• Nie Znaleziono Wyników

Sumariusz akt naczelnej władzy Prus Księżęcych "Etats-Ministerium" [cz. 10]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Sumariusz akt naczelnej władzy Prus Księżęcych "Etats-Ministerium" [cz. 10]"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

Grygier, Tadeusz

Sumariusz akt naczelnej władzy Prus

Księżęcych "Etats-Ministerium" [cz.

10]

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3, 466-472

(2)

TADEUSZ GRYGIER

SUMARIUSZ AKT NACZELNEJ WŁADZY PRUS KSIĄŻĘCYCH

„ETATS-MINISTERIUM”

1

°)

— R e s k r y p t z d n ia 7 g r u d n ia 1795 r o k u w s p r a w ie w d o w y M a r ii D łu - g o k o ń s k ie j, s p r z e d a j ą c e j c z ę ś ć s w e g o m a j ą t k u (3 w łó k ) R y w o c z y n k o ło D z ia ł­ d o w a m ie s z c z a n in o w i C h r y s t ia n o w i N a d r o ń s k ie m u (106, d, R ). B u r g l e h n 242 — z w ie r z c h n o ś ć s ą d o w a . — E d y k t w s p r a w ie z a k a z u s k u p y w a n ia s t a n o w is k m ie s z c z a ń s k ic h . R e ­ s k r y p t z 31 s ie r p n ia 1784 r. (132, a). B u r s c h e n - 43 — p o m o c n ik . — Z a s a d y p r a w n e p o s t ę p o w a n ia z m a j ą t k ie m r u c h o m y m p o m o c n ik ó w r z e ­ m ie ś ln ic z y c h , k t ó r z y p r z e n ie ś li s ię d o k r a j ó w o b c y c h . R e s k r y p t z 15 lip c a 1763 r. w s p r a w i e p o m o c n ik ó w r z e m ie ś ln ic z y c h p r z e b y w a j ą c y c h w G d a ń s k u (32, d, 2, D a n z ig ). C a l e n d e — p r e s t a c j e (ś w ia d c z e n ia ). — N a t e r e n a c h k o m o r n ic t w p o ls k ic h ( d ie P o ln is c h e n A e m te r ) p r e s t a c j e z b o ż o w e ( C a le n d e G e tr e i d e ) 244 n a le ż y m ie r z y ć w e d łu g d a w n e j m ia r y s t a r e j k w a r t y ( a lt e r V i e r t e l ) 245 j a k o 26i/a S t a f o b lic z a n e . R e s k r y p t z 8 m a r c a 1790 r. w s p r a w ie r e k to r a C z y g a n a z O s tr o k o łó w , p o b ie r a j ą c e g o n a d m ie r n e ś w i a d ­ c z e n ia od s ą s ie d n ic h w s i ( e in g e h o b e n e P e t it io n 246) (93, d, о).

— C h ło p i c h e łm iń s c y z T h e lk e n s k a r ż ą s ię n a n a d m ie r n e ś w ia d c z e n ia ś c ią ­ g a n e n a r z e c z k o ś c io ła i d u c h o w ie ń s t w a e łc k ie g o . R e s k r y p t z 13 m a j a 1782 r. (93, e, e).

— D ia k o n e łc k i G is e v iu s (1780 r.) w y s t ę p u j e p r z e c iw k o p o s ie d z ic ie lo m s z la c h e c k ic h d ó b r w B a lt k o w y c h , P is z k a c h o r a z R e g ie ln ic y o p ie r a j ą c y m s ię u is z c z e n iu t z w . p e t y c j i ( P e tit io n ) o r a z d e p u t a t u d r e w n a o p a ło w e g o (93, e, e).

— N ie k t ó r e k r ó le w s z c z y z n y r ó w n ie ż o d m a w ia j ą r e g u lo w a n ia d la d u c h o ­ w ie ń s t w a p r z e w id z ia n y c h p r e s t a c j i (C a le n d e ) (55, d, W ). 242 B u r g l e h n r e c h t o z n a c z a s ą d p r z e d p a n e m z w ie r z c h n im , le n n y m . S ą d t e n b y ł p r o w a d z o n y p r z y t z w . o t w a r t y c h d r z w ia c h . 243 P o d p o j ę c ie m B u r s c h e r o z u m ia n o t y c h w s z y s t k ic h , k t ó r y c h d o p r a c y p r z y j m o w a n o r a z e m z e w s p ó ln y m z a m ie s z k a n ie m . 244 P o d p o j ę c ie m C a le n d e r o z u m ia n o ś w ia d c z e n ia lu d n o ś c i n a r z e c z k o ś c io ­ ła i s z k o ły . 245 v i e r t e l = p o d s t a w o w a m ia r a d la z b o ż a i in n y c h w y s u s z o n y c h t o w a ­ r ó w . 246 P e t i t i o n z n a n a ja k o p o d s t a w o w y p o d a t e k n a r z e c z s z k o ły .

