Kościołowska Maria Henryka

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI

% P L S ^ v i c ? ^ ( e o

I. M ateriały dokum entacyjne ^

1/1 - relacja właściwa V

I/2 - dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora — I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora

II. M ateriały uzupełniające relację —

III. Inne m ateriały (zebrane przez „relatora”): —

II1/1- dot. rodziny relatora —’

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r.—

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) — III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. —

III/5 - inne___ •

IV. K orespondencja

s)

V. W ypisy ze źró d eł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”]

V '

VI. F o t o g r a f i e / ^ ^ ^

2

3

Maria Synowiec 02-352 Warszawa

Relacja dla Archiwum W S K przy Fundacji Archiw um Pom orskie A K

w Toruniu

I. D AN E OSOBOWE

1. .K O ŚC IO ŁO W SKA, od 1952 SYN O W IEC Maria Henryka, pseudonim - STO KRO TKA.

2. Ur. 2 października 1926 w Charsznicy k. Miechowa.

3. Zygmunt, Janina Necka, technik gorzelniczy.

4. , 02-352 Warszawa, tel.

II. D AN E ŚRODOW ISKOW E PRZEDW OJENNE

1. W 1939 r. ukończyłam szkołę powszechną i zdałam egzamin do gimnazjum w Jęd/rzejowie.

m. U D ZIA Ł W K A M P A N II W RZEŚNIOW EJ N ie dotyczy

IV. Ż Y C IO R YS „C Y W IL N Y ” OKRESU L A T 1939-1947

1939-45 mieszkałam we wsi Lubcza, pow. Jędrzejów, w czteroosobowej rodzinie (brat Ryszard ur. 1925), którą utrzymywał ojciec. W rewanżu za pomoc materialną udzielaną przez ojca ludziom o wykształceniu pedagogicznym pobieraliśmy z bratem lekcje w zakresie programu gimnazjum i zdawaliśmy egzaminy w Jędrzejowie, gdzie mieściła się komórka tajnego nauczania. W ten sposób ukończyliśmy 4 klasy gimnazjum (tzw. „mała matura” ). Od sierpnia 1945 r. mieszkałam z rodziną w Charsznicy, pow. Miechów.

V. PRZEBIEG KO N SPIR AC YJN E J S ŁU ŻB Y ŻO ŁNIERSKIEJ W LA TA C H 1939- 1945

1. Na moje wejście do konspiracji wpłynęła ogólna atmosfera walki z okupantem, która tak niepodzielnie panowała na kielecczyźnie. O gół m łodzieży z m ojego środowiska (w tym ukrywający się/wysiedleni) była nastawiona wyjątkowo bojowo,

2. Do podziemnej organizacji zostałam przyjęta przez kpt. „Ostoję” (Andrzej D ercz) w lutym 1943 r. i przydzielona jako łączniczka do grupy dywersyjnej Inspektoratu Wodzisław - Łąka (dowódca oddziału „M ichał” - J. Stempowski) z placówką w Nawarzycach. Od kwietnia 1944 r. do stycznia 1945 r. byłam łączniczką przy dowódcy oddziału zgrupowania leśnego 3 p.p. leg. A K Jędrzejów kpt. Ostoi (dowódca pułku mjr „M ir” - Kacper Niemirski). W drugiej połowie stycznia 1945 r. oddział złożył broń w Jęd/rzejowie w obecności mjr M K W D . Do moich zadań należała obserw/cja terenu wokół wytwórni broni we wsi Lubcza, czuwanie nad bezpieczeństwem uczestników szkoły podoficerskiej, którzy słuchali wykładów w domu moich rodziców (1943-44 r., wykładowcami byli, m in. pchr. Marek Sidorowicz „M aks” , Zbigniew Ostrowski „Dan” ). Równocześnie kolportowałam prasę podziemną oraz przenosiłam meldunki i amunicję.

4

5

V ( t - 2 _ - 1 -

3. W tej samej komórce konspiracyjnej w lutym 1943 r. został zaprzysiężony mój ojciec („Lechita” ) i brat „Śmiga” . Brat mój brał udział w akcjach zbrojnych oddziału

dywersyjnego „Michała” , przebywał też pewien czas w lesie. Był również czynny w nowo utworzonym przez „Michała” zgrupowaniu działającym od 1945 do 1948 r.

Moj mąż Adam Synowiec wziął udział jako harcerz w obronie przeciwlotniczej Krakowa a po jej ewakuacji został 8 września 1939 r. przyjęty jako kanonier-ochotnik do 95 dywizjonu artylerii ciężkiej (dowódca mjr Szancer) Arm ii Kraków. Do

krakowskiego Z W Z został wprowadzony w 1940 r. przez por. Medweckiego. Późnije/

był w A K (pseudonim „Burzysław” ). Ukończył konspiracyjną szkolę podchorążych (wykładowca por. Łaskawski) w stopniu kaprala-podchorążego. N ie ujawnił się.

