Powiatowy program promocji zatrudnienia oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy na lata

(1)

Załącznik do Uchwały Nr XXV/178/2016 Rady Powiatu Białostockiego z dnia 25 maja 2016 r.

Powiatowy program promocji zatrudnienia oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy

na lata 2016 – 2020

(2)

Spis treści

Wstęp...3

I. ANALIZA RYNKU PRACY...5

1. Informacje ogólne – położenie geograficzne, zasięg działania Urzędu...5

2. Sytuacja demograficzna...7

3. Pracujący...10

4. Podmioty gospodarki narodowej...11

5. Zarejestrowane osoby bezrobotne...15

6. Oferty pracy...21

7. Zawody deficytowe i nadwyżkowe...23

8. Inwestycje...28

9. Analiza SWOT lokalnego rynku pracy...31

II. PRIORYTETY I CELE SZCZEGÓŁOWE...32

PRIORYTET 1...33

PRIORYTET 2...38

PRIORYTET 3...39

PRIORYTET 4...40

III. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA...42

IV. REALIZACJA I MONITORING PROGRAMU...42

(3)

Wstęp

„Powiatowy program promocji zatrudnienia oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy na lata 2016 – 2020”, jest w ogólnym zarysie, kontynuacją poprzedniego Programu z lat 2009 – 2015. Jego rola i zakres bezpośrednio wynikają z zadań, jakie zostały wyznaczone samorządowi powiatu w zakresie polityki rynku pracy - ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz.

149 z późn. zm.). Zawarte w poprzednim Programie założenia, stawiane diagnozy problemów na rynku pracy oraz zakładane sposoby ich rozwiazywania, są w naszej opinii w znacznej mierze nadal aktualne. Jednakże nowy Program uwzględnia również obecne uwarunkowania rynku pracy oraz możliwości w funkcjonowaniu publicznych służb zatrudnienia.

Bezrobocie jest jednym z najważniejszych problemów społecznych państw a jego skutki wywołują ubożenie, niekiedy marginalizację niektórych grup a w konsekwencji utrwalają negatywne postawy i zachowania wśród społeczności. Dlatego też, tak istotne jest dalsze stosowanie sprawdzonych wzorców i rozwiązań oraz wdrażanie nowych metod, skutecznej walki z tym zjawiskiem. Jednakże biorąc pod uwagę istniejącą skalę trudności w zwalczaniu tego problemu oraz ogólną złożoność tematyki z nim związanej, niezbędnym wydaje się być zaangażowanie - poprzez wzajemną wymianę doświadczeń oraz zintensyfikowanie wspólnych działań - podmiotów tworzących razem rynek pracy.

Tak kształtowana współpraca mogłaby przynieść wymierne efekty w postaci zwiększenia efektywności podejmowanych działań na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy.

W tym kontekście z pewnością celowe jest, aby działania te nie były działaniami chaotycznymi, rozproszonymi a były ogniskowane na wspólnie dostrzeganych i podobnie definiowanych przyczynach i skutkach występujących problemów a także uwzględniały specyfikę lokalnego rynku pracy.

Dlatego też, przygotowany przez nas Program, uwzględnia i jest zbieżny z celami i priorytetami zawartymi w innych strategicznych dokumentach – wspólnotowych, krajowych, jaki i regionalnych, takimi jak:

— Strategia Unii Europejskiej „Europa 2020”,

— Strategia Rozwoju Kraju 2020,

— Krajowy plan działań na rzecz zatrudnienia na lata 2015 – 2017,

— Strategią Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020 r.,

— Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Białostockiego na lata 2011 – 2020,

— Miejską Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych Białegostoku na lata 2011 – 2020.

Zmieniająca się sytuacja na lokalnym rynku pracy, w szczególności kierunki i tempo tych zmian, aktualny poziom i struktura bezrobocia, jak również nowe narzędzia służące walce z tym zjawiskiem oraz aktualne możliwości działania urzędów pracy, powodują konieczność weryfikacji i aktualizacji celów i priorytetów zakreślonych w Programie z lat poprzednich. Aktualny „Program promocji zatrudnienia oraz aktywizacji lokalnego

(4)

funkcjonują urzędy pracy, specyfikę lokalnego rynku pracy, jak również dostępność środków finansowych przewidzianych na aktywizację zawodową. Ponadto uwzględnione w nim zostały także diagnozy, wnioski oraz wytyczne, zawarte we wspomnianych powyżej dokumentach, a odnoszących się w swej treści do tematyki rynku pracy.

Przeprowadzona analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy, jego słabych i mocnych stron, identyfikacja źródeł głównych problemów i trudności w aktywizacji osób bezrobotnych oraz uwzględnienie własnego potencjału, ram i możliwości funkcjonowania, wskazuje kierunki oraz priorytety działań naszego Urzędu na rzecz rozwoju lokalnego rynku pracy na kolejne lata. Program skupia się na diagnozie bezrobocia na terenie funkcjonowania Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku oraz zawiera określony katalog propozycji działań, mających za cel ograniczania skali tego zjawiska i neutralizowanie jego skutków.

Aktualnie, mimo polepszającej się sytuacji gospodarczej i postępującym spadkiem stopy bezrobocia, aktywność zawodowa wśród niektórych grup osób bezrobotnych nadal pozostaje na dość niskim poziomie. Ten niekorzystny trend, dostrzegalny jest w szczególności w przypadku osób młodych do 30 roku życia, w większości nie dysponujących jeszcze doświadczeniem zawodowym oraz osób po 50 roku życia, które niejednokrotnie, mając zdezaktualizowane uprawnienia zawodowe i umiejętności, mają problemy z dostosowaniem się do obecnych wymogów rynku pracy. Podobnie w trudnej sytuacji znajdują się osoby długotrwale bezrobotne i zagrożone wykluczeniem społecznym ze względu na długi okres pozostawania poza rynkiem pracy a także osoby niepełnosprawne oraz rodzice powracający na rynek pracy i osoby sprawujące opiekę nad osobą zależną. Dlatego też celowym jest położenie szczególnego nacisku na działania na rzecz wskazanych powyżej grup, poprzez aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu z wykorzystaniem środków Funduszu Pracy, PFRON oraz EFS. Ponadto nie ulega wątpliwości, że polepszenie sytuacji na rynku pracy

zależne jest także

od stopnia przedsiębiorczości społeczeństwa. Dlatego też, szczególnego znaczenia w zakresie działań urzędów pracy, nabiera promocja oraz wspieranie postaw przedsiębiorczych wśród osób bezrobotnych z wykorzystaniem odpowiednich usług i instrumentów rynku pracy. Poza tym, w naszej opinii bardzo istotne dla stymulowania i utrwalania pozytywnych postaw na rynku pracy jest zaangażowanie i współpraca, podmiotów na nim funkcjonujących. W tym także kontekście wskazane jest aby powiatowe urzędy pracy były postrzegane jako realni partnerzy, otwarci na współpracę i profesjonalnie realizujące swe ustawowe zadania.

W związku z tym niezbędne jest podejmowanie szeregu działań, mających na celu zwiększenie efektywności i jakości świadczonych usług. Biorąc pod uwagę powyższe, postanowiliśmy określić i przyjąć do realizacji w Programie na lata: 2016 – 2020 cztery priorytety:

— zwiększenie aktywności zawodowej osób bezrobotnych,

— promocja przedsiębiorczości i wspieranie samozatrudnienia,

— rozwój partnerstwa i dialogu społecznego na rzecz rozwoju rynku pracy,

— doskonalenie usług Urzędu.

(5)

I. ANALIZA RYNKU PRACY

1. Informacje ogólne – położenie geograficzne, zasięg działania Urzędu

Powiatowy Urząd Pracy w Białymstoku, działa na terenie dwóch powiatów:

 ziemskiego - powiat Białostocki, zamieszkały przez 145 486 osób,

 grodzkiego - miasto Białystok z liczbą mieszkańców 295 624.

