• Nie Znaleziono Wyników

Fascicvlvs Paracelsicae medicinae veteris et non novae, per floscvlos chimicos et medicos, tanquam in compendiosum propmtuarium collectus, in qvo de vita, morte et resvscitatione rervm [...]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Fascicvlvs Paracelsicae medicinae veteris et non novae, per floscvlos chimicos et medicos, tanquam in compendiosum propmtuarium collectus, in qvo de vita, morte et resvscitatione rervm [...]"

Copied!
316
0
0

Pełen tekst

(1)

F A S C I C V L V S

PARACELSICAE

M E D I C I N A E V E T E R I S

'ET N O N N O V A E , P E R FLOSCV-

L O S C H I M I C O S E T M E D I C O S , tanquam in compendioium promptua­

rium collccius»

I N Q V O DE V I T A , M O R T E , E T

R E S V S G IT A T I O N E R E R V M , D E T V E N D A E T conferuandafanitate,ntcnon expellendo morbopcrinfiaurationem virium natura-

lium, depraparationibm medicamentorum, in vfum applicationibus ad quof-

% cm % morbos,cum internos,tum externos. Item , de generatione Homunculi pygm ei, ex Dampra nutri-

lUentifangmnK»

C V M E L V C I D A T I O N I B V S H V 1 V S , A L I O R V M Q V E obicuriorumquorumcuncp locorum atque di&iomim

inibi pafsim occurrcntium.

Et In d i c i l o c v p l e t i s s i m o. G I R A R D O D O R N E O I N T E R P R E T E ,

Cum Gratia &Priuilegio Caelares Maiefiads.

I M P R E S S V M F R A N C O F O R T I A D MOENVM » A » « o M. £>, L x x x x.

S

(2)

A D M O N I T I O A D Z O IL V M .

" V J O N priufquam intelligas temere iudicato, ne praceps in

■ ^ c a jje s quos alteri par as adhuc, turpius incideris , & calu- mnuconuitiatjj tua,quibus vteris, in tuum redundent caput.

Facile vitium ek alios carpere, notas a u tm reprahenfionit eui- taredifficilimumopus. Cxterum crede D eum ejfe Vindicem in - iuriarum, ex inuidiA vel ambitione^fiue male, fiu e bene meritis illatarum,item occultAobflinat&tfemalici&reuelatorem.Fidere viribus & ingemo, quid aliud efl quam vna cum Golia gigante caderefub imbelli puero? Non iuuant hoc loco fopbifinata, nihil per finifiram interpretationem palliata propofitiottes, mitius feriptorum corruptiones. Veritastpfaperfe debellabit inimicos, m nem ^vindicabit m uriam ,non fine maxima gigantu, igno­

minia. Quid adhuc habes quod nobis obijeias ,prater incultum Jermonem ? Indepatet Paracelfum & fuos, non Ciceronis, non Ariflotelis,non Galeni, nec aliorum iftius farina hominum ejje difiipules, Ced veritatis, qua nullo pallio, nulla larua indiget,

<%.'V |jv2*oo

(3)

IL.L V S T R I S S I M O E T

G E N E R O S I S SI MO P R I N C I P I A C

D O M I N O , D O M I N O R I C H A R D O D E I gratia>Comiti Palatino Rbem,D uct Bauarite, fupenoris &

inferioris, Comiti inS pa nh em ,& c..

V M id imprimis pcfflme habere plurimos;

animaduerterem,&conqueri nullum in (cri­

ptis Paracelfi hadenusordinem feruatum ef~

ie,a!ioquin eius dodrina^iatis addi£tos,Illu~

ftriifime Princeps. E re ipiorum atque totius;

R.P.ftudioiorum vtilitatis,& praeiertim aegro­

rum eileputaui,fi quomodo ea quaz fparfim·

diftracta diffutaque membratim erant,& non integra,neque feria­

ta compage qua fuerant olim ab aUtore conicripta, refarcirentur..

Neminem,vt opinor,latere puto ipfum ante mortem admodu ni paucos edidiffe libros, infinitos autem reliquiife, partimpropria.

manu,partim & pro maiori parte arnanuenGum ex eius orede- icriptos,noneditos,varijslocis;&muriscondufos. Fortailequod euenturum praeuideret,vt eius adueriarij (quos Athenienies,iilo- rum puta difcipulos,vocat) efficerent quocunque m odo, ne a fuis:

vbiquelocorumTypographiarum pofitiscenforibus admitteren­

tur,aut alias interciperentur,ac ad hunc aliumve modum deperi­

rent. ExadueribiperaretjfitantiiperlatitaiTent, futurum vt ab ali­

quibus probisinuenti viris,vna dierum poft eius mortem,ceflantc per obliuionem inimicoru liuore, fato quopiam ederentur ab%, moleftia.Haud fecusaccidit cx parte quam exiftini arat,in aliquo­

rum enimPrincipummanus &poteiiatem inciderunt,at maxi- m o omnium malo interceillt, vtpoft illorum obitum in idiota- lum tyrannidem dei apii miierrime dilaniati iint. Quorum non- (*)■ 2. nullii

(4)

' E P I S T O L A D E D I C A T O R I A.

nulli fuppreiTo nomine prbprij autoris,iIbi labores alienos adfcri- pierunt,interiertis etiam (quodpeffimum eft) infinitis alioruicri- bcntum, & prafertim adueriariorum autoris,ne agnoicerentur, nugis,atfruftra.Namdiulaterenon potuit idiotica nimium haec ambitio,quin facilime detegeretur a diicipulis Paracelfi magis ac magis indies. Plcerique ali; iurrepticie clamque defcriptos a famu­

lis,domnis tamen inieijs,parua pecunia corraierunt, qui poftmo- dumabindo&ifinnis hominibus rur/um deicriptos plus vigefies magno pretio,toties tamque diueriis perionis vendiderunt exem­

plaria priuiquam ederentur,etiam ab adueriarijs,non antea quilm fuo modo proque arbitrio corrupiflent ac deprauaflent,quo fama boni viri poft mortem denigrarent: omifla inplurimis negatiua particula,veladiedain alijs,vt haberent aniam arguendi falfo de contradictionibus. His necdum contenti, ilngula funt perperam interpretati contorquentes in finiftram partem iniquifllme. Ve­

rum enimuero huiufmodi Sophiftarum techna; pluiquam mani- feftaefunt,quibus tamen haudquaquam excufabuntur,nec effu­

gient iudicium publicum,quin ad lydium lapidem quandoq; tur­

piter impingant. Sed in praeientia vindiciasiniuriarum non iuice- pi, necniii fummamarcanorΰ Paracellicorum hoc libello, ex di- iperfis.colligere,actanquaminfbrmamcompendi; redigere,quo quiiquemoxad manum,quicquidex emfmodi theiauris optabit, habeat vbiuis locorum exiftat,vtque cx hoc vnico admodu exiguo tantum emolumenti reportareqUeat, quantum ex ingenti volu­

minum copia,dequibusiila deprompta funt. Partitus eft in qua- tu o r partes,quarum prima narrat vires atque virtutes rerum na­

turalium in genere, vi tam, mortem, & reiuicitationemtiecunda medicamentorum praeparationes fimplices & compofitas: tertia morborum internorum & externorum curas:quarta vero vocum obicuriorum in arte paill m villi venientium,ac ab autore impo/I- tarum eiucidationes habet. Nihil adhuc omnino defidcratur,pr^- terquam.

(5)

E P I S T O L A D E D I C A T O R I A .

terquam verus phyiicus,induftrius chimifta, operator impiger, &

non ambitioius phiiofophus,qui 11 forte fortuna quandoquecon- ueniantinvnu,rara mundo nafceturauis& medica phccnix. Ve­

rum hactempeftate nih ilagitur (prohdolor) de cognoicenda in occulto Phyfica,de manifefto folum Schola diflerit, non de coele- ftibus viribus in elementis &elementatis deliteicentibus,e carce- ribus quibus detinentur eruendis,ac adliberas operationes proue- hendis,nondeviuorumAnatomia,nequedecharitateinfratrem.

