W czasie swojego ponad 50-letniego istnie nia Wydzia³ Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki nale¿a³ zawsze do najbardziej prê¿- nych, najwiêkszych i najatrakcyjniejszych Wy- dzia³ów Politechniki Gdañskiej. Tematyka ba- dawcza i kierunki studiów tego Wydzia³u musia-
³y nad¹¿aæ za niezwykle szybko rozwijaj¹cymi siê, a zarazem zmieniaj¹cymi siê dziedzinami
wiatowej nauki i technologii. Miêdzy innymi trendy te znalaz³y swoje odzwierciedlenie w zmieniaj¹cych siê nazwach Wydzia³u. Kiedy wyodrêbni³ siê on z Wydzia³u Elektrycznego, przyj¹³ nazwê Wydzia³u £¹cznoci, by potem przez wiele lat dzia³aæ jako Wydzia³ Elektroni-
ki, a ostatnio przekszta³ci³ siê w Wydzia³ Elektroniki, Teleko- munikacji i Informatyki. Ta d³uga nazwa nie obejmuje ca³ej te- matyki badawczej i dydaktycznej realizowanej na Wydziale.
Dotyczy to miêdzy innymi automatyki i robotyki, akustyki, te- lemedycyny czy ekologii, a nawet etyki. Jest jednak dobrym spoiwem wszystkich prac badawczo-rozwojowych i dydaktycz- nych realizowanych na Wydziale. Trudno bowiem dzisiaj wy- odrêbniæ jakikolwiek system bez ¿adnych elementów elektro- niki (mikroprocesory), telekomunikacji (zdalne protoko³y wspó³- pracy podzespo³ów, programów, czy ró¿nych u¿ytkowników) i informatyki (procedury przetwarzania i zarz¹dzania informa- cj¹). Jest wiêc Wydzia³em zajmuj¹cym siê technologi¹ infor- macyjn¹, która stanowi podstawê rozwoju spo³eczeñstwa in- formacyjnego.
Wydzia³ ETI od pocz¹tku istnienia cieszy siê nies³abn¹cym zainteresowaniem m³odzie¿y szkó³ rednich, a ci¹g³a troska w³adz Wydzia³u o jak najlepsze jego postrzeganie przynosi wspania³e rezultaty. ¯aden inny wydzia³ PG nie mo¿e poszczy- ciæ siê tak du¿¹ liczb¹ prymusów szkó³ rednich, laureatów olim- piad przedmiotowych i innych konkursów wiedzy poród kan-
Z ¯YCZENIAMI DALSZEGO ROZWOJU
dydatów na studia. To w³anie oni pomagaj¹ utrzy- maæ wysoki poziom studiów zapewniaj¹cy absol- wentom bardzo dobre przygotowanie do pracy zawodowej. Absolwenci Wydzia³u ETI nie maj¹ problemów ze zdobywaniem atrakcyjnej pracy, czêsto jeszcze w trakcie studiów otrzymuj¹ anga-
¿e, a proponowane im zarobki nieraz przyprawia- j¹ o zawrót g³owy, nawet profesorów.
Wszystkie swe osi¹gniêcia Wydzia³ ETI za- wdziêcza ambitnej, wysoko kwalifikowanej kadrze
dydaktycznej, naukowej, technicznej i admini- stracyjnej. To w³anie dziêki tym pracownikom, dziêki ich osi¹gniêciom naukowym i technologicz- nym, zaanga¿owaniu w dydaktykê, Wydzia³ zdo- by³ wysokie uznanie zarówno w kraju, jak i na arenie miêdzy- narodowej, i jest szeroko reprezentowany zarówno w Komite- tach PAN, Komitetach KBN, CK ds. TiSN, w organizacjach miêdzynarodowych, jak te¿ w projektach V Programu Ramo- wego. Mimo bardzo wysokich kryteriów przy ocenie przez KBN zachowa³ najwy¿sz¹ 1 kategoriê naukow¹.
Poziom informatyki, gromadzenie i dostêp do danych, mo¿- liwoæ wymiany informacji wp³ywa znacznie na rozwój innych dziedzin nauki. Tak wiêc z osi¹gniêæ Wydzia³u ETI korzysta- my wszyscy. To dziêki dowiadczeniu i zaanga¿owaniu pracow- ników Wydzia³u ETI i jego absolwentów uda³o siê stworzyæ w Gdañsku jedno z najlepiej wyposa¿onych centrów obliczenio- wych w kraju TASK, z którego us³ug korzystaj¹ wszystkie orodki akademickie i naukowo - badawcze Trójmiasta.
Wszystkim pracownikom i studentom ¿yczê si³ do pracy i nauki, satysfakcji z osi¹gniêæ, dalszych sukcesów i zadowole- nia.
Prof. dr hab. in¿. Aleksander Ko³odziejczyk Rektor PG
Szanowni Pañstwo!
Wydzia³ Elektroniki, Telekomunikacji i Infor- matyki obchodzi Jubileusz 50-lecia. Wydzia³ jest spadkobierc¹ oraz kontynuatorem powo³anego w 1952 roku Wydzia³u £¹cznoci. Jubileusz ten sta- nowi doskona³¹ okazjê do wspomnieñ o jego twór- cach i profesorach, okazj¹ do podsumowania osi¹- gniêæ Wydzia³u. Jako by³y rektor Politechniki Gdañskiej i minister edukacji narodowej, a tak¿e cz³onek senackiej Komisji Nauki i Edukacji Naro- dowej oraz Komitetu Nauki i Technologii Zgro- madzenia Parlamentarnego Rady Europy - maj¹c szerokie mo¿liwoci porównania - niezwykle wy- soko oceniam dokonania Wydzia³u, tak w zakre-
sie kszta³cenia studentów, jak i prowadzenia badañ naukowych oraz rozwoju kadry naukowej.
Gratulujê tych osi¹gniêæ i wyra¿am najwy¿sze uznanie dla w³adz i ca³ej kadry naukowo-dydaktycznej Wydzia³u, zarówno obecnego jak i z minionego okresu. ¯yczê, aby spe³ni³y siê wszystkie zamierzenia zwi¹zane z dalszym rozwojem. Przede wszystkim ¿yczê, aby Wydzia³ przyczynia³ siê do spe³niania oczekiwañ na miarê obecnego, 21 wieku oraz tych zwi¹zanych z nasz¹ integracj¹ z Uni¹ Europejsk¹.
SZCZERE GRATULACJE I ¯YCZENIA
Trzeba przyznaæ, ¿e oczekiwania spo³eczeñ- stwa i naszej 100-letniej Uczelni, zwi¹zane z Wydzia³em, s¹ ogromne. W Europie i na wiecie trwa wycig w budowaniu spo³eczeñstw informa- cyjnych, spo³eczeñstw bazuj¹cych na wiedzy. Sta- wia siê na szerokie wykorzystywanie technik komputerowych, a tak¿e Internet, który umo¿li- wia komunikacjê i wspó³pracê, daje mo¿liwoci dostêpu do wiedzy globalnej oraz szerokiej oferty us³ug o du¿ej wydajnoci.
W ci¹gu ostatnich 4 lat Internet zyska³ 50 mln u¿ytkowników, co w przypadku radia trwa³o 38 lat, telewizji - 13, a komputerów osobistych - 16.
W 1988 roku by³o 100 tys. hostów internetowych na wiecie, za w 1998 ich liczba wzros³a do 36 mln., za w styczniu bie¿¹cego roku wynosi³a ju¿ 110 mln. W 1998 roku liczba u¿ytkowników Internetu osi¹gnê³a 143 mln. (2,4% ogól- nej liczby mieszkañców wiata). W styczniu 2001 roku liczba ta osi¹gnê³a 700 mln., co stanowi ju¿ 11,5% ca³ej populacji.
Technologie informacyjne i komunikacyjne wywieraj¹ ogrom- ny wp³yw na rozwój gospodarczy, a takiego Rzeczpospolitej pilnie potrzeba. Eksport wysokich technologii jest na wiecie równie wa¿ny, jak innych produktów. W latach 1980-1994 miê-
dzynarodowy rynek wysokich technologii wzrós³ z 12 do 24%.
W niektórych pañstwach OECD generowanie i wch³anianie wiedzy stanowi prawie po³owê ich PKB. Wartoæ rynku elek- tronicznego w niektórych prognozach wzronie z 2,6 mld. USD w 1996 roku do 300 mld. w roku 2002. Przyk³adowo, produk- cja oprogramowania w 1999 roku stanowi³a wartoæ rynkow¹ na poziomie 79 mld. USD.
