Artur Klimek
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wydział Nauk Ekonomicznych, Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych
POLITYKA INNOWACJI CHIN I INDII – WYNIKI ANALIZY PORÓWNAWCZEJ
*Streszczenie: Artykuł został poświęcony przedstawieniu wyników analizy obejmującej obszar innowacyjności dwóch dynamicznie rozwijających się gospodarek azjatyckich – Chin i Indii. Celem tego opracowania jest zbudowanie syntetycznego obrazu zaawansowa- nia technicznego i rozwoju nauki w obu krajach. Uwaga została skupiona na instytucjonal- nym otoczeniu, które powinno sprzyjać tworzeniu gospodarki opartej na wiedzy. W analizie wykorzystane zostały dane międzynarodowych organizacji mierzących poziom konkurencyj- ności gospodarek oraz materiały źródłowe dotyczące krajowych systemów innowacyjności.
Słowa kluczowe: kraje wschodzące, Indie, Chiny, konkurencyjność, technologia, innowacyjność.
Wstęp
Dotychczasowa międzynarodowa konkurencyjność gospodarek Chin i Indii polega- ła głównie na skupianiu się na obszarach, w których dominowały niskie ceny czyn- ników produkcji. Jednak w ostatnich latach kraje te rozwijały się w bardzo szyb- kim tempie, co spowodowało wzrost kosztów pracy. Uwaga ta szczególnie dotyczy Chin, które dla wielu przedsiębiorstw przestały być wystarczająco tanią lokalizacją do umieszczania tam produkcji. Jest to głównie z związane ze wzrostem wynagro- dzeń. Szerokim echem odbiła się decyzja niemieckiego koncernu Adidas o prze- niesieniu produkcji z Chin do Birmy. Obserwatorzy tego rynku są zgodni, że miało to związek z poszukiwaniem jeszcze niższych kosztów pracy w nowej lokalizacji.
Skoro to nie koszty produkcji mają w przyszłości stanowić o zainteresowaniu szeroko pojętego biznesu Chinami i Indiami, to może ich nową przewagą konkuren- cyjną staną się wyjątkowe rozwiązania technologiczne. W przeszłości w Azji mie- liśmy do czynienia z takimi zjawiskami. W pierwszych dekadach po drugiej woj- nie światowej japońskie produkty obecne na rynkach zagranicznych były tańszymi odpowiednikami rozwiązań z krajów Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych.
* Artykuł powstał przy wsparciu finansowym Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
W ciągu krótkiego czasu japońskie produkty stały się synonimem jakości i nowo- czesności. Podobną drogą podążyła Korea Południowa. Samochody marek Kia i Hyundai oraz telefony komórkowe Samsung jeszcze kilkanaście lat temu wygry- wały rywalizację głównie poziomem ceny. Obecnie stanowczo poprawiły swo- ją jakość i poziom zaawansowania technologicznego, co spowodowało, że firmy te stały się groźnymi rywalami dla producentów z Europy Zachodniej czy z Japo- nii. Pojawia się tutaj pytanie, czy Chiny będą równie skuteczne w wykorzystywa- niu obecnego potencjału w celu przeobrażenia swojej gospodarki. Nieco odmien- nie wygląda sytuacja Indii, które mimo częstego stawiania ich w parze z Chinami, reprezentują zupełnie inny poziom rozwoju i potencjał gospodarki.
Głównym celem tego artykułu jest określenie sytuacji w zakresie innowacji w obu wymienionych gospodarkach. Metodą zastosowaną w tym opracowaniu jest analiza faktograficzna, ze szczególnym naciskiem na otoczenie instytucjonal- ne tworzenia innowacji.
Dalsze rozważania zostały podzielone na trzy zasadnicze części. Pierwsza z nich została poświęcona określeniu podstawowych pojęć i zarysu teoretycznego tema- tu. W kolejnej części przedstawiona została sytuacja w zakresie badań i rozwoju w świetle danych makroekonomicznych. Trzecia część to analiza otoczenia praw- nego i instytucjonalnego sektora naukowego w Chinach i Indiach. Całość rozwa- żań została podsumowana w ostatniej części tego artykułu.
