220 Kronika
ZEBRANIE Z A K ŁA D U HISTORII N A U K SPOŁECZNYCH IHNOiT PAN
4 października 1979 r. w M uzeum Z iem i odb yło się pierwsze pow akacyjne zebranie Zakładu H istorii N au k Społecznych. Tem aty poszczególnych referatów zostały skoncentrow ane w o k ó ł jednego zagadnienia, albowiem zam ierzeniem kierow nika Zakładu — doc. Ireny Sta- siewicz-Jasiukowej — o czym nadm ieniła ona w e w prow adzeniu — b yło dok onan ie konfrontacji w yn ik ów badań d otyczących jednego problem u w różnych epokach historycznych. Tym centralnym tem atem b yła Geneza nowoczesnego kształcen ia wojskowego w R zeczypospolitej w X V II— X V II I wieku.
D o c. K arolina Targosz w referacie pt. Z abiegi o utw orzem ie A kadem ii R ycersk iej w Polsce w wieku X V II oraz studia zagraniczne szlach ty p o lsk iej przedstawiła kom p lek sow o — p o czynając od X V I wieku — inicjatywy utw orzenia w Polsce szkoły w ojskowej dla szlachty. Zajmując się głów nie wiekiem X V II sięgnęła jednak również d o wieku X V I, a m ianow icie d o dzieła Andrzeja Frycza M odrzew skiego De república emendando.
M gr Jan K ozłow ski w swym kom u nikacie Z ¡752 roku nieznany p ro je k t założenia S zk o ły Inżynierów W ojskowych p r z y B ibliotece Załuskich ukazał inicjatywę utw orzenia szkoły o profilu w ojskow ym , poprzedzającą bezpośrednio pierwszy X V III-w ieczny zrealizow any projekt w postaci Szkoły Rycerskiej.
Ostatni z referatów, w ygłoszony przez doc. W ładysława M arię G rabskiego — Spór o wie d zę w bjskow ą w głów nych system ach edukacyjnych w X V III wieku w P olsce — zam knął ten m onotem atyczny cykl.
R efereaty spotkały się z dużym zainteresow aniem i w yw ołały ożyw ioną dyskusję wśród przybyłych na zebranie pracow ników Zakładu i zaproszonych gości. U jęcie zagadnienia w tak dużym przekroju czasow ym spraw iło, że naw et ci spośród zebranych, którzy w dotychcza sowej pracy badawczej nie zajmow ali się historią edukacji wojskow ej, m ieli m ożność zetknięcia się z tym problem em w interesujących ich okresach historycznych.
D yskusja skupiła się na kilku problem ach, które uznane zostały za centralne: l D-jak ie były przyczyny niezrealizow ania konkretnych program ów utw orzenia szkół w ojskow ych i dla czego dop iero w X V III w ieku te inicjatywy i zamierzenia o długotrwałej tradycji m ogły być urzeczyw istnione (doc. Z ofia W ardęska, d oc. Ryszard W. W ołoszyński); 2 ° — jak w yobraża n o sob ie treść nauczania w p oszczególnych projektach (dr Franciszek B ronow ski); 3° — oryginalność polskich propozycji w konfrontacji z istniejącym i program ami zagranicznych szkół w ojskow ych (dr Julian D ybiec, doc. Ryszard W. W ołoszyński).
• D o c . Tadeusz M . N o w a k z W ojsk ow ego Instytutu H istorycznego — od w ielu lat zajmu- jacy się historią w ojskow ości — ustosu nkow ał się d o poszczególnych referatów, podkreślając m iędzy innym i walory kom unikatu Jana K ozłow sk iego, który przedstawiając nieznany pro jekt utw orzenia szkoły wojskowej przy Bibliotece Załuskich w zbogacił historię edukacji w ojskowej. A nalizując referat W. M . G rabskiego doc. T. M . N o w a k sugerow ał autorowi w ykorzystanie uzupełniających m ateriałów d o historii w ojskow ości, jak np. regulam iny. Wgląd w tego typu źródła um ożliw iłby pogłębienie tematu w interesującej autora sferze społecz nej i obyczajowej.
D yskusję zakoń czon o konkretnym i w nioskam i, przydatnymi w dalszej pracy nad przedsta w ionym i tekstam i, a także — poprzez uw zględnienie pytań i kw estii spornych w ynikłych podczas dyskusji — autorzy referatów uzyskali m ożliw ość lepszego sprecyzow ania problem ów .
M arek Troszyński (Warszawa)
HISTORIA NAUKI I TECHNIKI N A W Y S T A W A C H M U Z E A L N Y C H
U pow szechniające historię nauki i techniki wystawy m uzealne na o g ó ł nie m ają swych katalogów . Zw ykle każde m uzeum posiada grono stałych sym patyków , którzy — poza skrom ną zresztą reklam ą oficjalną — szerzą wśród znajom ych inform acje o ciekaw szych ekspo
