Ujawnienie informacji
dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń, i innych informacji ujawniane zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu
Europejskiego
i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, część ósma, a także art. 111a ust 3 ustawy –
Prawo bankowe
WPROWADZENIE
Zarząd Banku Spółdzielczego w Łukowej przedkłada wszystkim zainteresowanym uczestnikom rynku niniejszą informację zgodnie z przyjętymi w Banku Zasadami Ładu Korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych i Polityki informacyjnej Banku, realizując standard transparentności instytucji finansowej.
Informacja o możliwości dostępu do pełnych danych podlegających ujawnianych, została przedstawiona zainteresowanym w Załączniku nr 1 do Polityki informacyjnej Banku Spółdzielczego w Łukowej, umieszczonej na stronie internetowej Banku:www.bslukowa.pl,
I. Informacje o Banku
1. Bank Spółdzielczy w Łukowej, zwany dalej „Bankiem” zrzeszony jest z Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie. Bank jest uczestnikiem Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS S.A. z siedzibą w Warszawie.
2. Zakres działalności Banku opisany jest w Statucie Banku, dostępnym w siedzibie Banku.
3. Bank zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanego dalej „Rozporządzeniem”) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym dokumencie zwanym dalej
„Ujawnieniem” według stanu na 31 grudnia 2019 r.
4. Bank w zakresie ujawnianych informacji stosuje pominięcie informacji uznanych za:
1) Nieistotne –oznacza to w opinii Banku informacje których pominięcie lub nieprawidłowe ujawnienie nie powinno zmienić lub wpłynąć na ocenę lub decyzję odbiorcy opierającego się na tych informacjach przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych,
2) Zastrzeżone lub poufne – to informacje:
a) Zastrzeżone , jeżeli ich podanie do wiadomości publicznej w opinii Banku osłabiłoby jego pozycję konkurencyjną na rynku w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów,
b) Poufne, jeżeli Bank zobowiązał się wobec klienta lub innego kontrahenta do zachowania poufności zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych a także danych objętych ochroną ze względu na tajemnicę bankową.
5. Niniejszy Raport spełnia wymagania dyscypliny rynkowej.
6. Informacje ujęte w niniejszym dokumencie prezentowane są za okres od 1.01.2019 do 31.12.2019r – według stanu na koniec 2019r.
7. Bank stosuje Polskie Standardy Rachunkowości. Informacje polegające na ujawnianiu w myśl Międzynarodowych Standardów Rachunkowości nie dotyczą banku. Wiadomość ta podawana jest w odpowiedniej części niniejszej informacji.
II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem – art. 435 Rozporządzenia
1. Zarządzanie ryzykiem odbywa się zgodnie ze Strategią zarządzania poszczególnymi
określonymi w Strategii działania Banku Spółdzielczego w Łukowej oraz Planie ekonomiczno-finansowym. Strategia podlegała corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji, w tym również w przypadku występowania znaczących zmian wewnętrznych i w otoczeniu zewnętrznym Banku
2. Strategia zarządzania ryzykiem zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku, rozumiany jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka jaki Bank może ponosić.
3. Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym limitów wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze jakościowym.
4. Informacja dotycząca art. 435. ust. 1 lit a-d Rozporządzenia, tzn. strategii i procesów zarządzania tymi rodzajami ryzyka; struktury i organizacji odpowiedniej funkcji zarządzania ryzykiem, w tym informacji na temat uprawnień i statutu, lub innych odpowiednich rozwiązań w tym względzie; zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka;
strategii w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów monitorowania stałej skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących ryzyko – zawarte są w Załączniku nr 1 do niniejszego dokumentu. Załącznik nr 1 zawiera jednocześnie informacje objęte art. 111 a ust. 3 ustawy – Prawo bankowe.
5. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez art.
453 ust.1 lit. e zawarte jest w Załączniku nr 2.
6. Informacja na temat ryzyka, zgodna z art. 435 ust 1. lit f. w której omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierająca kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka zawarta jest w informacji dodatkowej do Sprawozdania finansowego za 2019r.
7. W zakresie art. 435 ust 2 Bank informuje, że:
1) Członkowie Zarządu Banku nie pełnią stanowisk dyrektorskich poza Bankiem.
Członkowie Rady Nadzorczej Banku nie pełnią stanowisk dyrektorskich. Przez stanowisko dyrektorskie należy rozumieć funkcje członka zarządu lub rady nadzorczej pełnione w podmiotach objętych tym samym instytucjonalnym systemem ochrony spełniającym warunki, o których mowa w art. 113 ust. 7 rozporządzenia nr 575/2013, lub podmiotach, w których bank posiada znaczny pakiet akcji, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 36 Rozporządzenia nr 575/2013.
2) Członkowie Zarządu oraz Rady Nadzorczej podlegają ocenie ze strony Zebrania Przedstawicieli. Wszyscy za prawidłowość wykonywania obowiązków w 2019r.
otrzymali absolutorium.
3) Przepływ informacji dotyczącej ryzyka, kierowany do Zarządu oraz Rady Nadzorczej w Banku ma charakter sformalizowany, objęty zasadami sprawozdawania wynikającymi z Instrukcji sporządzania informacji zarządczej Banku Spółdzielczego w Łukowej. System informacji zarządczej obejmował wszystkie rodzaje ryzyka uznawane przez Bank za istotne. Zakres i częstotliwość raportowania dostosowane były do skali narażenia na ryzyko i jego zmienności, zapewniając możliwości podejmowania decyzji oraz odpowiedniej reakcji w przypadku zmiany ekspozycji na ryzyko.
4) Bank z uwagi na skalę działania nie tworzy w obrębie Rady Nadzorczej komitetu ds.
ryzyka w myśl zapisu art. 9cb ustawy – Prawo bankowe.
5) Do podstawowych ryzyk, które podlegają szczególnemu nadzorowi, Bank zalicza:
ryzyko kredytowe, w tym ryzyko koncentracji, ryzyko operacyjne, ryzyko braku zgodności, ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, ryzyko płynności.
Ryzyko kredytowe – ryzyko poniesienia straty finansowej spowodowanej brakiem zdolności klienta do obsługi długu albo odmową wypełnienia zobowiązań wynikających z umowy wobec Banku. Ryzyko kredytowe dotyczy wszystkich aktywów bilansowych, do których Bank ma tytuł prawny oraz pozycji pozabilansowych. Obejmuje ono działalność kredytową oraz działalność na rynku hurtowym (lokaty międzybankowe, dłużne papiery wartościowe itp.). Na ryzyko kredytowe składają się również: ryzyko koncentracji, ryzyko rezydualne, ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych oraz ryzyko ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie.
Celem strategicznym w zakresie działalności kredytowej jest budowa odpowiedniego do posiadanych funduszy własnych bezpiecznego portfela kredytowego oraz portfela inwestycji finansowych, zapewniającego odpowiedni poziom dochodowości.
Cel ten jest realizowany poprzez zarządzanie ryzykiem kredytowym obejmujące podstawowe kierunki działań (cele pośrednie):
1) budowa bezpiecznego, zdywersyfikowanego portfela kredytowego, 2) dokonywanie bezpiecznych inwestycji finansowych,
2) podejmowanie działań zabezpieczających w obszarze ryzyka pojedynczej transakcji oraz ryzyka portfela,
3) działania organizacyjno-proceduralne.
Cele szczegółowe zawarte są Polityce kredytowej, stanowiącej uszczegółowienie Strategii.
Budowa zdywersyfikowanego portfela kredytowego:
1. Ryzyko kredytowe w Banku wynika między innymi z koncentracji, która jest efektem ograniczenia działalności Banku do obszaru określonego w Statucie, zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego.
