opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania języka polskiego dla szkoły podstawowej
JULIA
MIŚKOWICZ
„WĘDRÓWKĄ JEDNĄ ŻYCIE JEST
CZŁOWIEKA”. O TUŁACZCE
SKAWIŃSKIEGO (KL. VII)
Bożena Święch dr Beata Rola Urszula Borowska Redakcja językowa i korekta – Editio Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Tytuł lekcji:
„Wędrówką jedną życie jest człowieka”. O tułaczce Skawińskiego (kl. VII)
Cele ogólne:
poznanie losów bohatera Latarnika Henryka Sienkiewicza, redagowanie CV.
Cele operacyjne:
Uczeń: zna dzieje Skawińskiego, potrafi wskazać miejsca i opowiedzieć o mających tam miejsce zdarzeniach z życia bohatera, redaguje CV bohatera i swoje.
Metody/Formy pracy:
praca z tekstem, praca na komputerze, praca w grupach/indywidualna, rozmowa kierowana.
Środki dydaktyczne:
konturowa mapa świata, Internet (lekcja w sali komputerowej), www.
learningapps.org/view4805931?fbclid=IwAR2KCLp6PAGgho8c_
rva7cSDDIEcq9LRlKj0L7IllBV6EBFf4eKA_5Fl9_4 lub http://uploads.knightlab.com/
storymapjs/009a3fd03730bc1089c5bdc70c99d798/latarnik-jozef-skawinski/index.
html, tekst Latarnika Henryka Sienkiewicza.
Opis przebiegu lekcji:
1. Uczniowie zajmują miejsca przy komputerach. Nauczyciel poleca otworzyć stronę z grą www.learningapps.org/view4805931?fbclid=IwAR2KCLp6PAGgho8c_
rva7cSDDIEcq9LRlKj0L7IllBV6EBFf4eKA_5Fl9_4 lub http://uploads.knightlab.
com/storymapjs/009a3fd03730bc1089c5bdc70c99d798/latarnik-jozef-skawinski/
index.html.
2. Uczniowie będą w nią grać indywidualnie. Gra zawiera mapę świata, kilkanaście pytań dotyczących miejsc pobytu Skawińskiego. Uczniowie odpowiadają
indywidualnie na pytania, przenosząc odpowiedzi na swoją mapkę w zeszycie i zaznaczając strzałkami, liczbami i innymi znakami trasę wędrówki bohatera.
3. Nauczyciel czuwa nad prawidłowym przebiegiem pracy, udzielając rad i wskazówek uczniom, szczególnie ze SPE. Uczniowie wykonują zadania w określonym czasie, nauczyciel sprawdza wyniki, ocenia, jest to sprawdzenie znajomości treści.
4. Nauczyciel w rozmowie kierowanej pyta uczniów, do kogo/czego można porównać losy Skawińskiego. W odpowiedzi powinno paść imię Syzyfa, Odyseusza, „liścia na wietrze”. Poleca uczniom, by pisemnie uzasadnili wybór. Uczniowie prezentują uzasadnienia. Nauczyciel może dopiero w tym miejscu podać temat lekcji,
wskazując na fragment utworu Edwarda Stachury.
5. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, co to jest CV. Poleca, by na podstawie mapy
i lektury stworzyli CV Skawińskiego. Na tablicy/karcie pracy uczniowie uzupełniają
dokument. Po sprawdzeniu nauczyciel prosi, by zredagowali własne CV. Uczniowie prezentują, sprawdzają w parach, nauczyciel nagradza oceną lub plusem.
6. Uczniowie odpowiadają na pytania: O co można zapytać ucznia, który ma taką samą wiedzę jak ty? Na jakie pytanie mógłby nam odpowiedzieć?
7. W domu uczniowie piszą wypowiedź argumentacyjną o tym, że życie ludzkie to wędrówka.
Komentarz metodyczny
1. Nauczyciel nie musi przygotowywać kopii map świata. Może narysować (albo uczeń) na szarym papierze jedną wspólną mapę świata. Można wykorzystać obie – w klasie zawiesić do utrwalenia, a w zeszycie do powtórzenia przed egzaminem.
2. Na lekcji zamiast mapy można zastosować metodę gałązki logicznej, jednak
aplikacja komputerowa wydaje się ciekawsza, zwłaszcza dla ucznia ze SPE. Metoda gałązki logicznej (www.toc.edu.pl) pozwala na to, aby uczeń w logiczny sposób rozpracował każde zagadnienie, wskazując zależności przyczynowo-skutkowe. Dzięki krytycznemu myśleniu, po analizie przykładów, każde dziecko potrafi własnymi słowami zdefiniować pojęcie z zakresu teorii literatury. Na zajęcia wystarczy przeznaczyć jedną jednostkę lekcyjną.
3. Nauczyciel dyscyplinuje uczniów, podając czas pracy, udziela wskazówek.
4. Uczniowie ze SPE otrzymują częściowo lub całkowicie wypełnioną mapkę.
5. Kształcone kompetencje: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji – umiejętność czytania i pisania oraz rozumienia informacji pisemnej, porozumiewania się w mowie i piśmie w różnych sytuacjach,
rozróżniania i wykorzystywania różnych typów źródeł, poszukiwania, gromadzenia i przetwarzania informacji, wykorzystywania pomocy oraz formułowania i wyrażania własnych argumentów; kompetencje matematyczne oraz kompetencje
w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii – umiejętność rozwijania i wykorzystywania myślenia matematycznego w celu rozwiązywania problemów wynikających z codziennych sytuacji; kompetencje cyfrowe – krytyczne i odpowiedzialne korzystanie z technologii cyfrowych i interesowanie się nimi do celów uczenia się, pracy i udziału w społeczeństwie; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się – zdolność autorefleksji, skutecznego zarządzania czasem i informacjami, konstruktywnej pracy z innymi osobami, zachowania odporności oraz zarządzania własnym uczeniem się i karierą;
kompetencje obywatelskie – zdolność działania jako odpowiedzialni obywatele oraz pełnego uczestnictwa w życiu obywatelskim i społecznym; kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej – rozumienie sposobów kreatywnego wyrażania i wymiany pomysłów i znaczeń w różnych kulturach, za
5
pomocą różnych rodzajów sztuki i innych form kulturalnych, oraz poszanowanie dla tego procesu.
6. Treści interdyscyplinarne – historyczne (położenie emigrantów, wątki wydarzeń historycznych), geografia (mapa), informatyka (gra komputerowa).
