Odpowiedź spektralna śladów linii papilarnych ujawnionych metodą cyjanoakrylową i skontrastowanych barwnikami Ardrox i Safranina O na wybranych podłożach

Z PRAKTYKI

Tomas

z

Sź czepinis k i All Il a

Chucz eioska

KrzysztofKlem czuk

Odpowiedź

spektralna

śladów

linii papilarnych ujawnionych

metodą cyjanoakrylową

i skontrastowanych barwnikami

Ardrox i Safranina O na wybranych

podłożach

Wstęp

Pomimo szybkiego rozwoju naukiiIechnikiśłady dak-ty loskopijne nada lstanowiąwartościowedowod y,poktóre chętniesięgająorganydochodzeniowo-śledczewprocesie wykrywczym.Wynika to zarówno zestosunkowo niskich kosztów badań daktyloskopijnych, w przeciwie ństwi e do innyc h badań iden tyfi kacyj nyc h, jak i dobr ze ugruntowa -nej w tym zakresie wiedzy funkcj onari usz yśledczych . Od przeszło100lat funkcjonowaniadaktyloskopiinaziemiac h

polskichwciąż istni eje potrzeba opracowywanianowych metod ujawniania śladówdaktyloskopijnych ,jak również doskonaleniajuż stoso wanych. Daktyloskopia,icała k

ry-minalistyka,niemoże opierać się na intuicjii przeczuciu.

Zarówno ogólne założe nia, jak i konkretne rozwi ązania musząbazowaćna naukowym, empirycznympodejściudo problem u.Badan ia kryminalistyczne,na pod stawie których podejmuje się czyn ności procesowe, muszą opierać się

napowszechnie akceptowanych,ugruntowanych i dobrze udokumentowanych pod stawach naukowych. Zdarza się wprocesie wykrywczym,żeprzeczucie funkcjonariusza or-ganów dochodzeniowo-śledczych pomaga w przeprowa

-dzeniuczynności ,jednakkonkretnei wiarygodneustalenia lub dowodydecydująo ichprzebiegu,a w efekciewpływa­ jąnakońcowyrezultatprowa dzoneg opostępowania.

Niniejsza praca ma na celuposzerzenie wiedzy do-tyczącej stosowania metody cyjanoakrylowe j (CA) oraz barwnikówkontrastującychArdrox(A)iSafranina O (S).

Metodacyjanoakrylowa jeststosowana w procesie wi-zualizacji śladów daktyloskopijnych jużod kilkudziesięciu lat. W celuzwiększe nia cz ułościstosowanejmetody cy-janoakrylowej przezlata opracowano lubzaadaptowano z innych dziedzinnaukisubsta ncje(barwniki),któ rewp o-staci roztworów,zawiesinlubstosowanychbezpoś rednio proszków, a nawet jako sublimaty, wykorzystywa ne są do kontrastowaniapolim eru cyjanoakrylowego' .Na typo-wych podłożach niechłon nych w polskich policyjnyc h

la-boratoriach kryminalistycznych powszechnie stosowana

jest sekwencja ujawn ian ia śladów: metoda cyja noakry-lawa- barwnik Ardrox - barwnik Safranina02_{. Prz}

epro-wadzone badania pozwoliły na określenie w jakich

za

-kresach widzialne promieniowanie elektromagnetyczne jest absorb owan e, odbijane lub rozpraszane, a także

62

w przypadku fluorescencjiemitowane przez powierzch -nię, na której znajdują się ślady linii pap ilarn ych. P o-wyższe zjawiska fizycznemożna wskrócie określ ić jako

odpowiedź spektralną badanych próbek - SR (spectral resp ons e ). W badaniach ok reślona została odpowiedż spektralna śladów daktyloskopijn ych ujawnion ych na ty-powych podłożach niechłonnyc h podd anych procesowi wizualizacjiwymienionymiwyżej metodami.Wyniki tych bada ń, zuwag i na fakt,że w literaturz eprzedmiotu brak jestpod obnychopracowań,zpewnościąmogąprzyczyni ć siędoposzerzeniawiedzy. W rezultacie badaniatezwi ę k­ szą sk utecz ność badańwizualizacyjnych rozumianą jako działania podejmowane na podstawiewłaściwychdecyzji iprowadzącedoosiągnięciazałożonychcelów.

Opracowaniana temat fluorescencyjnychmetodui

aw-nianiazawi erająjedynieogólneinformacjedotyczące za -kresów absorpcji oraz emisji flu orescencji, a wskazane

pasmapromieniowa niasą małoprecyzyjne.Wprzypadk u innych metod, opracowania nie zawierają jakichkolwiek

informacjidotyczącychwłaściwościspek tral nychs tosowa-nychśrodków,a podjęte działa nia ukierunkowane nasku

-teczneujawnienieśladów(m.in.dobóroświetlenia) bazują nadoświadczeniuopartymnapercepcji wzrokowej.

Cełpracy

Celemgłównymprzeprowadzonychbadań było pogłę­ bien iewiedzy natemat wizual izacjiśladów daktyloskopij-nych z zastosowanie mmetody cyjanoakrylowejoraz kon-trast ującychbarwników naróżnych podłożach.

Przeprowadzone badania praktyczne koncentrowały się na odpowiedzispektral nejw zakresiewidzialnympró -bek wpostaciodwzorowań linii papilarnych ujawnionych

metodą cyjanoak rylową, a następnie skontrastowa nych barwnika mi Ardrox i SafraninaO.Wybrane metodyzostały przebadane,zarównowsekwencji,jakikażdaoddzielnie, napięciurodzajach typowychpodłożyniechłonn ych .

W pierw szym etapie badań uzyskane wyniki p ozwoli-ływskazać , na jakich podłożachzastoso waniewyłącznie metody cyjanoakrylowej jest nie skute czne. Następnie zo -stałyscharakteryzowane spektralnie(zarównowtrybieo d-biciowym ,jak i fluorescencyjnym) barwniki kontrastujące

cyjanoakrylan - Ardrox iSafraninaO.Pozwo l iłoto na pre-cyzyjne wybranie optymalnychzakresówpromieniowania wzbudzającegodla badanych barwników cyjanoakrylanu oraz dobórodpowiednichfiltró wodcinających ,zuwzględ­ nieniemodpowiedzi spektralnejpodłoży.

Zweryfikowanezostało także założenie, czypowszech-nie stosowanawpolicyjnych laboratoriach kryminalistycz-nych sekwencja barwnikówkontrastuj ącychcyjanoakrylan Ardrox - Safranina O jest uzasadniona,czyteż bardziej skuteczne jest stosowanie barwnikówpojedynczo.

Podst aw yteor etyczne Siadyliniipapilarnych

Dobrzeugruntowanepodstawynaukowe oraz

wielolet-niapraktykapotwierdzająprzydatnośćdaktyloskopiiwi

ndy-widualnej identyfikacjiczłowieka.Siadylinii papilarnychp

o-wstająw wyniku kontaktuskóryczłowiekazpodłożem.Ze względ una mechanizm powstawaniawyróżn iasiędwaro -dzaje śladów: odbitki (odwarstwione, nawarstwione) oraz

odciski. Substancjamiśladotwórczymi mogą być: wydzieli-na gruczolów wydzielniczych skóry(ekrynowych,

apokryno-wych,łojowych) ,krew,płynyustrojowe,oleje, smary,farby, innezanieczvszczerua'.Najczęściej występującym i śl adami liniipapilarnychsąodbitkinawarstwione,powstałewwy ni-kuprzeniesienia substancjipotowo-tłuszczowejzeskóryna pod/aże. Składsubstancjiśladotwórczejobokpodlo ż ao

dgry-wadominującą rolęwplanowaniubadańwizualizacyjnych.

Podłoża

Podłoża stanowiące nośniki śladów liniipapilarnych ogólnie można podzielić na dwie podstawowe grupy -ch ło n ne i ni echło nn e. Cechą charakterystyczną podło­

ży niechłonnyc h jest ich struktura, której zwartość inie -prze puszcza l ność sprawia, że na powierzchni podłoża pozostaje substancja śladotwórcza. Ślady na podłożach

niechło n n ych są mniej trwałe od ślad ó wpozostawionych na podłożach chłonnych, łatwiej mogąulec zatarciu lub zniszczeniu. Donajczęściejspotykanychpowierzchni nie-chłonnych należą : szkło,tworzywa sztuczne,metale, po-wierzchnie lakierowane iemaliowane. Podłoża chłonne,

pon ieważ niesąprzedmiotemniniejszego opracowania,

niebędąopisane.