Atqui moxatq; ti tulus bullatus adeptus cft, abiedo /anguineo pi­

leo , de holoiericeo ibllicitatur anxie,de talari vefte,de geniatis an- nulis,& id gen us alijs. Tandem exercetur Phyfica pharmacaria vix per iuperfirialem cognitionem, iolae virtutes reuolutorum rece­

ptorum operantur,Anatomiacadauerum immani crudelitateίς- uitaducrius mortuos,&loculoru maxime repletio curatur, aeger vero fi.m odo poifitconualeat,(altem diteicat medicus. Quid mi­

rum? hacdecauia multosannosin Academijsconiumpfit, in qui­

bus didicit Medicinam auaris opes affatim polliceri ac dare. Quid 'igitur m e d ic o communeeft cum miferis carbonarijs &cinifloni- busnil niufalphurvapoicsque noxios redolentibus,bincproculk nobis (inquiunt) Vulcani teterrimiiddales.Apollinisiatellitcsde- cet ierena facies, blandaque manus palpatrixpulfuum,ac veftis atn- bram,Zibetam,atque muicum ipirans, animus prfterea ad ftipem magis quam ad fanitatem propenius.Horum enim vel admiratio­

ne ibla conualefcit a:ger,ipem i Ibi (Mutis faciens, ac melioris vitae, dum iimilcs angelos ad (e venire de fuo coelo delapios intuetur.

Contra vero fi veniat mortis ille nunciusater carbonum hoipes, aegris terroremincutiens,fi non mori vacet,eius tamen conipechi iolo,fit opus. Hsc&fimilia mundus a colorum apparenti/s iudi- cat. Verum ii con fideret «ger quid fibi praiagit externus ornatus medici, quid internus alio negIe&o,ftatim ob oculos veriabitur fepulchrumhocdealbatum&;ornatuforiniecus, & intus icatens (*) 3 oflibus

(6)

E P I S T O L A D E D I C A T O R I A *

©flibus mortuorum atque ver mibus,de quo Matth .23. ab vna par­

te, &ex adueria Samaritani paratus aiellus, de quo Lucse io . Porro tumprimum & non priusMedicinaflorebit, quum ex profefibm eius centeiimo numero Samaritanus vnus exurget. Eo potiifimii tendit,Uluftrifllme Princeps, Paracelficae Medicinae Faiciculus, vt ex congerie Paracelficae Chemiae tanquam ex iua coniuge hunc vnicum aliquando producat in lucem, Vterque libellus IiluftriiTI- mae tuae Celiitati dicandus ergo venit maxime, quod arcanorum natura; perfediilimam habeat noticiam, bonarumque fit artium promotor excellenti/fimus atqueMecoenas.Ingratiam igitur ma­

le habentium, clientuli hac in parte pios conatus abiniurijs prote­

gere dignetur atque tueri, quam etiam D. C . M.optimeva- lerefaxit in omnibus, precor. Datum Francofortiad

Moenum, Anno a Chrifto nato 1581. Ca­

lendis Septembris..

HIufEriffimae Cei. T . Seruulushumilimus,

GerardusDorn,,

p r a e;-

(7)

P R A E F A T I O B R E V I S

A D L E C T O R E M .

T A T I M ab exordio vifum eil admonere Le liarem , ne quos tanquam in fafcicultm colligo Paracelfi flofeulos, varijsfcriptoramfitorum libris diflierfas, exiftimet ά me veiittiper[omnium excogitatos. Legat igitur qua de na- t u ra r erumfiripfit aut or hic,ob ingenij facunditatem c e- lebratifim us.abijspuftrtim quibus intelligitur,rudibus vero duntaxat inuifus:iftonm quis veritatem non perje- quitur? Legat(inquam ) & rep eriet quam infigniterfuos os habere difcipulos voluit, & experiri quemadmodumfua tractationi* medullam vt ecortice nucleum affequerentur, ne quidem indignos ad- m itteret in album fucefcbola.Quanquam futu rum certo prafiiuit, vt eius aduerfarij

■ex nudo literafenfu captarent anfam calum nu·. Nihilomin us quam hac de caufa re­

moratus, quinimo potius alacnnon minus animo, quamfcelici admodum/kccejfurem

■aggr effusi fi,haudquaquam in dubium reuocans,quinveritasper fetpfam efficactfii- ηια,νηα dierum in lucem effet em er f u r a, Quamobrem defamtatis cvferuattone tra- ilaturus,primum omnium agenerationepygmeiJpagirici, qui male fanum pygmeum hominum,regeneratione quadam artificiali fm u l& n a tu ra li, tran(mutaret in g i- gant emrobuftifiim&vita,ccepit initium ,tanquamdpr acipuovita conferuationis ar- cano.Deinceps per minor aparticulariadifcurrens,mtranfmutatione abdidit omne quodprius palam fecera t, arc£ tamen clauefitis. & noti alijs, tradita p er myflefium.

In ter alta docere nos intendit vitam rerum externarum, adnoflra vita, propagatio­

nem maxime conducere,ac ea imprimis opus effe.Quandoquidem externa virtus re­

rum internam hominis labantemvitamfubleuat (libera tamen a fuis compedibus) longefoeliciorifucceffu,quamper nutritionem ex ordinepraferiptornaturacenfue- to. Similia nanquefimilibus maximopere corroborantur,ad refifiendum aduerfarijs iltfiimihbus&contrarijs inimicis. Quis(qudtfo) reuocabitin dubium fait em phy f i ­ cus,ob inaequalitatem ordinari) nutrimenti cum primo humana vita fubiefto Jpirltu pariter vitacon/bpiri.ac debilitari magis ac magis indies.vfydumpaulatim ac tan­

dem prorfum deficiat,inde f^morbo dari locum,rimam fieri per qua in monarchia aqualitatis irrepat?Vetum enimuero,quia necejfario corporis humani membra &

' elem enta quauistmpHra.fibifimilibus impuris nutriri oportet,non fecus at^ puris purioravitalium f acuit atumfubie5t a,fag-ιχ natura cibum vtrifynon feparatum or- dinauit, alioquifila vitee facultates vna cumfuis vehiculis,& non corporalia crafiiora m m brafecundantafttbi(ii((nHtrirm Hr,ProindefiiennonpotefibA cvla naturalis ( * ) 4- nutritionif,

(8)

P R A E F A T I O A D L E C T O R E M .

m tritionii,quinpurafaculratesvitavitieatur,centra^a/uorum domiciliorum im 2 duritate nutrimenti.Quo fit vt f i vita conferuari debeat inflato eJfe,quod vocant,in.

primisneceJfariumvtaqualitAteferuatanutrimenti vel fom enti,cum nutriendo, ca.

lor natium in arganobacfuovehiculo,nimirumhumidoradtcali, & primo vita fub~

ietto,retineatur.idipfumautem aliterqudmper nutrimentafiert nequit,abextrin- fectt natura mutuat a,ne defeduliquidivitam conglutinantis,flamina, vel im p ed ia -.

tur,velprorfum extinguaturin fubieftofecundo,corde videlicet,in quo centrum atfo fons vita corporis de lit efcit. Calore ad hunc modum cedente locus datur inimico frigi- dorigidojj, mortisfubteclo Vt res verofit dulcidior,flatu ejfe vita cognofcamtu opor- tet .'Perfeclamigitur cuiufyreinaturam ejfe maturitatem, nemo non confitebitur.

Nam dprimovita curriculo,fpmtusvitalis motum intendens adfinemfuum vel ter­

minum ,per medium neceffam tranfire cogitur,quopriufquam perueniat ,adbuc in immaturo confifiit, qui quidemflatus imperfectus tftab infantia & pueritia iuuen- tutis vfyadviriflatum ejfe completum.Non efl verofp agnorum opinio, vitam ad im - perfeclam reuocare naturam.fed ad virilem,viriditatispariter atfc virtutis plenam»

vt int er duas adolefcentufloridas acfrugales at at es, aliquanto quam p e r naturam conluetumefl d.iutihiub det,neiadfim firam ,ne q3addextr am tnchnans.C onfer ita­

re naturam & vitam ergo,nihil aliud efl,quam hanc afuo naturali cur fu mtdium in flatum virtute.fi non ailu,fiftere,& hoc ipfum etiam eft m orbumretardare-Nonfe- cus enim at^videmus dnaturaflationibus,ver abfolutofito circulo pueritia,gradum fiflere in aflatis adulefcentula motus initio, quatandem curfumin autumni motum prim um defigit,flatum effevidehcetperfectionis annua virens, ac flores & fructus inter medium. Eft etiam totus vita humana curfus vnius anni /fatium ,vita autem JanamomentU,extra quodvtrin^ reliquum efitm perfeitiecrefeens, vel imminues.

