PRZEMYS£ ¯ELAZA I STALI: ANALIZA STANU OBECNEGO Z PERSPEKTYWY RYNKU ŒWIATOWEGO
S ³ o w a k l u c z o w e
Przemys³ ¿elaza i stali, rynek miêdzynarodowy, surowce mineralne, konsolidacja, si³a rynkowa
S t r e s z c z e n i e
W artykule przedstawiono stan obecny rozwoju technologii wykorzystywanych w hutnictwie ¿elaza i stali z punktu widzenia rynku œwiatowego. Sektor produkcji ¿elaza i stali charakteryzuje siê bardzo skomplikowanymi zale¿noœciami, ze wzglêdu na silne powi¹zanie z reszt¹ gospodarki oraz znaczenie wyrobów stalowych dla innych sektorów przemys³owych, takich jak na przyk³ad budownictwo, motoryzacja itp. Ponadto, hutnictwo ¿elaza i stali wymaga znacznych iloœci surowców mineralnych i energii, a wiêkszoœæ firm produkuj¹cych surowce mineralne jest zlokalizowanych z dala od obszarów o najwy¿szym popycie na stal. W konsekwencji, zarówno wyroby stalowe jak i surowce mineralne s¹ przedmiotem handlu miêdzynarodowego (g³ównie drog¹ morsk¹), co dodatkowo utrudnia prowadzenie analiz dotycz¹cych sektora hutnictwa ¿elaza i stali. Ceny stali, a w zasadzie poszczególnych wyrobów stalowych, które s¹ przedmiotem obrotu, zale¿¹ od wielu czynników. Do najwa¿niejszych z nich nale¿¹ przede wszystkim zg³aszany przez konsumentów popyt, zdolnoœci produkcyjne oraz aktualna sytuacja w miêdzy- narodowym transporcie.
Jeœli chodzi o strukturê w³asnoœci, w przemyœle stalowym funkcjonuje kilka du¿ych firm, które maj¹ swoje huty w ca³ym œwiecie (czêsto zakupione w procesie prywatyzacji lub w wyniku fuzji z innymi przedsiêbiorstwami) oraz wiele ma³ych firm, które dzia³aj¹ na znacznie mniejsz¹ skalê. W ostatnim czasie niektóre firmy przesz³y proces konsolidacji i fuzji w wyniku czego powsta³y koncerny miêdzynarodowe (takie jak ArcelorMittal, który powsta³ w 2006 roku w wyniku fuzji Arcelora i Mittal Steel; Arcelor powsta³ z kolei w wyniku po³¹czenia Aceralia (Hiszpania), Usinor (Francja) i Arbed (Luksemburg) w 2002 r.).
Wyniki analizy zaprezentowanej w niniejszym artykule stanowi¹ podstawê do dalszych badañ w zakresie d³ugo- i œredniookresowych perspektyw rozwoju œwiatowego przemys³u stalowego. Analizy w zakresie rozwoju przemys³u ¿elaza i stali powinny byæ oparte na narzêdziach iloœciowych (modele matematyczne) które umo¿- liwiaj¹: (i) w³aœciwe uchwycenie ró¿norodnoœci technologicznej przemys³u i g³ównych cech ³añcucha dostaw surowców mineralnych i energii, (ii) odzwierciedlenie ró¿nych strategii przyjmowanych przez poszczególnych kluczowych graczy w bran¿y oraz (iii) wziêcie pod uwagê wszystkich wspomnianych czynników na poziomie rynku miêdzynarodowego.