Zgłowiączka, gm. Lubraniec, woj. włocławskie, st. 2

Aldona Andrzejowska,Krystyna

Nadolska

Zgłowiączka, gm. Lubraniec, woj.

włocławskie, st. 2

Informator Archeologiczny : badania 22, 143

Informa lor Лгс teologiczny 1988

143

π lo n a b y ła p rzy n ajm n iej trz y k ro tn ie sz a lu n k ie m . Koryto to u z n a ć należy za n a j m łode ze z o d ­ k ry ty c h 1 należy w iązać Je z p o w sta łą w 1291 r. w ew n ę trz n ą fosą m ie jsk ą tzw. “B iałą O ław ą".

W o b rę b ie w yk o p u VI/ 8 8 z b a d a n o p rzebieg XV-wlocznego s y s te m u w odociągow ego s t a n o ­ w iącego o d c in e k Iz w. 'K ociego W odociągu". W odociąg te n uchw ycono n a 34 m etro w y m o d c in ­ k u . Tworzył go ru ro c ią g z b u d o w a n y z członów c e ra m ic z n y c h o ś re d n ic y 12-14 c m I śre d n ie j d łu g o śc i 3 5 cm , p o p rz e d z ie la n y s tu d n ia m i o sad n ik o w y m i - “rząp iam i". “R ząpia" te (oznaczono w d o k u m e n ta c ji potowej J a k o o b ie k t n r 2 , 5 I 7 (?)!, to k o n s tru k c je d re w n ia n e z b eczek w sta w io n y c h w k w a d ra to w ą cem b ro w in ę, do beczki lej w p a d a ły I w y p ad ały o d cin k i ru ro c ią g u . Na z b a d a n y m o d c in k u w odociąg m iał p rzeb ieg zc w sc h o d u n a zach ó d po czym s k r ę c a ł od ob. n r 2 n a p o łu d n ic k o ń c z ą c n ajp ra w d o p o d o b n ie j swój bieg w ob. n r 5. S p a d e k ru ro c ią g u po o si w sc h ó d -z a c h ó d w y n o sił 6 m m / 1 m . a n a o d c in k u p ó łn o c-p o łu d n ie 4 m m / l m.

O prócz w sp o m n ia n y c h Ju ż pow yżej o b iek tó w n a p rz e b a d a n y m te re n ie o d k ry to n a s tę p u ją c e zab y tk o w e o b iek ty n ie ru c h o m e : T rzy s tu d n ie c z e rp a ln e z b u d o w a n e w k o n s tru k c ji ram ow o- slu p o w ej, k tó re d a to w a ć m o ż n a n a p o d sta w ie m a te ria łu zabytkow ego n a XIV-XV w. (ob. n r 4, 6 ,1 10): s z a m b o w zm o cn io n e s łu p a m i od ś r o d k a 1 p o łącz o n e w n a ro ż n ik a c h n a o b ła p (ob. n r 3); K loaka z b u d o w a n a w k o n s tru k c ji zrębow o - sch o d k o w ej. d a to w a n a n a o k re s r e n e s a n s u (ob. n r 9): k a n a ł odpływ ow y o ś c ia n a c h o szalo w an y ch d ra n ic a m i u sta w io n y m i n a sz to rc w zm o cn io ­ n y c h słu p a m i, p o w stały najw cześn iej w p o c z ą tk a c h XIV w. (ob. n r 1); J a m a o d p ad k o w a w p rz e k ro ju n lc c k o w a ta z k o ń ca XIII-XIV w. (ob. n r 8).

M ożna stw ierd zić , Iż p rz e b a d a n a cz ę ść Nowego M iasta n ie była o b ję ła z a b u d o w ą m ie sz ­ k a ln ą , a n i we w c zcsn y m śred n io w ieczu , a n i też w w tek ach p óźniejszych, ze w zględu n a c h a r a k te r podłoża u w a ru n k o w a n y d z ia ła ln o śc ią wód d aw n eg o ro zlew isk a rzeki O ław y.

B adani« b ę d ą k o n ty n u o w a n e . Z g ło w ią c z k a , g m . L u b r a n ie c , w o j. w ło c ła w s k ie , s t . 2 U n iw e rsy te t Ł ódzki K ated ra A rcheologii

B ad an ia prowadziła mgr Aldona Andrzejew ska. W b a d a n ia c h uczestniczyła m gr K rystyna N adolska 1 stu d en ci K atedry Archeologii U.Ł. Finansow ał WKZ Włocławek. D rygi sezon badań. Grodzisko średniow ieczne.

P ra c e m iały n a c e lu u ch w y cen ie p rzek ro ju przez g rodzisko n a llnll W -E, co pozw oliłoby u z y s k a ć In fo rm acje n a te m a t k o n s tru k c ji w ału 1 zab u d o w y w ew n ętrzn ej g ro d u . B a d a n ia s k o n c e n tro w a n o w części w sch o d n iej g ro d z isk a . W ykop o w y m ia ra c h 15 x 2 ,5 m u sy tu o w a n o p ro s to p a d le do llnll w ału , n a ro ż n ik b u d y n k u o k o n stru k c ji zrębow ej 1 dw a piece z za w a rto śc ią żu żla. S tw ierd zo n o trzy poziom y o sa d n ic z e . W szystkie poziom y d a to w a n o m a te ria łe m c e ra m i­ czn y m n a XII - XIII w.

B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .

[

B a d a n ia prow adziły d r E lżbieta Kowalczyk (ΙΛ UW] l m gr M arla W ielgus (BBIDZ).

B a d a n ia m i o b jęto w ięk szy w al (st. IA). S3 m n a pół nocny* za eh ód od m iejsca przecięcia go przez d ro g ę le ś n ą , w pobliżu leśniczów ki Z łota G óra. S tw ie rd z o n o Is tn ie n ie w ew n ętrzn ej d re w n ia n o -z ie m n e j k o n s tru k c ji n a s y p u . Złożyły się n a n ią kłody d rzew n e u ło żo n e n a h u m u s ie p ierw o tn y m (u p rz e d n io sp alo n y m ], w zdłuż p ro jek to w an ej llnll n a s y p u . Na poziom ie h u m u s u uło żo n o w a rstw ę kłód d re w n ia n y c h , n a k tó re sy p a n o p ia s e k w ydobyw any z row ów po o b u s tr o n a c h n a s y p u . S k ło n y n a s y p u u m o c n io n o poziom o u k ła d a n y m i b ierw io n am i. W części szczytow ej n a s y p u o d sło n ięto dw a poziom y bierw ion u ło żo n y ch p o p rzeczn ie do llnll w alu.

A n aliza profili w ykopu, s iln ie z ak łó c o n y ch przez s y s te m korzeniow y w sp ó łc z e sn y c h drzew pozw ala p rzy p u szczać, iż u m o c n ie n ie J e s t dw ufazow e. W d ru g iej fazie u m o c n ie n ie p o szerzo n o l podw yższono, ta k że o siąg n ęło w ym iary: szero k o ść n a s y p u 7 m, sz e ro k o ść row ów 4,5 m. g łę b o k o ść row ów 0 ,9 m , w ysokość n a s y p u 1,3 m. W tra k c ie b a d a ń p o b ra n o p ró b k i C 14 I n a o k re ś le n ie g a tu n k u drzew .

U n iw e r s y te t W a rs z a w s k i I n s t y t u t A rcheologii, B iuro B a d a ń l D oku- m c n ta c jl Z ab y tk ó w w O lszty n ie