W skład powiatu ziemskiego wchodzi 15 gmin, z których 11 - Choroszcz, Czarna Białostocka, Dobrzyniewo Kościelne, Juchnowiec Kościelny, Gródek, Michałowo, Supraśl, Tykocin, Wasilków, Zabłudów, Zawady obsługiwanych jest przez Urząd w Białymstoku, a pozostałe 4 - Łapy, Suraż, Poświętne, Turośń Kościelna przez Filię Urzędu w Łapach.

Podkreślić należy, że znaczna część mieszkańców powiatu, zatrudniona jest w rolnictwie, głównie w gospodarstwach rodzinnych, których liczba na koniec 2010 r. wynosiła 13 386 (dane z ostatniego Powszechnego Spisu Rolnego – Urząd Statystyczny w Białymstoku).

Dominującymi sektorami gospodarki są: handel i naprawy, budownictwo, przetwórstwo przemysłowe, transport i gospodarka magazynowa. Większość firm są to niewielkie podmioty o lokalnym zasięgu działania, ale funkcjonują tu również, choć w nieznacznej liczbie, przedsiębiorstwa o ogólnopolskiej i szerszej skali działania. Ponadto na terenie Czarnej Białostockiej w miejscu zlikwidowanej Fabryki Maszyn Rolniczych „Biafamar”, funkcjonuje Podlaski Park Przemysłowy. Inną inwestycją na terenie Powiatu, mającą za cel pobudzenie lokalnej gospodarki jest Podstrefa Łapy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

(6)

Białystok jest największym miastem w regionie i stolicą województwa podlaskiego, to tu zlokalizowana jest większość dużych przedsiębiorstw. Funkcjonuje tu około 34 000 podmiotów gospodarczych, ze zdecydowaną przewagą sektora prywatnego. Wiodącymi branżami gospodarki są: handel i naprawy, budownictwo, przetwórstwo przemysłowe, transport, gospodarka magazynowa, produkcja wyrobów spirytusowych, przemysł tekstylny oraz działalność usługowa. Ponadto na terenie miasta działa Białostocka Podstrefa Specjalnej Suwalskiej Strefy Ekonomicznej. Oferowane na jej terenie grunty, wyposażone są w pełną infrastrukturę techniczną. Poza tym powstał tu również Białostocki Park Naukowo – Technologiczny, którego celem jest m.in. zwiększenia atrakcyjności Białegostoku dla pozyskania inwestycji opartych na nowoczesnych technologiach.

(7)

2. Sytuacja demograficzna

Wykres nr 1. Ludność wg płci i miejsca zamieszkania (stan na 30.06.2015 r.*)

0 50,000 100,000 150,000 200,000 250,000 300,000 350,000 400,000 450,000

441,110

295,624

145,486

90,285 230,654

156,887

73,767

45,248

ogółem kobiety

* w Urzędzie Statystycznym dostępne dane na dzień 30.06.2015 r.

Na dzień 30.06.2015 r. teren działania Urzędu zamieszkiwało 441 110 osób, z czego 295 624 (67 %) stanowili mieszkańcy Białegostoku, zaś 145 486 (33 %) mieszkańcy powiatu ziemskiego. Kobiety w ilości 230 654 stanowiły 52 % ludności. Na wsi zamieszkiwało 90 285 osób, tj. 20,5 % ogółu.

(8)

Wykres nr 2. Ludność wg miejsca zamieszkania (lata 2013 – 2015*)

2013 2014 2015

0 50,000 100,000 150,000 200,000 250,000 300,000 350,000 400,000

450,000 440,260 440,689 441,110

295,282 295,459 295,624

144,978 145,230 145,486

89,636 90,015 90,285

ogółem

miasto Białystok powiat ziemski mieszkańcy wsi

Od 2013 r. obserwujemy niewielki wzrost liczby mieszkańców. Notowany wzrost dotyczy zarówno mieszkańców powiatu ziemskiego, jak i Białegostoku. Na terenie działania tut. Urzędu liczba ludności w 2015 r. wzrosła o 850 w porównaniu do 2013 r., co stanowi wzrost o 0,2%. W Białymstoku liczba mieszkańców wzrosła o 342 osoby (0,12%), natomiast w powiecie białostockim o 508 osób (0,35%). Warto jednak zauważyć, że od 2013 r.

stopniowo zmniejsza się liczba mieszkańców miast na terenie powiatu ziemskiego. Od 2013 r.

zmniejszyła się o 141 osób (0,25%).

(9)

Wykres nr 3. Ludność miasta Białystok wg grup wiekowych w latach 2013 - 2015*

2013 2014 2015

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

49,817

50,016

49,931

191,930 190,212 189,569

53,535 55,231 56,124

wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny

Wykres nr 4. Ludność powiatu ziemskiego wg grup wiekowych w latach 2013 - 2015*

2013 2014 2015

0 10,000 20,000 30,000 40,000 50,000 60,000 70,000 80,000 90,000 100,000

26,580 26,267 26,233

92,632 92,654 92,599

25,766 26,309 26,654

wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny

Dane z obu powyższych wykresów, wskazują zarysowującą się na lokalnym rynku pracy tendencję starzenia się społeczeństwa. W 2015 r. w porównaniu do 2013, ludność w wieku przedprodukcyjnym w mieście Białystok wzrosła o 114 osób (0,23%), w powiecie białostockim natomiast spadła o 347 osób (1,3%). Ludność w wieku produkcyjnym

(10)

w powiecie grodzkim spadła o 2 361 osób (1,23%), a w powiecie ziemskim utrzymała się na podobnym poziomie (spadek o 33 osoby, czyli 0,04%). Znacznie większe różnice możemy zaobserwować w grupie osób w wieku poprodukcyjnym. W mieście Białystok liczba osób wzrosła o 2 589 (4,84%), natomiast w powiecie Białostockim o 888 (3,45%).

3. Pracujący

Wykres nr 5. Pracujący wg miejsca zamieszkania w latach 2013-2014*

2013 2014

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000

99,498 100,257

81,939 81,589

17,559 18,668

9,479 10,243

ogółem

miasto Białystok powiat ziemski mieszkańcy wsi

* w Urzędzie Statystycznym brak danych za 2015 r.

Efektem obserwowanego w ostatnich latach wzrostu gospodarczego było zwiększenie liczby osób pracujących. W 2014 roku na terenie działania tut. Urzędu wskaźnik ten zwiększył się o 759 osób, czyli o 0,76% w odniesieniu do 2013 r., przy czym:

 w powiecie grodzkim zmniejszył się o 350 osób (0,43%),

 w powiecie ziemskim zwiększył się o 1 109 osób (6,31%).

Warto zauważyć, że odsetek pracujących w stosunku do liczby osób w wieku produkcyjnym również wzrasta: w 2014 r. wynosił 42,9% w mieście Białystok (wzrost o 0,2%) i 20,15%

w powiecie białostockim (wzrost o 1,2%).

(11)

Wykres nr 6. Pracujący wg miejsca zamieszkania i płci w 2014 r.*

ogółem miasto Białystok powiat ziemski mieszkańcy wsi 0

20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000

100,257

81,589

18,668

10,243 54,025

45,689

8,336

3,685

Ogółem Kobiety

W końcu 2014 r. na terenie działania tut. Urzędu pracowało ogółem 100 257 osób, z czego 81 589 (81,4 %) stanowili mieszkańcy Białegostoku, zaś 18 668 (18,6 %) mieszkańcy powiatu ziemskiego. Ponad połowę pracujących stanowiły kobiety (53,9%). Warto zwrócić uwagę, iż poziom zatrudnienia kobiet w Białymstoku (56 %) był znacznie wyższy aniżeli na terenach wiejskich (36 %).

