472
-3 . E u c h a r y s t i a p ie r w s z y c h c h r z e ś c i j a n , O jcow ie K o ś c i o ł a
o E u c h a r y s tii^ _ W y b ó r i o p ra c o w a n ie k s . M. S ta r o w ie y s k ie Wst k s . M. S t a r o w i e y s k i - k s . J . M iazek - k s . A. L u ft Kraków 1 9 8 7 . I n s t y t u t W ydawniczy Z nak. O jco w ie Żywi VII
s . 4 7 8 .
P re z e n to w a n y siódm y j u ż tom p a t r y s t y c z n e j s e r i i "O jcow ie Żyw i" w ydaw anej p r z e z "Z n a k " j e s t b o d a j w n i e j n a j w a ż n i e j s z y . D o ty czy bowiem k w e s t i i n a j i s t o t n i e j s z e j w ż y c iu K o ś c i o ł a , gdyż w ł a ś n i e e u c h a r y s t i a go tw o rz y i j e d n o c z y . T e o l o g i a te g o s a k r a m en tu j e s t t e ż i s t o t n a d l a p r z y s z ł o ś c i ekum enizm u, p o n iew aż
w c a ły m s k a n d a l u , ja k im j e s t p o d z i a ł c h r z e ś c i j a ń s t w a , n ie m o ż n o ś ć s p o t k a n i a s i ę w ie r z ą c y c h w C h r y s t u s a p r z y jednym o ł t a r z u j e s t fa k te m n a j b a r d z i e j b o le sn y m i n a jm n ie j m ającym w sp ó ln e g o
z O b ja w ie n ie m p r z y n ie s io n y m p r z e z J e z u s a C h r y s t u s a .
Omawiana k s i ą ż k a z a w ie r a t e k s t y Ojców K o ś c i o ł a o e u c h a r y s t i i , c z y l i t e k s t y p o w s ta łe w te d y , gdy c h r z e ś c i j a n i e w ię c e j j e s z c z e uw agi z w r a c a l i n a t o , co i c h ł ą c z y ł o , n i ż na r ó ż n i c e
i i c h powody - c h o ć w c a le n i e ła tw o im t o p r z y c h o d z i ł o i n i e za w sz e t e ż s i ę u d a w a ło . S ą w ię c one p o d s ta w ą n a s z e j w s p ó ln e j w ia r y i s t a n o w i ą fu n d a m e n t w s z e lk i e g o pow ażnego m ó w ien ia
o e u c h a r y s t i i - c h y b a , że k t o ś n i e w ie r z y w o b e c n o ś ć J e z u s a C h r y s t u s a w K o ś c i e l e w s z y s t k i c h w ieków ; w ta k im r a z i e k s i ą ż k a t a n a pewno mu s i ę n i e p r z y d a . W sz y stk im innym je d n a k r a c z e j t a k , i t o ró w n ie d o b r z e p r o f e s o r o m j a k i s tu d e n to m t e o l o g i i , k a te c h e to m i k a te c h iz o w a n y m . P o p r z e d z a j ą t r z y c z ę ś c i o w y w s tę p - o g ó ln e w p ro w a d z e n ie t e o l o g i c z n e /M . S t a r o w i e y s k i / , l i t u r g i c z n e , / J . M ia z e k / i a r c h e o l o g i c z n e /A . L u f t / , k t ó r e g o a u t o r z y s t a r a l i s i ę j a k n a j k r ó c e j o p ra c o w a ć s w o je t e m a t y , w z w ią z k u z czym p o s z c z e g ó ln e j e g o c z ę ś c i n i e s ą a n i w y c z e r p u j ą c e , a n i n i e n u ż ą c z y t e l n i k a z b y t n i ą r o z w l e k ł o ś c i ą czy e r u d y c j ą . Z r e s z t ą , k t o ś b a r d z i e j z a i n t e r e s o w a n y t e o l o g i ą ła tw o z n a j d z i e d o k ł a d n i e j s z e o p r a c o w a n ia , c h o ć b y w śró d w y m ie n io n y c h w n o ta c h b i b l i o g r a f i c z n y c h . T e k s ty p a t r y s t y c z n e d o b ra n e z o s t a ł y w ed łu g ró ż n y c h k l u
c z y . R o z d z ia ł I p o d a jc b a r d z o z r ó ż n ic o w a n e m iędzy s o b ą w ypow ie d z i , od I g n a c e g o A n tio c h e ń s k ie g o / I I w . / do J a n a D a m a sc e ń sk ie g o