2. Bank dąży do ograniczania ryzyka kredytowego oraz ryzyka koncentracji wyznaczając limity rozwoju akcji kredytowej, w odniesieniu do branż, zabezpieczeń, grup klientów, produktów itp.
3. Działalność kredytową Banku cechuje dążenie do zachowania równowagi pomiędzy dochodowością a bezpieczeństwem. Równowaga ta jest możliwa dzięki podejmowaniu przez Bank odpowiednich działań zabezpieczających przed skutkami ryzyka.
4. Z uwagi na specyfikę inwestycje finansowe Banku cechuje wysokie bezpieczeństwo. Bank dywersyfikuje portfel inwestycji, przyjmując zasadę, że ponad 80% inwestycji to inwestycje w instrumenty nie podlegające pod zapisy Rekomendacji B Komisji Nadzoru Finansowego, to jest inwestycje w instrumenty kapitałowe Banku Zrzeszającego, lokaty w tym Banku oraz papiery wartościowe Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego.
Ryzyko koncentracji – zagrożenie wynikające z nadmiernych koncentracji z tytułu ekspozycji wobec poszczególnych klientów, grup powiązanych klientów, klientów działających w tym samym sektorze gospodarki, prowadzących tę samą działalność lub dokonujących obrotu tymi samymi towarami, podmiotów należących do grupy kapitałowej banku, z tytułu stosowanych technik ograniczenia ryzyka kredytowego oraz dużych pośrednich ekspozycji kredytowych,
prowadzenia podstawowej działalności lub doprowadzić do istotnej zmiany profilu ryzyka banku.
Cele strategiczne w zakresie zarzadzania ryzykiem koncentracji zaangażowani:
1. Dążenie do poprawy wskaźników koncentracji w celu utrzymania ich na poziomie nie przekraczającym ustalonych limitów.
2. Utrzymanie profilu ryzyka koncentracji w Banku na poziomie nie wyższym niż akceptowalny.
Ryzyko operacyjne – jest to możliwość poniesienia strat powstałych w wyniku niewłaściwych lub wadliwie przebiegających procesów wewnętrznych, działań ludzi, funkcjonowania systemów, w tym systemów informatycznych, strat wynikających z przyczyn zewnętrznych. Ryzyko operacyjne obejmuje ryzyko prawne, nie obejmuje ryzyka reputacji i ryzyka strategicznego, które związane są z ryzykiem biznesowym;
Celem strategicznym w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz ryzykiem braku zgodności w Banku jest ograniczanie ryzyka występowania strat operacyjnych oraz dążenie do ich minimalizowania.
Cel ten jest realizowany poprzez zarządzanie ryzykiem operacyjnym oraz ryzykiem braku zgodności obejmujące podstawowe kierunki działań (cele pośrednie):
1. określenie podstawowych procesów niezbędnych do zarządzania ryzykiem operacyjnym, 2. prowadzenie i analiza rejestru incydentów i strat z tytułu ryzyka operacyjnego (w tym
zawarte są straty z tytułu ryzyka braku zgodności),
3. opracowanie ogólnych zasad zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym zasady identyfikacji, oceny, monitorowania, zabezpieczania i transferu ryzyka operacyjnego,
4. zarządzanie kadrami,
5. określenie docelowego profilu ryzyka operacyjnego, uwzględniającego skalę i profil ryzyka operacyjnego obciążającego Bank,
6. zdefiniowanie tolerancji/apetytu banku na ryzyko operacyjne, w tym wartości progowe sum strat danej klasy zdarzeń w określonym horyzoncie czasowym, oraz określone działania, które bank będzie podejmował w przypadkach, gdy wartości te zostaną przekroczone, 7. przyjęcie założeń dla systemu kontroli wewnętrznej w zakresie ryzyka operacyjnego, 8. weryfikacja spójności procedur wewnętrznych Banku ze regulacjami zewnętrznymi.
Cele szczegółowe zawarte są Polityce zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz w Polityce zgodności, stanowiących uszczegółowienie Strategii.
Podstawowe procesy niezbędne do zarządzania ryzykiem operacyjnym to:
1. Opracowanie i wdrożenie procedur zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz bezpieczeństwem Banku, dostosowanych do przepisów zewnętrznych, z wykorzystaniem procedur wzorcowych Banku Zrzeszającego.
2. Okresowa weryfikacja przyjętych procedur wewnętrznych.
3. Identyfikacja i rejestracja zdarzeń ryzyka operacyjnego oraz incydentów ryzyka braku zgodności.
4. Wycena strat zdarzeń ryzyka operacyjnego.
6. Przeprowadzanie testów warunków skrajnych oraz testów ciągłości działania.
7. Raportowanie wyników analiz i ocen Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej
8. Podejmowanie działań ograniczających ryzyko operacyjne oraz ryzyko braku zgodności.
9. Kontrola wewnętrzna i audyt.
10. Szkolenia pracowników, członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej.
Ryzyko stopy procentowej
Celem strategicznym Banku w odniesieniu do ryzyka stopy procentowej jest minimalizacja negatywnych zmian w zakresie wyniku finansowego, na skutek niekorzystnych zmian rynkowych stóp procentowych. Ponadto celem jest zidentyfikowanie podstawowych zagrożeń związanych z tym ryzykiem, z jednoczesnym zastosowaniem odpowiednich metod zarządzania mających na celu eliminację zagrożeń nierównomiernej reakcji różnych pozycji bilansowych na zmiany stóp procentowych, a przez to na zmiany przychodów i kosztów odsetkowych.
Realizacja strategii Banku w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej oparta jest m.in.
na następujących zasadach:
1. do pomiaru ryzyka stopy procentowej Bank stosuje metodę luki stopy procentowej, 2. do oceny tego ryzyka Bank może dodatkowo wykorzystywać inne metody: np. badania
symulacyjne wpływu zmian stóp procentowych na przychody odsetkowe, koszty odsetkowe i w konsekwencji na zmiany wyniku odsetkowego oraz wpływu na ekonomiczną wartość kapitału,
3. zarządzanie ryzykiem stopy procentowej koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem przeszacowania, ryzykiem bazowym, na kontroli ryzyka opcji klienta, oraz na analizie zmian w zakresie krzywej dochodowości i ewentualnego wpływu tych zmian na wynik odsetkowy,
4. Bank ogranicza poziom ryzyka stopy procentowej poprzez stosowanie systemu limitów i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych.
W celu utrzymania założonego w planach strategicznych oraz w rocznych planach finansowych, profilu ryzyka, Bank zmienia swoje narażenie na ryzyko stopy procentowej za pomocą następujących działań:
1. inwestowania (głównie poprzez sterowanie terminami zapadalności lokat o stałym oprocentowaniu deponowanych w Banku Zrzeszającym),
2. kredytowania (ustalanie parametrów produktów kredytowych), 3. finansowania zewnętrznego (w tym polityką depozytową), 4. ustalania oprocentowania,
5. zarządzania terminami przeszacowania stóp procentowych oraz terminami zapadalności i wymagalności dla poszczególnych aktywów, pasywów i pozycji pozabilansowych.
Ryzyko płynności
1. Zarządzanie płynnością należy do najważniejszych zadań Banku, bowiem poprzez zapewnienie bankowi zdolności do wywiązania się z bieżących i przyszłych zobowiązań zostaje znacznie ograniczona możliwość utraty wypłacalności.
2. Obowiązek banku dotyczący utrzymywania płynności płatniczej dostosowanej do rozmiarów i rodzaju prowadzonej działalności wynika z Art. 8 ustawy Prawo bankowe. Ponadto:
1) odpowiedni poziom płynności pozwala bankowi wywiązywać się ze swoich zobowiązań na bieżąco, co jest niezbędnym czynnikiem do prawidłowego funkcjonowania banku,
2) posiadanie odpowiedniej płynności zapewnia bankowi elastyczność działań potrzebną do rozwoju działalności,
3) odpowiedni poziom płynności pozwala także pokrywać przejściowe straty z działalności.