Quicun^igituvin hoc momenti centro permanere aliquandiu poterit aut nouerit, tliquatenusdegufiabit,primisfaltemlabijstarboris vitafruttus aliquos, quales aute Adamoprimonoftroparentiguflareconceffum eflinvita,quo reuocaret in memoria quantas in arborevita delicias amifiJfet.ProindeParacelfusinitio de generatione, &

inftaurationevita,fubinuolucro docetfanguinem artificiatum in ouo gignere fi>agi- rico vitro ( hunc nutrimenti fanguinem alibi vocat,non/permatis) ex quo pofleriore haftlifeumpotius quam homunculum enafciafferitmefortequijpiam temerarius in­

terpres ad nefandum humani fem inis abufitm homines trahat. Tantum abefi vt eb velit quempiam allicere,quinpotiits hoc exemplo deterrere bafilifei conatur,vt abfli- neant omnes d tam enormi facin fy e. His igiturfruere tanti f le r optime Lector,donec ntehora dabit Altiflimus donator lum inu.V alefoeUciter& flatum viue centri mediti fto d a u d ifii^ t^ deinceps atrnu m fidehbm acpijs «m m buspam um . iterum vale►

i A S C l C V -

f.

(9)

t

F A S C I C V L I T R A C T A >

T V S P R I M V S , E X P A*

R A C E L S O .

C A P V T PRIMVM,

D E V I T A R E R V M I N G E N E R E . IT A rerum omnium,ibiritualis eft aer ipiis in- /Itus,qui praeter externum aerem in corporibus perii (tere, nequit. Eft enim ipiritualis efientia, i nuiii bilis, &inienilbilis, hoceft, fub ienium no cadit. Necfolummodo qua: mouentur,ied etia immota, vel immobiliaperfeipia,&inienfata fuo quaeq; ipiritu dotata lunt ab vnico iuo crea­

tore. V irtus itaa;rerm]frQu^proprie vita Aiciturin fpiritu iolo con- non in corpore quod mortis eft fubieftum, niii per ipiunu SpiritusitemeftbaJ/anms & vita refum corporalium omnium, vti fubiedam etiam cil vitx. Nam in corruptione corporis, ab eo iepa- raturipiritus, eoque ieie recipit vndeeft, ad aerem, videlicet chaos Vtriuique luperioris & inferioris firmamenti.

C A P V T II.

D E V I T A R E R V M I N SP E C IE .

"XTI T A compofitorumelementoruvtaquae,efteius fluxio,quafft deftituatur,eftaqua mortua.

Vira quidem ignis,eft aer,quiper/eip/um viuit, alijfque rebus ele- mentatis vitam tribuit.

T erravero per ieipiam eft mortua, fed eius elementum, inuifibi- A ' Iis cil»

(10)

Iis 'eft,& occultatos vita:quae fingula bencconiiderandaiunt.

Vjtajierbarum,plantarum,atque radiciim, eft iiquQrtcrrae.

Vtralignommdpfiseftiniitareiina. «

Vitareiinariim,terebinthina?,gummiomnium, & carabum, eft mufcilaginofaiplcndensque materia pinguedinis.

Vita dulcedmoibrum,vt funt faccar um, mei, manna, ca/fia, &c.

eftfubtilisadmodum atque tingens dulcedo, qua: & baifamitavirtus dicitur.

Vita vnionum,cfirplendor,queni amittunt in cakmatione.

Vita coraliorum & gemmarum omnium, eft iblummodo color ipforum^qlli elicitur per ipiritum vim.

Vita feliumomnium,eftipiritus aqnxfortis. , Vitafulphuris,eftcombuftibilis Sc foetens in c o pinguedo.

Vitalapidum&filicum,eftmuicilagino/amatei‘ia.

Vita marcafitarum, cachimiarum, taleorum, granatorum, cobie·

torum,&antimonij,eft metallicus (pirif ingens.

Vita argenti viui,eft calor eius occultus & internus,atque manife- ftum & extern ΰ frigus, vt in pellicea vefte videmus huius exemplum.

Vita metallorum, eft infita pinguedo terrea, cmatn receperunt a fuo patre tolph ure,quamque pateEici unt a fua liquatiotieper ignem, line qua fieri nequit.

Vitamagnetis,eft ipiritus ferri, qui etiam extra hi poteft per vini ipiritum.

Vita arienicalium£uripigmentorum,rcalgarium, eft mercurialc coagulatum venenum.

Vita excrementorum,eft eo rum foetor ingens.

Vitaaromatum,mufci,ambrac,zibetic,&c. eft eorum fuauis & in­

gens odor,atque fragrantia.

Vita carnis & iangui nis, eft ipiritus felisconieruans aputredinc.

Vita o illum, eft liquor mumiae,de medullis.

Vita poftrema hominis videlicet,eft aftrale balfemu,imprc/fio bal famica,coeleftis & inuiiibiiis ignis,inclufus aer,& ipiritus /alis tin&us.

Huic Ρ Λ R A C E t s i P R A E P A R A T I O N E ? .

(11)

ρ λ η a c η k s ϊ ρ ε μ ρ a r α τ ι ο η e s . ζ Huicvnicae fubiemiuntomnesprsccdcntes. Quapropter ad eius corroborationem quoties opus fuerit, videndum vt vita fumatur ad vita m ,vti fupra narratum,alioqui loco fubfidij,diipendi um vitseque periculum incurri pofletjvbi vice rerum vitae, mortem adminiitrari contingat. Suntigitur medico fingulatim annotada ex rebus omnis generisvtilia.

Secundo autem trattatu praeparationes vel extra&iones haben­

tur amplifllme.

C A P V T III.

D E M O R T E R E R V M N A T V R A - h u m ,& primo m t aliorum in genere.

Χ Λ O R S rerum naturalium dupliciter accidere ioIet,vel per defti- -*■ ' natam inimicitiam,vel per acceleratam correptionem. De po- fteriorc hoc loco folum tradabitur, quod in vfum veniat potiflimu ad eliciendam vitam rerum in humans vitae conferuationem. De metallorum ig\tur morte primo praccipueque dicendum.

M o r s j t a q n e m e t a l l o r u m e i l , f o l i d i c o r p o r i s e o r u m a t q u e f u l p h u- rexpinguedinis ablatio. Qua;quidem varijs modis tolluntur,vt cal- cinatione, reuerberatione, reiolutione, cimentatione, & iublima- tione.

Metallorum etiam cakinatiodiueria,vna per fal, alia per fulphur, vna per aquas fortes,alia per mercurium vulgi ,& per mercurium vi- uumalia.

C A L C l M A T i O ME T A L LORl ' M PER SAL.

Brachteas tenues cum fale ftrarificantur & amentantur.

per s v l p h.v r. Lamellae cum fulphure ftratificate reuerberantur.

P E R A Q^V A M F O R T E M . In granula vel brachtcolas iada ibluunt ur,& cxiccantur.

a z p e r

(12)

P A R A C E L S I P R A E P A R A T I O N E S . P E R M E f c C F R I V M V V L G 1 .

p O n ita r mercurius vulgi in vas figulinum ilriiti orificij, & inter prunas accenfas vrgetur modefte donec fumus exeat albus, iuper quem tenetur lamina,voluitur acfiepius in eo furno reuoluitur.

P E R M E R C V R I V M V I V V M.

IMpaftatur metallum cum mercurio viuo ad ignem aurifabrorum more,maflapoftmodum igne reducitur in puluerem euanefcente mercurio.

C A P V T IIII.

D E M O R T E M E T A L L O R V M IN SPE- cie, vt Martis, vel Ferri.

C R O C V S F E R R I A D M E D I C I N A M .