4. Podmioty gospodarki narodowej

Wykres nr 5. Podmioty gospodarki narodowej w latach 2013-2015

(12)

2013 2014 2015 0

5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 40,000 45,000 50,000

44,741 45,858 46,776

33,085 33,735 34,407

11,656 12,123 12,369

ogółem

miasto Białystok powiat białostocki

Tabela nr 1. Podmioty gospodarki narodowej wg sektorów własności oraz powiatów i gmin (lata 2013 - 2015)

wyszczególnienie

2013 2014 2015

ogółem sektor

publ. pryw. publ. pryw. publ. pryw.

Miasto Białystok 33 085 552 32 533 33 720 532 33 188 34 118 526 33 592 Powiat ziemski 11 656 268 11 388 12 119 259 11 860 12 314 260 12 054

Choroszcz 1 237 18 1 219 1 284 15 1 269 1 295 15 1 280

Czarna

Białostocka 778 22 756 791 22 769 831 22 809

Łapy 1 680 42 1 638 1 680 39 1 641 1 680 39 1 641

Supraśl 1 585 32 1 553 1 656 28 1 628 1 675 28 1 647

Suraż 143 8 135 152 8 144 150 8 142

Tykocin 292 18 274 301 18 283 307 18 289

Wasilków 1 509 15 1 494 1 582 15 1 567 1 636 15 1 621

Zabłudów 588 16 572 618 16 602 644 16 628

Dobrzyniewo Duże 767 18 749 830 18 812 854 18 836

Gródek 358 14 344 353 14 339 353 14 339

Juchnowiec

Kościelny 1 530 17 1 513 1 622 17 1 605 1 648 18 1 630

Michałowo 387 20 367 409 20 389 399 20 379

Poświętne 183 7 176 189 7 182 175 7 168

Turośń Kościelna 500 9 491 535 10 525 548 10 538

Zawady 119 12 107 117 12 105 120 12 108

Ogółem 44 741 820 43 921 45 839* 791 45 048 46 432* 786 45 646

(13)

* Całkowita liczba podmiotów w 2014 r. wyniosła 45 858, jednak wg danych GUS 19 podmiotów posiadało niezdefiniowaną formę własności

** Całkowita liczba podmiotów w 2015 r. wyniosła 45 858, jednak wg danych GUS 19 podmiotów posiadało niezdefiniowaną formę własności

Wg stanu na dzień 31.12.2015 r. zdecydowana większość firm zlokalizowanych na terenie działania Urzędu – 45 646 (97,6%) funkcjonowała w sektorze prywatnym.

Podmioty gospodarcze sektora publicznego w liczbie 786 stanowiły 1,7% ogółu. W systemie REGON zarejestrowane były również 344 podmioty o nieokreślonym sektorze własności.

Na terenie powiatu obserwuje się duże zróżnicowanie liczby podmiotów gospodarczych. Najwięcej jednostek zarejestrowanych było w gminie: Łapy (1 680) oraz zlokalizowanych w bliskim sąsiedztwie Białegostoku gminach: Supraśl (1 675), Juchnowiec Kościelny (1 648), Wasilków (1 636).

Tabela nr 2. Podmioty gospodarki narodowej wg sekcji w latach 2013 - 2015

wyszczególnienie

ogółem miasto Białystok powiat ziemski

lata lata lata

2013 2014 2015 2013 2014 2015 2013 2014 2015

rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo

669 549 546 233 185 183 436 364 363

przetwórstwo

przemysłowe 3 368 3 416 3 475 2 201 2 209 2 242 1 167 1 207 1 233 budownictwo 5 143 5 272 5 391 3 443 3 487 3 564 1 700 1 785 1 827 handel i naprawy 12 066 12 266 12 202 8 874 8 970 8 933 3 192 3 296 3 269 zakwaterowanie i

usługi

gastronomiczne

876 941 987 635 670 697 241 271 290

transport, gospodarka magazynowa

3 361 3 399 3 441 2 540 2 537 2 549 821 862 892

działalność finansowa i ubezpieczeniowa

1 610 1 580 1 541 1 285 1 263 1 242 325 317 299

obsługa

nieruchomości 1 506 1 579 1 675 1 255 1 309 1 388 251 270 287

edukacja 1 494 1 533 1 543 1 176 1 213 1 214 318 320 329

opieka zdrowotna i

pomoc społeczna 3 367 3 495 3 622 2 761 2 853 2 951 606 642 671

pozostała działalność usługowa

3 347 3 525 3 504 2 475 2 581 2 571 872 944 933

(14)

Analizując strukturę podmiotów gospodarczych w latach 2013-2015 stwierdzić należy, iż działalność koncentrowała się i nadal koncentruje przede wszystkim w obrębie sześciu sekcji gospodarki:

 handel i naprawy – (2013 r. – 27%, 2014 – 26,7%, 2015 – 26%),

 obsługa nieruchomości – (2013 r. – 3,4%, 2014 – 3,4%, 2015 – 3,6%),

 budownictwo – (2013 r. – 11,5%, 2014 – 11,5%, 2015 – 11,5%),

 transport, gospodarka magazynowa – (2013 r. – 7,5%, 2014 – 7,4%, 2015 – 7,4%),

 pozostała działalność usługowa – (2013 r. – 7,5%, 2014 – 7,7%, 2015 – 7,5%),

 przetwórstwo przemysłowe – (2013 r. – 7,5%, 2014 – 7,4%, 2015 – 7,4%).

Wykres nr 8. Podmioty gospodarki narodowej wg wielkości zatrudnienia w 2015 r.

45,038 1,347 391

1-9 osób 10-49 osób 50 osób i powyżej

(15)

33,126

963 318 1-9 osób

10-49 osób 50 osób i

powyżej 11912

384 73 1-9 osób

10-49 osób 50 osób i powyżej

W 2015 r. na terenie działania tut. Urzędu dominowały mikro przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników (96,3 % ogółu), 2,9 % podmiotów zatrudniało od 10 do 49 pracowników, zaledwie 0,8 % podmiotów gospodarczych powyżej 50 osób.

Zauważyć należy, iż powyższa tendencja utrzymuje się już od lat na lokalnym rynku pracy co jest aspektem pozytywnym, gdyż to właśnie małe i średnie firmy odgrywają istotną rolę w kreowaniu nowych miejsc pracy.

5. Zarejestrowane osoby bezrobotne

Tabela nr 3. Liczba bezrobotnych

Rok Liczba bezrobotnyc

h ogółem

w tym: Stopa

bezrobocia mężczyźni % do ogółu

bezrobotnyc h

kobiety % do ogółu bezrobotnyc

h

2013 26 022 14 510 56% 11 512 44%

p. grodzki – 13,7%

p. ziemski – 18,3%

2014 22 411 12 384 55% 10 027 45%

2015 20 049 11 190 56% 8 859 44%

(16)

Czarna Białostocka 2,5%

Dobrzyniewo 1,6%

Tykocin 1,0%

Zawady 0,3%

Choroszcz 2,8%

Łapy 7,3%

Wasilków 3,5%

Supraśl 3,4%

Zabłudów 2,3%

Gródek 1,9%

Michałowo 1,9%

Juchnowiec Kość.

3,2%

Białystok 65,9%

Turośń Kość. 1,2%

Suraż

Liczba bezrobotnych w ciągu ostatnich 3 lat sukcesywnie spada. W 2015 r.

w porównaniu do 2013 r. spadła o 5 973 osoby, czyli o 23%. Stopa bezrobocia w 2015 r.

wynosiła 10,7% w mieście Białystok i 14,3% w powiecie ziemskim. W porównaniu do poziomu sprzed 3 lat była o 3 punkty procentowe niższa w powiecie grodzkim i o 4 w powiecie ziemskim. Mężczyźni bez względu na ilość bezrobotnych nadal stanowią 55-56% ogółu zarejestrowanych.