Celem strategicznym Banku w zarządzaniu płynnością jest pełne zabezpieczenie jego płynności, minimalizacja ryzyka utraty płynności przez Bank w przyszłości oraz optymalne zarządzanie nadwyżkami środków finansowych.
Cel ten jest realizowany poprzez zarządzanie ryzykiem płynności obejmujące podstawowe kierunki działań (cele pośrednie):
1) zapewnienie odpowiedniej struktury aktywów, ze szczególnym uwzględnieniem aktywów długoterminowych,
2) podejmowanie działań (w tym działań marketingowych) w celu utrzymania odpowiedniej do skali działalności stabilnej bazy depozytowej.
3) utrzymanie nadzorczych miar płynności, w tym miar określonych w Rozporządzeniu UE.
Odpowiednia struktura aktywów:
1. Realizacja strategii zarządzania płynnością następuje poprzez równoczesne zarządzanie aktywami i pasywami oraz pozycjami pozabilansowymi Banku.
2. Zarządzanie ryzykiem płynności w Banku ma charakter skonsolidowany i całościowy.
Oznacza to zarządzanie płynnością złotową, zarówno w odniesieniu do pozycji bilansowych jak i pozabilansowych we wszystkich horyzontach czasowych ustalonych przez Bank i obejmuje wszystkie komórki i jednostki organizacyjne Banku.
3. Struktura posiadanych przez Bank aktywów powinna umożliwiać elastyczne
dostosowywanie się do potrzeb płynnościowych. W tym celu Bank dywersyfikuje swoje aktywa według następujących kryteriów:
a) płynności, b) bezpieczeństwa, c) rentowności.
4. Istotnym warunkiem utrzymania płynności w przyszłości jest zarządzanie płynnością długoterminową. Bank bada strukturę pasywów długoterminowych powiązaną ze strukturą aktywów długoterminowych i ustala limity zaangażowania w aktywa długoterminowe, określone w Instrukcji zarządzania ryzykiem płynności.
Pomiar i monitorowanie ryzyka płynności odbywa się poprzez: codzienną analizę wpływów i wypływów środków z rachunku bieżącego Banku w BPS SA, umożliwiającą efektywne wykorzystanie dostępnych środków, codzienne monitorowanie poziomu aktywów płynnych oraz stopnia wykorzystania obowiązujących w tym zakresie limitów, analizę luki (według terminów kontraktowych i urealnionych), wskaźników płynności, stabilności bazy depozytowej, finansowania aktywów oraz koncentracji, zrywalności i odnawialności depozytów.
Poziom ryzyka płynności ograniczony jest przez system limitów. Podstawowym mechanizmem umożliwiającym bieżącą ocenę pozycji płynności jest utrzymywanie:
1) Nadzorczych miar płynności, na dzień 31.12.2019r. M1: 0,55, M2: 4,61.
2) Wskaźnika LCR, który stanowi wskaźnik pokrycia przez aktywa płynne wypływów płynności netto w warunkach skrajnych przez okres 30 dni kalendarzowych wyliczony w Banku na dzień 31.12.2019r wyniósł 605%.
3) kontrola w okresach miesięcznych przyjętych limitów wewnętrznych.
Informacje na temat płynności przekazywane są w formie raportów opracowywanych przez stanowisko zarządzania ryzykami i analiz. Raporty o ekspozycji Banku na ryzyko płynności przedstawiane są Zarządowi w okresach miesięcznych, Radzie Nadzorczej w okresach kwartalnych.
W ramach pomiaru ryzyka Bank przeprowadzał testy warunków skrajnych:
1) wrażliwości- w oparciu o które szacowany był kapitał wewnętrzny,
2) scenariuszowe – w oparciu o które były ustalane plany awaryjne płynności,
O wynikach testów skrajnych informowany był Zarząd i Rada Nadzorcza, w cyklach ich sporządzania.
III. Zakres stosowania – art. 436
Nie dotyczy. Bank nie posiada podmiotów zależnych, w związku z czym nie dokonuje konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych.
IV. Fundusze własne – art. 437
1. Według zasad pakietu CRDIV/CRR adekwatność kapitałowa była analizowana w oparciu o trzy rodzaje współczynników:
1) Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1, 2) Współczynnik kapitału Tier 1,
3) Łączny współczynnik kapitałowy.
2. Na dzień 31.12.2019 r. wszystkie wskaźniki kapitałowe ukształtowały się powyżej regulacyjnych wymogów minimalnych obowiązujących w 2019r.
3. Bank nie emitował instrumentów kapitałowych.
4. Szczegółowe dane liczbowe znajdują się w Informacji w siedzibie Banku oraz Sprawozdaniu finansowym za 2019r.
Fundusze własne Banku stanowi kapitał podstawowy Tier I. Bank nie posiada kapitału dodatkowego Tier I i kapitału Tier II.
Struktura funduszy własnych Banku wg stanu na 31.12.2019r. (w tys. zł.)
Wyszczególnienie Wartość Struktura
Kapitał TIER 1 9 275 100%
Kapitał podstawowy TIER 1 9 275 100%
Skumulowane inne całkowite dochody (fundusz z aktualizacji wyceny) 104 1,12%
Pozostałe kapitały rezerwowe(fundusz zasobowy i rezerwowy) 9 022 97,27%
Fundusze ogólnego ryzyka 21 0,22%
Instrumenty kapitałowe (fundusz udziałowy) 223 2,40%
Kapitał podstawowy TIER 1: korekty regulacyjne) - 95 - 1,02%
Wartości niematerialne i prawne - 81 - 0,87%
Inne korekty w okresie przejściowym w kapitale podstawowym TIER 1 (fundusz z aktualizacji wyceny)
- 14 - 0,15%
Kapitał dodatkowy TIER 1 0,00 0,0%
Kapitał TIER II 0,00 0,0%
Fundusze własne 9 275 100%
Wymogi kapitałowe – art. 438
Regulacje nadzorcze zobowiązują banki do utrzymywania kapitału regulacyjnego na trzy rodzaje ryzyk bankowych: kredytowe, operacyjne i rynkowe.
W Banku nie występuje portfel handlowy, dlatego też na dzień 31 grudnia 2019roku wyliczane były następujące regulacyjne wymogi kapitałowe:
1. Ryzyko kredytowe, 2. Ryzyko operacyjne,
Do obliczenia wymogu kapitałowego na ryzyko kredytowe Bank stosuje metodę standardową, zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozdziale 2 Części III Tytuł II Rozporządzenia CRR, z zastrzeżeniem, że przy ustalaniu wag ryzyka ekspozycji kredytowych Bank nie stosuje ocen wiarygodności kredytowej opracowanych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej ani też ocen wiarygodności kredytowej opracowanych przez agencje kredytów eksportowych oraz przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem Bank nie uwzględnia technik redukcji ryzyka kredytowego określonych w Rozporządzeniu CRR. Wymóg kapitałowy na ryzyko kredytowe wyliczony na dzień 31.12.2019r. wyniósł 2 228 tys. zł.
Wymóg kapitałowy na ryzyko operacyjne Bank oblicza metodą podstawowego wskaźnika BIA (Basic Indicator Approach), zgodnie z wytycznymi zawartymi w art. 315-316 Rozporządzenia CRR. Wymóg kapitałowy wyliczony na rok 2019 metodą BIA dla Banku wyniósł 378 tys. zł.
