Kronika

KRONIKA

POLS/Kił

ODZNACZENIA CZŁONKOW PAN Rada Państwa nadała WysokiE.. od-znaczeil:ia -pańsi;wow:€ ·członkom Pol-skiej Akademdi Nauk za dzi.all:alno.ść naukową. Spośród·geologów odzna-ezen1: zootaili: orderem ~tandaru

pracy II klasy ~ prorf. ,dJr .

iR<Jm.oo

KorLłoW'ski, krzy2:em ka:nan~ orderu od.rodrenia Folski -'- prof.

dr Jan Samsonowicz. (a} WRĘCZENIE DYPLOMOW - NOWYM CZŁONKOM PAN

, w

dniu · 17.9.i954 r. Odbyła się

·w

WarS<Zawie uroc:zygtość wręc:r.enia

dyplomów nowQWylbranym. członkom . Polskiej Akademii Natik. Spośród geolqgów. dyplomy członków'-.ko.res­ pondentów otrzymali: Stanisław Po-kitorow.icz-Hrebn.idti i Henryk

Tei-sseyre. · · (a)

. NARADY PRODUKCYJNE W INSTYTUCIE GEOLOGICZNYM

w

dniach 3o

±

31 :J:i.tt:x:ja oobro mę

w Instytucie Geologicznym w War-· · szawie nmady produkcyjne !(lotyczą,. ce realizacji i planu badań nauko- . wych w rolru 1954. Analogiczne na-rady odbyły się rownież

w

od.dzia-· łach InstyrtUtlu, a roLanowicle w dniu 2. 9. 1954 w Stacji Terenowej wKM-kowie. 9.9.1954 .w -Stacji Ter:enowej we WrocŁawiu, a w.·cfuiru ·12.9.1954 w

M~erum ·Z:ienli. · . (a) ZAKŁADOWA UMOWA' ZBIOROWA W INSTYTUCIE ...

GEOLOGICZNYM. · W dniu 11 sierpnla l954 r. została w obeimośd. zaJ:,ogi Instytutu Geołó­ gicznego w Wa~I'~s~Zawie podpiSana Zakładowa Umowa Zbiorowa.

W imieniu d'yrekcji umowę pod-. pisał dyrektor dr Rilllle; . w imieriiu

. ..

:.

zał

,

óg_ i

:prz

_

ewó<iniczący

·Rady.· ·

.Z~k

_

ła-

,

:

.

.

_oraz ·· fi · ..__;: · - . k.

u

·

-

·· ··

_

,

·

.c • .: · d por_ rywy;c ,w_.·~ o f:y: Lancko:-· · owej .~h. JasińSki. ·_ .· · · -~- -·. --· rony . .

• · · .. ~wa ~Umowa , Zł;rlorowa ~;;. • · _Tra$a B (dnia l3.9)· objęła połud­ .· _b9;w~.ązuJe_ 7al"ÓW11Q 'Kierownictwo mowy b~eg _Wyżyny Krakowskiej i

Instytu1fu, · jak :1. Z81lPgę do: 'bez- prowadziła. przez Zabierzów

Młyn-, wzgl

_

ęón.e'l{o

_ wykoMliLia i

~ek.ro-

k~,

. -Zalas,

Podłęże

nad

Wi~ą.

Ka..:. · ,czema zadań .planu prac' 19ą4. r., ~tpefl, _ Ę,ajas_ówkę. Prowadził S~

.POPio!iwy warunków samtiłrnych D*ułyńsli!. O~jrz.anó: 1:.zabierzóvi

pr.acr. P'O'PMWY werunków_·socjal-· ---:-. uskOki peryferyczne rowu.

krze-no-bnowy~. dalszego rozwoju kultu-. swwickiego odsłonięte na

zaburzc-··IY fizYczneJ. . .. _ . . · . nych . pawierzchniach t~-brazyjnych

. W wprUru dalszej pracy Instytu~ •- . kredy.- .2_ Młynkę :...._ uskoki

schodo-Geologtcznego w tym nowym ukła- . we brzegu . rowu . krzeszowickiego.

1 diie nastąpi przyśpieszenie i przekro-· · · Profil'jury blrunatnej i. bielej· z gąb-,

.: ..

~zenie wykonania zadań planu 1954 r. ·. kowymi. biohoimaąli; Morfologia

l _ląt następnych, usprawnienia or- · do,~lny .Borowca: o prz.ę<L---:-. trzecia- . · ·. ·. · ·.. . . · ·t

. ganizacyjne i techniczne pracy Insty-

rzędowych

:r.ało2;eni

ach~

3;

Zalas -

POCZĄTEK

ROKU SZKOLNEGO

tutu oraz :wzrost. poc~ucia współ:od- ,

st

ar

szą

ge

neracj~

uskoków. pojuraj- W KRAKOWSKIM

TECIIŃIKUM

1XJWiedzialności za pracę Insty~tu. . skich. Wyżyny -• KrakoW'sk)ej ·.wokół. · · · · ·

· · · (JK) i.ntrntzji porfirów. Profil

tektoijicżńy

:

·_· · · Po .. konferenf:jac:h ·

.

srerptuoV~t.Ych

· w ·c;łołinie G~chówek. 4. Podlęż2' ~ · Technikum Geologiczne w Krakowie

~aoi.ień

-

główne

dyslokacje

iWią-

··

ró7JpOCZęło

.

urwzyście

.-

.

w

.

