Maria Zdzitowiecka, Zdzisław
Bieniecki, Klemens Koczorowski
Przegląd zagranicznych czasopism
konserwatorskich
Ochrona Zabytków 16/4 (63), 75-80
Μ
E
N
N
W
О
PRZEGLĄD ZAGRANICZNYCH CZASOPISM KONSERWATORSKICH
LES M ONUM ENTS H IS T O R I QUES DE ЪК FRA N C E (k w a rta l nik). W yd. L a C aisse N atio n ale des M onum ents H isto riq u e s, P aris. R ocz nik 1962 (Nowa S eria, t. V III).
Z e s z y t 1 (sty c ze ń —m arzec), s. 48, ilustracje.
M. d e В o Ü a r d, L e ch â te au de Caen. Le donjon. (Z am ek w Caen. D onjon). K ró tk i za ry s h isto rii b u d o w lan e j zam ku (początek po poł. X I w.) ze szczegółow ą c h a ra k te ry sty k ą w ielkiego d o n jo n u w zniesio nego ok. 1132 r. o ra z zabudow ań o ta czających, p rze k szta łc an y ch i ro z b u dow yw anych do końca X IV w., po w ażnie zniszczonych w czasach W ielkiej R ew olucji i w X IX w. O m ów ienie o p a rte n a p rzek azach źródłow ych i a n a liz ie w yników w y k o p alisk i p rac p orządkow ych p ro w adzonych 1956— 1961 r.
J. M e r l e t , F ouilles, a m é n a g e m ents, re sta u ra tio n . (W ykopaliska, zagospodarow anie, re sta u ra c ja ). O m ów ienie problem ów zw iązanych z k o n se rw ac ją głów nych zach o w a n ych elem e n tó w za m k u w C aen: „salle de l’É c h iq u ie r” (Dom S k a rb n ik a z X II w. — re k o n s tru k c ja o t w a rte j w ięźby oraz p o k ry cia d a chowego), k ap licy św. Jerz eg o i D o m u Z arząd cy (obecnie M uzeum N o r m andii). S p ra w o z d an ie z p ra c ziem n ych, k tó re u cz y te ln iły fosę, d o n jo n i m u ry obw odow e zam ku. O gól n a k o n ce p cja p la sty c zn a i k o n se r w a to rsk a u p o rzą d k o w a n ia zespołu zam kow ego.
J. L a u f f r a y, L a c o n s e rv a tion, la r e s ta u ra tio n e t la p ré s e n ta tio n des p av e m e n ts de m osaïques. N ote a l'occasion d e réc e n te s d écou v e rte s en A q u ita in e. (K onserw acja, r e s ta u r a c ja i ek sp o zy cja p o sad zek m ozaikow ych. N o ta tk a z o k azji n ie d aw n y c h o d kryć w A kw itanii). W zw ią zk u z szeregiem now ych z n a le
zisk we F ra n c ji a u to r przy p o m in a zasady s tru k tu ry i te c h n ik i m ozaiki an ty cz n ej, om aw ia w a ru n k i k o n ie cz ne dla k o n se rw ac ji o b ie k tu w m ie j scu znalezienia i p o d staw o w e z a b ie gi zab ezpieczające; n astęp n ie, w o p arc iu o dośw iadczenia f ra n c u skie, w łoskie i niem ieckie, podaje m eto d y re s ta u ra c ji m o zaik : d o k u m e n ta c ja , zabezpieczenie p o w ierz ch ni, odcinanie i zdjęcie z daw nego podłoża, w ybór now ego (n ajczęstsze: cem ent i now e podłoża z żywic s y n tetycznych) i przenoszenie, oczy szczanie i k o n se rw ac ja pow ierzchni, zasady estetyczne i techniczne u zu p ełn ian ia ubytków . Z ag ad n ien ia ek spozycji m ozaik w e w łaściw ym otoczeniu arc h itek to n icz n y m i w m uzeach.
J. T a r a 1 o n, Le tré s o r d ’É vron. (S k a rb z Évron). O pis przed m io tó w ze sk a rb c a daw nego o p ac tw a b e n e d y k ty ń sk ieg o w É vron. Z asadnicza część a r ty k u łu pośw ięcona je s t a n a lizie sty listy czn ej i te ch n iczn ej rz e ź by .M adonny z k w ia te m głogu”, d a to w an e j na ok. 1200 (drew no p o li chrom ow ane, szaty i k o ro n a z b la chy sre b rn e j z k a m ie n ia m i sz la c h e t n ym i i em alią). S p ra w o z d an ie z k o n se rw ac ji, k tó ra u k a z a ła p ie rw o tn y w ygląd tego w y b itn e g o dzieła sn y ce rk i i złotnictw a.
F. S o r 1 i n, L égislation. A rrê t de la cour de N îm es en m a tiè re de p ro tec tio n d’un site. (P raw o d aw stw o W yrok sądu z N îm es w sp raw ie ochrony m iejscow ości). S p ra w a są dow a w ytoczona przez p ań stw o przeciw ko p ry w a tn e m u p rz e d się b io r cy, k tó ry e k s p lo a tu ją c k am ieniołom n a ra z ił n a niebezp ieczeń stw o o b ie k t sk la sy fik o w an y — ru in y za m k u w C russol. W yrok są d u ap e la cy jn e g o w N îm es zam ieszczony w całości ja k o ilu s tra c ja d ziała n ia p ra w o d a w stw a fra n cu sk ieg o w obronie z a b y t ków.
K ro n ik a
N om inacje. O dznaczenia h o noro we.
L ista zab y tk ó w n ieruchom ych sk la sy fik o w an y c h ja k o p om niki h i storyczne w ciągu r. 1961, z szcze- gółow szą c h a ra k te ry s ty k ą zam ków w C e risy -la-S a lle i w Bouges.
Z e s z y t 213 (k w ie c ie ń -w r z e s ie ń ) ,
s. 138, ilustra cje.
T y tu ł ze s z y tu : L es M o n u m en ts H istoriques au service des orgues de France. (Zeszyt pośw ięcony za
b ytkow ym organom fran cu sk im ). J. V e r r i e r , A v an t-p ro p o s. (Przedm ow a). Z ary s histo ry czn y opieki n ad o rg an a m i zabytkow ym i w e F ra n c ji.
N. D u f o u r c q , Le S ervice des M onum ents H isto riq u e s e t les o r gues de F ra n ce . M éthode e t d o c tri ne. (Służba P om n ik ó w H isto ry cz nych w obec org an ó w w e F ran cji. M etoda i d o k try n a). Z agad n ien ia a d m in istra c y jn e i te ch n iczn e opieki nad o rg an a m i z a b y tk o w y m i z p u n k tu w idzenia u ży tk o w n ik ó w i Służby P om ników H istorycznych. Z asady k o n se rw a to rsk ie stosow ane w dzia łalności K o m isji O rganów p ow stałej w 1933. H isto ry cz n y rozw ój in s tru m e n tu i c h a r a k te ry s ty k a fra n c u skiego m a te ria łu zabytkow ego.
