Michał Parczewski
Wybrzeże, woj. przemyskie.
Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 13, 201-202
SOI
s ą d z i ć to n a p o d s ta w ie p ie r w o tn e j n azw y t e g o t e r e n u p r z y j ę t e j p ó ź n ie j z a n a z w ę u lic y " B u r g w a l l e " . N azw a " B u r g w a lle " p o ja w ia s i ę w m a t e r i a ł a c h p is a n y c h po r a z p ie r w s z y w 1385 r . - " b o r g w a le " .
P r z y b liż o n ą c h r o n o lo g ię o d k r y te g o o b ie k tu u s ta lo n ą w w y n ik u
b a d a ń , w y z n a c z a ją ; " t e r m i n u s a n te q u e m " J a n ia n r 1, z a s y p a n a m a t e r i a ł e m p o c h o d z ą c y m z w ykopu fu n d a m e n to w e g o , o d k r y te g o o b ie k tu z a w i e r a j ą c a n a c z y n ie d a to w a n e n a jw c z e ś n ie j na s c h y łe k X III w iek u o r a z " t e r m i n u s p o s t q u e m " m u r m i e j s k i Π obw odu o b r o n n e g o , d o b ija ją c y d o o b ie k tu . B ud o w a m u r u m i e j s k i e g o Π obw odu p r z y p a d a na l a t a 1 3 2 8 -1 3 4 7 . W chw ili o b e c n e j w ia d o m o z a te m , ż e o d k r y tą b u d o w lę n a le ż y u m i e j s c a w ia ć w p r z e d z i a l e c h r o n o lo g ic z n y m m ię d z y t r z e c i m ć w ie r ć w ie c z e m Х Ш w ie k u , a p r z e d p o ło w ą XIV w ie k u . B u d o w la n ie z o s t a ł a w c a ł o ś c i z r e a liz o w a n a , w y z n a c z o n o je d y n ie j e j m u r y z e w n ę tr z n e . W Y B R Z E Ż E U n iw e r s y te t J a g ie llo ń s k i w o j. p r z e m y s k ie I n s ty tu t A r c h e o lo g ii S ta n o w is k o 1 w K ra k o w ie B a d a n ia p r o w a d z ił d r M ic h a ł P a r c z e w s k i . F i n a n s o w a ł U J o r a z M u z e u m O k rę g o w e w P r z e m y ś l u . T r z e c i s e z o n b a d a ń . G r o d z is k o w c z e s n o ś r e d - n io w ie c z n e /1 Х /Х - p o l . X t w . / .
W ykopy z lo k a liz o w a n o w c z ę ś c i p o łu d n io w o -w s c h o d n ie j p la te a u w g ó r z a " G r o d z is k o " , p r z y k r a w ę d z i z b o c z a , w z d łu ż k t ó r e j p r z e b ie g a ły n ie g d y ś o b w a ro w a n ia g r o d u . O d s ło n ię to d a ls z e o d c in k i w a łu . B y ł to n a s y p z ie m n y o z a c h o w a n e j s z e r o k o ś c i o k o ło 1 8 0 -2 4 0 cm i w y s o k o ś c i d o 70 c m . P r z y k r y w a ł on k ilk u c e n ty m e tr o w ą w a r s te w k ę z i e m i z r e e z t k a m l s p a le n iz n y / ś l a d p o ż a r u l a s u ? / . N a s y p o w i od s tr o n y w n ę tr z a g ro d u to w a r z y s z y z a g ł ę b ie n ie te r e n o w e o c h a r a k t e r z e p ły tk ie g o ro w u z p ła s k im d n e m . P r a w d o p o d o b n ie s tą d p o b ie r a n o z i e m i ę , z k t ó r e j w y k o n y w an e b y ły u m o c n ie n ia , W z a g łę b ie n iu .z lo k a liz o w a n o b u d o w le m ie s z k a ln e .