(3)

— W s p r a w ie p o ls k ie g o d u c h o w n e g o w W ę g o r z e w ie k s ię d z a F r ic z e w s k ie g o , k t ó r y s k ła d a ł s k a r g i n a m ie s z c z a n n a n ie u is z c z a n ie p r z e z n ic h n a le ż n j rch za z i ę c ió w o ra z z a s łu ż b ę n a le ż n y c h p r e s t a c j i (tz w . H a b e r C a le n d e G e ld ) . O k ó ln ik K o m is j i S p r a w i e d liw o ś c i P o w ia t u W ę g o r z e w s k ie g o ( K r e is J u s t i t z — C o m m is ­ s io n ) z 18 g r u d n ia 1790 r. (39, b). — N o w a r e g u la c j a p r e s t a c j i (C a le n d e ) o r a z ś w ia d c z e ń ( P e tit io n ) . R e s k r y p t z 19 s t y c z n ia 1714 r. (4, a). U s t a l e n ie p r e s t a c j i d la k a t o lic k ie g o d u c h o w n e g o w K a l in o w i e ( p o w ia t o le c k i) o r a z u s t a l e n ie z b o ż a j a k o d e p u t a t u d la d u c h o w ­ n y c h i n a u c z y c ie li (39, b). U s t a l e n ie p r e s t a c j i w f o r m ie p r z e w o z u d la d u ­ c h o w n y c h (34, d, m ). — U s t a le n ie n o w e j tz w . m a łe j p r e s t a c j i ( k le in e C a le n d e ) d la d u c h o w n y c h i n a u c z y c ie li (47, e). T o ż s a m o w k o m o r n ic t w ie s z y m b a r s k im (128, e). — U s t a le n ia d o t y c z ą c e r e g u lo w a n ia p r e s t a c j i n a ś w . M ic h a ła w z a k r e s ie tz w . p r e s t a c j i m ie s z k a n io w e j (W o h n u n g C a le n d e ) (39, b). — P r e s t a c j e (tz w . C u m m e te r — C a le n d e ) d la li t e w s k ie g o k o ś c io ła w K ł a j ­ p e d z ie (98, e). — P o b ie r a n e p r z e z d u c h o w n y c h p o w ia t u n a t a n g s k ié g o p r e s t a c j e (tz w . C a ­ le n d e H a b e r s ) od p a r o b k ó w (39, b). — W s p r a w ie p o b ie r a n ia p r e s t a c j i o k r e ś la n y c h j a k o c a l e n d e od p u s t k o w i (tz w . A u s s c h u s s — H u b e n ) n a te r e n a c h k o m o r n ic t w p is k ie g o i d r y g a ls k ie g o (41, a). — P r e s t a c j e g m in y w A w e j d a c h (130, d, a).

— S e n io r k o ś c io ła w C in ta c h p a s t o r B u r o w z o b o w ią z a n y j e s t d z ie lić s ię p r e s t a c j a m i z e s w o im a d j u n k t e m H o ls te in e r n (10, e, 2). — S p o r y m ię d z y d u c h o w n y m i, n a u c z y c ie la m i a m ie s z k a ń c a m i w s i w s p r a ­ w ie r e g u lo w a n ia p r e s t a c j i (tz w . p e t y c j i i c a le n d e ) (39, b). — R e g u lo w a n ie c a le n d e w p o s t a c i d r e w n a o p a ło w e g o w p o ls k o - n a t a n g s k ic h k o m o r n ic t w a c h . S p ó r lu d n o ś c i z p r o b o s z c z e m P is a ń s k im w W ę g o r z e w ie (8, e). — R e s k r y p t z 24 p a ź d z ie r n ik a 1764 r. w s p r a w ie r e g u lo w a n ia p r e s t a c j i n a r z e c z d u c h o w n y c h (39, b, v o l. II). — P r e s t a c j e n a r z e c z w d o w y p o d u c h o w n y m C ia le z M u s z a k (100, d, m ). — W s p r a w i e r e g u lo w a n ia p r e s t a c j i z z ie m i z l ik w id o w a n y c h f o lw a r k ó w (N a u j e n in g k e n o r a z H a s e n s t e in ) (118, d). :— R e s k r y p t r e g u la c y j n y w s p r a w ie c a le n d e d la d u c h o w n y c h z 25 p a ź ­ d z ie r n ik a 1754 r. (39, b, v o l. I). — P r e s t a c j e z k o m o r n ic t w R y b a k i i N o w y D w ó r (39, b , v o l. I). — P r e s t a c j e n a r z e c z o r g a n is t y z a g r a n ie n a o r g a n a c h (55, d, n). — W s p r a w i e p r e s t a c j i z b o ż o w y c h ( G e t r e y d e C a le n d e ) (104, d, 9). — P r e s t a c j e z e S t r a d u n (103, d, S t.). — P r e s t a c j e w O r z y s z u (122, e, 3) o r a z w A lle n b u r g (137, e, 2), w B a r t o ­ s z y c a c h (115, e), o r a z R y b a k a c h (55, d, a). — P r e s t a c j e z ln u i k o n o p i (C a le n d e F la c h s ) (12, e). — R e s k r y p t k o n f ir m a c y j n y w s p r a w ie p r e s t a c j i w k o m o r n ic t w ie R y b a k i z d n ia 25 p a ź d z ie r n ik a 1754 r o k u . — T a b e le p r e s t a c y j n e (39, 1, v o l, I). — O k r e ś la n ie p r e s t a c j i (C a le n d e ) z a le ż n e j e s t od d a ją c e g o . R e s k r y p t z 26 w r z e ś n ia 1755 r. (39, b, v o l. I). — P r e s t a c j e d la p o s z c z e g ó ln y c h k o ś c io łó w i s z k ó ł w : C a lu s s e n (122, d, c), w W illik s c h k e n (118, d ec.), w E n g e la u (137, d, e), w E łk u (12, ее ), w S r o k o w ie (13, ее ), w D ą b r ó w n ie (102, d, 2), w G r a b o w ie (7, d, g), w P is z u (58, e), w S t r a - d u n a c h (103, d, s), w C z y c h a c h (103, d, c).

— O r d y n a c ja p r e s t a c j i ( K a le n d e — O r d n u n g ) . R e c e s w iz y t a c y j n y z 1638 г. — O r d y n a c ja p r e s t a c j i ( C a le n d e — O r d n u n g ) . R e g u la t y w z 30 lip c a 1736 r.

