Marek Michalak, Order Uśmiechu – wspólny świat dzieci i dorosłych Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu, Warszawa 2020

(s. 505–512) 505

Adam Solak

Marek Michalak, Order Uśmiechu – wspólny świat dzieci i dorosłych Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu, Warszawa 2020 W moim domu i w sercu zagościł Janusz Korczak, którego dorosłemu często trudno zrozumieć, gdyż próbuje to zrobić tylko przez symboliczne okulary świata dorosłych.

(Marek Michalak)

Na rynku wydawniczym pojawiają się książki z zakresu dydaktyki i peda-gogiki dziecka, dzieciństwa oraz dorosłości; książki, które dają tylko teoretyczną wiedzę o dziecku i dorosłym, wiedzę, która zamyka się w sztywnej parametryza-cji. Nie chcę tutaj wchodzić w dyskurs ich wartościowania, ale w pytania o sens i celowość. Albert Einstein, uczony i wirtuoz najwyższej klasy, uważał, że są dwa kryteria prawdziwości naukowej teorii – jej empiryczne potwierdzenie i jej we-wnętrzne piękno. Empiria i piękno są symptomem prawdziwości.

I oto do rąk Czytelników trafiła książka Marka Michalaka Order Uśmiechu – wspólny świat dzieci i dorosłych, publikacja, której konceptualizacja zawarta jest w empirii historyczności Orderu Uśmiechu i możliwym pięknie w relacji wzajem-nego obdarowywania się na płaszczyźnie dziecko – dorosły.

Recenzje

506 (s. 505–512)

Tym razem na planie pierwszym staje pytanie nie o to, co dorośli dają lub powin-ni dać dzieciom, ale o to, czym dzieci obdarowują wyjątkowych, nadzwyczajnych dorosłych. Takim dziecięcym darem jest Order Uśmiechu – fenomen pedagogiczny, wyjątkowe działanie i oryginalna instytucja w skali polskiej i międzynarodowej. Order Uśmiechu sprawia, że dzieci i dorośli spotykają się we wspólnej korczakow-skiej przestrzeni, we wspólnym świecie dzieciństwa wychylonego w stronę dorosło-ści i dorosłodorosło-ści, która nie zatraca wektora dzieciństwa. Jest to otwarta przestrzeń”. Wczytawszy się w recenzowaną publikację, mogę stwierdzić, że mamy w każ-dej z jej siedmiu rozdziałów do czynienia z intelektualną, akademicką, opatrzoną precyzyjnie naukową obiektywną uczciwością i doświadczeniem Autora –Rzeczni-ka Praw Dziec–Rzeczni-ka dwóch –Rzeczni-kadencji (2008–2018), człowie–Rzeczni-ka łączącego bycie ojcem, wychowawcą i nauczycielem akademickim, Kanclerzem Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu oraz kierującym międzynarodowym ruchem korczakowskim jako Przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka.

Książka napisana jest w duchu twórczej innowacyjności, nie tylko pozwala zdobyć nową wiedzę o relacji dziecko – dorosły w konstelacji Orderu Uśmiechu, ale dotychczasową uporządkować i scalić, by powstawały nowe dzieła naukowe i praktyczne inicjatywy ubogacające nie tylko świat nauki, ale zagospodarowują-ce praktyczną przestrzeń życia w harmonii jedności dziecka i dorosłego. Można stwierdzić, że racjonalność i mądrość publikacji nie tylko ocala od zapomnienia myśl Korczaka, dzieła Kawalerów Orderu Uśmiechu, ale pozwala ocalić od zagu-bienia się dzisiejszemu dorosłemu w coraz to bardziej złożonym byciu dzieckiem we współczesnym świecie. Rodzicowi, uczniowi i nauczycielowi.

Przez zawartość poszczególnych rozdziałów czytelnik publikacji zrozumie, że ma do czynienia z integralnością empirii życia i naukową dociekliwością, które pokazują prawdę o relacyjności dziecko – dorosły. Poszczególne rozdziały pozwa-lają czytelnikowi na zgłębienie relacji i więzi w różnorakich odniesieniach – oso-bistych, zawodowych, społecznych, instytucjonalnych. Odczytując myśl Korczaka, Kawalerów Orderu Uśmiechu, ma się przeświadczenie, że właściwe relacje dziecko – dorosły, dorosły – dziecko nie posiadają asymetrii oddziaływań, ale symetrycz-ność wzajemności. To co „stare” (historyczne) w czasie współczesnych, globaliza-cyjnych „przemian” nie musi być w zapomnieniu, ale może jawić się jako „nowe” w kategorii naukowo-praktycznego odczytania tej myśli. Ma to w analizowanej publikacji zasadnicze znaczenie, dzięki czemu przestrzeń relacyjności posiada swój dynamizm piękna i nie musi zanudzać, wymaga trudu, dając nowe impulsy do osobowościowo-społecznego doskonalenia się. Bez cienia wątpliwości stwierdzam, że każdy rozdział w recenzowanej publikacji posiada swoją mądrość, a nie tylko kompilacyjną wiedzę. Mądrość ta jest gwarantem ładu i twórczej relacji dziecko – dorosły; a co za tym idzie, prowadzi do ładu społeczeństwa demokratycznego.