1. Pojęcie innowacyjności i narodowego systemu innowacji
Literatura obfituje w definicje innowacyjności, które kładą nacisk na różnorodne aspekty tego zjawiska. Na potrzeby niniejszego opracowania najbardziej odpo- wiednia wydaje się definicja obowiązująca w polskiej statystyce publicznej. „Przez pojęcie innowacji rozumie się wdrożenie nowego lub istotnie ulepszonego produk- tu (wyrobu, usługi) lub procesu, nowej metody organizacyjnej lub nowej metody marketingowej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub w stosun- kach z otoczeniem. Nowy lub istotnie ulepszony produkt zostaje wdrożony, gdy jest wprowadzony na rynek. Nowe procesy, metody organizacyjne lub metody mar- ketingowe zostają wdrożone, kiedy rozpoczyna się ich faktyczne wykorzystywa- nie w działalności przedsiębiorstwa” [GUS 2011, s. 13].
Innowacje i innowacyjność powinny funkcjonować w ramach nakreślonej polityki innowacji [Świtalski 2005, s. 79]. Oznacza to, że pomysły i wynalazki pojedynczych podmiotów powinny się wpisywać w politykę ogólnogospodarczą oraz być przez nią wspierane. Polityka innowacji powinna znajdować odzwierciedlenie w systemie innowacji na poziomie krajowym. Narodowy system innowacji (NSI) to „zestaw spe- cjalnych instytucji, które wspólnie i indywidualnie uczestniczą w rozwoju i dyfuzji nowych technologii, a także zapewniają podstawy, w ramach których władze tworzą i wdrażają politykę wpływającą na proces innowacyjny” [Metcalfe 1995].
System innowacji dzielony jest na kilka poziomów [OECD 1999, s. 24]. Najniż- szy poziom – mikro – to działalność innowacyjna poszczególnych przedsiębiorstw.
Poziom mezo charakteryzuje się występowaniem klastrów i zgrupowań podmiotów.
Natomiast poziom makro zawiera instytucje państwowe i wielokierunkowe połącze- nia wszystkich uczestników NSI. To właśnie poziom makro, który stanowi kanwę dla pozostałych elementów został wybrany do bardziej szczegółowej analizy. Miarą i wyznacznikiem systemu innowacyjności będzie tutaj postęp naukowy i techniczny.
2. Wsparcie publiczne nauki i techniki w wybranych krajach
W tej części artykułu przedstawiona zostanie ocena roli państwa we wspieraniu finansowym rozwoju naukowo-technologicznego w wybranych krajach. Zakres ana- lizy, oprócz gospodarek Chin i Indii stanowiących główne zainteresowanie bada- cza, obejmuje dodatkowo dwa państwa będące liderami w zakresie innowacyjności:
Stany Zjednoczone oraz Finlandię.
Od początku XXI w. Chiny i Indie charakteryzują się bardzo wysoką dynami- ką w zakresie nakładów na badania i rozwój. Przyjąwszy rok 1996 za bazę porów- nawczą równą 100%, zauważamy ponadczternastokrotny wzrost wydatków wyra- żonych w walucie krajowej w przypadku Chin (rysunek 1). W nieco krótszym okresie Indie również dynamicznie zwiększały finansowanie innowacyjności. Osią- gnęły wartość czterokrotnie wyższą w ciągu dwunastu lat. Znacząco wolniej rosły
1600
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
0 1400
200 400 600 800 1000 1200
Chiny Finlandia Indie Stany Zjednoczone
Rysunek 1. Dynamika nominalnych nakładów na badania i rozwój (w %)
Źródło: Opracowano na podstawie danych UNESCO
90
80
20 30 40 50 60 70
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Chiny Finlandia Indie Stany Zjednoczone
Rysunek 2. Udział środków publicznych w wydatkach na badania i rozwój (w %)
Źródło: Opracowano na podstawie danych UNESCO
te wydatki w wybranych krajach rozwiniętych. Naturalnie należy tutaj wziąć pod uwagę poziom wyjściowy, który był niewspółmiernie wyższy w Stanach Zjednoczo- nych i w Finlandii. Analiza ta jednak miała na celu wskazanie determinacji gospo- darek wschodzących, aby zmniejszyć dystans rozwojowy do światowej czołówki.
Drugą miarą wskazującą na dojrzałość systemu innowacyjnego jest udział finan- sowania publicznego w całkowitych nakładach na badania i rozwój. W wypadku Chin udział wydatków państwa kształtuje się na zbliżonym poziomie do rozwi- niętych gospodarek (rysunek 2). Oznacza to, że większość finansowania płynie z przedsiębiorstw.