Rodzaj ryzyka Wymóg kapitałowy
Ryzyko kredytowe 2 228
Ryzyko operacyjne 378
Razem 2 606
Kapitał wewnętrzny
1. Bank posiada wielkość funduszy własnych dostosowaną do poziomu i rodzaju ryzyka na jakie jest narażony oraz charakteru, skali i złożoności prowadzonej działalności.
2. Kapitał wewnętrzny to szacowana wielkość kapitału niezbędna do pokrycia wszystkich istotnych rodzajów ryzyka zidentyfikowanego w działalności Banku. Kapitał wewnętrzny jest sumą kapitału ekonomicznego oraz kapitału regulacyjnego na pokrycie pozostałych rodzajów ryzyka.
3. Metoda stosowana do oceny adekwatności kapitału wewnętrznego polegała na ustalaniu wielkości kapitału wewnętrznego, niezbędnego do pokrycia wszystkich istotnych i zidentyfikowanych rodzajów ryzyka oraz zmian otoczenia gospodarczego, z uwzględnieniem przewidywanego poziomu ryzyka. Rodzaje ryzyka uznane za istotne obejmują w Banku: ryzyko kredytowe; ryzyko operacyjne; ryzyko koncentracji;
ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej; ryzyko płynności, ryzyko kapitałowe.
4. Proces szacowania kapitału wewnętrznego obejmuje w szczególności:
1) Procedury identyfikowania, pomiaru i raportowania ryzyka, 2) Alokację kapitału w zależności od poziomu ryzyka,
3) Proces ustalania celów kapitałowych w zakresie adekwatności kapitałowej,
4) System kontroli wewnętrznej w obszarze szacowania i utrzymania kapitału wewnętrznego,
5) Testowanie warunków skrajnych.
5. Proces oceny adekwatności kapitałowej podlegał zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą. Za proces adekwatności kapitałowej odpowiedzialny był Zarząd Banku.
Zgodnie z przyjętą metodologią oceny poziomu ryzyka oraz alokowania kapitału na poszczególne ryzyka, na dzień 31.12.2019r. powstał wewnętrzny wymóg, który wynosi 247 tys. zł. ponad minimalny wymóg kapitałowy:
Ryzyko koncentracji zaangażowań - koncentracji w jednorodny instrument finansowy: wymóg w kwocie 126 tys. zł. wymóg stanowi 1,36% uznanych kapitałów (alokacja kapitału na ryzyko koncentracji 3%). Wymóg powstał z uwagi na przekroczenie limitu granicznego (120% uznanego kapitału) kredyty inwestycyjne do 10 lat.
Ryzyko koncentracji zaangażowań - koncentracji przyjętych form zabezpieczeń – wymóg w kwocie 121 tys. zł. wymóg stanowi 1,3% uznanych kapitałów (alokacja kapitału na ryzyko koncentracji 3%). Wymóg powstał z uwagi na przekroczenie limitu granicznego (3% uznanego kapitału) pozostałe zabezpieczenia.
Wewnętrzny współczynnik kapitałowy wyniósł 26,01%.
Na dzień 31.12.2019r. Bank spełniał wszystkie wymogi w zakresie adekwatności kapitałowej określone przepisami prawa oraz zalecane przez KNF. Łączny współczynnik kapitałowy (TCR) wyniósł 28,48% i znacznie przewyższał regulacyjne minimum 8% oraz zalecany przez KNF poziom 13,5%. Współczynnik kapitału Tier I (T1) ukształtował się na poziomie 28,47% - znacznie powyżej regulacyjnego minimum 6% oraz zalecanego przez KNF poziomu 11,5%. Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) ukształtował się na poziomie 28,47% znacznie powyżej regulacyjnego minimum 4,5% oraz zalecanego przez KNF poziomu 10%.
Kapitał wewnętrzny Banku
Rodzaj ryzyka
Wymagany według Banku łączny kapitał
wewnętrzny na zabezpieczenie
ryzyka
Alokacja kapitału według minimalnych
wymogów kapitałowych
Alokacja kapitału ponad minimalne wymogi kapitałowe
Ryzyko kredytowe 2 228 2 228 0
Ryzyko rynkowe 0 0 0
Ryzyko operacyjne 378 378 0
Pozostałe wymogi 0 0 X
Łączny kapitał wewnętrzny na ryzyka objęte wyznaczaniem
minimalnego wymogu kapitałowego 2 606 2 606 0
Ryzyko koncentracji zaangażowań, z tego: 247 X 247
koncentracji dużych zaangażowań 0 X 0
koncentracji w sektor gospodarki 0 X 0
koncentracji przyjętych form zabezpieczenia 121 X 121
koncentracji zaangażowań w jednorodny instrument finansowy 126 X 126
koncentracji geograficznej 0 X 0
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej 0 X 0
Ryzyko płynności 0 X 0
0 X 0
Ryzyko kapitałowe, z tego: 0 X 0
amortyzacja pozycji funduszy własnych 0 X 0
ryzyko koncentracji dużych udziałów 0 X 0
Pozostałe ryzyka, z tego: 0 X 0
ryzyko cyklu gospodarczego 0 X 0
ryzyko strategiczne 0 X 0
ryzyko utraty reputacji 0 X 0
ryzyko transferowe 0 X 0
ryzyko modeli 0 X 0
Kapitał wewnętrzny 2 853 2 606 247
Fundusze własne 9 275 X X
Uznany kapitał 9 275
Kapitał podstawowy CET1 9 275 X X
Kapitał Tier I 9 275 X X
Nadwyżka (+) / niedobór (-) funduszy własnych 6 422 X X
Łączny współczynnik kapitałowy [%] 28,48 X X
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I [%] 28,47 X X
Współczynnik kapitału Tier I [%] 28,47 X X
Wewnętrzny współczynnik kapitałowy [%] 26,01 X X
6. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdział 2 Rozporządzenia – 8% kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej kategorii ekspozycji określonej w art. 112.
L.p. Klasa ekspozycji Wymóg kapitałowy
1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
44 2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub
władz lokalnych
0 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 0
4. Ekspozycje wobec instytucji 576
5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw 1 209
6. Ekspozycje detaliczne 248
7. Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
0 8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie
zobowiązania
3
9. Ekspozycje kapitałowe 78
10. Inne pozycje 70
Razem 2 228
4. Wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b) i c);
L.p. Rodzaj wymogu Wymóg kapitałowy
1. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit b. nie dotyczy 2. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit c. – ryzyko
walutowe nie dotyczy
VI. Ekspozycja na ryzyko kontrahenta – art. 439
Nie dotyczy. Bank nie posiada portfela handlowego.
VII. Bufory kapitałowe – art. 440
Bank Spółdzielczy w Łukowej dąży do utrzymywania funduszy własnych na poziomie adekwatnym do rozmiarów działalności i generowanego ryzyka. Zgodnie z wymogami Rozporządzenia CRR i ustawy z dnia 5 sierpnia 2015r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, instytucje finansowe są zobowiązane do utrzymywania dodatkowych wymogów kapitałowych dla współczynników kapitałowych. W roku 2019 były to: bufor zabezpieczający, bufor antycykliczny oraz bufor ryzyka systemowego. Bank nie był zobowiązany do utrzymywania dodatkowego bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym – określonego w drodze indywidualnej decyzji KNF.
Minimalne współczynniki kapitałowe uwzględniające bufory kapitałowe wynosiły:
1) łączny współczynnik kapitałowy (TCR) – 13,5%, 2) współczynnik kapitału Tier I (T1) – 11,5%,
3) współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) – 10%.
Na dzień 31.12.2019r. wszystkie powyższe współczynniki Bank osiągnął na poziomie 28,48%.
VIII. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego - art. 441 Nie dotyczy
Bank ma charakter lokalny oraz nie jest bankiem istotnym systemowo.
IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego – art. 442
1. Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują:
1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego;
2) dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku;
3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na poziomie nie wyższym od wskaźnika występującego w sektorze banków spółdzielczych;
4) ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami) aktywów Banku.
Bank realizuje cele strategiczne poprzez:
1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów;
2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń;
3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w banku zrzeszającym lub za pośrednictwem banku zrzeszającego w papierach wartościowych Skarbu Państwa lub Narodowego Banku Polskiego;
4) utrzymywanie w bilansie Banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym;
Bank kontynuuje politykę dywersyfikacji ryzyka kredytowego, poprzez stosowanie ustalonych zasad bezpieczeństwa działalności kredytowej w poszczególnych segmentach rynku oraz poprzez niezbędne instrumenty. Do podstawowych działań mających na celu minimalizację ryzyka kredytowego należy zaliczyć:
a) dywersyfikację struktury przedmiotowej i podmiotowej portfela, poprzez wprowadzone wewnętrzne limity branżowe oraz limity detalicznych ekspozycji kredytowych.
b) wymaganie przy ocenie zdolności kredytowej uwiarygodnionych dokumentów, weryfikacja informacji przekazywanych przez klientów, stosowanie metod statystycznych do oceny zdolności kredytowej klientów detalicznych.
c) doskonalenie metod oceny zdolności kredytowej.
4) Analizę struktury portfela w celu wczesnej identyfikacji zagrożeń wynikających z nadmiernych zaangażowań i wprowadzanie stosownych ograniczeń,
5) Wzmacnianie monitoringu ekspozycji kredytowych,
6) Nadzór nad czynnościami wykonywanymi w toku procesu kredytowania, mający na celu weryfikację sprawności działania mechanizmów kontrolnych (obejmujący m.in.: proces przestrzegania wewnętrznych aktów normatywnych, procedur, kompetencji, itp.),
7) Prowadzenie aktywnej polityki szkoleń, także w formie bieżącego instruktażu.
8) Dbałość o to, aby informacje przekazywane klientom były zrozumiałe i rzetelne, żeby zawierały wszystkie informacje dotyczące warunków udzielania kredytów, szczególnie ponoszonych przez klienta kosztów.
9) Dbałość o profesjonalizm, staranność i rzetelną wiedzę pracowników kredytowych Banku.
2. Zarząd określa zasady zarządzania ryzykiem kredytowym, monitoringu i analiz. Nadzór nad ryzykiem kredytowym – jako istotnym- sprawuje Prezes Zarządu.
Kompetencje do podejmowania decyzji kredytowych są ustalane z uwzględnieniem zasad rozdzielenia funkcji operacyjnej od oceny ryzyka.
3. Korekty z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego.
Wycena portfela kredytowego prowadzona była w oparciu o Polskie Standardy Rachunkowości, w tym zapisy Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków.
1) Należności przeterminowane - rozumiane jako należności wymagalne, które nie zostały spłacone w terminie umownym, w zakresie raty lub całej należności lub na skutek wypowiedzenia umowy w całości lub części przez Bank. Definicja miała zastosowanie dla celów rachunkowości.
2) Ekspozycje zagrożone -ekspozycje kredytowe zaklasyfikowane do kategorii podwyższonego ryzyka- poniżej standardu, wątpliwe, stracone, o których mowa w przepisach dotyczących zasad tworzenia rezerw celowych na ryzyko związane z działalnością banków. Definicja z zastosowaniem dla celów rachunkowości.
3) Bank stosował definicje należności zagrożonych oraz metody ustalania korekt wartości i rezerw w oparciu o zapisy Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków.
4) Bank tworzył rezerwy celowe na ekspozycje kredytowe i zaliczał w ciężar kosztów. Przy ustalaniu skali ryzyka obciążającego ekspozycje kredytowe Bank wykorzystywał dwa niezależne kryteria: terminowość spłaty kapitału lub odsetek, sytuację ekonomiczno-finansową dłużnika.
5) Rezerwy celowe na ryzyko kredytowe związane z ekspozycjami kredytowymi stanowiącymi należności z tyt. Kredytów i pożyczek detalicznych klasyfikowanymi do kat. Normalne, Bank tworzył w wys. co najmniej 1,5% podstawy tworzenia rezerw celowych.
6)Na ekspozycje w kat. Pod obserwacją i zagrożone Bank tworzył rezerwy w wysokości minimalnej określonej w Rozporządzeniu Ministra Finansów :
1,5% podstawy tworzenia – w przypadku kat. Pod obserwacją, 20% podstawy tworzenia – w przypadku kat. Poniżej standardu, 50% podstawy tworzenia – w przypadku kat. Wątpliwe,
100% podstawy tworzenia – w przypadku kat. Stracone.
Zabezpieczenia kredytów podlegały okresowym przeglądom pod względem ich adekwatności i możliwości zastosowania do pomniejszeń podstawy tworzenia rezerw.
7. Bank nie stosował Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, w związku z czym:
1) Nie wyznaczał całkowitej kwoty ekspozycji w rozliczeniu równoważących się transakcji i bez uwzględniania skutków ograniczania ryzyka, ani średniej kwoty ekspozycji w danym okresie z podziałem na różne kategorie ekspozycji.
2) Nie stosował rozkładu ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na ekspozycje, w tym wobec MSP i innymi dodatkowymi podziałami stosowanymi w tych przypadkach,
3) Nie stosował rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z podziałem na kategorie ekspozycji z dodatkowymi, szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach.
4) Nie stosował podziału na istotne branże i typy kontrahenta.
8. Stan rezerw celowych był adekwatny do ponoszonego ryzyka w 2019r. Dane liczbowe zawarte w komplecie Informacji w siedzibie Banku.
9. Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem istotnych kategorii ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych
Informacja o stanie i zmianach rezerw celowych i odpisów aktualizujących.
Kategorie należności Stan na początek roku obrotowego
Zwiększenia rezerw – utworzenie rezerw
Rozwiązanie rezerw tworzonych w koszty
Stan na koniec roku
obrotowego
1. Rezerwy celowe od należności od sektora niefinansowego, w tym:
339 23 87 275
- w sytuacji normalnej 18 23 0 41
- pon. standardu 77 0 64 13
- wątpliwe 0 0 0 0
-stracone 244 0 23 221
2. Rezerwy celowe od należności sektora budżetowego
0 0 0 0
Razem 339 23 87 275
X. Aktywa wolne od obciążeń – art. 443
1. Składnik aktywów jest traktowany jako obciążony, jeżeli został on zastawiony lub podlega jakiejkolwiek formie ustaleń mających na celu zabezpieczenie lub wsparcie jakości kredytowej transakcji bilansowej lub pozabilansowej, z której nie może on zostać swobodnie wycofany (np. w celu zastawiania dla potrzeb finansowania).
Nie dotyczy.
Bank nie dokonuje operacji zabezpieczanych instrumentami finansowymi.
XI. Korzystanie z ECAI – art. 444 Nie dotyczy
Bank nie korzysta z raitingów.
XII. Ekspozycja na ryzyko rynkowe – art. 445
L.p. Rodzaj wymogu Wymóg kapitałowy
1. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit b. nie dotyczy 2. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit c. – ryzyko
walutowe
nie dotyczy
XIII. Ekspozycja na ryzyko operacyjne– art. 446
1. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego obliczane są przez Bank metodą wskaźnika bazowego (art. 315-316 Rozporządzenia ). Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na dzień 31.12.2019 r. kształtował się na poziomie 378 tys. zł. Dane liczbowe do wglądu w Informacji znajdującej się w siedzibie Banku.