·dniu - -zane z -rowem przedgói.'§kim. _ ;Prom· ·l·. wrze.ś.niiB nowy -rok 'SZkolny ..

w

·

po-·.· -jury nad:wiślańsltrej. 5; Z'rę:bowY rown.am..t z··_

.rokiem

ubiegłym. -ilość

- XXVli ZJAZD ·POLSKIEGO

. TOWAR~YSTWA _{· · element•Kajasówlti; rzapadilis:ko Cha- ucznnó.w wzrosła. i WynoSi , obecnie}

lerż:YD ~ Półwieś i zapadlisko Ryb- ponad ~00 W 16 oddziałach klą8owyeh.

. ~:EOLOGICZNEGO , j . ,Tec:hn;i~ .obejmuje dw:ą,. wy~y:

.

w

~iach 1~14 wries;ia odbył n e •. . . . . . . ... getqlogicząo--poszukiwaVI!~< f

geofi::-s{ę: w Krakowie dorOc:'my zjazd _ ·. Następnego -~dn~a tema)tem · te_j zycmy. Główne zadanie ··roCżri•e:·le'"

.P:Tp-, .

połą~y

z dOrocznym .· w.al- . ' grupy

b~l

..

pe~karbąn

_

krakowski. prej-

ucr.yć

i

wyclwwywą.t

przysiłego

.

nym. ~adzeniem. Głównym. PpJwadzili .. S. S;edlecl;d i A . c;>"Ł?-':rc. t~ntka..igęologa. . · · _· · · -•.. ·

t~

tern naukowym. :zjazdu

była

.

~~ren

. wyciecz~ .stano~a do~a .·

w

-

~

15 f 16

~

odbl: ... 'b!ldowa brze~ych Karpat Wado-: fllipowicka, ~42~~ obejrzano: ~na- !a .się w. Krak<>wd.e na-nada aX1,yW:u; Widcich 'i _ icłi",: stośuńek do . pi-że<i-

.

*owce kar~ńsk1e u wylptu ~oll~y, : .p.ooa.gog!.cznego __ . w.au:-&.awskie'g(} .

J

-

~?~·

·

Zjazd

został

.utwarty

poś-ie-

.

J)rof~

zlePJ.eil(!ów

mą~f:l~ho'f.•cktch

. krakowskiego itJeclinlkum

m8Ji\ca

,

~

~

d,zemem naukowym w .auli AGH .. i ~ufow ~ ;,~<JwalskleJ._.G.or~e , ~ufy celu ujł;!dnoliceriie treści ..

matenalu

.: gdZie WYgłOSżOno nas-tępujące· tef~ _ filipowiekle 1; ·o_dsłon}ęc.ia. _ ~ep~~~- P-J;og~ram.owego oraz _ oigamzacyj:iiE;:

raty! . · · · .Ca. ~aśla.chO~lCklego

'Y

dOlinie flli- UJę<:le tej pra~y w obu teclmikacli ... . • . l. S.

Dżułyński _

:...._ -Stratygrafia i powlckieJ.

Owocl1ość

doty!Ci!lc?.aoowyćh

· .

narad

tektonika_

połuc;łniowe

j

cŻęśoi wyży~

Niezależnie

.

od tego .dla osób nie -tego ty,pu

-zachęca

do dch, d.al.szego

ny

śląsko-"klrakowskiej

i jej stosu-·

b:iocących

udziału

w walnym ze!Jra.:. stosowa..'Iia .. Np. w chw:ill obecn.ej'

· nek do tektoniki Karpat. . · · ni u dnia 12

w-rześnia

. .zo_rganirowa-"

zasa~czych'

r~ygnięć

i org,ajli-.

·2· ·- · · - no wycieczkf do Wieliczki: oraz. na- · zacyJ_nego ustaw'lenia Viymaga .ża~.· .- . . M. KsiążkiewlCQ!..- O .budowle dsł gadnienie · S2kolen.ia pr~...,~--ego· . . --._. -_.,.-". ra_., rpa•+ • _{.., ""'} u __ ' .ado••,.;ckich _.... l' !"Ch .. ->_~ -su· nku· .. O-_• <mięcia. geologiczne W Kł'ako- _{·a w· szczególności ~ad:nienie}"""•.7"'-_{. ł:wi-}'

. dp przedmurza. · . ., · . · . __ · · Wie. · ·_ .· · · .. cz.eń tere~wyclJ. w :toku na.i.icŻa!nia~