W takiej sytuacji można również założyć, że nauka znajduje się bardzo bli- sko biznesu, co jest korzystne z punktu widzenia całej gospodarki. W przypadku Chin jest to o tyle zaskakujący wynik, że komercjalizacja odkryć naukowych sta- nowi problem dla wielu dużo bardziej rozwiniętych gospodarek. Natomiast sytu- acja przedstawia się odmiennie w przypadku Indii. Dominuje tutaj ciągle finanso- wanie z budżetu centralnego. Przy ogromnych nakładach niezbędnych dla rozwoju tego obszaru oznacza to niewystarczające finansowanie całego systemu. Co więcej, podmioty gospodarcze, które powinny się stać beneficjentami postępu, nie są skłon- ne do wzięcia na siebie części ryzyka tworzenia nowych rozwiązań.
Ważne jest również powiązanie innowacyjności danej gospodarki z działalno- ścią korporacji transnarodowych. W przypadku Chin i Indii oddziaływanie tego typu przedsiębiorstw odbywa się zarówno poprzez napływ bezpośrednich inwestycji zagra- nicznych, jak i poprzez ekspansję zagraniczną rodzimych korporacji [Klimek 2011].
3. Organizacja narodowych systemów innowacji w Chinach i Indiach
System innowacji składa się z wielu powiązanych ze sobą elementów. Kluczową rolę odgrywa polityka władz państwowych, szczególnie w gospodarkach, które w wielu obszarach są na początku drogi rozwojowej. Dlatego też uwaga zostanie skupiona na otoczeniu instytucjonalnym i strategii rozwoju obu gospodarek opar- tej na innowacjach.
Władze chińskie zdają sobie sprawę z zapóźnień w stosunku do przodujących gospodarek. Jednocześnie uznają kluczową rolę rozwoju technicznego i innowacyj- ności w dalszym rozwoju gospodarki. Wyrazem strategicznego planowania jest obec- nie realizowany „Średnio- i długoterminowy plan rozwoju nauki i technologii na lata 2006–2020” [MOST 2005]. Jednym z wyzwań w nim zawartych jest wspieranie nie- zależnej innowacyjności, która będzie służyła przyszłemu rozwojowi społeczeństwa.
W Chińskiej Republice Ludowej na czele systemu innowacji stoi Rada Państwa, czyli najwyższy organ władzy wykonawczej (rysunek 3). Jej najwyższym przedsta- wicielem jest premier kraju. Takie umocowanie nauki i techniki we władzach tego państwa wskazuje na ich priorytetowe potraktowanie. Rada Państwa wykonuje swój mandat w tym zakresie poprzez Komitet Sterujący. To tutaj zapadają kluczowe decy- zje odnośnie do kierunków rozwoju technicznego. W skład Rady Państwa wcho- dzą ministrowie, którzy odpowiedzialni są za poszczególne obszary merytoryczne.
Rysunek 3. Organizacja narodowego systemu innowacji na poziomie państwowym w Chinach
Źródło: Opracowano na podstawie danych OECD i innych źródeł
Ciągle jednak znaczącą rolę w chińskim systemie politycznym odgrywają różnego rodzaju komisje i inne podmioty niewyposażone w bezpośrednią władzę wykonaw- czą. W wypadku innowacyjności taką rolę odgrywa Narodowa Komisja Rozwoju i Reform, która w hierarchii ma większe uprawnienia niż poszczególne ministerstwa.
Jest to pewnego rodzaju ciało doradcze i opiniujące poszczególne priorytety rozwoju.
Najważniejszym ministerstwem odpowiedzialnym za powodzenie zaplanowa- nych osiągnięć naukowo-technicznych jest Ministerstwo Nauki i Techniki. Do jego kluczowych zadań należy [MOST 2012]:
– przygotowanie planów i nakreślanie priorytetów polityki naukowo-technicznej, – przygotowywanie projektów aktów prawnych,
– koordynowanie poszczególnych obszarów nauki i techniki, aby służyły one wzrostowi gospodarki i rozwojowi społeczeństwa,
– koordynowanie współpracy między nauką a biznesem oraz międzynarodowej współpracy naukowej,
– budżetowanie i nadzór nad finansami na rozwój naukowo-techniczny, – wspieranie rozwoju infrastruktury naukowej.
Znaczące zmiany zachodzą również w roli uczelni wyższych w Chinach. Do roku 1978 podstawową rolę uniwersytetów było kształcenie i dostarczanie odpowiednich kadr dla gospodarki. Działo się to ze szkodą dla nauki. Uniwersytety przypominały bardziej wyższe szkoły zawodowe, natomiast badania były prowadzone w instytu- tach podzielonych według dyscyplin naukowych. Dopiero ostatnie lata XX w. przy- niosły wzrost znaczenia badań naukowych, a współpraca między przedsiębiorstwa- mi i nauką nabrała tempa. W opinii niektórych chińskich naukowców nagły wzrost zapotrzebowania biznesu na badania naukowe powoduje ograniczenie podstawo- wej roli naukowców, którzy stali się bardziej etatowymi pracownikami firm, a mniej badaczami [Xue 2006].