(4)

— O d m o w a p ła c e n ia p r e s t a c j i p r z e z p o s z c z e g ó ln e w s i e (118, d, b). — P r e s t a c j e d la p a s t o r a G o t s z e w s k ie g o z M iło m ły n a (116, d, L ). — W s k a z ó w k i d o t y c z ą c e in s t y t u c j i p r e s t a c j i ( P r e d i g e r C a le n d e ) o p r a c o w a n e p r z e z d r a H o f f m a n n a w n u m e r a c h 30 i 31 w „ I n t e lig e n z - B lä t t e r ” z 1742 r. (39, b, g e n .). — R e k t o r D o p a tk a z M u s z a k r e z y g n u j e z p r e s t a c j i (C a le n d e ) z a r o k 1802 (100, d, m ). — N o w e u s t a le n ia p r e s t a c y j n e d la s z k ó ł w 1804 r. (42, a, g en .). C a f f é — k a w a . — Z w y c z a j p ic ia k a w y p r z e z k o b ie t y p o d c z a s s t y p p o g r z e b o w y c h . Z a p o ­ c z ą t k o w a ły te n z w y c z a j u c z e s t n ic z k i p o g r z e b u k u p c a k r ó le w i e c k ie g o S y c k la u a w 1679 r. (77, c, 2). — Z n ie s ie n ie tz w . Z a r z ą d u T y t o n io w e g o o r a z P a la r n i K a w y ( T a b a k s - A d m i ­ n i s t r a t i o n u n d C a f f é - B r a u e r r e y A n s t a l t ) 247. (20, f, T). С a 11 e n — u r z ą d z e n ie m e lio r a c y j n e . — W s p r a w ie u r z ą d z e ń m e lio r a c y j n y c h w k o m o r n ic t w ie R y b a k i (34, g). C a m m e r — u r z ą d k a m e r a ln y . — S p r a w y w y m ia r u s p r a w i e d liw o ś c i K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a w K r ó ­ le w c u w in n a p o z o s t a w ić w d y s p o z y c j i R z ą d u P r u s k o - W s c h o d n ie g o (R z ą d o w i P r u s k ie m u ) . R e s k r y p t k r ó le w s k i z 30 m a ja 1740 r. w a k ta c h s p r a w y o p ie k u ń ­ c z e j n a d d z ie ć m i (34, j). — S p r a w y in d e l i c t i s c a r n i s 248 z a ła t w ia r ó w n ie ż L it e w s k a K a m e r a W o ­ j e n n o - S k a r b o w a (w G ą b in ie ). S p r a w a d o t y c z ą c a J a r k a S t u ło o r a z B a r b a r y J ę d r z e j a s z c z y k ó w n y (33, b). — Z a r z ą d z e n ie K a m e r y W o je n n o - S k a r b o w e j w s p r a w ie n a k ła d a n ia k a r p ie n ię ż n y c h n a m ia s t a . Z a r z ą d z e n ie z 1748 r. (32, b). — W s p r a w ie p r z y s p ie s z e n ia t r y b u d o s t a r c z a n ia s p r a w o z d a ń z k o m o r - n ic t w d la K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j (4, d). — S z k o ły n a t e r e n i e t z w . m ia s t w ie j s k ic h (L a n d — S t ä d t e n ) m a ją b y ć b u d o w a n e p r z e z K a m e r ę w s p ó ln i e z m ie s z k a ń c a m i ty c h m ia s t (B ü r g e r s c h a f t ) . R e s k r y p t k r ó le w s k i z 30 m a r c a 1736 r. (41, a v o l. I). — B u d o w a k o ś c io łó w i s z k ó ł z z e b r a n y c h d a t k ó w (C o ll e c t e n ) m u s i b y ć p r o w a d z o n a p o d k ie r o w n ic t w e m K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j . R e s k r y p t z 4 k w i e t n ia 1751 r. A k t a w s p r a w ie k o le k t (41, c). — R e g u la t y w ( R e g l e m e n t ) w s p r a w ie u s t a le n ia , k t ó r e p r z e d m io t y z w y ­ m ia r u s p r a w i e d liw o ś c i n a le ż ą do K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j , k t ó r e do K o l le g i ó w S p r a w i e d liw o ś c i ( J u s t i t z - C o l l e g i i ) , a k t ó r e d o r z ą d u p r u s k ie g o . P o c z d a m 19 c z e r w c a 1749 r. (59, a). — S p e c y f ik a c j a s p r a w n a d z w y c z a j n y c h w p ł y w a j ą c y c h d o k a n c e la r ii t a j ­ n e j K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j (19, b). — A n a liz a e k o n o m ic z n a r a c h u n k ó w k o m o r n ic t w d o k o n a n a p r z e z K a m e r ę W o j e n n o - S k a r b o w ą (123, b). — W s p r a w ie a u t o r y z o w a n ia r e s k r y p t ó w w y d a n y c h p r z e z L it e w s k ą K a ­ m e r ę W o j e n n o - S k a r b o w ą (121, e). 247 K a w a ja k o n a p ó j u ż y w a n a b y ła w P r u s ie c h K s ią ż ę c y c h d o p ie r o p o d k o n ie c X V I I w ie k u . 248 Z b r o d n ie , z a k t ó r e g r o z i k a r a ś m ie r c i.

(5)

— O s tr e w y s t ą p ie n i e L it e w s k ie j K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j p r z e c iw k o r z ą d o w i p r u s k ie m u w s p r a w ie z a r a z y w ś r ó d z w ie r z ą t . P is m o z 19 lu t e g o 1752 r. (108, b, v o l. V I).

