e lim in o w a n iu m a ł e j d o m ie s z k i m a te r ia łó w w c z e s n o b r ą z o w y c h / z e ­ s p ó ł z a w ie r a n a s tę p u ją c e e le m e n ty k u ltu ro w e : Ś w id e r s k ie , a h r e n s b u r s k i e , ly n g b ijs k ie i e p im a g d a le ń s k ie /? / , B a d a n ia n a s ta n o w is k u z a k o ń c z o n o . Z a b y tk i po o p ra c o w a n iu b ę d ą d o s tę p n e w М А1Б w Ł o d z i, KRAKOW - Z w ie r z y n ie c M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e w S ta n o w isk o 1 K ra k o w ie U n iw e r s y te t W a r s z a w s k i I n s ty tu t A r c h e o lo g ii