t N r 1 (73) Z a g r a n i c z n a p ra s a p r a w n i c z a 69
P o s tę p o w a n ie d y s c y p lin a r n e n ie m o że b y ć w sz c z ę te p o u p ły w ie 3 l a t o d z d a
r z e n ia s ię f a k t u , k tó r y m ó g łb y d a ć k u te m u p o d s ta w ę (in a c z e j w U S A , g d z ie w z a
sa d z ie n ie o b o w ią z u je w ty m p rz e d m io c ie ż a d e n te r m in ).
Z s z e ro k ic h ro z w a ż a ń p r a w n o p o ró w n a w c z y c h co do z a g a d n ie ń z w ią z a n y c h
z d o p u sz c z e n ie m d o w y k o n y w a n ia z a w o d u a d w o k a ta o ra z z p o z b a w ie n ie m te g o
p r a w a w y n ik a p o d o b n e u ję c ie ty c h k w e s tii w U S A i w J a p o n ii ( k tó r a p o I I w o j
n ie ś w ia to w e j z n a la z ła się p o d b a r d z o s iln y m w p ły w e m p r a w a U S A ) m im o —
rz e c z ja s n a — is tn i e n ia ta k ż e s z e r e g u ró ż n ic (w U S A n p . m o ż n o ś ć w y k o n y w a
n ia z a w o d u a d w o k a ta n ie łą c z y się z o b li g a to r y jn y m c z ło n k o s tw e m w Z r z e
s z e n iu a d w o k a tó w ). P r a w a ty c h p a ń s tw c h a r a k t e r y z u j e p o d o b n a „ g ię tk o ś ć ” w s t a
tu o w a n iu w a r u n k ó w w y m a g a n y c h do w y k o n y w a n ia z a w o d u a d w o k a ta o r a z p o d o b
n e u ję c ie p r o b l e m a ty k i d y s c y p lin y a d w o k a c k ie j w r a z z w y n ik a ją c y m i z j e j n a
ru s z e n ia u je m n y m i k o n s e k w e n c ja m i.
O b o w iq z k o w e u b e z p ie cze n ie lo tn ic z e w J u g o sła w ii
o m a w ia n a ła m a c h „ A n n a li p r a w n o g f a k u l te ta u B e o g ra d u ” W ie lk o T o m a s z i c .
S to s o w n ie d o p rz e p is ó w p r a w a ju g o s ło w ia ń s k ie g o n ie k tó r e k a te g o r ie u b e z
p ie c z e ń lo tn ic z y c h m a j ą c h a r a k t e r o b li g a to r y jn y (np. u b e z p ie c z e n ia to w a ró w , p a s a
ż e ró w , zało g i, u b e z p ie c z e n ie od o d p o w ie d z ia ln o ś c i c y w iln e j).
W s z y s tk ie s a m o lo ty n a le ż ą c e d o p r z e d s ię b io r s tw ju g o s ło w ia ń s k ic h m u s z ą b y ć
u b e z p ie c z o n e o d c a łk o w ite j ic h u t r a t y i in n y c h sz k ó d w y rz ą d z o n y c h p rz e z o g ie ń ,
w y b u c h lu b p o w s ta ły c h z ja k ie jk o lw ie k in n e j p rz y c z y n y .
P r z e d s ię b io r s tw a , do k tó r y c h n a le ż ą s a m o lo ty , m a j ą o b o w ią z e k u b e z p ie c z y ć
od w y p a d k u w s z y s tk ic h p a s a ż e r ó w p rz e w o ż o n y c h n a ic h p o k ła d z ie (p o d o b n ie
j a k i p rz e w o ż o n e to w a ry ). N ie z a le ż n ie od teg o m a ją o n e r ó w n ie ż o b o w ią z e k
u b e z p ie c z y ć s ię od o d p o w ie d z ia ln o ś c i c y w iln e j, ja k a m o że b y ć n a n ic h w ło ż o n a
w z w ią z k u z e k s p lo a to w a n ie m lin ii lo tn ic z y c h (o d p o w ie d z ia ln o ś ć w s t o s u n k u d o
o a s a ż e ró w , ja k o te ż w o b e c o só b trz e c ic h ). W p r a k ty c e J u g o s ła w ia ń s k ie L in ie
L o tn ic z e a u to m a ty c z n ie u b e z p ie c z a ją p rz e w o ż o n y c h p a s a ż e r ó w , t a k że ic h o d
p o w ie d z ia ln o ś ć o d s z k o d o w a w c z a w o b e c p a s a ż e r ó w j e s t a u to m a ty c z n ie p o k r y t a
p rz e z i n s ty t u c je u b e z p ie c z e n io w e d o w y so k o śc i o k re ś lo n e j k w o ty (p o n a d n ią t y l
k o w r a z ie u d o w o d n ie n ia r o z m ia r u szk o d y w y rz ą d z o n e j p a s a ż e ro w i).
T a k p r z e d s ta w ia się s p r a w a p rz y p rz e w o z a c h m ię d z y n a ro d o w y c h .
P r z y p rz e w o z a c h w e w n ą tr z k r a jo w y c h p a s a ż e r o w ie lo tn ic z y u b e z p ie c z e n i s ą n a
w y p a d e k s z k o d y d o w y so k o śc i 400 000 d in a r ó w (p o d o b n ie j a k p a s a ż e r o w ie k o le jo w i,
o k r ę to w i itp.). P r z y s z k o d a c h p r z e k r a c z a ją c y c h t ę w y so k o ść p a s a ż e r o w ie m o g ą
w y s tą p ić z p o w ó d z tw e m p rz e c iw k o L in io m L o tn ic z y m p rz e d sąd .
P r a w o p r z e w id u je ró w n ie ż o b o w ią z k o w e u b e z p ie c z e n ie z ało g i s a m o lo tó w . O b o
w ią z e k te n w ło ż o n y je s t n a p rz e d s ię b io rs tw o , d o k tó re g o s a m o lo t n a le ż y . P r z e d
s ię b io r s tw o to m a ta k ż e o b o w ią z e k u b e z p ie c z n ia s ię od o d p o w ie d z ia ln o ś c i w o b e c
osób tr z e c ic h , je d n a k ż e w p r a w ie ju g o s ło w ia ń s k im n ie m a ż a d n y c h p o s ta n o w ie ń
co d o s u m y , do k tó r e j w y so k o śc i p o w in n o się o no u b e z p ie c z y ć . W p r a k t y c e k w o ty
te o k r e ś lo n e są — z d a n ie m a u to r a — z b y t n is k o , a b y m o g ły p o k ry ć r z e c z y w is te
ry z y k o , n a j a k i e n a r a ż o n e są te p r z e d s ię b io r s tw a w z w ią z k u z o m a w ia n ą o d p o
w ie d z ia ln o ś c ią .
J. R.