— Z a k a z p o b ie r a n ia p ie n ię d z y (ja k ic h k o lw ie k ) o d p o d w ła d n y c h u r z ę d n i­ k ó w , k u p c ó w o ra z Ż y d ó w p r z e z c z ło n k ó w K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j o ra z k o le g i ó w s p r a w ie d liw o ś c i. R e s k r y p t z 1752 r. (61, d, g en .). — S p o r y m ię d z y K r ó le w ie c k ą K a s ą S t y p e n d ia ln ą ( K ö n ig s b e r g s c h e S t i ­ p e n d ie n C a s s e ) a U r z ę d e m K a m e r a ln y m m ia s t a K r ó le w c a ( K ö n ig s b e r g s c h e S t a d t C ä m m e r e y ) z a r z ą d z a j ą c y m f u n d u s z a m i s t y p e n d ia ln y m i z a r z ą d ó w m i e j ­ s k ic h K r ó le w c a (135, a). — S t a r c ia m ię d z y R z ą d e m P r u s k im a L it e w s k ą K a m e r ą W o j e n n o - S k a r - b o w ą o s p r a w y m a j ą t k o w e w K s ię s t w ie S e r r e y . V id . A c t a in S a c h e v o n K o n a r s k i w e g e n d e r S e r r e y s c h e n G ü t h e r A v i s a n t z e n u n d B u r l u n i (131, a). — S p o r y g r a n ic z n e m ię d z y K s ię s t w e m T a u r o g ó w a p o ls k ą w s i ą R a c z k i (131, g g ). — 1 S p o r y n a t le o p ie k i le k a r s k ie j w W ie lk im S z p it a lu w K r ó le w c u n a d S o ln o g r o d z ia n a m i (73, f, g e n e r a lia ) . — U s t a l e n ie t r y b u u r z ę d o w a n ia d e c e r n e n tó w K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o ­ w e j w s t o s u n k u d o d z ia ła ln o ś c i r a d c ó w m ie j s k ic h (19, a). — S p r a w y b u d ż e t o w e p r o w a d z o n e p r z e z r z ą d p r u s k i n ie m a j ą b y ć p r o ­ w a d z o n e w im ie n iu k r ó le w s k im . V id . T i t u l a t u r d e r A c t e n C a m m e r (6 a, 1). — S p r a w y k o n t r o li f in a n s o w e j d z ia ła ln o ś c i R z ą d u P r u s k ie g o p r z e z K a ­ m e r ę W o j e n n o - S k a r b o w ą w K r ó le w c u . R e s k r y p t z 29 w r z e ś n ia 1670 r. (87, e). — S p r a w y a n g a ż o w a n ia k o p is t ó w d o r z ą d u p r u s k ie g o (19, b). — S p r a w a z a a n g a ż o w a n ia tr z e c ie g o w o ź n e g o ( M in is te r ia l is ) w K a m e r z e K r ó le w ie c k ie j — r o k 1712 (19, b). — K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a ż ą d a , b y r ó w n ie ż u m o w y u z g a d n ia n o z je j p u n k t e m w id z e n ia . R e s k r y p t z 19 s t y c z n ia 1714 r. (4, a). — W s p r a w i e k o m a s a c j i p o s z c z e g ó ln y c h u r z ę d ó w k o m o r n ic z y c h . R e s k r y p t z 19 s t y c z n ia 1710 r. — U r z ę d ó w k o m o r n ic z y c h n ie n a le ż y o b s a d z a ć k a p it a n a m i ( H a u p tl e u th e n ) . R e s k r y p t z 15 g r u d n ia 1703 r. V id . A c t a w e g e n d e r H a u p t l e u t h e z u G e o r g e n ­ b u r g (

46

, b). — S p r a w y k r y m in a ln e z a ł a t w i a n e p r z e z K a m e r ę W o j e n n o - S k a r b o w ą (142, e). — K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a n ie m a a n g a ż o w a ć n a s t a n o w is k a p is a r z y lu d z i p o c h o d z ą c y c h z e s z la c h t y (54, e). — S p r a w y k a m e r a ln e n i e p o d le g a j ą s ą d o w i n a d w o r n e m u (61, a, 7). — O r g a n iz a c ja j u r y s d y k c j i u r z ę d ó w k o m o r n ic z y c h (4, c, 1). — O r g a n iz a c ja in s t y t u c j i p is a r z a k o m o r n ic t w a . R e z o lu c ja w a k t a c h s e j ­ m ik o w y c h z 28 lip c a 1623 r. — D o r a d c ą f in a n s o w y m i s k a r b o w y m k o m o r n ic t w z o s t a li d o k t o r z y L a u o ra z Z e t z k e (32, a). — P r z e s u n i ę c ie w ie l u s p r a w d o z a ł a t w i e n ia w y p ł y w a j ą c y c h z d a w n y c h f u n k c j i n a c z e ln e g o b u r g r a b ie g o n a d e p a r t a m e n t K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o ­ w e j w K r ó le w c u . R e s k r y p t z 27 k w i e t n ia 1730 r. A c t i s w e g e n d e r O b e r b u r g - g r ä f f lic h e s A m t s (121, b). — O r g a n iz a c ja K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j n a L i t w ę (w G ą b in ie ) o r a z d e p a r t a m e n t u g ą b iń s k ie g o (21, aa). — U s t a l e n ie r a n g i s łu ż b o w e j p o b o r c ó w p o d a t k o w y c h o r a z k o m is a r z y m ie j s k ic h (15, a). 4 6 9

(6)

