ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2008, 3 (58), 116 – 122
PRZEMYSŁAW DMOWSKI, MARIA ŚMIECHOWSKA
WYKORZYSTANIE WŁÓKNA SUROWEGO DO WYKRYWANIA ZAFAŁSZOWAŃ W HERBACIE
S t r e s z c z e n i e
Herbata należy do często fałszowanych produktów spożywczych. Jednym z najczęściej występują- cych zafałszowań jest deklarowanie najwyższej jakości herbaty otrzymanej wyłącznie z młodych listków i pączków liściowych lub kwiatowych, podczas kiedy w rzeczywistości herbata zawiera starsze liście, a nawet bardzo często łodygi. W taki sposób zafałszowana herbata traci smak i aromat.
Autorzy zaproponowali do określenia pochodzenia surowca metodę oznaczania włókna surowego.
Zawartość włókna surowego jest ściśle związana z „wiekiem” liści. Wysoka zawartość włókna surowego może świadczyć o tym, że użyto surowca otrzymanego ze starszych liści (5-6 liść i starsze) oraz łodyg.
Celem pracy było stwierdzenie ewentualnego zafałszowania herbat czarnych, importowanych do Pol- ski (wyładowywanych w Porcie Gdynia S.A.), pochodzących z różnych rejonów upraw oraz w wybranych herbatach zakupionych w sklepach Trójmiasta (Gdańska, Gdyni i Sopotu), poprzez dodatek starszych liści lub łodyg. Do oznaczenia autentyczności tego produktu wykorzystano pomiar zawartości włókna surowe- go.
W wyniku badań stwierdzono, że większość herbat importowanych do Polski, jak również niektóre herbaty dostępne na rynku Trójmiasta, to herbaty uzyskane ze starszych (gorszych jakościowo) liści.
Słowa kluczowe: herbata, włókno surowe, zafałszowanie
Wprowadzenie
Określenie autentyczności produktów żywnościowych oraz wykrywanie ich ewentualnego zafałszowania stanowi współcześnie jeden z głównych problemów tej gałęzi przemysłu [1, 7, 8].
Do często fałszowanych produktów należy herbata. Do ewentualnych zafałszo- wań tego produktu należą m.in.: dodatek herbaty wyekstrahowanej, dekstryn, skrobi, zepsutych liści, obcych barwników oraz liści innych roślin. Herbata jest jednak najczę- ściej fałszowana przez dodatek liści pochodzących z niższych partii krzewu herbacia-
Dr inż. P. Dmowski, dr hab. M. Śmiechowska, prof. AM, Katedra Towaroznawstwa i Ładunkoznawstwa, Wydz. Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa, Akademia Morska w Gdyni, ul. Morska 83, 81-225 Gdynia
WYKORZYSTANIE WŁÓKNA SUROWEGO DO WYKRYWANIA ZAFAŁSZOWAŃ W HERBACIE 117 nego, a nawet łodyg, które charakteryzują się mniejszą ekstraktywnością i aromatem niż liście pochodzące z górnych partii krzewu.
Fałszowanie może również dotyczyć pochodzenia herbaty, bowiem od dawna wiadomo, że niektóre gatunki herbaty pochodzące z określonych rejonów, prowincji, a nawet ogrodów Chin, Indii czy Sri Lanki są wyżej cenione od innych.
Producenci bardzo często deklarują, że herbata otrzymywana jest z młodych list- ków i kwiatów lub pąków herbaty, co kłóci się z wynikami oceny sensorycznej, w wyniku której stwierdza się w produkcie obecność łodyg i starszych liści. Ważnym czynnikiem w określaniu „wieku” herbaty, a tym samym instrumentem w wykrywaniu zafałszowania produktu rynkowego gorszymi jakościowo liśćmi herbaty, może być szacowanie zawartości włókna surowego. Młodsze liście charakteryzują się mniejszą zawartością włókna surowego, podczas gdy starsze (tzw. piąty lub szósty liść z krzewu) znacząco większą. Duża zawartość włókna surowego w herbacie może być również spowodowana niestarannym zbiorem herbaty lub wykorzystywaniem do zbio- ru liści urządzeń mechanicznych, w wyniku czego mogą przedostawać się łodygi. Pa- rametr ten jest bardzo pomocny, przede wszystkim przy szacowaniu jakości herbaty produkowanej metodą CTC. W trakcie zgniatania, rozrywania i zwijania liści, jak i ewentualnych łodyg, zniszczona zostaje ich struktura, przez co w tak przetworzonym surowcu niemożliwa jest wzrokowa ocena ewentualnego zafałszowania herbaty łody- gami lub innymi elementami zawierającymi zdrewniałe części roślin.
