WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/ 2019
JĘZYK POLSKI
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA Uwagi:
1. Model zawiera przykładowe odpowiedzi. Odpowiedzi zdającego mogą przybierać różną formę językową, ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu.
2. Za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną – punkty cząstkowe, jeśli tak wskazano w modelu. Nie przyznaje się ułamków punktów. Za brak odpowiedzi lub odpowiedź błędną przyznaje się zero punktów.
3. Za błąd rzeczowy w odpowiedziach dotyczących lektury nie przyznaje się punktu.
Nr zadania
Proponowana odpowiedź Punkty Pkt.
cząstkowe
1. Np.:
Lp. Część wiersza
Obraz Poetycki
Funkcje obrazu poetyckiego
1. część 1. Oddanie radości/
szczęścia/ zadowolenia uczniów.
2. część 2. Ukazanie wakacyjnej
różnorodności/
swobody zachowania.
Pokazanie zmian stylu życia podczas wakacji.
3. część 4.
lub część 5.
lub część 6.
Oddanie fascynacji wsią.
Oddanie zachwytu okolicą.
Obserwacja przyrody.
Zdynamizowanie pejzażu.
Tworzenie atmosfery sielanki.
4. część 7. Pokazanie trudów
tworzenia/ braku natchnienia/bezsilności.
Przedstawienie
kłopotów z zamianą przeżyć na słowa.
Oddanie piękna natury i spokoju, jaki przynosi.
3 3 punkty za 8-7 poprawnych odpowiedzi 2 punkty za
6-5 poprawnych odpowiedzi 1 punkt za 4 poprawne odpowiedzi
2. 1. porównanie
- zaskoczenie odbiorcy skojarzeniem hałasu rozjeżdżającej się młodzieży z trzepaniem dywanu;
- zwrócenie uwagi na wakacyjne odświeżenie słownictwa skostniałego w szkole.
metafora
- uwypuklenie siły i szybkości mówienia;
- oddanie radości/ szczęścia/ zadowolenia uczniów;
2. neologizm
- oddanie autorskiej wizji świata;
- wzbogacenie języka wypowiedzi.
metafora lub pytanie retoryczne - zastanawianie się nad zadaniami poety;
- pokazanie trudów tworzenia/ bezsilności/ braku natchnienia.
- przedstawienie kłopotów z zamianą przeżyć na słowa.
aluzja literacka
- nawiązanie do lipy czarnoleskiej/do poezji Jana Kochanowskiego.
3. wykrzyknienie
- nadanie wypowiedzi emocjonalnego charakteru (np.
ukazanie zachwytu);
hiperbola lub metafora
- podkreślenie kształtu okolicy/ przecięcia jej przez strumień;
- wyeksponowanie niezwykłości pejzażu.
instrumentacja głoskowa lub onomatopeja lub aliteracja
- nadanie tekstowi szczególnej wartości brzmieniowej/
naśladowanie szumu wody/ odgłosów przyrody.
Nie uznajemy definicji środka stylistycznego jako funkcji.
3 3 punkty za 6 poprawnych
odpowiedzi (nazwa środka
oraz funkcja) 2 punkty za 5-4 poprawne
odpowiedzi (nazwa środka
oraz funkcja) 1 punkt za 3 poprawne odpowiedzi (nazwa środka
oraz funkcja)
3. A. futro - futrzak, futrzany, futrzarski, futrzarstwo dopuszczalne: futrzarz, futrzasty
B. słowo - słówko, słóweczko
C. wiosna - wiosenny, wiosenka, wiosennie;
futro - futerko
3 po 1 punkcie za każdą prawidłową
odpowiedź
4. Np.:
a) dialektyzacja
- gwarowe nazwy na określenie czasu, przyrody;
- gwarowa fleksja/ odmiana/ końcówki czasowników;
- gwarowe partykuły, wykrzykniki i spójniki.
b) archaizacja - czas zaprzeszły;
- archaizmy;
- szyk przestawny.
c) środowiskowa, żargon uczniowski - obecność przezwisk;
- uczniowskie określenia nauczycieli;
3 po 1 punkcie za każdy przykład (nazwa stylizacji oraz
dwie cechy)
- potoczne nazwy banknotów;
- kolokwializmy/ wyrazy potoczne w nazywaniu emocji.
5. Np.:
1. zwrot do słuchacza:
Proszę kolegów.
2. przedstawienie sytuacji:
Na terenie szkoły zwalczają się dwie tendencje, czyli dążenia. Tendencja gogów i tendencja uczniów.
