"Jana Pawła II wizja cywilizacji miłości", Janusz Czarny, Wrocław 1994 : [recenzja]

Ignacy Dec

"Jana Pawła II wizja cywilizacji

miłości", Janusz Czarny, Wrocław

1994 : [recenzja]

Wrocławski Przegląd Teologiczny 2/2, 111-112

OMÓWIENIA I RECENZJE \ \ \

N iew ątpliw ie trzeba p ow ied zieć, że w ydany katalog jest godny od n otow an ia na rynku wydawniezym . Jest to een n a p o m o e dla studiujących np. te o lo g ię , pozw alająca na w stęp n e korzystanie z k atalogu cen n ych starodruków w zaciszu w łasnej pracow ni.

Jan D ąbrow ski

Ks. Janusz C z a r n y , Jana Pawła I I wizja cywilizacji miłości

(Studium filozoficzne) , Papieski F ak u ltet Teologiczny we W rocławiu,

Wrocław 1994, ss. 216.

W K ościele p osob orow ym pojaw ił się, za sprawą p ap ieża Pawła V I, term in „cywilizacja m iłości”. O kreśla się nim cywilizację opartą na zasadach E w angelii Jezusa Chrystusa. O w a cywilizacja nie jest rzeczyw istością już d ok on an ą, aktualną, ale jest czymś, co n ależy budow ać. W inna on a być antidotum na kryzysującą dziś cywilizację techniczn o-scjen tystyczn ą, nazyw aną czasem przez niektórych - ze w zględu na lan sow an e w niej zasady - „cywilizacją śm ierci”.

Problem atykę cywilizacji m iłości podjął i rozwinął Jan P aw eł II: najpierw jako filozof-kardynał, a p o te m jako p ap ież. W izja cywilizacji m iłości Jana Pawła II ukryta jest w jego licznych p rzem ów ien iach , encyklikach, adhortacjach, listach i innych dokum entach, jakie ogłasza K ościołow i i światu. O d dłuższego już czasu zach od ziła potrzeba całościow ego ukazania tej wizji, gdyż jest to koncepcja o szczególnym znaczeniu dla dzisiejszej ludzkości.

Próba takiego in tegraln ego zap rezen tow an ia wizji cywilizacji m iłości została podjęta w p rezen tow an ej tu k siążce. Podjął się jej ks. Janusz Czarny, w icerek tor M etrop olitaln ego W yższego Sem inarium D u ch o w n eg o w e W rocław iu.

A utor p od zielił sw oje rozw ażania na trzy rozdziały. W pierwszym znajdujem y sem an tyczno-zakresow ą d eterm in ację ok reślen ia „cywilizacja m iłości”. Owej precyzacji d ok on u je na tle analizy term inów pokrew nych, takich jak: „bardziej ludzki św iat”, „prawdziwy rozw ój”, „hum anizm ”, „cywilizacja”, „kultura”. A n aliza tych term inów w przyporządkow aniu do w yrażenia „cywilizacja m iłości” pozw oliła autorowi ujed n ozn aczn ić i bardziej w yprecyzow ać to o sta tn ie w yrażenie.

W drugim rozdziale autor p rezen tu je m erytoryczną zaw artość wizji cywilizacji m iłości. Jest to najobszerniejsza część pracy. A u tor p od zielił ją na cztery paragrafy, od p ow ied n io do zn a n eg o czw órm ianu, m ów iącego o: prym acie osob y przed rzeczą, etyki przed techniką, „bardziej być” przed „więcej m ieć” i m iłości przed spraw ied­ liwością. C zw órm ian ten jest czym ś, co znam ion u je cywilizację m iłości.

W rozdziale trzecim autor sięga do an trop ologii kard. K arola W ojtyły, która im plikuje w cześniej p rzed staw ion ą w izję cywilizacji m iłości. Jest to o d sło n ię te filozoficzne zap lecze, k orzen ie tej wizji. U k azan ie teg o zaplecza n iezm iern ie ubogaca i d op ełn ia w cześn iejsze rozwa/;tm ;i autora.