— D u c h o w n i z a ła t w ia j ą c y s p r a w y w K a m e r z e W o j e n n o - S k a r b o w e j n a j ­ p ie r w w in n i m e ld o w a ć s ię a lb o w k a p it a n a c ie lu b w r z ą d z ie p r u s k im (37, a). — P r z y j a z d y u r z ę d n ik ó w z t e r e n u P r u s K s ią ż ę c y c h do K r ó le w c a w in n y b y ć a w iz o w a n e . R e s k r y p t z 22 k w i e t n ia 1724 r. (59, a). — T a b e le s p r a w p r o c e s o w y c h n a le ż ą c y c h d o z a d a ń r a d c y s k a r b o w e g o ( a d v o c a t o f is c i) K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j (32, e). — S ą d N a d w o r n y p r z e k a z u j e r o z p a t r y w a n ie s p r a w e k o n o m ic z n y c h K a ­ m e r z e W o j e n n o - S k a r b o w e j (60, a). — W s p r a w i e o r g a n iz a c j i u r z ę d n ik ó w s p r a w u j ą c y c h n a d z ó r n a d w y ł a ­ w ia n ie m b u r s z t y n ó w n a b r z e g a c h m o r s k ic h . W e g e n d e r S tr a n d R e u th e r 249, C a m m e r K n e c h te u n d U n t e r f ö r s te r E x e c u tio n v o n d e n e n b e y d e n K ir c h e n u n d S c h u le n z u p r a e s t i e r e n d e n S c h a a r w e r c k e n (41, a). — K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a r e z y g n u j e z z a t w ie r d z a n ia k o n t r a k t ó w w s p r a w ie b u d o w y k o ś c io łó w . V id , M is s i v e v o m 30 S e p t e m b e r 1776 in A c t is d i e R e p a r a ti o n d e r P f a r r - u n d S c h u l — G e b ä u d e in B e n h e im b e t r . 1775 (7, d). — K a n c e la r ia b e r liń s k a s t a r a s ię p r z e s u w a ć s p r a w y z g e s t i i r z ą d u p r u s ­ k ie g o n a K a m e r ę W o j e n n o - S k a r b o w ą (21, aa). — K o n w e n c j a w s p r a w ie z n ie s ie n ia p r a w a e m ig r a c y j n e g o ( A n s s c h o s s e s ) , z a w a r t a m ię d z y K o r o n ą P o ls k ą a P r u s a m i d o t y c z y w s z y s t k ic h d z ie d z in ż y c ia , j e s t g e n e r a ln a i d o t y c z y n ie t y lk o f is k u s a k r ó le w s k ie g o , a r ó w n ie ż in n y c h o r ­ g a n ó w w y m ia r u s p r a w i e d liw o ś c i j a k i m a g is t r a t u r m ie j s k ic h . R e s k r y p t z 31 p a ź d z ie r n ik a 1777 r. (32, d, 2 P o h le n g en .). — N a u c z y c ie le i d u c h o w n i o p ła c a n i z k a s y p a ń s t w o w e j ( d o m in ia ln e j) m u s z ą u z y s k a ć n o m in a c j e od K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j (15, b).

— C z ło n k o w ie m a g is t r a t ó w o r a z u r z ę d n ic y c h ło p ó w c h e łm iń s k ic h i w o l ­ n y c h k m ie c i z o b o w ią z a n i s ą r ó w n ie ż d o ś w ia d c z e n ia p r z e w o z u i p o d w o z u o r a z s z a r w a r k ó w d la b u d o w y k o ś c io łó w i s z k ó ł, b e z k a ż d o r a z o w e g o z a w ia ­ d a m ia n ia o p o w y ż s z y m K a m e r ę W o j e n n o - S k a r b o w ą . M is s iv a z 7 c z e r w c a 1779 r. s k ie r o w a n e do K a m e r y G ą b iń s k ie j (41, a). — K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a w G ą b in ie m a p r a w o u ż y w a n ia t y t u łu „ K r ó le w s k ie j ” (21, aa). — O b o w ią z e k d o s t a r c z a n ia w y k a z ó w in w a lid ó w o tr z y m u j ą c y c h z a o p a t r z e ­ n ie z K a m e r y W o je n n o - S k a r b o w e j . V id . A c t is w e g e n V e r s o r g u n g d e r I n v a l i ­ d e n z u K ü s t e r n H o c h z e i t u n d L e ic h e n B i t t e r n , z w is c h e n K u r s c h t e n D ie n e r n (93, f, e). — I n s t r u k c j a d la K a s y K a m e r a ln e j ( O b e r — R e c h e n — C a m m e r ) . R e ­ s k r y p t z 9 m a j a 1782 r. (41, а). — T z w . „ w ła ś c iw o ś ć f e u d a ln ą ” ( P e r t i n e n s ) 250 m o ż n a o d d z ie lić o d n ie r u c h o ­ 249 S t r a n d r e i t e r o ra z S t r a n d v e r w a l t e r to w P r u s ie c h K s ią ż ę c y c h u r z ę d n ic y p a ń s t w o w i, n a d z o r u j ą c y z b ie r a n ie w y r z u c a n y c h p r z e z m o r z e b u r s z t y n ó w n a b r z e g ( S tr a n d b e id ie n t e ) . 250 S ą to t z w p e r t i n e n t i a e f e u d a le s o r a z p e r t i n e n t i a e f e u d i. P i e r w s z e о г п а - c z a tz w . w ła ś c iw o ś ć f e u d a ln ą ( P e r t in e n z e ig e n s c h a f t) p r z y le n n a c h u s t a lo n y c h p r z e z p a n a le n n e g o . D r u g ie o z n a c z a tz w . w ła ś c iw o ś ć a lo d ia ln ą A l l o d i a l e i -