3. podsumowanie przemówienia:
- Zlecono mi zawiadomić was, że wyznaczono wam miesięczny termin dla uspokojenia wzburzonego Ciała.
- ... wyznaczono wam miesięczny termin dla uspokojenia wzburzonego Ciała.
4. sformułowania o charakterze oceniającym, np.:
- tłustymi pulpetami wiadomości;
- ogólnego charłactwa;
- nieumiarkowanym i zachłannym gogom;
- niebezpieczne zagrożenie;
- groźny niepokój;
- przykre sondy;
- chorobliwe ruchy Ciała;
- złota równowaga.
5. nawiązanie kontaktu ze słuchaczami (oprócz wstępu), np:
- wy, klasa ósma A - kolego
- do was - wam
3 3 punkty za 5 poprawnych
odpowiedzi 2 punkty za 4 poprawne odpowiedzi 1 punkt za 3 poprawne odpowiedzi
6. Np.:
A. Szekspir/ Lepki
- zaangażował do sztuki "Przebudzenie Afryki";
- kształcił umiejętności aktorskie bohaterów;
- uratował bohaterów przed dyrektorem w trakcie przedstawienia o Afryce;
- obiecał zemstę za porwanie;
- sprzedał bohaterom sposób na Alcybiadesa;
- przedstawił pełną charakterystykę prof. Misiaka;
- tłumaczył, czym jest czas ochronny nauczyciela;
- tłumaczył szczegółowe zasady SPONY (NUPUM, WAB-u, systemu pytania według nazwisk).
B. pani Lilkowska
- pokazała nauczycielską dobroć, życzliwość, ufność, cierpliwość i wiarę w uczniów;
- sprawiła, że uczniowie wykorzystywali swój spryt i wrażliwość nauczyciela na ich krzywdę;
- spowodowała, że bohaterowie przestali się uczyć;
- jej smutek w trakcie pożegnania sprawił, że zrozumieli, jaki błąd popełnili/ odczuli żal za swoje czyny;
- po jej odejściu inni nauczyciele oszczędzali jej uczniów.
3 3 punkty za 4 poprawne odpowiedzi 2 punkty za 3 poprawne odpowiedzi 1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi
C. dyrektor
- przeprowadził z chłopcami poważną rozmowę na temat ich braków w wiedzy;
- twierdził, że bohaterowie zniszczyli tradycje i honor szkoły;
- zalecił badanie przez psychologa;
- przeniósł klasę VIIIa na parter/ bliżej pokoju nauczycielskiego;
- wyłączył klasę VIIIa z życia towarzyskiego i kulturalnego szkoły;
- zalecił dodatkowe lekcje;
- zmienił wychowawcę na rygorystycznego prof.
Żwaczka;
- zdecydował, że na boisko mogą wychodzić tylko w parach i pod nadzorem nauczyciela;
- próbował uświadomić bohaterom ich nieuctwo;
- obiecał konsekwentne sprawdzanie ich wiedzy;
- nakazał wstrzymanie doświadczeń chemicznych w VIIIa;
- zdecydował, że bohaterowie oprowadzą po Warszawie wycieczkę z Ełku;
- sprawdzał wiedzę historyczną chłopców w trakcie spaceru po Starówce.
D. Wątłusz Pierwszy
- ujawnił talent poetycki Ciamciary;
- zgodził się sprzedać najpierw komplet 5 sposobów, a później tylko jeden sposób na nauczyciela;
- negocjował kwotę konieczną do sprzedaży sposobu;
- przedstawiał wartość poszczególnych nauczycieli;
- tłumaczył, ile czasu i sił kosztuje stworzenie i wypróbowanie sposobu;
- zapomniał sposobu, więc skontaktował chłopców z Szekspirem.
7. Np.:
obszar zmian
prof. Misiak przed zastosowaniem SPONY
prof. Misiak po zastosowaniu SPONY wygląd -pochylony,
-z obwisłymi
ramionami, -noszący zaniedbane/
wygniecione
ubrania (stary kapelusz
z obwisłym
rondem, jesionkę w jodełkę,
nieprasowane spodnie).
-wyprostowany, -ubrany
w nową koszulę (szarą
w różowe
groszki).
1 1 punkt za cztery informacje
zachowanie -milczący, -niezaradny, -poczciwy,
-niechętny do działania,
-obojętny na
sprawy świata, -bujający w obłokach, -nieusuwający uczniów z klasy, -niepodnoszący głosu.
-energiczny, -skłonny do żartów,
-nieustępliwy na radzie
pedagogicznej, -ruchliwy.