Wykres nr 9. Poziom bezrobocia – sezonowość

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000 28,000

26,997

27,692 27,639 27,327

26,539

26,01926,200 26,13425,78825,59326,098 26,022 27,20527,171

26,600 25,625

24,791

24,202 23,971 23,530

22,973

22,47322,55122,411 23,458 23,453

23,123 22,326

21,812

21,228 21,169 20,874

20,375

20,03920,03420,049

Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015

Podstawową cechę polskiego rynku pracy stanowi sezonowość, czyli wzrost bezrobocia w miesiącach rozpoczynających i kończących rok. Miesiące wiosenne są okresami spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych, co wynika między innymi z rozpoczynania prac sezonowych w budownictwie, ogrodnictwie, rolnictwie itp. Z kolei na przełomie roku obserwujemy napływ osób, którym wygasają umowy o pracę.

Wykres nr 10. Zarejestrowani bezrobotni według miejsca zamieszkania – stan na dzień 31.12.2015 r.

(17)

Wśród ogólnej liczby zarejestrowanycych bezrobotnych z terenu powiatu ziemskiego największa liczba bezrobotnych zamieszkuje w Gmienie Łapy, Wasilków, Supraśl i Juchnowiec Kościelny.

Tabela nr 4. Liczba bezrobotnych w poszczególnych miastach i gminach

Lp. Miasta/Gminy (m/g) Rok

2013 2014 2015

1. m. Białystok 17 234 14 772 13 204

2. m. Choroszcz 257 242 202

g. Choroszcz 454 419 363

3. m. Czarna Białostocka 663 516 423

g. Czarna Białostocka 133 115 81

4. g. Dobrzyniewo Duże 448 373 330

5. g. Gródek 452 394 387

6. g. Juchnowiec Kościelny 833 712 636

7. m. Łapy 1290 1 132 1 117

g. Łapy 405 381 358

8. m. Michałowo 274 213 173

g. Michałowo 243 222 202

9. g. Poświętne 189 178 160

10. m. Supraśl 307 263 242

g. Supraśl 512 463 434

11. m. Suraż 59 55 41

g. Suraż 48 45 33

12. g. Turośń Kościelna 284 272 234

13. m. Tykocin 125 114 84

g. Tykocin 199 133 109

14. m. Wasilków 679 583 490

g. Wasilków 277 254 222

15. m. Zabłudów 204 175 167

g. Zabłudów 367 319 291

16. g. Zawady 86 66 66

Razem 26 022 22 411 20 049

Na terenie powiatu ziemskiego największą liczbę zarejestrowanych bezrobotnych notuje się w mieście Łapy, mieście Wasilków, gminie Supraśl i Juchnowiec Kościelny.

(18)

Natomiast najmniejszy poziom bezrobocia w 2015 r. odnotowano w mieście i gminie Suraż, gminie Zawady, Czarna Białostocka i mieście Tykocin.

Tabela nr 5. Rejestracja bezrobocia na wsi Liczba bezrobotnych

ogółem

w tym zamieszkali:

w mieście na wsi

2013 26 022 21 092 4 930

2014 22 411 18 063 4 348

2015 20 049 16 143 3 906

Notowany w omawianym okresie spadek poziomu bezrobocia dotyczył zarówno mieszkańców wsi, jak i miast. Liczba bezrobotnych w mieście zmniejszała się bardziej dynamicznie - od 2013 r. spadła o 23,5% i o 20,8% na wsi. Oznacza to, że osoby zamieszkałe w mieście znajdują się w korzystniejszej sytuacji, ponieważ w miastach mamy do czynienia z większą dynamiką rynku pracy, wynikającą z dużej liczby podmiotów gospodarczych, oferujących miejsca pracy i stwarzających tym samym mieszkańcom miast większe szanse na znalezienie zatrudnienia niż ma to miejsce na wsi.

Mieszkańcy wsi są grupą szczególnie zagrożoną bezrobociem, bowiem oprócz bezrobocia rejestrowanego występuje na tym obszarze bezrobocie agrarne, które związane jest głównie z nadmiarem rąk do pracy w gospodarstwach rolnych. Dodatkową trudność stanowi kwestia dojazdów do ewentualnych pracodawców.

W grudniu 2015 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Białymstoku zarejestrowanych było 3 906 osób zamieszkałych na wsi. W porównaniu do grudnia 2013 r. liczba ta zmniejszyła się o 1 024 osoby. Jednak odsetek osób zamieszkałych na wsi w stosunku do ogółu bezrobotnych wzrósł z 18,9% do 19,5 %.

Tabela nr 6. Osoby niepełnosprawne Liczba bezrobotnych

ogółem

w tym:

bezrobotni poszukujący pracy

2013 2 199 1 909 290

2014 1 965 1 686 279

2015 1821 1 590 231

Specyficzną grupę bezrobotnych stanowią również osoby niepełnosprawne, gdyż ograniczenie sprawności stwarza dodatkowe trudności w zaistnieniu na rynku pracy. Na dzień 31 grudnia 2015 r. w PUP w Białymstoku zarejestrowanych było 1 821 osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Wśród nich 87% stanowiły osoby posiadające status osoby bezrobotnej i 13% zarejestrowane jako poszukujące pracy. Wśród zarejestrowanych w końcu 2015 r. osób niepełnosprawnych 40% stanowiły kobiety i 60% mężczyźni.

Zdecydowana większość zarejestrowanych niepełnosprawnych posiadających status osoby bezrobotnej znajduje się w przedziale wiekowym 55-59 lat (27%), posiada

(19)

(36%). Dominującą grupą wśród zarejestrowanych niepełnosprawnych są osoby posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w stopniu lekkim (82%). Najmniejszą grupę stanowią osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (0,7%).

Analizując poziom zarejestrowanych osób bezrobotnych niepełnosprawnych w latach 2013-2015 widać, że procentowy udział bezrobotnych niepełnosprawnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych nieznacznie wzrasta każdego roku. W 2013 r. bezrobotni niepełnosprawni stanowili 7,3% ogółu zarejestrowanych, w 2014 r. – 7,5%, a w 2015 r. 7,9%.

Tabela nr 7. Bezrobotni według wieku

Wiek w latach Rok

2013 2014 2015

18-24 3 737 2 922 2 348

25-34 7 683 6 691 5 850

35-44 5 014 4 505 4 181

45-54 5 064 4 192 3 730

55-59 3 371 2 845 2 571

powyżej 60 1 153 1 256 1 369

Razem 26 022 22 411 20 049

Z analizy struktury zarejestrowanych bezrobotnych wg wieku wynika, że dominującymi grupami w całym analizowanym okresie są osoby bezrobotne w wieku 25-34 lata i 35-44 lata. Na dzień 31 grudnia 2015 r. stanowiły one odpowiednio 29,2%

i 20,9% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych.