W wymiarze miêdzynarodowym nast¹pi³o jednak znaczne zró¿nicowanie w mo¿liwociach korzystania z tych nowocze- snych technologii. Konieczne jest wyrównywanie szans. Pañ- stwa OECD, gdzie ¿yje oko³o 20% mieszkañców wiata, kon- centruj¹ oko³o 70% rynku dóbr i us³ug, 60% bezporednich in- westycji oraz 90% u¿ytkowników Internetu. Ponadto 99% in- westycji w technologiach informacyjnych jest skoncentrowana w 55 pañstwach. Podobnie, przy uwzglêdnieniu rynku badañ naukowych i technologii, ich 85% jest generowana tylko w 10 pañstwach. Z prowadzonych badañ wynika, ¿e dostêp do Inter- netu jest zdeterminowany wysokoci¹ dochodów i poziomem edukacji. Sporód 20% najbogatszej czêci spo³eczeñstwa a¿
93,3% to u¿ytkownicy Internetu, za sporód 20% najbiedniej- szej - zaledwie 0,2%. Obecnie rynek obs³uguj¹cy sieæ eduka- cyjn¹ on line i zwi¹zanych z tym produktów stanowi wartoæ 2 mld USD. W 80% pochodzi on z USA. Takie s¹ niektóre fakty obrazuj¹ce sytuacjê na wiecie.
W Polsce rozpoczêlimy budowanie spo³eczeñstwa informa- cyjnego. Do tego konieczne jest tak¿e przyjêcie, ¿e i instytucje edukacyjne zostan¹ odpowiednio przekszta³cone oraz bêd¹ siê opieraæ na technologiach innowacyjnych. Jednym z wa¿niej- szych elementów reformy ca³ego systemu edukacji podjêtej kilka lat temu w naszym kraju jest umo¿liwienie wszystkim ucz¹cym
siê dostêpu do nowych technologii informacyjnych. S³u¿¹ temu miêdzy innymi specjalne zajêcia edukacyjne przygotowuj¹ce uczniów do sprawnego korzystania z urz¹dzeñ multimedialnych, w szczególnoci informatyka w gimnazjum i techniki infor- macyjne (kanon) oraz informatyka (profile) w liceach. Pod- jête te¿ zosta³y dzia³ania maj¹ce na celu wyposa¿enie wszyst- kich szkó³ w infrastrukturê teleinformatyczn¹ oraz przygoto- wanie kadry nauczycielskiej zarówno do nauczania informaty- ki jak i wykorzystania technik teleinformatycznych. W ramach zrealizowanych w latach 1997-2001 programów uruchamiania pracowni internetowych w szko³ach podstawowych i gimnazjach utworzonych zosta³o ze rodków MEN ponad 7000 pracowni internetowych, z których ka¿da wyposa¿ona jest w 10 kompu- terów multimedialnych. Realizowane s¹ programy rz¹dowe e- Polska. Plan dzia³alnoci na rzecz rozwoju spo³eczeñstwa in- formacyjnego w Polsce na lata 2001-2006oraz Strategia roz- woju edukacji na lata 2001-2005.
Wszystkie przytoczone wy¿ej fakty wiadcz¹ o trafnoci decyzji o utworzeniu wydzia³u kszta³c¹cego na potrzeby nowo- czesnych technologii, a obecne oczekiwania spo³eczeñstwa s¹ jeszcze wiêksze, wszak dokonuje siê rewolucja w technikach i technologiach informacyjnych. St¹d moje szczere gratulacje i
¿yczenia, st¹d te¿ moje pe³ne przekonanie o znaczeniu Wydzia³u Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, spadkobiercy po- wo³anego 50 lat temu w Politechnice Gdañskiej Wydzia³u £¹cz- noci.
Prof. dr hab. in¿. Edmund Wittbrodt*
* Prof. dr hab. in¿. Edmund Wittbrodt rektor Politechniki Gdañskiej w latach 1990-96, senator RP (przyp. red.)
Przypadaj¹ce w roku bie¿¹cym 50-lecie dzia
³alnoci Wydzia³u Elektroniki, Telekomu- nikacji i Informatyki Politechniki Gdañskiej (WETI PG) jest dobr¹ okazj¹ do krótkiego pod- sumowania dokonañ, prezentacji stanu aktual- nego oraz przedstawienia planów na kolejne lata.
Wydzia³ ETI PG, funkcjonuj¹cy od 1952 roku najpierw pod nazw¹ £¹cznoci (do roku 1967), póniej Elektroniki, a obecnie (od 1996 roku) Elektroniki, Telekomunikacji i Informa- tyki prowadzi³ i prowadzi szerok¹ dzia³alnoæ dydaktyczn¹ i naukowo-badawcz¹. Po kolejnych reorganizacjach, wynikaj¹cych po czêci ze stra-
tegii dzia³ania w³adz Wydzia³u, uczelni, b¹d z decyzji pañ- stwowych, a po czêci z pojawiaj¹cych siê nowych potrzeb ba- dawczych i dydaktycznych, Wydzia³ ETI funkcjonuje od po- cz¹tku roku 1992 w strukturze katedralno-zak³adowej. W sk³ad Wydzia³u wchodzi obecnie 18 katedr i 1 zak³ad. S¹ to w po- rz¹dku alfabetycznym:
Katedra Akustyki kierowana przez dr. hab. in¿. Romana Sa- lamona, prof. nadzw. PG
Katedra Aparatury Pomiarowej kierowana przez prof. dr.
hab. in¿. Ludwika Spiralskiego, prof. zw. PG
Katedra Architektury Systemów Komputerowych kiero-
Wydzia³ Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdañskiej w 50. rocznicê istnienia
wana przez prof. dr. hab. in¿. Henryka Krawczyka, prof. zw. PG
Katedra Elektroniki Cia³a Sta³ego kierowana przez prof. dr. hab. in¿. Micha³a Polowczyka, prof.
nadzw. PG
Katedra Elektroniki Medycznej i Ekologicznej kierowana przez prof. dr. hab. in¿. Antoniego No- wakowskiego, prof. nadzw. PG
Katedra In¿ynierii Dwiêku i Obrazu kierowa- na przez prof. dr. hab. in¿. Andrzeja Czy¿ewskiego, prof. nadzw. PG
Katedra Miernictwa Elektronicznego kierowa- na przez prof. dr. in¿. Romualda Zielonko, prof.
nadzw. PG
Katedra Optoelektroniki kierowana przez dr. hab. in¿. Bog- dana Kosmowskiego, prof. nadzw. PG
Katedra Podstaw Informatyki kierowana przez prof. dr. hab.
in¿. Marka Kubalego, prof. zw. PG
Katedra Systemów Automatyki kierowana przez dr. in¿.
Janusza Nowakowskiego, doc. PG
Katedra Systemów Informacyjnych kierowana przez prof.
zw. dr. hab. Wojciecha Sobczaka, prof. zw. PG
Katedra Systemów i Sieci Telekomunikacyjnych kierowa- na przez prof. dr. in¿. Mariana Zientalskiego, prof. zw. PG Katedra Systemów i Urz¹dzeñ Radiokomunikacyjnych
kierowana przez prof. dr. hab. in¿. Dominika Rutkowskiego, prof. zw. PG
Katedra Systemów Telemonitoringu kierowana przez prof.
dr. hab. in¿. Andrzeja Stepnowskiego, prof. nadzw. PG Katedra Techniki Mikrofalowej i Telekomunikacji Optycz- nej kierowana przez dr. hab. in¿. Marka Kitliñskiego, doc.
PGKatedra Technik Programowania kierowana przez dr. hab.
in¿. Bogdana Wiszniewskiego, prof. nadzw. PG
Katedra Teorii Obwodów i Uk³adów kierowana przez dr hab. in¿. Ewê Hermanowicz, prof. nadzw. PG
Zak³ad Uk³adów Elektronicznych kierowany przez dr. in¿.
Stanis³awa Szczepañskiego
Katedra Zastosowañ Informatyki kierowana przez prof. dr.
hab. in¿. Janusza Górskiego, prof. nadzw. PG
W jednostkach tych pracuje 175 mianowanych nauczycieli akademickich, w tym 15 profesorów tytularnych, 9 profesorów nadzwyczajnych PG, 13 docentów i doktorów habilitowanych (na stanowiskach adiunktów), a tak¿e 80 doktorów bêd¹cych adiunktami. Sk³ad ten uzupe³niaj¹ asystenci, wyk³adowcy i starsi wyk³adowcy (równie¿ ze stopniami doktora), oraz ok. 20 osób zatrudnionych na umowach o pracê wród nich 2 profe- sorów tytularnych. Pe³ny sk³ad osobowy Wydzia³u, obejmuj¹- cy, poza grup¹ nauczycieli akademickich, wspomaga- j¹cych dydaktykê pracowników in¿ynieryjno-technicznych ipersonel administracyjny, liczy ponad 300 osób. Zespó³ kompetentnych nauczycieli i naukowców, o dowiadcze- niach zdobytych na polskich i zachodnich uniwersytetach, gwarantuje Wydzia³owi najwy¿sz¹ I kategoriê przyznawan¹ przez Komitet Badañ Naukowych (KBN). Wysokie kwalifikacje kadry, doceniana dzia³alnoæ publikacyjna i du¿a aktywnoæ badawcza stano- wi¹ wizytówkê Wydzia³u, który stale rozszerza swe oferty edukacyjne i badawcze, dopasowuj¹c je do zmieniaj¹cych siê potrzeb i oczekiwañ.