2. Bank realizuje proces zarządzania ryzykiem operacyjnym, w ramach którego identyfikuje
występowania zdarzeń związanych z ryzykiem operacyjnym. W przypadku konieczności, podejmowane są działania ograniczające ryzyko obejmujące zmianę procesów wewnętrznych banku, organizacji wewnętrznej, sposobu dokonywania kontroli wewnętrznej, a także organizacja odpowiednich szkoleń dla pracowników.
3. Na podstawie rejestru zdarzeń operacyjnych stwierdzono, że większość zdarzeń, które wystąpiły w 2019 roku uznaje się za nieistotne (ryzyko na poziomie akceptowalnym).
Niewielka strata i niewielka częstość występowania tych zdarzeń nie stanowiła zagrożenia dla funkcjonowania Banku. Nie były konieczne dodatkowe środki ochrony ani dodatkowe działania monitorujące.
Rodzaje/ kategorie ryzyka operacyjnego
Suma strat brutto (zł.)
Suma strat faktycznie poniesionych przez Bank
1. Oszustwo wewnętrzne - -
2. Oszustwo zewnętrzne - -
3. Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy
220,96 0
4. Klienci, produkty i normy prowadzenia działalności
- -
5. Szkody w rzeczowych aktywach trwałych
- -
6. Zakłócenie działalności gospodarczej i awarie systemu
- -
7. Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami
2 793,96 0
XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym – art.
447
1. Bank posiada w portfelu bankowym ekspozycje kapitałowe, których zakup wynikał z przyjętego planu działania oraz wymagań rynku.
Zestawienie posiadanych papierów wartościowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym przedstawia poniższa tabela:
Nazwa jednostki
Wyszczególnienie Stan na 31.12.2018r.
(w zł.)
Zwiększenia/
zmniejszenia
Stan na 31.12.2019r.
(w zł.)
BPS SA Akcje 970 834 0 970 834
2. Opis stosowanych zasad rachunkowości i metod wyceny zawiera „Polityka rachunkowości w Banku Spółdzielczym w Łukowej”.
3. Zrealizowane zyski lub straty z tytułu sprzedaży i likwidacji w 2019r. nie wystąpiły 4. Niezrealizowane zyski lub straty z aktualizacji wyceny nie wystąpiły.
XV. Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w portfelu handlowym – art. 448
1. Ryzyko stopy procentowej to niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian stóp rynkowych na prognozowany wynik finansowy i sytuację finansową Banku. Charakter ryzyka stopy procentowej w Banku wynikał głównie z ryzyka:
1) niedopasowania terminów przeszacowania aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych,
2) ryzyka bazowego wynikającego z niedoskonałego powiązania stóp bazowych stosowanych w Banku.
3) Ryzyko opcji klienta i krzywej dochodowości nie oddziaływało w sposób istotny na globalny poziom ryzyka stopy procentowej w Banku w 2019r.
2. Pomiar ryzyka stopy procentowej dokonywany był w Banku w cyklach miesięcznych.
3. W celu utrzymania założonego w planach strategicznych i rocznych planach finansowych profilu ryzyka, Bank zmienia swoje narażenie na ryzyko stopy procentowej za pomocą działań związanych z:
1) inwestowaniem (głównie poprzez sterowanie terminami zapadalności lokat o stałym oprocentowaniu deponowanymi w banku zrzeszającym),
2) kredytowaniem (ustalanie parametrów produktów kredytowych),
3) finansowaniem zewnętrznym,
4) ustalaniem oprocentowania,
5) zarządzaniem terminami zapadalności / wymagalności oraz przeszacowania różnych portfeli.
4. Bank podejmuje następujące działania:
1) prowadzi bieżący monitoring kształtowania się najważniejszych rynkowych stóp procentowych na rynku lokalnym,
2) dokonuje analiz prognoz w zakresie możliwych wariantów zachowania się rynkowych stóp procentowych w przyszłości,
3) analizuje kształtowanie się oprocentowania poszczególnych, własnych produktów bankowych na tle stóp rynkowych,
4) zarządza poszczególnymi grupami aktywów i pasywów w taki sposób, aby zapewnić realizację optymalnej, w danych warunkach, wysokości marży odsetkowej Banku.
Zarząd Banku otrzymuje sprawozdania zawierające niezbędne informacje odnośnie ryzyka stopy procentowej w okresach miesięcznych, natomiast Rada Nadzorcza Banku w okresach kwartalnych.
5. Testy warunków skrajnych:
Bank przeprowadza testy warunków skrajnych, wyliczając poziom poszczególnych rodzajów ryzyka stopy procentowej przy zaistnieniu warunków skrajnych.
6. Testy warunków skrajnych dla ryzyka stopy procentowej wykonywane są w Banku z częstotliwością miesięczną.
7. Według stanu na koniec 2019 roku przeprowadzono testy warunków skrajnych dla następujących rodzajów ryzyka stopy procentowej:
ryzyka przeszacowania: zmiana stóp procentowych o 200 punktów bazowych, poziom ryzyka wyniósł –936 tys. zł. (-10,09% uznanych kapitałów),
ryzyka bazowego: przy założeniu spadku stopy redyskonta weksli o 50 punktów bazowych poziom ryzyka wyniósł 115 tys. zł. (1,24% uznanych kapitałów).
Na podstawie przeprowadzonych testów warunków skrajnych wykazano w 2019 r. niską wrażliwość wyniku Banku na wystąpienie warunków skrajnych w zakresie ryzyka stopy procentowej.
Spadek stóp procentowych o 200 punktów bazowych nie spowodowałby straty naruszającej istotnie fundusze własne.
XVI. Ekspozycja na pozycje sekurytyzacyjne – art. 449
Nie dotyczy. Bank nie posiada ekspozycji na pozycje sekurytyzacyjne.
XVII. Polityka w zakresie wynagrodzeń – art. 450
1. Polityka wynagrodzeń pracowników, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka przygotowywana jest przez Zarząd i zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Banku. Rada Nadzorcza omawiała zagadnienia oceny polityki wynagrodzeń w 2019 r. Z uwagi na skalę działalności Banku nie powoływano komisji/komitetu ds. wynagrodzeń.
Bank nie korzystał z konsultanta zewnętrznego w zakresie ustalania polityki w zakresie wynagrodzeń.
2. Wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń tj. wynagrodzenia Zarządu Banku w części zmiennej wynagrodzenia są zależne od: jakości portfela kredytowego, realizacji planu finansowego Banku, realizacji przyjętej Strategii Banku, sytuacji finansowej Banku oraz poziomu realizacji celów.
3. Kryteria stosowane przy pomiarze wyników to:
Ocena efektów pracy obejmuje następujące wskaźniki Banku osiągane w ostatnich trzech latach (kryterium ilościowe) w odniesieniu do założonego planu ekonomiczno -
finansowego:
a) zysk netto,
b) zwrot z kapitału własnego (ROE), c) jakość portfela kredytowego: max (7%), d) współczynnik kapitałowy: min (12%)
e) wskaźnik płynności LCR (wg. Rozporządzenia CRD/CRR) f) płynność długoterminowa przedział 1-3 lat: min (0,9)
Ocenie podlega stopień wykonania w/w wymienionych wskaźników w odniesieniu
do założeń planu finansowego oraz planu finansowego. Zmienne składniki są przyznawane w przypadku, gdy średnia z ostatnich trzech lat planu w zakresie zysku netto i wskaźnika (ROE) była zrealizowana w co najmniej 90%, dla pozostałych wskaźników nie przekraczała ustalonych limitów.
Kryteria jakościowe:
a. Uzyskane absolutorium w okresie oceny,
b. Brak wyroków skazujących za nadużycia finansowe,
c. Ogólna dobra ocena przez Radę Nadzorczą realizacji zadań zawartych w planie ekonomiczno-finansowym w okresach objętych oceną.
