·TADEUSZ BAR
.WĘGIEL
BRlJNATNYW TRZYDNIKU
MAŁYM
'
.
W
STĘPNE BADANIA GEOLOGICZNE na terenie '!'izydnika· Małego przeprowadził K. Konior i ustalJ1 stratygrafię występujących tam-utworów do spągu pokładu. Dalsze badania geologiczne w rejonie Trzydnikllprowadził Instytut Geol&giCzIry, którywy-konał szybik l odwiercił 5: otworów wiertniczych, z czego dwa· dały . wyniki pozytyw:ne; a, trzy
neg.a-ty'Wlle; " . . ,
. Z kolei ~ębiorstwo PijikiCh" JCopalń
.
W.
K.w budQWie przystąpiłO do dokłildnego rozpomania-:Zło ża węgla' brUnatnego oraż zbadania jego. przYdatności
dOeksploatacjf i 'zleciło 'Warszawskiemą P.G.G.w. ..
·wy-ltOnlłnierobót wiertniczych VI rejonie Trzydnika'
Ma-łego. . . ,
Po uprzedalm zapoznaniu się' z ·terenem
opracowa-łem siatkę otworów w nawiązaniu do szybiku łotwo:
rów IG. Ustalona' siatka miała na celu uchwycenie konturów; złoża t jego rozpr%estrzenieniew. poiiomie.
Z 60 zaprojektowanych· otworów żostuło odwiercone do chwili' obecnej 48, z ,-czego 36 dało wynlki pozy-tyWne, a 12 negatywne. .
Na podstawie dotychczas odwierconych otworów
zdołano ustalić zasięg i kontury' pokładu. Nie· całkiem
jeszcze jest wYjaśniona granica· północno-wschodnia i południowo-zachodnia,' gdzie trzeciorzęd ciągnie się'
· w.ąskimi pasiunL • . .
' .. Zło~e węgla brunatnego leży
'w
podmokł~r dolince· nachylonej w kierunku zachodnln1,· wi~ której roz~ Ciągają się zabudowania wsi Trzydnik Mały. . Złoże . ma kształt zdeformowanej soczewy o autochtonicznym
. . pochodzeniu (ryc; l). . ' . .
NajbOgatsza partia złoża ciągnie się wzdb,1ż aolinkł
po otworach: Dl, 13, ·12, 8. 8a, 11, 'glUie średaia miąt-· .szość pokładu wynosi 3,4 m przy średnim nakładzie
7,'1 m, natomiast miąższość średnia dla całego .złoża · wynosi 2;4
m.
Największll miąższość węila uzyskanow otwOt'ze nr 7 (4,4 m) najmniejszą zaś w ,ot~ nr 27 (0,4 m). Miąższość nadkładu złoża. Wzrasta
z 2,5 m na wschodzie do 15 m na zachodzie. W
nad-kładzie omawianego złoża ·występują utwory należące
st'ratygraficznie do holocenu, pleJstocenu. i miocenu. Holocen jest reprezentowany przez glebę. lessową oraz przez gliny pylaste o barwie od ciemnot6łtej do brunatnej, często. zapiaszczone. .
t<>j,
[fI~IHl {-:;:~J ~4 _ .,.~ve. 1.Przekr6J geologlcZn.lI przez złoie węgla
bru-natnego 10 Trzlldnłku Małllm.
l ~ ... czWartol'Zlld, 2 - iniocen morski, 3 miocen lądOwy, 4 ~
. ki'eda, 5 - 'węgiel brunatny (miocen lądOwy) . .r
Plejstocen reprezentują drobnoziarniste szare piaski kwarcowe z dużą domieszką skaleni i pod nimi lezllce .
ciemnobrunatne gliny zwałowe z otoczakami kwarcu.
.
W
J
l
,
Rve. 2.
Mapa konturowa aoia węgla brunatnegow TrZ1Jdnłku M ał1Jf1L
.
.
Miocen występuje ··w dwóch facJach wy,raźnie róż-niących ·się·Wykształceniem litologicznym. Górna
część miocenu to iły margUste kremowoż6łte, z dużą ~ością fauny. małży i ślimaków, oraz jasnokremowy wapień litotamniowy. Dolna część ~ocenu jest· re-prezentowana przez iły brunatnoszare z lignitem' c.-raz
węgiej brunatny i pod
nim
leżllce iły tłuste, czarne :fi domieszką' węgla ziemistego. Nj.żej leżące utworytO
Uy zielone twardoplastyczne oraz rórtnozlarniste piaski glaukonitowe (Oligoceńskie). Górną część mio-Cenu K. Konior zaliczył do :facji morskiej, a· dolną do1-24
. facji lą,dowej .. Wynuenłone · utwory l.eq na białYch
marglach, częstO, s~ zwłe'-.rzałych l sPdamych, na-leżllcych, do kredy.
Poniżej przytaczam 3 profile otworów rozmieszczo-nych w różnych punktach złoił!. .
ProfIl
otworu nr
62 ~O - 0,2 - gleba pylasta, SZłU'&. • 0,2 - 0,7 - glina brązowa,. żapiaszczona.0,7 -- 1,7"';' ił marglJsty kremowy z dUŹll tlością
'launy, małży i ślimaków (+
+),
1,7 -2,~ - wapień· Utotamniowy kremowy, silnie
sp~kany (+
+
+),
2,2 - 2,7 - ił szary, plamist1. zapiaszczony (--), 2,7 - 3,2 - margiel biały, kruchy (-),
3,2- 3,7 .... ił czarny, z domieszką, węgla ziemi-stego, '
3,7 '- 6,4 - w~el brunatny, twardy,
6,4 - 6,8:... ił czarny. zapiaSzczony, średniopla-. styczny,
6,8 - 9,0 -- płasek zielony,' 'sUnie zai1ony, ..