W ci¹gu 50 lat wydzia³owy ster dzier¿yli, jako dziekani, znani i cenieni profesorowie [1]:
prof. mgr in¿. £ukasz Dorosz
(organizator Wydzia³u) 29.01.52 - 07.07.52
prof. mgr in¿. Wiktor Szukszta 1.09.52 - 31.08.55
z-ca prof. mgr in¿. Tadeusz Karolczak 1.09.55 - 31.08.58
prof. dr in¿. Józef Lenkowski 1.09.58 - 31.08.64
prof. dr in¿. Jerzy Seidler 1.09.64 - 31.08.66
prof. dr in¿. Józef Sa³aciñski 1.09.66 - 31.08.67
prof. dr hab. in¿. Wiktor Szukszta 1.09.67 - 31.08.68
prof. dr hab. in¿. Krzysztof Grabowski 1.09.68 - 31.08.71
prof. dr in¿. Józef Sa³aciñski 1.09.71 - 31.05.72
prof. dr in¿. Marian Zientalski 1.06.72 - 31.08.75
prof. dr in¿. Micha³ Bia³ko 1.09.75 - 31.08.82
prof. dr hab. Wojciech Sobczak 1.09.82 - 31.08.87
prof. dr in¿. Marian Zientalski 1.09.87 - 31.08.90
prof. dr hab. in¿. Henryk Krawczyk 1.09.90 - 31.08.96
W ostatnich dwóch kadencjach, przypadaj¹cych na lata 1996- 2002, Wydzia³em kierowa³ prof. dr hab. in¿. Józef Woniak.
Nawi¹zuj¹c do pocz¹tków, nale¿y podkreliæ, i¿ du¿e za- s³ugi w powo³aniu do ¿ycia Wydzia³u mia³ prof. Pawe³ Szulkin, ówczesny rektor PG. To dziêki niemu nowo utworzony Wy- dzia³, p¹czkuj¹cy z Wydzia³u Elektrycznego, otrzyma³ po- mieszczenia w budynku dobudowanym do Wydzia³u Elektrycz- nego, zwyczajowo do dzi nazywanym Star¹ Elektronik¹.
Organizatorem Wydzia³u £¹cznoci by³ prof. £ukasz Dorosz, a jego pierwszym dziekanem ówczesny zastêpca prof. Wiktor Szukszta.
W latach piêædziesi¹tych i szeædziesi¹tych ukszta³towa³ siê profil naukowy i dydaktyczny Wydzia³u, zgodny z najlepszy-
mi wzorcami wiatowymi. Szybko ros³a liczba publikacji i osi¹- gniêæ konstrukcyjnych, rozwija³a siê wspó³praca miêdzynaro- dowa, a pracownicy Wydzia³u uczestniczyli w licznych konfe- rencjach naukowych krajowych i zagranicznych. Dziêki stara- niom w³adz, w roku 1965 Wydzia³ uzyska³ prawo doktoryzo- wania, co wydatnie zwiêkszy³o liczbê doktorantów i tym sa- mym wzmocni³o potencja³ naukowy. Pierwszym doktorem wy- promowanym na Wydziale by³ Walerian Gruszczyñski do- cent Politechniki Gdañskiej. Od roku 1975 Wydzia³ posiada pe³ne uprawnienia akademickie, umo¿liwiaj¹ce prowadzenie przewodów habilitacyjnych w zakresie elektroniki, telekomu- nikacji i informatyki. Listê doktorów habilitowanych otwiera Andrzej Guziñski, póniejszy profesor PG i przedwczenie zmar³y dziekan Wydzia³u Elektroniki Politechniki Koszaliñskiej.
W roku 1968 Wydzia³ Elektroniki otrzyma³ pierwsze skrzy- d³o nowego budynku nazywanego po dzieñ dzisiejszy Now¹ Elektronik¹. Ca³oæ budowy zosta³a ukoñczona w roku 1972.
Tym samym warunki lokalowe Wydzia³u uleg³y radykalnej poprawie. Do pocz¹tku lat 90. gwarantowa³y one w³aciwy prze- bieg procesu dydaktycznego i mo¿liwoæ realizacji prac badaw- czych. Dynamiczny wzrost liczby studentów i doktorantów, w ostatniej dekadzie, spowodowa³, i¿ problemy lokalowe od¿y-
³y ze zdwojon¹ si³¹. Piln¹ potrzeb¹ staje siê zatem dalsza roz- budowa Wydzia³u.
Sposobem na przybli¿enie skali osi¹gniêæ jest zwykle przed- stawienie ich w ujêciu statystycznym. Tego typu prezentacja, aczkolwiek niepe³na, pozwala na porównanie np. z dorobkiem innych wydzia³ów uczelni krajowych czy zagranicz- nych. I tak, Wydzia³ wyda³ ponad 8000 dyplomów ukoñczenia studiów magisterskich i in¿ynierskich; przed Rad¹ Wydzia³u zosta³o przeprowadzonych 49 przewodów habilitacyjnych oraz ponad 300 przewodów doktorskich. Niekwestionowanymi liderami
w promocji doktorów byli przy tym, i s¹, wybitni profesorowie Wydzia³u, cz³onkowie Polskiej Akademii Nauk prof. Jerzy Seidler i prof. Micha³ Bia³ko.
Lata powojenne charakteryzowa³ szybki, burzliwy rozwój radiotechniki oraz wielu jej nowych zastosowañ. Wykorzysta- nie techniki wielkich czêstotliwoci umo¿liwi³o rozwój telefo- nii wielokrotnej, co wyranie zmieni³o i rozszerzy³o zakres te- letransmisji przewodowej.
Koniecznoæ dokonywania szybkich obliczeñ numerycz- nych by³a impulsem dla dynamicznego rozwoju techniki cyfro- wej, a w konsekwencji konstrukcji pierwszych, wówczas lam- powych, maszyn matematycznych komputerów. Mo¿liwoci tych maszyn ukaza³y olbrzymie perspektywy ich wykorzysta- nia we wszystkich dziedzinach nauki, techniki i gos- podarki.
We wczesnych latach piêædziesi¹tych wydawa³o siê przy tym,
¿e w wykorzystaniu tych mo¿liwoci powstanie bariera tech- nologiczna. Cyfrowe urz¹dzenia licz¹ce sk³ada³y siê z bardzo du¿ej liczby elementów czynnych i skojarzonych z nimi obwo- dów. Oparcie takiej konstrukcji na technice lampowej powodo- wa³o wiele problemów natury technicznej i eksploatacyjnej, zwi¹zanych z rozmiarami, zasilaniem, niezawodnoci¹, no i oczywicie wielkimi kosztami konstrukcji i eksploatacji tego rodzaju urz¹dzeñ [2].
Prze³om nowego wieku wi¹¿e siê nierozerwalnie z powsta- waniem spo³eczeñstwa informacyjnego i z rozwojem technolo- gii informacyjnych IT (Information Technologies), b¹d te¿ in- formacyjno-telekomunikacyjnych ICT (Information and Com- munication Technologies) [3] cile zwi¹zanych z elektroni- k¹, automatyk¹, telekomunikacj¹ i informatyk¹. We wszystkich tych dyscyplinach obserwuje siê, szczególnie w ostatnim 10-
leciu, ogromny postêp w pracach badawczych i wdro¿enio- wych. Wzrost gêstoci upakowania, zwiêkszenie czêstotliwo-
ci pracy uk³adów (w szczególnoci mikroprocesorów) oraz wzrost dostêpnej pojemnoci modu³ów pamiêci jest ogromn¹ zas³ug¹ mikroelektroniki. Opracowanie nowych modeli prze- twarzania czy zarz¹dzania (efektywnych systemów operacyj- nych), b¹d technik programowania (nowych jêzyków i kompi- latorów) jest wynikiem postêpu w informatyce. Z kolei poja- wienie siê cyfrowych sieci komunikacyjnych oraz wzrost szyb- koci transmisji wiadomoci (nowe media i efektywne proto- ko³y transportowe) jest niekwestionowan¹ zas³ug¹ telekomuni- kacji [4].
Elektronika dostarcza uk³adów do budowy ró¿nego typu sys- temów cyfrowych, w tym poszczególnych urz¹dzeñ i ca³ych sieci komputerowych. Z dotychczasowych obserwacji wynika,
¿e mniej wiêcej co trzy lata pojawiaj¹ siê nowe technologie informacyjne. Powoduj¹ one ka¿dorazowo zwiêkszenie szyb- koci pracy uk³adów cyfrowych, podniesienie niezawodnoci ich dzia³ania i zmniejszenie kosztów wytwarzania. I tak na przy- k³ad, w porównaniu do roku 1970, niezawodnoæ uk³adów w roku 1999 wzros³a a¿ 10 tysiêcy razy, a koszt wytwarzania zmniejszy³ siê dok³adnie w tym samym stopniu.
