Jednodniowa kuracja piperazyną w masowym leczeniu glistnicy (Ascariasis)

ZBIGNIEW PAWŁOWSKI, ALEKSANDER RYDZEWSKI (Poznań) Katedro Biologii Ogólnej AM.

Poradnia Chorób Pasożytniczych Wojewódzkiej Przychodni Specjalistycznej

[50]

JEDNODNIOWA KURACJA PIPERAZYNĄ W MASOWYM LECZENIU GLISTNICY (ASCARIASIS)

O,lI;HO,lI;HEBHOE IIPYIMEHEHHE IlYIIIEPA3YIHA B MACCOBOM JIE'łEHHYI

ACKAPYl,lI;O3A

ONE-DAY PIPERAZINE CURE IN MASS TREATMENT FOR ASCARIASIS

W leczeniu glistnicy związki pipera,zyny podaje się na ogół przez 5-10 dni. Tak długa kuracja w masowym leczeniu jest niepraktyczna i często

stwarza trudności techniczne, m. in. w kontrolowaniu właściwego i ter- minowego zażywania lekarstwa, a ponad to wymaga dużej ilości pipera- zyny. W związku z tym w kwietniu br. u 60 mieszkańców (w tym 36 dzieci do lat 3) majątku PGR Teresa pow. Jarocin zastosowaliśmy l,eczenie jed- nodniowe. Wodnik piperazyny (Piperazinum hexahydratum) podawano w postaci 60/o roztworu w Aq. Menthae w 3 porcjach (po kolacji i następ­

nego dnia po śniadaniu i obiedzie). Dawki piperazyny zażyte w ciągu

18 godzin wahały się od 61 do 145 mg/kg wagi ciała: 4 osoby otrzymały

mniej niż 75 mg/kg, 30 osób 75-100 mg/kg, 26 osób powyżej 100 mg/kg.

W 3-5 godzin po ostatniej dawce zalecano odpowiednią do wieku ilość

oleju rycynusowego.

Badaniom kontrolnym (metodą Rivasa i dekantacji) w 2-3 tygodniu po kuracji poddało się 39 osób, z których 29 (orient. 74%) nie wykazało obecności pasożytów. Dawki do 75 mg/kg okazały się skuteczne w 2 przy- padkach, 75-100 mg/kg w 15 przypadkach (orient. 71 °/o), ponad 100 mg/kg w 12 przypadkach (orient. 800/o). Br o w n (1955) podaje, że przy jedno- dniowej kuracji dawkami 66-132 mg/kg wyleczył 740/o z 46 przypadków.

Wydaje nam się (w przeciwieństwie do Br o w n a, 1955), że skutecz-

ność kuracji w dużej mierze zależy od intensywności inwazji; i tak, z 18 osób, zarażonych 1, 2 lub 3 glistami, wyleczono 16 (orient. 880/o), z 13 osób z 4-10 glistami - 10 (orient. 770/o), a z 7 osób, u których inwazja była

jeszcze bardzi,ej intensywna (ponad 10 glist) wyleczono zaledwie 3 osoby (orient. 430/o). N~jwiększą ilość glist, bo aż 29 egzemplarzy usun;ięto

u 4-letniego dziecka dawkami piperazyny 117 mg/kg.

Spośród 60 leczonych wydalanie glist na skutek przeprowadzonej ku- racji nastąpiło u 54 (orient. 900/o); glisty zebrano u 45 osób:

Wiadomości Parazytologiczne nr 5 - Supplementum

132 ^Z. PAWŁOWSKI, A. RYDZEWSKI

ilość osób, które ^wydaliły

glisty ^ilość glist wydalonych _ilość glist w dniu

I

I

I

I

I

X X X X X X

I !

I

I 19 1 - 24 71 30%

- - -- - ---- - - - ---·--- - --- --- - - --- ·

II 21 1 - 25 127

I

54%

8 1 - 8

---- -- ^{- - -- -} - ---- ^{~ -- -}---'------ ···· ^I,

III 2 1 i 6

5 _; 1 - 8 25

i

1

I

- - - - - ^{--- --}--- - - -- -1 ---- -

IV 2 2 i 4 _I 7 30· _.-u

1 i 1

- - · ^-- --·

--· - ---1

--1

VI 1

I

^I

20: _,v

1 3 _{. I}

. , ,

_ ____

razem I

I

I I

I-VI 45 I 15 1 236

I

I

I

I

dnia

I

Objawy uboczne w czasie kuracji wystąpiły u 25 osób z 60 leczonych (orient. 420/o); w postaci bólów głowy (14 przyp.), ogólnego osłabienia (9), wymiotów (6), bólów brzucha {5), braku łaknienia (4), zawrotów glo-wy i uczucia odurzenia (3), bezsenności (2), kilkudniowych biegunek (2). Obja- wy uboczne pojawiały się niezależnie od wysokości dawek piperazyny z tym, że u ,osób dorosłych częściej (14 przyp. z 24 leczonych) niż u dzieci (11 przyp. z 36 leczonych), m. in. wymioty wystąpiły wyłącznie u doro-

słych po dawkach piperazyny 71-107 mg/kg.

Z naszego materiału wynika, że jednodniowa kuracja znacznymi daw- kami wodnika piperazyny jest podobnie skuteczna jak kuracja kilkudnio- wa ale przy użyciu mniejszych dawek; jednakże dawki ponad 75 mg/kg

sprowadzają na ogół przykre dla chorych powikłania.