J. K r u g - B a s s e , Les m o d a lités de ré a lisa tio n des tr a v a u x d ’o r gues des M o n u m en ts H istoriques. (Sposoby re a liz a c ji p ra c przy o rg a n ach S łużby P o m n ik ó w H isto ry cz nych). P rz e d sta w ie n ie p ro ce su r e a lizacyjnego k o n se rw a c ji organów w edług sc h e m a tu p o stęp o w an ia u stalonego przez D y re k c ję P o m n i ków H istorycznych.
J. V e r r i e r , Un exem ple: S a in t-B e n o ît-su r-L o ire . (P rzy k ład : S a in t-B e n o ît-su r-L o ire ). S p ra w o z d a nie z p ra c p rzy w y k o n a n iu now ego p ro sp e k tu o rganow ego h a rm o n iz u
-.iącego z a r c h ite k tu rą rom ań sk ieg o opactw a, w m iejsce daw n y ch o rg a nów przeniesionych 1822 do k a te d
ry w O rleanie.
Pozostałą część z e s z y tu za jm u ją relacje z prac ko n se rw a to rsk ic h p ro w adzonych w latach trz y d zie sty c h X X w. i po I I w o jn ie św ia to w e j p rzy za b y tk o w y c h organach ze szc ze g ó ln y m u w zg lę d n ie n ie m stro n y m u zy c zn e j i zagadnień in s tr u m e n ta l
nych.
I. Organv wielkich budowli
i rezydencji narodowych.
K aplica p ałac u w W ersalu (N. D u f o u r c q ) , Z ag ad n ien ie k o n se r w acji organów w fo rm ie stw o rzo nej przez A. C av aillé-C o ll w 1873 albo re k o n s tru k c ji pierw o tn eg o in s tru m e n tu R o b e rta C licquot, w ra z z pro sp ek tem . Z adecydow ano p rz e p row adzenie re k o n s tru k c ji o b ie k tu w edług sta n u z p oczątku X V III w. ja k o in s tru m e n tu m uzealnego dla in te p re ta c ji m uzyki daw nej.
K a te d ra w R eim s (N. D u f o u r c q ) . Z bud o w an ie now ego in s tru m e n tu z w łączeniem zachow anych elem e n tó w z X V II i X V III iw., o d słonięcie gotyckich p a rtii p ro sp e k tu z 1484 obok sn y c erk i w y k o n an ej w
1647.
K aplica H ôtel des In v alid es w P a ry ż u (B. G a V o t y). K o n serw ac ja in stru m e n tu sk o n stru o w an e g o 1679— 1687 przez A. T h ie rry w ra z z p ro sp ek tem p ro jek to w a n y m zapew ne przez J.-H . M a n sarta , w ykonanym przez G. Pillon. K aplica św. L u d w ik a w Szkole W ojskow ej w L a F lèche (N. D u- f o u r c q ) . K o n serw ac ja organów dato w an y ch 1635—1640, w ra z z po lichrom ow anym p ro sp ek te m fu n d o w anym zapew ne przez L u d w ik a X III.
II. Organy katedr.
A ngers (G. L i t a i z e). A rra s (N. D u f o u r c q ) . P ro je k t i w y k o n an ie now ych organów . A uch (N. D u f o u r c q ) . H isto ria i opis k o n se rw a c ji in stru m e n tu w ykonanego w 1693 przez J e a n de Joyeuse. Z a g adn ien ie choroby trąd o w e j stopów m etalow ych użytych do piszczałek. B ayonne (A. M a r c h a i ) . B ourges (F. R a u g e 1). C h a m b é ry (N. D u f o u r c q). D ijon (F. R a u g e 1). E m b ru n (A. C e l l i e r ) . Le M ans (N. D u f o u r c q ) . H isto ria , opis i k o n se rw a c ja orgainów sk o n stru o w a n y c h przez P ie rre B e rt, z p ro sp ek te m
p ro je k tu Sym on de H ay e n eu fv e ok. 1528. L im oges (N. D u f o u r c q ) . N arbonne (A. C e l l i e r ) . N o tre -D a m e de P a ris (P. С о c h e r e a u). Le P uy (N. D u f o u r c q ) . S oissons (N. D u f o u r c q ) . B udow a now ych organów w m iejsce X V II-w iecznych, zniszczonych w 1918. S tra sb o u rg (F. R a u g e 1). K o n serw ac ja p ro sp e k tu gotyckiego zbudow anego w 1489 przez F ry d e ry k a K re b s z A nspach oraz in s tru m e n tu k o n s tru k c ji A. S ilb e rm a n n a z 1714— 1716. V erdun (P. P i l l e t). V ersailles (A. A 1 a i n).
III.
Organy kościołów pary
skich.
S a in t-É tie n n e -d u -M o n t (M. D u r u f- 1 é). S a in t-M e rry (N. D u f o u r c q ) . O ra to riu m L o u v re ’u (N. D u f o
u г с q).
IV. Organy kościołów prow incji
francuskiej.
N o tre-D am e w C a u d eb e c-en - C aux (F. R a u g e 1). R e k o n stru k c ja in stru m e n tu z 1738 w zachow anym prospekcie ren e san so w y m z 1542— 1543. S ain t-R é m y w D ieppe (N. Du f o u r с q). P ra ts-d e -M o llo w P i re n e ja c h w schodnich (A. C e l l i e r ) ,
N. D u f o u r c q , E pilogue et p ersp e ctiv es d ’av e n ir. (Zakończenie i p ersp e k ty w y przyszłości). P o s tu la ty opieki k o n se rw a to rsk ie j n a d o r g an am i za b y tk o w y m i oraz p ro g ra m k la sy fik ac ji, re s ta u ra c ji i re k o n s tr u k c ji ze w sk az an iem z a słu g u ją cych na to obiektów . Z e s z y t 4 (p a źd zie rn ik —grudzień), s. 59, ilustracje. J. V e r r i e r , P au l L éon W spom nienie po śm iertn e. K ró tk ie om ów ienie d ziałalności P. Léon na polu ochrony z a b y tk ó w a r c h ite k tu ry od początków 1903 r., łącznie z pod sta w am i te o re ty cz n y m i (stosunek do dzieła V io lle t-le-D u ca , w y ty c z e nie zasad p o stę p o w an ia k o n se rw a to rsk ieg o Służby P o m ników H isto rycznych) i czynnościam i o rg a n iz a cyjno- adim in istra cy jn ym i (przy goto - w an ie u sta w y o ochronie zabytków z 1913 r., k ie ro w n ic tw o S łużby P o m ników H istorycznych w okresie od budow y zniszczeń spow odow anych przez I w o jn ę św iatow ą).