Przewiduje siê, ¿e w roku 2006, przy produkcji powszech- nie obecnie stosowanych uk³adów krzemowych, osi¹gniête zo- stan¹ nieprzekraczalne bariery technologiczne i materia³owe wynikaj¹ce z praw fizyki. Dalszy postêp bêdzie mo¿liwy, jeli zostan¹ znalezione i wykorzystane zupe³nie nowe materia³y.
Coraz wiêcej mówi siê przy tym o uk³adach molekularnych, kwantowych, optycznych czy biologicznych (genetycznych).
Wówczas bêdziemy mieli do czynienia nie z mikroelektronik¹, a z tzw. nanosystemami, które charakteryzuj¹ siê ca³kiem inny- mi zasadami budowy i przetwarzania informacji [5].
Postêp w rozwoju uk³adów elektronicznych, g³ównie tych standardowych, mia³ ogromny wp³yw na rozwój ró¿nego typu systemów, w tym systemów telekomunikacyjnych i architektur komputerów. Oprócz tradycyjnych modeli przetwarzania (prze- twarzanie sekwencyjne, wspó³bie¿ne) pojawi³y siê nowe mo- dele (przetwarzanie równoleg³e i rozproszone), których celem jest zwiêkszenie zarówno wydajnoci, jak i wiarygodnoci dzia-
³ania, tj. przypieszenie wykonywania operacji, jak i wzrost pewnoci poprawnego ich wykonania. Modele te s¹ implemen- towane i wykorzystywane nie tylko w z³o¿onych systemach wieloprocesorowych, czy wielokomputerowych, ale obecnie równie¿ w pojedynczym komputerze. Przyk³adem tego jest choæ- by procesor Pentium, w którym wystêpuje zarówno wielostru- mieniowe przetwarzanie potokowe, jak i przetwarzanie równo- leg³e, gdzie w tym samym czasie przesy³ane s¹ ró¿ne strumie-
nie danych i wykonywane s¹ na nich ró¿ne funkcje (instrukcje).
Jest to mo¿liwe dziêki ogromnemu upakowaniu tranzystorów w jednym uk³adzie. Obecnie proponuje siê ju¿ architektury sys- temów obejmuj¹ce 1 miliard tranzystorów, które stan¹ siê ba- zowymi komputerami do roku 2010.
Inn¹ obserwowan¹ tendencj¹ jest rozwój przetwarzania roz- proszonego. Jest to przyk³ad konwergencji i synergii pomiêdzy architektur¹ komputerów a sieciami komputerowymi. Dziêki coraz to szybszej komunikacji istnieje mo¿liwoæ rozproszenia obliczeñ miêdzy ró¿ne wêz³y sieci. Takie podejcie mo¿e zwiêk- szyæ wydajnoæ systemu (poprzez np. równoleg³oæ obliczeñ), b¹d jego wiarygodnoæ (poprzez replikacjê obliczeñ). Zmie- nia siê równie¿ sposób zarz¹dzania wykonywaniem tego typu zadañ. Systemy operacyjne pojedynczych wêz³ów pracuj¹cych autonomicznie musz¹ mieæ mo¿liwoæ koordynowania pracy systemu jako ca³oci. Otwieraj¹ siê wiêc nowe mo¿liwoci w sferze organizacji procesu zarz¹dzania. Okazuje siê, ¿e coraz bardziej upodabniaj¹ siê one do procedur zarz¹dzania zespo³a- mi ludzkimi, zw³aszcza gdy w funkcjonowanie systemu w³¹- czone s¹, na ró¿nych poziomach, decyzje ludzkie [4].
£atwo zauwa¿yæ, ¿e nowe technologie, zwi¹zane z Interne- tem, protoko³ami IP, telefoni¹ komórkow¹, systemami opera- cyjnymi, zaawansowanymi aplikacjami, rozwijaj¹ siê burzliwie dziêki sukcesom mikroelektroniki, optoelektroniki czy te¿ tech- niki mikrofalowej. Synergia szerokiego wachlarza dyscyplin IT wzmacnia równie¿ skutecznoæ i efektywnoæ dzia³añ podej- mowanych przez projektantów i producentów. W jej wyniku obserwujemy rozwój nowych systemów, us³ug sieciowych i aplikacji. Jednoczenie znacznemu obni¿eniu ulegaj¹ koszty budowy systemów teleinformacyjnych i dostarczania nowych us³ug. Ronie te¿ dostêpnoæ tych us³ug i powszechnoæ ich akceptacji. Ró¿ne instytucje zainteresowane s¹ korzyciami p³y- n¹cymi z inwestowania w narzêdzia informatyczne i aplika- cje. Przypiesza to z kolei procesy odnawiania siê technolo- gii IT. Wielkie, rewolucyjne zmiany w technologiach informa- cyjno-telekomunikacyjnych, obserwowane w ostatnich latach, zwi¹zane s¹ w³anie z konwergencj¹ ró¿nego typu systemów.
Motorem tych zmian, w znacznym stopniu, s¹ równie¿ procesy
biznesowe [6].
W ca³ej 50-letniej historii na Wydziale prowadzone by³y zarówno prace podstawowe, jak i rozwojowo-wdro¿eniowe.
Dziêki swoistej równowadze pomiêdzy teori¹ i praktyk¹ wzra- sta³ potencja³ kadrowy Wydzia³u oraz jego pozycja, jako zna- cz¹cego orodka badawczo-rozwojowego. Pracownicy Wydzia-
³u za swoje osi¹gniêcia badawcze, publikacje monograficzne, oryginalne rozwi¹zania programowo-sprzêtowe, nowe techno- logie i urz¹dzenia prototypowe otrzymywali liczne wyró¿nie- nia i nagrody. Trudno wymieniæ wszystkie sukcesy. Ograniczy- my siê zatem do ostatnich 5 6 lat i prezentacji najbardziej spektakularnych wyników.
W roku 1999 prof. PG Zdzis³aw Kowalczuk odniós³ bezpre- cedensowy sukces, otrzymuj¹c nagrodê Fundacji na Rzecz Na- uki Polskiej. Tym samym zosta³ pierwszym w Politechnice Gdañskiej laureatem najbardziej presti¿owego wyró¿nienia przyznawanego naukowcom w Polsce czêsto nazywanego z tej racji Polskim Noblem. Rada Fundacji przyzna³a prof.
Kowalczukowi to zaszczytne wyró¿nienie za wybitny dorobek badawczy w zakresie projektowania adaptacyjnych uk³adów sterowania procesami czasu ci¹g³ego. Je¿eli problemy, który- mi zajmuje siê automatyka wspó³czesna, mo¿na sprowadziæ do poszukiwania odpowiedzi na nastêpuj¹ce trzy podstawowe py- tania [7]:
Obrady Rady Wydzia³u Elektroniki, powiêcone obchodom 40-lecia Wydzia³u w roku 1992
co sterujemy?",
jak sterujemy?",
i czym sterujemy?",
to stwierdziæ mo¿na, ¿e Laureat legitymuje siê imponuj¹c¹ list¹ znacz¹cych przyczynków do znalezienia odpowiedzi na ka¿de z tych pytañ. Przyjmuj¹c jako naczeln¹ zasadê swojej metodologii badawczej rozwi¹zywanie problemów identyfi- kacji i sterowania z zastosowaniem modeli procesów, danych w dziedzinie czasu ci¹g³ego, Laureat skoncentrowa³ siê na pro- blemach komputerowych realizacji uk³adów sterowania, zw³asz- cza uk³adów adaptacyjnych, pracuj¹c z Zespo³em Teorii Stero- wania, który utworzy³ w Katedrze Systemów Automatyki.
W roku 2001 profesorowie Wydzia³u, Micha³ Mrozowski i Andrzej Czy¿ewski, otrzymali z kolei subsydia profesorskie przyznawane przez Fundacjê na Rzecz Nauki Polskiej. Byli to pierwsi, i jak dotychczas jedyni, profesorowie Politechniki Gdañskiej uhonorowani tym znacz¹cym wyró¿nieniem.
W ostatnich latach g³ono te¿ by³o o sukcesach zespo³u prof.