T T Vius hitutllx tenues iaepius extinguantur in aceto ibrti ex Vino, donec acetum colore ting^atur valde rubeo. Poftmodum exco- fto prorfum aceto colorato,manet in fundo vafis crocus.

A L I V S P R I O R E L O N G E P R A E S T A N T I O R . T Aminae ftatifkentur cum fulphuris & tartari partibus aequalibus,

"“''Veuerberentur in puluerem a lamellis abradendum f^pius donec abfumptae iint.

A L I V S A D A L C H I M I A M .

T>Rachtex ferri perlitae,vel aquaforti,vel oleo vitrioli,aut aqua falis, aluminis,aut fi voles aqua falis armoniaci, vel mercurio fublima- to,crocum exhibent,ad alchimiam duntaxat vtilem.

C A P V T V.

D E M O R T E C V P R L C V P R l V I T R I O L V M.

T T Vme&entur lamina; aqua falis communis, aut aqua falis petra, acinaere fuipendantur tam diu donec aeruginem concipiant.

Abluan-

(13)

P A R A C E L S I P R AE P A R A T T 0 N E J . f Abluantur poftmodum aqua fontana,ficcentur & hume&entur ite­

rum,iuipendantur vt antea iaepius donec aquae viridis iatis habeatur, quae vitrioli plurimum iupernatantis exhibeat,colligatur, & exco&a aqua cupri vitriolum habebitur ad medicinam efficaciflimum.

A L I V D A D A L C H I M I A M.

TJRa&ea; perlinantur aqua forti,aqua regis,vel aqua falis armonia- ci.iulpendantur,&quumiEruginem praebuerint,leporino pede abradatur a lamellis,quae exiccatae ruritim illinantur,idque rantiiper donec om nino coniumptasiint.

A Q V A S A L I S N I T R I A D H V N C E F F E C T V M . Ponatur in ve/kam,&in aqua calida non buliiente reibluatur,

A Q J f A S A L I S A R M O N I A C I . Sublimetur,& iuper marmor humido loco reibluatur.

r r R i D I S A E R I S F O R M V L A A D M E D I C I N A M . TiErun gantur lam inae mellis & aceti partibus aequalibus ac ialis tan-

ta quantitate quantum fat effevidebitur ad vnguentum rarum.

Tandem reuerbcrenturin furno figulorum vna cum ollis, tantoque temporevtollx. Sufpendanturnigrxvtfuntadaercm,inquo viri­

des efficientur.

A L I A E I F ^ D E M F O R M V L A A D A L C H I M I A M . CTratificentur cum ialis,iulphuris,atque tartari partibus aequalibus

in tigillo iatis magno, igne vehementi quatuor horis, ne lamina:

tamen liqueicant. Poftmodum ad aerem fuipendantur cum adhae- xente materiadiebus aliquot,vt viridem colorem concipiant.

C R O C V S A E R I S A D A L C H I M I A M .

"DRachteae perungantur fale & aceto forti mixtis in vnguentum.

T um demum igne vehem enti reuerberentur in tigillo per quar­

tam horae partem, nc tamen liqueicant.Poftmodum ita candentes A 3 extin-

(14)

P A R A C E L S I P R A E P A R A T I O N E S . extinguantur in aceto in quo falis armoniaci vncia femis ad libram difloluta iit. Perungantur iterum,candcicant & extinguantur,cruftis in aceto femper abraiis. Poftremo deitilieturinde acetum,&. materia coaguletur in duritiem.

C A P V T VI.

D E M O R T E M E R C V R U .

^Vblimaturauteleuaturafalecommuni &vitriolo, & ha:c dicitur mortificatio per iliblimationem.

P E R C A L C I N A T I O N E M .

g Oluitur aqua forti. Poftmodum enecatur, & ad materiam pulue- ratam affunditur aqua gradationis fortiflima, quinquies ac toties abfirahitur,&:recens affunditur, donec placeat color rubeus. Tan­

dem abluatur in dulcedinem quantum fieri poteft, ac deinceps per­

fundatur aqua ardente rc&i ficata,& per deftillatione iepties aut no- uies abftrahatur,ac toties donecigne liquata materia non auolet in fumum,fed fixa maneat. Tum demum habetur mercurius diaphq- reticus. Notandum ilpoftcalcinationem fiuccolorationem,antea didam,profundatur aqua faiis tartari,& abfirahatur plurimis deftii- lationibus,recenti femper affufa toties donecaqua dulcis ab ea ma- teriarecedat,hoc artificio habetur mercurij dulce praecipitatum in- ftar iaccari ad vulnera,vlcera,& morbos venereos, caeteraq; praeftan- tifiimum remediunr.imo quod magis,augmentum eft folis, de qua fumme gaudendum,laudandusque Deus in omnibus.

PER S V B L I U A T I O N E M I N C 1 N A B A R I M .

•x*Ortificaturcumiuiphureflauoliquato,inpulueremq; fl/grum tunditur,ac fublimatur in aludele modo confueto.

G A P ,

(15)

T AR A C E L S I P R A E P A R A T I O N E S . 4

C A P V T V I L

D E M O R T E P L V M B I , C E R V S - ia ad medicinam.

T7IVS laminse fuipendantur fupra vaporem aceti fortis,in olla vi-

*“^trcata claufa, ne reipiret, ponatur inter cineres calidos, vel poft furnum hvpocauili calidum hyemis tempore, & /mapalis quindenis edte diebus abradatur a lamellis color albus. Sulpendantur iterum atque fepius donec pi ‘orium confumptae fint.

■CERUSSA AD ALCHI MI AM.

j p it eodem artificio,fed in aceto foluitur multum falis armoniaci.

Haec eft omnium fubtilifllma, qua plumbum & ftannum repur­

gantur^ cuprum dealbatur.

M I N t F A i , E l P S D E M E S T M O R T I F I C A T V M.

/^Alcinatur plumbum in olla figulinaiacenteliquatumj&adiedo falecalcinatur agitando rudicula ferrea. Vbi ad mediam opera­

tionem ventum eft,habetur flauum piumbi quod vocant.

C A P V T VIII.

D E M O R T E A R G E N T I .

T j V I V S lamcllse perungantur argento viuo, & in vapore fuipen- dantur aceti fortiOlmi, in quo trutapifeis co&us fuerit, atque fal armoniacum folutum vn^cumtartarocalcinato. De cetero per o- mnia,vt cx ccruffa di&um progrediendum ad coeruleum colorcm.

A 4 C A P V T

(16)

C A P V T IX.

D E M O R T E A V R I , S V L P H V - r e , & eius vitrtalo.

1 7 I V S laminae plurcs pondere trium m arcarum, aut m inori, fuf pendantur in vapore vrinae puerorum, mixta; cum vinaceis vin- de miarum,aut fecibus vini,& in cucurbita vitrea fimul claufa, iepe- liantur,vel 111 vinaceis,vel in balneum maris ponantur, ac abfolutis diebus quindecim,vel vno & viginti, color fubtilis abradatur, idque fepius. Cum huius bona quantitas collecta fuerit, coquatur in aqua pluuiali deftillata,ipatula femper agitetur inter coquendum. Hac in- duftriafulphurauri iurfu 111 aicendet ad iuperficiem,innatans aquae pinguedims inftar,coIligatur cocleari argenteo tanri/per dum erner- git. Poftremo quidem euaporatione refidui liquoris, vitriolum ex auro refidebit infundo vaiis,quod facile tandem, & per ieipium iu­

per lapidem marmoreum loco humido refoluitur. In duobus iftis arcanis auri,latet omnium efficaciifima visatque virtus diaphoreti­

ca. De his lege copioiius,libro Paracelii, de morbis mineralium foP ibresinfeftantibus.

C A P V T x .

D E M O R T E M A R C A S I T A R V M , C A - eburnarum,talcorum,antimonij,fulpburu>& arjeni-

eahum vel auripigmentorum*

“V i ArCaiIt3e,aciImilescachimiaIes minerae puluerat? fublimentur

cum fale,autvitriolo,vtearum vita iuriiun aicendat, quae/piri- tuseft metallicus fale congelatus. Q u o d reliquum in fundo m anet cakin atum ,& in faunxalcalipoftm odum reda&um , ni! n ilt terra m euanidam atque m ortuam relinquit.

