TADEUSZ MIECZYftSKI 1 8 8 8 — 1 9 4 7
M. STRZEMSKI
WSPOMNIENIE O PROF. TADEUSZA MIECZYŃSKIM
Tadeusz Mieczyński urodził się w Przeciszewie ziemi Płockiej w r. 1888. Jako syn jednego z naszych najw ybitniejszych rolników praktyków 0 doskonałym przygotow aniu teoretycznym zdobywa już w najw cześniej szych latach swego życia rozległą wiedzę rolniczą i pielęgnuje w sobie szczere zamiłowanie do zawodu rolnika. Ze środowiska rodzinnego wynosi poza tym głęboki patriotyzm , którem u daje świadectwo w r. 1905, bio rąc aktyw ny udział w walce o szkołę polską na terenie Szkoły R ontalera w Warszawie.
Wyższe studia odbywa Tadeusz Mieczyński na Wydziale Filozoficz nym U niw ersytetu we F ryburgu Szwajcarskim, gdzie w r. 1911 uzyskuje ty tu ł Doktora Filozofii na podstawie rozpraw y w zakresie chemii. Specja lizację swoją trak tu je on jednak wyłącznie jako wstęp przygotowawczy do zaplanowanych studiów rolniczych. Z tych sam ych względów pracuje następnie w P aryskim Instytucie Pasteura, zapoznając się tam bliżej m. in. z mikrobiologią gleby.
Na krótko przed wybuchem pierwszej w ojny światowej uzysku je Tadeusz Mieczyński asystenturę przy K atedrze Chemii Ogólnej w D u- blanach, gdzie rozpoczyna jednocześnie studia rolnicze na Wydziale Rol- niczo-Lasowym Politechniki Lwowskiej. W roku 1914 opuszcza D ublany 1 przenosi się do Moskwy aby kontynuować swe studia w Akademii Pio- trowsko-Razumowskiej (obecnie im. Timiriaziewa). W ciągu krótkiego czasu zostaje dopuszczony do egzaminu dyplomowego i uzyskuje ty tu ł ,,uczonego agronom a“ z najwyższym odznaczeniem.
Dzięki specjalizacji przy K atedrze U prawy Roli i Roślin, którą kie row ał W. Wiliams nabyw a Tadeusz Mieczyński rozległych i w szechstron nych wiadomości zarówno z zakresu gleboznawstwa i produkcji roślin nej, jak też i ekonomiki rolniczej oraz organizacji rolnictwa. Pozwala mu to na kolejne pełnienie różnych funkcji w dziedzinie doświadczalnictwa, agronomii społecznej i planow ania gospodarczego. W międzyczasie bierze kilkakrotnie udział w wielkich ekspedycjach naukowych, które miały za
6 ]VL Strzemski
cel zbadanie w arunków osadnictwa na słabiej zaludnianych terenach Obszaru Uralskiego i Turkiestanu.
Do k raju powraca Tadeusz Mieczyński w r. 1919 i zaraz po pow ro cie przystępuje do pracy w t. zw. wówczas Dziale Gleboznastwa Fizyko Chemicznego Państwowego In stytu tu Naukowego Gospodarstwa W iej skiego w Puławąch. Kierow nikiem tego Działu był początkowo nasz wy bitny i słynny m ineralog prof. Zygm unt Weyberg. Po ustąpieniu W eyber- ga, kierownictwo zakładu obejm uje Mieczyński, z którym w spópracują na terenie Puław Zygm unt Starzyński (do r. 1924) i Ja n Tomaszewski (od r. 1923 do 1947).
Główne dziedziny zainteresow ań Mieczyńskiego to: kartografia gle boznawcza i fizyczne właściwości gleby. Ponad to poświęca on nadal wiele uwagi stosunkąm organizacyjno - rolniczym i sprawom doświadczal nictwa.
Podsumowując wyniki, jego działalności w okresie międzywojennym należy wspomnieć prz,ede wszystkim o stw orzeniu nowego aparatu do analizy mechanicznej gleb, zmodyfikowania metodyki oznaczania próch nicy, w ynalezieniu nowego sposobu szybkiego oznaczania wilgotności w glebach, w ykonaniu pierw szej polskiej m apy gleb w skali 1 : 300 000 (woj. lubelskie), opracowaniu szczegółowej monografii gleb bielicowych i napisaniu dwóch pierwszych w języku polskim wszechstronnych podręcz ników gleboznawstwa. Ponad to trzeba jeszcze podkreślić, że w tym samym okresie odgrywa Mieczyński dużą rolę jako organizator nauki rolniczej i doświadczalnictwa rolniczego. Pełni on mianowicie przez sze reg la t funkcje D yrektora In sty tutu Puławskiego i piastuje zaszczytne sta nowisko prezesa Komisji W spółpracy w Doświadczalnictwie.
