K
R
O
N
I
K
A
W ełna jako surow iec. Z jaw iska je j produkcji i obrotu od XIII do XVII stulecia T em u za g a d n ien iu p o św ięco n a b y ła k o n feren cja , która o d b y ła się w P ra to (W łochy) 18— 24 k w ie tn ia 1969. P rato, od śred n io w iecza aż po dziś ośrod ek p ro d u k cji w e łn ia n e j, p o ło żo n y w T o sk a n ii k ilk a n a śc ie k ilo m etró w na p ółn oc od F lo ren cji, u zy sk a ło od n ied a w n a p la có w k ę n au k o w ą „M ięd zyn arod ow y O środek H i sto rii G ospodarczej «F ran cesco D a tin i» ”. P o w o ła n y do ży c ia z in ic ja ty w y w ło sk ic h h is to r y k ó w g o sp o d a rczy ch ośrodek u k o n sty tu o w a ł się w p a źd ziern ik u ub. r. o b ie rając p rezesem prof. F ern a n d a B r a u d e l a z P aryża. S w o istą p o d sta w ę d z ia ła l n o ści „C entro F ra n cesco D a tin i” sta n o w i d zia ła ln o ść osob y, od k tórej p rzy jęło ono n a zw ę. F ra n cesco di M arco D a tin i (zm. 1412) b y ł k u p cem , k tó ry d o k o n y w a ł w ie l k ich ob rotów w e łn ą i su k n em na te r e n ie ca łej E uropy zach od n iej i p ó łn o c n o -z a ch od n ich w y b r z e ż y A fry k i. U m iera ją c p rzek a za ł sw ój p ię k n y dom g m in ie P rato. N a jc e n n ie jsz ą sp u ścizn ę po n im sta n o w i jed n a k a rch iw u m z a w ie r a ją c e p ełn ą do k u m en ta cję jego d zia ła ln o ści h a n d lo w ej w p rzecią g u k ilk u d z ie się c iu la t p rzełom u X IV i X V w . A rch iv io D a tin i w y k o r z y sty w a n e b yło w ie lo k r o tn ie p rzez b a d a czy , jeg o zasob y stw a rza ją jed n a k m o ż liw o śc i d alek o szersze. P rofesor F ed erig o M e l i s (F lorencja, Piza) w toku k o n feren cji w y k a z a ł raz jeszcze, ja k d o sk o n a ły w g lą d w p ro b lem a ty k ę h an d lu i p rod u k cji p r z e m y sło w e j, w r e sz c ie obrotu p ien iężn eg o daje k o resp a n d en cja h a n d lo w a F ra n cesco di M arco. O rgan izatorzy „C entro D a tin i” p rzew id u ją różn orak ą d zia ła ln o ść ośrodka. W iosną br. z o rg a n izo w a n y zo sta ł kurs p a le o g r a fii i zn a jo m o ści sp e c y fic z n e g o typ u źródła, ja k im je s t śr e d n io w ie c z n a w ło sk a k o resp o n d en cja h a n d low a. W p rzy szło ści obok o rg a n iza cji k o n feren cji n a u k o w y ch p r z e w id u je s ię ta k że p u b lik a cje źród łow e z za so b ó w arch iw u m D a tin i.