'3 .. S. Siedlecki-~-- ·stratygrafia i . · "Wąlńe i.ebrarue Tow_arzystwa od.;. .'l'echni1_{kum kra.lrowskie ma} PQ!kaźny

tektonika ka;rbonu. przedm:u·rza, 'I:>Yło się pod , przewo~ctwem dr._ dclzioro~ek dośw:iadczalny.,w. tej

(!~e:--~ ~- A. TÓkarski _ .T.;ktonika pół- Riihlego dnia 12 wrześni'a. W zefira- . me, · -.-. · nocnego brzegu rowu krzeszowic.:; - -niu bral:i

udział

delegaci

oddziałów:

Onia ·19.IX. 50

ucż;n.iÓw kl.~

-

2a i kieg_o W_ okoll_"cach DuloweJ· ₁• Kar- krakowSkiego; Wal'!:IZB.wslQego i wro- 3b · ,. __

niowic.- · cławskiegó_ Po 'Wysłuchaniu· sprawo- · reaJ.UAJwało ·-sv . .-e zobowiązailll.a, lci.t zdania za rok

-ubiegły

zarządu

głów-

C!Zcl II Zjamdu ZMtP. ·

Jak z-Wykle·

Żjazd był połączo~y

nego i

zarządów

.

oddziałów

· oraz · .·

Ró.wnież

.l9.IX. Koffittet Rodziclcl-·

_

z WYd.e~ami w. teren wzdłuż d\vu . kómisjl. rewizyjnej walne zebranie ski T_echnika.im, ~l si.vó]

'

rocZn.t.

traę. Trasa, A Óbjęła_. Karpaty W

a-

O:a wniosek; tęj kom_i.Sii ilćhwaillo plan pracy w sek.cjąich; opieka nad ·

. dowickie i prowadziła (dnia. 13.9) vo.:tum z;tuf~ dla :Zarządu głów- -:uczmamd.-~i~ ~ M'*o.w~W'Y'­ pr~z Skawinę; Br#źnicę, WO~niki, ~~~o-· _ Pchwa.Iono .P~~łp!Ioczny __ ~owaWCZE!J1 ćW"l•czen ·· ~e're'fiowycll; Wą.dowice, Garżeń ·Dolny L Górny, · ZJazd odbyt: na Pomorzu na ·terenie łmprezo:wej i dQ/Zy'Wiania> Wyłon:ió­

Chocznię, Kaczynę, Ąndrychów, · ··. Gdańska - Szczecina: Orgimłzacji .no grupę, któm zajmie się budową

Targanice. Przybradz,· Zator. Nag". -zj~u podjął się profesor Politech- szkoły. (FS) ·

. tępoego dnia {14.9) linasa prowadz:i.'oi . . niki Gdańskiej Z. Pazdro. Pozą-tym ła przez · GłogocZów · Biertowice uchwalono wysłać pisma:

Izdebnik,

_{ki~. ~a}

Lanckoronę~ Przewodni~ · 1 d

_tej

trasie

był

prof. l\!. · o Ministerstwa

Szkół

Wyż-Ks ążki k szych w sprawie .zamierzonej

re-b dl · . ewlC'Ł, tóry prowadzi. ; tu .;_ dukcji geologii na S_t.U __ d_ i'uln · geogra-·

a an1a od pn:eszł-o dwudziestu fów ·

.laJt. Zapoznano się . ze stia.tygrafią . .· ' ·· · . - . · . ._ u~worów k:edoviych i paleogeńskich _ . . 2. ~?

.

Mm1s!erat'łla Kultur~· .J

fliszu a takze z miocenem Przedgórza . ~zt:ukl w ~prawię d~ału_:·geologJcz­

_oraz _ ~- nadzwyczaj skomplikowaną ne~o Muzeum T~trzanskiego w Za-tek~omką teg~ obszaru żbtidowariego · kopanem, który Jest . z~knięty od

'1.: kilku nasumęty.;:h pa siebie jedno- trzecb lat, o~ rówme nieczynnego

stek tektonicznych:· flisz, zewnę-, muze).Ull• w Ki?lcach, · . . _

trzny, _płaszczowina podśląska, ma- . · 3. do. Państwowej. Rady OChrony

~aśląska i pł~mczaw:ina go- P~zy.rody w ~prawie .zabezpieczen:a

duliika. -Do naj:wYźsrr.ej płaszcżowi-· mszczarlej przez. kamieniołom skał~

ny ma~urskiej, leżącej najdaiej n.a ki jurajskiej.

w

.

:Kaj.asów.:e.. pod

połudme .. nie. ·.

4?tarto.

.

Zwiedwno Krak9wem. . · · ·

też odH:rywki · *!iłek jurajskich· w W zjeździe. wiięłti udział. około·

Ta~gan,J.oach pod-· Ąnd.rychowem .200:._osób.

-O

ŻNALEZIENIU

.

ZĘBA

:

MAMUTA

POD WĄCHOCKIEM.

w

czame

badań teren.oV.~cli

~

:

pro:wad~anych przez Instytut _Gee-_ lo~ ru~~tni.fi~em. na ząb

trZOIIliO-wy 'Jnamuta· (Elaphas pTimigeniuG);. .. Ząb .•

zriajdował- się ~

-

_

c:łbine-.1

·

c'z~;.