Andrzeja Czy¿ewskiego i kierowanej przez niego Katedry In-
¿ynierii Dwiêku i Obrazu. Opracowana pod kierunkiem pro- fesora metoda badania s³uchu za porednictwem Internetu
S³yszê... sta³a siê hitem nie tylko wydzia³owym czy pol- skim, ale wrêcz wiatowym. Za to nowatorskie i w pe³ni orygi- nalne rozwi¹zanie prof. A. Czy¿ewski wraz z prof. H. Skar-
¿yñskim (z Instytutu Fizjologii i Patologii S³uchu w Warsza- wie) otrzymali szereg presti¿owych nagród i wyró¿nieñ w kraju i za granic¹. Oryginalne opracowanie zespo³ów prof. Czy¿ew- skiego i prof. Skar¿yñskiego zosta³o wyró¿nione jako Polski Wynalazek Roku 2000 przez wiatow¹ Fundacjê Zdrowie Rozum Serce. Autorzy programu S³yszê... uzyskali te¿ w 2001 r. tytu³ Lidera Informatyki przyznawany przez miê- dzynarodowy miesiêcznik Computer World za opracowa- nie i uruchomienie portalu Telezdrowie. Opracowane przy tej okazji narzêdzia komputerowe do badania s³uchu, a tak¿e systemowe rozwi¹zanie masowych badañ s³uchu, oparte na wykorzystaniu Internetu, by³y równie¿ przedmiotem nominacji do nagrody w konkursie The EuropeWide Contest for Best Practice in Multimedia Products and Applications EuroPrix
2000 podczas Miêdzynarodowych Targów Ksi¹¿ki i Multi- mediów we Frankfurcie. Za wybitny wk³ad w rozwój badañ naukowych, uwieñczony opracowaniem systemu S³yszê..., profesorowie A. Czy¿ewski i H. Skar¿yñski otrzymali nagrodê Prezesa Rady Ministrów w 2000 r.
W chwili obecnej oba wymienione zespo³y (z Katedry In¿y-
nierii Dwiêku i Obrazu oraz Instytutu Fizjologii i Patologii S³uchu) prowadz¹ zaawansowane prace nad systemem pod umown¹ nazw¹: Mówiê....
W ostatnich piêciu latach równie¿ czworo innych pracowni- ków Wydzia³u otrzyma³o presti¿owe nagrody Prezesa Rady Ministrów. I tak:
prof. M. Mrozowski (w roku 1998) za prace zwi¹zane z badaniami w³aciwoci prowadzonych fal elektromagnetycz- nych zwieñczone monografi¹ pt. Guided Electromagne- tic Waves Properties and Analysis, wydan¹ przez Rese- arch Studies Press, Tanton (UK), 1997;
dr hab. in¿. B. Kostek (w roku 2000) za pionierskie prace nad wykorzystaniem metod sztucznej inteligencji do rozwi¹- zywania podstawowych problemów akustyki muzycznej i architektonicznej w tym opracowanie monografii Soft Computing in Acoustics, wydanej w 1999 r. przez Physica- Verlag;
dr in¿. S. Zieliñski (w roku 1998) za wyró¿nion¹ pracê dok- torsk¹ pt. Parametry modeli falowodowych piszcza³ek a jakoæ dwiêku organowego przygotowan¹ pod kierun- kiem prof. A. Czy¿ewskiego;
dr in¿. M. Rewieñski (w 2001 r.) za wyró¿nion¹ pracê dok- torsk¹ pt. High Performance Algorithms for Large Scale Electromagnetic Modelling której promotorem by³ prof.
M. Mrozowski.
Równie¿ Minister Edukacji Narodowej przyzna³ w tym okre- sie pracownikom Wydzia³u 4 nagrody zespo³owe i 4 indywidu- alne. Otrzymali je: H. Krawczyk i B. Wiszniewski, J. Woniak i K. Nowicki, A. Czy¿ewski, M. Kubale, M. Bia³ko, W. Porêb- ski, M. Barski, W. Jêdruch i J. ¯urada oraz J. Chramiec za publikacje monograficzne wydane w kraju i za granic¹.
Wyniki uzyskiwane przez pracowników Wydzia³u stanowi¹ wizytówkê mo¿liwoci i profesjonalizmu poszczególnych ze- spo³ów. Wród licznych prac badawczych realizowanych przez pracowników Wydzia³u, w tym równie¿ w ramach projektów krajowych i miêdzynarodowych (COPERNICUS, ESPRIT etc.), wymieniæ nale¿y (poza osi¹gniêciami przywo³anymi wczeniej) miêdzy innymi zaawansowane prace z zakresu [8]:
* Weryfikacji, walidacji i testowania aplikacji równoleg³ych i rozproszonych zakoñczone opublikowaniem przez prof.
H. Krawczyka i prof. B. Wiszniewskigo monografii pt. Ana- lysis and Testing of Distributed Software Applications, wydanej przez Research Studies Press, Baldock (UK) w 1998 r., za któr¹ autorzy otrzymali w 1999 r. nagrodê Ministra Edukacji Narodowej.
* Metod i narzêdzi do analizy i testowania rozproszonych apli- kacji i systemów informatycznych prowadzone pod kie- runkiem prof. H. Krawczyka i prof. B. Wiszniewskiego w ramach programu miêdzynarodowego COPERNICUS.
* Technik cyfrowego przetwarzania sygna³ów audiowizualnych z zastosowaniem logiki rozmytej rozwijane przez zespó³ prof. A. Czy¿ewskiego. Przygotowana przez prof. Czy¿ew- skiego monografia Dwiêk cyfrowy zosta³a uhonorowana w 1999 r. nagrod¹ Ministra Edukacji Narodowej.
* Komputerowych systemów wspomagaj¹cych diagnozowa- nie s³uchu oraz projektowania urz¹dzeñ do korekcji mowy osób j¹kaj¹cych siê. Unikatowe opracowania zespo³u kiero- wanego przez prof. A. Czy¿ewskiego, zwi¹zane z progra- mem powszechnych badañ s³uchu, wdra¿ane s¹ przez Mini- sterstwo Zdrowia RP.
* Metod renowacji archiwalnych nagrañ dwiêkowych. Twórc¹ unikatowego systemu DART (Digital Audio Restoration Spotkanie z okazji 40-lecia Wydzia³u Elektroniki. Porodku pierwszy
dziekan Wydzia³u prof. Wiktor Szukszta, z lewej jedenasty z kolei dziekan prof. Henryk Krawczyk, z prawej prof. Zbigniew Szczerba
prorektor PG w latach 1990-96
Technology) jest prof. Maciej Niedwiecki.
* Identyfikacji procesów niestacjonarnych uwieñczone mo- nografi¹ M. Niedwieckiego pt. Identification of Time-va- rying Processes, wydan¹ przez renomowan¹ oficynê J. Wi- ley w 2000 r.
* Diagnostyki medycznej metodami elektroimpedencyjnymi
uwieñczone przez zespó³ prof. A. Nowakowskiego opra- cowaniem modelu wieloelektrodowego termografu elektro- impedencyjnego wraz z oprogramowaniem do automa- tycz- nego pomiaru obrazu i rekonstrukcji 3D.
* Metod ródoperacyjnego monitoringu kardiologicznego z wykorzystaniem termografii pasywnej i diagnostyki pow³ok w oparciu o termografiê aktywn¹ zaprezentowane w wy- danej w 2001 r. pod redakcj¹ prof. A. Nowakowskiego mo- nografii pt. Postêpy termografii aplikacje medyczne.
* Metod testowania i diagnozowania uk³adów elektronicznych
prowadzone przez zespó³ prof. R. Zielonko, zakoñ- czo- nych licznymi zastosowaniami, w tym wykonaniem systemu pomiarowo diagnostycznego Multidiatest CIM.
* Pomiarów wektorowych i analizy impedancji prowadzone przez zespó³ prof. R. Zielonko. Prace te zaowocowa³y opra- cowaniem wirtualnego przyrz¹du pomiarowego parametrów impedencyjnych Mikrosystemu RLCZ.
* Projektowania analogowych programowalnych uk³adów sca- lonych (FPAA) z wykorzystaniem profesjonalnych systemów CAD: CADENCE i H-SPICE. Eksperymentalne uk³ady, obej- muj¹ce 30 000 tranzystorów, zaprojektowane przez zespó³ dr. in¿. Stanis³awa Szczepañskiego, w ramach grantu KBN, zosta³y zrealizowane przez MOSiS Microelectronic Proto- typing Service, USA, w Technologii CMOS N-well 2 m.
* Modeli z³¹czy stosowanych w hybrydowych mikrofalowych uk³adach scalonych. Unikatowe propozycje zosta³y opraco- wane przez zespó³ naukowców z Katedry Techniki Mikrofa- lowej i Telekomunikacji Optycznej.
* Technologii grubowarstwowych detektorów piroelektrycz- nych, kompatybilnych z technik¹ LTCC, oraz matryc cera- micznych detektorów piroelektrycznych rozwijane przez dr. hab. A. £oziñskiego i bêd¹ce przedmiotem zg³oszeñ pa- tentowych.
* Systemów komputerowego modelowania propagacji wia- t³a w materia³ach silnie rozpraszaj¹cych, stosowanych w medycynie i przemyle oraz technologii wytwarzania optycz- nych warstw antyrefleksyjnych na pow³okach szklanych prowadzone w Katedrze Optoelektroniki.
* Modeli elektronicznych wybranych elementów pó³przewod- nikowych opracowywanych w Katedrze Elektroniki Cia³a Sta³ego. Uzyskano patent na uk³ad do pomiaru przewodno-
ci cieplnej materia³ów izolacyjnych.
* Technologii wykorzystania ekologicznych róde³ energii, w tym energii s³onecznej. Prace te zaowocowa³y wydaniem w 1999 r., przez dr. E. Klugmanna i E. Klugmann-Radziem- sk¹, monografii pt. Alternatywne ród³a energii. Energia fotowoltaiczna.
