Zmiany w systemie oświaty. Prof. zw. dr hab. Jolanta Szempruch, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Zmiany w systemie oświaty

Prof. zw. dr hab. Jolanta Szempruch,

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

System oświaty oraz pragmatykę zawodową nauczycieli regulują obecnie 3 ustawy:

• Ustawa o systemie oświaty;

• Ustawa – Prawo oświatowe;

• Ustawa – Karta nauczyciela

Zmiany wdrażane w ramach reformy oświatowej od września 2017 r.

• Wprowadzenie nowego ustroju szkolnego;

• Dostosowanie sieci szkół do nowego ustroju szkolnego;

• Zmiany organizacyjne wynikające ze zmiany ustroju szkolnego;

• Zmiany podstaw programowych i ramowych planów nauczania;

• Kwalifikacje wymagane od nauczycieli, doskonalenie i dokształcanie

nauczycieli

Nowy ustrój szkolny

Szkoły publiczne i niepubliczne dzielą się na następujące typy:

1) ośmioletnią szkołę podstawową 2) szkoły ponadpodstawowe:

• czteroletnie liceum ogólnokształcące,

• pięcioletnie technikum,

• trzyletnią branżową szkołę I stopnia,

• trzyletnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy,

• dwuletnią branżową szkołę II stopnia,

• szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku.

Szkoła specjalna przysposabiająca do pracy jest szkołą specjalną przeznaczoną wyłącznie dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Dostosowanie sieci szkół do nowego ustroju szkolnego

• Uchwała rady gminy w sprawie projektu dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego;

• Opinia kuratora oświaty;

• Opinia związków zawodowych;

• Uchwała w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju

szkolnego (do 31 marca 2017 r. ).

Kalendarz najważniejszych zmian

Rok szkolny 2017/2018

• Przekształcenie 6-klasowej szkoły podstawowej w 8 -klasową szkołę podstawową - kontynuacja nauki po klasie szóstej w klasie siódmej;

• Rozpoczęcie wygaszania gimnazjów – brak rekrutacji;

• Wprowadzenie nowych podstaw programowych w klasach:

I, IV i VII szkoły podstawowej;

• Przekształcenie dotychczasowej 3-letniej zasadniczej szkoły zawodowej w 3-letnią branżową szkołę I stopnia.

Rok szkolny 2018/2019

• 1 września 2019 r. w ustroju szkolnym nie będą już funkcjonowały gimnazja.

Dyrektorzy w okresie przejściowym

• Dyrektor wygaszanego samodzielnego gimnazjum zajmuje stanowisko do końca okresu na jaki mu je powierzono – jednak nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2019 r.

• Dyrektor 6-letniej szkoły podstawowej – z dniem 1 września 2017 r.

staje się dyrektorem 8-letniej szkoły podstawowej i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki mu je powierzono, maksymalnie do 31 sierpnia 2019 r.

• Dyrektor gimnazjum przekształcanego z dniem przekształcenia staje się dyrektorem szkoły, w którą zostało przekształcone gimnazjum i zajmuje to stanowisko do końca okresu na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum - maksymalnie do 31 sierpnia 2019 r.

• Dyrektor szkoły do której jest włączane gimnazjum – z dniem włączenia

staje się odpowiednio dyrektorem tej szkoły

i zajmuje to stanowisko do końca okresu na jaki powierzono mu

stanowisko dyrektora dotychczasowej szkoły podstawowej –

maksymalnie do 31 sierpnia 2019 r.

Dyrektorzy w okresie przejściowym

• Dyrektor dotychczasowego zespołu szkół, w skład którego wchodzą:

6-letnia szkoła podstawowa i gimnazjum, zasadnicza szkoła zawodowa i gimnazjum, liceum ogólnokształcące i gimnazjum, technikum i

gimnazjum - staje się odpowiednio z dniem 1 września 2017 r. lub

z dniem 1 września 2019 r. dyrektorem: szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego, technikum i zajmuje to

stanowisko do końca okresu na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora zespołu szkół.

• Dyrektor dotychczasowego gimnazjum włączanego do innej szkoły – z dniem włączenia staje się wicedyrektorem szkoły, do której zostało włączone gimnazjum i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum, jednak nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2019 r.

Wicedyrektorów oraz nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze

w gimnazjum odwołuje się ze stanowiska z końcem roku szkolnego

poprzedzającego rok szkolny, z początkiem którego następuje włączenie

gimnazjum.

Uczniowie gimnazjum w okresie przejściowym

Uczeń klasy I dotychczasowego gimnazjum, który w roku szkolnym

2016/2017 nie otrzymał promocji do klasy II, z dniem 1 września 2017 r.

staje się uczniem klasy VII szkoły podstawowej.

Uczeń klasy II dotychczasowego gimnazjum, który w roku szkolnym 2017/2018 nie otrzymał promocji do klasy III, z dniem 1 września 2018 r. staje się uczniem klasy VIII szkoły podstawowej.