O d s ło n ię to p o z o s ta ło ś c i k o le jn e j c h a ty m ie s z k a l n e j / o b i e k t 7 / . Z a r y s ja m y u c h w y c o n o n a g łę b o k o ś c i 160 c m . B ył to p r a w ie k w a d ra to w y o b ie k t, o w y m ia r a c h o k o ło 390 x 370 c m , z k o r y ta r z e m p ro w a d z ą c y m do w n ę tr z a d o m o s tw a od s t r o n y ś c ia n y p ó łn o c n o - w s c h o d n ie j. W y p e łn is k o ja m y s ię g a ło do g łę b o k o ś c i 270 c m . ś c ia n y b o c z n e b y ły p io n o w e , d n o tw o r z y ło ró w n ą p ł a s z c z y z n ę p o k r y tą w a r s te w k ą g lin y o c h a r a k t e r z e k le p is k a , W n a r o ż n ik a c h i w c e n tr u m k a ż d e j ś c i a n , z n a jd o w a ły s i ę d o ły p o s łu p o w e . N a g łę b o k o ś c i 2 2 0 -2 7 0 cm w n a r o ż n ik u z a c h o d n im o d s ło n ię to d e s t r u k c j ę p ie c a k a m ie n n e g o o k s z t a ł c i e p o d k o w ia s ty m , P a le n is k o / 5 5 x 40 c m / u m ie s z c z o n e z o s ta ło n a p o z io m ie d n a d o m o s tw a . D w a k a m ie n ie w tó r n ie u ż y te do budow y p ie c â - to f r a g m e n ty ż a r n a . Z л а в у p is k a o b ie k tu 7 p o c h o d z i o k o ło 160 u ła m k ó w n a c z y ń , k tó r e m o ż n a d a to w a ć od p r z e ło m u IX /X w. d o o k o ło p o ło w y XI w.
202,
F r a g m e n t y c e r a m i k i z n a le z io n e p o z a o b ie k te m 1 r ó w n ie ż n a le ż ą d o te g o o k r e s u . U ja w n io n o t a k ż e c e r a m i k ę ś r e d n io w ie c z n ą , ja k k o lw ie k z n a c z n ie m n ie j lic z n ą .
W yk o n an o p e łn y p r z e k o p p r z e z w ał o b ie k tu o r a z z a ło ż o n o 2 w ykopy s o n d a ż o w e w c e lu u s t a l e n i a , c z y s ta n o w is k o p o s ia d a ło p e łn y p i e r ś c i e ń o b ro n n y . S tw ie rd z o n o , że g ró d p o s ia d a ł u m o c n ie n ia z t r z e c h s t r o n , z c z w a r t e j n a t o m i a s t z a b e z p ie c z e n ie s ta n o w iła b a r d z o s t r o m a s k a r p a o p a d a ją c a ku t r u d n e j w ty m m i e j s c u do s f o r s o w a n ia r z e c e Ł u p a w ie . W ał p o s ta w io n o n a w a r s t w i e n iw e la c y jn e j z g r u b o z i a r n i s t e g o ż w ir u . Z b u d o w a n o go w k o n s t r u k c j i p r z e k ła d k o w e j i p r z e s y p a n o b e lk i g lin ą , o b s y p u ją c n a s tę p n ie c a ł o ś ć n a s y p e m p i a s z c z y s t y m . Z a c h o w a n a w y s o k o ś ć w a łu d r e w n ia n o - z ie m n e g o w y n o s i c a 1, 5 m . U p o d n ó ż a w a łu od z e w n ą tr z u c h w y c o n ę p ra w d o p o d o b n ie ś la d y d r o g i d o ja z d o w e j. Z lo k a liz o w a n o t e ż " b r a m ę " g r o d u . W z d łu ż w a łu od w e w n ą tr z b ie g ła , c z ę ś c io w o u m o c n io n a k a m ie n ia m i p ó łk a w y ło ż o n a ż w ir e m , z a k t ó r ą z n a jd o w a ł s i ę ró w o w y p e łn is k u z ło ż o n y m z in te n s y w n e j p r ó c h n ic y p r z e s y c o n e j s p a le n iz n ą , z k tó r e g o p o c h o d z ą z n a c z n e i l o ś c i m a t e r i a ł u c e r a m ic z n e g o . M a te ria ^ te n m o ż n a d a to w a ć o r ie n t a c y j n i e n a V I I / V n i w. P o z a c e r a m i k ą z o b ie k tu u z y s k a n o 1 n ó ż ż e la z n y , 3 p r z ę ś l i k i i k ilk a b r y ł e k ż u ż l a ż e la z n e g o , & e r e g p r z e s ł a n e k w s k a z u je , że g r ó d z o s t a ł z n is z c z o n y p r z e z p o ż a r . M a t e r i a ł y z n a jd u ją e ię w K a te d r z e A r c h e o lo g ii U A M w P o z n a n iu . Z O C H O W O , g m . P o tę g o w o w o j, s łu p s k ie S ta n o w is k o 21 U n i w e r s y t e t im . A d a m a M ic k ie w ic z a w P o z n a n iu K a te d r a A r c h e o lo g ii B a d a n ia p r o w a d z iła d r D o b ro c h n a J a n k o w s k a . F in a n s o w a ł W o je w ó d z k i K o n s e r w a to r Z a b y tk ó w w S tu p sk u i U n iw e r s y te t im . A d a m a M ic k ie w ic z a w P o z n a n iu , D ru g i s e z o n b a d a ń .G r o d z i s k o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e - V II/V H I V ie k . N ie p r z e w id u je s i ę k o n ty n u a c ji b a d a ń .