Sulphur P A R A C E L S t P R A E P A R A T 1 0 N E S .

(17)

P A R A C t L S l P RAE P A R A T IΟ Ν E ?. / Sulphur flauum perfundatur aqua forti vehementiffima, & j.cc deftillationemabftrahatur,affundatur alia recens& abftrahatur,idqjr tertio.Tandem exiccatum acpuJueratum abluatur iaepiiisaqua dul­

ci perdefliIiationem,actoties donec aqua afeendat omnino dulcis abfquefcKtorefulphuris.Tandcmreuerberetur in fuos flores reuer- bcratorioclauio,vt fit cum antimonio. Primo fublimatur album, fecundo flauum ime crocefen, tertio autem rubicundi ffimum ,vti cinabaris. Reuer beratum hoc fiilphnr tingit omnem luna in folem optimum,atque humanum corpusin jfummam fanitatem. Arfeni- caiia tamen & auripigmenta,liquefiunt cum fale nitro,& fuper rnar- moreu lapidem humido loco refbluunturin oleum, liue liquorem.

Harc omnia morti traduntur ad refufeitationem, ηδ ita de homi­

ne, fic enim inter ea quae iuntipii fubicda,quibufque dominatur,illi quoque feruiunt ac ceduntinvfum neceflarium,haudquaquam eft comprehendendus. Alia fiquidem eft eius habendaratio. Adeum non poteft mortificari modum,nequerefuicitari, quo medicamen­

ta,quae io! um ad vitameius augendum & inftauvandum parantur.In fumma,'vtcun&aviuunt ei per quem, & propter quem creata funt, ac moriuntur,homo ioli Deo viuit,moritur &rcfuicitatur, in cuius gloricationem creatus cfl,reliqua homini viuunt, &moriuntur, &

refiifcitanturin cuius viumaDeoconditafunt,atque donata.Proin- de fadu vt mortis hoc loco hominis nulla fiat mentio. Medici. nanq;

munus & officium eft,eam a monarchia hominis totis viribus, toto conatu,& mente tota, totoq; ftudioproculabigere, vitam etiam vti colonus bonus agrum foecundum,excolere. Hoc libello nil nifivita quaeritur ,nec alia de caufa mors tantifper in eo recenfetur, praeter quam in admonitionem cordati hominis vt vigilet, ne fur &latro morsnodurnisirrumpentibus vmbris malis,perfodiat atque fup- plan tet domum eius, & fi qua facitimpetum crudelis hic inimicus, refiftatffrenuequerepellat,arma,&qu£efibi ad hoc bellum neceffa- riafunt,exhibentur. De infhuratione, & innouatione tamen vitae hominis cum potilfimum agatur, & haec non probe fieri queat nifi

B praecedat

(18)

f A K A C U L S l Τ Ά Λ Ε Ρ A R A T I OI U E S . praecedat mortificatio vitae prioris, inueniendum erit medium quo praeter laefionem fuae vitx moriatur homo,vr melius viuat, in modii qui /equitur. Bacillus ergo vitae hominis moriatur loco hominis, vt reiuicitari queat in baculum robuftiifimum,qui columna fit vitae fir- miffima,fuper quam aedificata, mortis impetus non v/cjuc adeo vti rt. prius reformidet. Non dubito quin aures arrigant aduerlarij Para- celfi,quidinauditu iperantes quo videant^Hacde caufa, vt ipfis quo­

dammodo gratificemur,habea it quod optant, fed mafticent potius quam deglutiant,alioqui fieri poilet, vt in gurgulione haerens buccel­

la lpiritum adimat iaporis,vndeguftum non percipiant eius,quod in fua coquina paratum non fuit,neque ίίιο iale conditum, fed alcaliia- to baliamo. Nihil moramur quid ganniat quiuis deblatero. Bonis benefacere haudquaquam impedient & ii conentur inuidi. Indo-

&or umgratiam non idiotarum in lucem haec adierim us.

C A P V T XT.

D E M O R T E B A C V L I V I T A E , fiu e homunculi Paracelft.

T^ E m o non mente captus negabit vitae baculum eiTe nutrimenti!

eius,& praecipuum in huncefie&um efle triticum atque vinum, iD e o & natura prae caeteris ad vitae iuftentationem alimentum ordi- natum,vt aliorum principem. Proinde Paracelfus nutrimenta hoc praetulit, ex quo fanguinem alimenti generaret, ac inde iperma for­

mandi iui homunculi. Allufione haud inepta nutrimentum pro vi-

"y tafuftentemr,& poti ilime quia in vitam tranfmutatur. Vitarurium pro homine,fiquidem niii viuat,non hom o ied cadauer eft hominis tantum, & viliflima pars, quae pro homine haud congrue iumi po­

teft,vti bene & eleganter nobiliflima pro toto. Quatenus igittimu- trimentum fiue alimentum vitae, vita eft hominis>homo pariter dici poteft,vel homunculus id quod exhominisfanguine & vim genera- t ur, vtpote pygmeus vmbratilis, homunculus poilea natus gigasque

renatus,

(19)

P A R A C E L S 1 P K ΑΈ P A X A T t Ο N E S . i renatus,&c.Hxcpaueado&is fufficiant,qui plura volet, Intelligerer nihil videbitur eorum qux ad occultum fcnium trahi coniueuerunt in allegorico vel aenigmatico icrmone.Rcm tandem fcelicitcr,& ala­

criter aggreifi proiequamur.

D E G E N E R A T I O N E S A N - gutnii fyagirici.

' “p R I T I C I optimique vini partes squales vitro clauib/ermetice, putrefiant equino fimo (nimirum balneo maris di&o per fimi- litudinem caloris) diebus tribus naturalibus, vel vique dum habea­

tur materia germinata,qux mortario trita exprimatur per pannum lineum in ihccum album inftar Ia&is, fecibus abiedis. Eiufmodi li­

quor ponatur vitro vt prius clauio ad digerendum, vel macerandum equinovtanteafimomarinodiebus quadraginta, vei potius quin­

quaginta. Si probe temperetur balneum continuo & mediocri ca­

lore,materia conuertetur in fa n g u in e m & carnem fpagirica inftar c m b ry o m s.H se c eft p rim a p ro x im a materia, ex qua generatur iper- jna duplex patris & matris generantem ho muncul uni, fine quibus generatio nulla Geri poteft, qux ad humanam generationem, ilue animalem accedat.

D E V T R I V S Q V E S P E R M A T I S A ,SV O fMigutncpratccitone, ad bum umuli genera­

tionem Jpargtricam.

A B huius embryonis fanguine & carne ieparetur aqua per balneu,

*^ item aer per cineres, & feruetur vtrumque elementum per ie.

Poftmo<:ium adieces pofterioris deftillationis aifuia aqua deftillatio- nis prioris,fimul in balneo putrefiant diebus decem. Secundo iam deftilletur aqua,vehiculum ignis,vnacum igne fimul,& balneo iepa- letur aqua dum afeendere volet quidpia, & feruetur per fe, deinceps B z incine-

(20)

P A R A C E L S t P R A E P A R A T I O N E S . in cineribus poiito vafc dcftillctur etiam ignis ieorfim. Hactenus elementa quatuor ex fuo cahos embryonio ieparata iunt, & non ieparata funt, quod infra declarabitur , non prius tamen quam reipondeam obie&ioni quae hoc loco fieri poflet ab adueriarijs Paracelfi. Multa fortaffis (inquient) olim de fuis tribus condona­

ri paliim in omnibus icriptis fuis, quae modo retra&are palam eft, etenim cahos (quod embryonem vocat) in quatuor elementa parri- tur:en qukm iibimet coitare videtur nouus hicphilofophus,qui iam tria rerum ftatuitprima principia,modo quatuor. Habetis neiftride admodum tenete,ne vobis euadat, partam occaiionem hanc argu­

menti loco folidi icilicet,c6gratulamur. Hiftoriolabreuifolummo- do per prouerbium,quod olim arguto Poeta? philofopho pidor in­

quit,Verte folium,& videbis,hactenus enim vidiiti nihil, fedcxcom dux vna cum tuisin foueamincidiiti quam parabas mihi,reiponium volumus, interea reipirabimus a priore labore homunculi.