W przypadku zagrożenia nie spełnienia wymogów ostrożnościowych lub zagrożenia upadłością zmiennych składników wynagradzania nie przyznaje się.
Zagregowane informacje ilościowe dotyczące wynagrodzenia, z podziałem na obszary działalności przedsiębiorstwa wg stanu na 31.12.2019r.
Zarząd Inne osoby istotnie wpływające na ryzyko
Razem Działalność
operacyjna
- - -
Zarządzanie bankiem
3 - 3
Zagregowane informacje ilościowe na temat wynagrodzeń, z podziałem na kadrę kierowniczą wyższego szczebla i pracowników, których działania mają istotny wpływ na profil ryzyka wg stanu na 31.12.2019r. (tys. zł.)
Zarząd Inne osoby istotnie wpływające na ryzyko
Razem Wynagrodzenie
stałe
260 - 260
Wynagrodzenie zmienne
49 - 49
Liczba osób uzyskujących odprawy
- - -
4. Liczba osób, które otrzymały wynagrodzenie w wysokości co najmniej 1 mln EUR w danym roku obrachunkowym: dla wynagrodzeń w przedziale między 1 mln EUR a 5 mln EUR – w podziale na przedziały wynagrodzeń o wielkości 500 000 EUR, a dla wynagrodzeń wyższych niż 5 mln EUR – w podziale na przedziały wynagrodzeń o wielkości 1 mln EUR - Nie dotyczy Banku Spółdzielczego w Łukowej.
XVIII. Dźwignia finansowa – art. 451
Dźwignia finansowa oznacza względną – w stosunku do funduszy własnych – wielkość posiadanej przez Bank całkowitej kwoty ekspozycji z tytułu aktywów, zobowiązań pozabilansowych oraz zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, lecz z wyjątkiem zobowiązań, które można wyegzekwować wyłącznie w przypadku likwidacji Banku.
Wskaźniki dźwigni były cyklicznie wyliczane i utrzymywały się na satysfakcjonującym poziomie na dzień 31.12.2019r. wskaźnik dźwigni wyniósł 12,39%.
XIX. Stosowanie metody IRB w odniesieniu do ryzyka kredytowego – art. 452 Nie dotyczy Banku Spółdzielczego w Łukowej
XX. Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego – art. 453 Bank stosuje następujące techniki ograniczania ryzyka kredytowego:
1. Pomniejszanie podstawy tworzenia rezerw celowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw celowych na ryzyko związane z działalnością banków. Bank przyjmuje zabezpieczenia zgodnie z Instrukcją prawnych form zabezpieczeń wierzytelności Banku w Banku Spółdzielczym w Łukowej.
2. Pomniejszanie wag ryzyka przypisywanych ekspozycjom kredytowym zabezpieczonym hipotecznie na nieruchomości mieszkalnej w rachunku wymogów kapitałowych na podstawie Rozporządzenia 575/2013 UE. Bank zarządza ryzykiem związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, zgodnie z Instrukcją zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku Spółdzielczym w Łukowej.
3. Techniki redukcji ryzyka kredytowego – zgodnie z Rozporządzeniem 575/2013 UE - procedurę wyznaczania wymogu kapitałowego z tytułu technik redukcji ryzyka kredytowego w Banku opisuje Instrukcja wyznaczania wymogów kapitałowych.
4. W celu ograniczania skutków ryzyka kredytowego Bank przyjmuje zabezpieczenia.
Przyjmowane zabezpieczenia powinny spełniać kryteria płynności, wartości oraz dostępu i możliwości ich kontroli, zgodnie z obowiązująca w Banku Instrukcją prawnych form zabezpieczeń wierzytelności Banku w Banku Spółdzielczym w Łukowej oraz z Zasadami udzielania kredytów.
5. Wartość przyjmowanych zabezpieczeń powinna zapewnić odpowiedni poziom wskaźnika LtV przez cały okres kredytowania.
6. Bank stale monitoruje zmiany na rynku typowych zabezpieczeń, przyjmowanych przez Bank, tj.
rynku nieruchomości.
7. Bank preferuje zabezpieczenia zwrotności kredytów, które pozwalają na:
a. skuteczną egzekucję należności w przypadku braku spłaty kredytów, b. pomniejszenie podstawy tworzenia rezerw celowych,
c. przypisanie niższych wag ryzyka ekspozycjom kredytowym w rachunku wymogu kapitałowego.
XXI. Stosowanie metod zaawansowanego pomiaru w odniesieniu do ryzyka operacyjnego Nie dotyczy. Bank nie stosuje metod zaawansowanego pomiaru w odniesieniu do ryzyka operacyjnego
XXII. Stosowanie wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego
Nie dotyczy. Bank nie stosuje wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego.
Załącznik nr 1 Opis systemu zarządzania, w tym systemu zarządzania ryzykiem, systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń, a także spełnianiu przez członków Rady Nadzorczej i Zarządu wymogów określonych w art. 22aa ustawy - Prawo bankowe.
Bank zgodnie z przepisami ustawy – Prawo bankowe posiada system zarządzania, składający się z systemu zarządzania ryzykiem oraz systemu kontroli wewnętrznej, a także odpowiednią politykę wynagrodzeń wspierającą zarządzanie.
1. Informacja o systemie zarządzania ryzykiem, strategii i celach zarządzania ryzykiem
W Banku funkcjonuje zorganizowany proces zarządzania ryzykiem, realizowany na podstawie wewnętrznych strategii i procedur, które podlegają regularnej weryfikacji w celu ich dostosowania do zmian profilu ryzyka w Banku i otoczenia gospodarczego, w którym działa Bank.
Na proces zarządzania ryzykiem bankowym składają się następujące czynności:
1) identyfikacja ryzyka polegająca na określeniu źródeł ryzyka, zarówno aktualnych, jak i potencjalnych, które wynikają z bieżącej i planowanej działalności Banku,
2) pomiar ryzyka,
3) zarządzanie ryzykiem polegające na podejmowaniu decyzji dotyczących akceptowanego poziomu ryzyka, planowaniu działań, wydawaniu rekomendacji i zaleceń, tworzeniu procedur i narzędzi wspomagających,
4) monitorowanie polegające na stałym nadzorowaniu poziomu ryzyka w oparciu o przyjęte metody pomiaru ryzyka,
5) raportowanie obejmujące cykliczne informowanie Zarządu o skali narażenia na ryzyko i podjętych działaniach.
Procedury zarządzania ryzykiem podlegają przeglądowi i aktualizacji w cyklach rocznych pod względem dostosowania ich do aktualnych przepisów prawa przy uwzględnieniu zmian w skali działalności Banku oraz zmian organizacyjnych; wnioski z przeglądu prezentowane są Zarządowi Banku oraz przekazywane do odpowiednich komórek organizacyjnych Banku, celem ewentualnego uaktualnienia zasad zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
1. Proces zarządzania ryzykiem.
W procesie zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Łukowej uczestniczą organy statutowe Banku, wyznaczone komórki organizacyjne oraz pracownicy. Strategiczne cele określa Rada Nadzorcza, która ocenia skuteczność działań Zarządu Banku, mających na celu zapewnienie efektywności procesu zarządzania ryzykiem.
W strukturze organizacyjnej Banku funkcjonuje Stanowisko zarządzania ryzykami i analiz, które obejmuje swoim zakresem monitorowanie poszczególnych rodzajów ryzyk oraz adekwatność kapitałową.