Met ody ujawnianiaśladówlinii papilarnych napodłożachniech/onnych

Do wizualizacjiśladówdaktyloskopijnychi poprawy ich czyte lnościtechnikakryminalistycznawykorzystuje różne

zjawiska fizyczne, reakcje chemiczne,a nawet niektóre

PROBL EMY KRYMINALI STYKI275(1 ) 2012

Z PRAKTYKI

procesybiologiczne.Wcelu ujawnieniaśl adównapodło­ żach ni echłonnych stos ujesię metodyoptyczne,metody adhezyjne(np.proszki daktyloskop ijne),metody chemicz -ne(np.RTX),metody fizykochemiczne(np.polimeryzacja cyjanoakrylanów), metody fluorescencyjne (np. Ardrox, Safranina O).

Metody optyczne

Metody optyczne powinny być stosowane zawsze w pierwszej kolejności przed pozostałymi metodami'. Umożli wia to bezinwazyjne ujawnienie śladów i chroni ślad oraz podłoże przed jakąkolwiek zmianą lub znis

z-czeniem.Metodataumoż liwiazastosowanieinnychte ch-nik ujawniana. Niejednokrotnie uważna obserwacja ba-danychpowierzchnipozwalana stwierdzenie czytelnych śladówliniipapilarnych.Dometod optycznych zaliczasi ę

oświetle n ie badanegoprzedmiotu światłe m naturalnym

lubsztucznymżarowympod odpowiednimkątem,atakże oświetlenie badanego przedmiotu światłe m sztucznym zmiennym i uwidocznienie śladu dzięki wykorzystaniu zjawi sk fluorescencji lub absorpcji.W tym celu podłoże

oświetla się promieniowaniemoróżnych zakresach dłu­ gości fali, a ślady obserwuje się przez odpowiednio do

-brane filtry.

Metodacyjanoakrvjowa

Metoda cyja noakrylowa jest stosowana głównie do ujawniania śladów linii papilarnych na podłożach nie-chło n nych,alerówn ieżnapodłożach ch łon nychodużym stopniu gład kości. Wykorzystuje ona osadzenie się na

powierzchniślad u par estrów kwasu cyjanoakrylowego, które pod wpływem wilgoci zawartej w substancji poto -wo-tłuszczowej utrwa lają się , tworząc białoszary osad" (ryc. 1). Polimer cyjanoakrylowy nie ma znaczących

pasmabsorpcjipromieniowaniaw zakresiewidzialnym,

wwiększościje rozprasza,wobecczegowybóroświetlę­ nia powinien być podyktowany barwą podłoża'. W celu poprawykontrastu ujawnianychśladównanosi się barw-niki fluorescencyjne (np. Ardrox,Safran inaO,BasicRed 28,BasicYellow40),traktującje jakodopełnieniemetody cyjanoakrylowej.

Barwnikifluorescencyjne kontrastu jacecyjanoakrylan

Śladydaktyloskopijneujawnionemetodącyjanoakryl o-wą częstowykazująniewielk ikontrastzpodłożem.W celu

popraw ieniaczytelnościtychśladówstosujesiękontrasto -waniezużyciembarwnikówwpostaci proszków daktylo -skopijnych lub roztworów.Wykorzystanie barwników flu-orescencyjnychpozwalanazwiększen ieczułościmetody,

a co za tymidzieobniżenieprogudetekcji.W dakty losko-pii wykorzystujesięróż nebarwniki,np.:Ardrox,Safranina O,Basic Red 28,Basic Yellow40.

Ardrox (ArdroxP133D,Ardrox 970- P-10)jestnazwą handl owąwykorzystywanego w przemyśle barwnika wy

-kazującego fluorescencjęprzy wzbudzaniu p

Z PRAKTYKI

Ryc. 1.Ślad linijpapilarnychna foliialuminiowej ujawnionymetodącyj a n o akryfowąwświetlebiałym Fig. 1.Lalent fingerprinton aluminiumfoi/ develo-ped withcyanoacryla te.inwhite light

Źródło(ryc.1-13):auto rzy

Ryc.2.Śladliniipapilarnychnafoliialumin iowejuja wn ionymetodą cyjanoakrylowąiskontrastowany

barw nikiemfluores ce ncyj nymArdroxwświetlebiały morazpromieni ow aniu UV

Fig.2.Lalent finge rprintonaluminiumfoi!developed with cyanoacrylate and contrastedwith Ardrox

f/uorescentdye,inwhiteandUV light

niem ultrafioletowym,intensywnie adsorbowanego przez polimer cyjanoakrylanów, wobec czego stosowanego na

podłożach niechłonnych (ryc. 2). Ardrox wyslępuje w po -staciżółtejoleistejcieczy.Nie wykazuje właściwości kan-cerogennych i jest stosunkowo bezpieczny, możejednak

powodować podrażnieniaskóry? Roztwór Ardroksu (barw-nik + 2-propanollub etanol) nanosisięprzez natrysk, zanu-rzenie lub polanie. Po blisko minucie nadmiar odczynnika

należy spłukać bieżącą wodą. Rezultaly obserwujesię w

świetleUV przez okulary bezbarwne,chroniąceprzed UV. W niektórych przypadkachmożna rozszerzyćzakres oglę­

dzin doświatłaniebieskiego.Przed zastosowaniem kolej-nej w sekwencji metody kontrastowania fluorescencyjnego

należy spłukaćbarwnik,np.2-propanolem lub etanolem. Ardroxmoże być również używanyjakoskładnikroztworu przeznaczonego do ujawnianiaśladów daktyloskopijnych nataśmach klejącycho ciemnym zabarwieniUB.

Safranina O (Safranina T. 3,7-diamino 2,8-dimety-lofenylofenzynowy chlorek, Gossypimina, Basic Red 2) to nazwa handlowa barwnika wykazującego fluorescencję przy wzbudzaniu promieniowaniem elektromagnetycz-nym w zakresieświatłaniebieskozielonego odługościfali 505-530nrn,intensywnie adsorbowanego przez polimer cyjanoakrylanów (ryc.3). Safranina w postaci stałej sto-sowana jest dosporządzaniaroztworów roboczych opar-tych na bazie rozpuszczalników organicznych służących do kontrastowania śladów ujawnionych metodącyjano -akrylowąnapodłożach niechłonnych. SafraninęO nanosi

się przez natrysk,zanurzenie lub polanie. Wprzeciwień­

stwie do Ardroksu nie należy spłukiwać jej nadmiaru.

64

Po przesuszeniu śladyobserwuje się w promieniowaniu w zakresie 505-530nm,stosującfiltry krawędzioweodci -nające 550-590 nm.Przed zaslosowaniem kolejnej me-tody kontrastowania fluorescencyjnego należy spłukać barwnik,np. 2-propanolemlub etanolem.

Obrazowaniehiperspektralne:Chemicallmaging(CI) Obrazowanie hiperspeklralne jesI metodą.którałączy

w sobie funkcję cyfrowej rejestracji obrazu oraz moleku -larnej spektroskopii. Otrzymany wynik to obraz badanej powierzchni zawierającydane przestrzenne badanej po-wierzchni (dwuwymiarowa płaszczyzna: x,y) oraz dane

dotyczące odpowiedzi spektralnych powierzchni' .

Kon-cepcję rejestracji obrazów hiperspektralnych przedstawia rycina 4.

Badaniawłasne

Ślady linii papilarnych pozostawione na wybranych podłożach oraz metody ujawniania wykorzystane w ni-niejszym opracowaniu dobrano na podstawie materiału badawczego spotykanego w codziennej praktyce pol-skich policyjnych laboratoriów kryminalislycznych.W celu dokonania pomiarów absorpcji lub fluorescencji próbek wykorzystano urządzeniedo rejestracji hiperspektralnych obrazów wyposażone w kamerę CCD oraz dostrajalny

ciekłokrystaiicznyspektrometr (LCTF).