/ V I I I w . / . W r o z d z i a l e I I z a m ie s z c z o n o k o m e n ta rz e Ojców do b i b l i j n y c h te k s tó w m ów iących o e u c h a r y s t i i lu b t e ż ro z u m ia n y c h
473
j a k o t a k i e p r z e z T r a d y c ję K o ś c i o ł a / d o t y c z y t o S t a r e g o T e s t a m e n tu /. R o z d z ia ł I I I z a t y t u ł o w a n y : " O f i a r a Nowego P r z y m ie r z a "
p o św ię c o n y j e s t l i t u r g i i i z a w i e r a w ybór te k s tó w u ło ż o n y c h t a k , by c a ł o ś ć s t a n o w i ł a k o m e n ta rz do mszy św . w j e j o b e c n e j f o r m i e . P r z y z n a ć t r z e b a , że j e s t t o k o n s t r u k c j a d o ś ć s z t u c z n a , c h o ć mo
że s i ę p r z y d a ć k a te c h e to m i d u s z p a s te r z o m do w y j a ś n i a n i a a k t u a l n e j l i t u r g i i w z w ią z k u z T r a d y c j ą . K s ią ż k ę k o ń cz y r o z d z i a ł o p o b o ż n o ś c i e u c h a r y s t y c z n e j o r a z z w y c z a ja c h z n i ą z w ią z a n y c h . T a k i u k ła d c a ł o ś c i d o ś ć ła tw o można by k ry ty k o w a ć i p o d w a ż a ć . P r z y z
n ać je d n a k t r z e b a , że d o k o n a n ie w yboru n a j l e p s z y c h te k s tó w z i c h ogrom nej masy o r a z u ł o ż e n i e i c h w l o g i c z n ą c a ł o ś ć , m u si b y ć a r
b i t r a l n e i n ig d y w s z y s t k i c h n i e z a d o w o l i. S tą d t e ż p o ja w ia s i ę u ż y te c z n o ś ć d o łą c z o n y c h in d e k s ó w , p o z w a la ją c y c h ła tw o d o t r z e ć do p o tr z e b n e g o a k u r a t t e k s t u . K s ią ż k a p o s i a d a i c h k i l k a : w ykaz ź r ó d e ł , s ło w n ik a u to r ó w , in d e k s b i b l i j n y i rz e c z o w y - t e n o s t a t n i n a i2 s t r o n a c h . D z ię k i nim k y s t a n i e z k s i ą ż k i j e s t ła tw e b e z w z g lę d u n a t o , c z y j e j u k ła d c z y t e l n i k o w i s i ę p o d o b a , czy n i e . W śród w i e l u p u b l i k a c j i i d y s k u s j i n a te m a t t e g o , j a k s p r a w ow anie e u c h a r y s t i i pow inno w y g lą d a ć , i j a k n a j l e p i e j o p i s a ć
j e j t a j e m n i c ę , j e s t t o p o z y c j a b a r d z o w a ż n a , a s a k r a m e n t a l na uwaga j e j R e d a k to r a o " z a p e ł n i e n i u i s t n i e j ą c e j l u k i " , o d n o s i s i ę do n i e j j a k n a j p o w a ż n i e j . Choć n i e j e s t t o a n t o l o g i a k o m p le t na i n i e s ta n o w i w y s t a r c z a j ą c e g o z b i o r u do p o g łę b io n y c h s tu d ió w te g o z a g a d n i e n i a , t o je d n a k j e s t j a k n a j b a r d z i e j g o d n a p o l e c e n i a w s z y s tk im p rag n ą cy m l e p i e j z ro z u m ie ć z n a c z e n i e e u c h a r y s t i i na w ła sn y i in n y c h p o ż y t e k . K s. H en ry k P i e t r a s S J - Kraków 4 . H enry ^ n a d w ic k , A u g u s t i n e , O x fo rd 1 9 8 6 , O x fo rd U n i v e r s i t y P r e s s , s . 122. L i t e r a t u r a p o ś w ię c o n a ż y c iu 1 d z i e ł u św . A u g u sty n a j e s t n ie z w y k le b o g a ta t a k pod w zględem i l o ś c i , j a k
i r ó ż n o r o d n o ś c i p o r u s z a n e j p r o b l e m a t y k i . Mimo t e g o , k a ż d a nowa p o z y c j a , z w ła s z c z a t a , k t ó r a t r a k t u j e m yśl a u g u s ty ń s k ą w s p o s ó b s y n t e t y c z n y , j e s t p rzy jm o w an a z ogromnym z a in te r e s o w a n ie m .