8. Np.:
Uczynki Dezorientujące – okazanie nauczycielowi życzliwości, posłuszeństwa, aby wzbudzić jego przychylność, zwrócenie jego uwagi na uczniów poprzez różne sposoby pomagania.
Haszysz - oszołomienie nauczyciela, uśpienie jego nauczycielskiej czujności, np. poprzez ciszę na lekcji.
Wąż Morski - element dygresyjny, odwracanie uwagi od tematu, wykorzystanie słabego punktu.
Instytucja Dyżurnych - uczniowie przygotowani do lekcji, rozmawiający z nauczycielem.
3 3 punkty za 4 poprawne odpowiedzi 2 punkty za 3 poprawne odpowiedzi 1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi
9. Np.:
Uczniowie stali się "ofiarami" SPONY, gdyż nieoczekiwanie polubili prof. Misiaka i sposób prowadzenia przez niego lekcji. Dzięki temu niechcący w krótkim czasie nauczyli się historii.
1
10. a) wrostek - równowaga/równowagi
b) przyrostek - odchylenie/odchyleń, zachowana, zagrożenie
c) przedrostek - niebezpieczne
dopuszczalne: odchylenie/odchyleń, zachowana, zagrożenie
Uznajemy zarówno formę z powieści, jak i formę podstawową.
2 2 punkty za 3 poprawne przykłady 1 punkt za 2 poprawne przykłady 11. 1. P
2. F 3. F 4. F 5. P
2 2 punkty za 5 poprawnych
odpowiedzi 1 punkt za 4 poprawne
odpowiedzi
12. D 1
13. Np.:
- podział na frakcje nie powiódł się, gdyż ludzie są różnorodni, wielowymiarowi, posiadają cechy kilku
1
frakcji;
- frakcje zaczęły ze sobą rywalizować;
- istnieli Niezgodni.
14.
Przykłady zachowań altruistycznych u Tris, np.:
- rezygnacja z picia alkoholu podczas uroczystości;
- zatrzymanie siwych trampek;
- pamięć o czynnościach wykonywanych przez rodziców (ich czułość, dotyk);
- zawstydzenie, gdy inni okazywali sobie uczucia w jej obecności (np. przy pocałunkach Edwarda i Myry);
- obrona dobrego imienia rodziców po oszczerczych publikacjach;
- bezinteresowność (np. decyzja, aby być celem zamiast Ala w trakcie rzucania nożami);
- oszczędzanie strachu przyjaciołom;
- obrona przyjaciół (np. uderzenie pasem ojca Tobiasa w czasie symulacji);
- umiejętność przebaczania (np. Christinie za wzięcie flagi);
- umiejętność pomagania innym (np. wciągnięcie Christiny z balustrady).
Przykłady zachowań nieustraszonych u Tris, np.:
- chęć odwetu, np. na Molly i Peterze;
- grożenie siostrze Willa w trakcie Dnia Wizyt za obrażanie matki;
- zadowolenie z krzywdy innych, np. z pobicia Drew czy Molly;
- poszukiwanie nowych wrażeń/ chęć poczucia euforii, uniesienia (np. zjazd z Hancocka);
- narażanie się na niebezpieczeństwo/ podejmowanie ryzyka (np. włożenie pistoletu w ręce lunatykującego Tobiasa i przyłożenie do swojej głowy, aby przywrócić mu świadomość);
- śmianie się do rozpuku;
- odwaga w wykonywaniu zadań (np. skok z gzymsu, wyskakiwanie i wskakiwanie w biegu do pociąg);
- zmiany w wyglądzie, np. tatuaże, makijaż;
- podejmowanie walki, np. strzelenie do Erica i Petera;
- postawienie sie innym/ kłamanie, np. Jeanine;
- pokonywanie swoich słabości, np. lęku (skok z Hancocka).
2 po 1 punkcie za 3 zachowania
wskazanej frakcji
15. Np.:
Lp. Rola odgrywana przez Cztery
Wydarzenie potwierdzające
1. Nieustraszony -Wejście z Tris na diabelski młyn.
-Pokonanie lęku wysokości.
-Poruszenie gondoli, aby opuścić Tris na ziemię.
-Rzucanie wyzwań Ericowi/
przywódcy Nieustraszonych.
-Rzucanie nożami w deskę, przy której stała Tris.
-Pobicie Drew.
-Wyśmiewanie się z Drew i Petera po ich ataku na Tris/
nazywanie ich tchórzami -Stawanie bardzo blisko torów przed wskoczeniem do pociągu.
-Trzymanie tylko stóp i dłoni w wagonie w trakcie jazdy pociągiem
-Przystawienie Peterowi pistoletu do głowy.