Praca ks. Janusza C zarn ego jest godn M notow ania na gruncie polskiej filozofii i teologii. Z biera bow iem w jed n ą całos, lnenty nauczania p ap iesk iego w tym

112

jakże ważnym sektorze tem atycznym , jakim je st p roblem atyka cywilizacji m iłości. Prezentow ana m onografia jest o w ocem dojrzałej, w dużej m ierze, sam od zieln ej, filozoficznej refleksji nad d ziełem m yślow ym o b e c n e g o p ap ieża. Jest napisana pięknym , niekonw encjonalnym język iem . P osiad a klarow ną strukturę i przejrzysty tok myślowy. Jest god n a p o le c e n ia nie tylko stu d en to m teo lo g ii, ale szerszym grem iom , interesującym się głębiej n au czan iem o b e c n e g o p ap ieża.

ks. Ignacy D ec

Jacques Maritain - prekursor soborowego hum anizm u. Myśl filo zo ­

ficzno-teologiczna Jacquesa M aritaina, red. ks. Stanisław Kowalczyk

i Edw ard Balawajder, R W K U L, Lublin 1992. ss. 298.

P oszczególn e w ieki historii chrześcijaństw a mają sw oich b oh aterów , m yślicieli i świętych. N ie m oże już dzisiaj u legać w ątpliw ości, żc jednym z najwybitniejszych m yślicieli katolickich X X w ieku był francuski filo z o f tom ista Jacques M aritain (1 8 8 2 -1 9 7 3 ). Jego in telek tu aln y w kład w duch ow ą kulturę n aszego stu lecia jest wyjątkowo duży. N ic też dziw n ego, że w ielu sięga d o skarbca je g o myśli. S zczególn ie myśl jego staje się p rzed m iotem refleksji i inspiracji w ośrod k ach naukow ych, kulturowych i społecznych o profilu tom istycznym . T w órczość pisarska francuskiego personalisty wzbudziła także duże zain tereso w a n ie w P olsce, szczególn ie w śr o d o ­ wisku K atolickiego U n iw ersytetu L u b elsk iego i środow isku warszawskim .

W 1979 r. pow stała w W arszaw ie przy O środ k u D ok u m en tacji i Studiów Społecznych Kom isja Jacquesa M aritaina. W jej skład w eszli p rzed staw iciele katolickiej nauki sp ołeczn ej, filo zo fo w ie i te o lo g o w ie , w yw odzący się z różnych ośrodków teologicznych w P olsce, szczególn ie pracow nicy naukow i K atolick iego U niw ersytetu L ubelsk iego, pap iesk ich fa k u ltetó w teologiczn ych oraz wyższych sem inariów duchow nych. Istotnym zad an iem pow stałej K om isji stało się organ izo­ w anie ogóln op olsk ich sym pozjów oraz aktywny udział w m iędzynarodow ych spotkaniach naukow ych p ośw ięcon ych M aritainow i, organizow anych głów n ie p rzez M iędzynarodow y Instytut Jacq u esa M aritaina w R zym ie.

P rezentow ana książka zaw iera d ok u m en tację działalności wyżej w spom nianej Komisji J. M aritaina przy O D iS S w W arszaw ie za lata 1979 - 1985. W tym że czasie K om isja zdołała zorganizow ać 4 o g ó ln o p o lsk ie sym pozja (S an d om ierz - 13 V 1980; W arszawa - 3-4 V 1982; W arszaw a - 25 X 1983 oraz P łock - 21-22 II 1985), a jej członkow ie aktywnie uczestniczyli w kilku sp otk an iach m iędzynarodow ych.

M ateriały z sym pozjów - p rzed e w szystkim - krajowych, zostały u ło ż o n e w cztery działy. Pierwszy z nich zaw iera referaty ob ejm u jące prob lem atyk ę filo zo ficzn o - antropologiczną (o. L.A. N ow icki, ks. S. K ow alczyk, ks. A . W ołczyński, ks. T. R u- towski). W drugim dziale są u m ieszczon e referaty p o św ięco n e myśli filo z o f iczno- społecznej (Cz. Strzeszew ki, ks. L. W ciórka, ks. F.J. M azurek, ks. S. O lejn ik ). T rzeci dział obejm uje referaty o charakterze teologiczn ym (ks. W . Słom ka, ks. E. W eron ,