T egoroczn a k o n feren cja d ała p rzegląd p ro b lem a ty k i p rod u k cji i h a n d lu w e łn ą w E u ropie, u w z g lę d n ia ją c ta k że te r e n y d a w n iej tr a d y c y jn ie pom ijan e: W sch ód , P ó łw y se p B a łk a ń sk i, a ta k że B arb arię (A lgier, M aroko). O brady o tw o rzy ł F. B ra u del. G. D. R a m s a y (O ksford) o m a w ia ł k o ń co w y okres d z ia ła ln o śc i m e r c h a n t s of
t h e S ta p l e ; śr e d n io w ieczn ą p ro b lem a ty k ę a n g ie lsk ą p o ru szy ł te ż w ob szern y m w y
stą p ien iu F. M elis, o p iera ją c się o a rch iw u m D a tin ieg o . T em a ty k ę N id e r la n d ó w p r z e d sta w ił A. V e r h u l s t '(Gandawa). O brady p o św ięco n e F ra n cji o d b y w a ły się w P izie. M ów ili: J. R i c h a r d (D ijon), R. G a s c o n (Lion) i E. B a r a t i e r (A ix - -e n -P r o v e n c e ). N a te m a ty n ie m ie c k ie r e fe r a t sy n te ty c z n y w y g ło s ił H. K e l l e n b e n z (K olonia), n a stę p n ie zaś H. P o h l (K olonia) o m ó w ił p rod u k cję w e łn y w N a d ren ii, W e stfa lii i H esji, R. S p r a n d e l (H am burg) — w N ie m c z e c h p ó łn o cn o -w sch o d n ich , W. von S t r o m e r (E rlangen) — w G órnych N iem czech , H. C. E. P e y e r (Zurich) — w S zw a jca rii i w r e s z c ie F. T r e m e l (Graz) — w rejo n ie w sc h o d n io a lp e jsk im . K. H. B l a s c h k e (L ipsk) n a d e sła ł refe r a t na te m a t p rod u k cji i h an d lu w e łn ą w N iem czech śr o d k o w o -w sc h o d n ic h (tj. S a k so n ii). P r o b le m a ty k a w ło sk a p r z e w ija ła się często p rzez obrady, zw ła szcza ze w z g lę d u na ogrom n e zn a czen ie p o p y tu ta m te jsz y c h o śro d k ó w su k ien n iczy ch , sk u p u ją c y ch su ro w ce w w ie lu krajach . S z c z e g ó ło w o na te m a ty w ło sk ie m ó w ili: G. В a r b i e r i (W erona) oraz E. R o s s i n i i M. F e n n e l l M a z z a o u i .
H iszp a n ii i zach. B a rb a rii p o św ięco n o o sob n e p o sied zen ie z refe r a ta m i F. M e - l i s a , R. P a s t o r d e T o g n e r i (B uenos A ires) i F . R u i z M a r t i n a (B ilbao).
K R O N IK A
613
P r o b lem a ty k i w sc h o d n io e u r o p e jsk ie j d o ty c z y ły cztery refera ty : J. T a d i ć (B el grad) m ó w ił na tem a ty b a łk a ń sk ie; W. E n d r e i (B udapeszt) p r z e d sta w ił p r o b le m a ty k ę W ęgier i n iek tó ry ch re g io n ó w o ścien n y ch ; A. M ą c z а· к (W arszaw a) om ó w ił z a g a d n ien ia h o d o w li i h an d lu w P o lsce, k rajach czesk ich i w E uropie w sc h o d n ie j; A. N a h l i к (Łódź) n a to m ia st p r z e d sta w ił w e łn y , zn ajd u jące się w tk a n in a ch
z w y k o p a lis k w N o w o g ro d zie W ielk im .
O brady p o d su m o w a ł J. A. v a n H o u 11 e (L ouvain).
R o zleg ła p ro b lem a ty k a obrad p r z y n io sła p o w a żn e rezu tla ty , jak o że po raz p ie r w sz y chyba jed en z p o d sta w o w y ch su ro w có w ep o k i p rzed in d u stria ln ej zbadany z o sta ł zarów n o od stro n y za g a d n ień reg io n a ln y c h jak te ż w sp ó łz a le ż n o śc i p o szcze g ó ln y c h stref. Z a in te r e so w a n ie zeb ra n y ch w z b u d z iły za g a d n ien ia różnego rodzaju. W sp om n ieć w a rto p ro b lem se z o n o w y c h w ę d r ó w e k o w iec (tran sh u m an cji), do k tó re g o p o w racan o w ie lo k r o tn ie , jak te ż zja w isk o sp e c y fic z n y c h gó rsk ich k u ltu r p a ste r sk ic h (W ołosi). N ovu m dla d y sk u tu ją c y c h h isto ry k ó w sta n o w iły re z u lta ty m etod a n a lizy te c h n ic z n e j p r z e d sta w io n e p rzez E n d rei’a i N a h lik a ; m a te r ia ł n o w o g ro d zk i (o p u b lik o w a n y n ied a w n o p rzez teg o o sta tn ieg o ) p rzy n ió sł w ie le dla p ozn an ia p o c z ą tk ó w su k ie n n ic tw a fla m a n d zk ieg o oraz ek sp o rtu w e łe n a n g ie lsk ic h i h is z p a ń sk ich . N iek tó rzy re fe r e n c i p o ło ży li n a cisk n a sp o łeczn o -g o sp o d a rczą stron ę z a g a d n ien ia . R e fe r a t R. P a sto r de T ogn eri p rzy n ió sł n o w e o cen y h iszp a ń sk iej m esty , K . H. B la sc h k e d ał sk ró to w ą prób ę p r z e d sta w ie n ia h o d o w li o w iec i h a n d lu w e łn ą w c a ło k s z ta łc ie go sp o d a rk i sa sk iej i h an d lu L ip sk a. W yd aje się jed n ak , że d o p ie ro p u b lik a c ja m a te r ia łó w s e s ji p o zw o li na p r zetra w ien ie jej w y n ik ó w , p od k reśli z a g a d n ie n ia p o r ó w n a w cze i u w y d a tn i p o zo sta łe lu k i. U zy sk a n e d o św ia d czen ia p o z w o liły już jed n a k na w y k r e śle n ie tem a tu n astęp n ej k o n feren cji: „Sukno — jego p ro d u k cja , h a n d el i u ż y tk o w a n ie ”.