Z PRAKTYKI

Ryc.3.Śladliniipapilarn ychnafoliialuminiowej ujawn ion ymetodącyjanoakrylowąisko ntrastowanybarwnikiemfluoresce ncyjn ym Safranina 0,wświetle

białymoraz prom ieniowan iuodługościfali505 nmzfiltrempomarańczowym

Fig.3.La tent fingerprintonaluminiumfoildeveloped with cyan oa cryfa te and contrasfed wim SafraninaOfluorescent dve,inwhitelightand 505 nm radiation

with use otorange fi/ter

Ryc.4. Koncepcja rejestracjiobrazów hiperspektralnych

Fig.4.Conceptfor acquisitionotCI images

PROBLEMY KRYMINA LI STYK I 275( 1)2012

}

:

.:

1

- /

Z PRAKTYKI

Metodyka prowadzonychbadań

Materiałbadawczy Śladylinijpapilarnych

Ślady linii papilarnych na wszystkich próbkach

po-zostawiano w jednakowy sposób. Wielki palec prawej

ręki jednej osoby przecierano płatkiem kosmetycznym nasączonym96%alkoholemetylowym ipozostawiano do wyschnięcia (około 10sekund).Nastę p n i epalecu

miesz-czano na poduszce daktyloskopijnej nasączonej tzw.

sztuczną substancjąpotową(Latent Print ReferencePad - Amino AcidBased,Lighting PowderCo.),przykładano

atometrdo palca idociskanoskierowanąpionowo podką­

tem 90"w stosunku dopalcasiłą lO Nprzez 2 sekundy.

Palec umieszczanona próbkach iponownieprzykładano

doniego otometridociskano zsilą 10N przez2sekundy.

Przed nanosze niem śladów na kolejne podłoża p rzecie-ranoopuszkępalcapłatkiem kosmetycznymnasączony m 96%alkoholemetylowym.

BadanepodłoŻa

Wybrano pięć typowych podłoży o powierzchniach

niechłonnych,oróżnejstrukturzeorazbarwie: plastik

ko-loru białego,bezbarwną torebkę zzapięciemstrunowym,

brązowątaśmęklejącątypu pakowego,bezbarwneszkło, folięalum in i ową.

Metody ujawnianatestowyc hŚladÓwlinij papilarnych

Na każdym badanym rodzaju podłoża pozostawiono

po cztery ślady linii papilarnych,a następnie ujawniano

metodami:

- polimeryzacjacyjanoakrylanów(CA),

polimeryzacjacyjanoakry lanów- barwnik Ardrox

(CA- A),

- polimeryzacjacyjanoak rylanów- barwnikArdrox

-- płukaniealkoholem etylowym- barwnik S alrani-na O (CA- A- S),

- polimeryzacjacyjanoakrylanów- barwnik S afrani-na O (CA-S).

Skróty literowe występujące wniniejszym opracowa

-niu ozn aczają odpowiednio:CA- metoda c

yjanoakrylo-wa,A - barwnikArdrox,S - barwnik Safranina O,aich

łączne występowanie oznacza zastosowaną sekwencję

ujawniania.

Próbki po 24godzinach poddano procesowipol

imery-zacjicyjanoakrylanówwdedykowanejdlatej metody

ko-morze(producent: MasonVactron),ustawiającparametry

pracy:wilgotn ość80%, temperaturapłytkigrzewczej100"C. Na dwie serie próbek naniesiono eta nolowyroztwór Ardroksu. Następnie z jednej ztych dwóch serii próbek spłukanobarwnikArdrox alkoholemetylowymina nie oraz serię uzyskaną bezpośred n io po metodzie cyjanoakrylo

-wajnaniesiono etanalowyroztwór barwnika SafraninyO.

Receptury roztworów barwników dobrano na podstawie

standardowo stosowanych procedur w polskich po

licyj-nych laboratoriach kryminalistycznych .

W celuustalenia, czybarwnik cyjanoakrylanu Ardrox

maistotnywpływnakolejno stosowanywsekwencjib

arw-nikSafraninęO porównanopróbki w sekwencjimetod:

- polimeryzacjacyjanoakrylanów- barwnikArdrox

-pIukanie alkoholemetylowym- barwnik Salranina

O(CA- A-S),

- polimeryzacja cyjanoakrylanów- barwnikSalrani

-naO(CA- S).

Rejestracja hjperspektralnychobrazÓwujawnionych testowychŚladÓwlinii papilarnych

Próbki rejestrowanozużyciemhiperspektralnego sys-temu obrazowaniaCondor (producent:ChemlmageCorp.). Rejestracjiobrazów dokonano wtrzech trybachpracy,kt ó-re przedstawionow tabeli1.

W pierwszym etapie badań wszystkie serie pr

ó-bek poddano rejestracji w zakresie 400-720 nm, przy

rozdzie lczościspektralnej7 nm,zużyciem białego światła oświetlaczakryminalistycznegoMiniCrimescopeustaw io-nego na około 25% maksymalnej inten sywności świa­

tła. W elekcie otrzymanohiperspektralne obrazypróbek

składaj ące się z47 pojedynczych ujęć każdy (wariant I,

Tabela1

Podstaw o weparametry pracy urządzeniaCondor wtrakciebadań

Condor- basic working parameters during examination

Tryb Zakrespromieniowania Zakrespracyspek- Krok pracy spek- Czasnaświetlania

pracyurządzenia wzbudzającego tromelruLCTF tromelruLCTF kamery CCO

1. odbiciew y ś_400-7wiatło_{00 n}białe_m 400-720nm 7nm 1s

promieniowanie

ultra-2. fluorescencyjny fioletowe 420-720 nm 7nm 10 s

300400 nm

3. fluorescencyjny światłozielone 550-720nm 7nm 10s

515 nm

Źródło(tab.1-3): opracowaniewłas n e

III,V,VII- ryc,5).Wcelu wyeliminowania różnicw inten -sywności oświetleniapowierzchnipróbek zarejestrowano

powierzchnięcertyfikowan egowzorcaodbicia,ustawiając

takie same parametry i warunkioświetlenia.W badaniach

wykorzysta nowzorzeccharakteryzującysięzdolnościądo obicia 99% padająceg o promieniowa nia (numer seryjny

OC91C-4071, producent: Labsphere). Następ n i ewszys t-kie zarejestrowane hiperspektralne obrazy próbekp

odda-no funkcjidzieleniaprzez hiperspektralny obrazwzorca

odbicia,wykorzystującmatematycznąfunkcje opro

gramo-waniasprzętu- D/V/DE.

W drugim etapie badań próbki wszystkich badanych

podłożypo zastosowaniusekwencjimetod:polimeryzacja cyjanoakrylanów- barwnik Ardrox,zarejestrowanow za-kresie420-720nm,przyrozdzielczości spektralnej 7 nm,

zużyciempromieniowaniawzakresie30Q-400 nmoświe­

tlaczakryminalistycznegoMiniCrimescopeustawionegona

około25%maksymalnejintensywności światła.Wefekcie otrzymano hiperspektralne obrazy próbek składające się

z 44pojedynczych ujęćkażdy(wariant II - ryc.5).

W trzeci m etapie badań próbki wszystkich badanyc h podłożypozastosowaniu sekwencji metod:polimeryzacja cyja noakrylanów - barwnik Ardrox- piukanie alkoholem

etylow ym- barwnik Sałran inaO oraz polimeryzacja

cyja-noakrylanów- barwnikSafraninaO,zarejestrowanowZ

8-Z PRAKTYKI

kresie550-720 nm,przy rozdzielczości spektralnej7 nm,

z użyciem promieniowania wzakresie 515 nrn oświetla­

cza kryminalistycznegoMiniCrimescope ustawionegona

około25%maksymalnejintensywnościświatła.Wefekcie otrzymano hiperspektralne obrazy próbek składające się

z 26pojedynczychujęć każdy(wariant IV,VI- ryc.5).

W celu zminimalizowania wpływu za kłóceń w

ynika-jących z pracy sp rzęt u, tzw.odpowiedzisprzętowej, m

o-gących powodować zniekształce n iaotrzymanychdanych pomiarowych (np.tzw.zle piksele,szum termiczny itp.), wszystkie otrzymane hiperspektralne obrazy poddano

wstępnemu procesowiobróbkiz użyciem narzędzi o

pro-gramowania Chemlma ge Xpert: NORMALISAnONoraz

ZEROOFSET".

Zbieranie ,weryfikacja danych

iopracowanie statystyczne

Zkażdegozarejestrowa negoiwstępniepr

zetworzone-go obrazu losowo wytypowanoobszary dopomiaru i

nten-sywnościwyrażan ejwcyfrowej skaliszarości- 1Oobsza rów znaj dującychsięwobrębielistewek skórnych oraz 10o b-szarów znajdujących się w obrębie bruzd. Przykładowy

wybór obszarów pomiarowych przedstawiono na rycinie 6.