Tabela nr 8. Bezrobotni wg wykształcenia

Wykształcenie Rok

2013 2014 2015

wyższe 4 654 4 177 3 771

polic. i średnie

zawod. 6 159 5 369 4 814

średnie ogólne 2 934 2 613 2 260

zasadnicze

zawodowe 5 806 4 797 4 369

gimnazjalne i

poniżej 6 469 5 455 4 835

Razem 26 022 22 411 20 049

Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy dominującym poziomem wykształcenia jest gimnazjalne i niższe (24%), oraz wykształcenie policealne i średnie zawodowe (24%). W dalszej kolejności znajdują się grupy osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym (22%) oraz wyższym (19%). Na koniec 2015 r. najmniejszą grupę stanowili bezrobotni z wykształceniem średnim ogólnym – 11%. Warto zauważyć, że wraz ze zwiększeniem liczby wyższych uczelni, rozszerzeniem oferty edukacyjnej i łatwiejszym dostępem do kontynuowania nauki wzrasta odsetek osób legitymujących się dyplomami

(20)

Tabela 9. Bezrobotni według stażu pracy

Staż pracy w latach Rok

2013 2014 2015

do 1 roku 4 343 4 039 3 748

1-5 4 850 4 094 3 820

5-10 3 232 2 882 2 601

10-20 3 693 3 277 2 905

20-30 3 142 2 617 2 363

powyżej 30 lat 1 433 1 083 940

bez stażu 5 329 4 419 3 672

Razem 26 022 22 411 20 049

Biorąc pod uwagę staż pracy bezrobotnych należy stwierdzić, że w całym analizowanym okresie najliczniejsze grupy stanowiły osoby z doświadczeniem zawodowym poniżej 1 roku (19%), od 1 roku do 5 lat (19%) oraz osoby bez doświadczenia zawodowego (18%). Najmniejszą grupę stanowiły osoby z ponad 30-letnim stażem pracy (5%). Od 2013 r.

spada odsetek osób bez doświadczenia zawodowego – w 2015 r. był niższy o 2,16 punktów procentowych.

Tabela nr 10. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Czas pozostawania

bez pracy w miesiącach

Rok

2013 2014 2015

do 1 miesiąca 1 851 1 742 1 558

1-3 3 729 3 324 3 195

3-6 3 867 3 050 2 749

6-12 4 951 3 368 3 317

12-24 5 129 4 342 3 253

powyżej 24

miesięcy 6 495 6 585 5 977

Razem 26 022 22 411 20 049

Jednym z najgroźniejszych zjawisk występujących na rynku pracy jest długie, ponad 12 miesięczne pozostawanie bez pracy. Z analizy danych wynika, że na przestrzeni omawianego okresu w tut. Urzędzie udział grupy osób pozostających bez pracy od 12 do 24 miesięcy

w ogólnej liczbie bezrobotnych z roku na rok maleje. W końcu 2013 r. wynosił on ok. 20%, a w 2015 r. ok. 16%. Niestety podobnej tendencji nie możemy zaobserwować wśród osób pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy. Ich udział z 25% w 2013 r. wzrósł do ok. 30%

w roku 2015 r.

(21)

6. Oferty pracy

Wykres nr 11. Oferty pracy zgłoszone do Urzędu w latach 2013-2015

2013 2014 2015

0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000 7,000 8,000 9,000

6,354

7,074

8,380

4,852

5,596

6,205

1,502 1,478

2,175

ogółem

miasto Białystok powiat ziemski

W 2015 r. pracodawcy zgłosili ogółem 8 380 propozycji zatrudnienia (74% stanowiły oferty pracodawców z terenu Białegostoku, a 26% z terenu powiatu ziemskiego).

W latach 2013 – 2015 obserwujemy systematyczny wzrost wolnych miejsc pracy zgłaszanych do tut. Urzędu. W 2015 r. ogółem zgłoszono 2 026 propozycji zatrudnienia, tj. o 32% więcej aniżeli w 2013 r., z czego w Białymstoku o 28%, a w powiecie ziemskim o 45% więcej.

Tabela nr 11. Oferty pracy zgłoszone do Urzędu wg branż (stan na 31.12.2015 r.)

Branża Liczba zgłoszonych propozycji

zatrudnienia HANDEL

sprzedawca 506

kasjer handlowy 58

specjalista ds. marketingu i handlu 23

handlowiec 34

przedstawiciel handlowy 53

BUDOWNICTWO

robotnik budowlany 167

robotnik drogowy 47

murarz 203

inż. budownictwa 46

(22)

cieśla budowlany 156

stolarz 29

malarz budowlany 46

USŁUGI branża odzieżowa

szwaczka 111

krawiec 147

branża gastronomiczna

kucharz 145

cukiernik 31

piekarz 23

kelner 28

bufetowy 9

Struktura ofert pracy wpływających do Urzędu odzwierciedla profile działalności firm zlokalizowanych na terenie działania PUP. Najwięcej propozycji zatrudnienia, podobnie jak w latach ubiegłych wpłynęło z obszarów handlu i budownictwa oraz usług, stanowiły one ok. 48% ogółu.

Wykres nr 12. Zgłoszone oferty pracy i zarejestrowane osoby bezrobotne w latach 2013 - 2015

2013 2014 2015

0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000

26,022

22,411

20,049

6,354 7,074 8,380

liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych

liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy

W latach 2013-2015 obserwujemy spadek liczby bezrobotnych i wzrost liczby propozycji zatrudnienia zgłaszanych do Urzędu. W 2015 r. liczba ofert pracy wzrosła o 32%, a liczba bezrobotnych spadła o 23% w stosunku do roku 2013.

(23)

Tabela nr 13. Oferty pracy oraz zarejestrowane osoby bezrobotne zgodnie z rodzajem działalności ostatniego miejsca pracy (stan na 31.12.2015 r.)

rodzaj działalności

ostatniego miejsca pracy

osoby bezrobotnej

liczba nowozarejestrowanych

osób bezrobotnych liczba zgłoszonych ofert pracy teren działania

Urzędu % ogółu teren działania

Urzędu % ogółu

handel hurtowy

i detaliczny 2 124 10,86% 1 528 18,23%

przetwórstwo

przemysłowe 2 989 15,29% 1 638 19,55%

budownictwo 2 147 10,98% 1 766 21,07%

Największą liczbę bezrobotnych zarówno wśród noworejestrujących się jak i zarejestrowanych stanowią osoby pracujące uprzednio w branżach: handel hurtowy i detaliczny, przetwórstwo przemysłowe i budownictwo. W tych działach gospodarki odbywa się największy ruch kadrowy i świadczy to o niedopasowaniu strukturalnym popytu na pracę i podaży pracy.

7. Zawody deficytowe i nadwyżkowe

Porównanie liczby i struktury zawodowej zarejestrowanych bezrobotnych i zgłaszanych ofert pracy wg zawodów i specjalności umożliwiło wyodrębnienie grupy zawodów deficytowych i nadwyżkowych.

Tabela nr 14. Zawody deficytowe i nadwyżkowe. Informacja sygnalna za II półrocze 2015 r.¹

Miasto Białystok

Sekcja Zaklasyfikowanie Grupa elementarna DEFICYT

zawód maksymalnie

deficytowy

Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center)

Specjaliści do spraw baz danych i sieci

komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani Mistrzowie produkcji w budownictwie

zawód deficytowy Programiści aplikacji

Adwokaci, radcy prawni i prokuratorzy

1 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych został wykonany według nowej metodologii przygotowanej w ramach projektu współfinansowanego ze środków UE w ramach EFS „Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy".

