Konferencja „Współpraca finansowa samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych: problemy, rozwiązania, rekomendacje” – Kraków, 5 listopada 2015 r.
Tomasz Schimanek
Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
Kraków, 5 listopada 2015 r.
1
Istniejący system finansowania działalności organizacji pozarządowych w Polsce jest niespójny i nieadekwatny do potrzeb i możliwości samych organizacji.
Konsekwencje tego ponoszą głównie same organizacje, które dużą część czasu i energii, a niekiedy także pieniędzy, poświęcają na pozyskiwanie środków, przy czym skuteczność ich działań jest niewielka.
Z badań KLON/JAWOR od lat wynika, że trudności w zdobywaniu funduszy to najczęściej wskazywany przez badane organizacje problem w prowadzeniu działalności.
2
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
Przeciętna organizacja pozarządowa ma problemy:
z pozyskaniem środków na prowadzenie i rozwój działalności pożytku publicznego,
z utrzymaniem ciągłości i stabilności finansowania, z wypełnieniem wymogów związanych z pozyskaniem i wydatkowaniem środków, w szczególności publicznych.
3
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
Skutkuje to:
niezachowywaniem ciągłości działań,
brakiem możliwości podejmowania nowych wyzwań, wprowadzania nowych rozwiązań,
życiem od dotacji do dotacji,
odpowiadaniem na potrzeby darczyńców, a nie beneficjentów, słabością potencjału fizycznego i ludzkiego,
klientelizmem.
4
Przyczyn tych problemów jest wiele, ale najważniejsze to:
zbyt małe znaczenie organizacji pozarządowych w perspektywie decydentów publicznych, a także obywateli,
niedostrzeganie w organizacjach pozarządowych sektora niezależnej aktywności obywatelskiej, a postrzeganie ich przede wszystkim jako realizatorów zadań publicznych, ewentualnie jako formę działalności charytatywnej,
dominacja publicznych źródeł finansowania,
niewykorzystywanie przez same organizacje tych możliwości finansowania, które są dostępne.
5
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
Cztery kluczowe wyzwania:
1. Zmiana nastawienia otoczenia, w tym decydentów politycznych, do organizacji pozarządowych.
2. Zreformowanie prawa regulującego kwestie finansowania działalności organizacji pozarządowych.
3. Edukacja i wsparcie organizacji pozarządowych w zakresie pozyskiwania funduszy.
4. Wzmocnienie niepublicznych źródeł finansowania działalności organizacji pozarządowych.
6
Konferencja „Współpraca finansowa samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych: problemy, rozwiązania, rekomendacje” – Kraków, 5 listopada 2015 r.
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
Zreformowanie prawa regulującego kwestie finansowania działalności organizacji pozarządowych:
deregulacja prawa, dająca możliwość większej elastyczności w finansowaniu działalności organizacji pozarządowych, samoregulacja i kontrola obywateli w miejsce nadzoru państwa, odświeżenie, poszerzenie i zróżnicowanie katalogu instrumentów podatkowych zachęcających do wspierania działalności organizacji pozarządowych,
przywrócenie odpisu 1% jego istocie,
7
zróżnicowanie mechanizmów zlecania zadań publicznych i ułatwienie dostępu do nich,
udoskonalenie mechanizmów współpracy finansowej sektora publicznego i organizacji pozarządowych, które są obecne w prawie,
stworzenie prawnych możliwości wspierania aktywności obywatelskiej ze środków publicznych, w szczególności przez samorządy gminne,
zmniejszenie biurokracji w finansowaniu i realizacji zadań publicznych,
8
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
zróżnicowanie wymogów związanych z ubieganiem się i wykorzystaniem środków publicznych w zależności od specyfiki zlecanego zadania i potencjalnych jego realizatorów, wprowadzanie nowych rozwiązań, np. odpisów podatkowych czy funduszy adresowanych do organizacji pozarządowych.
Więcej na ten temat w publikacji: „ System finansowania organizacji pozarządowych w Polsce”, dostępnej m.in. Na stronie internetowej projektu:
9
Mechanizmy finansowania działalności pożytku publicznego – problemy i wyzwania
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
10