WARIANT I

metodacyjanoakryk>wa

--wrbudl. . . •s.-nobIM l8IVM LCTF· 400-720nm

/uof(.7fIITI

WARIANT II WARIANT III

metodacyjanoakrylowa+Ardrox metoda cyjanoakrylowa+Ardrox

plVltmttlfyrejestnłcji" paramerryrejestracji:

wzbudzInie.300·40(}nm wzbudzanie·$wialłoblale

lSk.flłliLCTF-420-720firn zakres LCTF· 4OQ-72Qnm

kr%:-7nm kroi<·7nrn

WARIANT IV _{WARIANT V}

metodacyjanoakrylowa+Ardrox+Safranina O metoda cyjanoakrylowa+Ardrox+Safranina O

p.wametJyrflJestnłqt _pa!amatryttłjestraqi

wzbudzaM ' 515nm wZbudl<Nlle -ŚW'a/tlbI8Ie

lBkfltSLCTF·551).720nm zakmsLeTF-400-720nm

krol/·7nm k«W.7nm

WARIANTVI WARIANT VII

metoda cyjanoakrylowa+Safranina O metodacyjanoakrylowa+Safranina O

parsmetryrejestraql. parametry'etesllaql WlbudzarNe·5f5nm wzbut:fTarne-$Wl<łtlo blałe ze/crę$LCTF·550·120nm llłkmsLCTF - 400-720nm

kroi<-7 n m Il.folt. -7nm

Ryc.5. Schematprzedstawiającywykorzystanewbadaniach wariantyrejestracjiobrazówwraz zparametrami

Fig.5.Imageacąuisilionoptionsusedduringexaminalion

z

PRAI....rYKI c.' - ..!!

'"

f

-

.

-

.

-:

..

.

-

...

ŚLAD

..

PODŁOŻE

Wceluokreślenia różnicyw odpowiedzispektralnej

-SR,pomiędzy ujawnionym śladem w miejscach odbicia

iistewek skórnych a podłożem w miejscach występowa­

nia bruzdobliczonowspółczynnikR"oznaczający różnicę

bezwzględnych wartości intensywności wyrażoną w cy

-frowej skaliszarościprzyokreślonej długościfali,według

równania (1):

(1)

R₁- współczynnik określający różnicę intensywności

w cyfrowej skaii szarości pom iędzy śladema podłożem,

przyokreślonej długościfali-"

li - zmierzona i uśredniona wartość intensywności

w cyfrowej skaliszarości powierzchni próbki w miejscu

występowaniaodbitek listewekskórnych(ślad),przy

okre-ślonejdługościfali - i.,

J,.- zmierzona i uśredniona wartość intensywn ości

w cyfrowej skaliszarości powierzchni próbki w miejscu

występowania bruzd (podłoże), przy określonej długości

fali-i..

W celu liczbowego wyrażenia różnicy w s

pektral-nych właściwościach badanyc h próbek pomiędzy śla­

demw miejscach odbicia listewek skórnych a podłożem

w miejscach wystę powania bruzd zsumowano wyliczone

wartościwspółczyn nikaR,dlacałegomierzonegozakresu

długościfaliwszystkichpróbek,otrzymującwartość1:R.

Ryc. 6. Sposób wyznaczania 10 punktówpomiarowych na powierzchni

ujawnionegośladuorazpodłoża

Fig.6.Determinationot10 pointsotmeasurementonsuiteceotdeveloped Jalent tingerprint andtneexhibit

Następnie dane liczbowe z otrzymanych obszarów

pomiarowych przeniesiono do arkusza kalkulacyjnego

programu Microsoft Excel i poddanowstępnejweryfikacji

danych.Założono , że w przypadku,gdyotrzymany wynik

danej próbki będzie róż nił się od średniej arytmetycznej

bardziej niż wartość odchylenia standardowego, wynik takibędzieodrzucany.Jednak wszystkie otrzymanewyni

-kimieściłysięwzałożonychgranicach.

W arkuszu kalkulacyjnym wyliczono,oddzielniedla l

i-stewekoraz bruzdipodłoża.wartościśredniejarytmetycz

-nej dla wszystkich próbek przykażdejmierzonejdługości

fali,atakże wartościodchylenia standardowegookreślają­ ceprecyzjępomiarów wytypowanych obszarów.

Typowanie punktów pomiarowych odpowiedzi

spek-tralnejanalizowanych obrazów,zktórych wyiiczono śred­

nie arytmetycznewykazywałodużą powta rzalność i

nten-sywności(wwiększościprzypadków nieprzekraczała1%).

Obliczone wartości odchylenia standardowego osiągnęły

maksymalnewartości dla śladu: 3,4% (folia- safranina,

światło białe)i dlapodłoża :3,6%(plastik- safranina, p

ro-mieniowanie515 nm).

68

(2)

1:R- zsumowanewartościwspółczynnikaR,dlacałe­

gomierzonegozakresudługościfali,

R'.l'R;2'R.₃•R_in- współczynnikokreślającyróżnicę

in-tensywności w cyfrowej skali szarości pomiędzy śladem apodłożem,przyokreślonej długościfali - )." '" i._{3 ,}'. '

Aby scha ra kte ryzować widmową emisję flu

orescen-cji barwników kontrastujących ujawnione metod ą cyja -noakrylową ślady linii papilarnych, okreś lono wartości

FWHM (Fuli Width at Half Max) oznaczające szerokość

pasma emisjiw połowie jego wysokości (tzw. szerokość

połówkowa) . WartościFWHMwyznaczono jakoodległość

między dwoma punktami na krzywej, w których funkcja

przyjmuje połowę swojej maksymalnej wartości na pod

-stawie danych pomiarowych zestawionych w arkuszu

kalkulacyjnym.Długość fali,przy której badane barwniki

osi ągały maksymalne wartości emisji fluorescencji, od

-czytano z danych pomiarowych zestawionychwarkuszu

kalkulacyjnym.Sposóbokreślan iawartości szerokościpo

-łówkowejoraz maksymalnychwartości emisji

fluorescen-cji graficznieprzedstawionona rycinie 7.

ZPRAKTYKI ""'gott1. lli nm] - "-'o

-

""'=

_~_ _plastik 0.1

r

e

' " A

'"

,O'

'

"

'

"

'DO '.00 OD' OD' ,~---' -#~'\,... ~~'\,t?'" ~#'.,-t' q.'"$' .,'G,"J'O"" 'o<i-'0'1.">'0'*"1,,<,

\

\

\ FWHM \

•

_~

/

f

/

-""

"

\ torebk a

Ry c.7.Graficzne przedstawieniesposobu wyznaczaniawartości szerokości

pasmawpołowiewysokości- FWHM- orazmaksymalnejwartościemisji

fluorescencji

Fig.7.Graphical representa tiono/determination otFuliWidth at HalfMax

(FWHM) andmaximum vetuel1uorescenc e _ _ _ _--"taśma;.,.._~ "-'o

025 'CA - I'OOlOlE OD' szkło

=

- "-'o - POQ.OZE folia 0,3$

tA

0.3l

'"

"

c

' - - - = - - - -

- -

--$' ",,' .,.'\, ...~...,]0#'4' .; .,.:f.,,,,<::> .;.' .#~.., 'o<ł' '1,,<, ""'V"' I:' '''!"''I ~ 0,15

~

i 0,1

•

'"

,O'

I

006 tO,O!>

i

oc. i o,OJr=~~=='---'~~

-

-

-

=

'"

0,01

,

'---- - - -

---'

,..<$> ,..'1," rł''''' ~"> ,..'Ił' ,;r""o,rlt'<ł''I $' .,'0,,-:::, .;." '00,'), '0'1'" 'o<ł'"to,

•

~ 02 ~

j

0.15

"

Wstępn ieprzetworzone dane pomiaroweposłużyłydo

zobrazowaniaróżnicwinten sywnościpromieniowania od

-bitego lubemitowanegopróbe k wmiejscachwystępowa­

niaśladówliniipapilarnych orazbruzd (ryc.B,9,10, 11).

