1.
2. Psalmy w przekładzie Jana Kochanowskiego
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• wie jakim utworem jest psalm i zna jego cechy,
• zna osoby, które zajmowały się przekładem psalmów.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi scharakteryzować psalm jako utwór,
• potrafi scharakteryzować i omówić specyfikę psalmów w przekładzie Jana Kochanowskiego.
b. 2. Metoda i forma pracy
Ćwiczenia, praca z całą klasą i indywidualna.
c. 3. Środki dydaktyczne
Kserokopie z Psalmem 34.
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel podaje uczniom temat lekcji i pyta, czy któryś z uczniów czytał psalmy.
ii. b) Faza realizacyjna
Nauczyciel dyktuje uczniom wiadomości dotyczące psalmów (załącznik 1). Następnie nauczyciel podaje uczniom wiadomości dotyczące przekładu psalmów (załącznik 1). Nauczyciel rozdaje uczniom kserokopie z Psalmem 34 (załącznik 2). Prosi jednego z uczniów o jego głośne odczytanie. Następnie uczniowie interpretują i omawiają tekst. Kartki z psalmem uczniowie powinni wpiąć lub wkleić do zeszytów.
iii. c) Faza podsumowująca
Uczniowie umieszczają przykładowy Psalm (34) w zeszytach.
e. 5. Bibliografia
1. Literatura, red. B. Żebrowska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.
2. Psalm 34 ze strony internetowej: http://adonai.pl/psalmy/?id=34
f. 6. Załączniki
i. a) Notatki dla nauczyciela Załącznik 1.
W Starym Testamencie jest zapisanych sto pięćdziesiąt psalmów. Tradycja głosi, że ich autorem jest król Dawid. Wiadomo jednak, iż powstały one między XI a II wiekiem p.n.e.
Psalm jest to utwór poetycki o charakterze modlitewno-hymnicznym, w którym Jahwe jest odbiorcą próśb i podziękowań, dawcą prawa i mądrości. Charakterystyczną cechą psalmu jest jego zrytmizowany język. Werset jest zwykle całością treściową zbudowaną paralelnie (czyli równolegle) z dwóch lub trzech członów.
Zbiór psalmów nazywamy psałterzem.
W literaturze polskiej psalmy tłumaczyli: Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Mikołaj Sęp-Szarzyński, Franciszek Karpiński, Leopold Staff, Czesław Miłosz.
Jan Kochanowski przekładając psalmy, nie poddawał się strukturze poezji hebrajskiej, która charakteryzuje się brakiem rymów. Wykorzystał on stworzony przez siebie wiersz horacjański – rymowany, w formie którego przełożył psalmy. Wiersz „Psałterza Dawidów” był bardzo melodyjny.
Został opublikowany w 1579 roku. Jan Kochanowski dokonał tłumaczenia biblijnych psalmów z łaciny, z tekstu tzw. Wulgaty. Przekład ten ujawnił wielką indywidualność poety. Badacze dowiedli, iż podczas pracy nad Psałterzem kształtował się warsztat poetycki Kochanowskiego. Psałterz zawiera ogromne bogactwo stylistyczne: liczne metafory, epitety, barwne słowa, peryfrazy. Wiele użytych tam słów i metafor znalazło się później w Trenach i Pieśniach. Psałterz spotkał się z dużym uznaniem różnych wyznań, na przykład wśród protestantów. Najwybitniejszy kompozytor staropolski – Mikołaj Gomółka- ozdobił psalmy Jana Kochanowskiego muzyką. Adam Mickiewicz uznał Psałterz Dawidów za najlepszy na świecie przekład Biblii.
ii. b) Tekst Psalmu Załącznik 2.
Psalm 34
Pochwała sprawiedliwości Bożej
Chcę błogosławić Pana w każdym czasie, na ustach moich zawsze Jego chwała.
Dusza moja będzie się chlubiła w Panu, niech słyszą pokorni i niech się weselą!
Uwielbiajcie ze mną Pana,
imię Jego wspólnie wywyższajmy!
Szukałem Pana, a On mnie wysłuchał i uwolnił od wszelkiej trwogi.
Spójrzcie na Niego, promieniejcie radością, a oblicza wasze nie zaznają wstydu.
Oto biedak zawołał, a Pan go usłyszał i wybawił ze wszystkich ucisków.
Anioł Pana zakłada obóz warowny
wokół bojących się Jego i niesie im ocalenie.
Skosztujcie i zobaczcie, jak dobry jest Pan, szczęśliwy człowiek, który się do Niego ucieka.
Bójcie się Pana, święci Jego,
gdyż bogobojni nie doświadczają biedy.
Możni zubożeli i zaznali głodu;
a szukającym Pana żadnego dobra nie zabraknie.
Pójdźcie, synowie, słuchajcie mnie;
nauczę was bojaźni Pańskiej.
Jakim ma być człowiek, co miłuje życie i pragnie dni, by zażywać szczęścia?
Powściągnij swój język od złego, a twoje wargi od słów podstępnych!
Odstąp od złego, czyń dobro;
szukaj pokoju, idź za nim!
Oczy Pana [zwrócone są] ku sprawiedliwym, a Jego uszy na ich wołanie.
Oblicze Pana [zwraca się] przeciw źle czyniącym, by pamięć o nich wygładzić z ziemi.
Wołali, a Pan ich wysłuchał
i uwolnił od wszystkich przeciwności.
Pan jest blisko skruszonych w sercu
i wybawia złamanych na duchu.
Wiele nieszczęść [spada na] sprawiedliwego;
lecz ze wszystkich Pan go wybawia.
Strzeże On wszystkich jego kości:
ani jedna z nich nie ulegnie złamaniu.
Zło sprowadza śmierć na przewrotnego, wrogów sprawiedliwego spotka kara.
Pan uwalnia dusze sług swoich, nie dozna kary, kto się doń ucieka.
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
brak