-Stanie na balustradzie obok przepaści.
-Wielokrotne pokonywanie swoich czterech koszmarów/
krajobrazów strachu.
2. instruktor -Pokazywanie sposobu
strzelania, walki wręcz i technik rzucania nożem.
-Tłumaczenie etapów inicjacji.
-Ostrzeżenie przed przepaścią i skokami z półki nad nią.
-Przedstawienie zawodów, które mogą wykonywać Nieustraszeni.
-Tłumaczenie sposobu ustalania rankingu.
-Przeprowadzanie symulacji.
-Tłumaczenie znaczenia słabości, bezpieczeństwa, szybkości w walce.
-Przedstawienie znaczenia przyjaźni w życiu.
-Szorstkość w stosunku do Tris w sytuacjach oficjalnych.
2 2 punkty za podanie 3 wydarzeń
1 punkt za podanie 2 wydarzeń
3. Tobias -Uratowanie Tris po ataku Petera, Drew i Ala.
-Wstawienie się za Tris po jej powrocie z siedziby Erudytów.
-Okazywanie czułości/
zazdrości.
-Dostrzeganie piękna Tris.
-Opieka nad Tris po ataku Petera, Drew i Ala/ po symulacji.
-Dopuszczenie Tris do swojego krajobrazu strachu/
pokazanie przemocy ojca.
-Ostrzeżenie Tris, że jest obserwowana.
-Ujawnienie Tris swojego imienia.
-Odmowa objęcia funkcji przywódcy Nieustraszonych.
16. Za poprawne uznajemy przykłady zgodne z treścią książki.
Np.:
- bezwzględne metody nauki (powieszenie Christiny nad przepaścią, zrobienie z Tris celu w trakcie rzucania nożami, nakazanie Alowi pójścia po nóż w czasie ćwiczeń innych nowicjuszy);
- wyszukiwanie Niezgodnych;
- przestrzeganie zasady „Frakcja ponad krwią";
- zmuszanie do ciągłej rywalizacji;
- szantażowanie bohaterki jej rankingiem i rankingiem jej przyjaciół;
- namawianie do walki;
- stawianie wyzwań;
- dawanie nowicjuszom niewiele odpoczynku/ snu;
- łamanie dotychczasowych zasad, np. brak kary dla Petera za atak na Edwarda.
2 2 punkty za podanie 3 poprawnych
przykładów 1 punkt za
podanie 2 poprawnych
przykładów
17. Np.:
Przykład Cecha powieści fantastycznonaukowej
A. obecność wynalazków/
nowoczesnej technologii, rozwój nauki
B. Akcja rozgrywa się
po wojnie
spowodowanej ambicjami
politycznymi, kiedy ludzie podzielili się na frakcje zgodne
z ich
2 2 punkty za 4 poprawne odpowiedzi 1 punkt za 3 poprawne
odpowiedzi
umiejętnościami i cechami.
C. - co jest ważniejsze:
grupa czy rodzina?
- walka o władzę;
- sztuczne podziały międzyludzkie;
- pozorna wolność wyboru;
- fikcja demokracji;
- cena przetrwania w społeczeństwie;
- jak naprawić świat?
- jak ulepszyć zachowania ludzi?
- jaka jest cena życia poza wspólnotą?
D. słownictwo naukowe/
medyczne; naukowe opisy 18. Np.:
A. zbiorowy - Nieustraszeni, Altruiści, Erudyci, Serdeczni, Prawi
B. negatywny (dopuszczalne: antagonista) - Eric, Max, Jeanine, Peter, Drew, Molly
C. statyczny - Will, Christina, Tobias, Tori, Uriah, Marlene, Edward, Myra, Eric
D. główny/ pierwszoplanowy (dopuszczalne:
protagonista) - Tris/Beatrice
2 2 punkty
za 8-7 poprawnych
odpowiedzi 1 punkt za 6-5
poprawnych odpowiedzi
19. 4F 1
20. Np.:
Nauczyciel sprawił, że bohater wiersza zainteresował się nauką/ przyrodą/ eksperymentowaniem.
1
21 W obu hipotezach dotyczących życia pośmiertnego pan od przyrody nadal jest związany z wykładanym przez siebie przedmiotem.
1
22. D 1
23. D 1
24. a) Usłyszawszy pukanie, ostrożnie podszedł do drzwi.
b) Długo oczekiwani goście w końcu przyjechali.
c) Chcąc pomóc w wykopkach, zgłosiliśmy się do sołtysa.
d) Na wakacjach poznaliśmy chłopaka piszącego piękne wiersze.