Wykresyobrazujące odpowiedżspektralnąpróbek po

zastosowan iu metody cyja noakrylowej w świetle białym

(ryc.B) nie wykazują istotnychróżnic w przebiegu krzy

-wychdlaśladuipodłoża (zwyjątkiemśiaduujawnionego

na folii). Podobnie wyglądają różn ice w przebiegu

krzy-wych na rycinie 9(lewastrona) przedstawiającejpróbkipo zastosowaniu metody cyjanoakrylowej ibarwnika Ardrox wświetle białym . Prawa strona ryciny9,atakżerycina 11, ukazuj ą wyraź n ie pikiokreślająceemitowane p romienio-wani e fluorescencyjne badanych barwników zaadsorb o-wanych na śladzie i podłożu. W większości przypadków

różnice w przebiegu krzywych są wyrażne. Wykresy

ob-razujące odpowiedż spektralną próbek po zastosowaniu

metody cyjanoakrylow ej i barwn ika Safran inaOwświetle

białym (pojedynczo - lewa strona,w sekwencji- prawa

strona), zamieszczone na rycinie 10, wykazują różnice w przebiegukrzywych.

Analiza wyników

Ryc.8.Wykresyprzedstawiająceróżnicewodpow iedzispektralnejpróbek

po zastosowaniumetodycyjanoak rylowej - światło białe

Fig.8.P/otsdemonstrating differen ces in spectra/ response ofsampIes tot-lowingcyanoacryla te treatmen t; whitelight

Z PRAKTYKI

CA -A

o..=;-;~~p:.:las='i:::k_-:.:U:..V:..- ....o

0,011 _ RX1OZE o., .:IU16

E

:

0.02 0,01

0

'-- - - -'

~i' "... tt''\- ~"> 4' 4' </,'"$' .f #' '<>~ ~.... .,{I- $' '\"~

I.

J - ....0 _ JOl1OlE 0,1 plastik-światło białe

CA -A o.ce 0.07 ; 0.06 ~O.OS ł Q ,o-.sQ,OJ Q,02 0.01

0

'-- - - -

- - -

-

- - - ---'

#$~~~## ~ # #~$#~~~

torebka-światło białe o.tr-o-,.,'7';;CC_CC 0.09 CA-A o.. 0.01

!

0.06 ~0 05

ł

:

.:

0.0> 0.01 ....0 _ K:UOZE 0.12 o,

J

0,08 l ł DOlI o.. 0.0> CA-A torebka - UV _ so,0 _ F'IXl.OZE o' - - - ~ .'f "... .j} -.1'''>.#'4' .f' .; ., #' 6> ~... .,{I- .,ć;> ... ć1łu,C>łt'alIl. m) taśma-UV 0.16

O"

o.. 0,14 0,12 o., ' -_

_-ł

Q,06

ł

0.06 CA-A

taśma-światło białe

0.25"".,...,...-' c.a o.cs -; O,'~

~

i 0,1 i #' $' "."" .iJ' ~

ot

4' <ł'\ .fi'$' ł>"'~ .r;."#' t,"'''>tf ...:t> dlugołtbIiI...n)

szkło-światło białe

0.1 .-D.e- CJi..-A szkło-UV o.. 0.07 -; 006

~

0.0<

~

-~

=----C=~-~~=-

__1

.!0, 0-.§ O,OJ Q,02 0.01 #' ...,.," ".'\$>'" ~ 4' 4' <ł'\ #' $' ",,,,<:> ,.;.... .,.:} 'o"'" ,.,'* "'....,

"!uooitfa"(nm J

0.00 0.07

!

0.06 ~0.05 i O,Ot .i 0.03 Q,02 O.CI

0

' --

- - -

-

-

-

- - -

---'

...'f ... -#~"> 4' ",-P.f,; .f #' 'łJ~'o.," ,J"".,,Ji>'\... d/ugoit lalI110m ]

folia -światło białe

0,4r

-"o

~

f

CA -A

r

i~

~

J

00< o # $ ## ~# # ~ # $ ~$#~ #~ dług'oHtdIhm)

Ryc.9.Wykresyprzedstawiające różnicewodpowiedzispektraln ejpróbekpo zastosowaniumetodycyjanoakryloweji barwnikaArorox:światło białe- lewa strona, promieniowanieUV- prawastrona

Fig.9.Plots demonstra fingditterences in spectra!responseot sampies followingcyanoacrylateand Ardroxtrea fment;while light(left)andUV light(righl)

Z PRAKTYKI CA-S 0.25 " 0,2

1

015

i

.5 0.1 0.05 #~ ##~##~$$~$#~q~

długoś ćlali (nm]

plastik CA-A-S

!

0.2 ł0.15 .s 0,1 ces #~ # ~~##$$$~$$~$~ dlu oo' Ć1. lll nml torebka 0.3 _ SLAD

CA-A -S - POOtQ2:E

02' oos torebka ~ ~_ _ ....o ~=, oos o,

r

CA-S 0.25 ~ Q.2

~

0,15

i

E. 0.1 oL- -" #~#~~##~##~$$~$~

dłu llOś ćlali [nm] dlugo'ć1.11 [nmJ

0.25 taśma CA-A-S

''''

~ 0.2

s

~0.15

i

.E 0,1 Q,05 taśma c.a"'~_~ _ CA-S o.z

~

ł0,15 .E 0,1 o'---~~-~~~~~----' #~#~ ~##~$$~$#~ #~ długośćlali[nml szkło CA-S 015 s

,

0.2 ~0,15""?-~,

!

-'" 0,1 0,05 _ _ _ _ _ _ _~ ....J folia o., _S~O

'"l

0.35 CA-S -PODŁOZE_ o.a

\

~ 0.25

f

0.2

J

~0,15

~

o.t Q,05 dług<>ł ćlal i {nm l ,<J' _~' "..'"..",n, ..<i!' 4' # <ł" #' 4'0,",,,<:>,;;." {p"d"> 4" ....,,"> długo' Ć1.11[nm) szkło oa - ....0 CA-A-S - POOlOlE 0,25

~

_~ o.z 0.t 5

j

~

c.r ~.•. o.os ,<J' ....".,." $' .t-

.t

4' .j .#'4'0,",,,<:>",,,>""'?)<,;:.">",c!''I,,'> "'ugo'ć'ali[nml folia

"

-

....

,

0,35 CA-A-S _ _Fl:n.02E o.a

~

1

0,25

f

0.2 r

i

0,15 _I o.t

~

~~

0.05 oL-~_~~~ ---' # ~~#~# 4' $ $' $~$$~ $ ~ dług ość'ali [nmj

Ryc.10.Wykresyprzedstawiające różnicewodpowiedzispektralnej próbekpozastosowaniu metodycyjanoakrylowejibarwnika SafraninaO(lewa strona) oraz sekwencji metod: cyjanoakrylowa -Ardrox- SafraninaO(prawa strona )- światło białe

Fig. 10.Plots demonstrating differencesinspectra! response ot sampIes following cyanoacrylate - SafranineOtreatment(left) and cyanoacryfate-Ardrox

--SafranineOtreatment(right);whitelighr

Z PRAKTYKI

.,~ .$ ,:,'" -.,o,'l, 'o<J> ",f' 'o-ł .#' It''''' .;;.'" .,4' 'l,t! ,\"'1>

długoś ćt"l; [nm]

o.a plastik - $lA D

CA-A-S _ POl:t.OZE 0,25

»<>

ł

_~ c.z

_(/

Q,15

~

Ol o.ce o

I

."'

...

J'

,,0

#' ,f'

,->

",'

"'0

~' ,", ,&

"

,

długoś ćlali lnm]

0.3r torebka _ Su.o CA -A- S _ POCt.o1E 0.25

~

_~ o.a 0,15

-~-~

'.1 Q,05 o ,",

...

_~'

,,0

_#' ,f'

,->

",'

"'0

",

."

,&

",

długość I~ II[nm]

-"",

_ f«l.Ot E ~~'-.~=_SU>, ~POCtDlE plastik CA -S _ _ _.~_to rcbk a CA-S c.a 025 c.a 0.25 0.05

"

~

_~ 0.15

•

.5 0.1 4' $" 4't> .;p'l, #' .,f> .,-?- ,l' ,'j>" ",,,'<>

",'*

,,<$' ,\~'ł> '''~goś ćfali[nml

'

]

- -

- -

-__ _ _ _ -1aŚma 0,35I iCA -S 0,3, " O." fi g 0,2

,

1

0 .15

1

0,1,

-

"",

- FOl:t.OlE __ _ _taśma 0,3 'CA-A-S 0.25 ~ 02

,

~0,15

•

.E 0.1

-

"",

_R:X:t.OżE

':

1

_

.,>P .ę 4'1> <:.o,'l, ",rP .,-f' ",'ł J" # «:'0 r;,<f' ....cl'- ,\~'ł> długość,.,t(nm l 005

.,.p <fi 4" "cfJ. #' ""f' ",ot t$' ,'J>'\, (:'" OJ<§> ",J' '1,'1>

długośćrall [nm] o.os

I

i

,LI _ .,4> J/ 4'0 ,>"''), #' .,-f' 'o'ł .$' .,'0"" ,;,'"

",*

...

