• Nie Znaleziono Wyników

Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza 2018, Rok XVI nr 15(553) : Obrona Grudziądzai okolic w 1939 roku

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza 2018, Rok XVI nr 15(553) : Obrona Grudziądzai okolic w 1939 roku"

Copied!
16
0
0

Pełen tekst

(1)

1

B I U L E T Y N

KOŁA MIŁOŚNIKÓW DZIEJÓW GRUDZIĄDZA KLUB „CENTRUM” SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ

Rok XVI: 2018 Nr 15 (553)

Data odczytu: 11.04.2018 r. Data wydania: 11.04.2018 r.

=============================================================

1100. spotkanie Jarosław Guttmann

Obrona Grudziądza i okolic w 1939 roku

Plakat propagandowy z 1939 roku.

(2)

2

23 marca 1939 r. marszałek Edward Rydz-Śmigły poleca rozpocząć

przygotowania do wojny. W całym kraju trwają zbiórki na rzecz wojska.

(3)

3

Marzec 1939 budowa schronów niemieckich.

Niemcy rozpoczynają budowę schronów na granicy. Blisko Grudziądza

powstają pozycja gardejska. Składa się z schronów Heinrich. Są one sprytnie

maskowane. Ten pokazany na zdjęciu przypomina domek letniskowy.

(4)

4

Sierpień 1939 r.

Stanowczo za późno przystąpiono do budowy schronów na linii Osy.

Z pracami czekano do końca żniw. W okolicy Grudziądza powstało 11 schronów.

Budowano je około 3 tygodnie, były wykonywane przez 300 osób i około 80 żołnierzy. Na budowę jednego schronu przypadało około 30 osób.

26 sierpnia 1939 r. – karta przydziału.

(5)

5

Koniec sierpnia, sytuacja staje się napięta. W Grudziądzu trwa mobilizacja.

1 września 1939 roku

Godzina 5.00 – ostrzał artyleryjski.

Rozpoczęła się wojna. W Białachowie niedaleko pałacu ustawiono potężne

działo.

(6)

6

Ostrzeliwało ono Cytadelę i Księże Góry. Koordynaty były wcześniej znane, wyliczone według map sztabowych.

Godzina 5.00 – zbombardowanie lotniska.

Pierwsze bombardowanie lotniska w Grudziądzu. Niemieckie samoloty wylatywały z Królewca i Malborka.

Godzina 10.00 – Niemcy dochodzą do linii Osy.

Pozycje polskie atakuje około 74 czołgów. Wróg dochodzi do wniosku, że

jest to pozycja silnie broniona, niemożliwa do zdobycia z marszu. Godzina 11.00 –

(7)

7

niemieckie lotnictwo atakuje 16 DP. Godzina 16.15 Junkersy atakują oddziały polskie za Wisłą, Jabłonowo, Lotnisko.

Godzina 16.00 Niemcy opanowują Salno.

(8)

8

Godzina 18.00 potyczka pod Annowem.

Godzina 20.00 przesunięcie obrony przeciwlotniczej z Grudziądza w okolice Zakrzewa. Godzina 21.45 rozkaz o przegrupowaniu. Godzina 23.45 rozkaz dla 16DP atak o świcie.

Mapa sytuacyjna na koniec 1 września 1939 roku.

2 września 1939 roku

Do 6.00 rano transport wojsk z okolic Brodnicy.

(9)

9

Nad ranem wysadzono most w Owczarkach. Jest to ciekawy epizod wojny obronnej. Do tego mostu dojechał niemiecki pociąg pancerny, który jechał tutaj, aż z Tczewa.

Godzina 6.00 ostrzał Grudziądza.

Godzina 8.00 walki w rejonie Gruty.

Godzina 14.00 wycofanie z rejonu Mełna.

Godzina 14.00 atak samolotów P-11 na kolumny pancerne Brodnica – Grudziądz.

