294
Akta sympozjum p rzygotow u je do druku Wydawnictwo U n iw e r sy te tu Rzymskiego . Pod k o n ie o sympozjum u s t a lo n o , że n a stę p n e IV O rygenesow skie Kolokwium p ośw iecon e o r to d o k s y jn o ś c i O rygenesa o d b ę d z ie s i $ w 1985 r . w Insbruku na i8 0 0 r o o z n ic ę je g o uro d z in . Życzyć by s o b ie n a le ż a ło ,a b y tym razem w z i ę l i w nim u d z ia ł ró w n ież P o la c y , k tó r y c h ta k ż e za czyn a in te r e s o w a ć t a fa s c y n u ją c a p o s ta ć s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , ja k o tym św ia d czy z w ie k sz a ją o a s i e l i c z b a ory g en eso w sk io h przek ład ów .
k s . S ta n isła w Longosz
IV. SYMPOZJUM 0 ODKRYTYCH LISTACH ŚW.AUGUSTYNA
Z in io ja ty w y d y r e k to r a I n s t y t u t u Studiów A ugustyńskioh % przy p o p a r c iu fr a n c u s k ie g o Narodowego Ośrodka Badań Nauko wych /C e n tr o N a tio n a l do l a Mecherche S o i e n t i f i q u e / z o r g a n i zowano w o p a c tw ie S a in t-G e r m a in -d e s-P r e s w d n ia ch 2 0 -2 1 w r z e ś- p i a 1982 r . d y sk u sje " ok rągłogo s t o łu " na tem at o s t a t n i o od - Z r y ty o h , d o ty c h c z a s n ie z n a n y c h , 29 l i s t ó w św .A ugustyna^ . Odna l a z ł j e przed k ilk u l a t y pracow nik U n iw e r sy te tu W iedeńskiego Jan D iv ja k n a jp ie r w w XV-wiecznym m a r sy lia ń sk im /BM 2 0 9 /, a n a s tę p n ie X II-w ieoznym paryskim /BN 1 6 8 0 1 / r e k o p ls lo ^ 1 opra- oował j e k r y ty c z n ie w form ie to z y d o k to r sk ie j* * . S p o tk a n ie zg ro m a d z iło w słynnym m ie js o u , g d z ie przed 300 l a t y mauryni r o z p o c z ę li wydawanie d z i e ł św .A u gu styn a, ponad 50 s p o c j a l i s
-4 O b s z e r n ie js z e sp raw ozd an ie z te g o sympozjum z o b . H .C ro u zel, Le t r o is ie m e C o llo n u e O r ig e n ie n , " D u lle t in de l i t t ś r a t u r e e c c l e s i a s t i q u e " 8 3 /1 9 8 2 / 2 1 6 -2 1 8 ; R .S c o g n a m lg lio , Colloqulum Origenianum T ertiu m , " N icu lau s" 1 0 /1 9 8 2 / 1 5 5 -1 5 9 .
1 O b szo rn iej na t e n tem at p o r . G.Madeo, T ab le ronde du CNRS su r l e s " L e ttr e s de S a in t A u g u stin n o u v e lle m e n t d e o o u v er- t e s " , "Uevue de 1 ' I n s t i t u t C a th o llq u e de P a r ls " , 1982, nr 4, 9 3 -9 5 .
2 Por. G.Madeo, Du nouveau dans l a o orresp on d an ce a u g u s t in le n - n e , "Hevue d es Ś tu d es a u g u s tin ie n n e s " 2 7 /1 9 8 1 / 1 - 2 , 5 6 -6 0 . 3 S a n o ti A u r e li A n g u stin i opora. E p is t u la e ex duobus o o d lo ib u s
nuper in luoem p r o la t a c , r e c . J .D iv j a k , CSEL 8 8 , Vindobonae 1981, LXXXIV + 234.