& '\~", długośćfali[nml 4' $ -J.'ł> <,o,'\. #' ",'\."" dr r$' "p'\. -J.'<> ",<f' ",,,,, ,\~'ł> d"'goś ćla" Inm] szkło CA-A-S 0,2 5 o.a 0.05

-

"",

- POOlOZE szkło c.a

f

A-S Q.25 .... 0,2

l

Q.151

•

.S' 0.1 _ _ _ _folia 0,35!CA -S'-c.a 0.25

"

g 0,2 ~ ~ Q.15 Ol - SLAO

-

= =

folia

_-

_"",

- AXllOl E Q,05 o.os

.,oP $' 4' .,Oj')., ",1' #' #" <J'''' <J>'" (:'0 #' 'I,<t ,\~'b długośćlalljnm]

oL I~ _

.,oP ~ 4t> <,o,'\. #' <o'\.<:> ",-ł- r$' "p"" -J.'" ",<f> ",lf ",~'ł>

długośćlali (nm]

Ryc.11.Wykresyprzedstawiające różnicew odpowiedzispektralnej próbekpozastosowaniu metody cyjanoakrylowejibarwnika SafraninaO (lewa strona) oraz sekwencji metod:cyjanoakrylowa- Ardrox- SafraninaO (prawa strona)- promieniowanie515nm

Fig.11. Plots demonstrating differences in spectral response of samp/es toJlowing cyanoacry/ate and Safranine O trealment (left)and cyanoacry/ate - Ardrox

-SafranineO(right);515nm radiation

Podsum owanie

Uzyskane wyniki badań pozwalająna dokładnescha -rakteryzowan ie właściwości spektralnych wzakresie w

i-dzialny m prom ieni owani a elektromagnetycz nego s toso-wanej metod y cyjanoakry lowe j oraz barwn ikó w Ardrox iSafraninaO,zarównowsekwe ncji,jakipojedynczo.

W tabeli 2 przedstawiono zsumowane bezwzg lęd ne

wartości różn icyodpowi edzispekt ralnejbadanych próbek

pomiędzy ślademw miejscach odbicia listewekskórnych

apodłożemwmiejscachwystępowani abruzd-1.'R. Zastosowan iewyłącznie metody cyjanoakrylowej p

o-woduje uzyskanie niskichwartościws p ółczyn ni kaRokre

-ślającego różnicę wartościinten syw ności wyrażonejw c

y-frowejskali szarości.Otrzymane wynikiosiągająnajniższe

wartości dla szkła , taśmy iplastiku (odpowiednio: 0,05,

0,06, 0,07), co przejawia się niewielkim kon trastem śla­

dów ujawnianyc hna tychpodłożach.Ślady sądop iero wi

-doczneprzyoświetleniu ukośnym.Uzyskanywbadaniach

Z PRAKTYKI

wynik współczynnika R = 1,80 w przypadku folii alumi -niowej może być spowodowany wysoką refleksyjnością

podłoża. Zjawisko to jest obserwowane ta kżeprzy

pozo-stałyc hzastosowanych metodachkontrastowaniaśladów

wświetlebi ałym ,wszczególnościpo sekwencjiCA- A.

Odwzorowania linii papilarnych skontrastowane

Ar-droksemosiąg ająwyższewartościwspółczynni ka Rwt

ry-bie fluorescencyjnym(np.plastik - 0,41 ,taśma- 0,51)niż

wświetle białym(np. plast ik - 0,05 ,taśma- 0,06).Wyją­

tek stanow ifolia alumi niowa. która wykazujewyraźnieod -wrotny stosunekwartościwspółczynn i kaR,(fluorescencja - 0,73 ,światło białe- 3,42),comożewynikaćze specyfiki

tego podłoża. W przypadku szkła otrzy ma ne wyniki są

zbliżonedo siebie w obydwu trybach.

Zgodnie z regułą Stokes'a emisja fiuorescencji obu barwnik ównastępujeprzywiększejdługościfaliniżprom

ie-niowanie wzbudzające. Dla Ardroks u wzbud zonego pr

o-mieniow aniemwzakresie300-400nm emisja fluorescen

-cji następuje przydługości fali z maks imu m oscyiującym

Tabela 2 ObliczonewartościER

E R calculated values

WARIANTI WARIANTII WARIANTIII WARIANT IV WARIANTV WARIANTVI WARIANTVII

CA CA-A CA-A CA-A-S CA-A -S CA-S CA-S

światło białe promieniowanie światłobiałe promieniowan ie światło białe promienio wan ie światłobiale

400-700nm 300--400 nm 400-700nm 515nm 400-700 nm 515nm 400-700nm

(VIS) (UV) (VIS) (VIS) (VIS)

plastik 0,07 0,41 0,05 0,85 1,36 0,55 0,85 tor ebk a 0,14 0,69 0,21 0,12 0,89 1,25 0,71 taśma 0,06 0,51 0,06 0,30 0,45 1,36 0,23 szkło 0,05 0,10 0,17 0,41 0,26 0,45 0,45 folia 1,80 0,73 3,42 1,00 1,73 1,73 1,74 Tabela 3 D/ugościfali,przy którychwystępująmaksymalnewartościflu or es c en cj i

wraz zszerokościamipasmawpołowiewysokości- FWHM

Wavelengths with maximum f/uorescence values and FWHM

WARIANTII WARIANT IV WARIANTVI

CA-A CA-A -S CA-S

promieniowanie30Q-400nm promien iowanie515nm promieniowanie515nm

max FWHM max FWHM max FWHM

plastik 518 nm 126 nm 613nm 98nm 637nm 91nm

torebka 518 nm 126 nm 630 nm 98nm 599 nm 84 nm

ta śma 525 nm 126 nm 613nm 91nm 599nm 77nm

szkło 525nm 126 nm 599nm 91 nm 599nm 91nm

folia 518nm 126 nm 599nm 84nm 592 nm 84nm

Z PRAKTYKI

wprzedziale518-525 nm(zależ nie od rodzaju podłoża),

przyszerokościpasma wpołowiejegowysokości- FWHM

- 126 nm. Przykładowy wykres przedstawiający fluore

-scencję barwnikaArdrox kontrastującego ślad ujawniony

naplastikumetodą cyjanoakrylową, ze wskazaniem mi

ej-scapomiaru.przedstawiono na rycinie12.

W przeciwieństwie do barwnika Ardrox Safrani

-na O charakteryzuje się intensywną ba rwą. W efekcie

odwzorowanialiniipapilarnych skontrastowanetymbarw

-nikiem osiągają zbliżone wartości współczynn ika Rz

a-równowtrybie fluorescencyjnym, jakiwświetle białymw

przypadku dwóchpodłoży,a mianowicieszkła(0,45-0,45)

i folii aluminiowej(1,73-1,74).Natomiastodwzorowania

li-nii papilarnych pozostawione na torebce foliowej itaśmie

wykazują wyższe wartości współczyn ni ka Rwtrybie f

lu-orescencyjnym (1,25 i 1,36) niż w świetle białym (0,71

i0,23).Zuwagi najasn ą ba rwęplastiku,jakmożnabyło

oczekiwać, otrzymanowyższą wartość współczynnika R wświetle białym(0,85),niżwefluorescencji(0,55).

Barwnik Safranina O wzbudzony promieniowaniem

w zakresie 515 nm, wykazuje emisję fluorescencji (;.em)

zmaksimumoscyl uj ącym w przedziale599-630nm przy

FWHM84-98nm- dla sekwencji metod CA- A- S oraz

maksimum oscy l uj ącym w przedziale592-637 nm przy

FWHM 77-91 nm- dla sekwencji metod CA - S. Przy

-kładowy wykres przedstawiający fluorescencję barwnika

Safranina O kontrastującego ślad ujawniony na plastiku

metodącyjanoakrylową , ze wskazaniem miejscapomiaru

przedstawiono na rycinie12.Badaniawskazująna tenden

-cjędozwiększeniaszerokościpasmaemisjifluorescencji

Safraniny O,stosując sekwe ncj ę ujawnianiaCA - A- S,

comożebyćspowodowanewpływe m pozostałościba

rw-nika Ardrox.Stwierdzono takż e przesunięcia maksimum

pików emisjifluorescencji,te jednak niewykazują zależ­

ności, którą możnaby wprosty sposóbzinterpretować.