(24)

Kierownicy do spraw budownictwa Kierownicy biura

Kierownicy w hotelarstwie

Pracownicy usług osobistych gdzie indziej niesklasyfikowani

Agenci sprzedaży bezpośredniej

Specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr

Agenci ubezpieczeniowi

RÓWNOWAGA zawód

zrównoważony

Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej

Przedstawiciele handlowi

Doradcy finansowi i inwestycyjni

NADWYŻKA

zawód nadwyżkowy

Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych Nauczyciele szkół podstawowych

Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich Analitycy finansowi

Windykatorzy i pokrewni Zaopatrzeniowcy

Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani

Gospodarze budynków Pomoce kuchenne

Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków

Monterzy i konserwatorzy instalacji klimatyzacyjnych i chłodniczych

zawód maksymalnie nadwyżkowy

Monterzy sprzętu elektronicznego

Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku

Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni

Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru

Ceramicy i pokrewni Sadownicy

Nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych Średni personel z dziedziny prawa i pokrewny

Powiat Białostocki

Sekcja Zaklasyfikowanie Grupa elementarna

DEFICYT zawód

maksymalnie deficytowy

Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych

(25)

Mechanicy precyzyjni

Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej

RÓWNOWAGA zawód

zrównoważony

Operatorzy maszyn do szycia Agenci sprzedaży bezpośredniej

NADWYŻKA

zawód nadwyżkowy

Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych

Kaletnicy, rymarze i pokrewni

Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany

Sekretarki (ogólne) Blacharze

Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani

Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych Hydraulicy i monterzy rurociągów

Spawacze i pokrewni Cieśle i stolarze budowlani Gospodarze budynków

zawód maksymalnie nadwyżkowy

Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych

Średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i bhp

Rolnicy upraw polowych

Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich Analitycy finansowi

Monterzy sprzętu elektrycznego Szklarze

Pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń

Praczki ręczne i prasowacze

Formowacze wyrobów szklanych, krajacze i szlifierze szkła

Operatorzy maszyn do produkcji obuwia i pokrewni

Pomoce domowe i sprzątaczki Ratownicy medyczni

Wyprawiacze skór, garbarze i pokrewni Robotnicy wykonujący proste prace polowe

Tabela nr 15. Barometr zawodów

Barometr zawodów to krótkookresowa (jednoroczna) prognoza zapotrzebowania na zawody przeprowadzona po raz pierwszy w 2015 r. Prognoza tworzona jest dla każdego powiatu przez pracowników powiatowych urzędów pracy.

Uczestnicy paneli eksperckich klasyfikują zawody w trzech grupach:

(26)

• zawodów deficytowych, w których w najbliższym roku nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie w ich przypadku duże, a podaż pracowników chętnych do podjęcia zatrudnienia i mających odpowiednie kwalifikacje – niewielka,

• zawodów zrównoważonych, w których liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt zrównoważą się),

• zawodów nadwyżkowych, w których znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na małe zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów chętnych do podjęcia pracy i spełniających wymagania pracodawców.

Barometr zawodów został stworzony dla całego terenu działania PUP i jednocześnie obejmuje powiat ziemski i grodzki.

zawody deficytowe administratorzy systemów komputerowych

lakiernicy samochodowi

programiści i administratorzy stron internetowych

analitycy, testerzy i operatorzy systemów monterzy instalacji budowlanych

projektanci i administratorzy baz danych teleinformatycznych

monterzy konstrukcji metalowych psycholodzy i psychoterapeuci cieśle i stolarze budowlani operatorzy aparatury medycznej samodzielni księgowi

dekarze i blacharze budowlani

spawacze metodą MIG/MAG diagności samochodowi

operatorzy obrabiarek skrawających spawacze metodą TIG

hydraulicy pielęgniarki

spedytorzy i logistycy

kierowcy ciągnika siodłowego pracownicy produkcji łodzi szefowie kuchni

kierownicy budowy ślusarze

tynkarze

operatorzy i mechanicy sprzętu do robót ziemnych

zawody w równowadze agenci ubezpieczeniowi

animatorzy kultury archiwiści i muzealnicy

asystenci i technicy dentystyczni betoniarze i zbrojarze

blacharze samochodowi brukarze

ceramicy i rzemieślnicy obróbki szkła dentyści

doradcy finansowi i inwestycyjni dziennikarze i redaktorzy

elektromechanicy i elektromonterzy fakturzyści

farmaceuci

operatorzy maszyn do produkcji wyrobów cementowych i kamiennych

operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych

operatorzy urządzeń dźwigowo-transportowych operatorzy wózków jezdniowych opiekunki dziecięce

opiekunowie osoby starszej lub niepełnosprawnej

piekarze położne

(27)

floryści fotografowie fryzjerzy

geologowie, geografowie i geofizycy gospodarze obiektów, portierzy, woźni i dozorcy

górnicy i operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych

graficy komputerowi

inspektorzy nadzoru budowlanego instruktorzy nauki jazdy

instruktorzy rekreacji i sportu instruktorzy rytmiki i tańca inżynierowie budownictwa inżynierowie mechanicy

kadra kierownicza, menedżerowie kamieniarze

kelnerzy i barmani kierowcy autobusów

kierowcy samochodów dostawczych kierowcy samochodu ciężarowego kierownicy sprzedaży

koordynatorzy projektów unijnych kosmetyczki

krawcy i pracownicy produkcji odzieży kucharze

lakiernicy wyrobów drzewnych i metalowych

lekarze

listonosze i kurierzy magazynierzy malarze budowlani masarze i przetwórcy ryb mechanicy maszyn i urządzeń

mechanicy pojazdów samochodowych monterzy elektronicy

monterzy maszyn i urządzeń monterzy okien i szklarze murarze

nauczyciele praktycznej nauki zawodu nauczyciele przedmiotów zawodowych nauczyciele przedszkoli

nauczyciele szkół specjalnych operatorzy maszyn do produkcji i przetwórstwa papieru

pomoce kuchenne posadzkarze

pracownicy administracyjni i biurowi pracownicy ds. budownictwa drogowego pracownicy ds. rachunkowości i księgowości pracownicy fizyczni

pracownicy myjni

pracownicy obsługi ruchu szynowego pracownicy pralni i prasowalni pracownicy produkcyjni

pracownicy przetwórstwa metali

pracownicy przetwórstwa spożywczego pracownicy służb mundurowych i ochrony pracownicy sprzedaży internetowej

pracownicy telefonicznej i elektronicznej obsługi klienta, ankieterzy, teleankieterzy projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży

przedstawiciele handlowi

przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek recepcjoniści i rejestratorzy

robotnicy budowlani robotnicy leśni

robotnicy obróbki drewna i stolarze robotnicy obróbki skóry

robotnicy poligraficzni sekretarki

spawacze ręczni gazowi

specjaliści automatyki i robotyki specjaliści ds. bezpieczeństwa i jakości specjaliści ds. finansowych

specjaliści ds. organizacji produkcji specjaliści ds. public relations i reklamy specjaliści ds. rynku nieruchomości specjaliści ds. zamówień publicznych specjaliści ds. zarządzania zasobami ludzkimi i rekrutacji

specjaliści ds. zastosowań informatyki specjaliści elektroniki i telekomunikacji sprzątaczki i pokojowe

sprzedawcy i kasjerzy tapicerzy

technicy budownictwa technicy elektrycy

(28)

technolodzy robót wykończeniowych w budownictwie

terapeuci zajęciowi weterynarze

zawody nadwyżkowe architekci i urbaniści

architekci krajobrazu

bibliotekoznawcy, bibliotekarze i specjaliści informacji naukowej

biolodzy, biotechnolodzy, biochemicy cukiernicy

ekonomiści

filolodzy i tłumacze fizjoterapeuci i masażyści geodeci i kartografowie

inżynierowie chemicy i chemicy inżynierowie inżynierii środowiska kierowcy samochodów osobowych nauczyciele języków obcych, lektorzy nauczyciele nauczania początkowego nauczyciele przedmiotów ogólnokszt.

ogrodnicy

operatorzy maszyn włókienniczych palacze kotłów CO

pedagodzy

plastycy i dekoratorzy wnętrz politolodzy, historycy i filozofowie pracownicy biur podróży i organizatorzy obsługi turystycznej

pracownicy poczty pracownicy socjalni prawnicy

ratownicy medyczni rolnicy i hodowcy

socjolodzy specjaliści administracji publicznej

specjaliści ds. marketingu i sprzedaży specjaliści ochrony środowiska specjaliści rolnictwa i leśnictwa

specjaliści technologii żywności i żywienia technicy informatycy

technicy mechanicy

wychowawcy w placówkach oświatowych i opiekuńczych

zaopatrzeniowcy i dostawcy

8. Inwestycje

Inwestycje na terenie Podstrefy Białostockiej Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej:

1. Rosti Polska Sp. z o.o. (produkcja z tworzyw sztucznych elementów sprzętu agd, TV) ma uruchomić na terenie podstrefy swój nowy zakład. Wartość inwestycji min. ok. 46 mln zł. (maks. 69 mln. zł). Planowane liczba nowych miejsc pracy – 100. Przewidywany termin zakończenia inwestycji – 31.12.2017 r. Firma zatrudnia na stanowiskach operator wtryskarek, monter sprzętu AGD.

