1
- f - f -
SP IS Z A W A R T O Ś C I T E C Z K I —
1/1. R e la c ja V
I/2. D o k u m e n ty (s e n s u s tric to ) d o ty c z ą c e o s o b y re la to ra
I/3. In n e m a te ria ły d o k u m e n ta c y jn e d o ty c z ą c e o s o b y re la to ra >»
II. M a te ria ły u z u p e łn ia ją c e re la c ję
111/1 - M a te ria ły d o ty c z ą c e ro d z in y re la to ra
III/2 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o k re s u s p rz e d 1 9 3 9 r. — III/3 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o k re s u o k u p a c ji (1 9 3 9 -1 9 4 5 ) III/4 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o k re s u p o 1 9 4 5 r.
III/5 - in n e ...
IV. K o re s p o n d e n c ja
V. N a z w is k o w e k a rty in fo rm a c y jn e \ /
VI. F o to g ra fie lę / T c d / ^
2
3
\ /V
Wspomnienie o IREKIE MARSZAŁKGWEJ ps."EWA"
ż o łn ie rz u ZWZ-AK Okręgu Radomsko-Kieleckiego "Jodła?
w ięźn iu Majdanka i xRawensbrttck,
h arcm istrzyni Związku Harcerstwa P o ls k ie g o .
i
W dniu 26 s ty c z n ia b . r . od eszła z grona żyjących, mgr. Iren a
Marszałkowa, żegnana z głębokim żalem p rzez n a jb liż s z ą ro d zin ę, p r z y ja c ió ł, p r z e d s t a w ic ie li Związku Kombatantów, in s tr u k to rk i h a rcersk ie i d e le g a c ję m łod zierzy Związku Harcerstwa P o ls k ie g o .
Iren a Marszałek z domu Hoffman, u r o d z iła s ię w Radomiu 12.marca 1914r. Jako 3 m iesięczne niemowlę u c z e s tn ic z y ła w drodze rodziców na Syb erię, dokąd przez władze caratu z o s t a ł zesła n y na k a to rgę J ej o jc ie c , za walkę o wolność P o ls k i w szeregach P .P .S .
W c z a s ie re w o lu c ji październikow ej 1917r. w r ó c iła ro d zin a do P o ls k i i zam ieszkała ponownie w Radomiu od 1919r. Ire n a d o ra s ta ła w r o d z in ie p a tr io ty o z n a j, od najmłodszych la t ,n a le ż ą c do o r g a n iz a c ji harcerek.
W Radomiu ukończyła Seminarium N a u c zy cie ls k ie , a p ó ź n ie j ju ż jako d o ro s ła , po powrocie z obozu,w ydział prawa Uniwersytetu J a g ie llo ń s k ie g o w Krakowie*
Z ch w ilą wybuchu wojny we wrześniu 1939r. jako hufcowa harcerek i p ie lę g n ia rk a w Ośrodku Zdrowia w Radomiu,natychmiast w łą c zy ła
s ię w ak cję obrony m ia sta ,p ełn ią c swa harcerską służbę.
Po u ta jn ie n iu w paźd ziern ik u radomskich harcerek w ramach Wojennego Pogotowia Harcerek, razem z Komendantką Obszaru C h ó row i Radomskiego K ie le c k ie j Harcerek,hm.Haliną H retszn a jd er,p row a d ziła pracę kon spiracyjn ą.
Była jednocześnie w ZWZ-AK. Obwód "J o d ła ", szefem R eferatu I Organizacyjnego Komendy Obszaru Radom. Punkcję t ę p e ł n i ł a do czasu swego aresztow ania przez Gestapo 11.XI.1942r. k ie d y to z o s t a ła zabrana razem ze sw swą matką. Po 6 -ciu tygodniach w ię z ie n ia w Gestapo, z o s t a ła z wyrokiem
"kary ś m ie rc i" z zawieszeniem na 3 la t a , wywieziona do obozu zagłady na Majdanku, a p ó źn ie j do Ravensbrflck. W Ravensbrflck n ie bacząc na gro żą cy J ej wyrok śm ierci, w s tą p iła do k on sp ira cyjn ej h a rc e rs k ie j drużyny "M iry" zastęp
"C egły", prowadzonej p rzez hm. J ó z efę K an tor.Pracu jąc w "R e v irz e "-o b o z o wym s z p ita lik u , p e łn iła harcerską służbę ra tu ją c ż y c ie i zdrowie swych współtowarzyszek - w ięźn ia rek .
Zakończenie d zia ła ń wojennych, z a s ta ło Iren ę chorą na ty fu s . Po c ię ż k ie j ch orobie, 22 lip o a 1945r. w r ó c iła wraz z matką do Rado
m ia,gd zie z braku m ieszkania i środków do ż y c ia , n ie mógła pozostać.