g e n s c h a f t) r o z u m ia n ą j a k o u w a l n i a n ie od c ię ż a r ó w , k t ó r e n a ło ż o n e z o s t a ły

n a le n n o . W s z y s t k i e t e p e r t y n e n c j e n a le ż a ły d o o g ó ln ie j s z e j g r u p y p r z y w i­ l e j ó w i c ię ż a r ó w le n n y c h (tz w . A c c e s s i o n = a c c e s io ) . A c c e s s io n d z ie lo n o n a „ r z e c z y p r z y n a le ż n o ś c io w e ” ( N e b e n s a c h e n ) o r a z n a t z w . p r a w o n a b y w a n ia ( A n w a c h s u n g s r e c h t) . „ R z e c z y p r z y n a le ż n o ś c io w e ” d z ie lo n o n a p r z y w il e j e ( v o r t h e i t h a f t e A c c e s s io n ) o r a z n a z o b o w ią z a n ia ( n a c h th e il ig e A c c e s s io n ) . P r z y w i le j e (c a u s a r e i, c o m m o d a ) o b e j m o w a ły t z w . p e r t y n e n c j e z w ią z a n e z j a ­ k ą ś n ie r u c h o m o ś c ią , a w ię c p r z y z m ia n ie p r a w a w ła s n o ś c i p r z e c h o d z ą c e n a n o w e g o w ła ś c ic ie l a . Z o b o w ią z a n ia ( in c o m m o d a r e r u m ) o b e j m u j ą c ię ż a r y

(7)

m o ś c i b e z w ie d z y K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j . A c t is w e g e n T h e ilu n g uncl Z e r r e is s u n g d e r G iit h e r (23, b). — K o r e s p o n d e n c j a z p a ń s t w a m i z a g r a n ic z n y m i w s p r a w i e d e z e r t e r ó w z e s łu ż b y w o j s k o w e j n a le ż y d o g e s t ii E ta t s — M in is te r iu m , a n ie d o K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j . V id . A c t a w e g e n e in e s in L i th a u e n s ic h a u f g e h a lte n e n R u s s e n , w e l c h e r d e m G o u v e r n e m e n t in R ig a n ic h t a ll e in a n g e z e ig t , s o n d e r n a u c h d e m s e lb e n b e r e i t s v e r a b f o l g t s e in s o l l (4, u). — P r z y z n a n ie p r a w a n a k ła d a n ia m a n d a t ó w ( m a n d a t a 251) P r u s k o - W s c h o d - n ie j K a m e r z e W o j e n n o - S k a r b o w e j , D e p u t a c j i S p r a w i e d liw o ś c i ( J u s t i t z — D e ­ p u ta ti o n ) n a k o m o r n d c tw a d z ie d z ic z n e (E r b — A e m t e r ) o r a z s ą d y p a łr y m o - n ia ln e (21, ak). — S p r z e d a ż p r a w a d z ie r ż a w y d z ie d z ic z n e j (E r b — P a c h t — R e c h t) m a ­ ją tk u W e r d e r h o tt n a le ż ą c e g o d o K r ó le w ie c k ie g o D o m u S ie r o t n a r z e c z k o ­ m o r n ik a R o c h o w a o r a z n a r z e c z P r u s k o - W s c h o d n ie j K a m e r y W o j e n n o - S k a r ­ b o w e j w K r ó le w c u (73, 2, e). — P r ó b y u s t a l e n ia f o r m y i s t y lu p is m u r z ę d o w y c h , j a k ic h u ż y w a ć m a ją rz ą d w s c h o d n io p r u s k i o r a z K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a w p is m a c h s k i e ­ r o w a n y c h d o K o le g iu m H a n d lo w e g o ( C o m m e r d e n C o lle g iu m ) c z y d o p o ­ w ia t o w y c h k o m is j i s p r a w i e d liw o ś c i o r a z d o u r z ę d ó w s k a r b o w y c h . R e s k r y p t z 25 k w i e t n ia 1789 r. (59, a). — K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a s p r z e c i w i a s ię u d z ie la n iu p o ż y c z k i z f u n ­ d a c ji ( p io r u m c o r p o r u m ) p r z e z M a g is t r a t K r ó le w ie c k i z z a b e z p ie c z e n ie m t y l ­ k o h ip o t e c z n y m . C h o d z i o p o ż y c z k ę w w y s o k o ś c i od 14— 20 000 g u ld e n ó w (70, e). — W s p r a w i e e w e n t u a ln e j o r g a n iz a c j i K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j w P o ­ z n a n iu w o p a r c iu o K a m e r ę w K r ó le w c u . C h o d z i o o r g a n iz a c j ę t z w . P r u s F o łu d n io w y c h w 1793 r. (111, a).

— W s p r a w i e o r g a n iz a c j i s t u d ió w n a u k p o lit y c z n y c h ( C a m m e r a lis ti s e h e n

S tu d ie n ) n a U n i w e r s y t e c ie K r ó l e w i e c k i m 73/2. (13, g , h).

— W s p r a w ie u s t a l e n ia s ie d z ib y K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j d la P r u s P o łu d n io w y c h w P ło c k u w 1795 r. (111, a).