Y.-M. F r o i d e v a u x , Le ch â te a u d e P uyguilhem . (Zam ek w P u y - guilhem ). S tu d iu m pośw ięcone h i storii, a rc h ite k tu rz e , d ek o ra cji k a m ie n ia rsk iej, an alizie m a te ria łu i k o n stru k c ji gotyck o -ren esan so w eg o zam eczku zbudow anego w 1 poło
w ie XVI w. dla M ondot de L a m a r- thonie, d w o rzan in a F ra n c isz k a Ι- Ρ ο p rze jściu n a w łasn o ść p ań stw a w 1938 r. podjęto p ra c e zab ezp ie czające i re k o n stru k c ję ob iek tu trw a ją c ą ponad 20 la t. S p ra w o z d a nie z p rac, k tó re u su n ę ły z n ie k sz ta ł cające zm iany z X V III i X IX w. i przy w ró ciły p ie rw o tn y w y g ląd e le w ac ji i w n ę trz (re k o n s tru k c ja d e ta li), z uw zględnieniem problem ów m a teria ło w y ch i te chnicznych. Z ało żenie ogrodow e now e w d u ch u ro z w iąz ań X V I-w iecznych.
J. T a r a 1 o n, Le C olloque I n te rn a tio n a l d ’E rf u rt e t la s a u v e g a r de des v itra u x anciens. (M iędzyna rodow a K o n fe re n cja w E rfu rc ie i p ro b lem y ra to w a n ia w itra ż y z a b y t kow ych). P o dsum ow anie w yników p osiedzenia d eleg a tó w 10 k ra jó w S p ra w a p u b lik a c ji „C orpus V itr e a ru m M edii A evi”. W ym iana d o św ia d czeń w dziedzinie b a d a ń n a d te c h n ik a m i w itra ż o w n ic tw a i m e to d am i k o n se rw ac ji. U tw orzenie K o m ite tu T echnicznego w celu pro g ram o w eg o o rg an iz o w an ia b a d a ń m ię d z y n a ro dow ych. U w agi an a lity cz n e n a te m a t d em o n stro w a n y ch w itra ż y , ich zniszczeń (szkło, m a la rstw o , ołów) i re s ta u ra c ji, z p rzy to c ze n iem d y sk u sji i p o ró w n an iem z p ra c a m i we F ra n c ji. P o s tu la t u tw o rz e n ia n a r o dow ego k o m ite tu tech n iczn eg o do sp ra w w itraż o w n ictw a .
K ro n ik a
N ekrologi. N om inacje. O d zn a czenia honorow e.
K la sy fik a c ja P o m n ik ó w H is to ry cz n y ch (zam ek w S a in t-M a rc e l- de-F élin es).
M aria Z d zito w ie c k a
PA M A TK O W A PÉCE (O rgan éeskoslovenské p am â tk o w é péÔe). U k az u je się 10 razy w ro k u . R ocz n ik 22 — 1962. 304 str., ilu stra cje.
Z e s z y t 1, s. 1—32.
F r. T e p e r , O a k tu a ln y c h z a g a d n ien ia ch p ań stw o w e j ochrony z a b y tk ó w
J. D o u b n e r o v â , O o św ia to w ej fu n k c ji zabytków .
B. S t o r m , K o n serw ac ja p o k ry cia dachow ego n a o b ie k tac h z a b y t kow ych. A u to r om aw ia poszczególne ro d z a je p o k ry cia pochodzenia n a t u raln e g o i sztucznego, z a k res ich sto so w a n ia, k o n se rw ac ję , w y m ia n ę
i e w e n tu a ln ą za m ia n ę n a m a te ria ł trw alszy i do stęp n iejszy .
J. P a v e l , UNESCO a m ię d zy narodow a o ch ro n a zabytków .
K ro n ik a : B. Z e m e n o v â , O d ziałalności G łów nej K o m isji P a ń stw ow ej O ch ro n y Z abytków . J. P a v e l , R a d a N au k o w a P ań stw o w eg o I n s ty tu tu O chrony Z a b y tk ó w i O chrony P rz y ro d y — sp raw o zd a n ie z d ziałaln o ści (sekcja O chrony Z a bytków ). I. S p e r l i n g — A. L ó u - 1 a, O c h ro n a za b y tk ó w w sto łec z n ym m ieście P ra d ze . М. К 1 i s к y, Z o b rad k o n se rw a to ró w zabytków o k ręgu zachodniosłow ackiego w N it rze. J. V o n d r a, O chrona zabytków p rzem y sło w y ch w NRD.
R ecen zje: P. K o r i â k : V. V in te r „Z ivy odkaź m in u lo sti” P ra h a 1961, J. L a n g r : J. H e ro u t „ S ta le ti kolem n a s ” P ra h a 1961. H. R o k y - t a, In d e k s p u b lik a c ji o z a b y tk a ch p rzy ro d y i k u ltu r y w C zechach — o b ejm u je ca 190 tytu łó w .
Z e s z y t 2, str. 33—64.
V. V i n t e r , O cena zabytków k u ltu ry — K luczow e zagadnienie te o rii i p r a k ty k i ochrony zabytków . F u n k c je i w arto ść zab y tk ó w k u ltu r y zd e fin io w an e n a bazie m a te r ia lizm u h isto ry c zn e g o i dialek ty czn eg o ja k o e le m e n t pom ocniczy dla p rz e p ro w a d z e n ia p raw id ło w ej oceny za b y tk u k u ltu r y i sp raw o w an ia nad
nim ochrony.
M. N o v â k o v â , L udow a a r c h i te k tu r a w so cjalisty czn ej wsi. P rz e m ia n y społeczne i ekonom iczne w si sta ły się p rzy c zy n ą z a n ik u tw ó rc z o ści lud o w ej w dziedzinie b u d o w n ic tw a . A u to rk a d ają c k ró tk i za ry s ty pów tego b u d o w n ictw a p o stu lu je in te n sy w n e u ży tk o w a n ie za chow anych o b ie k tó w przez dostosow anie ich do p ełn ien ia now ych fu n k cji.
J. F u s e k — E. S i m a ć e k , R e s ta u ra c ja gobelinów z p u n k tu w id ze n ia trw a ło śc i b a rw n a d z ia ła n ie św ia tła . D ziałanie św ia tła p o w o d u je o d b arw ie n ie osnow y g obe lin u i — w różnym sto p n iu — u ży ty c h b arw n ik ó w , a ty m sam ym ogólną zm ian ę k o lo ry tu . A uto rzy o m a w ia ją m e to d y b ad a n ia sto p n ia o d b a rw ie n ia tk a n in oraz w sk a z u ją n a g ru p ę b arw n ik ó w m e ta lo -k o m - p le k so w y ch 1 :2 ja k o n a jle p ie j sp e łn ia ją c y c h w a ru n k i sta w ia n e p rze z k o n se rw a to ró w tk a n in . W olna try b u n a . J. К r o h a o d p o w iad a n a a n k ie tę „Co sądzicie o o c h ro n ie z a b y tk ó w w dobie obec
nej i w społeczeństw ie so c jalisty c z n y m ”.