(10)

10

Strącony samolot PZL P.11 o numerze podskrzydłowym 504-T i nr bocznym 55 kpt. Floriana Laskowskiego. Zestrzelony 2 września 1939 r. w Grucie.

Godzina 14.46 nalot samolotów niemieckich.

Godzina 15 bitwa powietrzna w rejonie Lisewa.

Godzina 16.15 atak czołgów niemieckich na Wielki Lniska.

Godzina 17.25 bombardowanie Wielkich Księżych Gór.

Godzina 18.00 wycofywanie wielkich Księżych Gór, ewakuacja rannych do Mgowa.

Godzina 21.00 wysadzenie mostu na Wiśle.

(11)

11

Był to duży błąd taktyczny, most powinien zostać wysadzony w ostatnim momencie, uniemożliwił przedostanie się wycofującym oddziałom z rejonu Borów Tucholskich.

3 września 1939 roku

Rano Niemcy opanowują Maruszę, Węgrowo.

Godzina 9.10 atak lotniczy na polskie oddziały koło Wąbrzeźna.

Godzina 11.40 – 12.40 bombardowanie Grudziądza.

Godzina 13.10 atak na Pokrzywno.

Wieczór zajęcie dworca kolejowego, Księżych Gór.

Niemieckie oddziały walczą już w centrum miasta. Wojsko Polskie wydaje rozkaz wycofywania się na południe Grudziądza.

Godzina 16.30 Niemcy zajmują Strzemięcin.

Godzina 17.00 czołgi niemiecki dotarły do Wisły.

Wróg zamyka pierścień okrążenia, wyłapywani są polscy żołnierze, którzy chcą wydostać się z miasta.

4 września 1939 roku

(12)

12

(13)

13

(14)

14

Godzina 12.00 podpisanie kapitulacji.

Godzina ta jest uznana za rozpoczęcie okupacji Grudziądza.

5 września 1939 roku

Wizytacja Hitlera pod Grudziądzem.

Adolf Hitler podążał za frontem. Do Grudziądza nie dojechał z uwagi na wysadzony most.

Ale był bardzo blisko na wałach w Michalu. Oglądał panoramę miasta.

Następnie udał się na południe w kierunku Chełmna.

(15)

15

N o t a t k i

(16)

16

N o t a t k i

(L.B.S.)

Redakcja: Tadeusz Rauchfleisz, Janusz Hinz. Logo KMDG wykonał Grzegorz H. Rygielski.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Artykuły, które ukazały się w prasie codziennej, donosiły o tym, że w pobliskim Strzemięci- nie, miejsce wycieczkowe Grudziądza, uległo katastrofie w postaci obsunięcia

O popularności twórczości muzycznej Piotra z Grudziądza zaświadcza też fakt, iż jego dorobek zachował się w aż 53 źródłach, a liczbę znanych dziś dzieł szacuje się na

Za swoją działalność otrzymał wiele medali i odznaczeń, a w szczególności: Krzyż Komandor- ski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, Złoty Medal Wojska Polskiego,

X. Froelich był badaczem bardzo uczciwym, na którym, moim zdaniem, Kulturkampf nie wywarł dużego wpływu. Nie rozstrzygał on definitywnie genezy od słów gruda lub gród,

Do poznania działania roślin na organizm dochodził człowiek przez długie lata (tysiąclecia), nie tylko zauważając reakcje własnego orga- nizmu, ale też

Oprawcy Syna Bożego i wszyscy, którzy przyczynili się do Jego śmierci, mają twarze ciemne, natomiast Maryja, Jezus, apostołowie, święci oraz aniołowie

W części południowo-wschodniej zachowały się fragmenty fosy, która rozdzielała prze- dzamcze jedno od drugiego.. Od wschodu przedzamcza były

Łopian większy Arctium lappa jest dobrze znany młodocianym wielbicielom dokuczliwych zabaw – jego owoce, zao- patrzone w liczne, haczykowate kolce czepiają się ubrań