Özdemir i wsp. [2] stwierdzili, że liście herbaty zbierane w końcowej fazie zbio- rów zawierają znacznie więcej włókna surowego (16,81 % s.m.) niż herbaty wytwo- rzone z liści pochodzących z początkowego okresu zbioru (12,69 % s.m.). Natomiast Ravichandran [5] wykazał, że w regularnie przycinanych krzewach (młodsze listki) zawartość włókna surowego jest znacząco mniejsza niż w krzewach nieprzycinanych, odpowiednio 13,7 % s.m. i 15,5 % s.m.
Celem pracy było stwierdzenie ewentualnego zafałszowania herbat czarnych, im- portowanych do Polski (wyładowywanych w Porcie Gdynia S.A.), pochodzących z różnych rejonów upraw oraz w wybranych herbatach zakupionych w sklepach na terenie Trójmiasta, poprzez dodatek starszych liści lub łodyg. Do wykazania auten- tyczności tego produktu zastosowano metodę oznaczania zawartości włókna surowego.
Materiał i metody badań
Materiał do badań stanowiło łącznie 75 próbek herbaty fermentowanej, o różnym stopniu rozdrobnienia, importowanych do Polski drogą morską z Chin (liściowe i „gra- nulowane”), Indii (liściowe i „granulowane”), Indonezji (fannings), Sri Lanki (liścio- we) oraz herbaty afrykańskie (fannings). Ponadto analizie na zawartość włókna suro- wego poddano 30 próbek herbaty „granulowanej” zakupionych w sklepach Trójmiasta.
Badano następujące zakodowane marki: BB, GAG, GIT, GHI, L, OBGT, S, T, Yg oraz
118 Przemysław Dmowski, Maria Śmiechowska
Yu. Zgodnie z deklaracją producentów, były to herbaty afrykańskie, chińskie, indyj- skie, indonezyjskie oraz pochodzące ze Sri Lanki.
Oznaczenie zawartości włókna surowego wykonano zgodnie z normą PN-ISO 9768/AC1 [5]. Wszystkie wielkości podano w przeliczeniu na suchą masę oznaczoną według metody opisanej w PN-ISO 1573 [3]. Uzyskane wyniki poddano obróbce staty- stycznej przy zastosowaniu programów Statistica 6.0 oraz arkusza kalkulacyjnego MS Office. Wykorzystano nieparametryczny test Kruskala-Wallisa (α = 0,05).
Wyniki i dyskusja
Analizując uzyskane dane (rys. 1) stwierdzono, że najmniej włókna surowego by- ło w herbatach afrykańskich (średnio 11,52 ± 0,68 % s.m.) oraz w herbatach pocho- dzących ze Sri Lanki (średnio 13,97 ± 1,27 % s.m.). W herbatach z tych rejonów uprawy nie stwierdzono przekroczenia poziomu 16,5 % s.m., przewidzianego normą PN-ISO 3720/AC2 [4]. W pozostałych przypadkach średnia zawartość włókna suro- wego oscylowała wokół tej wartości.
Średnia / mean Odch.std / SD Min.-Maks.
Argentyna / Argentina Chiny / ChinaIndie / India
Indonezja / IndonesiaAfryka / Africa Sri Lanka / Sri Lanka 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
[% s.m.] / [% d.m]
Średnia / mean Odch.stand. / SD Min.-Maks.
fannings
liściowe / leaf teaCTC 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
[% s.m.] / [% d.m]
Rys. 1. Zawartość włókna surowego w herbatach importowanych do Polski w zależności od kraju pochodzenia oraz stopnia roz- drobnienia [% s.m.].
Fig. 1. Content of crude fibre in the samples of tea imported into Poland depending on the coun- try of origin and on the frag- mentation degree [% d.m.].
W
r l w z s c g c i w u 7 [ u s s w n
R F WYK
row eżn wyk z te stw czy grub czen ndo wy upr 75) [7], uwa skic s.m weg najc
Rys.
Fig.
KORZ
W weg
noś kaz ego wier
yć o bsz nie one
by P aw
= 3 P , śr agę ch m.).