* Projektowania i analizy nowych typów anten satelitarnych dla terminali okrêtowych. Prace te by³y realizowane przez zespó³ z Katedry Systemów i Urz¹dzeñ Radiokomunikacyj- nych.
* Zastosowania hipertermii mikrofalowej do leczenia nowo- tworów, w szczególnoci gruczo³u krokowego zainicjowa- ne i prowadzone przez dr. hab. P. Dêbickiego przy wspó³- pracy specjalistów z Akademii Medycznej w Gdañ- sku.
* Diagnostyki ruroci¹gów magistralowych z wykorzystaniem robotów specjalizowanych. Prace te by³y realizowane przez grupê naukowców kierowan¹ przez dr. P. Raczyñskiego.
* Metod zdalnego monitorowania rodowiska morskiego rozwijane przez prof. A. Stepnowskiego. Wyniki pionierskich prac zosta³y opublikowane w monografii prof. A. Stepnow- skiego pt. Systemy akustycznego monitorowania rodowi- ska morskiego, wydanej przez GTN.
* Z³o¿onoci obliczeniowej algorytmów, teorii grafów, metod kolorowania grafów i ich zastosowañ w telekomunikacji i informatyce prowadzone przez zespó³ prof. M. Kubalego.
Za monografiê Introduction to Computational Complexity and Algorithmic Graphs Coloring, powiêcon¹ ww. tema- tyce, prof. M. Kubale otrzyma³ w 1999 roku nagrodê Mini- stra Edukacji Narodowej, natomiast pozostali cz³onkowie zespo³u otrzymali 3 presti¿owe stypendia Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (K. Piwakowski, K. Giaro i R. Janczewski).
* Projektowania protoko³ów komunikacyjnych dla sieci LAN, MAN i WAN, w tym nowych klas protoko³ów komunikacji grupowej, wspomagaj¹cych realizacjê sieciowych aplikacji rozproszonych prowadzone przez zespó³ pod kierunkiem dr. J. Konorskiego, oraz analizy i projektowania protoko³ów dla szerokiej klasy sieci komputerowych uwieñczone przy- gotowaniem przez prof. J. Woniaka i dr. K. Nowickiego monografii pt. Sieci LAN, MAN i WAN protoko³y komu- nikacyjne, za któr¹ autorzy otrzymali w 1999 r. nagrodê Ministra Edukacji Narodowej.
* Badañ nad doskonaleniem procesów wytwarzania oprogra- mowania. Jednym z wyników tych badañ, prowadzonych w Katedrze Zastosowañ Informatyki, by³a monografia pt. In-
¿ynieria oprogramowania w projekcie informatycznym, wydana pod redakcj¹ prof. J. Górskiego.
* Badania w³aciwoci sygna³ów chaotycznych oraz ich wy- korzystania do maskowania informacji prowadzone pod kierunkiem prof. E. Hermanowicz i dr. M. Rojewskiego i zakoñczone cennymi publikacjami naukowymi.
* Urz¹dzeñ u³atwiaj¹cych ¿ycie i pracê niewidomych, w tym urz¹dzeñ do syntezy mowy i orientacji osób niewidomych w terenie. Prace te prowadzone s¹ przez dr. R. Kowalika.
* Rozpoznawania, przetwarzania i rekonstrukcji obrazów me- dycznych realizowane przez zespo³y prof. A. Nowakow- skiego i doc. W. Maliny.
Lista istotnych prac badawczych i wa¿nych wyników (pa- tentów, wdro¿eñ i nagród), uzyskanych przez pracowników Wydzia³u w ostatnich kilku latach, jest znacznie d³u¿sza. Przy- toczone powy¿ej przyk³ady prac badawczo-rozwojowych uka- zuj¹ ró¿norodnoæ rozwi¹zywanych problemów i ogromne mo¿liwoci badawcze katedr. Nale¿y przy tym podkreliæ, ¿e wiele prac realizowanych by³o i jest przez zespo³y miêdzykate- dralne. Synergia p³yn¹ca z tego wspó³dzia³ania oraz znaczna koncentracja zainteresowañ zespo³ów badawczych wokó³ za- gadnieñ analizy i projektowania ró¿norodnych systemów cy- frowych, w tym sieci konwergentnych, rodzi now¹ jakoæ pro- wadzonych prac. Przyczynia siê to równie¿ do poprawy pozio- mu wykszta³cenia licznych rzesz absolwentów studiów in¿y- nierskich, magisterskich i doktorskich.
W ostatnich 5 latach pracownicy Wydzia³u podejmowali siê wielokrotnie organizacji konferencji, sympozjów i warsztatów naukowych, tak krajowych, jak i zagranicznych. Liczba tych imprez znacznie przekroczy³a 20. Wród najwa¿niejszych kon- ferencji miêdzynarodowych wymieniæ mo¿na miêdzy innymi:
International EAA Symposium on Hydroacustics and Ultra- sonics. Jurata, maj 1997.
The 9th European Workshop on Dependable Computing:
Testing Methods and Tools for Modern Computer Systems and Networks. Gdañsk, maj 1998.
The 2nd International EAA Symposium on Hydroacustics.
Gdañsk Jurata, maj 1999.
The 5th IFIP Conference on Personal Wireless Communica- tions. Gdañsk, wrzesieñ 2000.
The 6th International Seminar on Analysis of Algorithms.
Krynica Morska, lipiec 2000.
The 5th International Conference on the Social and Ethical Impacts of Information and Communication Technologies.
Gdañsk, czerwiec 2001.
Podstawowym zadaniem uczelni wy¿szej jest bez w¹tpienia kszta³cenie na wysokim poziomie poszukiwanych specjalistów.
Dba³oæ o prawid³owy przebieg procesu dydaktycznego trak- towana by³a zawsze jako zadanie priorytetowe bez wzglêdu na okolicznoci zewnêtrzne. Nie ulega w¹tpliwoci, ¿e sukcesy w pracy badawczej s¹ czêsto efektem synergicznego dzia³ania zespo³owego, za uzyskiwane wyniki naukowe pracowników s¹, w znacznej mierze, pochodn¹ jakoci procesu kszta³cenia.
By zatem zaspokoiæ potrzeby gospodarki, a jednoczenie za- pewniæ atrakcyjnoæ studiów, programy nauczania musz¹ byæ stale dostosowywane do aktualnego stanu wiedzy, który w tech- nologiach informacyjno-komunikacyjnych zmienia siê bardzo szybko.
W pierwszym roku dzia³alnoci na Wydziale £¹cznoci stu- diowa³o 286 osób. Na prze³omie lat 60. i 70. liczba studentów (³¹cznie na studiach dziennych i wieczorowych) przekroczy³a ju¿ 1500 osób, a Wydzia³ Elektroniki sta³ siê najwiêkszym wy- dzia³em w Politechnice Gdañskiej.
Studia na Wydziale £¹cznoci i Elektroniki by³y zawsze oce- niane jako bardzo trudne, ale równie¿ jako bardzo atrakcyjne.
Decydowali siê na nie kandydaci najzdolniejsi i najbardziej pracowici, wród nich liczni olimpijczycy. Pomimo trudno-
ci, studenci nasi wielokrotnie, w przesz³oci i obecnie, zdoby- wali nagrody Czerwonej Ró¿y (dla najlepszego studenta w
rodowisku trójmiejskim), uzyskiwali stypendia Ministra Edu- kacji Narodowej i inne wyró¿nienia w skali Uczelni i kraju, a po studiach odnosili liczne sukcesy w pracy zawodowej. Obec- nie Wydzia³ ETI, to równie¿ jeden z najwiêkszych wydzia³ów Politechniki Gdañskiej, a liczba studentów zbli¿a siê do 3000.
Bezporedni nadzór nad prawid³owoci¹ procesu dydaktycz-
nego pe³ni dwóch prodziekanów oraz pe³nomocnicy ds. studiów wieczorowych i praktyk studenckich. Zadanie bie¿¹cego moni- torowania programów i strategicznego planowania procesu kszta³cenia spoczywa na komisjach programowych, powo³ywa- nych przez Radê Wydzia³u dla poszczegól- nych kierunków stu- diów.
Wydzia³ Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki posia- da w swej ofercie programowej zró¿nicowane propozycje, do- pasowane do potrzeb i mo¿liwoci kandydatów. S¹ to:
dzienne studia in¿yniersko-magisterskie,
wieczorowe studia in¿ynierskie oraz
magisterskie zaoczne studia uzupe³niaj¹ce.
Studia dzienne in¿yniersko-magisterskie (tj. studia w zasa- dzie dwustopniowe) oferowane s¹ na trzech kierunkach:
Automatyka i Robotyka
Elektronika i Telekomunikacja oraz
Informatyka.
Od roku akademickiego 1999/2000 na wszystkich tych kie- runkach wprowadzono elastyczne plany studiów, dostosowane do wiatowych standardów kszta³cenia politechnicznego z uwzglêdnieniem wymagañ FEANI. Wprowadzono te¿ punkty kredytowe zgodnie z zasadami ECTS (European Credit Trans- fer System).