K ro n ik a: V. N e j e d 1 â, B ohu- m il H ypśm an (posłowie). M. H a m s i к , K o n fe re n c ja I. I. C. w R zy m ie. L. L o s o s, S p raw o zd an ie I. C. O. M. o sto so w an iu now ych m a te riałó w w technologii k o n se rw a to r skiej. J. H e r o u t , G ale ria s ta re j P ra g i oczym a ju tr a . J. B e n e ś, M u zeum w G ottw aldow ie (w ystaw a z o kazji 40-lecia KPCz.).
R ecenzje: Р. К o r б а к : J. P a vel, P ra h a , m ësto um ëleckÿch pa- m â tek , P ra h a 1960.
Z e s z y t 3, s. 65—96.
J. К r o h a, H istoryczna spuściz na a rc h ite k tu ry m ie jsk iej w so c ja lizm ie i p e rsp e k ty w ie kom unizm u. A u to r stw ie rd z a, że obecne now e bu d o w n ictw o skom p lik o w an e je st zad an iem sp ro sta n ia w przyszłości potrzebom społeczeństw a k o m u n i stycznego, co odnosi się ta k że do i ta k ju ż złożonej p ro b le m a ty k i o d budow y i re k o n s tru k c ji h isto ry c z nych ośrodków m iejskich.
A. B a r t u ś e k , P ierw szy eta p odbudow y za m k u w T rzebicach w la tac h 1957—1961.
O. P e c h o v â , O k o n se rw ac ji m alo w id eł C. D. A sam a na B iałej Górze. N iew ielka p ow ierzchnia k o puły kościoła odpustow ego o trz y m a ła w y s tró j m a la rsk i w 1728 r. Je st to k o m pozycja p rz e d sta w ia ją c a na czaszy k o p u ły aleg o rię zw ycięstw a K ościoła w w o jn ie 30-letn iej; cen tr a ln a postać M adonny K arm ią ce j z n a jd u je się n a p o w ierzchni la ta rn i. R e s ta u ra c ja p o legała n a usunięciu w ielo letn iej w a rstw y b ru d u i n a niesionej w la ta c h pięćdziesiątych ub. w ie k u em u lsji żyw icznej, przy jednoczesnym zachow aniu c h a ra k te ry sty cz n ej f a k tu r y m alow idła.
A. H e j n a, O dkrycie p rzy sta n i rzecznej w C zerw ieni n ad W ełtaw ą. P ierw szy e ta p b a d a ń archeologicz nych w 1960 r. u k az ał szczątki ze społu dw óch budow li z 2 fazy b u dow n ictw a średniow iecznego (z 1 poł. X III w., zniszczonego częściowo przez pożar n a pocz. X IV w.). M n iej sza bu d o w la, przy p u szczaln ie w ieżo w a, cała wzgl. częściow o z m u ru kam ien n eg o m ogła być strażn icą, bądź te ż dzw onnicą. B udow la p r o sto k ą tn a w iększa z d re w n a i gliny na p odm urów ce k am ien n e j p o sia dała dw ie b ra m y od stro n y rzeki. S tw ierd zo n o w niej pozostałości p ię
ciu palenisk. P rzy p u szczaln ie była ona sc hroniskiem żeglarzy.
A. H e j n a, A rcheologiczne b a dan ia na obszarze daw nego k la szto ru i siedziby B raci C zeskich w m .M la- dâ B oleslav.
R ecenzje: J. H e r o u t : O chrona zabytków , p rac a zbiorow a K lu b u S ta re j P ra g i — ro k 1961, P ra h a .
Z e s z y t 4, s. 97—128.
D. L i b a l — E. S t a c h , B a d a nie h istorycznych dzielnic P ragi. O m ów ienie rozw oju m etod b a d a w czych n a p rze strz e n i ok resu pow o jennego. Obecnie sto su je się system kom pleksow ych b a d a ń a r c h ite k to niczno - techniczno - historycznych, k tó re u ja w n iły szereg n ieznanych obiektów z ok resu ro m ańskiego i w czesnogotyckiego oraz w y jaśn iły d aw n ą n iw eletę m ia sta ja k i o k re śliły zasięg P ra g i gotyckiej w ieku X III. S tan o w ią one p o d staw ę dla przyszłej sa n ac ji i re k o n stru k c ji m iasta.
J. S о к o 1, R uiny budow li z a b y t kow ych, ich ochrona i k o n se rw ac ja . S ta n o b ie k tu oraz jego fu n k c ja w a ru n k u je zak res p ra c k o n se rw a to r skich. A u to r om aw ia poszczególne ich ro d za je od u trz y m a n ia sta n u istniejącego, poprzez uzu p ełn ien ia m urów , stro p ó w i częściowe z a d a szenie aż do p e łn e j re k o n stru k c ji w łącznie.
M. L e j s k o v â — M a t y â s o -
V â, Z ag ad n ien ie pierw ow zorów r e
n esansow ego m a la rstw a w b ec h y ń - skim zam ku.
L. L o s o s, K o n serw ac ja d rew n a w a rc h ite k tu rz e ludow ej. M eto dy k o n se rw ac ji i zabezpieczenia d rew n a przed szkodliw ym i czy n n i kam i w w a ru n k a c h n a tu ra ln e g o i sztucznego (skansen) środow iska obiektu. A u to r w sk azu je na koniecz ność ciągłej o b se rw ac ji i k o n tro li obiektów po k o n serw acji.
K ro n ik a: Fr. P e t a s, D ni k o n su lta c y jn e ochrony zabytków . J. К u b e ś, Ludow y u n iw e rsy te t p a ń stw ow ej ochrony zabytków w pół- nocno-czeskim okręgu. C zterosem e- stro w y cykl w y kładów (1962—3) dla zaw odow ych i społecznych p ra c o w n ików służby k o n se rw a to rsk ie j, ob ejm u ją cy zagadnienia z zak resu m. in. h isto rii pow szechnej, h isto rii sztuki, ekonom ii, p raw a, a r c h ite k tu ry i spisu zabytków . M. L e j - s k o v â - M a t y â s o v â , W illen b e rg a szkic zam k u w P a r d u bicach.
R ecenzje: V. V i n t e r , Co za w iera czasopism o polskiej ochrony zabytków . O m ów ienie roczników 1959, 1960 i 1961 „O chrony Z a b y t ków ”. J. В e n e ś, O chrona z a b y t ków w X II ro cz n ik u czasopism a „M useum ”. O. P e c h o v a , В. G rim - schitz: Jo h a n n L ucas von H ild e b ra n d t, W iedeń — M onachium 1959.