Recenzje

(s. 505–512) 507 Łączy również ta książka zalety interesującej poznawczo i poprawnej meto-dologicznie publikacji naukowej, jak również nośnika o charakterze aplikacyjnym. Order Uśmiechu – wspólny świat dzieci i dorosłych posiada niewątpliwie walory teoriopoznawcze i wnosi cenny wkład do pedagogiki, socjologii, psychologii oraz innych nauk. Nie tylko obliguje czytelnika do spojrzenia na powyższe kwestie okiem analitycznego teoretyka, ale również wskazuje pola aktualnych zastosowań i dalszych badań naukowych czy konferencji.

Książka napisana jest dobrym językiem, opiera się na solidnej wiedzy Auto-ra. Szata graficzna, struktura, łącznie z indeksem osobowym, stanowi (wcale nie dodatkową) jej wartość. Powinna być zarekomendowana szerokim rzeszom czytel-nikom czy też instytucjom, którym w prawdzie czynu, a nie tylko „pustosłowiu” zależy na dojrzałej i mądrej relacji dziecko – dorosły. Sięgnąć po nią powinni nie tylko nauczyciele akademiccy, szkół różnych szczebli i profili, lecz także rodzice i wychowawcy oraz osoby aktualnie odpowiedzialne w dykasteriach ministerial-nych za edukację i wychowanie.

(pp. 489–496) 489

Adam Solak

Marek Michalak Order Uśmiechu – wspólny świat dzieci i dorosłych (The Order of the Smile – the world shared by children and adults) International Chapter of the Order of the Smile, Warsaw 2020 Janusz Korczak, whose ideas are often difficult for an adult to understand because they try to understand them only through the symbolic glasses of the adult world, has found a place in my home and heart.

(Marek Michalak)

On the publishing market we can find books on didactics and pedagogy related to the child, childhood and adulthood; books that only provide theoretical knowledge about the child and the adult, knowledge that is bound by rigid parameterization. I do not want to discuss their value here, but answer the questions of their meaning and purpose. Albert Einstein, a scientist and virtuoso of the highest class, believed that there are two criteria for determining the truthfulness of a scientific theory – its empirical confirmation and its inner beauty. Empirical evidence and beauty are symptoms of truthfulness.

And so, Marek Michalak’s book The Order of the Smile – the world shared by children and adults was handed over to the readers; a publication the conceptualization of which is contained in the empirical evidence of historicity of the Order of the Smile and the possible beauty in the relationship of mutual bestowing on the level of child – adult relations.

Book Review

490 (pp. 489–496)

but should also be an excellent imperative giving new impulses for “new times” in the category of “new education” or self-education. I fully support the words of Barbara Smolińska-Theiss from the preface of the reviewed publication, that “the book by dr Marek Michalak talks about giving, gifts and about bestowing. This time the question that comes to the forefront is not what adults give or should give to children, but what children give to exceptional, extraordinary adults. Such children’s gift is the Order of the Smile – a pedagogical phenomenon, a unique activity and an institution that is original on a Polish and international scale. The Order of the Smile brings children and adults together in a common Korczakian space, in a common world of childhood leaning towards adulthood, and adulthood that does not lose the elements of childhood. It is an open space”.

Having read through the reviewed publication, I can say that in each of its seven chapters we are dealing with intellectual, academic, precisely described scientific objective honesty and experience of the Author – the Ombudsman for Children for two terms (2008–2018), a man combining the role of a father, educator and academic teacher, the Chancellor of the International Chapter of the Order of the Smile, and the person heading the international Korczak movement as the President of the International Janusz Korczak Association.

The book is written in a spirit of creative innovation and not only allows us to gain new knowledge about the relationship between the child and the adult in the constellation of the Order of the Smile, but also to organize and integrate existing knowledge to create new scientific works and practical initiatives that enrich not only the world of science, but also develop practical space for the child and the adult to live in harmony and unity. It can be concluded that the rationality and wisdom of the publication not only saves Korczak’s ideas and the work of the Knights of the Order of the Smile from oblivion, but also saves the contemporary adult from getting lost in the increasingly complex role of being a child in the modern world. To parents, students and teachers.

Book Review

(pp. 489–496) 491 its own wisdom, it is not just a compilation of knowledge. This wisdom is the guarantor of order and a creative relationship between the child and the adult; and thus leads to the order of a democratic society.

This publication, with its cognitive fields, shows in a precise way how the path, which is the relationship between the world of the child and the world of the adult, permanently demands enrichment.

The book also combines the advantages of a cognitively interesting and methodologically correct scientific publication as well as a medium of an applicative nature.

The Order of the Smile – the world shared by children and adults has undoubtedly a theoretical and cognitive value and makes a valuable contribution to pedagogy, sociology, psychology and other fields of science. It not only obliges the reader to look at the above issues with the eye of an analytical theorist, but also points out fields of current applications and further research or conferences.

The book is written in good language and is based on the author’s sound knowledge. The graphic design and structure, including the personal index, constitute its value, not surplus at all. It should be recommended to a wide range of readers or institutions who care about a mature and wise child – adult relationship in the truth of action, not just in “empty words”. The book should be read not only by teachers at universities, schools of various levels and profiles, but also by parents and educators, as well as those currently responsible for education and upbringing in ministerial dicasteries.