VI. PRZEBIEG S ŁU Ż B Y W FO RM ACJACH Z A G R A N IC Z N Y C H - nie dotyczy VH. PRZEBIEG D Z IA Ł A L N O Ś C I W TAJN YC H ORG. L A T 1945-1947 - nie dotyczy V m . PRZEBIEG S ŁU Ż B Y W L W P - n ie dotyczy

IX. Ż Y C IO R Y S PO W O JENNY

W 1948 r. ukończyłam Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Kościuszki w Miechowie, w r. 1952 - Uniwersytet Jagielloński na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi.

W 1952 r. wyszłam za mąż, w 1954 urodziłam córkę.

Od 1953 do 1956 r. pracowałam w Instytucie Geografii P A N na Stacji Naukowej w Mikołajkach k. Mrągowa jako starszy asystent. Od 1959 do 1986 pracowałam w Państwowym Wydawnictwie Naukowym w Warszawie na stanowisku starszego redaktora w redakcji geografii encyklopedii.

W październiku 1986 r. przeszłam na emeryturę. 30 V I 1992 zostałam przyjęta do Ś ZZAK

Warszawie, do Środowiska Byłych Żołnierzy 106 DP A K „Maria” . N r zaświadczenia o uprawnieniach kombatantów i osób represjonowanych -

68273/67179.

W okresie 1993-95 pracowałam społecznie w Zarządzie Środowiska jako sekretarz a w latach 1997-98 jako skarbnik.

W 1995 r. otrzymałam Krzyż Armii Krajowej a w 1996 r. - odznakę pamiątkową Akcji Burza.

DOKUM ENTACJA

4. Wzmianki o mojej formacji wojskowej można znaleźć w książce Andrzeja

Ropelewskiego „ W jędrzejowskim obwodzie A K ” , Warszawa 1986 r. oraz „W służbie wywiadu Polski Walczącej” , Gdańsk 1994 r.

Maria Synowiec

6

\ k - 3 ?

Maria Synowiec 02-352 Warszawa

Relacja dla Archiwum W S K przy Fundacji Archiw um Pom orskie A K

w Toruniu

I. D AN E OSOBOWE

1. KO ŚC IO ŁO W SKA, od 1952 SYN O W IEC Maria Henryka, pseudonim - STO KRO TKA.

2. Ur. 2 października 1926 w Charsznicy k. Miechowa.

3. Zygmunt, Janina Necka, technik gorzelniczy.

4. 1 02-352 Warszawa, tel.

II. D AN E ŚRODOW ISKOW E PRZEDW OJENNE

1. W 1939 r. ukończyłam szkołę powszechną i zdałam egzamin do gimnazjum w Jęd/rzejowie.

ni. U D ZIA Ł W K A M P A N II W RZEŚNIOW EJ N ie dotyczy

IV. Ż Y C IO R YS „C Y W IL N Y 7’ OKRESU L A T 1939-1947

1939-45 mieszkałam we wsi Lubcza, pow Jędrzejów, w czteroosobowej rodzinie (brat Ryszard ur. 1925), którą utrzymywał ojciec. W rewanżu za pomoc materialną udzielaną pizez ojca ludziom o wykształceniu pedagogicznym pobieraliśmy z bratem lekcje w zakresie programu gimnazjum i zdawaliśmy egzaminy w Jędrzejowie, gdzie mieściła się komórka tajnego nauczania. W ten sposób ukończyliśmy 4 klasy gimnazjum (tzw. „mała matura” ). Od sierpnia 1945 r. mieszkałam z rodziną w Charsznicy, pow. Miechów.

V. PRZEBIEG KO N SPIR AC YJN E J S ŁU ŻB Y ŻO ŁNIERSKIEJ W LA TA C H 1939- 1945

1. Na moje wejście do konspiracji wpłynęła ogólna atmosfera wałki z okupantem, która tak niepodzielnie panowała na kielecczyźnie. O gół m łodzieży z m ojego środowiska (w tym ukrywający się/wysiedleni) była nastawiona wyjątkowo bojowo,

2. Do podziemnej organizacji zostałam przyjęta przez kpt. „Ostoję” (Andrzej D ercz) w lutym 1943 r. i przydzielona jako łączniczka do grupy dywersyjnej Inspektoratu Wodzisław - Łąka (dowódca oddziału „M ichał” - J. Stempowski) z placówką w

Nawarzycach. Od kwietnia 1944 r. do stycznia 1945 r. byłam łączniczką przy dowódcy oddziału zgrupowania leśnego 3 p.p. leg. A K Jędrzejów kpt. Ostoi (dowódca pułku mjr „M ir” - Kacper Niemirski). W drugiej połowie stycznia 1945 r. oddział złożył broń w Jęd/izejowie w obecności mjr N K W D . Do moich zadań należała obserwują terenu wokół wytwórni broni we w si Lubcza, czuwanie nad bezpieczeństwem

uczestników szkoły podoficerskiej, którzy słuchali wykładów w domu moich rodziców (1943-44 r., wykładowcami byli, m. in. pchr. Marek Sidorowicz „M aks” , Zbigniew Ostrowski „Dan” ). Równocześnie kolportowałam prasę podziemną oraz przenosiłam meldunki i amunicję.