,

' .et. współczesnego osuwfska .zoocżó.-.. · ~·e~ w górnej par:lJLi . wąw~u 'Wy:-_ ·,

~wnego w lessie or.az .. Po:ąścleła,;:,.' Jących go utworach plejstoceńsltich; ·

w odległości około l km .SW· od. Wą-' ~ chocka. · · . . .. ·,

Miążsmść ~el!SU w tyłll wąwózfe ·. docllo~ dlo . okol o -8 ·Hi

·

W ·

i>:rtlrfilu lessowym wyrożń:iić 'moińa _less'i ty- .-•.

powy .pr~cy.ku_dołoW!:·w lęss

z

faanll

·:

-

qUęeiakó

VI

1~$QWY~;b-:

:

J-s~

:

.

~-~

-

t't"ędzte

·

~ei

y--

uż~-

~

·

k

-

tórą

.

:

składa

·

jl\ ·

s~,ę

-

~~~

~

p,ia$0

<

cc\n:~(k .. obkmga, .. PupiZ4 ~ mu~eotu~- ·;': llleinie l· eri~get.Ycmę- wy}tQrzystariię -::::. kwaioowe, lecz . o 'll'óżnej granulacji· ·

. j_i.}'poc;łś.cielQey· glębą k~palmt typq_ · Wisły

oraz

:

projękt-·:·~dowY rn~- ··:z 3 ~y:mi;···;w:lt:lą~-:o~ów ·

bielicy ~wt~ąc~j ąli.ę~ · ~ _ -. stli-aLi: WPdnej-. W.99.łlód:.-Za~ó.d c'V!Y.. : wapiani.a kreidowe,go osiągających

ne ~nę .. węg~..~ :yt. 'PQ~ę-?ó~ maga , ~V.~'·

i

·

k~lek~ . n:~~ dt.tż~"!'~~69-~ąr~

-c~~Yill. i w górnej. c;:zęśc:i poz;~om~ wych-badań,·: w ,kterycą pierze. udział . IOOy}. "W

-

ty,m

-~:---~3!1:. :

eluwiainego. . . . . . - .Szereg insty:ll.l,cji- nauko~ i_ pro.- . też--2:ntę~-w.k~ :~b:!. ~-

:··

·

· Glęł:)a. .• _kppa!lri.ą..-ZOS'Iiała stwier~

·

j_ektQwych. .... . -.· ~- .. · · ·- · .. W!ie~jące liczn,e k.a.~ dr~~' .·

n.ą-w sip!łgu"'l~śu w li.ezn;Ych profi- · · .. . · ·

1ron

·

·

.

iarila

_.

_

·

.

··

,

-

ZJ-&~o to świadczy ozapewne

la<:h.-w ~e-~\YYm ·wądl.ock.a, .. -W czame. wy. . . ~ , · • ~~ o ·szybko z.rn.ieni,a~ącycl:t ·się ·wa.run- ·

na różpych utW:orach .plejstoceńskich ·badawczych w c~~ !l _wy:j~śmemabu _ , )ta~h sedymemacjli na ·tym Oib~

wystWującyclf

.

w

spągiu lessu. Jest dowy geq!o~_cznej doliny dolnego Bu . l mtensywnym niszczeniu podłoza ..

· · · . ·· · ..;...ł ... i -... .-.l i ...nm .... ....~... gu

w

miejscu pro~ek_tow~· -bu.- · ltredowego. (JG) ·

ona na VlfS'-' · . . """'_ ... ~ ~ dowli, zebrano obfi!t;y mateirtlał ge-

-pr~-~lelłQW'r, .~ęty lepieJ

w.z

ologiczriy, M311ieniJal ten' ]X> oopow:ied-.

~-glebach wśpókżesnych tY'Ch ~ nim opracowan;tu Ili81Ukoi.vym ~

h~,

00

_

śwti;adczy

0

d~~trwał'ym

_{1i lepdej}

naświetlić

_{zagadn.ie.nlia l!iJto-}

_'IW•E'LMII

BRł'TttN1,4

'

n:eprz.erwanym procesie_ JeJ ·tworze... logii i 8br.wtygr~ cZ'W'iBrioll"Zędu

·ma

się.

·· i pr2.YICZY'Ili'

Się

·

do ustalenia ;genezy wYDOBYCiE

SOLI

POTASOWYCU .

i ewQLucji doijn.y Bugu. NIE DOSZŁO DQ !,U~:u~(J .

Na .

szcŻegÓmą

.

uwagę

-

.~

je

.

wiercenie 'wykona~e .ostatnio

·w

do-. -.

w

·

"zeseyd.e .. · i-2/54 .~u: liAie Bugu koło wsi' O:ra.nne ~a t~a- Gei;llog:icznego" pdsaliśmy o planach

sie-z.azlewowym

na

:wy_sOlrości l~O m . eksplocrl.acji· metodą ługowania .od:..

··n.p.m.

Wirereen:ie :to

-przebiło

czwar-

·

krytych w 1950 <t. boglłltych złóż. sOli

. ·rotz.ęd o.miąższości 82,5 m i w~ pota.Sówych w hrabstwie York,-.w

· kilkadziesiąt metró-w: vr utwory mm- Angl:ii.. Próby. prowadzone na jed-·

. . . ceriu.

J.ilk

wynika z prowiZoryczne- ..