Różn icaodpowiedzispektralnej(SR)odwzorowańlinii

papilarnych poddanych sekwencji CA - A - S jest wyż­

sza dla podłoży (plastik- 1,36,torebka - 0,89,taśma

-0,45,folia- 1,73)obserwowanych wświetlebiałym aniżeli

w promieniowaniu odługości fali515 nm (plastik - 0,85,

torebka- 0,12,taśma - 0,30, folia- 1,00).Wyjąteksta

-nowi podłoże w postaci sz kła, które wykazuje odwrotną

zależność (fluorescencj a - 0,41,światło białe- 0,26),co

może byćspowodowanewłaściwościam i podłoży,np. bar

-wa,refleksyj ność, transpa rentność. Bardziejzróż nicowa­

newynikidotycząwartości współczynni ka Rodwzorowa ń

linii papilarnych, gdzie cyjanoakrylan został sk

ontrasto-wanywyłączn ie Safraniną O.Różnicatajestwyższa we

fluorescencji dla odwzorowań pozostawionych na toreb

-kach- 1,25itaśmach- 1,36,natomiastwświetl e białym

odpowiednio 0,71i0,23.Natomiast w przypadkuplastiku

wświetlebi ałymosiągnięto0,85,a we fluorescencji0,55.

W przypadkupowierzchniszklanychi foliialuminiowejróż­

niceniesąistotne(sz kło- 0,45i0,45,talia- 1,73i1,74).

008-007 -0.04 - OOJ-AROROX wzbudzanie:UV SAFRANINAO wzbudzanie:515nm

,

,

.

.

,

.,,

""

"".00 ssooo eocro 65000 70000 ~ Q.27 -024 -Q.21

-'

_,

I

_{" 01} 8-e .~ 0 .15-012 -009 -O,"

-,

,

.

,

,

,

570 00 eoc00 6JOro ""00 69000 120 00

Ryc.12. Wykresyprzed stawiające fłuo resce n cj ebarwnikówArdroxoraz SafraninaOkontra st uj ących śladyujawnionemetodącyjanoakrylowąna plastiku.ze

wskazaniem miejsca pomiaru

Fig.12.P/olsdemonstratingttuorescenceotArdrox and Safranine O usedforcontrasIing lalenl tingerprintsdeve/opedwith cyanoacrylaleonplastic: indication otpoint ot measurement

Porównanieobliczonychwartości współczynni kaR dla

fluorescencji wzbudzonej promieniowaniem odługościfali

515 nm badanych próbek, dla sekwencji;CA - S i CA- A

- S,wykazujeznaczną różnicę wodpowiedzi spektralnej, zpominięciemwsekwencjibarwnika Ardrox,dla

odwzoro-wańpozostawionych na torebkach (CA- S- 1,25 iCA- A -S-0,12),taśmach(CA-S-l,36iCA-A-S-O,30)i fo-lii aluminiowej (CA- S- 1,73 i CA- A-S- 1,00). Wyniki te

wskazująna negatywnywpływbarwnikaArdrox na

uzyski-wany poziom emisji fluorescencji stosowanejjako ostatniej wsekwencji Safraniny O. Odwrotnie sytuacjaprzedstawia

sięw przypadkuodwzorowańpozostawionych na plastiko-wym podłożu, gdzie wyższa różnica w odpowiedzi spek-tralnejwystępujeprzy zastosowaniu sekwencjiCA - A - S - 0,85i CA - S - 0,55.Różn ice dotycząceodwzorowania na szklanej powierzchnisąminimalne(CA - S- 0,45 i CA - A - S - 0,41). Procestenmożnatłumaczyćdwojako,po pierwszeoddziaływaniemrozpuszczalnika(w tym przypad-ku etanolu) na spolimeryzowany cyjanakrylan,po drugie

znacznym powinowactwem barwnika Ardrox do'W'oN.

po-wierzchni - przez to wymywanie rozpuszczalnikiemmoże

niebyćdokońcaskutecznei w efekcieodpowiedż spektral-na Ardroksumoże wpływaćnafluorescencjęSafraninyO. Odpowiedż spektralna próbek potraktowanych ww.

barwnikamiwświetle białym wskazuje na wyższe wyniki

wartości współczynnika Rpo zastosowaniu w sekwencji

barwnika Ardrox na odwzorowania pozostawione na

pod-łożachplastikowych(CA - A - S - 1,36 i CA - S - 0,85), torebce(CA - A- S- 0,89i CA- S - 0,71)itaśmie (CA - A- S- 0,45i CA - S - 0,23).W przypadkuodwzorowań

pozostawionych na szkle wyższa różn ica w odpowiedzi

spektralnejwystępujeprzy zastoso waniusekwencjiCA - S - 0,45 i CA- A- S - 0,26.Wprzypadku foliialuminiowej wynikisą zbliżone(1,74i 1,73).

Wnioski

Odpowi edż spektralna uzyskana podczas badań

do-starczadużoinformacji owłaściwościach próbek(chara k-terystyka absorpcji,odbicia, rozproszeniai fluorescencji),

któreznacznie rozszerzają obszarwiedzy z zakresu

wi-zualizacji śladów. Człowiek prowadzący bezpośrednie

obserwacje powierzchni,z uwagi na ograniczenia

wyni-kające z budowy anatomicznej oka,nie jest w stanie

wy-chwycićtylu informacji.

Badania, zgodniez obserwacja mi w praktyce,

potwier-dzaj ąistotnywpływpodłożyoni echłonnejcharakterystyce

naczytelnośćujawnia nychśladówdaktyloskopi jnych. Do-tyczyto zarówno barwypodłoża,jak i jego powinowactwa

z polimerem cyjanokrylowym oraz adsorpcji barwników

Ardrox i Safranina O.

Metoda cyjanoakrylowa stosowa na pojedynczo jest mało skuteczna,wszczeg ólnościnapodłożacho jasnym

zabarwieniu, np.plastik

R

=0,07.

PROBLEMYKRYMINALISTYKI275(1)2012

Z PRAKTYKI

Barwnik Ardrox kontrastujący ślady daktyloskopijne ujawnionemetodą cyjanoakrylowąwykazujewiększą

sku-tecznośćw przypadkuwzbudzaniapromieniowaniem UV

w porównaniudoświatła białegonapodłożachtakich jak plastik, torebki itaśmy. Otrzymane wyniki na folii

alumi-niowej wykazały odwrotną zależność,natomiast na szkle

wartościbyły zbliżonedo siebie,comoże wynikaćze

spe-cyfiki tych podłoży,a mianowicierefleksyjnościfolii

alumi-niowej oraztran sparentn o ś ci sz kła.

Barwnik Safranina Okont rastującyślady

daktyloskopij-neujawnionemetodą cyjanoakrylowąnatorebce itaś m ie

wykazuje większą skutecznośćw przypadku wzbudzania

promieniowaniem w paśmie 515 nm w porównaniu do

światła białego. Otrzymane wyniki na plastiku wykazały

odwrotną zależność, co jest skutkiem znacznegoko

ntra-stupomi ędzybarwą podłożaaSafraninąO. Na szkleifolii

aluminiowejwartośc i były zbl i żonedo siebie,comoże

wy-nikaćze specyfikitychpodłoży.

Zmierzone maksymalne wartości emisji fluorescencji

dla barwnika Ardrox występują przy około 520 nm, na-tomiast dla barwnika Safranina O około 615 nm.

Znajo-mość tych wartości umożliwia uzyskanie optymalnych

warunków rejestracjiśladówprzez skutecznydobórfiltrów

optycznych.

Badaniawpływu barwnikaArdrox nasekwencję

ujaw-niania CA - A- S,w przypadku plastiku oraz szkła nie wykazały znaczącej zależności. Podłożaw postaci torebki

foliowej,taśmy oraz folii aluminiowej wykazały znaczne

różnice w charakterystyce spektralnej fluorescencji.