7

- z -

3. W tej samej komórce konspiracyjnej w lutym 1943 r. został zaprzysiężony mój ojciec („Lechita” ) i brat „Śmiga” . Brat mój brał udział w akcjach zbrojnych oddziału

dywersyjnego „Michała” , przebywał też pewien czas w lesie. Był również czynny w nowo utworzonym przez „Michała” zgrupowaniu działającym od 1945 do 1948 r.

Moj mąż Adam Synowiec wziął udział jako harcerz w obronie przeciwlotniczej Krakowa a po jej ewakuacji został 8 września 1939 r. przyjęty jako kanonier-ochotnik do 95 dywizjonu artylerii ciężkiej (dowódca mjr Szancer) Arm ii Kraków. Do

krakowskiego Z W Z został wprowadzony w 1940 r. przez por. Medweckiego. Późnij js;

był w A K (pseudonim „Burzysław” ). Ukończył konspiracyjną szkolę podchorążych (wykładowca por. Łaskawski) w stopniu kaprala-podchorążego. N ie ujawnił się.

VI. PRZEBIEG SŁU Ż B Y W FO RM ACJACH Z A G R A N IC Z N Y C H - nie dotyczy VII. PRZEBIEG D Z IA Ł A L N O Ś C I W TAJN Y C H ORG. L A T 1945-1947 - nie dotyczy VIII. PRZEBIEG SŁU Ż B Y W L W P - n ie dotyczy

IX. ŻY C IO R Y S POW OJENNY

W 1948 r. ukończyłam Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Kościuszki w Miechowie, w r. 1952 - Uniwersytet Jagielloński na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi.

W 1952 r wyszłam za mąż, w 1954 urodziłam córkę.

Od 1953 do 1956 r. pracowałam w Instytucie Geografii P A N na Stacji Naukowej w Mikołajkach k. Mrągowa jako starszy asystent. Od 1959 do 1986 pracowałam w Państwowym Wydawnictwie Naukowym w Warszawie na stanowisku starszego redaktora w redakcji geografii encyklopedii.

W październiku 1986 r. przeszłam na emeryturę. 30 V I 1992 zostałam przyjęta do Ś ZŻA K

Warszawie, do Środowiska Byłych Żołnierzy 106 DP A K „Maria” . N r zaświadczenia o uprawnieniach kombatantów i osób represjonowanych -

68273/67179.

W okresie 1993-95 pracowałam społecznie w Zarządzie Środowiska jako sekretarz a w latach 1997-98 jako skarbnik.

W 1995 r. otrzymałam Krzyż Armii Krajowej a w 1996 r. - odznakę pamiątkową Akcji Burza.

DOKUM ENTACJA

4. Wzmianki o mojej formacji wojskowej można znaleźć w książce Andrzeja

Ropelewskiego „ W jędrzejowskim obwodzie A K ” , Warszawa 1986 r. oraz „ W służbie wywiadu Polski Walczącej” , Gdańsk 1994 r.

C ftasric- Ć>Vp>&>J^ C -' Maria Synowiec

V

8

9

Ś W IA T O W Y Z W IĄ Z E K Ż O Ł N IE R Z Y A R M II K R A J O W E J

O K R Ę G W A R S Z A W A

W A R S Z A W S K IE Ś R O D O W IS K O Ż O Ł N IE R Z Y 106 D Y W IZ J I P IE C H O T Y A R M II K R A J O W E J p t ■ • f > s y n ■ u • ?kowa S? fc

Swi&to^y Z ..iązek Ż o łn ie r z y

ii.XtiUj.U- iY-Tlii.u OW&

J

_Okr£g_Warszawa_

nawiązaniu do pioina j L» g z « j?U/ o i z unia • u l • 01 Warszawskie Środowisko Ż o łn ie r z y 106 D yw .Piechoty AK przeka­

zu je dwie wypełnione a n k ie ty d la F u n d a cji "Archiwum Pomor­

skiego AK "w Toruniu" t . j . K o l . K o l .Synowie c ,M a r i i i Sa w ick iej Janiny.

.'--mienione K oleżan k i są członkami naszego Środowiska.

Z a ł.2 / 2 - 4 s t r . + 2 s t r .

Jr,,r e z e s .. J e r z y , Włodarczyk

Wpłynęło dni« ^ ——

L.dz.

6 ^ 3 P 5 K O ?

10

11

12

13