nym

z siedmiu naW!ierconych

otvro-go profilu ~c-;nego; . ną. oma- rów w slr.aoij· półtechnicznej dały

~-.wianym.'~. Q.rciliily. Bu.gu za;.. niki negatywne i ·okazało się,· że

zło-f;IDowały się . ślady je(j,hego gt1acjału : że może być eksploatowaj:te tylko

-me-w postad potężnej . serii gliny

zwa-

·todami góiniczymL Ze :względu na !owej, która· wiekowo.'

Oc1tJowiada

za-· brak .006~: .górmczegn ;na" ·.

pew:n.e

Zl~UW'81Cien:i:U /'·!IJOłudnipwo- głębokOści 1200 · m-A

na

· -

wyrilagane

polskiemu {CI'IIllCOvien) •. _. · · · dużę D.ailda<iY .. · tmansower. Arig;lia .w ·

. .. Q.alszym-ciągu ·będzie .. -'h:ripo.rtowała,

.

. ,: . . • :so:le pota$10\W.,'

a

~~te złorż.a czekać

. Gónia (;:7.ęśĆ ·Pl'(>f;ilu glebowego w os~d.~~ tżeci:ne>~ postaci będą do czasu, kiedy lud ujmie wła-'.·. w,ielu rnlejsclliClh uległa zniszczeniu 12.1 piasków· i :t-wirków dze w swoje ll'ęoe. Wó~as znajdą ·

Pt:~ez: ... Proc~sy soliflukcyjne, toteż' ·· .... ?~f~u=~cj~~~--

_

_

!1\i.ę potr,ze):>,nę- ~~qy ~:we-d

. w ~eilu . mtejSQaeb.. daie _$ię obser- )tp.) · doświadc:z.enie. ·

'V•l'OW8Ć pakiety porziornu :prOOM.i·cz;. Jak() jeden·

i

j;óW04ów zrezy~

<ile_gó i. tili:$z.ych ·.poziomów _profilu ·. • · ek -~,~ta--j' z.ło·· ~•·1' p o· · ·

glebow-o ·roeltiedy· łą·eznie z 'Wiie- ·glina··· ·zwąlowa, sżara z: : waru.t ··o· a zh: s-ł""""'y

k"s

.

;t

'-

e

,z-a~'!I·elsk-a. , ..

_, -dutą ilością gtazów as wyc ·w . or ... , • ..,. · ·

'~s'kAEcn skały występującej .w_. . . . lirasa techniczna' podaj.e, że

persi>ek-.podłQż.u · · przemieszewoy~ ·i :zło.żo-· ,tywy ~~ nawozów ;poita~

· · . nych wtórnie nizej · w : odwróconylil -..._ · · tej hwili - J- < - -

•-e

·

nn1"'7.<>dJ.ru, . . . .· . pJ.aaek .drobnY

i

pyiaSty .. · wyu.J. 8ą• W_- . C . <lUI.IIIliJJitl,l.l..l! , ..

r-,...

glina zwałowa. ·z -nie- . a szan$e·· .te zredukowane- będą. do

. . -Ząb leżał :w· ta.kiej. właśnie war-. znaczną Upścią gtaztków · zera w n.ajbliZszej .przyS.z.łoś.ci,

kie'-'st)Vie.

gJeby

kQpa.Inej z węgielkami dy uiuchomibny będ-Lie ·proces

nor-przemieszanej sołiflukcy'jllde d wy- piasek .. d~b_nożiarriistY; . weski . ·wydobycia solJ!: potasowyd!. .

nii~ej Z !V~ skalnym i~()- biały'. z wody morskiej',: O. c.zyin

9oori:OS:i:1Ji.Ś,-si · · ślady cz~wego zniszczema my

w

.

majowym . n.umet"Le naszegu

~egl)inie

pamw,

korżeniowej

i

częś-

piasek

kwarc~1Ny

i 2.-ma

cza~

(sbn .200).

W!

procesie

c:i płaS:z:czy:z;ny trącej~ Jednlak trzon wkładkami ngmtu 1 ~ma tym Wydobywa się· l· tonę K20 z 2

je9f: · zachow.ainy ~nkffi.vQ 'Clobme pożtOl:namt . otoczaków · do 3·_ tys .. m s wody morskiej.

jak. widać na zdjęciu. Ząb pocho- kred.owYch; ·. . . .

-dzi· ze szcu~kf

górnej

prawej, posiat- Sól

pOtasow-a

$1lrą.oan.ę.· :Jięst v/

fór,-da wy;mip.ry .następujące: wYl'Okość .. tnie zW:i~ org~czn~o

{d-vfupi-• (bez ~ni} 18 om,'.dł'Ugać .c.a· 18 kroariliny): Z~e).t ten rozk-Łada s.ię

cm,;

.

·

szerokość · 8,5 001- · · . . Glina . zwałowa -· zawiera ... cztery następnie za · pomocą. · k;wasu ..