A go czę
. 2.
2.
ZYS
W h go (
ść t zała
re dzo o w
zyc e no
ezy yła n Prze wy h 33, Pod redn ę za w p Ana
ch ęści
Z C STAN
herb (17
a n a w ejon ono wyko
ch l orm yjsk
naj epr herb ,03 dobn
nio asłu por aliz ara iej
Zaw Cont
NIE
bat ,69 nie wpły
nu o o orz liśc mat kich
wy row bat 4, p ne o 11
ugu rów zują akte wy
warto tent
WŁÓ
tach 9 -
pot yw
(K osie zyst ci z
tyw h. Ś yższ wad
ty n p =
wa 1,4 uje wna ąc u ery yko
ość t of
ÓKN
h „ 18 twi wu s K - em
tyw z kr wne Śre za, dzon
na
= 0, arto 5 %
je aniu
uzy zow orzy
włó cru
NA S
„gra ,74 ierd stop W prz wan
rzew ej z edni sp na wa ,00) ośc
% s edna
u z ysk wał ysty
ókna ude f
SUR
anu 4 % dził pni W : zyp niu wu zaw
ia w ośr
an arto ).
ci a s.m ak z wy kan
ły ywa
a su fibr
OW
ulow
% s.
ła s ia r
H pad do u lu wart
war ród nali ość ana m. w
mn yni e w się ane
urow re in
WEGO
wan m.
się roz (2, dkó o pr ub z
toś rto d ba
iza pa alizo w h
niej ikam wyn ę he e są
wego n the O D
nyc ) n
w dro N w rodu zafa
ci ść ada st aram
ow herb ejsz
mi nik erb ą m
o w e “g
O W
ch”
niż w prz obn
= prz ukc ałsz wł ana nyc taty met wane
bata za z uz ki s baty meto
w „gr gran
WYKR
” z w h zyp nien 75 zek cji zow łókn aliz ch, ysty
tru ego ach zaw zysk stwi y „g ody
ranu nula
KRYW
Ch her padk
nia 5) = kroc
tyc wan na zow
i w ycz
jak o p h ch war
kan ierd gra y C
ulow ated”
WAN
hin rbat
ku na
= 2 cze ch h
nia su wan wyn na kim para
hiń rtoś nym dzo anu CTC
wan
” te NIA Z
stw tac
her a za 2,44 enia
her tyc urow neg
nos w m je
ame ński ść w mi ono ulow C lu
nych as a
ZAF
wie ch l rba awa
42, a w rbat ch weg go p siła wyk est etru ich włó
z w o, ż wan ub r
h” h avai
FAŁS
erdz liśc at in
arto , p wart
t su her go par a 16
aza wł u u h or ókn wcz że w
ne”
roto
herb ilabl
SZO
zon ciow
ndy ość
= tośc urow
rba stw am 6,95 ała
łók uzy raz na
ześ wię
” i f orv
batac le o
WAŃ
no w wyc yjsk ć w
0,2 ci wc at p wie metr 5 %
w kno yska
14 sur śnie ęks
fan van
ch r on th
Ń W
wy ch kic włók
29) 16, ca p prze erdz ru h
% s.
wpły su ali 4,87
row ejsz szą
nni ne.
rynk he m
W HE
ższ (14 h. A kna
). W ,5 % poc
ez d zon herb
.m.
yw urow
Śm 7 % weg
zyc za ings
kow mark
ERBA
zą z 4,9 An a su
W
% chod
dod no
bat .
ge we mie
% s go w ch b awa
s, d
wych ket
ACIE
zaw - 1 nali
uro her s.m dzą dat
rów t z eog (K echo
.m w h bad arto do
h [%
[%
IE
war 17, za owe rba m. M
ące ek wni
teg graf K –
ow . w her dań ości pro
% s.m d.m
rtoś 76 sta ego atac
Mo ego łod ież go r
ficz – W wska w in rbat ń (⎯
ią w odu
m.]
m.].