Z e szy t 5, s. 129— 160.
А. К u b i ć e k, Bożena N ëm covâ a ochrona zabytków .
J. H e r o u t, Nowe dane do h i sto rii P a rd u b ic z czasów ro d u P e rn - stejn ó w . S treszczen ie w jęz. n ie m ieckim . O sta tn io przep ro w ad zo n e p rac e ren o w ac y jn e u ja w n iły w y stę p ow an ie a tty k n ad pochodzącym i z I o k resu p e rn ste jn o w sk ie g o je d n o p iętro w y m i k am ieniczkam i. A tty k i te po d rugim pożarze (1538 r.) zo sta ły w łączone do nad b u d o w an eg o drugiego p ię tra , któ reg o okna o trz y m ały w y stró j te rra k o to w y .
M. N o v â k o v â , S z tra m b e rk ja k o re z e rw a t zabytkow y. S tre szc ze nie w jęz. n iem ieckim . O w y ją tk o w ym c h a ra k te rz e zabytkow ym m ia sta zadecydow ało w ystęp o w an ie 3 zasadniczych ty p ó w b u d o w n ictw a : feu d a ln eg o (zam ek i obw arow ania), m ieszczańskiego (zabudow a śró d m ie ścia) i ludow ego (przedm ieście) s k ła dająceg o się z k o m p le k su b u d y n k ó w zrębow ych ty p u dom u k arpackiego.
V. N e j ed 1 а, O dziele Jo sefa P lećn ik a. S treszczenie w jęz. r o s y j skim . " J. M u к mł., Z ag in ął zabytek. K ro n ik a : V. V i n t e r , D obry p rzy k ła d . R ecenzje: J. В e n e ś, O r e a k ty w o w an iu etno g raficzn eg o m uzeum w B rnie. E. S a m â n k o v â , D zie sięć la t ochrony zab y tk ó w w NRD.
Z e s z y t 6, str. 161—192.
N arodow e z a b y tk i k u ltu r y i d a l szy rozw ój ochrony zaby tk ó w — dw ie doniosłe U chw ały Rządu.
F r. T e p e r , O gólnopaństw ow y a k ty w p ań stw o w e j ochrony z a b y t ków.
E. S a m â n k o w â , J. V o n d r a , S zacow anie za b y tk ó w w o k ręgu jic iń sk im dla celów państw ow ego r e je s tr u zabytków .
K. R e i c h e r t o v â , O dkrycie i b a d a n ia b az y lik i ro m ań sk iej na obszarze za m k u w L itom yślu. S tr e szczenie w jęz. fra n cu sk im . B ad an ia d okonane w 1960 r. u ja w n iły zarys bazy lik i 3-naw ow ej, 5-przęsłow ej,
tró ja b sy d o w e j z p a rą w ież zach o d nich. W ym. ca 12 m na 4o m P o r ta l zachodni uskokow y z p ó łkolu- m ie n k am i o bazach ze szponam i.
L. L o u b a 1, O działalności m iejscow ych k om isji ochrony z a b y t ków.
M. F а г к a, O dbudow a D rezna. S treszczen ie w jęz. niem ieckim .
W olna try b u n a : C zytelnicy p i szą o „ P a m â tk o v â p éc e”.
R ecenzje: J. H e r o u t : E m an u el H ruśka, V ÿvoj sta v b y m iest, B ra ty sław a 1961 r. .
Z e s z y t 7, s. 193—220.
O. S c h ü t z , O w sp ó łp rac y słu ż by k o n se rw a to rsk ie j z m łodzieżą o k ręg u C hrudim .
M. K u s y , W yko rzy stan ie h i storycznego c e n tru m w odniesieniu do o rg an iz m u m iejskiego.
Z. L a u d a, O dkrycie obiek tó w zabytkow ych p rzy p rze p ro w ad z an iu in w e n ta ry z a c ji zabytków n ie ru c h o mych. D. L i b a 1 — J. V a j d i ś, P a łac L ażan sk y na p ra sk im S ta ry m Mieście. E. M a t e j k o v a , P ro b le m a ty ka m iejskiego re z e rw a tu za b y tk o wego w R u tn e j Górze. K ro n ik a : J. S p i n k a , O rg a n i zacja p ra c p rzy sp o rzą d za n iu p a ń stw ow ego r e je s tr u zabytków n ie ru chom ych w e w schodnioczeskim o k ręgu. J. P a v e l , N aukow a K o n fe re n c ja W ydziału B udow nictw a C ze chosłow ackiej P o lite ch n ik i w P r a dze 1962 r. J. P a v e l , P rz y g o to w an ie w łoskiej k a rty o sa n ac ji i ochronie m ie jsk ich cen tró w h is to rycznych.
R ecenzje: J. M a j e r , W ystaw a zaby tk ó w p rzem ysłow ych w yżyny czeskom oraw skiej w N arodow ym M uzeum T ec h n ik i w P rad ze.
Z e s z y t 8, s. 221—244.
F r. M a r k u s , P o m n ik i h isto rii rew o lu cji w e w schodniej Słow acji.
K. S t é p â n e k , O p ro b le m a ty ce ochrony zabytków w okręgu środkowoczesikim. A. P o s p i s i i o v â , O pew nych fo rm a ch p ro p ag o w an ia p ro b le m a ty k i za b y tk o w ej .w re z e rw a ta c h m ie j skich. J. J e d l i ć k a , O ekonom ii r e m ontów o biektów zaby tk o w y ch w rezerw acie m ie jsk im w L ito m ie- rzycach.
E. M a t ë j k o v â , O p rac ach k o n se rw a to rsk ic h i u ży tk o w a n iu kutno g ó rsk ieg o zam eczka.
R ecenzje: J. H e r o u t : A rc h i te k tu r a w n aro d o w ej czeskiej sp u - ściźnie. P ra ca zbiorow a, 1961 r. J. H e r o u t : D. L ib a l — L. R em i, P o - lićka, P ra h a 1961. L. L o s o s, K o n se rw a c ja d rew n a w P olsce (F. K rz y - sik i M. W alth e ro w a , G rzyby a t a k u ją c e d rew no b u d o w li z a b y tk o w ych oraz śro d k i zarad cze na p rz y k ład zie kościoła w D ębnie, „O c h ro n a Z a b y tk ó w ” zeszyt 3/4, W a rsza w a 1961). L. L o s o s, P o lsk i przy czy n ek do p ro b lem u h y d ro fo b iz ac ji m u ró w (W. D om asłow ski, B a d an ia n ad h y - d ro fo b izacją m u ró w ceglanych „O ch ro n a Z a b y tk ó w ”, zeszyt 3/4, W arszaw a 1961). J. B e n e ś, O ch ro na zab y tk ó w w czasopiśm ie „M u se u m ”, rocznik 1961.
Z e s z y t 9—10, s. 245—304.