Podstawą systemu w Chinach jest planowanie. Dwa podstawowe projekty mają zmienić krajobraz chińskiej nauki. Pierwszy program, zapoczątkowany w 1995 r.
i nazwany „Projektem 211”, ma na celu wzmocnienie potencjału naukowego oko- ło stu uczelni wyższych, tak aby mogły rywalizować ze światową czołówką [MOE 2009]. Znaczenie tego projektu wynika z zapisania go w „9. Planie Pięcioletnim”.
Na realizację „Projektu 211” w latach 1995–2011 wyasygnowano według oficjal- nych informacji prawie 19 miliardów juanów [People’s Daily Online 2008]. Zgod- nie z jego założeniami, wyznaczone instytucje mają odpowiadać za kształcenie większości osób z tytułami magisterskimi i doktorskimi. Druga inicjatywa, nazwa- na „Projektem 985”, została ogłoszona w 1998 roku. Jej celem jest rozwój pozycji chińskich uczelni na arenie międzynarodowej. Nacisk został położony na elitar- ność, tym samym ograniczono liczbę uczestniczących w niej instytucji do około 40 [CEC 2012].
Oprócz wymienionych wyżej programów mających zmienić oblicze całej chiń- skiej nauki, funkcjonują również bardziej szczegółowe programy. Przykładem jest
„Program 863”, który jest nakierowany na rozwój wysokich technologii i budowanie
silnego zaplecza technicznego. Podobne programy zostały również zaplanowane w innych obszarach nauki, na przykład w badaniach podstawowych.
Znacząca rola w systemie innowacji przypisywana jest Chińskiej Akademii Nauk (CAN). W końcu lat dziewięćdziesiątych XX w. zapoczątkowana zosta- ła reforma tej instytucji polegająca na uczynieniu z CAN ośrodka dynamicznie reagującego na zmiany w nauce i wspierającego najzdolniejszych naukowców.
Również tutaj został położony nacisk na stworzenie ośrodków badawczych na światowym poziomie. Wymagało to jednak znaczących reorganizacji w zakresie struktury i zatrudnienia. Jednym z bardziej widocznych efektów było zmniejszenie liczby instytutów ze 123 w roku 1999 do 91 w roku 2006, co spowodowało usu- nięcie ze struktur irrelewantnych jednostek [OECD 2008, s. 436].
Ważnym problemem w przypadku chińskiej innowacyjności jest jakość prowa- dzonych badań i racjonalność wydawanych środków. Przykładem może być pro- jekt badawczy polegający na opracowaniu nowego typu mikroprocesorów. Mimo znaczących nakładów firmie ARCA Technology Corp. nie udało się przygotować nowych rozwiązań, a jedyną innowacyjnością był zakup procesora Motoroli i zmia- na logo na chińskie [Springut, Schlaikjer i Chen 2011, s. 33]. Problemem są rów- nież weryfikowalność prowadzonych badań oraz przypadki naruszania własno- ści intelektualnej. Można powiedzieć, że nastawienie na osiągnięcie określonych wskaźników powoduje wiele patologii w tym systemie.
Indyjski system innowacyjności nosi cechy bardzo zbliżone do rozwiązań obec- nych w innych krajach. Oprócz polityki i finansowania na szczeblu centralnym, znaczącą rolę odgrywają tutaj również władze regionalne oraz niezależne podmio- ty badawcze (rysunek 4).
Rysunek 4. System naukowo-techniczny w Indiach
Źródło: Opracowano na podstawie danych Department of Science and Technology
Organizacja Badań i Rozwoju
Obrony Departament
Badań Kosmicznych
Departament Nauki i Techniki
Indyjska Rada Badań Medycznych
Departament Energii Atomowej
Indyjska Rada Badań nad Rolnictwem Departament
Badań Naukowych i Przemysłowych
Rada Badań Naukowych i Przemysłowych
Rząd centralny
Departament Biotechnologii
Ministerstwo Nauk o Ziemi
Rysunek 5. Centralny system naukowy w Indiach
Źródło: Opracowano na podstawie danych Departamentu Nauki i Techniki
Całością rozwoju naukowo-technologicznego w Indiach kierują odpowiednie ministerstwa i departamenty rządu centralnego (rysunek 5). Kluczową rolę odgry- wa tutaj Departament Nauki i Technologii. Poza nim funkcjonują również jednostki powołane do realizacji bardziej szczegółowych celów (na przykład rozwoju ener- getyki jądrowej, eksploracji kosmosu). Jednostki te są bezpośrednio podległe pre- mierowi kraju, co daje im silne umocowanie.