ść w
% atys w ch oże ze dyg ż w reg zne W : a i ndy
tach
⎯x = włó ukc
.
włó s.m styc w he ind e to sta g. P w he gion ego
H D yjsk
h a
= 2 ókn cji
ókn m.) czn erb dyj o św
arsz Prz erb nu u o re
(5, mo kich afry 21,0 na
któ 1 na s
). Z na n ata ski wia zyc ekr ata upr ejon , N ows h. N yka 08 sur óry
19 su- Za- nie ach ich ad- ch, ro- ach
ra- nu N = ski Na ań-
% ro- ych
1
W l z t m r m w p r z (
R F
t n b W n w ż ł 120
W t iśc zały tośc mie rynk mni włó pos ry w zaw (10
Rys.
Fig.
ty m no s bata W h nia wym że d
ody 0
M trak
i, a P y, ż ci w e w
kow iejs ókn zcz wpł B wart ,96
. 3.
3.
D mie
sur ach her
zaw ma do yg.
Met kcie a na Prze że 6 włó wyż
wy szą na s zeg ływ Bior toś 6 %
Z ro C o
Dod eszc row h d rbat wa gań
pro .
tod e t awe epr 60 % ókn
szy ych ą za suro góln wa n rąc ć
%), n
Zaw owa Cont of or
datk czą we n
droż tach arto
ń ja odu dy t
ego et ł row
% z na s
ym by awa owe nyc na i c po
włó nat
warto aneg tent rigin
kow ące
na ższ h n ość
ako ukc
te n o p łody wad
z n suro
niż yła
arto ego ch h ich od ókn om
ość go r t of n [%
wo się poz zych najt
wł ośc cji t
najo proc yg dzon nich
owe ż 1
bar ość o st her h os uw na mias
włó rejo f cru
% d.
an ę w zio h, tań ókn iow tyc
ogó ces prz ne h od
ego 6,5 rdz ć w
twi rbat stat wag
su st n
ókna nu p ude
.m.]
naliz w za
omi ko szy na wyc ch h
ólni su m
zez w dpo o. A 5%
zo z wyk
erd t w tecz gę urow najw
a su poc
fibr ] as
zuj akre
ie o oszt ych sur ch.
herb iej mo z ni tej owi Aż . Z zró kaz dzo wyk zną kry we wię
urow chod
re in dec
ąc esie ok.
tują h, o
row W bat
pol ożliw
ieuc pr iad 40 Zaw óżni ały ono korz ą ja
yte go ększ
weg dzen n th clar
kry e ce 16 ący ofer weg Wys
t uż leg we czc racy da w % wart ico y h w zys akoś
riu oz zą w
go w nia he “ ed.
yte eno 6 % ych row go w
oka żyt
gają e je ciw y b wym
% ba toś owa herb her stan ść.
um zna w h
w „g [%
gran
riu owy
% (r p wan wy a z to w
ą na est wych
bada mag ada
ć w ana baty
rba no b
de acz her
gran s.m nula
um w ym rys.
ow nych
nos zaw w d
a zg uży h p ani gan any włó a - y T atac
bar kla zono
rbat
nulo m.].
ated
wa m od
4) wyże
h w siła wart duż
gni yci prod
ia r niom
ch ókn śre T o ch G rdzo arow
o tach
owa d” te
arto d 1 ). Ś
ej w c
a 18 tość żej
iata ie s duc ryn
m n her a s edni
ora GH o z wan
w h in
anyc eas
ości ,85 Śred
3,1 ceni
8,1 ć o mi
aniu suro cen nkow
nor rba suro io az Y HI o
zróż neg he ndy
ch”
ava
i ry 5 do
dni 10 ie o
2 % oma
erz u, r
ow ntów
wy rma at z owe
wy Yg oraz żni go erba
yjsk
her ailab
ynk o 3 a z
zł/
od
%, awi ze s
rozr wca
w.
ych atyw zaw
ego yno
N z G cow
po ata kic
rbata ble
kow ,10 zaw /op 0,6 a w ian star
Prz
ryw go he wn wier o w osiła Najw
GIT wan ocho ch h (
ach on
wej 0 zł wart pak 65 wię nego
ryc
zemy
wan orsz erba nym rało w „g
a 1 wię T. O ny odz
po (17,
ryn the
her ł/op tość kow
do ęc n o w ch l
ysła
niu zej at „ m [4 o w gra 4,5 ększ Ozn
jak zen och ,79
nkow ma
rba pak ć w wan
1, nie wsk liśc
w D
i z jak
„gr 4] p włók anu 54 zą nacz
koś nia, hod 9 %
wyc arke
at st kow włó nie, 85 spe kaź ci h
Dmow
zwij koś ranu pod kno ulow
% na za ścio
na dzen
%) (r
ch w et de
twi wan kna
w zł/
ełn źnik herb
wski
ijan ści ulo d w o su wan s.m atom to, owo
ajm nia rys
w z epen
ierd nie z a su wyn
/op niał ka m bac
i, Ma
niu m owa wzgl uro nyc m.
mia że o su mni
a a s. 3)
ależ ndin
dzo zaw uro nios ako a o mo cian
Maria
liś .in.
any lęd owe ch”
(ry ast do uro ejs afry
).