J. D o u b n e r o v â , N iek tó re z a g ad n ien ia dotyczące w y k o n a n ia u ch w ały rządow ej o ochronie zabytków . J. P e t r u , O p ro b lem ach bu d o w li ochronnych n a d za b y tk am i a r cheologicznym i. O m ów ienie ochrony zn alezisk archeologicznych sta ły c h z o k re su p ań stw a w ielk o m o raw sk ie - go n a przy k ład ach , w zniesionych w la ta c h p ięćdziesiątych, b u d o w li och ro n n y ch na te re n ie S tareg o M iasta k. U h erskégo H ra d iśte i M ikulczyc. A u to r p o stu lu je kom pleksow e ro z w iąz an ie k o n se rw a c ji ty c h o b ie k tów , p rzy m a k sy m a ln y m za ch o w a n iu su b sta n c ji zab y tk o w ej i u w zględ n ie n iu pierw o tn eg o h istorycznego i n a tu ra ln e g o środow iska. D obór m e tod k o n se rw ac y jn y c h uzależniony je st ty p e m znaleziska, przy czym budow le ochronne p o w inno się s ta w iać jedynie w w y ją tk o w y c h w y
padkach.
J. J a s i u k, O ch ro n a zab y tk ó w przem ysłow ych w Polsce.
M. P a v l i k , H isto ry cz n o -b u d o - w lan e osobliwości zespołu trze ch k am ien ic w P ra d z e p rzy ul. H usa.
J. H r a ś к o, N ie k tó re pro b lem y ochrony zabytków w S łow acji. ,
S. V o d ë r a, P ro b le m y a r c h i tekto n iczn y ch ro zw ią zań re z e rw a tów w iejskich. Z ag a d n ien ie a d a p ta cji obiektów zab y tk o w y ch położo nych w w iejsk ic h re z e rw a ta c h , om ó w ione n a bazie p ra c stu d ia ln y c h w y k o n an y c h przez stu d e n tó w P o lite c h
n ik i P ra sk ie j.
J. K o h o u t e k , O chrona z a b y t ków m a la rstw a w o k ręg u śro d k o w o - czeskim .
L. L o s o s, M etody k o m plekso w ej an alizy za p raw i tynków . O m
ó-w ienie m .in. an alizy chem icznej (ba d anie n a za w arto ść piasku, w ap n ia, d odatków h y d rau liczn y c h i o rg a nicznych), re n tg e n o g ra ficz n ej a n a li zy s tr u k tu r a ln e j (m etoda D eb y e’a — S c h e rre r’a) i te rm icz n ej an alizy ró ż nicowej — w p rzy p a d k a c h b ad a n ia na za w arto ść m in e ra łó w ilastych.
K ro n ik a : L. K a l m a n , O gólno- słow acki a k ty w k o n se rw ato rsk i.
R e je str alfa b ety c zn y do całego rocznika.
Spis tre śc i do całego rocznika.
K le m e n s K o czo ro w ski
STU D IES IN CONSERVATION. The J o u rn a l of th e I n te rn a tio n a l In stitu te fo r C onservation of H isto ric and A rtistic W orks. E tu d es de C onservation. Le J o u rn a l de l ’In s ti t u t I n te rn a tio n a l pour la C o n se rv a tio n des O b jets d ’A rt e t d ’H istoire. K w a rta ln ik . W yd. The I n te r n a tio n a l In s titu te fo r th e C o n serv atio n of H isto ric an d A rtistic W orks (IIC), London. R ocznik 1962.
Z e s z y t 1, s. 34, ilu stra cje
C. W o l t e r s , H. K ü h n . B e h a v io u r of P a in te d Wood P an els u n d e r S tro n g Illu m in atio n . (Zacho w an ie się m alo w id eł na p o d o b ra ziach d rew n ia n y ch pod w pływ em silnego ośw ietlenia), s. 1—9, 1 t a bela, 5 w ykresów , str. w jęz. f ra n cuskim . Z agrożenie m a lo w id eł na p o d o b raz iac h d rew n ia n y ch w n a s tę p stw ie n a p rę ż e ń w yw ołanych w z ro stem te m p e ra tu ry podczas o św ie tla n ia siln y m i źródłam i św iatła. R óż nice n ag rz e w a n ia się po stro n ie m a lo w an e j i n iem alo w an ej oraz w z a leżności od w alo ru b a rw sta n o w ią p rzy c zy n ę n ierów nom ierności n a p r ę żeń m ogących p row adzić do o d ksz tałceń , a n a w e t sp ę k a n ia podo b raz ia. A u to r zw raca uw ag ę na w zro st zagrożenia w zw iązku ze zw iększeniem się częstotliw ości w y k o n y w a n ia zdjęć fo to g raficzn y ch i rozpow szechnieniem się te lew izji, zw łaszcza b arw n ej, p ro p o n u ją c za sto so w a n ie środków z a b ez p ie cza ją cych (w e n ty la to ry , izolacja ciep ln a reflek to ró w ), k tó re je d n a k n ie u su w a ją całkow ice niebezpieczeństw a.
P. L l o y d J o n e s . Som e O b se rv a tio n s on M ethods fo r Id e n ty - fy in g P ro te in s in P a in t M edia. (K il k a u w ag со do m etod id e n ty fik a c ji su b s ta n c ji białkow ych w spoiw ach
m a larsk ic h ), s. 10— 16, 4 il., str. w jęz. fra n cu sk im . K ry ty cz n y przegląd n ajczęściej stosow anych m etod. Po stw ie rd z en iu n ie p ełn e j efe ktyw ności dotychczasow ych m etod a u to r zdaje sp raw ę z zastosow ania now ej m e tody im m unologicznej, polegającej na m ik roskopow ym b a d a n iu zacho w an ia się su b sta n c ji białkow ych w ro ztw o rze żelatynow ym w obecno ści a n ty se ru m .
B. M a r c o n i , Some T ests on th e Use of W ax fo r F ix in g F lak in g P a in t on Illu m in a te d P a rc h m e n t. (K ilka p ró b za stosow ania w osku do u tw ie rd z en ia łuszczącej się fa rb y na p e rg a m in ac h ilum inoiw anych), is. 17— 21, 6 il., str. w jęz. fra n cu sk im . Z a stosow anie w osków do u tw ie rd z e nia łuszczących się fa rb n a trze ch p e rg a m in ac h ilu m in o w an y ch z XV w. R odzaje m ieszanek, sposób w y k o n a n ia zabiegu. U zyskane w y n ik i o k a zały się zad o w alające w p rze ciw ie ń stw ie do za stosow ania alko h o li p o liw inylow ych, w yw ołu jący ch zm iany b a rw i d e fo rm a c ję pow ierzchni.