Quidam philofophus aegre ferens pi£tores vocariPoetas, arti pi- ftoriae fuisqUe profeflbribus per infidias ignominiae notam aftute fomnians,vt&apud vulgus (quod nilpraeterquam ex oculo iudicare iolet) pariter atque penes iiteretos exiftimaretur, non minus quam pidores videret vm/queeile admirationi magis quam Poetas, cele­

brem pidorem adi;t,a quo iibi tabellam depingi pretio, quodeunq;

pictor etiam exigeret,oblato,putans fc nihil erogaturum ob rei diffi­

cultatem. Cupio (inquit) mihi depingi iagittarium tormentarium, vulgo iclopetarium,poftarborem ita latitantem,vtnuJ/atenus appa­

reat,verum certo conftet ipfum ibidem effe, tum auiculam ab arbo­

re globulo deieciife,ac ionitum eruptionis cum foetore tormentarij pulueris,hominibus tabellam infpicientibus auribus atque naribus percipi,deinceps ornari caetera varijs Poetarum inuentionibus (fa­

bulis dicere nol uit) opti me tibi notis,auro,argento,ac precioiiffimis alijs pigmentis. Ad haec piftor qui non minus vafer iftius aftut/a, ca- ptiolamque mentem intellexit.Etfi res (ait) admodum ardua fit,ac difficilis, omnianihilominus tibipraftare poiTum pm er ftrepxtum

(21)

P A R A C E L S J Ρ Κ Α Έ P A R A T Ί Ο Ν E S . f

&foetorem, quos etiam nifi vetitum eflet nobis falcem in alienam mcffem im mittere,ftatuto per nos etiam prolato, & confirmato, ne lutorvltracrepidam.Vobis enim Poetis auriudemulibribus, & vn- guentarijs,atque pharmacopolis narium cultoribus iumma fieret iniuria,fi pidores oculorum paftores,in aures & nares aliquid fibi iu­

lis vendicarent. Efto (inquit Philoiophus) video te peripias ingenii virum,qui nedum ca qux deiidero,/ed etiam longe maiora praftare queas,modo velis. Honeftum atquemodeftum hac in re tuum ani­

mum Laudo. Sonitus & foetor itaque maneant,reliqua vero de te tibi polliceris & mihi,pado nimirUm inito de pretio, tum etiam nifi ad pilum fingulaiuxta conuentiones oculo exacte repraeientaueris, me tibi pro labore nihil debere,fi vero contradui iatisfacias,viciifim ob­

ligatus ero mox data tabella ialarium perioluere, iub hypotheca bo­

norum meorum omnium mobilium, & immobilium in amplifli- ma forma,iuxta leges tabellariorum, &c. Confirmato vtrinque igi­

tur pado rem aggreifus eft qculorupaftor,&abioluto prorium ope­

re Poeta philoiophus cupicns e x itu m rei cognofcere, fecum afliim- ptis comitibus eiufdem far inae,vt in aedes pi doris intrauit, nemine falutato,mox de tabella percontatus eii. Porro pldor allatam obtu­

lit,quam cum vidiiTet philoiophus, toruo vultu pidorem intuitus, iram prsc ie tulit,gaudium interea celans inim o pedore, prae quo vix abftinuit quin exiliret,acincachinnu, quem furtkn faciebat, etum- peret,verumiimu'ata fronte hunc in aliud tempus referuabat,quoi fufiusabiente pidore cum iuis de re tam infigniter gefta gloriatur. rc' Stare padis de pratio renunciare, noniatisfadum a pidore dicere, fagittatium. nullum fibi vllatenus conftare poft arborem, quam vi­

dere fatebatur,ac artificiose depidam, poetica inuentionem vllam extare negabat,& alia plceraque iubterfugia quaeritare. Patienter o- mnia ferens pidor,tabellam iuxta padapcrfediifi mam aflerebat, vt nihil eorum dciiderareturqiix philoiophus defideraiTet, nifi credas inquit,iudicemconftituo pro parte mea forum , in cuius poteftate depoliturus fum opus, doiTeclis inter nos decidatur. Efto (inquit

B 3 Poeta)

(22)

] M R 4 C E I , S I P R 4 E P i 4 R i 4 T r O N f E S .

Poeta) itabo iudicio tecum quoties voles, exiftimans caufam inunv cibileniproiua parte.Congtegato igitur foro ,acpartibus compare- reiuiEs,ador de falario primum egit apud iudices,reus de non ferua- tis conueftionibus certiores eos reddit.Replicuit ad or omnia ierua- ta,& Poetae plufquam iatisfadum,quod nifi crederet,ait,vertat foliu,

&fagittarimn videbit qucmtantoperedefiderat.Poeta mox arrepta e manibus pictoris tabellam a tergo coepit intueri. Afferes (inquit) video>non.iagittarium. Ad eapidor, aperi oculos , auribus hac in re non eft opus,indiges video conipidlijs. Quibus appofitis naib dili­

gentius tabellam afpcxit,id quod prius,ait philofophus. Proinde tru- tinatonegotiobilanxad philofophi partem inclinare videbatur,vt inanimo indices pro reo pronuciare ftatuiilenty legi bus hunc abiol- n i poffulantibiLS adore nonprobante, ni/ί pidori verbulum addere conceflu m fuiflet. Videte quaeib viri iudices, pidor inquit, ac iuble- uata membranula,in qua folus truncus arboris depidus erat , appa­

ruit miro quidem artificio repraefentatus,vt nihilin eo defideraretur quam diceret,en adfum Poeta,qu' d me visJHoc aenigmate pidorio tanquamtruncusobftupuit,deluo negotio adum efie videns & ad anchoramiubter fugium nifi paratum iperaflet,non magis quam ia- gittariuspidoriusverbulumvltraibnarepotuerat.Reaffunipto pau iulumigituranimo,Poeticarumiimcimonumin tabella vllum, vel tantillum nonadeiTeveff giumconquerebatur nii&r philoiophus.

Quinetia (pidor inquit) plus plurimo. Demonilrationem exigenti Poetxmontemgibbofum^c inflatum ad latus tabellae pidu often- (ditinteraHasalpes:medium,atquerurfum,vertefolium, ait, & vide­

bis nedum aliquot monumenta Poeticarum fabulationvt,fed etiam Poetas omnes,quotquot hadenus ex hocfaeculo migrarunt, iub ifta pregnan te rupe latitantes, in quam velut in matrem ftum reneri?, quandoque renaicentur,multoquc iapientiores in lucem prodibunt quam antea mundo vififuerunt.SiraraIudidbusprior hiftoria:, haec longe monitrollor apparuit. Vrgente Philoiopho probationem,au- dkemeruitquodprius^atefofiuni^&iubkuata alia membranula,

(23)

P A R A C I L S I TR ΑΈ? AR Λ Π O X E £ t nil niii muiculum ex antro proillientem videre ie protulit. A d qua pi&or,& hic quarituluicunque eil,omnem veftrum in fingendis nu­

gis cum aere tranieuntibus,laborem,& vanam operam conclufit ex ore veftro proprio,canitis enim,Parturient montes,nafcetur ridicu­

lus mus. Adhanc vocem canora mufa Poefis obmutuit,muta pido- risinduftria,ficarsdeluditurarte. Haudfecus euenturum fperamus inuidiscalumniatoribusin Paracelium, vt nempe gladio quem in ipfum&iuos acuunt, breui pereant. Sed a iocofis tandem ad ieria nos reuocat animus,vt realTumpto iam demum ipiritu, homunculi fabricam ex inftitutuproiequentes,folium pariter vertere cogantur aduerfarij,videantque non quatuorefle prima naturae principia, /ed triadumraxat. Terra m itaque feculentamreuerberariiubet ars Ipa- giricaclauio vaie,(patio dierum quatuor naturalium, interea tamen aquaprimg deftillationis deftilletur balneo,vt quarta pars abijeiatur, reliquum eius deftilletur calore cinerum,&affundatur iuae terrae rc- uerberata:,ac inarena deftilletur igne vehementi,refundatur, abftra- Viatur,ac refundatur cohobando quatervfichabebitur aquaadmodu clara quae femetuT. P oftmodum affundatur aer huie terra, ac deftil- leturigne vehementi in aq uam claram,fplendidam, & odoriferam, /eruetur/eor/im. Tum demum affundaturignisaquxfux primae, &

putrefiant in balneo fimul per tres dies, & inde per arenam aqua de- ftilletur.quaeaduftionem ignis iecum adfert,deftilletur iterum per balneum quicquidaicendere poterit,ignis in fundo manens feorfim ponatur.Aquahaecpoftremarurium affundatur iuae terne,ac fimul balneo macerentur diebus tribus,ac deinceps per calorem arenae to­

ta deftilletur aqua,&balneo feparetur quod aicendere volet,refiduu in fundo manens cumpriori refiduo feruetur. Aqua iterum terra af- fiuidatur,abftrahatur,ac feparetur vt prius,donec in fundo nihil reli­

qui maneat a ieparatione per balneum, Quo pera&o aqua poftremo iam ieparataconfundaturcumigne/iioreliduo,ac balneo macere­

tur diebus frib^vel quatuor,poftea deftilletur in balneo omne qued ifto calorejpoterit aicendere, quod in fundo reiederit in cineribus