Uczeń klasy III dotychczasowego gimnazjum, który w roku szkolnym 2018/2019 nie

ukończył tej szkoły, z dniem 1 września 2019 r. staje się uczniem klasy VIII szkoły

podstawowej.

Zadania dyrektora

szkoły związane z wdrażaniem zmian

• Szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym określa arkusz organizacji szkoły i przedszkola (Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe , art. 110).

• W terminie określonym w rozporządzeniu MEN arkusz organizacji szkoły i przedszkola opracowuje dyrektor szkoły i przedszkola, po zasięgnięciu opinii zakładowych organizacji związkowych.

Arkusz organizacji szkoły i przedszkola zatwierdza organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

• Na podstawie zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły dyrektor szkoły, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający organizację zajęć edukacyjnych.

• W przypadku szkoły, do której 1 września 2017 r., 1 września 2018 r. albo

1 września 2019 r. zostanie włączone gimnazjum, arkusz organizacji

szkoły odpowiednio na rok szkolny 2017/2018, 2018/2019 albo

2019/2020 opracowuje dyrektor tej szkoły we współpracy z

dyrektorem dotychczasowego gimnazjum.

Terminarz zadań dyrektora szkoły związanych z wdrażaniem zmian

W stosunku do nauczycieli samodzielnego wygaszanego gimnazjum oraz nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których będą prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum:

- do 15 maja (odpowiednio 2017 r. lub 2018 r.) – informacja o braku możliwości dalszego zatrudnienia danego nauczyciela gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018 lub 2018/2019 z uwagi na wygaszanie kształcenia w tym gimnazjum i następujących możliwych rozwiązaniach dla nauczycieli:

• przeniesienie w stan nieczynny;

• rozwiązanie z nim stosunku pracy (jeśli nie wyrazi zgody na przeniesienie w stan nieczynny);

• ograniczenie zatrudnienia (dotyczy nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze);

- do 31 maja (odpowiednio 2017 lub 2018 r.) wypowiedzenie stosunku pracy, w przypadku niewyrażenia zgody na przeniesienie w stan nieczynny (rozwiązanie stosunku pracy nastąpi 31 sierpnia odpowiednio 2017 r. lub 2018)

- do 31 maja 2019 r. – wypowiedzenie stosunku pracy (rozwiązanie stosunku pracy nastąpi 31 sierpnia 2019 r.);

W odniesieniu do dyrektora samodzielnego gimnazjum powyższe czynności wykonuje organ prowadzący to gimnazjum.

Terminarz zadań dyrektora szkoły związanych z wdrażaniem zmian

W stosunku do nauczycieli (innych pracowników) szkół, które z mocy prawa przekształcą się w szkoły nowego systemu (typu) informację na piśmie, że stają się nauczycielami (pracownikami) szkoły nowego typu, przekazuje się odpowiednio:

• do 15 maja 2017 r. – szkoła podstawowa, zasadnicza szkoła zawodowa, szkoła policealna, szkoła specjalna przysposabiająca do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, zespół szkół w skład którego wchodzi szkoła podstawowa i gimnazjum lub zasadnicza szkoła zawodowa i gimnazjum;

• do 15 maja 2019 r. – liceum ogólnokształcące, technikum, zespół szkół w skład którego wchodzi liceum i gimnazjum lub technikum i gimnazjum.

• do 15 maja (odpowiednio 2017 r., 2018 r., 2019 r.), że stają się nauczycielami (pracownikami) szkoły nowego systemu, w której będą prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum.

Do pracowników samorządowych niebędących nauczycielami mają zastosowanie przepisy ustawy o pracownikach samorządowych w zakresie przeniesienia na inne stanowisko lub do innej jednostki organizacyjnej.

Podstawa programowa

Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r.

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego

oraz kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla

uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu

umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla

branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły

specjalnej przyspasabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego

dla szkoły policealnej.

Podstawa programowa określona w rozporządzeniu będzie obowiązywała począwszy od roku szkolnego

2017/2018 w:

• przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego;

• klasach: I, IV, i VII szkoły podstawowej, a w latach następnych również w kolejnych klasach szkoły podstawowej;

• szkołach podstawowych – dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym;

• branżowej szkole I stopnia;

• szkole specjalnej przysposabiającej do pracy;

• pierwszych semestrach szkoły policealnej, a w latach następnych również w kolejnych semestrach tej szkoły.