O. W ä c h t e r , The R e sto ratio n of th e „V ienna D ioscorides”, (R eno w acja „D ioscoridesa W iedeńskiego)”, s. 22—26, 6 il., str. w jęz. f ra n c u skim . R en o w acja pochodzącego z 512 r., b iz an ty jsk ieg o m a n u sk ry p tu pergam inow ego, którego głów ną część sta n o w i zielnik wg dzieła D io scoridesa (I w. n. e.), z a w ierając y 479 ilu s tra c ji m alo w an y ch w ielo b arw n ie . S ta n zachow ania, uszko dzenia, p rze b ieg ren o w ac ji z za sto sow aniem re g e n e ra c ji p erg a m in u p rzy użyciu e m u lsji stan o w iącej w y ciąg z now ego p erg am in u , w yniki. H. J ę d r z e j e w s k a , S am p lin g P re c a u tio n s in th e A nalysis of M e ta llic A n tiq u ités. (O strożności przy p o b ie ra n iu p ró b ek w b a d a n iu z a b y tk ó w m etalow ych), s. 27—32, 3 il- str. w jęz. fra n cu sk im . T rudności p rzy an alizie p ró b ek z zaby tk ó w m e talow ych i b a d a n iu m e to d am i n ie n i szczącym i, zasady w łaściw ego p rz e pro w ad zen ia b a d a ń p o zw alające na uzyskanie p o p raw n y ch w yników (szkodliw ość oczyszczania z p ro d u k tów k o ro zji d la należytego d o k o n a nia badań).
R ecenzje. H. J. P 1 e n d e r - l e i t h , P. P h i l i p p o t (zebr. i wyd.). C lim atology and C o n serv atio n in M useum s. (C entre I n te rn a tio n a l d ’E tudes p o u r la C o n serv atio n e t la R e sta u ra tio n des B iens C ulturels). „M useum ” X III (1960), n r 4, s. 202— 289), (N. Stolow ), s. 33—34.
Z e szy t 2, s. 36, ilustracje.
B. M ü h l e t h a l e r , T h e R e search L a b o ra to ry of th e Swiss N atio n al M useum a t Z ü rich . (La b o rato riu m b adaw cze S z w a jc a rsk ie go M uzeum N arodow ego w Z u ry chu), s. 35—42, 1 plan, 5 il., str. w jęz. fra n cu sk im . P o w stan ie , za dania, p erso n e l i w yposażenie n o wo zorganizow anego la b o ra to riu m badaw czego, przew idzianego dla z a spokojenia p otrzeb nie ty lk o S zw aj carskiego M uzeum N arodow ego, ale rów nież innych placów ek k r a jo w ych.
S. G i g e r. R educing S c a tte re d L ig h t in th e P h o to m ic ro g rap h y of O paque C ross-S ections. (Z m n iejsze nie ro zproszenia św ia tła w m ik ro fo to g rafii niep rzezro czy sty ch p rz e k ro jów poprzecznych), s. 43—47, 1 t a bela, 21 il., str. w jęz. fra n c u sk im . W yniki za stosow ania p rzesło n y o ch ro n n ej i św ia tła spolaryzow anego do m ik ro fo to g rafii b a rw n e j n ie p rz e zroczystych p rze k ro jó w poprzecz nych celem zm niejszenia ro zp ro sze n ia św iatła, zilu stro w an e licznym i p rz y k ła d a m i zdjęć w y k o n an y c h p rzy użyciu obu sposobów o ddzielnie lub łącznie w p o ró w n a n iu ze zd jęciam i sporządzonym i w o św ie tle n iu zw y k łym . Z a le ty i w ad y zastosow anych m etod.
R. M. Or g a n, A re A n alyses of U nco rro d ed A n cie n t A lloys R e p re se n ta tiv e ? (Czy an alizy n iesk o ro d o - w an y ch stopów daw n y ch są m ia rodajne?), s. 48—55, 3 il., str. w jęz. fra n cu sk im . P o lem izu jąc z tezam i a rty k u łu d r H. Ję d rz e je w sk ie j („ S tu dies in C o n serv atio n ” 1962, n r 1, s. 27—30), a u to r odpow iada tw ie r dząco na p y ta n ie po staw io n e w ty tule. A rty k u ł z a w iera opisy dw óch zad o w alający ch m etod p o b ie ra n ia p róbek: je d n ej dla m e ta lu w o d le w ach, d ru g iej dla m e ta lu kutego. Na zasadzie dośw iadczenia i te o rii a u to r dochodzi do w niosku, że oczy szczenie z p ro d u k tó w k o ro zji nie podw aża uzyskanych re z u lta tó w analiz oraz że w y n ik i b a d a ń obecnej s tr u k tu r y m e ta lu niesko ro d o w an eg o m ogą być m ia ro d a jn e dla jego s tr u k tu r y p ie rw o tn e j, o ile za ch o w ane zostały w a ru n k i praw id ło w eg o p o b ie ra n ia próbek.
R. K o z ł o w s k i , A N ew C radlę M odel. (Nowy m odel p ark ie tu ), s. 56—66, 15 il., str. w jęz. f r a n cuskim . P o d o k o n an iu k ry ty cz n eg o p rze g ląd u dotychczasow ych m etod p ark ie to w a n ia a u to r pod aje opis
w ynalezionego przez siebie p a r k ie tu d la o b iek tó w na podobraziu s p a czonym lub o k rę ty m usłojeniu, u w zględniającego s tr u k tu r ę d re w n a i pozw alającego na unik n ięcie w ad p ark ie tó w uprzed n io stosow anych. P or.: R. K o z ł o w s k i , N ow a apa
ratura do k o n serw a cji obrazów na d rew n ie i n o w y rodzaj p a rkietu . N o w y m o d el p a rk ietu . „O chrona Z a
b y tk ó w ” X III (1960), s. 70—78. R ecenzje. Rom e C e n tre w orks and pu b licatio n s. O m ów ienie w y d aw n ic tw za la ta 1961—62. R. D e schiens, C. Coste, La L u tte co n tre les In sectes R a v ag e u rs des O euvres d ’A rt en Bois S culpté. Rom e C e n tre P u b lica tio n n r 4, Rzym 1961, (G. T hom son), s. 67—68.
N ekrologia. H e rm a n n L ohe ( + 3. IV. 1962), w sp o m n ien ie p o śm ie rt ne, (C. W olters), s. 69—70.
Z e s z y t 3, s. 39, ilustracje.
R. D. B u c k , Is C rad lin g the A nsw er? (Czy p a rk ie to w a n ie je st rozw iązaniem ?), s. 71—74, 1 il., str. w jęz. fra n c u sk im . Na podstaw ie o b se rw ac ji zachow ania się p a rk ie to - w anych o biektów w k lim acie S ta nów Z jednoczonych A. P., w y k a z u jącym znaczne w ah a n ia te m p e ra tu r, a u to r — o d p o w iad a ją c na p y ta nie postaw ione w ty tu le — dochodzi do w niosku, że p a rk ie to w a n ie nie może być uw ażane za doskonały sposób zabezpieczenia m a low ideł na podobraziach d re w n ia n y c h i że n a leży dążyć do w y p ra co w a n ia k o rzy stn iejszy ch rozw iązań w op arciu 0 b ad a n ia technologiczne oraz u w zględniając k o n tro lę w ilgotności 1 klim aty zację.