B 4 deftil-

(24)

P J R J C E L S l P R ΛΕ Ρ A R A Τ Ι Ο N ES.

deftilletur abigne,quicquid eleuabimr ex firmamento eft inferiori aereum quid bal fomitum influxus firmamenti fuperiorisi& quod in fundo manetigneumquidimpreflum cidcm ab eodem ,id eft infe­

riori a fuperiorc. Hi poftremi duo liquores adfcribun tur duobus pri- misprincipijs,prior mercurio,pofterior vero fulphuri, Paraceilo ηδ elcmenta,fcdeorumvitalespartcsvelut ipiritus & anima naturale*

quaeipiis inerant a natura. Redtificandum eft vtrumque & in ihum centrum circulari motu refledendum,vt mercurius hic vnacu aqua fua fuperiorc ioco feruata clara & odori fera,praeparetur, fulphur au­

tem per ie.Modoreftat vt tertium principium intueamur.Reuerbe- rata terra trita fuper marmoreum lapidem,imbibatur aqua fua quae iuprarcdundarat&poftremafeparationeliquorum balneo fa£kt, vt hac iit quartapars ponderis fax terrx,&calore cincnim congeletur in fuam terram,idque toties fiatproportioncieriiata, donec terrato- tam aquam fuam ebiberit. Poftremo tandem hac terra (iiblimctur in album puluerem inftar niuis candentem,fecibus abieftis,qu£ funi inimici nequam lolium inigrum naturae fatum,ex tenebris exterio- ' ribus ortum peccati femen ,terraque damnata,binarius diliunclionis copulam vnionis,& cancordiae,in rebus omnibus naturalibus, non fecusatq; in fupernaturalibus, impediens. Sublimata vero terra iarn

& tenebris libera,verum eft cahos elemen tonun, ilia namque occul­

ta continet,cum fal naturae fit in quo deiitefeunt, tamquam in iuo centro reflexa.Tertium hoc,eftParacelfi principium & fal,matrix ia qua priora duo.ipermata viri & mulieris parentu homunculi, mer- curijvidelicet,atquefulphuris,indendaiunt,acfimulinytero vitrea figillo Hermetis obfignato concludcnda, ad veram homunculi ge*r nerationem exembryonefpagino pet;ta.FoHiha£tenus verfiim ha-;

bes adueriarie,quo couertaris &ipfe £t perfecutione veritatis natura*

lis.Quod reliquum eft infra dicetur, vbi de generatioaelatius agetur

& regeneratione naturaliu fpagirico promotis artificio,Poftquaigi­

tur de vita & morte rerii naturaliu audiuimus^equum ,eft vt ex ordi­

ne derefuidtatione ipagirica ad vitam nonnihil in mediii adferatur.

C A P V T

(25)

P A R A C E L S l P R Α Έ Ρ Α R Λ T ϊ Ο Ν Ε Λ ο

C A P V T X I L

D E R E S V S C I T A T I O N E R E - tum naturalium.

'VJ Onfolum alimenta,fcd etiam alia quae in hunc vfum haudqua quam veniunt,ad vitam fanam conducunt,modo ipfamet in vi­

tam £tnam poft mortificationem refufcitata fuerint. Inter quae mi- neralia& metalla principem locum obtinent.Proindeprimode his ac praecipue dicetur. Mors itaque duplex nobis confideranda venit, vt anteatetigi mus,pradeftinata,&violenta:ha:c refufeitari fpagirico modo poteft,altera vero non. Quapropter de pofteriore tantum agi­

tur hocloco.-Metaliorum aerugo mors eft eorum praedcftinata, quo fit;qu?apoftremum fcopum vitaeque terminum attigerunt in illa vt refufeitari nullo va’eant artificio. Calx vero metallorum terminus non eft mortis eor um poftremus,quapropter ad vitam refufeitatur, Cinistamenexmctallisjnon magis quam aerugo refufeitari poteft.

quia fale iuo priuatus eft. V t ergo metalla fiant volatilia & non am­

plius in metaWv IbVdam formam rcducibilia,fol eft i piis auferendum.

Q uo cum perucn en n r,aperiri va Ien tper /piri tu vmi,vt ambo finjul fi ait vq/afiVia,de caeferonunquam/eparabjJia.Haiid aliter quam du­

plex metallorum mors,duplex pariter iftoru eft reiufcitatio:vna, q ui calces ipiorum reducuntur jn metallum:alteravero,quareducuntur in primamXUi matcriam,in qua poftmodum renafeuntur vt infra.

C A P V T X U L

ΌΈ M A T E R I A P R I M A M E T A L L O R V M .

Q

Voduls metallum in calcem adducatur mercurio vulgf&adiun- w gaturaequali portioni mercuri|yiuiiniiiblimatoriovafe. Ma­

neant aliquandiu fiinuldonec in paflamabeant. Poftmodum fubli- nutur inde mercurius,ac iterum teratur vna cum dicla calce metal- C lica.

(26)

T AH A C t l $ I Ρ & Αξ Ρ A R Α Τ Ι Ο Ν ES. . lic a , iiib lim ctu r ,a tq u e ru rfu m ferantur iim u ljid q u e toties d o n e c ifta c a lx p o fh c m o lc u ite r a d m o ta lu m in i candelae,fluatilico tam qua- cera. Q u o p erce p to ,p o n a tu rin digeftionem fu o t c m p o r e ,iic to ta in m e rcu riu m v iu u m tranfinutabitu r,id c(V in p rim a m m a teriam ,q u $ dicitur m ercurius m e ta llo r u m & p h ilo fo p h o r u m ,a m u ltis quaefitus

& p a u c iflim isy e ro h a d e n u s inu entus.

C A P V T XIIII*

D E RE S V S C I T A T I O N E M E R C V R I O - rurn, lignorum, vegetabilium,&c.

D S R E S V S C i T A t l O N e M E R C P R I I C O A G V L A T I . rjErdeftillationem ex vafe retorto, cineres in fundo relinquit me-

tallorum,aut fulphurum perqux coagulatum fuerat, DE R . E S V S C I T A T l O t J E M E R C V R I I S V B L I M . i T ' .

■pNEcoftione fit in aqua bulliente poft eius attritionem in pulue- remminutifTimum,foluuntur falvitrioli&commune, quo fit Vt in priftinumftatum redeat. Si rurfum vt prius fublimetur & relu- icitetur nouies aut pluries,meli usvnquam purgari nonpotcrit a fua nigredine,«Sdmmtindicie.

DE R E S F S C I T A T I O N E M E R C V R I I C A L - tin a ti, vdpracipitati.

A Literfieri nequit quam per fublimationem, tandem vt fublima- tus mercurius refufeitatur.

D E R E S F S C I T A T I O N E C I N A B A R I S , A Z V R I I ex tnercuri»,& praapitati.

Q

Vodlibet horumfuinatur minutifllme tritum fuper lapidem, &

impaftetur cum albumine ouorum,Se iapone, ex qua parta fiant pilulce non maiores auellanis. Dcftillentur in olla fubtus forata, &

cooperta per d:fc;nfum, in aliam ollam fubmiiTam aqua frigida ple.iam,vt moris sil.