2. Firma KAN Sp. z o.o. rozpoczyna budowę nowej hali fabrycznej w podstrefie.

Pracodawca zadeklarował stworzenie 10 nowych miejsc pracy. Obecnie w trakcie projektowania inwestycji. Firma zatrudniać będzie operatorów CNC, malarzy proszkowych.

3. Nibe – Biawar Sp. z o.o. (produkcja m.in. pomp ciepłowniczych, podgrzewaczy do wody, kolektorów słonecznych), zakupił działkę w Białostockiej Podstrefie Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W nowobudowanym zakładzie zatrudnienie ma znaleźć 350 osób. Firma zatrudniać będzie m.in. spawaczy, monterów.

4. Bravilor Polska Sp. z o. o. to nowy inwestor w kompleksie Podstrefy. Firma chce w Białymstoku produkować m.in. ekspresy do kawy i podzespoły do nich.

(29)

W zakładzie zostaną uruchomione nowoczesne linie produkcyjne, zastosowane zostaną innowacyjne rozwiązania procesów poprodukcyjnych, jak również zarządzania. Pracę znajdzie co najmniej 30 osób. Inwestycja rozpocznie się w trzecim kwartale tego roku, zakończy w grudniu 2017 r.

Inwestycje na terenie Podstrefy Łapy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej:

1. Działalność w podstrefie rozpoczęła już firma Arka Druk, zajmująca się poligrafią offsetową (broszury, foldery, etykiety, plakaty, afisze, katalogi, gazetki produktowe, informatory, kalendarze, teczki firmowe, prospekty, segregatory, standy, ulotki, pocztówki, zaproszenia i inne druki okolicznościowe, druki samoprzylepne i inne) oraz produkcją opakowań.

2. W 2017 roku firma Ecolette na nieco ponadhektarowej działce w podstrefie planuje rozpocząć budowę nowoczesnego, innowacyjnego zakładu do produkcji ekoletów - palet ekologicznych. Produkcja ma się rozpocząć w drugim kwartale 2017 roku.

Inwestycja oznacza nowe miejsca pracy (zatrudnienie ok. 30 osób).

3. Kolejny inwestor w podstrefie to warszawska firma Polohay Sp. z o.o., która planuje wybudować zakład produkujący pasze dla zwierząt. Planowane otwarcie zakładu połowa 2017 r. Firma może zatrudnić ok 40 osób.

4. Prawo wieczystego użytkowania dwóch działek w podstrefie Łapy nabyła firma Konekt Sp. z o. o.. Inwestor deklaruje, że w Łapach powstanie najnowocześniejszy w Polsce zakład produkcji systemów kominowych. To szansa na 15 nowych miejsc pracy.

Inne inwestycje:

1. Obok Białostockiego Parku Naukowo-Technologicznego powstanie nowy kompleks biurowo-usługowo-handlowy klasy premium. Łącznie zajmie około 16 500 m². 13 500 m² to powierzchnie biurowe, usługowe i handlowe – w tym około 9 800 m² dla biur i usług na piętrach od pierwszego do trzeciego oraz około 3 700 m² powierzchni dla handlu i usług na parterze. Planowany termin oddania do użytkowania pierwszego etapu inwestycji (około 2 300 m²) to kwiecień 2017 r.

Wtedy wprowadzą się pierwsi najemcy, z którymi są już podpisane umowy.

Realizacja całego przedsięwzięcia przewidziana jest na lata 2016-2018.

Inwestorem jest grupa kapitałowa Properties of Mind z Białegostoku, specjalizująca się w przestrzeniach przeznaczonych głównie dla firm BPO (business proces outsourcing). Budową biurowca zajmie się białostocki Instal.

2. W II kwartale 2016 roku, planowane jest otwarcie Hotelu Ibis Styles Białystok.

Będzie on funkcjonował w Galerii Jurowieckiej, znajdującej się w ścisłym centrum miasta - u zbiegu Alei Piłsudskiego oraz ul. Sienkiewicza. Na pierwszym i drugim piętrze budynku hotelowego pojawią się restauracja i sale konferencyjne o łącznej powierzchni ok. 450 mkw. Hotel odda do dyspozycji gości 130 pokoi.

3. Na koniec 2016 roku przewidywane jest zakończenie budowy nowego hotelu - przy ulicy Rynek Kościuszki 1 (w miejscu dawnego Domu Handlowego).

(30)

Inwestor - firma Mep-Pol planuje uruchomić tu lokalny browar, spa, hotel oraz salę bankietową.

4. Powstanie kompleksu hotelowego przy ulicy Traugutta 3. Inwestorem jest spółka Hass. W zabytkowym budynku dawnego sztabu koszar będą znajdowały się pokoje hotelowe oraz część restauracyjno- konferencyjna. Otwarcie zaplanowane jest na trzeci kwartał 2017 roku.

5. Budowa Świętojańska Office Building między ulicami Świętojańską a Branickiego, przy starej elektrowni Arsenału i siedzibie PGE. Będzie to pierwszy w mieście biurowiec klasy AA. Inwestor- spółka Rent, chce w nim stworzyć centrum biznesowe skupiając przede wszystkim branżę IT. Powstanie też centrum zaawansowanych badań klinicznych, które będzie zajmowało się teleradiologią i telemedycyną.

6. Otwarcie w Białymstoku oddziału firmy CERI International (spółka finansowa z niemieckim kapitałem). Firma zapewnia kompleksową obsługę procesów biznesowych. Obecnie jest dynamicznie rozwijającym się centrum BPO (Business Process Outsourcing). Pracodawca planuje łącznie zatrudnić ok. 300 osób.

7. Powstają nowe sklepy sieci Biedronka oraz Lidl, gdzie osoby poszukujące pracy znajdą zatrudnienie na stanowisku sprzedawcy.

8. Firma Budner wygrała przetarg na remont dworca PKS.W ramach inwestycji stary budynek dworca zostanie całkowicie rozebrany, a w jego miejsce stanie nowy.

Na dole będą kasy i poczekalnia, na górze biura i zaplecze socjalne. Powstaną m.in. nowe wiaty autobusowe, będzie stacja obsługi taboru i parking dla autobusów. Inwestor panuje też przedłużenie kładki łączącej dworzec kolejowy z pekaesem. Powstać mają również dwa budynki handlowo-usługowe.

9. Wiosną 2016 roku rozpocznie się rozbudowa Centrum Handlowego Auchan w Białymstoku przy ulicy Hetmańskiej. Obiekt zyska ponad 5,8 tys. mkw.

powierzchni handlowej, a liczba butików i lokali usługowych wzrośnie o kilkanaście.

10. Firma Samasz planuje przeniesienie i rozbudowę fabryki do Zabłudowa pod Białymstokiem. Obecnie firma zatrudnia 600 osób, w najbliższym czasie planuje zatrudnić dodatkowo 84 osoby.