A . M.
29 i 30 sty czn ia 1968 od b yło się w B r u k se li k o lo k w iu m pt. „O kupanci — o k u p o w a n i 1792— 1815”, d o ty czą ce p ro b lem ó w zw ią za n y ch z rolą d om in acji fra n cu sk iej w k ra ja c h eu ro p ejsk ich w dobie R e w o lu c ji i C esarstw a. Z o rg a n izo w a n e zostało p rzez O środek H isto rii G o sp o d a rczo -S p o łeczn ej In sty tu tu S o c jo lo g ii U n iw e r sy te tu w B ru k seli. O bok fo rm o k u p a cji (J. G o d e c h o t) o m a w ia n o w p ły w , ja k i na w e w n ę tr z n e d zieje p o szczeg ó ln y ch k ra jó w (B elgia, H iszp an ia, H olan d ia, S zw a jca ria , k r a je n ie m ie c k ie oraz reg io n W andei) w y w a r ło w łą c z e n ie ich w o rb itę w p ły w ó w F ra n cji. O bradow ało ponad stu h isto r y k ó w w w ię k sz o ś c i z B e lg ii, F ra n cji, N iem iec, H o la n d ii i Izraela.
Od 18 do 21 m arca 1968 od b yło się na S o rb o n ie k o lo k w iu m h isto r y k ó w fr a n c u sk ic h i w ę g ie r sk ic h . P r z e w id z ia n e fr a n c u s k o -w ę g ie r sk ą u m ow ą o w y m ia n ie k u l tu ra ln ej, sp o tk a n ie to zostało z o rg a n izo w a n e p rzez V. L. T a p i é, p rofesora S o rb o n y , przy w sp ó łp r a c y B é li K o p e c z i , rek to ra U n iw e r sy te tu B u d a p eszteń sk ieg o , k tó r y p r zew o d n iczy ł d e le g a c ji w ę g ie r sk ie j. Z godnie z su g estią W ęgrów każd e z a g a d n ie n ie o m a w ia ł r e fe r a t h isto ry k a w ę g ie r sk ie g o i k o referá t uczon ego fra n cu sk ieg o . W ciągu czterech dni obrad poru szon o te m a ty k ę zw ią za n ą z tw o rzen iem się śred n io w ieczn eg o p a ń stw a w ę g ie r sk ie g o , p o lity k ę w sc h o d n ią L u d w ik a X IV , p rob lem y re fo r m a c ji, w p ły w u r e w o lu c ji fra n cu sk iej n a W ęgry, k om p rom isu a u str o -w ę g ie r - .skiego 1867 r., o ra z sto su n k i fr a n c u s k o -w ę g ie r sk ie w o k resie reżim u H o rth y ’ego.
Od 28 do 31 m a rca 1968 C entre N a tio n a l de la R ech erch e S c ie n tifiq u e z o rg a n i z o w a ło w T u lu zie m ięd zy n a ro d o w e k o lo k w iu m na te m a t stru k tu r so cja ln y ch A k w ita n ii, L a n g w e d o c ji i H iszp a n ii w p o czą tk o w y m o k resie feu d a lizm u . In ic ja to