Tadeusz Mieczyński dał się poznać jako zwolennik najszerzej po jętej współpracy m iędzynarodowej w dziedzinie nauki i praktyki rolni czej. Świadczą o tym jego publikacje poświęcone wynikom spostrzeżeń dokonanych w toku własnych podróży odbytych do różnych krajów.
Podczas ostatniej okupacji niemieckiej nie poddaje się Mieczyński nastrojom zw ątpienia w przyszłość i z właściwą sobie energią kontynuuje badania nad właściwościami wodnymi gleb. Przew idując już od pierw szych dni wojny porażkę hitleryzm u i przesunięcie granic Polski ku za chodowi, kom pletuje dane niemieckie dotyczące prastarych ziem piastow skich. Zakończenie wojny zastaje go przygotow anym do opracowań po trzebnych czynnikom planującym zagospodarowanie ziem odzyskanych. W okresie powojennym odbudowuje Mieczyński Wydział Glebo znawczy P. I. N. G. W. zarówno m aterialnie, jak i personalnie. Jedno cześnie opracowuje nowy program działalności naukowo-badawczej w oparciu o najnowsze osiągnięcia gleboznawstwa radzieckiego. W
zwiąż-Wspomnienie 7
ku z tym wyjeżdża pod koniec 1946 r. do ZSRR, gdzie zapoznaje się z n aj nowszymi pracam i specjalistów radzieckich.
Z ZSRR przywozi Tadeusz Mieczyński olbrzymi m ateriał inform a cyjny i natychm iast po powrocie zabiera się do pracy ze zdwojoną ener gią. Niestety nadwyrężone przepracowaniem i wypadkam i w ojennym i serce zawiodło. Po kilku tygodniach wzmożonych wysiłków na polu orga nizacyjnym i badawczym zostaje złożony ciężką niemocą, której nie dane m u było przezwyciężyć.
Tadeusz Mieczyński zgasł w okresie największego rozwoju swej twórczości naukowo-badawczej. Zgasł jako człowiek młody duchem i um y słem, pełen inwencji, ogarnięty duchem szczerej postępowości.
WYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH PRAC PROF. DR. TADEUSZA MIECZYftSKIEGO
1. O m etodzie objętościowej oznaczania próchnicy w glebie. — Zur m assanalyti- schen Humusbestim mung. Pam. P. I. N. G. W. w Puławach. Tom. IV, str. 129— 137. Kraków, 1923.
2. Nowa m etoda analizy składu m echanicznego i dyspersji gleb. (Badania nad m e todyką analizy m echanicznej gleby. Cz. IV). — Eine neue Methode der m echa nischen Bodenanalyse und Bestim m ungen der Bodendispersion. Pam. P.I.N.G.W. w Puławach. Tom. IV, str. 138—170, Kraków, 1923.
3. P aństw ow y Instytut Gospodarstwa W iejskiego jaiko placówka naukowa i spo łeczna. Biblioteka Puławska. Nr 4, str. 1—101. Puławy, 1927.
4. Krótki podręcznik Gleboznawstwa. Str. 1—239. Wyd. Tow. Oświaty Rolniczej. Warszawa, 1931.
5. Zarys fizyczno-geograficzny W ojewództwa Lubelskiego (Z mapą barwną gleb Woj. Lub. w skali 1 :300 000). Monografia Statystyczno-Gospodarcza W ojewódz twa Lubelskiego. T. I. Str. 1—89. Lublin, 1931.
6. Böden der W ojewodschaft Lublin. (Z mapą barwną w skali 1 :300 000). M ate riały do poznania gleb polskich. T. 2, str. 1—84. Puławy, 1932.
7. Studia m orfologiczne nad glebam i Polski. — M orphologische Studien über pod- solige Böden Polens. Cz. I. Gleby bielicow e. M ateriały do poznania gleb pol skich. T. 3. Str. 281—466. Puławy, 1934.
S. Zarys organizacji i działalności Państw ow ego Instytutu Naukowego Gospodar stwa W iejskiego. Str. 1—80. Biblioteka Puławska Nr 13. Puław y, 1937.
5. Państw ow y Instytut Naukowy Gospodarstwa W iejskiego w Puławach. Zarys organizacji i działalności. Księga Pam iątkow a na 75-lecie „Gazety R olniczej“. T. I. Str. 223—266. Warszawa, 1938.
10. Gleboznawstwo terenowe. Str. I—XII. 1—337. Biblioteka Puławska. Nr 16. Pu ław y, 1938.
11. Określenie w ilgoci w glebie za pomocą acetonu. — Die Bestim m ung der Boden feuchtigkeit m ittels Aceton. M ateriały do poznania gleb polskich. T. 4. Str. 193*— 214. Puławy, 1938.