— ‘ W s p r a w ie o r g a n iz a c j i K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j w B ia ły m s t o k u d la P r u s N o w o - W s c h o d n ic h w 1796 r. (111 a). 251 M a n d a t u m o z n a c z a ło w p r a k t y c e s ą d o w n ic t w a p a t r y m o n ia ln e g o p o s t ę ­ p o w a n ie s ą d o w e ( M a n d a t u m p r o c e s s ) b e z w y t o c z e n ia r o z p r a w y s ą d o w e j (tzw . s u m m a r is c h e V e r f a h r e n ) . W y r o k t a k ie g o s ą d u a lb o n ie z a g r o z i k a r ą ( m a n d a ­ t u m in h ib it o r u m ) , a lb o z a g r o z i k a r ą ( m a n d a tu m p r a e c e p t i v u m ) , w z g lę d n ie a n u lu j e k a r ę ( m a n d a tu m c a s s a to r iu m ) . T e g o r o d z a ju s ą d o w e m a n d a t a m o g ły b y c w a r u n k o w e i b e z w a r u n k o w e ( m a n d a ta s in e e t c u m c la u s u la ) . 252 C h o d z i o z o r g a n iz o w a n ie s t u d iu m n a u k e k o n o m ic z n y c h i p o lit y c z n o - a d m in is t r a c y j n y c h p r z e z C h r y s t ia n a J a k u b a K r a u s a . W 1794 r . o p r a c o w a ł on m e m o r ia ł w s p r a w ie u r z ą d z e n ia k a t e d r y e k o n o m ic z n e j n a U n i w e r s y t e c ie K r ó le w ie c k im . S t w i e r d z a ł w n im , ż e s t u d e n c i o d d a w n a s ię in t e r e s o w a l i tą d z ie d z in ą n a u k i, a le n ie t y le z z a in t e r e s o w a ń n a u k o w y c h , il e z p r z e k o n a n ia , ż e k a r ie r a u r z ę d n ic z a b ę d z ie w y m a g a ła n a j m n ie j w y s i łk u i r ó w n o c z e ś n ie d a ­ w a ła n a j w i ę c e j m o ż liw o ś c i k a r ie r y p o lit y c z n e j . S t u d e n c i p o w a ż n i e t r a k t u ­ j ą c y s w e s t u d ia a d m in is t r a c y j n e m ie li m o ż n o ś ć s t u d io w a n ia w ie lu n a u k p o m o c n ic z y c h i g łó w n y c h , b y z d o b y ć z a w ó d d o b r e g o a d m in is t r a t o r a . Z K r ó ­ le w c a w y s z ło w ie l u d o b r y c h z a r z ą d z a j ą c y c h ż y c ie m P r u s K s ią ż ę c y c h . N ie ­ m n ie j s t w ie r d z a n o , iż lic z b a d o b r y c h a d m in is t r a t o r ó w i t o г е z n a j o m o ś c ią n a u k e k o n o m ic z n y c h b y ła m in im a ln a w s t o s u n k u d o s t a l e z w ię k s z a j ą c y c h s ię p o t r z e b K s ię s t w a . S t ą d p r o j e k t u t w o r z e n ia s t u d iu m n a u k p o lit y c z n y c h i e k o n o m ic z n y c h n a U n i w e r s y t e c ie . S t u d i u m to m ia ło o b j ą ć n a u k i r o ln e ( p o lit y k i r o ln e j), t e c h n o lo g ię o r a z n a u k ę h a n d lu , d a le j p r z y r o d ę , m a t e m a t y k ę , c h e m ię , naukii t e o r ii p o lic y j n e j , g o s p o d a r k i p a ń s t w o w e j o r a z s k a r b o w e j i f i ­ n a n s o w e j .

(8)

— K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a ż ą d a od m ia s t i k a r c z m a r z y u d o w o d n ie ­ n ia p o s ia d a n ia w y łą c z n o ś c i p r a w n e j p r o p in a c j i ( W e in u n d M ie th s c h a n k ) i to od k a m e r m ie j s k ic h 353. (19, c). — K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a m a p o ś r e d n ic z y ć w e w s z y s t k ic h s p r a w a c h M istr z a B u d o w la n e g o ( L a n d b a u m e i s t e r ) d o ty c z ą c y c h b u d o w y k o ś c io łó w i s z k ó ł. R o z p o r z ą d z e n ie z 1802 r. (12, е е ). — P r o w in c j o n a ln e m u D y r e k t o r o w i B u d o w la n e m u ( P r o v i n c ia l — JB au — D ir e c t o r ) p r z y L it e w s k ie j K a m e r z e W o j e n n o - S k a r b o w e j p r z y z n a n o t y t u ł r a d ­ c y w o j e n n e g o i s k a r b o w e g o . R o k 1800 (15, b). — S p o r y m ię d z y s z la c h t ą a c h ło p a m i o d o s t a w y ż y w n o ś c i. A k t a p r o c e s o ­ w e S e j m u P r o w in c j o n a ln e g o p r z e k a z a n e D e p u t a c j i S p r a w ie d liw o ś c i K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j P r u s Z a c h o d n ic h w 1804 r. (19, a). — W y k a z d o c h o d ó w w p ł y w a j ą c y c h d o k a s y k r ó le w s k ie j z k o m o r n ic t w d e p a r ta m e n tu K a m e r y K r ó le w ie c k ie j (5, a). — D y r e k t o r z y r o s y j s c y k ie r u j ą c y k a m e r a m i w o j e n n o - s k a r b o w y m i w P r u ­ s a c h w 1758 r. (21, b b). — K o s z t y z w ią z a n e z p r z e n ie s ie n ie m r e g is t r a t u r y f in a n s o w e j K a m e r y K r ó le w ie c k ie j (6, a). — W y p o s a ż e n ie m a t e r ia ło w e r e g is t r a t u r , k u lk u la t u r ( C a l c u l a t u r e n 254) o ra z k a n c e la r ii K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j w K r ó le w c u (21, a). — U s t a l e n ie fu n d u s z u i n w e s t y c j i b u d o w la n y c h n a b u d o w n ic t w o k r ó le w ­ s k ie od Z ie lo n y c h Ś w i ą t 1758 r. d o Z ie lo n y c h Ś w i ą t 1759 r. (6, a). — U s t a l e n ie s t y lu u r z ę d o w e g o d la p is m k a m e r w o j e n n o - s k a r b o w y c h d o ­ ty c z ą c y c h s p r a w z a r z ą d z a n ia o ra z g o s p o d a r z e n ia t e r y t o r iu m (19, aa). — S p o r y L it e w s k ie j K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j z k o m e n d a n t e m o k u ­ p a c j i r o s y j s k ie j w K ła j p e d z ie , p u łk o w n ik ie m S u w o r o w e m 255 w s p r a w ie n i e ­ p r a w n ie w y d a n y c h p r z e z t e g o o s t a t n ie g o r o z p o r z ą d z e ń d la u r z ę d n ik ó w , b e z w ie d z y K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j (21, d, d). — W r a z ie n ie o b e c n o ś c i p u łk ó w (w o jsk a ) z a ś w ia d c z e n ia z e z w a la j ą c e n a m a łż e ń s t w a d la s y n ó w c h ło p s k ic h d z ie d z ic z ą c y c h z ie m ię , w y d a j e K a m e r a W o j e n n o - S k a r b o w a (40, f). — W s p r a w ie u p r a w n ie n ia d la K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j d o u ż y w a n ia n a b la n k ie t a c h p is m t y t u łu „ k r ó le w s k ie j ” . R o k 1759 (21, a, a).