Ponadto, należy zauważyć, że na lokalnym rynku działa 6 klastrów, zrzeszających lokalnych pracodawców:

 bieliźniarski,

 zielonych technologii,

 obróbki metali (klaster krajowy),

 instytucji otoczenia biznesu,

 spożywczy,

 budowlany.

Celem przyświecającym przedsiębiorcom zrzeszającym się w klastry była poprawa konkurencyjności, wymianę wiedzy i doświadczeń, a przede wszystkim stworzenie sieci powiązań gospodarczych, przedsiębiorców o podobnym profilu działania.

(31)

9. Analiza SWOT lokalnego rynku pracy

Mocne strony: Słabe strony:

— rosnący poziom wykształcenia i

kwalifikacji zawodowych mieszkańców,

— rozwinięta struktura edukacyjna na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym,

— rozbudowana oferta szkoleniowa dla osób zainteresowanych podnoszeniem swoich kwalifikacji zawodowych,

— wzrost świadomości osób dorosłych w zakresie konieczności podnoszenia kwalifikacji,

— rozwinięte sektory przemysłowe, zrzeszone w klastrach (np. bieliźniarski, maszynowy, budowlany),

— funkcjonowanie na terenie działania Urzędu dwóch Podstref Ekonomicznych (Podstrefy Białostockiej Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz Podstrefy Łapy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej),

— działalność Białostockiego Parku Naukowo

— niedopasowanie kwalifikacyjno –

zawodowe osób bezrobotnych do potrzeb rynku pracy,

— wysoki odsetek osób długotrwale bezrobotnych oraz o niskich

kwalifikacjach, zarejestrowanych w PUP Białystok,

— ukryte bezrobocie, szczególnie na terenach wiejskich (tzw. bezrobocie agrarne),

— rozwój „szarej strefy”,

— system pomocy społecznej, sprzyjający kształtowaniu pasywnych postaw w poszukiwaniu pracy,

— peryferyjne położenie regionu i jego niska atrakcyjność dla „strategicznych inwestorów”,

— mała atrakcyjność pracy (niskie wynagrodzenia),

— niska mobilność przestrzenna (niechęć

(32)

- Technologicznego, ukierunkowana na zwiększenie innowacji pośród lokalnych przedsiębiorstw.

do wykonywania pracy poza miejscem zamieszkania).

Szanse: Zagrożenia:

— wsparcie sektora MŚP ze środków krajowych i unijnych,

— wzrost aktywności społeczeństwa w podejmowaniu działalności gospodarczej,

— dynamiczny rozwój sektora usług, generującego nowe miejsca pracy,

— postępująca poprawa infrastruktury drogowej w Białymstoku i powiecie ziemskim a także budowa dróg ekspresowych S 8 i S 19,

— rozwijająca się współpraca szkół ponadgimnazjalnych z lokalnymi pracodawcami w zakresie kształcenia zawodowego, współpraca z partnerami lokalnego rynku pracy (samorządami, organizacjami pozarządowymi, instytucjami szkoleniowymi.

— wysokie koszty pracy,

— wzrastający odsetek osób

zarejestrowanych jako bezrobotne z wykształceniem wyższym,

— emigracja ludzi wykształconych o szczególnych kwalifikacjach poza region i kraj,

— stale utrzymujące się zjawisko

„dziedziczenie bezrobocia”,

— niekorzystne prognozy demograficzne (starzenie się społeczeństwa),

— niestabilność przepisów prawnych.

II. PRIORYTETY I CELE SZCZEGÓŁOWE

PRIORYTETY

CEL PROGRAMU

Wzrost zatrudnienia i utrzymanie aktywności zawodowej osób bezrobotnych

i poszukujących pracy

(33)

PRIORYTET 1

Zwiększenie aktywności zawodowej osób bezrobotnych

Z praktyki Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku (jak i innych urzędów pracy), wynika, że w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy znajdują się grupy osób:

— osoby młode do 30 roku życia,

— osoby po 50 roku życia,

— osoby długotrwale bezrobotne oraz zagrożone wykluczeniem społecznym,

— osoby niepełnosprawne,

— rodzice powracający na rynek pracy i osoby sprawujące opiekę nad osobą zależną.

Dlatego też działania aktywizacyjne skoncentrowane będą głównie na bezrobotnych, którzy doświadczają największych trudności zarówno z wkroczeniem na rynek pracy, jak i utrzymaniu się na nim. W równej mierze dotyczy to osób młodych do 30 roku życia, które wielokrotnie nie posiadają doświadczenia zawodowego, jak i starszych, powyżej 50 roku życia, które mają trudności z dostosowaniem się do wymogów nowoczesnej

Zwiększenie aktywności zawodowej osób bezrobotnych

Promocja przedsiębiorczości i wspieranie samozatrudnienia

Rozwój partnerstwa i dialogu społecznego na rzecz rozwoju rynku pracy

Doskonalenie usług Urzędu

(34)

gospodarki, osób z dużą przerwą w wykonywaniu pracy lub mających trudności z odnalezieniem się na nim ze względu na niepełnosprawność.

Natomiast możliwy do zastosowania zakres pomocy, wynika z ustalonego jednego z trzech - profilu pomocy oraz opracowanego Indywidualnego Planu Działania (IPD).

Ustawodawca definiuje osoby z ustalonym I profilem pomocy jako te, które wykazują się dużym stopniem samodzielności, aktywności oraz niewielkim oddaleniem od rynku pracy.

Bezrobotni z ustalonym II profilem pomocy wymagają intensywnego wsparcia ze strony urzędu w celu znalezienia zatrudnienia, dlatego też został dla tej grupy ustalony najszerszy katalog form wsparcia. Natomiast osoby z ustalonym

III profilem pomocy, cechują

się największym oddaleniem od rynku pracy jak i najniższą motywacją do poszukiwania pracy, wymagają przez to szczególnego wsparcia ze strony urzędu i innych instytucji rynku pracy.

Cel 1. Aktywizacja osób młodych do 30 roku życia

Trudna sytuacja na rynku pracy młodzieży jest zjawiskiem obserwowanym niemal w całej Unii Europejskiej. Wśród przyczyn wysokiego poziomu bezrobocia młodzieży w Polsce wymienia się m.in.: niewystarczającą liczbę ofert pracy, niedopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku, brak doświadczenia zawodowego, oczekiwania związane

|z pracą, w tym również wysokie oczekiwania płacowe, często niska mobilność, bariery w poszukiwaniu pracy poza miejscem zamieszkania (koszty zakupu lub wynajmu mieszkania). Ponadto, jak wynika to z obserwacji, osoby młode cechują także obawy przed rozpoczęciem własnej działalności gospodarczej. Podstawowym czynnikiem wpływającym na taką decyzję wydaje się być wizja ewentualnego niepowodzenia takiego przedsięwzięcia oraz jego skutki.

Działania:

 objęcie usługą pośrednictwa pracy,

 pomoc osobom bezrobotnym w wyborze odpowiedniego zawodu, miejsca zatrudnienia, przekwalifikowania zawodowego:

- udzielanie informacji o zawodach, rynku pracy itp., - prowadzenie grupowych porad zawodowych,

- szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy,

 uzupełnianie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych w ramach szkoleń,

 staże,

 bony: stażowy, zatrudnieniowy, na zasiedlenie, szkoleniowy,

 przygotowanie zawodowe dorosłych,

 refundacja części kosztów wynagrodzenia i składki na ubezpieczenie społeczne (instrument będzie stosowany w latach 2016 – 2018 r.),

 refundacja składek ZUS,

 zatrudnienie subsydiowane: prace interwencyjne, refundacja kosztów wyposażenie stanowiska pracy, roboty publiczne.

Oczekiwane efekty: