Maciej Orkan-Łęcki
Wokół "wypowiedzi", Jan
Trzynadlowski, "Acta Universitatis
Wratinslaviensis. Prace literackie"
XVI, Wrocław 1974 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 18/2 (56), 165
( I ) SZUBERT Andrzej: Narrator w opowiadaniach G abrieli Zapolskiej. "Acta D n iveraitatis * r a t is la v ie n s i s " . Pra ce lit e r a c k ie " XVI. Wrocław 1974 s. 139-173♦
Narrator w opowiadaniach Zapolskiej reprezentuje•typ su- hiaktywisty uczulonego na wartości moralne rzeczywistości przez siehie przedstawianej. To, co przedmiotowe w opowiada niach, je st zwykle tłem, na które rzutowany je s t sąd narrato r a , zwierciadłem odbijającym opinie o przedstawianych posta ciach i zjawiskach. Taka kreacja narratora, stwierdza autor studium, wskazuje, że rodowodu artystycznego nowelistyki Za po lsk ie j należy szukać nie w naturalizm ie, lecz wśród p isa rzy polskich zgrupowanych wokół "młodej" prasy pozytywisty cznej, głoszącej postulat społecznego zaangażowania l i t e r a
-/
tury.
BP/56/7 H.F.
( I ) TRZYNADLOWSKI Jan: Wokół "wypowiedzi". "Acta Unlver- sita u is W ratislavien sis. Prace lit e r a c k ie " XVI. Wrocław 1974 s. 103-110.
Autor a n alizu je takie wypowiedzi, jak l i s t ( l i s t li t e r a c ki i otwarty) oraz formy nazywane publicystyką i informacją, przy czym wydobywa specyficzną sytuację komunikacyjną listów, charakteryzującą się nieustanną oscylacją komunikacji i in formacji między sobą. Analiza prowadzi do wniosku, że l i s t otwarty spełni a klasyczne rygory pu blicystyk i, a dychctomi- czny podział form prasowych na publicystykę i informacje zo staje podważony: w inform acji bowiem można odczycać zawarte im plicite - punkt widzenia nadawcy oraz przewidywane i pożą dane nastawienie odbiorcy, w publicystyce natomiast łatwo odnajdujemy różne informacje. W konkluzji autor sytuuje in formację w obrębie wypowiedzi zobiektywizowanej, a pu blicys tykę - w obrębie wypowiedzi zsyntetyzowanej.