Do głównych zadań Departamentu Nauki i Techniki należy określanie celów strategicznych dla sektora naukowego, wzmacnianie potencjału ludzkiego kapitału naukowego i stwarzanie odpowiednich warunków do rozwoju instytucji naukowych.
Jednostka ta ma również wspierać współpracę międzynarodową oraz współpracę mię- dzy poszczególnymi elementami systemu innowacji [DST 2012]. Zbliżony charakter ma Departament Badań Naukowych i Przemysłowych. Instytucja ta wykonuje swo- je zadania głównie przez podległą Radę, która bezpośrednio zarządza 40 instytuta- mi [DST 2012]. Główny nacisk został tutaj położony na badania, które mogą wspie- rać różne obszary przemysłu i prowadzić do wzmocnienia rozwoju gospodarczego.
Finansowanie poszczególnych obszarów naukowych odbywa się poprzez wyspecjalizowane instytucje. Na przykład badania podstawowe wspierane są przez Komisję Badań Naukowych i Inżynieryjnych.
W celu wzmocnienia możliwości innowatorów w 2000 r. została powołana w Indiach Narodowa Fundacji Innowacji. Wśród jej celów wymienia się zarzą- dzanie własnością intelektualną, wymianę informacji i wiedzy na temat wynalaz- ków, wspieranie współpracy nauki z biznesem [NIF 2012].
System szkolnictwa wyższego, który powinien być zapleczem dostarczającym przyszłych naukowców, w Indiach funkcjonuje raczej na niskim poziomie jako- ściowym. Spowodowane jest to dużą masowością kształcenia oraz bardzo dużym rozproszeniem instytucji kształcących głównie na poziomie studiów licencjackich.
Pozytywnie wyróżniają się natomiast instytuty i uniwersytety podległe władzom centralnym. W Indiach funkcjonuje 13 instytutów technologicznych, 24 uniwer- sytety podległe władzom państwowym oraz około 380 uniwersytetów stanowych [Altbach 2009, s. 185]. Jakość kształcenia tych ostatnich również jest poddawana krytyce. Niska jakość kształcenia powoduje, że duża część osób kończących stu- dia nie jest przygotowana do podjęcia pracy zawodowej wymagającej kwalifika- cji [Hill i Chalaux 2011]. Uniwersytety odgrywają również marginalną rolę, jeśli chodzi o udział w badaniach i rozwoju, a spowodowane jest to niskimi nakładami na rozwój tej dziedziny. Bardziej znaczące badania prowadzone są przez oddziel- ne instytuty, które są finansowane przez państwo.
Zakończenie
Artykuł został poświęcony przedstawieniu wyników analizy kluczowych obsza- rów systemu innowacji w Chinach i Indiach. Uwaga została zwrócona głównie na uwarunkowania instytucjonalne rozwoju nauki i techniki w tych krajach.
Podstawową konkluzją płynącą z przedstawionych wcześniej argumentów jest zidentyfikowanie na poziomie najwyższych władz obu tych państw obecnych i przyszłych filarów wzrostu. W obu analizowanych gospodarkach w rozwoju inno- wacyjności kluczową rolę odgrywa planowanie odgórne. Priorytety innowacji wyni- kają z priorytetów całej gospodarki.
Każde z tych państw ma i implementuje politykę innowacyjności, jednak ina- czej wyglądają ich efekty. Chiny prowadzą bardziej koherentną politykę w tym zakresie. Związane jest to zarówno z uwarunkowaniami kulturowymi, jak i z bar- dziej uporządkowanym systemem nauki i techniki. Z kolei w Indiach, poza wybra- nymi dyscyplinami i elitarnymi ośrodkami, zauważalne jest utrzymywanie nieko- rzystnego stanu nauki i szkolnictwa wyższego.
Duże znaczenie należy przypisać w obu wypadkach importowi technologii i do pewnego stopnia uzależnieniu od czołowych rozwiązań wymyślonych poza grani- cami. Na ten moment funkcjonowanie tych gospodarek oparte jest na udoskonala- niu i adaptacji pomysłów zagranicznych.