azo-.. ₀ V.ieku ż!i~e'lliska na _razie _mot- o niezriaczn.ej 1'n'iąższości wkładld· towego,. regeneruj-ąc· Qdc:z;ynnik ·

or-na

w.ni6slroWIBĆ. tylko tyle, ~ jest · dJ.asto-pylaste o ć~rze zastods- ganii::zny · ł o11r.z~'\ljąc ~stalli:żny

ono młodsze od gleby kopalnej wy- 1rowym ~az jE'den

wymmcy-

wkład azotan. potasu; , . .

.<

-

·

.

. . ~-- piasków drobnkllzlarnistych i pyla- . . .

. kS?JtałC'\)D.ej pra~e w as ... t- scych ₀ miąższości _2,5 m. Na T\a2!ie Instal.aeja ·w : skiałi pólbec:hniczneJ

.

ri.im

!iJl,terglacj.ale i pochodzi. zapey;- trudno jeszcze ·stwierdzić, ··czy mamy 0 :_ujścia · :k.anal!U' amstardam$kięgo_

·

n.e

z kt~jś z-wcześńiej.Seych

faz

.

do ĆŻynięirla z d.wudzieln-c6aią sti;r,;,. ·produkująca. 1'500

ton

·

~0/r· dała

· · ostaJtniego zlodowacenia,_ · szego zloooWecen.i.a

a.y

.;

tez .. cliódzi dQskona?e:,Wynjki i w. tej chwóli. .w·· ;-. · >Pr.awdlopodobnie · daJsri,e prace·· w. · ··o· lokalhe: oscylacje ~ lądQlod'ii. · N'a' · bU-dowie· .ilą dwa Zl;łkłady w' ~

·

tY!n

rejo:itie il'7JI.lCą w.ięcej św.ia.tł.a· na podkreślenie zasługuje fakt,

-re

·

tak: przemy~Qwej ·w .Holantdii i< l'lOl"W;e-:

.. 'okolicZności :zwdązane z tym-~ dużej m:i~ gl!!ri .zaliczanYdi -Qo gii; . . . . . • . (xt),

ziskiem, pierwseym .i dotydlcziis je- Sbarsżego zlod6w.a.oenia nie spótk.aOO

· .. dynym w płacie lessowym Wąchocka. ani w sąsi.e<Wtwie" ani też w.

o~sza-. (W. KaT(lSZewski) radl położoiJ.ych pa.t'dziej ku

zach()-PROFIL CZWARTOaZĘDU

·

w

GRANNEM W DOLINIE

DPLNEGO BUGU

Realiz;acja Wielkich planów

bu-downictwa WQtdnego, do któcych w

dowi.

W utworach miocenu wyróżnialją

się dwa char&kterysty1:Z!le preiomy: górny reprezĘWDtoWI!łny przez .grubą

do 15 m warstwę drobnoziarn:istych

piasków kwarcoWy-ch oraz dolną;· na

. · KWAS. SIARKOWY.

Na produkcję 512 206 ton kwasu -siarkowego (100%) .w dru-gim kwlll'-tale 1954 tr. IZJUŻytO·: · 123 972 :ton pi-rytu, 71 668 ton masy- pogażowej, 63 720 ton siarki i (H2S), .54 045. tol).

·blendy cynkowej, 43 911 ·ton

anhy-drytu. (xt)

NOiłiWEGIII

·

:

~

ODKRYCIE ZŁO!

_,

~IBYTU-.

Zbadań

ę

Sz~ątki roślinne

.

są

za'-

o)a"ęgu

M:5~ego

fudili

a

mi.allowi'"

war.te

w

krzemionkowych· 'konkrec'-. cie na terenie

·

ttz..w.

nieclti asamskiej;

ja·ch

o

bu~o\yie drobni:>- d() średnio-; · wypełnionej potężruł:· aer:ią wtwordw ziarnistej. Konkrecje .te . są ·czarne, ailuwiaJnych_ t.zeki B:r<iihmaputcy. Ro-·

w

DvEl'lllberg (V~t&alen) .

w

pół~ let:_:t przezroczyste w denkich płyt.;. pę

w

mtejsóó·v.--ości Naha.r.kartl!ya _wy- · 'nocnej NO.rweeif _odkryte)·· ntiwe bo- kach. Ich stan zachowania jest wed- dooY'Wa -·Się. ·ż .wielkich gł~bokbści, ·bo . gaie zł ()Za. pirytu. Prace . rozpozna w;, ług autorów amerykańskich. tak dó~ .. aż z 3573 m. . . . : .: . . ' .

·cz~ są w toku. · · · ·, · bry, jak. słynnych psylofitów

w

·

ska-

w

:

dłv(.ri.t obecn_ej są; CŻyime

dVm

·

·. ·(JOt) ła'._ch krzernionkowyc~ . śrooko~odę: . szYb-y; . które· ·.rozpoćżęły ·tJtodu:kej~ ·.

\ woński ch !JliejscowOSCl. Rhyn~~ ·. 'fł

·

.

w: hi tym

l>.

r,. ·

r

'~ją ~

Szkocji Są· to niteczkowate ślg1 mz-... ciętnie "okołO 70 ton ropy ,na oobę. '