295
tów , p a tro lo g ó w i h isto r y k ó w p óźn ej s t a r o ż y t n o ś c i z o k o ło 20 u n iw e r sy te tó w i i n s t y t u c j i naukowych N ie m ie c , A n g l i i , A u s t r i i , B e l g i i , F r a n c ji i S z w a j c a r ii, k tó r z y w k r ó tk ic h w y s tą p ie n ia c h c h c i e l l p rzed ysk u tow ać s z e r e g problemów zw iązan ych z odkrytym i dokumentami s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j .
D y sk u sję r o z p o c z ą ł sam odkrywoa M .D ivjak mówiąc o zaohow a- nych r ę k o p is a c h z k o r e sp o n d e n c ją św. A ugustyna i o swych p o c z ą t kowych w ą tp liw o ś c ia c h co do io h a u t e n t y c z n o ś c i. J ego m yśl pod j ą ł , by r o z p a l i ć d y s k u s j ę , M.Mandouze, s t a w ia j ą c p y ta n ie : Czy r z e o z y w iś o ie b isk u p Hippony j e s t autorem o d n a le z io n y o h l i s t ó w . Gdy p a d ło mnóstwo argumentów p o tw ie r d z a ją c y c h ic h a u t e n t y c z n o ś ć , p r o f . A.Primmer w p row ad ził k i lk a n a ś o ie poprawek do wyda nego k r y t y o z n ie io h t e k s t u . **otem h is t o r y o y M .M .Desanges i Lan- o e l p o d k r e ś la li k o r z y ś o i p ły n ą c e z o d k ry ty ch l i s t ó w d la h i s t o r y c z n e j g e o g r a f i i A fr y k i R zy m sk ie j; M.Humbert omówił zw yczaj sp rzed aw an ia n ie m o w lą t, M .L e p e lle y k o lo n a t i n ie w o ln ic tw o , M. Rougó o sz u stw a 1 r o z b o je w A fr y c e , M.Andreau a fr y k a ń s k i sy stem bankowy, M .M ietri r e l a c j e m iędzy K ośoiołem A fr y k i a Rzymem, M. F e v r le r św iadom ość biskupów o z b liż a ją c y m s i ę k r y z y s i e , M.Lan- o e l dziwny l i s t św .A u gu styn a do r z y m sk ie j damy F a b i o l i , mówiąoy o A n to n in ie , n ie r o z t r o p n ie osadzonym na b isk u p s tw io w F u s s a la , M.Mugnier p r o ced u rę a p e lo w a n ia do S t o l i c y A p o s t o l s k i e j , P .F o l - l i e t zb io ro w ą ekskom unikę i prawo a z y lu , M.M.Bonner i Bouhot in te r w e n c je św . A ugustyna w sprawy p e l a g i a ń s k i e , a M .S c h in d le r w sprawy d o n a ty a ty o z n e ,P .B e r r o u a r d fragm ent l i s t u , w którym św. A ugustyn w y lio z a d o k ła d n ie w s z y s tk o , co n a p i s a ł , od l i w r z e ś n ia go 1 g r u d n ia 419 ro k u . Warto t u p rzyp om n ieć, że obok 26 odkry ty c h l i s t ó w a u to r stw a samego św .A u gu styn a, są 3 l i s t y innyoh autorów : H ieronim a do A u r e liu s z a , zd ra d za ją o y je g o gwałtowny C h arak ter, ora z 2 l i s t y H iszp an a K o n so n cju sza do św .A u gu styn a. S t y l i prob lem atyk ę ty c h l i s t ó w o m a w ia li: La B o n n a r d ie r e , J . Moreau, M .Marti i M.Wanhenne.
Poza ś c i s ł y m i obradami u o z e s tn io y 2-d n iow ego sympozjum m o g li o b e j r z e ć w ystaw ion e w B i b l i o t e c e Narodowej 2 m anuskrypty, w k tó r y c h M .D ivjak od k ry ł n ie z n a n e l i s t y św .A u gu styn a oraz w y s łu - ohać na io h tem at kom entarzy M .T a o e ttie g o , M .Blocha i M .E ta ix a . W sz y stk ie m a te r ia ły z pow yższego sympozjum o r g a n iz a to r z y o p u b li k u ją w jednym z n a j b liż s z y o h tomów "titudes A u g u s tin ie n n e s " .