Uwaga!
Nie uznajemy zdania z niepoprawną interpunkcją.
2 2 punkty za 4 poprawne
zdania 1 punkt za 3 poprawne
zdania
25. C 1
26. Kryteria oceniania charakterystyki są zamieszczone poniżej.
13
KRYTERIA OCENY CHARAKTERYSTYKI Zadanie 24. (0-13)
1. Treść (0-6)
A. 1 punkt – przedstawienie postaci (co najmniej 3 informacje o bohaterze).
0 punktów – mniej niż 3 informacje o bohaterze lub brak przedstawienia postaci.
B. 1 punkt – prezentacja cech zewnętrznych bohatera (co najmniej 2 cechy).
0 punktów – mniej niż 2 cechy lub brak prezentacji cech zewnętrznych bohatera.
C. prezentacja postawy bohatera zgodnie z poleceniem 3 punkty
a) praca zawiera pogłębione i poparte trafnymi przykładami omówienie działań bohatera czyniących go idealnym nauczycielem,
b) przedstawienie w sposób wnikliwy co najmniej jednego zachowania postaci czyniącego z niej idealnego nauczyciela,
c) przywołanie przynajmniej dwóch innych cech wewnętrznych bohatera świadczących o jego predyspozycjach do zawodu nauczyciela.
2 punkty
a) praca zawiera prawidłowe i poparte trafnymi przykładami omówienie działań bohatera czyniących go idealnym nauczycielem,
b) przedstawienie co najmniej jednego zachowania postaci czyniącego ją idealnym nauczycielem w sposób trafny, ale powierzchowny,
c) przywołanie przynajmniej jednej cechy wewnętrznej bohatera świadczącej o jego predyspozycjach do zawodu nauczyciela.
1 punkt
a) praca zawiera próbę omówienia działań bohatera czyniących go idealnym nauczycielem,
b) niepełne zrozumienie problemu postawionego w poleceniu - znacząca przewaga charakterystyki niepowiązanej z tematem lub tylko przywołanie cech świadczących o predyspozycjach bohatera do zawodu nauczyciela (bez omówienia i przykładów), c) niektórych przykładów zachowań nie można przyjąć za logicznie poprawne w odniesieniu do przedstawianej cechy,
d) przewaga streszczenia wybranego tekstu literackiego nad charakterystyką postaci, e) rozwijanie myśli niezwiązanych z poleceniem.
0 punktów a) praca nie na temat / niezgodna z poleceniem, b) praca nie jest charakterystyką,
c) charakteryzowana osoba nie jest postacią literacką,
d) piszący nie odwołuje się do konkretnego utworu literackiego.
D. 1 punkt – podsumowanie rozważań (ocena postaci, refleksje, wnioski), 0 punktów – brak podsumowania rozważań.
2. Kompozycja (0-1)
1 punkt – zachowany logiczny i spójny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa, zaznaczona akapitami, prawidłowe proporcje pracy.
0 punktów – brak uporządkowania logicznego, znaczne zaburzenia spójności, segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji, nieprawidłowe proporcje pracy.
3. Styl (0-1)
1 punkt – styl konsekwentny, posługiwanie się słownictwem charakteryzującym i oceniającym bohatera.
0 punktów – styl niekonsekwentny lub brak słownictwa charakteryzującego i oceniającego bohatera.
4. Język (0-3)
3 punkty – dopuszczalne 3 błędy (składniowe, leksykalne, frazeologiczne, fleksyjne lub stylistyczne).
2 punkty – dopuszczalne 4 błędy (składniowe, leksykalne, frazeologiczne, fleksyjne lub stylistyczne).
1 punkt – dopuszczalnych 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych).
0 punktów – powyżej 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych).
5. Ortografia (0-1)
1 punkt – dopuszczalne 2 błędy.
0 punktów – powyżej 2 błędów.
6. Interpunkcja (0-1)
1 punkt – dopuszczalne 3 błędy.
0 punktów – powyżej 3 błędów.
Uwaga:
1) Błędy dotyczące rodzajów i gatunków literackich, tytułów, imion i nazwisk autorów oraz bohaterów tekstów powodują obniżenie oceny treści o jeden punkt.
2) W pracy krótszej niż określono nie ocenia się kompozycji, segmentacji, stylu, języka, ortografii i interpunkcji.
3) Jeżeli uczeń pisze pracę niezgodną z poleceniem lub redaguje inną formę wypowiedzi, otrzymuje 0 punktów również w pozostałych kryteriach.