A. E. W e r n e r , R. M. O r g a n , The N ew L a b o ra to ry of th e B ri tish M useum . (Nowe la b o ra to riu m M uzeum B rytyjskiego), s. 75—87,5 il., str. w jęz. fra n cu sk im . P ow stanie, zadania, p erso n el, układ i p rz e z n a czenie pom ieszczeń oraz w yposaże nie m ech an iczn e i in sta la c y jn e n o wego la b o ra to riu m M uzeum B r y ty j skiego ze szczególnym u w zględnie niem urząd zeń sp e cja ln y ch i m ożli w ości dosto so w an ia do w ielorakich funkcji. P or. rozszerzone ujęcie: R. M. O r g a n , N o w e laboratorium B ritish M u seu m i jego fu n k c jo n o
w anie p ra k ty c zn e , w niniejszym ze
szycie „O chrony Z a b y tk ó w ”, s. 28. F. L i h 1. On th e C ause of Tin Decay in th e S arco p h a g i of th e „ K a p u z in e rg ru ft”. (O przyczynie ro zk ła d u cyny w sa rk o fa g a c h z ,,K ajpuzinergruft”), s. 88— 106, 33 il., str. w jęz. fra n cu sk im . S p ra w o z d a nie z b a d a ń n ad przyczyną ro z k ła d u sark o fag ó w cynow ych w k ry p cie ce sa rsk iej kościoła k ap u cy n ó w w W iedniu. P o p rz ed z ają ce p o djęcie środków zaradczych b a d a n ia ch e m iczne, m e talo g ra ficzn e i ra d io g ra ficzne nie p o tw ie rd z iły p rzypuszcze nia w y stą p ie n ia tr ą d u cynow ego, w y k az u jąc , że p rzy czy n ą zniszczeń je st koro zja w y w o łan a u tle n ia n ie m w n a s tę p stw ie w pływ ów te m p e ra tu r y i w ilgotności. Z a w y s ta rc z a ją ce zabezpieczenie u znano w p ro w a dzenie k lim aty z ac ji w krypcie. P o tw ie rd z a ją c e o trzy m an y r e z u lta t w yniki pom ocniczych b a d a ń n a k a zu ją p o d ać w w ątpliw ość p o chop ne p oczytyw anie zbliżonych o b ja w ów ro zk ła d u obiektów cynow ych, zw łaszcza o sto p ach za w ie ra ją c y c h zanieczyszczenia, za n a s tę p stw a t r ą du cynowego.
R ecenzje. E. R. С a 1 e y, A n a lyses of A n cie n t G lasses 1790—1957. A C om prehensive an d C ritica l S u r vey. „T he C orning M useum of G lass M onographs”, t. I, 1962, (J. P h ilip pe), s. 107—108. E. S c h i a V i, II S ale d ella T e rra , M ediolan 1961, (G. T orraca), s. 108—109.
Z e s z y t 4, s. 34, ilustra cje.
R. M. S e b о r g, R. B. I n v e - r a r i t y . C o n serv atio n of 200-year- old W ater-lo g g ed B oats w ith P o ly eth y len e Glycol. (K onserw acja d w u stu le tn ic h n am okłych łodzi za pom ocą glikolu polietylenow ego), s. 111—120, 1 ta b ela , 4 il., str. w jęz. fra n cu sk im . K o n serw acja, w y d o b y tych w I960 r. z jezio ra L ake G e o r ge (Stan Nowy Jo rk ) łodzi z a b y tk o wych, przez za n u rzen ie w 50-pro- centow ym ro ztw o rze w odnym g lik o lu p o liety len o w eg o -1000 zapobiegła odkształceniom (pękanie i łuszcze nie się) po w yschnięciu. R ów nież do reg e n eracji, silnie w sk u te k b ezp o średniego w ysuszenia uszkodzonych, próbek zastosow anie tegoż śro d k a
dało w yniki zado w alające, um ożli w iając lik w id a cję od k ształceń i k o n solidację d rew n a. D odatkow ym i z a le tam i opisan ej m etody są łatw o ść i szybkość w y k o n an ia oraz tr w a łość u zy sk an y ch w yników .
A. F r a n c e - L a n o r d . Le P o lissage É le ctro ly tiq u e et les R é p li ques T ra n sp a re n te s. (P olerow anie e lek tro lity cz n e i p rzezroczyste r e p liki), s. 121—134, 6 tabl., str. w jęz. angielskim . N ow a uproszczona m e toda nie niszczącego b ad a n ia m e ta li za pom ocą p o le ro w a n ia e le k tro li tycznego i sp o rzą d za n ia p rzezroczy stych „ re p lik ” plasty czn y ch przez n an iesien ie w a rs te w k i specjalnego w ern ik su , p rz e jm u ją c e j cechy m ie j sca bad an eg o i po odjęciu łatw ej do o b se rw ac ji m ikroskopow ych. Z a le tam i now ej m eto d y są p ro sto ta i szybkość w y k o n an ia , taniość oraz ułatw ien ie m ikroskopow ego b ad a n ia dużych lu b niem ożliw ych do p rz e n iesienia obiektów , je d n a k o trzy m an e p rze d staw io n y m sposobem „ re p lik i” nie sta n o w ią doskonałego odpow iednika p rze k ro jó w w głęb nych.
R. K o z ł o w s k i , An A p p a ra tus for G luing S p lit P anels. (A pa r a tu r a do sk le ja n ia spęk an y ch po dobrazi d rew n ian y ch ), s. 135—140, 5 il., str. w jęz. fra n cu sk im . Opis budow y i zastosow ania, w ynalezio nego przez a u to ra , urząd zen ia do sk le ja n ia sp ę k an y c h podobrazi d rew n ian y ch , zw łaszcza o częściach odkształconych odm iennie n a sk u te k zróżnicow anej s tr u k tu r y d rew na. P or.: R. K o z ł o w s k i , Nowa
aparatura do k o n serw a cji obrazów na d re w n ie i n o w y rodzaj parkietu. A p aratura do k o n serw a cji obrazów na drew nie. „O chrona Z abytków ”
X III (1960), s. 66—69.
R ecenzje. R. F. T y 1 e с o t e. M etallurgy in A rchaeology, 1962, (R. M. O rgan), s. 141—143. B ulletin d ’in fo rm a tio n su r la P athologie des D ocum ents e t le u r P ro te ctio n aux A rchives de F ra n ce , n r 1 (1961). Wyd. D irection des A rchives de F rance, (A. E. W erner), s. 144.
Indeksy rocznika.