Studia dzienne in¿ynierskie trwaj¹ nominalnie 8 lub 7 (na kierunku Informatyka) semestrów i koñcz¹ siê uzyskaniem ty- tu³u zawodowego in¿yniera. Z kolei studia magisterskie trwaj¹ nominalnie 10 semestrów i koñcz¹ siê uzyskaniem tytu³u zawo- dowego magistra in¿yniera [9].
Absolwenci studiów in¿ynierskich mog¹ siê ubiegaæ o przy- jêcie na dzienne magisterskie studia uzupe³niaj¹ce, realizowa- ne wg programów semestrów 7-10 studiów magisterskich. Na- le¿y te¿ podkreliæ, i¿ w przypadku wszystkich kierunków, stu- dia in¿yniersko-magisterskie s¹ realizowane zgodnie z mode- lem Y powszechnie zaakceptowanym w polskim szkolnic- twem wy¿szym.
Obok studiów dziennych, Wydzia³ ETI oferuje czteroletnie wieczorowe studia in¿ynierskie, na kierunkach Elektronika i Te- lekomunikacja oraz Informatyka, a tak¿e zaoczne magisterskie studia uzupe³niaj¹ce na kierunku Informatyka.
Magisterskie zaoczne studia uzupe³niaj¹ce, uruchamiane od roku akademickiego 2002/2003, bêd¹ otwarte zarówno dla in-
¿ynierów informatyków, jak te¿ dla absolwentów innych stu- diów zawodowych. Studia te bêd¹ zorientowane na zapewnie- nie studiuj¹cym specjalnoci: Szef Zarz¹dzania Informacj¹ (Chief Information Officer).
Zgodnie z dobrymi tradycjami i wzorami uniwersyteckimi kszta³cenie na Wydziale ETI jest trzystopniowe. Dwa pierwsze stopnie wi¹¿¹ siê z opisanymi powy¿ej studiami in¿yniersko- magisterskimi, stopieñ trzeci to studia doktorskie. Prowadzone na Wydziale stacjonarne doktoranckie studia dzienne (oraz za- oczne) umo¿liwiaj¹ zdobycie stopnia naukowego doktora nauk technicznych w jednej z trzech dyscyplin naukowych: elektro- nice, informatyce wzglêdnie telekomunikacji.
Te czteroletnie studia, adresowane do absolwentów studiów magisterskich, spe³niaj¹cych odpowiednie wymagania kwalifi- kacyjne, s¹ cile zwi¹zane z g³ównymi kierunkami prowadzo- nych na Wydziale badañ. Pierwszy rok studiów stanowi tzw.
doktoranckie studia uzupe³niaj¹ce. Program studiów obejmuje miêdzy innymi wybrane dzia³y wspó³czesnej matematyki, wy- brane podstawowe przedmioty techniczne i jêzyki obce. Licz- ba s³uchaczy tych studiów od kilku lat ma tendencjê rosn¹c¹, przekraczaj¹c poziom 100 osób.
Uroczystoæ wrêczenia Lauru dla Pracodawcy firmie Intel Technology Poland w 2000 r. w Domu Uphagedna, w obecnoci prezydenta Miasta Gdañska Paw³a Adamowicza, prorektora ds.
nauki PG prof. Jana Godlewskiego i prezesa firmy Intel L. Pankiewicza
Coraz wiêksze jest te¿ zainteresowanie instytucji i osób prywatnych propozycjami Wydzia³u w zakresie kszta³cenia usta- wicznego, obejmuj¹cymi krótkie kursy specjalistyczne oraz studia podyplomowe.
Wydzia³ ETI mo¿e równie¿ pochwaliæ siê udzia³em w licz- nych miêdzynarodowych programach dydaktycznych. Szcze- gólnie du¿y by³ i jest wk³ad Wydzia³u w realizacjê programów TEMPUS oraz SOCRATES.
Dziêki kilkunastu wspólnym projektom europejskim, reali- zowanym w ramach programu TEMPUS, liczne grono nauczy- cieli akademickich i studentów Wydzia³u ETI mia³o okazjê zapoznaæ siê z procesem kszta³cenia i programami studiów renomowanych uczelni Europy Zachodniej. Oko³o 50 studen- tów zdoby³o brytyjskie tytu³y magisterskie M.Sc. (Master of Science) w zakresie zastosowañ informatyki (British M.Sc. in Applied Informatics). Kilkudziesiêciu studentów przebywa³o na semestralnych lub d³u¿szych sta¿ach zagranicznych (uzysku- j¹c równie¿ dyplomy B.Sc.). Dziêki programowi TEMPUS Wydzia³ wzbogaci³ siê o unikatowy sprzêt. Powsta³y laborato- ria na europejskim i wiatowym poziomie.
Realizowane z rozmachem inwestycje w zakresie infrastruk- tury teleinformatycznej zapewni³y dostêp do Internetu wszyst- kim pracownikom oraz licznej rzeszy studentów. Nie jestemy jedynie biernymi wiadkami rewolucji informatycznej i multi- medialnej. Uczestnicz¹c w ambitnych przedsiêwziêciach nauko- wych i dydaktycznych, mamy wiadomoæ wyzwañ, które staj¹ przed nami. Oczekujemy te¿, ¿e ró¿norodnoæ oferty progra- mowej przyci¹gnie na Wydzia³ wielu zdolnych absolwentów szkó³ rednich, i m³odych, ambitnych naukowców.
Równolegle z dostosowywaniem programów studiów do nowych wymagañ i potrzeb staramy siê realizowaæ, ujêt¹ w ramy oficjalnej wspó³pracy, wymianê z uniwersytetami techniczny- mi Europy Zachodniej. Od kilku lat realizowane jest, wspólnie z Uniwersytetem w Karlsruhe w Niemczech, porozumienie o tzw. podwójnym dyplomowaniu. Wspólna komisja, po grun- townej analizie programów studiów w obu uczelniach, uzna³a,
¿e studenci Wydzia³u ETI po dwóch latach studiów na Wydzia- le oraz trzech kolejnych latach studiów w Niemczech otrzymu- j¹, obok dyplomu polskiego magistra, równie¿ niemiecki tytu³ zawodowy dyplomowanego in¿yniera. W Karlsruhe przeby- wa obecnie kilkunastoosobowa grupa studentów z Wydzia³u ETI. W maju 2000 r., w Karlsruhe odby³a siê uroczystoæ wrê- czenia pierwszego dyplomu uczestnikowi zintegrowanego pro- gramu studiów (Jaros³awowi Richertowi). W uroczystoci wziêli udzia³ przedstawiciele w³adz polskich i niemieckich z Pani¹ J.
Koz³owsk¹, Konsulem Generalnym RP w Monachium, oraz Panem K. Von Troth¹, Ministrem Landu Badenii i Wirtember- gii na czele. Podobne porozumienia zosta³y tak¿e podpisane z dwiema uczelniami we Francji: École Nationale Supérieure des Téleécommunications de Bretange (ENSTB) w Brecie oraz École Centrale de Lille. W przypadku umowy z ENSTB stu- denci po czterech latach studiów w Politechnice Gdañskiej kon- tynuuj¹ je przez dwa kolejne lata we Francji uzyskuj¹c fran- cuski dyplom in¿yniera. Po powrocie na Wydzia³ i obronie pra- cy dyplomowej otrzymuj¹ z kolei polski dyplom magistra in¿y- niera.
Wysok¹ pozycjê naukow¹ Wydzia³u potwierdzaj¹ liczne nagrody i wyró¿nienia przyznawane jego pracownikom. Na- grody Ministra Edukacji Narodowej, Premiera RP, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej oraz liczne odznaczenia pañstwowe s¹ przede wszystkim efektem ogromnego zaanga¿owania poszcze- gólnych naukowców i zespo³ów badawczych. S¹ one tak¿e
ród³em ogromnej satysfakcji wszystkich Kole¿anek i Kolegów, pracuj¹cych na tym Wydziale.
wiadectwem szczególnego uznania zas³ug i podkreleniem niekwestionowanego autorytetu naszych profesorów by³o przy- znanie czterem wybitnym pracownikom Wydzia³u tytu³ów dok- tora honoris causa uczelni zachodnich. Profesorowie: M. Bia³- ko, Z. Jagodziñski, J. Sa³aciñski, H. Wierzba zapisali siê na trwa³e w historii nie tylko naszego Wydzia³u, wska- zuj¹c na potrzebê poszukiwania wspólnych, czasem interdyscyplinar- nych, prac badawczych, wykraczaj¹cych poza w¹skie ramy te- matyczne i ograniczone zespo³y ludzi. Tê szczególn¹ listê osób zas³u¿onych dla nauki uzupe³ni³ ostatnio prof. J. Seidler, otrzy- muj¹c tytu³ i godnoæ doktora honoris causa AGH w Krakowie.