9,0 - 9,5 - ił' czarny ż domieszką w«:lla
z1eml-steg'O" .
9,5 - 10,7 - piasek drobnoz1arn1sty, brunatnoszary
. zailony,
10,7 - 11,7 - ił piaszczysty brunatny z nacie~
żelaza, . '
11,7 - 13,7 - ił szary zaplaszczciny.
13,7 - 15,2 - piasek . drobnozlarn1sty, brunatny,
. zailoll1,
15,2 - 16,0 - ił zielony. Zapiallzczony, średniopla . styczny.
18,0 - 18,5 - ił zielony, tłusty, twardoplastyczny, 18,5
-aao ..,.-
margiel wapnisty, biały 'kruchy (++).Pr8fU· otworu
nr
U0,0 - 0,7 - gleba pylasta, szara,
0,7.- 1,2 - piasek drobnoziarnisty, zatlony, z dużą ilościll szczątków muszlowych, .
1,2 - 1,7 - illna szaro~ielata z nie1icznymi szczątkami fauny, '
1,7 - 5,2 - ' ił marglisty z dutą iloiclll piasku kwarcowego i muszli. . 5,2 - 5,7 - ił szary, plastycmy z przerostem węgla
ziemistego, ' .
5,7 - 6,2 - w~el brunatny, za1lony, z dutą
110-. . śclą lignitu. •.
6,2 - 10,2 -- węgiel brunatny, twardy,
10,2 ~ 10,7 - ił brunatny, zap.laszczon:v,
małopla-. &tyczny,
lq,7 - 12,0 - ił zielony, tłusty, twardoplastyC7.nY,
l~,O - 14,8 - ił czarny, tłusty, plastyczny,
·14,8 ... 18,3 - piasek drobnoziarnisty, zielony zailony.
PrOfIl ohrOlU lU' 17 .
0,0 -
o,a -
glebaczarna,
pylasta, 0,2 - 0,7 - łUna brflZOWa, pylasta,. 0,7 - 2,7 -:-piasek drobnoziarnisty, żółty, kwar:" cewy, ~ ,dUŹllUośclll skaleni,
2, 7... 3,2 - piasek drobnoziarmsty, biały, ~ liczny-z Ziarnami skaleni, ..
3,2 - 5.2 - piasek. drobnoziarnisty, szary, zaiionYi
z.,ziarnami skaleni, '
5,2... 5,7 - piasek pylasty, szary,
. 5,7 - ,6,7 -- wapień lltotamniowy biały, bar<ho
zwietrzał1, .
6,7 - . 7,2 ....:. ił margUsty z okruchami wapienia U-totamniowego (materiał, lumy); 7,2 - 7,7 - -wapień lltotamn10Wl', biały; twardy, 7.,7 '- 9 , 2' --wapień litotamniowy,' biały, bardzo
zwietrzały,
9,2- 10,7 - ił marglisty, biały z fauną,
10,7 - 12,2 - muszlowiec z okruchami wapienia
11-. totamniowego (materiał . luźny), . 12,2 - 12,7 - ił mar,usty,kremowy z fauną,
13,2- 13,'1 - ił marglisty. szary z fauną, ,
13,7 - 14;2 - muszlowiec (materiał lutoy),
'14,2 ~ 15,7 - ił margllaty z fauną,
15,7 - 16,7 .--węgiel brunatny, ziemisty, ząllony,
16,7 - 19,7 - węgiel brunatny, ziemisty, z partiami·
węgla twardego, .'
19,7 - 20,7 - ił czarny z domieszkIl węgla
ziemi-e . . s t e g o . "
20.7, ':"- 21,7 - ił brunatny, twardoplastyczny, tłusty . z domieszką węgla ziemistego,
21,7 - 22,2 - ił brunatny, plastyczny. tłusty, ze
śla-. dami lignitu, .
22,2:-- 22,7 - li czarny. mazisty, z ·domieszką węgla
. ziemistego,
22,7-
23,2 - piasek: drobnMial:nisty, brunatny,za-nony,
23,2 - 23,7 - ił czarny, zapiaszczony, .
23,7 - 24,2 - ił czarny. twardy z domieszką węgla
ziemistego. . _..
24,2 '- 25,2 - ił brunatny,
twardy,
zapiaszczony,tU -
29,2 ~ piasek drobnoziarnisty, "ielony, zallony,29,2 - 80,2 - ił margllsto-wapniaty, biały, .
30.2 - 31,7 - margiel wapmsty, biały.
Ze względu na. swOje. rozmiary i formę zalegc1nia
omawianę doUl można zaliczyć do złót maly'ch, o nie-skompllkowanej tektonice I zmie~ej miąż3zoścL
GeolOSiczne zasoby węgla w Trzydniku wynOl:l:ą
ok. 700 000
t.
Jest to węgiel. pod. wzglę!iem jakościzmienny" 1 uzależniony jest od stopnia zawilgocenia .. Poczynione obserwacje bydrogeologicZI1'e na obsza- , ne występowania złoża wykazały istnienie jednego poziomu wodnegC? nad pokładem węgla. Jest to ten
·sam poziom wodny. do którego są kopane studnie gospodarsltie. Jak wynika z przeprowadzonych obser-wacji, woda w studniach jest uzaleuliona w dużym
stopniu od opadów atmosferycznych. Długotrwałe
susze powodują znaczD'e obnJ!enle się zwierciadła wody~ Największe ,obniżenie obserwuje się w stud-niach położonyCh we wsęhodnłej «górnej) częś~