żnoś ng o
ono wie owe sła
ow ocze oże nyc
a Śm
ci h . st ych”
dem e na
” he ys. 2
za o pr owi zą yka
ści on t
o, że erał
ego 12 ani eki oz ch,
miech
her tars
” w m za a p erb 2).
awa rod iec, śre ańsk
od the r
e h ły w o w 2,20
ie, iwa zna a n
hows
rbat szy wyk
awa ozi ata Na arto duk
, kt edn kie
dek regi
herb włó w he
0 % śre any acza naw
ska
ty.
ych ka-
ar- io- ach
aj- ość
cji tó- nią
go
kla- ion
ba- ók- er-
%.
ed- ych
ać, wet
W
h h (
R F
P l k h m w W 1
2
P m 7
WYK
herb herb (2, N
Rys.
Fig.
Pol iśc krze herb moż włó Wn 1.
2.
Pra met 7 gr
KORZ
W bat bat N =
. 4.
4.
Z ski i lu ewu bat żna ókn nios
Ud dia sz W na aca
tody rud
ZYS
Wyk ty ( ty (
= 3
Z n C c
Zaw i or
ub u h t ty a uk na s
ski dow agn ym Więk a ry
by dy a
dnia
STAN
kaz (K (K 0)
Zaw naby Cont chas
wart raz
he her ypu kry suro i
wod nos mi li kszo ynku yła ana a 2
NIE
zan - W - W
= 2
warto ycia
tent se pr
toś tyc erba rbac u fa yć e owe
dni styc iśćm ość u T pr ality 200
WŁÓ
no s W : W : 24,3
ość a [%
t of rice
ść w ch d aty, cian ann
ewe ego
ion czn mi ć he Trój reze yczn
7 r
ÓKN
stat H H 316
włó
% s.m f cru e [%
włó dos , k neg ning ent o ni
no p nego
i ło erba jmi ent ne r.
NA S
tyst ( 9 (4, 6 p
ókn m.].
ude
% d.m
ókn stęp któr
go.
gs, tual iż h
przy o, ody at im iast
ow w z
SUR
tyc 9, N
, N =
na su fib m.].
a su pny re z D pr lne herb
yda słu yga mp ta, t wana
zap
OW
czni N = N = 0,0
urow bre i
.
uro ych zaw
oty rodu
ło rbat
atn użąc
ami port to h a p pew
WEGO
ie i
= 30 30 00).
weg in th
owe h na wier yczy
uko dyg ty l
ość ceg i.
tow herb pod wni
O D
isto 0) = ) = .
go w he “
ego a ry rają yło ow gi.
liśc
ć i go wany
baty dcza eni
O W
otną
= 2
= 22
w „
“gra
o w ynk ą s o to
any He ciow
sku do nych y uz as iu j
WYKR
ą z 28,2
2,9
„gran anu
wska ku T stos
o p ych erba we.
utec ok h do
zys ob jako
KRYW
zale 209 37
nulo late
azy Tró sun prze
h g aty .