Z kolei Wydzia³, w dowód wdziêcznoci za wieloletni¹ wspó³- pracê, pomoc, a tak¿e w uznaniu niekwestionowanego autory- tetu naukowego i moralnego by³ wnioskodawc¹ o nadanie tytu-
³u godnoci doktora honoris causa prof. Januszowi Groszkow- skiemu jednemu z najwybitniejszych polskich naukowców, wieloletniemu Prezesowi PAN i ojcu polskiej radiotechniki, oraz prof. Dieterowi A. Mlynskiemu z Uniwersytetu w Karls- ruhe inicjatorowi i orêdownikowi wspó³pracy z Wydzia³em ETI. W roku 2001 Senat PG zaakceptowa³ równie¿ wniosek Wydzia³u o wszczêcie postêpowania o nadanie doktoratu ho- norowego prof. Ingnacemu Maleckiemu jednemu z pionie- rów odbudowy Politechniki Gdañskiej po zniszczeniach wo- jennych oraz wspó³twórcy polskiej szko³y akustyki.
Dok³adamy starañ, by promowaæ wizerunek naukowca i nauczyciela wra¿liwego na problemy Wydzia³u, ale i otwarte- go na szeroko pojêt¹ partnersk¹ wspó³pracê, aktywnego w po- szukiwaniu nowatorskich i efektywnych modeli zarówno w dydaktyce, jak i badaniach naukowych. Jednoczenie mamy
wiadomoæ wielu niedostatków i mankamentów. Staramy siê wiêc s³uchaæ rad wspó³pracuj¹cych z nami osób i instytucji.
W celu zacienienia wzajemnej wspó³pracy i lepszego dopaso- wania naszych ofert do potrzeb rynku, zainicjowalimy w 1996 r. prace Wydzia³owej Rady Konsultacyjnej, grupuj¹cej przed- stawicieli najwa¿niejszych instytucji gospodarczych, których dzia³alnoæ zwi¹zana jest z nasz¹ orientacj¹ edukacyjn¹ i ba- dawcz¹.
Dzia³alnoæ ta ma tak¿e na wzglêdzie potrzebê integracji i promocji rodowisk gospodarczych rozwijaj¹cych nowoczesne technologie. Tradycj¹ sta³o siê, i¿ cz³onkowie Rady Konsulta- Migawak z otwarcia Targów Pracy na Wydziale ETI z udzia³em JM
Rektora PG prof. Aleksandra Ko³odziejczyka, prorektora ds.
kszta³cenia prof. Alicji Konczakowskiej oraz dziekana Wydzia³u ETI prof. Józefa Woniaka
cyjnej uczestnicz¹ w ¿yciu Wydzia³u, wspó³organizuj¹c impre- zy wydzia³owe (konferencje, seminaria, Dni Wydzia³u, Targi Pracy itp.), doposa¿aj¹c laboratoria czy funduj¹c stypendia.
Dobrymi przyk³adami s¹ w tym przypadku dzia³ania firm: In- tel, DGT, Lucent, Philips, Prokom, TP SA, Flextronics, Atena czy te¿ Sprint. Do grupy sprzymierzeñców nale¿y równie¿
Urz¹d Miasta Gdañska, który od lat w³¹cza siê w inicjatywy wydzia³owe, realizuj¹c jednoczenie wspólne projekty badaw- czo-rozwojowe.
By pe³niej oddzia³ywaæ nie tylko na poziom kszta³cenia i prac badawczo-rozwojowych, ale i na procesy gospodarcze, Wydzia³ zainicjowa³ pod patronatem Rektora PG i Prezyden- ta Miasta Gdañska konkurs o Laur dla Pracodawcy. Co- rocznie, podczas Dni Wydzia³u, nagroda ta, nazywana po- wszechnie Elitonem, wrêczana jest instytucji, która w opinii studentów Wydzia³u ETI, pracowników firmy absolwentów WETI oraz kapitu³y odznaczenia jest niekwestionowanym li- derem we wdra¿aniu technologii ITC. Laureatami tej zyskuj¹- cej uznanie nagrody by³y w przesz³oci firmy Intel Technology Poland oraz Philips CEI Poland.
Wa¿nym akcentem w ¿yciu Wydzia³u by³o podjêcie w roku 2000 strategicznej decyzji o koniecznoci rozbudowy gmachu.
Dzia³ania wydzia³owe, zainspirowane i osobicie wspierane przez JM Rektora PG prof. A. Ko³odziejczyka, zosta³y osta- tecznie poparte uchwa³¹ Senatu z dnia 27.02.2002 podkrela- j¹c¹ potrzeby Wydzia³u, w zwi¹zku z du¿ym zapotrze- bowa- niem na kszta³conych na Wydziale specjalistów. Inwestycja, wstêpnie zaplanowana na lata 2002-2005 i roz³o¿ona na 3 eta- py, obejmuje budowê zarówno nowych audytoriów i sal dydak- tycznych, jak te¿ laboratoriów komputerowych, biblioteki miê- dzyrodowiskowej oraz szeregu pomieszczeñ o charakterze socjalnym. Mamy wiadomoæ ogromnych wyzwañ stoj¹cych w zwi¹zku z tym przed w³adzami Wydzia³u. Jestemy jednak przekonani, i¿ bez poprawy sytuacji lokalowej sprawne funk- cjonowanie tak du¿ego Wydzia³u by³oby niezmiernie trudne.
Poprawa warunków lokalowych stworzy niew¹tpliwie szereg nowych mo¿liwoci, tak w zakresie kszta³cenia, jak i prowa- dzonych prac badawczych.
Dokonuj¹c krótkiego podsumowania osi¹gniêæ Wydzia³u, nale¿y podkreliæ, ¿e liczne spektakularne sukcesy, których w 50-letniej historii by³o zdecydowanie wiêcej ni¿ pora¿ek, to zas³uga kilku pokoleñ wspania³ych naukowców, dydaktyków, niespo¿ytych w swych wysi³kach organizatorów, oddanych
sprawie pracowników in¿ynieryjno-technicznych i licznej rzeszy personelu administracyjnego.
Wszystkim tym osobom buduj¹cym presti¿ i znaczenie Wy- dzia³u ETI PG, którym na sercu le¿a³o i le¿y jego dobre imiê, wyra¿am gor¹ce podziêkowanie za trud i powiêcenie. Jestem jednoczenie przekonany, ¿e praca dla dobra Wydzia³u, jego spo³ecznoci akademickiej, by³a i jest dla wielu z nas powodem do dumy i ród³em wielkiej osobistej satysfakcji.
Józef Woniak*
* Prof. dr hab. in¿. Józef Wo¿niak dziekan Wydzia³u ETI w latach 1996 - 2002 (przyp. red.)
Bibliografia
[1] Sankiewicz M.: Memoria Meritis et Merentibus. Pismo PG Nr 9/1994 I Nr 1/1995.
[2] Jagodziñski Z.: Trzydziestolecie Wydzia³u Elektroniki Politechniki Gdañ- skiej. Elektronika, Nr 8, 1982.
[3] Wêglarz J. i inni: Cele i kierunki rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego w Polsce. Opracowanie dla KBN i Ministerstwa £¹cznoci, Warszawa 1999.
[4] Krawczyk H., Woniak J.: Synergia i konwergencja podstaw¹ rozwoju nowoczesnych technologii informacyjnych. Materia³y Sesji Naukowej GTN, Gdañsk 2000.
[5] Wêgrzyn S.: Nanosystemy informatyki. IIiS PAN, Gliwice 1999.
[6] Ruszczyk Z.: Internet w biznesie, Gdañsk 1997.
[7] Nowakowski J.: Internetowy Biuletyn Wydzia³u ETI PG, 1999 (www.eti.pg.gda.pl).
[8] Faculty of Electronics, Telecommunications and Informatics A Guide, 2000.
[9] Informator dla kandydatów na studia na Wydziale ETI w roku akademic- kim 2002/2003. Gdañsk, Wydzia³ ETI PG, 2002.
Jubileuszowo
Lat 50 Wydzia³u Wywo³uje wspomnienia Wiele ju¿ dzi nie sta³o Przesz³y pokolenia Lampowe uk³ady Potem tranzystory Uk³ady scalone Czas jest procesorów I te przemijaj¹ Nowe generacje Gdy siê pojawiaj¹ Nie s¹ ju¿ sensacj¹ Bo na tym Wydziale Czêsto siê zmieniamy Technologie m³ode Choæ lata za nami W dniu Jubileuszowym Mylimy z wdziêcznoci¹ O tych, co zaczêli Przed laty z £¹cznoci¹ Ho³d Im oddajemy Jak Mistrzom uczniowie Z serca l¹c ¿yczenia Najlepszego zdrowia Dzisiaj w zacnym gronie Mistrzów wraz z uczniami Niech m³odych pokoleñ Donony g³os zabrzmi
¯e w Wydziale naszym Co wyszed³ z £¹cznoci Wyrabiamy zaczyn Technik dla przysz³oci
Janusz Nowakowski Wydzia³ Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki