Czy warto inwestować globalnie? - na przykładzie rynku akcji
Bartłomiej Grelewicz
Doradca Inwestycyjny
Piotr Szulc, CFA
Biuro Doradztwa i Funduszy Inwestycyjnych
Citi Handlowy
Czym jest inwestowanie globalne?
2
Inwestowanie globalne, w przeciwieństwie do lokalnego, oznacza lokowanie swoich środków, w podmiotach działających na całym świecie, w ramach różnych jurysdykcji, a także generujących swoje przychody w różnych krajach, innych niż ojczyzna inwestora.
Przykładowy indeks globalnych akcji MSCI All Country World Index (ACWI), obejmuje 50 głównych rynków - 23 rozwinięte oraz 27 rozwijających się (w tym również Polskę).
Na rodzimym rynku, najbardziej popularnym sposobem inwestowania są bezpośrednie zakupy akcji i obligacji, a także zakup jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. W przypadku inwestowania globalnego, paleta dostępnych instrumentów poszerza się o bogatą ofertę ETFów (Exchange Traded Funds), która na GPW jest bardzo ograniczona. Są to notowane na giełdzie fundusze inwestycyjne, których celem jest odzwierciedlenie notowań konkretnego rynku lub jego wycinka, przy braku aktywnego zarządzania oraz niskich opłatach.
MSCI ACWI INDEX
MSCI WORLD INDEX MSCI EMERGING MARKETS INDEX Rynki rozwinięte Rynki wschodzące
Ameryki Europa i Bl.
Wschód
Azja i
Pacyfik Ameryki Europa, Bliski
Wschód i Afryka Azja Kanada Austria Australia Argentyna Arabia Saudyjska Chiny
USA Belgia Hong Kong Brazylia Czechy Filipiny
Dania Japonia Chile Egipt Indie
Finlandia Nowa Zelandia Kolumbia Grecja Indonezja
Francja Singapur Meksyk Katar Korea
Hiszpania Peru Kuwejt Malezja
Holandia Polska Pakistan
Irlandia Rosja Tajlandia
Izrael RPA Tajwan
Niemcy Turcja
Norwegia Węgry
Portugalia ZEA
Szwajcaria Szwecja
Wielka
Brytania
Włochy
Źródło: msci.com
Czym jest inwestowanie globalne?
USA 58%
Japonia 6%
Chiny 5%
Wielka Brytania
4%
Francja 3%
Pozostałe 24%
MSCI ACWI - alokacja geograficzna
Źródło: msci.com Jak duży udział w globalnym rynku akcji stanowią
spółki notowane w Polsce? Odpowiedź może zaskoczyć:
• W przypadku globalnego indeksu MSCI ACWI, udział Polski to mniej niż 0,1%.
• Stawkę pięciu największych pod względem udziału krajów zamyka Francja, skupiająca 3%
alokacji indeksu.
• Zdecydowanie najważniejszym rynkiem są Stany Zjednoczone, z udziałem na poziomie aż 58%. Warto dodać, że spółki notowane w USA, uzyskują większość swoich przychodów poza granicami tego kraju.
• Całkowita kapitalizacja polskich spółek jest porównywalna z rynkiem w Wietnamie i ok. 10 razy mniejsza, niż w Korei Południowej (źródło:
worldbank.org).
Czy można zatem uzasadnić ograniczenie swoich
wyborów inwestycyjnych, jedynie do lokalnego
rynku?
Dlaczego część inwestorów pozostaje przy inwestycjach lokalnych?
4
Jedna z nielicznych przewag, jakie daje inwestowanie lokalne, wynika ze znajomości języka polskiego. Materiały analityczne, opracowania, komentarze rynkowe nt. polskiej giełdy, są w większości publikowane po polsku. Lokalny inwestor ma więc dostęp do szerszego spektrum informacji, niż inwestor zagraniczny, chcący ulokować swoje środki nad Wisłą. Jednak ta przewaga blednie w porównaniu do ogromu materiałów analitycznych, dostępnych nt. największych światowych spółek.
Jakie inne czynniki skłaniają inwestorów do pozostania na lokalnym rynku?
• Znajomość polskich spółek - większość walorów notowana na GPW to znane marki, z których usług korzystają również sami inwestorzy.
• Przyzwyczajenie do poprzednich inwestycji - wielu inwestorów zainteresowało się rynkiem akcji w czasie poprzedniej hossy lub wcześniej. Dostęp do rynków zagranicznych jest natomiast w Polsce stosunkowo nową usługą.
• Brak znajomości rynku globalnego - ogromny wybór spółek i rynków, wiąże się z koniecznością poświęcenia czasu na analizę lub skorzystania z usług doradczych.
• Brak ryzyka kursowego – polskie spółki notowane są w PLN. W przypadku zagranicznych, dla bezpośredniego ich nabycia, konieczne jest posiadanie waluty, co generuje ryzyko kursowe.
• Rozliczenie podatków – posiadanie jedynie polskich aktywów wymaga znajomości polskiego prawa podatkowego.
Dla aktywów zagranicznych, dochodzi kwestia różnic w przepisach, dotyczących np. wypłacanych dywidend.
• Mniejsza minimalna kwota prowizji - w przypadku bezpośredniego zakupu akcji na polskiej giełdzie, minimalna wartość prowizji wynosi często kilka złotych. Na rynkach zagranicznych – zwykle kilkadziesiąt złotych.
• Często bezpłatny dostęp do notowań w czasie rzeczywistym - w przypadku rynków zagranicznych, należy się
liczyć z opłatami.
„Home bias”
„Home bias” to tendencja inwestorów do nadmiernego inwestowania w krajowe aktywa kosztem inwestycji w akcje spółek zagranicznych. Tendencja inwestorów do inwestowania w głównej mierze w krajowe aktywa jest zbadanym zjawiskiem ekonomicznym, które od dziesięcioleci jest analizowane w artykułach czasopism finansowych. Chociaż nie ma wątpliwości co do istnienia tego zachowania, jego skala różni się w poszczególnych krajach i grupach inwestorów.
„Home bias” zostało dokładnie opisane w latach 70 (Black 1974, Michaelides 2003, Stulz 1981), a badania empiryczne (French i Poterba 1991) zaczęły się od analizy rynków w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Japonii. Między innymi Cooper i Kaplanis (1994) oraz Fidora (2007) potwierdzili wzorce uprzedzeń domowych w tych trzech krajach. Dodatkowe badania przeprowadzone w kolejnych latach potwierdziły występowanie tego zjawiska na pozostałych rynkach.
W celu sprawdzenia czy inwestor nie jest przeważony na danym rynku można porównać jego portfel i alokację w poszczególne kraje do tego jaki udział dane rynki stanowią w światowej kapitalizacji. Przykładowo, jeżeli wielkość danego rynku jest równa 20 proc. światowej kapitalizacji, to tyle też w przybliżeniu powinny stanowić krajowe papiery wartościowe w portfelu inwestora.
Dla przeciętnego Amerykanina ten problem nie jest na tyle istotny (duży udział amerykańskiego rynku w światowej
kapitalizacji oraz obecność korporacji o zasięgu globalnym) o tyle już dla inwestora w Polsce będzie to jeden z
kluczowych aspektów, który wpłynie na zachowanie się portfela w długim terminie (kapitalizacja polskiej giełdy
stanowi niewielki ułamek kapitalizacji wszystkich giełd).
Co daje nam inwestowanie globalne?
6 Źródło: Bloomberg
Polska – indeks WIG, USA – indeks SP500 TR, Globalne – indeks MSCI ACWI TR, Europa – indeks MSCI Europe TR, Rynku Wschodzące – indeks MSCI EM TR
50 100 150 200 250 300 350 400 450 500
01.2006 01.2011 01.2016 01.2021
Polska USA Globalne Europa Rynki wschodzące
Skutkiem takiego działania jest z jednej strony to, że w portfelu takiego inwestora zabraknie wielu prężnie działających firm operujących globalnie co przełoży się nie tylko na wypracowaną stopę zwrotu, ale też ryzyko. Przykładowo akcje amerykańskie w okresie ostatnich 15 lat w skład których wchodzi wiele znanych korporacji i spółek technologicznych wypracowały stopę zwrotu trzykrotnie większą niż akcje polskich spółek. Z drugiej strony skupienie się geograficznie na jednym rynku zwiększa ryzyko portfela, ze względu na ryzyko regulacyjne i polityczne.
Osoby rozpoczynające przygodę z inwestowaniem zazwyczaj zaczynają od zakupu akcji w kraju, w którym mieszkają, bardzo często poprzez złożenie zapisu na akcje w IPO (ang.
Initial Public Offering - pierwsza oferta publiczna). Następnie zawierają transakcję na akcjach innych spółek, ale często nie wychodzą geograficznie poza daną giełdę.
Powoduje to, że taki inwestor skazany
jest na ograniczony wybór spółek do
portfela inwestycyjnego, często o
ograniczonym zasięgu prowadzonej
działalności.
Na co uważać przy inwestowaniu globalnym?
Niewłaściwa dywersyfikacja portfela akcyjnego może również doprowadzić do katastrofy inwestycyjnej. Dodając akcje z innych rynków możemy nieświadomie doprowadzić do zwiększenia ryzyka inwestycyjnego co może skutkować poważnymi stratami w długim terminie. Powyższy wykres przedstawia całkowite stopy zwrotu indeksu spółek z polskiej giełdy (WIG), indeksu globalnego (MSCI ACWI) oraz dwóch najsłabszych rynków akcyjnych w okresie ostatnich 15 lat - Grecji (-95%) oraz Irlandii (- 13%). Kluczowy jest zatem właściwy dobór rynków w odpowiednich proporcjach.
Źródło: Bloomberg
0 50 100 150 200 250 300 350
01.2006 01.2011 01.2016 01.2021
WIG Globalne Irlandia Grecja
Co daje nam inwestowanie globalne?
8
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Średnioroczna
stopa zwrotu
EMEA USA Niemcy Japonia USA Japonia Ameryka Łacińska Azja USA USA Azja USA
23,8% 2,1% 29,1% 54,4% 13,7% 12,1% 31,4% 43,3% -4,4% 31,5% 28,9% 14,0%
Azja Wielka Brytania Polska USA Japonia Francja EMEA EMEA Ameryka Łacińska Francja USA Globalne
19,4% -2,1% 26,2% 32,4% 10,3% 11,9% 20,6% 25,2% -6,2% 30,5% 18,4% 10,1%
Polska Globalne EMEA Niemcy Azja Niemcy Wielka Brytania Globalne Francja Globalne Globalne Japonia
18,8% -6,8% 22,5% 25,5% 5,0% 9,6% 19,2% 24,7% -8,1% 27,3% 16,9% 8,8%
Niemcy Francja Azja Globalne Globalne USA USA Ameryka Łacińska Wielka Brytania Niemcy Japonia Azja
16,1% -13,4% 21,2% 23,5% 4,8% 1,4% 12,0% 24,2% -8,8% 25,5% 7,4% 8,0%
Ameryka Łacińska Niemcy Japonia Francja Niemcy Wielka Brytania Polska Polska Globalne Azja Niemcy Niemcy
15,1% -14,7% 20,9% 22,2% 2,7% -1,4% 11,4% 23,2% -8,9% 19,6% 3,5% 7,9%
USA Japonia Francja Wielka Brytania Francja Globalne Francja Japonia Polska Japonia Polska Francja
15,1% -17,0% 20,4% 18,7% 2,5% -1,8% 8,8% 22,2% -9,5% 18,1% -1,4% 6,7%
Globalne Azja Globalne Polska Wielka Brytania Azja Globalne USA Azja Ameryka Łacińska Francja Wielka Brytania
13,3% -17,1% 16,8% 8,1% 0,7% -9,5% 8,5% 21,8% -15,2% 17,8% -5,0% 5,5%
Wielka Brytania Ameryka Łacińska USA Azja Polska Polska Niemcy Niemcy EMEA Wielka Brytania EMEA Polska
12,7% -19,1% 16,0% 2,3% 0,3% -9,6% 6,9% 12,5% -15,5% 17,2% -6,6% 3,3%
Japonia EMEA Wielka Brytania EMEA Ameryka Łacińska EMEA Azja Francja Japonia EMEA Wielka Brytania EMEA
1,0% -20,2% 10,0% -4,6% -12,1% -19,7% 6,5% 12,5% -16,0% 16,2% -11,4% 0,8%
Francja Polska Ameryka Łacińska Ameryka Łacińska EMEA Ameryka Łacińska Japonia Wielka Brytania Niemcy Polska Ameryka Łacińska Ameryka Łacińska
0,6% -20,8% 8,8% -13,2% -14,8% -30,9% 0,3% 12,0% -18,3% 0,2% -13,6% -1,7%
Źródło: Bloomberg, całkowite stopy zwrotu – uwzględniają dochody z dywidend
USA - indeks SP500, Globalne - indeks MSCI ACWI, Japonia - indeks Topix, Azja- indeks MSCI EM ASIA, Niemcy - indeks DAX, Francja - indeks CAC40, Wielka Brytania - indeks FTSE100, Polska -indeks WIG, EMEA (Europa, Bliski Wschód i Afryka - indeks MSCI EM EMEA, Ameryka Łacińska - indeks MSCI EM Latam
Roczne stopy zwrotu z indeksów rynków akcyjnych
Bardzo ważna w budowie odpowiedniego portfela inwestycyjnego o najlepszym stosunku zysku do ryzyka jest szeroka dywersyfikacja globalna. Powyższa tabela
obrazuje roczne stopy zwrotu z poszczególnych krajów. Żaden rynek nie znajdował się w ciągu ostatnich 11 lat na podium dłużej niż trzy lata z rzędu. Praktycznie
niemożliwe jest również skuteczne wybieranie najlepszego rynku. Jak widzimy lider zmienia się z roku na rok. Tworząc zdywersyfikowany portfel globalny skupiający
się na akcjach rynków rozwiniętych z odpowiednią alokacją na rynki wschodzące inwestor zmniejszy ryzyko błędów (w przeszłości takim błędem były spółki z Ameryki
Łacińskiej), ale również skorzysta ze wzrostów rynków przynoszących najwyższe stopy zwrotu (historycznie dla wybranych indeksów w badanym okresie były to spółki
amerykańskie).
40 80 160 320
01.2000 01.2005 01.2010 01.2015 01.2020
Polska Globalne
Ryzyko inwestycji – obsunięcia kapitału
Skupiając się na jednym rynku, zwiększamy tym samym ryzyko portfela inwestycyjnego. W przypadku pojawienia się bessy na rynkach, na podstawie historii możemy zauważyć, że nie każdy rynek spada tak samo mocno i nie każdy rynek odrabia straty w tym samym tempie. Przykładowo na wykresie możemy zobaczyć indeks obrazujący zdywersyfikowany geograficznie portfel MSCI ACWI, który nie tylko odnotowywał niższe obsunięcia kapitału niż indeks szerokiego rynku WIG, prezentujący zachowanie spółek w z warszawskiej giełdy, ale również w krótszym czasie odrobił straty. Indeks skupiający akcje z polskiej giełdy nadal nie odrobił strat powstałych podczas kryzysu finansowego z lat 2007-2008 i nie jest to jedyny rynek na świecie pod tym względem.
Globalne -50%
Globalne -58%
Globalne -34%
Polska -48%
Polska -70%
Polska -50%
Źródło: Bloomberg
Ryzyko walutowe – jak nim zarządzać?
10
Na stopę zwrotu z inwestycji w obcej walucie, składają się dwa elementy: stopa zwrotu z samej waluty oraz stopa zwrotu z wybranego waloru, wyrażona w walucie jego notowań (np. USD dla amerykańskich spółek). Zależność można przedstawić wzorem:
𝑺𝒕. 𝒛𝒘𝒓𝒐𝒕𝒖 𝒛 𝒊𝒏𝒘. 𝒛𝒂𝒈𝒓𝒂𝒏𝒊𝒄𝒛𝒏𝒆𝒋 = 𝟏 + 𝒔𝒕. 𝒛𝒘𝒓𝒐𝒕𝒖 𝒛 𝒘𝒂𝒍𝒖𝒕𝒚 𝒐𝒃𝒄𝒆𝒋 𝒘𝒛𝒈𝒍. 𝑷𝑳𝑵 × 𝟏 + 𝒔𝒕. 𝒛𝒘𝒓𝒐𝒕𝒖 𝒛 𝒊𝒏𝒔𝒕𝒓𝒖𝒎𝒆𝒏𝒕𝒖 − 𝟏 Możliwa jest zatem m.in. sytuacja, w której obca waluta straciła więcej, niż zyskał sam instrument, co finalnie doprowadzi do straty z inwestycji, a także sytuacja odwrotna, w której zyski zostaną zwielokrotnione aprecjacją waluty.
Ryzyko walutowe można zatem wykorzystać na swoją korzyść, ale można je także znacząco zniwelować, za pomocą odpowiednich instrumentów:
• W przypadku zagranicznych funduszy inwestycyjnych, oprócz jednostek denominowanych w walutach obcych, część funduszy oferuje również jednostki PLN-hedged, czyli denominowane w złotówce, z wbudowanym zabezpieczeniem kursowym między PLN a walutą bazową funduszu.
• W przypadku bezpośrednich zakupów akcji lub obligacji, możliwe jest samodzielne zabezpieczenie portfela przed wahaniami walut, dzięki wykorzystaniu standardowych instrumentów pochodnych (np. kontraktów futures), wymaga to jednak bardziej specjalistycznej wiedzy.
Im dłuższy horyzont inwestycyjny, tym większe prawdopodobieństwo, że ryzyko wahań kursów walutowych zostanie
zniwelowane, co oznacza, że istnieje mniejsza potrzeba zabezpieczania ryzyka walutowego. W szczególności waluty rynków
rozwiniętych historycznie miały tendencję do oscylowania wokół długoterminowych średnich.
Podsumowanie
• Polski rynek stanowi bardzo niewielki odsetek globalnej kapitalizacji, zawężanie się tylko do niego, skutkuje pominięciem 99,9% aktywów.
• Pozostanie przy inwestycjach lokalnych ma pewne zalety, m.in. brak ryzyka kursowego, niskie minimalne kwoty prowizji czy zwykle lepsza znajomość polskich spółek.
• „Home bias”, czyli nieracjonalne faworyzowanie lokalnego rynku w swoich inwestycjach, jest zjawiskiem powszechnym, co nie znaczy, że korzystnym dla stanu portfela.
• Po silnych wzrostach w latach 2005-2006, polska giełda od kilkunastu lat zachowuje się wyraźnie gorzej, w porównaniu do głównych rynków takich jak USA, Europa czy rynki wschodzące.
• Czy zatem warto szukać innego "faworyta" i koncentrować dużą część kapitału np. w rynkach mocno przecenionych, bez odpowiedniej dywersyfikacji? Przykład Grecji i Irlandii pokazuje, że postawienie na niewłaściwego konia, może wiele kosztować (oba rynki do dziś znajdują się znacznie poniżej poziomów z 2008 r.).
• Jednocześnie liderzy stawki zmieniają się w czasie. W ciągu ostatnich 11 lat, tylko raz zdarzyło się, żeby rynek danego kraju, przyniósł inwestorom najwyższą stopę zwrotu dwa lata z rzędu (USA). Zdywersyfikowany portfel globalny, pozwolił natomiast w tym samym 11-letnim okresie, na uzyskanie drugiej najlepszej stopy zwrotu.
• Inwestowanie globalne wiąże się również z ograniczeniem ryzyka. Historyczne obsunięcia kapitału są niższe, niż w przypadku portfeli skoncentrowanych na polskim rynku.
• Warto pamiętać o ryzyku kursowym - w przypadku funduszy inwestycyjnych, można je znacząco ograniczyć poprzez wybór
jednostek PLN-hedged.
Informacja dodatkowa (1)
12
Niniejszymateriał został przygotowany przez pracowników Banku Handlowego w Warszawie S.A.
Niniejszy materiał został wydany jedynie w celach informacyjnych i nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego ani zachęty do składania zleceń, dokonywania transakcji kupna lub sprzedaży papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych.
Materiał nie stanowi analizy inwestycyjnej, analizy finansowej ani innej rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Nie stanowi również rekomendacji w zakresie produktów inwestycyjnych, „informacji rekomendującej lub sugerującej strategię inwestycyjną”, ani „rekomendacji inwestycyjnej” w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku.
Niniejszy materiał nie stanowi „badania inwestycyjnego” lub „publikacji handlowej” w rozumieniu art. 36 Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy.
Fakty przedstawione w niniejszym materiale pochodzą i bazują na źródłach uznawanych powszechnie za wiarygodne. Bank dołożył wszelkich starań by opracowanie zostało sporządzone z rzetelnością, kompletnością oraz starannością. W związku z przyjętymi zasadami sporządzania powyższego materiału, informacje w nim zawarte podawane są w formie przetworzonej oraz uproszczonej przez Bank, dlatego też mogą mieć charakter niepełny oraz skondensowany w stosunku do materiałów źródłowych. W przypadku, gdy informacje prezentowane stanowią wyciągi lub podsumowania innych materiałów publikowanych przez Bank sugerujemy zapoznaniesię z takimi materiałami w całości.
Wszystkie hipotezy oraz wnioskiwyrażone w niniejszym materiale są wyrazem oceny Banku i ważne są w dniu ich publikacji i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Informacje podane w materiałach Banku nie uwzględniają polityki inwestycyjnej, pozycji finansowej ani potrzeb specyficznego odbiorcy, dlatego też mogą nie odpowiadać, w kontekście podejmowanych decyzji inwestycyjnych, wszystkim inwestorom korzystającym z materiałów Banku. Materiały Banku nie powinny stanowić jedynego źródła podjęcia decyzji inwestycyjnej przez Klienta. Klient ponosi odpowiedzialność za wyniki decyzji inwestycyjnych podjętych w oparciu o informacje zawarte w niniejszym materiale.
Produkty inwestycyjne oraz produkty ubezpieczeniowe z elementem inwestycyjnym nie są depozytem, zobowiązaniem ani nie są gwarantowane przez Bank, ani żaden z podmiotów zależnych od lub powiązanych z Citigroup, z wyłączeniem produktów inwestycyjnych, których emitentem lub gwarantem jest Bank albo podmiot zależny od i powiązany z Citigroup.
W przypadkuproduktów inwestycyjnych ochrona kapitału i/lub gwarancja odsetek, jeśli dotyczy, są zobowiązaniem emitenta produktu inwestycyjnego.
Znajdujące się w ofercie Banku produkty inwestycyjne oraz produkty ubezpieczeniowe z elementem inwestycyjnym nie są gwarantowane przez Skarb Państwa, Bankowy Fundusz Gwarancyjny (za wyjątkiem należności z bankowych papierów wartościowych oraz inwestycji dwuwalutowej objętych obowiązkowym systemem gwarantowania środków pieniężnych stosownie do treści Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowaniadepozytów oraz przymusowej restrukturyzacji z dnia 10 czerwca 2016 r.), ani jakiekolwiek inne instytucje rządowe.
Wierzytelności z umowy ubezpieczenia są zabezpieczone przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w zakresie określonym przez ustawę o Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym. Oznacza to, że gdy Ubezpieczyciel stanie się niewypłacalny w przypadkach określonych przez ww. ustawę, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny zaspokoi w części roszczenia osób uprawnionych z umów ubezpieczenia nażycie, w wysokości 50% wierzytelności, do kwoty nie większej niż równowartość 30 000 EUR w złotych.
Informacja dodatkowa (2)
Produkty inwestycyjne oraz produkty ubezpieczeniowe z elementem inwestycyjnym są obarczone ryzykiem inwestycyjnym włącznie z możliwością utraty zainwestowanego kapitału. Klient podejmując decyzję o zakupie lub sprzedaży produktu inwestycyjnego powinien wziąć pod uwagę występowanie ryzyka, które wiąże się z podjęciem decyzji inwestycyjnej, a w szczególności możliwość zmiany ceny instrumentów finansowych będących przedmiotem tej decyzji wbrew oczekiwaniom Klienta i w związku z tym nieuzyskania założonych przez Klienta zysków.
Dotychczasowe wynikiproduktów inwestycyjnych, portfeli inwestycyjnych, indeksów giełdowych, kursów walutowych oraz ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, od których zależy rentowność inwestycji, niestanowią gwarancji przyszłych zysków.
Informacje prezentowaneodnoszące się do przeszłych notowań lub wyników związanych z inwestowaniem w dany instrument finansowy lub indeks finansowy nie stanowią gwarancji, że notowania lub wyniki związane z inwestowaniem w ten instrument lub indeks będą kształtowały się w przyszłości w taki sam lub nawet podobny sposób. Wyniki inwestycyjne osiągnięte przez Klienta w przeszłości z wykorzystaniemmateriałów przygotowywanych przez Bank nie mogą stanowić gwarancji ani podstawy twierdzenia, że zostaną powtórzone w przyszłości.
Prezentowane hipotezy, ilustracje,przykłady użyte w niniejszym materiale opierają się na przyjęciu pewnych hipotetycznych założeń, w szczególności, co do przyszłych wydarzeń oraz warunków rynkowych.
Wzwiązku z tym, że przyjęte hipotetyczne założenia mogą się nie spełnić, rzeczywiste notowania oraz wyniki związane z inwestowaniem w prezentowane instrumenty, indeksy lub wskaźniki finansowe mogą wsposób istotny odbiegać od ich prezentowanych wartości. Zamieszczone w prezentacji ilustracje, przykłady, kursy i wskaźniki mają charakter poglądowy.
Informacje zawarte w materialemogą być wykorzystywane wyłącznie dla własnych potrzeb i nie mogą być kopiowane w jakiejkolwiek formie ani przekazywane osobom trzecim.
Materiał ani informacje zawarte w materiale nie mogą być rozpowszechniane w żadnej innej jurysdykcji, w której takie rozpowszechnianie byłoby sprzeczne z prawem.
Bank zaświadcza, że informacje przedstawione w niniejszym materiale odzwierciedlają jego własne twierdzenia, oraz że nie otrzymał za nie, bezpośrednio lub pośrednio, żadnego wynagrodzenia od emitentów.
Nadzór nad działalnością Banku sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.
Bank Handlowy w Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Senatorska 16, 00-923 Warszawa, zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy dla m.st.
Warszawy w Warszawie, XIIWydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod nr KRS 000 000 1538; NIP 526-030-02-91; wysokość kapitału zakładowego wynosi 522 638 400 złotych, kapitał został wpełni opłacony.
Znaki Citi oraz Citi Handlowystanowią zarejestrowane znaki towarowe Citigroup Inc., używane na podstawie licencji. Spółce Citigroup Inc. oraz jej spółkom zależnym przysługują również prawa do niektórych innychznaków towarowych tu użytych.