czn kreś o P skan
rad ośc
WAN
eżn 9 p
p =
owa ed”
ywa ójm nkow
ede głów y te
noś ślen Pols
ne d V ci i
NIA Z
ość
= 0
= 0
anyc teas
ała, mias wo e w wni ch
ć p nia ski, ze VI K
be
ZAF
ć za 0,0 0,00
ch”
s av
, że sta, o du wszy ie m hara
pom a st
co star Kon ezpi
FAŁS
awa 000
001
he vaila
e w to uże ystk me akt
miar topn o po arsz
nfe iecz
SZO
arto 9), 1) o
rbat able
więk he e il kim etod
ery
ru w nia otw zych eren zeń
WAŃ
ośc od oraz
tach e on
ksz erba
lośc m h dą yzo
włó a za wier
h (g ncji ństw
Ń W
ci w d de z o
h ry n th
ość aty ci z herb CT wa
ókn ani rdzo
gor i N wa
W HE
włó ekl od c
ynko he m
ć he pro zdr bat TC, ały
na s ecz ono szy Nau żyw
ERBA
ókn aro cen
owy mark
erb odu rew t „g , w
się
sur zys o w ych ukow
wno
ACIE
a s owa ny h
ych ket
bat uko wnia gra w k ę w
row zcz w he
jak wej ośc
IE
suro ane herb
w dep
imp owa ałyc anul któr więk
weg zen erba koś
j n ci”,
owe ego
bat
zale pend
por ane ch low rych kszą
go j nia atac ścio t. „ , W
ego po ty (
eżno ding
rtow e ze
cz wan
h d ą z
ako he ch d owo
„N Wars
o o och (K
ości g on
wan e st zęśc nyc doś aw
o c rba dos o) li Now
rsza d m hodz - W
i od n th
nyc tars ci r ch”
ść ł wart
zyn aty stęp iści wocz awa
1 mar
zen W :
d ce he p
ch szy rośl
or łatw tośc
nni sta pny
i.
zes a, 6
21 rki nia H
eny pur-
do ych lin raz wo cią
ika ar- ych
sne 6 –
122 Przemysław Dmowski, Maria Śmiechowska
Literatura
[1] Cordella Ch., Moussa I., Martel A. C., Sbirrazzuoli N., Lizzani-Cuvelier L.: Recent developments in food characterization and adulteration detection: Technique-oriented perspectives. J. Agric. Food Chem., 2002, 50, 1751–1764.
[2] Özdemir F., Gökalp H.Y., Nas S.: Effects of shooting period, times within shooting periods and processing system on the extract, caffeine and crude fiber contents of black tea. Z. Lebensm. Unters.
Forsch., 1993, 197, 358-362.
[3] PN-ISO 1573:1996. Herbata. Oznaczanie ubytku masy w temperaturze 103ºC. [4] PN-ISO 3720:1997/AC2:2004 Herbata czarna. Definicja i podstawowe wymagania.
[5] PN-ISO 9768/AC1:1996. Herbata. Oznaczanie zawartości włókna surowego.
[6] Ravichandran R.: The impact of pruning and time from pruning on quality and aroma constituents of black tea. Food Chem., 2004, 84, 7-11.
[7] Śmiechowska M., Dmowski P.: Crude fiber as a parameter in the quality evaluation of tea. Food Chem., 2006, 94, 366-368.
[8] Śmiechowska M., Dmowski P.: Zastosowanie oznaczenia zawartości kofeiny w kawie jako wskaźni- ka autentyczności produktu. Towaroznawcze Problemy Jakości, 2006, 4, 31-46.
[9] Targoński Z., Stój A.: Zafałszowania żywności i metody ich wykrywania. Żywność. Nauka. Tech- nologia. Jakość, 2005, 4 (45) Supl., 30-39.
APPLYING CRUDE FIBRE TO DETECT ADULTERATION OF TEA S u m m a r y
Tea belongs to those food products that are often adulterated. One of the most commonly occurring adulteration methods is when a tea manufacturer declares the highest tea quality owing to its composition of exclusively young tea leaves & leaf or floral buds, but, in fact, such tea contains older leaves, and, often, stems. Owing to the adulteration of tea, its taste and aroma are wasted.
The authors suggested a method of determining crude fibre to verify the origin of raw material. The content of crude fibre is closely connected with the ‘ age’ of leaves. A high content of crude fibre in the product can show that the raw material used is made of older tealeaves (the 5th-6th leaf or older) and of stems.
The objective of this paper was to prove whether or not some black teas were adulterated with the ad- dition of older tealeaves and/or with stems. The black teas investigated comprised: teas imported into Poland (and unloaded in the Gdynia Harbour by the Company ‘Port of Gdynia S.A.’) and originating from different tea cultivation regions; teas purchased in the shops located within the Tricity (in Polish: Trójmi- asto consisting of the cities of Gdańsk, Grynia, and Sopot). The authenticity of each tea product was de- termined by measuring the content of crude fibre therein.
Based on the investigation results obtained, it was found that the majority of teas imported into Po- land, as well as some other teas available on the Tricity market, were teas made of older (qualitatively worse) tealeaves.
Key words: tea, crude fibre, adulteration ²