.

8ELGfll

..

·

~~ ~ .. ; :..

.·. . . . sze, zapewne z ,gruJ;>y_ sip.ic _(CYil!'-DP: . ~ natftow~- _:Iri.a_ b~.· ~e·· · PRODUKCIA TLENKU· GERMANU •. · hyceae,, . algi kolomalne .... w .

~tafl

wkrótce ·

rutoCiągiem

z ·

je<fyną

na

· .. J skupień kulek zł()Zonych z prom1em- terende lndiii. rafinerią w Di~bal. · · Societe Generale Metalurgiqu_~ · styGb. . włókien~~· przypominające : · : · · . .· · ·. · . : · ,(JG) (Hoboken) przystępuje,® prod~CJl-. dzisiejsze. RivvJanaceae, oraz str;r.ęp- ·

· eLekt:ronlcmie

c:zystego

·

tłooku ger- . ki (hyphae) niższych grzybów pra.w-

INNE

Mlłlł..IE >

' IJW!~U..Z pyłó:w gEą'Ull~~~ .d~ depodobnie z grup~ :·glonow~?W

starcząnych _przez . Unłon Mmiere (Phycqmycetes). Na-tych ost<J.tmch,

·

oo

.

Rau.te Kal;an@ia. · (xt) przyczepione są nieraz spory. Prócz ·

::·_.

>1'·· ••

·., WAZNE .ODKRYCIE

PALEONTO-LOGICŻNE. W UTWORACH· PRE~

KAMBRYJSKICH. POŁNOCNEJ

.. AMERYKI .

Jedną

i

niewyjaśnionych-

dotych-. czas prz-ez na1,1kę zagadek ge~ogicz.­

no-paleontologicznych·· jest brak. or- .

gartizznów

.

kopalny!!h

w

olbrzymiej

serii skał · pochodzenia niewątpliwie

·osadowego, która występuje pod naj-ni~zymi .poziomami kambru.· ·Skały··

.

t

e

.

,

oznaczone ogólnym lilianem pre-. kambryjskich, należą· do dwóch se-ri:l: starszej ~archeozoicznej i rpłod­

szej - prote<>zoicznej · lub algon-ckiej. Brak śladów dawnego żyCia w

skałach serii archeozoicznej

thuna-c:z:y ·się-silnym ich· zmetamorfizowa-niem, natomiast w· serii · prąterozo­

icznej, gdzie nie rzadko są skały mało

l.u'Q wcale nie pr.zeobJ.:aŻone, m~a . by .. · się •· spodziewać skamieniałości.

J e4nak. dotychczasowe~ poszukiwania

śladów ·organizmów w. tej serii rpw.;.

nież · nie dostarczyły takich

ąkamie-. riiałOści; co. dg których . wszyscy. ba:

dacze byliby zgodni,. że są

niewątpli-.. wie . szczątkami. organizrn:ów.

· Wielkie znaczenie naukowe · ma o!lrięC 9(ikiycie . dokonane ostatnio

w

Amerjce Północnej, gdzie w skałach·

proterozoicznych, ściślej · hurońskich, ·

:i:należiono w konkrecjach

krzemion-ko:Wyeh ·dObrze zachowane. szczątki

nitszych r~lin: atg· ~ grzybków. Zna-. le.:z:isko to zostało opisane w notatce

· W;ijtępp.ej przez Stanely, A. Tyłera i ' El&o

s.

Barghoorna

w

_numerze z 30

kwietnia br. czasopisma ~,Science".

Zbadane -okazy. pochodzą z

miejscó-wości Schreiber położonej . na brzegu

półncx:nym Jeziora Górnego, ze słyn~

nych złóż magnetycznych · tzw. for~

macji Gunflnit, zalićzonej do środko­

wego huronu .. -Wiek tej· formacji oce-. niany jest na ·podstawie badań mi..:

nerałów promieniotw<$rczych . na

1500--2000 milionów lat. ·

488

NAJGŁĘBSZE JASKINIE

KRASpWE ~A SWIECIĘ

. tego spoty' występują .często w masie

krzemiankowej

Iuźn9

i

p1ają

wyraź-

.

·1:nez

·.

cilir~

.

~s

:

za

~a~głęi>Szit

-ną rŻeźbę siatkowatl:(. Poz~ tymUo~:.:. ~ę krasową . na śv(ięcie ucho~ mami stwierdzOno I'ówniez obecnosc dzi.~· · grQta

w

·

Tr.ebić.; ·w<!iiti;ii na ·

ciałek wapiennych podobnych . do.. . v.'Scl!:ód . &:r. Trie$tu' . mająca ·Około