Rada Nadzorcza:
1) zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku;
a) szacowania kapitału wewnętrznego, b) zarządzania ryzykiem płynności,
3) zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, zawartą w Regulaminie organizacyjnym, dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka;
4) zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń;
5) sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności rozumianym jako skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie ryzyka braku zgodności, ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności;
6) sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze Strategią działania i planem finansowym Banku;
7) zapewnia wybór członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania wyznaczonych im funkcji;
8) sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym w działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie poprzez zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia Banku na poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich podstawie dokonuje oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem;
9) ocenia, czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad działalnością Banku są skuteczne i zgodne z polityką Rady Nadzorczej.
Zarząd:
1) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację pisemnych strategii oraz procedur dotyczących identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka;
2) odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów;
3) odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz nadzór nad jego efektywnością, wprowadzając w razie potrzeby niezbędne korekty i udoskonalenia;
4) wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka;
5) wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej podejmowaniem ryzyka przez Bank;
6) zatwierdza limity wewnętrzne oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku;
7) odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady Nadzorczej i Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania stanu bezpieczeństwa działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku;
8) zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa;
9) zapewnienia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie;
10) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki wynagrodzeń;
11) przekazuje Radzie Nadzorczej okresowe informacje przedstawiające w sposób rzetelny, przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku.
3. Zarządzanie ryzykiem jest zorganizowane w sposób umożliwiający zapobieganie konfliktom interesów pomiędzy pracownikami, czy też jednostkami organizacyjnymi Banku.
5. Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) uczestniczą w procesie zarządzania ryzykiem w ramach przypisanych im zadań w strukturze organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych, dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
Identyfikacja, pomiar i monitorowanie ryzyka
1. Bank stosuje metody identyfikowania i pomiaru ryzyka związanego z jego działalnością dostosowane do profilu, skali i złożoności ryzyka.
2. Częstotliwość pomiaru ryzyka dostosowana jest do wielkości oraz charakteru poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności Banku.
3. Metody lub systemy pomiaru ryzyka, a w szczególności ich założenia, są poddawane okresowej ocenie uwzględniającej testowanie i weryfikację historyczną.
4. Przegląd i aktualizacja metod lub systemów pomiaru ryzyka przeprowadzane są wraz z przeglądem procedur dotyczących zarządzania ryzykiem.
Limity ograniczające ryzyko
1. Bank wprowadza odpowiednie do skali i złożoności działalności limity wewnętrzne ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku.
2. Procedury wewnętrzne określają zasady ustalania i aktualizowania wysokości limitów oraz częstotliwość monitorowania ich przestrzegania i raportowania.
3. Poziom limitów wewnętrznych jest dostosowany do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku.
4. Analizy będące podstawą do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane w formie pisemnej.
5. Procedury wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem określają sytuacje, w których dopuszczalne jest przekroczenie limitów wewnętrznych, określają warunki akceptacji przekroczeń oraz sposób postępowania w przypadku przekroczenia limitów wewnętrznych.
6. Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych, dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka oraz ich wysokość, zatwierdza Zarząd Banku.
7. Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane i poddawane szczegółowej analizie – zadania te wykonują komórki organizacyjne wskazane w procedurach szczegółowych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
Informacja zarządcza dotycząca zarządzania ryzykiem
1. Podstawę monitorowania procesu zarządzania ryzykiem w Banku stanowi formalnie ustanowiony system informacji zarządczej.
2. System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat:
1) rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku;
2) profilu ryzyka;
3) stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych;
4) wyników testów warunków skrajnych;
5) skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem.
3. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach profilu ryzyka Banku.
4. Zakres oraz szczegółowość sprawozdań wewnętrznych są dostosowane do rodzaju raportowanego ryzyka oraz odbiorców informacji.
5. Rzetelność, dokładność oraz aktualność dostarczanych informacji zapewnia wprowadzony w Banku system kontroli wewnętrznej.
6. Szczegółowe zasady działania systemu informacji zarządczej reguluje w Banku Instrukcja sporządzania informacji zarządczej. Ponadto w regulacjach dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka bankowego został określony zakres informacji zarządczej z obszaru, którego dotyczy regulacja.
Informacja o systemie kontroli wewnętrznej
1. System kontroli wewnętrznej oparty jest na zasadach wynikających z Instrukcji kontroli wewnętrznej w Banku Spółdzielczym w Łukowej.
2. Zadania wynikające z tej procedury zostały odpowiednio przypisane wg struktury organizacyjnej.
3. Kontrola objęta jest planowaniem wieloletnim. Plan roczny kontroli wskazuje istotne obszary do przeprowadzenia kontroli instytucjonalnej (audytu) na zlecenie Banku w ramach umowy zrzeszenia BPS SA
4. Ustalenia kontroli wewnętrznej stanowią wytyczne do poprawy procesów zarządzania ryzykiem.
Funkcjonujący w Banku system kontroli wewnętrznej zorganizowany jest na trzech niezależnych poziomach:
1. Poziom I to funkcja zarządzania ryzykiem w działalności operacyjnej Banku;
2. Poziom II to funkcja zarządzania ryzykiem realizowana przez pracowników na specjalnie do tego powołanych niezależnych stanowiskach lub w komórkach organizacyjnych, niezależne od zarządzania ryzykiem na Poziomie I oraz stanowisko do spraw zgodności;
3. Poziom III to funkcja audytu wewnętrznego realizowana przez Spółdzielnię Systemu Ochrony Zrzeszenia.
Bank jest uczestnikiem SOZ BPS SA i podlega audytowi zewnętrznemu tej instytucji.
W 2019r. działalność Banku nie była objętą audytem SOZ BPS SA.
Informacja o polityce wynagrodzeń
W Banku obowiązuje, zatwierdzona przez Radę Nadzorczą „Polityka wynagradzania pracowników, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka w Banku Spółdzielczym w Łukowej”. Polityka wynagradzania dotyczy tylko Członków Zarządu. Wynagrodzenie członków Zarządu Banku obejmuje składniki stałe oraz składniki zmienne. Składniki wynagrodzenia są tak ustalane, aby odpowiadały w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy, stopniowi odpowiedzialności i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniały ilość i jakość świadczonej pracy, a także zapewniały prawidłowość realizacji przez członków Zarządu i Członków Rady zadań wynikających z działalności Banku.
Wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń tj. wynagrodzenia Zarządu w części zmiennej wynagrodzenia są zależne od: jakości portfela kredytowego, realizacji planu finansowego Banku, realizacji przyjętej Strategii Banku, sytuacji finansowej Banku oraz poziomu realizacji celów.
Rada Nadzorcza w trakcie swoich posiedzeń na bieżąco informowana jest o poziomie ryzyka Banku. Rada Nadzorcza na bieżąco monitoruje poziom ryzyka umożliwiający zastosowanie zasad wynikających z Polityki wynagrodzeń.
Informacja o powołaniu komitetu ds. wynagrodzeń
Bank Spółdzielczy w Łukowej, zgodnie z przepisami ustawy – Prawo bankowe nie powołuje komitetu ds. wynagrodzeń.
Informacja o spełnianiu przez członków Rady Nadzorczej i Zarządu wymogów określonych w art. 22aa ustawy – Prawo bankowe.
Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej Banku są objęci oceną w zakresie wiedzy, umiejętności i doświadczenia, odpowiedniego do pełnionych przez nich funkcji i powierzonych im obowiązków, a także rękojmi należytego wykonywania tych obowiązków dokonywaną odpowiednio przez Zebranie Przedstawicieli w zakresie oceny członków Rady Nadzorczej oraz Radę Nadzorczą w
zarządu oraz rady nadzorczej w innych podmiotach w liczbie ograniczonej przez art. 22aa ust 2, w powiązaniu z ust. 3.
Wszyscy członkowie Zarządu oraz Rady Nadzorczej zgodnie z dokonaną w 2019 roku oceną spełniają wymagania art. 22aa ustawy - Prawo bankowe.