Jako rekomendację należy wymienić konieczność jeszcze szerszego otwarcia na współpracę międzynarodową. Uwarunkowania wewnętrzne nie pozwalają na
pełną liberalizację współpracy z ośrodkami zagranicznymi, a jest to warunek nie- zbędny do swobodnego przepływu wiedzy w skali międzynarodowej. Na przykład, naukowiec z Polski udający się na konferencję naukową w Indiach musi uzyskać cztery dodatkowe pozwolenia wydawane w tym kraju na poziomie ministerial- nym. Wskazuje to na znaczące zbiurokratyzowanie i bariery, które ciągle wystę- pują w rozwoju wiedzy.
Konkludując, w obu krajach następuje ewolucja systemów innowacyjności w kierunku zwiększenia roli wiedzy w gospodarkach i uczynienia z tego przewa- gi na arenie międzynarodowej. Aby jednak przewaga ta miała trwały charakter, konieczne są dalsze znaczące inwestycje rozłożone na dziesięciolecia.
Bibliografia
Altbach, P.G., 2009, The Giants Awake: The Present and Future of Higher Education Systems in China and India, w: Higher Education to 2030, Volume 2, Globalisation, OECD, Paris.
CEC, 2012, Project 211 and 985, China Education Center Ltd., http:// www.chinaeducen- ter.com/en/cedu/ceduproject211.php [dostęp: 13.08.2012].
DST, 2012, Mandate, Department of Science and Technology, http:// www.dst.gov.in/
about_us/mandate_DST.htm [dostęp: 13.08.2012].
GUS, 2011, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2008–2010. Warszawa.
Hill, S., Chalaux, T., 2011, Improving Access and Quality in the Indian Education System, OECD Economics Department Working Papers, no. 885.
Klimek, A., 2011, New Challengers. Innovation in China and India, w: Skulski, P. (red.), Competitiveness of Economies in the Asia-Pacific Region. Selected Problems, Rese- arch Papers of Wrocław University of Economics, Publishing House of Wrocław Uni- versity of Economics, Wrocław.
Metcalfe, J.S., 1995, Technology Systems and Technology Policy in an Evolutionary Fra- mework, Cambridge Journal of Economics, vol. 19, s. 25–46.
MOE, 2009, The 9th 5-Year Plan for China’s Educational Development and the Develop- ment Outline by 2010, Ministry of Education, http:// www.moe.edu.cn/publicfiles/busi- ness/htmlfiles/moe/moe_2807/200906/48868.html [dostęp: 12.08.2012].
MOST, 2005, Political Bureau Meets on the National Medium & Long-term S&T Deve- lopment, Ministry of Science and Technology of the People’s Republic of Chi- na, http:// www.most.gov.cn/eng/pressroom/200507/t20050706_22978.htm [dostęp:
10.08.2012].
MOST, 2012, Missions of the Ministry of Science and Technology, Ministry of Science and Technology of the People’s Republic of China, http://www.most.gov.cn/eng/organiza- tion/Mission/ [dostęp: 10.08.2012].
NIF, National Innovation Foundation-India, 2012, http:// www.nif.org.in [dostęp:
12.08.2012].
OECD, 1999, Managing National Innovation Systems, OECD Paris.
OECD, 2008, OECD Reviews of Innovation Policy: China, OECD Paris.
People’s Daily Online, Over 10 Billion Yuan to be Invested in “211 Project”, 2008, http:// english.people.com.cn/90001/6381319.html [dostęp: 10.08.2012].
Springut, M., Schlaikjer, S., Chen, D., 2011, China’s Program for Science and Technolo- gy Modernization: Implications for American Competitiveness, CENTRA Technolo- gy, Inc., Arlington.
Świtalski, W., 2005, Innowacje i konkurencyjność, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszaw- skiego, Warszawa.
Xue, L., 2006, Universities in China’s National Innovation System, Paper prepared for the UNESCO Forum on Higher Education, Research and Knowledge.
INNOVATION POLICY OF CHINA AND INDIA – A COMPARATIVE ANALYSIS
Summary: This paper is devoted to the analysis of innovation systems in two dynamical- ly developing Asian economies, China and India. The aim of the article is to build a syn- thetic picture of technological advancement and scientific development in these countries.
The focus is placed on the institutional environment which should provide support for the knowledge based economy. The analysis was conducted using data extracted from inter- national databases on competitiveness and innovation as well as source materials regard- ing national innovation systems in these two countries.