Bio-rąc jednak pod uwagę praktykę, korzystniejsze wydaje

się zastosowaniecałej badanejsekwencji ujawniania, ze

wzg lęd unamoż l iwośćoddziaływan iazewn ęt rz nych

czyn-ników oraz podłoża na powstały polimer cyjanakrylanu,

a co za tym idziepodatnośćna kontrastowanie.Zas

toso-wanieww.barwników pojedynczonależy rozważyćwtedy,

gdy dysponuje się dużą ilością materiałubadawczego, co może przełożyć się na znaczneobniżen ie kosztów i

na-kładówpracy (pokonsultacjizezlecającymbadania).Przy

wyborze konkretnego barwnika należy wziąć pod uwagę

przede wszystkimbarwęorazwłaści wościflu

orescencyj-nepodłoży.

Przeprowadzone badania stanowią początek prac

mających na celu uzyskanie charakterystyki spektralnej

w zakresie widzialnym wtrybie odbiciowym oraz

fluore-scencyjnym dla wszystkich barwników cyjanoakrylanu,

zuwzględnieniemodpowiedzi spektralnejpodłoży .

W przyszłych pracach badawczych planowane jest

zweryfikowanieskutecznośc iinnychsekwencji barwników

kontrastującychcyjanoakrylan,jakteżstosowania ich

po-jedynczo.

ZPRAKTYKI

PRZYPISY

1C.Champod.C.Lennard.P.Margot.M. Stoilovic: Fingerprints and Other Ridge Skin Impressions. CRC Press, 2004; S. Mo rim ot o. A. Kaminogo. T. Hirano:

A new method to enhance visualization ot latent finger -marks by sublimating dyes, and its practical use with a combinat ionot cyanoacrylatefuming,.Foransic Science

Intern ational"1998.vol. 97.2.101-108.

2 Przewodnik po metodach wizualizacji śladówdak

ty-loskopijnych.podred.M.Pękałyi M.Rybczyńskiej·Kr6­

lik.Wydawn ictw oCLK KGP. Warszawa 2006.

3Ibidem.

4T. Kent [Ed.): Manual ol Fingerprints Development

Techniques.2nded.•Police ScientilicDevelopment Branch

(PSDB ).Home Office.UK. 1998.

5J. Moszczyński: Daktyloskopia.Wydawnictw o CLK

KGP.Warszawa 1997.

6C.Cham pod.C.Lennard.P. Margot.M.Stollovic: Fingerp rints ....op.cit,

7 H.C. Lee.R.E.Gaensslen[Ed.]:Advan cedinli nger-print technology.Second Edition,CRC Press,2001.

8M.L.Hollars,T.A .Trozzi,B.L. Barron:Development

ol latentlingerprints ondarkcoloredsticky suitacesusing

Liqui-Dr ox,.Joorna: ol Forensic Identil ication" 2000.50.

4.357-362.

9 T. Szczepański: Chemical Imaging jako nowa

za-awansowana technika rejestra cji śladów daktyloskop

ij-nych."ProblemyKryminalistyki"2008.262.51-58.

10ChemlmageXpertVersion2.5User Manual. Chemlm-ageCorporatio n,Pittsburqh,2010.

BIBLIOGRAFIA

1. Cham pod C.• Lennard C.• Margot P.•Stollovic M.: Fingerprints and Other Ridge Skinlmpressions, CRC

Press, 2004.

2. ChemlmageXpertVersion 2.5UserManuał ,Chemlm -ageCorporatlon, Pittsburgh 2010.

3.Hollars M.L ••Trozzi T.A.•Barron B.L.:Development ol latent fingerprints on dark colored stickysuitacesusing l.iqui-Drox,.Journat ot ForensicIdentilication "2000.50. 4.

4. Kent T.• [Ed.): Manual ol Fingerprints Develop-mentTechniques.2nd ed.•Police ScientilicDevelopment Branch (PSDB).HomeOfflce,UK 1998 .

5.Lee H.C .•Gaensslen R.E.• [Ed.]:Advanced inl

in-gerprint techn ology.SecondEdition.CRC Press.2001.

6. Morimolo S.. Kaminogo A.. Hirano T.: A new method to enhance visualizationol latent lingermarks by sublimating dyes,and its practicalusa witha combination ot cyanoacrylate tuming ,"Forensic Science International"

1998.97.2.

7.MoszczyńskiJ.:Daktyloskopia.WydawnictwoCLK

KGP.Warszaw a 1997.

76

8. Przew odnik pometodac h wizualizacjiśladówda kty-loskopijnych.podred.M.PękałyiM.Rybczyńskiej·Kr6­ lik,Wydawnictwo CLKKGP.Warszawa.2006.

9.Szczepański T.:Chemical Imagingjako nowa

za-awansowana techn ika rejestracj i śladów dakty loskop ij

-nych, "Problemy Kryminalistyki"2008.262.

Streszczenie

llopyfIW badania krymillfllistyczIlcz znkrcsllwizualizacjiśladów dnktyloskol'ijllyc11rodzipot rzebęopracowywania1I0WycJImetod

uiato-nianiaśladówdakty/oskopijl/yc11i doskonaleniajużStOSOWflllYCIi.P rze-prowadzone baJaniaposzcrzajawiedzęoodpowiedzispektralllej próbek

lL'zakresie widzialnymItIpos taci oJU':UJrowmilinii pnpilomyc11

Ifjaw-IIhmYc/1metodą cyjmlOnkrylową inastępn ieskontrasfownnYc/Iban

o-/likamiArdrox, Saf raninaO. Wmiejscuodbitych iistcn't'kskómycll

oraz'występowalliabruzddokonanopOlI/iarówabsorpcjiifluorescencji zui yciem speklroll/dYllsprzęiolll'gozkamerą.Wybmllcmt'fodyzostały

przebadane. zarÓWllOl!'sc1m'Cllcji, jakikaida oddzielnie,1Iapięciu ro-dzajach typowyc11podłożylIiCC1ll01lllyClI.Baltaniapotwierdzająwpływ JKHilożyolIieclIłollllejclIarakterystycelIaczvteinoić ujawniallyclIśla­

dów daktyloskopijnych. Dolyczy to zarównobanl1ypodłoża, jakijego powinowactwa/10polimeriicyjal1okry/owegoomzadsorpcji banvników

ArarexiSafranil/oO.Przeprowadzonepomiaryposłużyłydookreślcn ill

optY!l1alnyclltoarunk ótoobserwacjiśladówujawllionyc!llIIl' totiący

jallo-akrylowąskolltmslo,ml/yc11badal/ymibarumikamijIuorescencyjnymi. Sioum kluczowe:śladylinii l'apilamycll,metoda cyjall0l1krylown, Ardrox, SajmnincO,oarazouxmie Iuperspektmlne

SumlJw n}

A demandfor jorensiccxcnunation intlle arfa oj enhancementoj !Mt'II!ji11gcrprilltscreafestllenecdtodcueton /leworimprovealready

I'xis/illg dctectionmemods.Thc s/lldyexpand«thckllO'lvit'dge011oisibte

rallXc spectrat responscoj latentjil/gerprilllsdC1'ClopcdbyIIIt'ansoj cy·

OIlodcryfalealldcontrastedu-ithArdrox nI/dSafranincOdyes.The

kxo-tions oj rcflected skin ridgc«andgrool'l'Suxrc sllbjcct to mt'Qsuremcllt oj atnorption01111fluorescence ił'itll IISCo[ spec/rometer eonpledWitll

CllIIlcra.Seiected methodelIat'/.' beentested bol1linseqllt'llCC and each sepllrale!y,011jit,,,typesoj typiclIlllon-nbsorbl'lltsubetratee. Tnestlldy

cOllfirms theinfluenceof /loll-absorbentsubstratceon Icgibilily oj la

-ft'lItjillge'1JTillls. Tllis apptiee lo eubetratecolour,subetrate'saffillily lo

cyanoacrylalcpołYllIeral/dtlieodeorptionojArdrox al/dSafmnineO.

The1IJt'aSllrCmt'nlsWf're used lo dctcnnine thc optimalconditionsjor

obs~..rtation oj letentpnntsdtwl0l'ed unth cymlVflcrylale andcontrasscd

lf'it11 j11/0Tt'SCClltdycs.

Keywords:kucntjillgerprillts, cymlOacrylatc metod, Ardrcx,SIl~

jranilleO,chcllliCll/imaging