płyteczek, jakie wytwarzają morsk~e 329

'

::m

~ębok'o.ści. · · Dll;l .. ~o~adr)ego

wiciowce z grupy · Coccotit_hophort; jej pozn.anda· w ;latach . ~estych dae. Algi i grzybki udało się zbadac, ubie~eg& siluleCia wykonano duże n~e tylko w cienkiCh płytk3;c~, · lecz '.robotY · :inżyn:iel"Sk;ie, które trwęly

można je było _n:awet całkow1c1e, w~-- poĄadl U ~ęćy. W 1~25 r.

wJoska

odrębnić ze skały rozpuszczając Ją ·

wypraWia

apeJ.eol~czne. · odkcyła · w ·

w kwasie flurowodorowym. _ · sąsiedztWie :jriną głęboką ła'$lónię

· · · · krasową· w .. Berlai-elii, poł.o?'pną · na

·Algi i grzybki ze względu. na.ogól::- SW od Tr:ies4u a. :która. roa ~cło

rie cechy zbliżają się _de> <iPsie]szych. • 450

ni

.

gb~bokości. Zbildani.e tej

ja-prz~stawicieii grup, z któr~i po-· · &k:ini. . pociągnęłq. za · sbbą szereg

równy·wują je autorzy notatkt. śmdert.elri.ycl:l, olf:iar. Jak wiadomo

·

z

przytoCZ<>nych danych'. Wyhlka mniej Więcej

w

tYm

samy'm czasie

męc, że . co najmniej .na: ·mi.li~~d lat znaleziono w Ameryce pln. w stan.! e

pned . osadzeniem: s1ę naJm~ych Nowy Meksyk jaskinie. Carlsbad

warstw . kambryjskich. --.:. .ktorych głęboką <k> 40.0 m.

wiek jak wiadomo oceniapy. jęst na. · ..

W

~anym przed ·

2 .

iaty

we ·

· 1/2 millari;la lat· ;_ istniały łuż

·

na. Fr~ podręczo:ikU speleologii ,<E'e-:

Ziemi najniżs2:e .rośliny wo~e. A za- liks Trombe ...: Traite · .de speleolo-.

tern początki życia na nas,~ej. ·p~ane-. gje ~ Paris ...- 1952 ,__ pp. 351:....;..361)

cle osięgają co najmniej-~ -ffilliardy znajdujemy~ na1nowszy'ch wia~ .

lat wstecz. · domości :0 jl$krlniach krasowych na

· · (R. :Xoz.lo:Jiięki)_ święCie. I +.ak wedrug .auilx>ra :książki.

· JIANiłDII

. SOLE POTASOwE

W Kanadrz:ie przys.tąpiono ·do . ro-·

bót górriiczycll w celu _l,ldQstępnie­

rua,

do ekspk>atacji. bogalty.ch złóż

so-li . potasowych

w

·

Sasln~tcmew.an na głębokości Qkoro.1050

_

m:

;

"

.

' '

.

(xt>

IŃDIE

ODKRYCIE ZŁO! ROPY

-NAFTOWEJ . .,

W .mi.ejscowOśm Naharkatiya w

płn. wsch. Jndi.aic:h ~prow. Ąs~m> J;l0

dbugreh i żm.tidnyd1 Po-'3ZlUki.waniach -geo:fizycrmych i ~eoiPgicznych.

,oo..:

kryto .n:l~awno bog~te pole .ropne .

Pole to znajduje Się na obsrżatze je-; · dyp.ego o , 2l!'laiCZ'mihl priemysłowym.

który t~:eSba'w:ił · tablicę . 44

najba.r-d~ęj ~ . grot· k!r.asowych na

śWiecie, za najgłębszą znaną w

clrWii-ll obecnej jaskinię krasową uchodzi grota Crolle we Fcancji, w• dep: lse-re; sięg,a:ją;ca aż: 658 m. ·poniżej ~

wierzchni ziemi.

z

k()lei idą nastę­

pujące ·groty klna,9owe: . · · ·

.Splug~a .delia tPrieta. (prow.

'Wene-cja ·..:... 637 m.; Antro di Corcia

(To-&kania) --::-541 m.; Anu B'lliSUi (Alge•

r;i.a.) ... - 539 m.; Tonio· (Styria, A~a) - .527 m.; .Abisso di Verco

·· (lstria) - · 518 m.; Lepino (płd.

fi·ancja) .-- 505 m.; sama, del Agua

(Hiszpania) - -5~ m.

·

z

zestawieni3t · tego · Wynika, · że ·

słynne groty• w Istrii (Beri;arelli

i Trebic) znajdują· się na znacznie

dalszych miejscach, zaś szęroka. roz,.

. rekLamowana jask.inrl.a Carlsbad

w

Amer.yce dopiero na dwudziestym. · (JG).