(27)

Ψ A R A C E L S I P R A E P A R A T I O N E S.

D E R E S V S C I T A T I O N E L I G N O R V M , 0 f i Mhum vegetabilium.

^■'Tncrcs horam impaftentur cum iuo liquore mcrcuriali, & cum iuapinguedineiuiphurea partibus aequalibus, igne lento lique- icantinmuicilaginoiam materiam.Hxc tria principia ligni iepelia- turin terrapingucm^c videbitur quemadmodfi in arborem priori /anilem,i mo longe pracftantiorem excreicent. Exemplum ianequo probatur euidentifllme,tria prima principia iemen eile rerum o- mnium primum.

D E R B S V I T A T I O N E O M N I V M I N G E N E R E . J^Eil/tuafurvnicuiquerei quodin mortificatione fuit ablatum ,&

cum eo rurfum incorporetur,vt latius habetur libro de trafmuta- tionibus.Vt metallorum etia m reiuicitatio,nil aliud eft quam in fiia mortificatione,pinguedinis ablatae ihlphurea:reftitutio. Sic de caete- risomnibus iudicandu ex fuis mortificationibus Verum quiahomi- nis mortificatio nofit, neq} fieri debet eo modoqui de exteris decla­

ratur ,e'mset'\arefutckatio non fit per interna lua lubftantia ablatam ab co,ied per externa ab alijs rebus mutuatam, vt puta fuis alimentis prxfcrLm&quandoqucabalijsinnmiramalimcntammaddudis.

Maximam n i hilo minus iympathiam habet hominis inftauratio, re- iuiatatio,velinnouatio,cualiarurerumrefuidtationibus.Quando- q uidem ianguis homunculi ,vel potiusali menti hominis ex quo c5 - ftat homunculus,idem eft fubftatia&natura,quod fanguis hominis qui ex eo conftat alimentoypanis& vini videlicet,cum ex iftis genere­

tur. Quid aliud igitur facimus, quum ex tritico & vinofangumem elicimus,quamfacercmus fi ianguinem de vena hominis tra&uni accipcremus,q ui ex tritico Scvi 110 pariter conftat? Proind e, vt excu- femur a carnificina, confidcramus ablatum fuifle ianguinem ipa- girxcum tritici & vini cx vena hominis , quem etiam fi accipe­

remus,nihil aliud prxftarct,maius aut minus, q u a m itlfnofter ipa- giricus. Vndcpoflumus concludere a iimilirudine vaUe cohgau Q 2 rciuiti-

(28)

P R AE P A R A T I O N E . V.

refufcitationem hominis, vt aliarum rerum efle reftitutioncm cius quod ab eo ablatum eft.Vt res clarior fiat ex iequentibus, de genera­

tione velpotius regeneratione rerum eft quod audiamus.

C A P V T XV.

D E R E G E N E R A T I O N E E T inftauratione.

T T Aud iecus atque homo poteft in ventrem fax matris redire,terra*

videlicet,&indcrenaiciincxtrcmodie iudicij, metallum etiam inventrem iuae matris,id eft argenti viui fui reuerti poteft ac renafci.

Redire (inquampofluntin mercurium viuum,&cum eofolui, atq;

in mercurium fuumreioJui,necnon per ignem iterum rn/ci & cla­

rificari,fi quadragintahebdomadas in continuato calore, quemad­

modum infansinvterofuaematns contineatur. Hoc artificio fiunt excommunibus metallis renouata regenerataque metalla tingen­

tia. Nam vbi aurum & argentum,eo modo qui di£tus eft, regenera­

ta fuerint, alia metalla quaeque tingunt in verum aurum & argen­

tum. Idip/um de ianguine,poftquam regeneratus eritin aurum ani- male vegetatiuum,aJium ianguinem tingitin verum ianguinem au­

reum vel argenteum. Sic de alijs quoque imclligcndu. Quapropter Hermes ait,animam folam efle medium, quo ipiritus vnitur corpo- ritintellige ad vitam. Etenim vita proprius qui definiri poteft, quam dicere vnionem efle ipiritus & corporis per vinculum animas ? Sul­

phur autem,eft anima quae non iecus atque ignis omnia coquendo ad maturitatem adducit,ac ad vitamrid eft mercurium & fal vnien- do perfuuni calorcm:Non eft aliud fulphur,nifi quinta fulphuris cf- ientia ex reuerberato iulphureper fpiritu vini trada, rubea ac ad ru- bini fimilitudinem traniparens. Hoc eft excellen tiiTimum prx exte­

ris Arcanum,quo metallum album & mercurius viuus coagulantur in conftantiiilmumaurum, de cuius praeparatione habetur nonni­

hil

(29)

hil,libro dcrefufcitatione. Pariter homunculus in fuam anima ful- phureamaddudus,<5dn terram fuam,hominem videlicet, fatus vel proiedus (inquam redire debet tanquam in fuam matrem) ipfum tingitin virum aureum Vel argenteum,id eft perfedum hominem, ac tingendo fimul ambo regenerantur & renafcuntur in vnicum gi- ganrem,hoc eft robuftiffimaelongieq; vitae acfanxhominem.Hade- nus de regeneratione &inftauratione.

C A P V T X V I .

D E C O N S E R V A T I O N E v i u contra mortem.

p Oftquam iUperioribus capitulis obiter de vita,morte,reiuici tatio- ne,regeneratione,& inftaurationererum omnium ad vnicum &

eundem finem, vitam puta conieruandam in homine, icripfimus, aequum eft vt in conferuatione vitx huic primo tra&atui pariter fi- ncm>mpotviivTaus,a fang,u\nc facientes exordium, in quo vita natu­

ralis potiffimumdelitefcit. Primum tamen videamus quid iit con- feruatiorerum naturalium,non aliud Cane praeterquam a iuis inimi­

ci s praeferuatio atque defenfio. Sanguis igitur fi conferuari debeat ab inimicoiuo(quicorruptuseftaerputrcdineminducens) tutusac li­

ber fit oportet. Quapropter a fuo phlegmate reiedo feparatus (quae ieparatioper ieipfumfitiang'rinem) eius loco affundatur tatundem aquae falis,vt infra docetur,paratae. Hxc nanque ftatim fanguini per- mifcctur,actanquam verum inguinis baliamum naturale, confer- uat & praefetuat ab omni corruptione,vt etiam in suum non foeteat, icd plurimis annis rubeum &floridum quemadmodum recens e ve- . na tradum maneat. Qui vero falis aquam parare non poterit, eiuslo- cobaJiamitatumafFundatjhocipfumquodaqua falis efficiet.Quaeri poifetab aliquo,num hic/anguis e vena prole&us, nofitad homun­

culum aptior , &ad medicinam eo qui fit ex alimentarijs. Qua n qua C 3 aliqui P A R A C E L S I P R A E P A R A T I O N I S . η

Cytaty

Powiązane dokumenty

Besides the correct calculation of the aircore depth, enhanced knowledge of the axial and radial velocity profiles around the vortex is essential to determine the

delijk heeft het bedrijf wel decennia geld opzij gelegd om de 2,6 miljard euro kostende Pioneering Spirit te kunnen bouwen - een schip dat ra- zendsnel booreilanden bouwt en

Inni twierdzą, że Krates swoje bogactwa wrzucił do morza, jeszcze inni utrzymują, że filozof cały swój pieniądz złożył w depozycie u pewnego bankiera razem z umową,

Conclusion : pour vivre l’expérience de la non-lecture de manière positive Dans cet exemple d’une lecture délirante, au sens psychanalytique du terme, qui occulte toutes les

Ainsi l’analyse de la portée de la Bible dans la société polonaise considérée comme catholique s’avère tentante.. Ce sont les résultats de l’enquête menée parmi les

Ainsi, dans Mahu ou le matériau, écrire un roman est-il devenu un passe-temps préféré des habitants des deux villages que Pinget a décrits dans son premier livre, intitulé

C'est toujours de façon détournée que Diderot définit Chardin comme un peintre d'histoire car il sent bien qu'il y a là un paradoxe entre le titre honorifique

Agraphoi nomoi – prawa bogów w Państwie Platona.. 9