W s ie rp n iu 1945r. z o s t a ła skierowana p rzez b y łą Komen
dantką Chorągwi K ie le c k ie j J ó z e fin ę Łapińską do pracy w Państwowym Domu Dziecka w Zakopanem, g d z ie mogła zamieszkać wraz z matką i siostrzeńcem , którego ro d z ic e z g i n ę l i w obozach koncentracyjnych. Od t e j c h w ili swe ż y c ie p o ś w ię c iła =6-letniem u siostrzeń cow i i ch orej matce.
Pracując jako pedagog w Zespole Szkół H otelarsko - Turys
tycznych, swój ograniczony wolny czas p ośw ięcała m łod zieży. Jako in stru k to r
ka w łą c zy ła s ię w odradzający ruch h a rc e rs k i. Zawsze pogodna,zrównoważona, wspaniały doradca m łodzieży, zjednyw ała sobie za u fa n ie ,m iło ś ć i szacunek,
zarówno dorosłych jak i m łodzieży.
Pracę zawodową ł ą c z y ła Iren a Marszałkowa z harcerską i spo łeczn ą, p ełn ią c różne odpowiedzialne fu n k cje, b y ła w ię c :
- radną M ie js k ie j Rady Narodowej w Zakopanem,
- w spółorganizatorką i przewodniczącą P o ls k ie go Komitetu Pomocy Społeczn ej, - ławnikiem Sądu Rejonowego w Zakopanem- p rzez szereg l a t , - czynnym członkiem Związku Inwalidów Wojennych,
- członkiem Zarządu ZBoWiD - s e k c ja s o c ja ln a .
Ire n a Marszałkowa otrzym ała także następujące odznaczenia : . < f
/ A t 2- W ? 1 / - 1
- krzyż Walecznych, Ł ** * • ' ' ^ ,
- krzyż Arm ii K rajow ej, rj v
- krzyż Kaw alerski Orderu Odrodzenia P o ls k i,
4
5
- k rzyż Za z a s łu g i d la Z.H.P. wraz z Rozetą z Mieczami, - medal Zwycięstwa i Wolności,
- z ł o t a Odznaka za Z asłu gi d la Zakopanego,
• z ł o t a Odznaka za Z asłu gi d la Wojew. Nowosądeckiego,
- Zasłużony D zia ła cz P o lsk iego Komitetu Pomocy S p ołeczn ej,
Mieszkając od w ielu l a t w odległym Zakopanem, b y ła jednak em ocjonalnie związana ze sprawami dotyczącym i J ej rodzinnego m iasta Radomia, o czym świadczy między innymi J e j u d z ia ł w u roczy sto śc lach :
- Byłych Więźniów Obozów Koncentracyjnych, - Inwalidów Wojennych
- Partyzantów Arm ii Krajowej Ziemi Radom sko-Kieleckiej "Jodła*
- In stru k torsk iego H arcerskiego Kręgu Seniora 0 "Starówka"
Iren a Marszałkowa od wczesnej m łodości wykazywała duże u m iejętn ości orga
n iz a c y jn e, co b yło widać n ie ty lk o w n a jm n iejszej jedn ostce o rg a n iz a c y j
n e j, jaką b ył w h a rcerstw ie "zastęp i d ru ży n a ",le c z także w całym J ej ży ciu , w d z ia ła ln o ś c i zawodowej i s p o łe c z n e j, a o J e j głębokim p a t r io t y z mie św iadczyło c a łe J e j ż y c ie .*
Do końca swych dni s t a r a ła s ię pomagać innym, n ie k orzys
ta ją c w zamian, z ich pomocy.Hie c h c ia ła nigdy nikogo absorbować swoją osobą.
Skromna i odpow iedzialna,prawy i szlachetny c zło w ie k , p e łn iła swą harcerską słu żbę, zawsze w iern a prawu
, i p rzyrzeczen iu harcerskiemu.
Pamięć o N ie j n ie z a g in ie , bo świadczą o tym J e j czyny.
Cześć £ ej P a m ię c i!!
Barbara Bogucka-Bielińska hm.
człon ek ZWZ-AK Gkrągu Radomsko-Kielec
k ie g o "J o d ła ", pseud. "Wika",
współpracowniczka w pracy k o n sp ira c y j
n ej w Radomiu,
h a rcm istrzyn i O rg a n iz a c ji Harcerek dawnego Związku Harcerstwa P o ls k ie g o ,
zastępowa z przedwojennej radomskiej drużyny harcerek, prowadzonej p rzez
Iren ę Hoffmanównę pósiniej Marszałkową.
Zakopane 2 6 .s ty c z n ia 1994r
6
7
8
Teczka \}Cj K.
© 2-
Marszałkowa Irena z d. Hoffman
- więźniarka Ravensbruck
r •
Źr.: Materiały od Ireny Markiewicz ze Ś Z Z A K
K.Wojt., 2005r. f i ‘K
A K Kielce /
Radom
1 - 4
9
10
11
12
13
14
15