— W y p ła t a z a lic z e k p ie n ię ż n y c h n a b u d o w ę k o ś c io łó w d o k o n y w a n a m a b y ć n ie w K a m e r z e W o j e n n o - S k a r b o w e j a u R z ą d u P r u s k ie g o (41, a). — K a m e r y w o j e n n o - s k a r b o w e u p o w a ż n io n e s ą d o z a t w ie r d z a n ia s t a n o ­ w is k a k a p e la n ó w w m ia s t a c h w ie j s k ic h (L a n d S tä d te n ) . Z ob . A c t a w e g e n d e s D ia c o n a ts z u S a a l f e l d t 1753 (117, ее ). — S p r a w a a p r o b a t y (p o d p isó w ) n a p is m a c h L it e w s k ie j K a m e r y W o j e n n o - S k a r b o w e j (21, aa). — R o s y j s c y k ie r o w n ic y u r z ę d ó w p r u s k ic h (21, b b). — U p o s a ż e n ie d la p r a c o w n ik ó w k a n c e la r ii, k a lk u la t u r i k a m e r a lis t ó w (14, b). C .d .n . 253 W y s z y n k w in a ( W e in s c h a n k ) w y d z ie r ż a w i a ł z w y k le p a n le n n y lu b r a d a m ie j s k a . P r a w o w y s z y n k u w in a z e w n ę t r z n i e o z n a c z a n o w y w i e s z e n ie m p r z e d s k le p e m s z t u c z n e g o w ie ń c a z w in n e j la t o r o ś li. P r a w o w y s z y n k u u p r a w n ia ło d o s p r z e d a ż y w in a w d r o b n y c h ilo ś c ia c h . I s t n ia ł y r ó w n ie ż t z w . o g r a n ic z e n ia w y s z y n k u ( W e in h a n d l u n g s z w a n g ) . 254 C a lc u l a tu r o z n a c z a ło k o m ó r k i u r z ę d u s p r a w d z a j ą c e r a c h u n k i o r a z p r o ­ w a d z ą c e k s i ę g i r a c h u n k o w e (b u c h a lt e r ię ) z w a n e C a lc u la tio n s b iic h e r .

255 P io t r A le k s y W a s ili e w ic z S u w o r o f f r o z p o c z ą ł w o j n ę s ie d m io l e t n ią ja k o k a p it a n i p o w a lk a c h p o d Z o r n d o r f, K u n n e r s d o r f i K o ło b r z e g ie m m ia n o w a ­ n y z o s t a ł p u łk o w n ik ie m .

Cytaty

Powiązane dokumenty

Projekt zakładał wykonanie 15 „studni” w kręgach betonowych o średnicy 1,2 m, tak więc można było jedynie wykonać profile w poszczególnych „stud- niach” oraz

filarem gdaniska kontynuowano zarówno w kierunku wschodnim, jak i zachodnim ze względu na odsłonięte w tym miejscu elementy drewniane, których przeznaczenie było niemożliwe

Pre- zentowanie aktualnych zagadnień związanych z nauczaniem języków obcych, a także propagowanie języka i kultury polskiej jest statutowym założeniem Koła

Kuźnik, w artykule Polityka rozwoju obszarów metropolitalnych, wska­ zuje na konieczność uznania obszaru metropolitalnego jako podm iotu poli­ tyki rozwoju, om awia

Następnie w połowie tego stulecia założono cmentarz, który użytkowany był zapewne jeszcze przez cały XIV wiek.. Był to najpewniej cmentarz przykatedralny związany z

[r]

W sumie w obrębie omawianego sta- nowiska udało się wydzielić 7 poziomów stratygraficznych: I- calec w postaci piasków drobnoziarni- stych i pylastych o różnym zabarwieniu, oraz

stale  wzrasta  (G AWORECKI   2007).  Wzrost  ruchu  turystycznego  wpływa  na  zwiększenie  znaczenia  i  przemiany  w  organizacji  pracy  podmiotów