Dotychczasowa podstawa programowa określona w rozporządzeniu MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania

przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.

poz. 977, z późn. zm.), będzie obowiązywała:

W roku szkolnym 2017/2018

w klasach II, III, V, i VI szkoły

podstawowej

w klasach zasadniczej szkoły

zawodowej

w semestrach II-V szkoły policealnej

W roku szkolnym 2018/2019

w klasach III i VI szkoły podstawowej

w klasach zasadniczej szkoły

zawodowej

w semestrach IV i V szkoły policealnej

Rozporządzenie nie obejmuje podstawy programowej dla:

 4-letniego liceum ogólnokształcącego,

 5-letniego technikum i branżowej szkoły II stopnia – w przypadku tych

szkół zmiany programowe rozpoczną się począwszy od roku szkolnego

2019/2020 (liceum i technikum) i od roku szkolnego 2020/2021

(branżowa szkoła II stopnia)

Zgodnie art. 4 pkt 24 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe przez podstawę programową wychowania

przedszkolnego i kształcenia ogólnego należy rozumieć:

• obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści nauczania, w tym umiejętności opisane w formie ogólnych

i szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy

i umiejętności, które powinien opanować uczeń po zakończeniu określonego etapu edukacyjnego,

oraz

• zadania wychowawczo – profilaktyczne szkoły,

uwzględniane odpowiednio w programach wychowania przedszkolnego, programach nauczania i podczas realizacji zajęć z wychowawcą,

oraz

• umożliwiające ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych,

a także

• warunki i sposób realizacji tych podstaw programowych.

1.

• Powrót do spiralnego układu treści nauczania – w rozumieniu powtarzania i utrwalania materiału na kolejnych, wyższych etapach nauczania;

• Wzmocnienie wychowawczej i profilaktycznej funkcji szkoły poprzez szersze uwzględnienie w podstawie programowej zadań wychowawczo-profilaktycznych;

2.

• Zastąpienie, począwszy od klasy V szkoły podstawowej, idei integracji przedmiotowej korelacją

przedmiotową (w ramach przedmiotów humanistycznych oraz przedmiotów przyrodniczych i ścisłych);

3.

• Wzmocnienie edukacji w zakresie języków obcych nowożytnych poprzez system dający szansę uczniom na nieprzerwaną i systematyczną naukę pierwszego języka obcego przez 12 (13) lat, naukę drugiego języka obcego przez 6 (7) lat, jak również możliwość kształcenia dwujęzycznego (począwszy od klasy VII szkoły podstawowej);

4.

• Szersze uwzględnienie w podstawie programowej poszczególnych przedmiotów technologii

informacyjno-komunikacyjnych (TIK), co umożliwi kształcenie kompetencji i umiejętności cyfrowych uczniów również w ramach innych przedmiotów;

5.

• Wprowadzenie nauki programowania, począwszy od edukacji wczesnoszkolnej;

• Szersze niż obecnie uwzględnienie problematyki edukacji dla bezpieczeństwa, w tym ratownictwa medycznego;

6.

• Ustalanie takiego zakresu treści nauczania, który biorąc pod uwagę przewidzianą

w projektowych zmianach przepisów określających ramowy plan nauczania dla szkoły podstawowej liczbę godzin zajęć poszczególnych przedmiotów, umożliwi nauczycielom rozwijanie umiejętności pracy zespołowej uczniów, rozwiązywania problemów i realizację ciekawych projektów edukacyjnych.

• Efekty realizacji zadań przedszkola, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego, sformułowane są w postaci celów do osiągnięcia przez dzieci na koniec wychowania przedszkolnego w ramach czterech podstawowych obszarów rozwoju dziecka: fizycznego, emocjonalnego, społecznego i poznawczego.

• Cele kształcenia – wymagania ogólne edukacji wczesnoszkolnej zostały opisane w odniesieniu do czterech obszarów rozwojowych dziecka: fizycznego, emocjonalnego, społecznego i poznawczego.

Cele te uczeń osiąga w procesie wychowania i kształcenia przez rozwój prostych czynności praktycznych i intelektualnych w czynności bardziej złożone.

• Zbiór celów ogólnych przedstawia fundament, na którym oparta będzie początkowa praca na II etapie edukacji w klasach IV–VIII:

zachowania, sprawności, umiejętności i wiedzę początkową.

Cele kształcenia ogólnego w szkole podstawowej

Cele kształcenia ogólnego w szkole podstawowej

• wprowadzanie uczniów w świat wartości, wskazywanie wzorców postępowania i budowanie relacji społecznych, sprzyjających bezpiecznemu rozwojowi ucznia;

• wzmacnianie poczucia tożsamości indywidualnej, kulturowej, narodowej, regionalnej i etnicznej;

• formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności innych osób;

• rozwijanie kompetencji takich jak kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość;

• rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania;

• ukazywanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju umiejętności;

• rozbudzanie ciekawości poznawczej uczniów oraz motywacji do nauki;.

• kształtowanie umiejętności rozumienia świata;

• wspieranie uczniów w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji;

• wszechstronny rozwój osobowy ucznia przez pogłębianie wiedzy oraz zaspokajanie i rozbudzanie jego naturalnej ciekawości poznawczej;

• kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość;

• zachęcanie do zorganizowanego i świadomego samokształcenia opartego na umiejętności przygotowania własnego warsztatu pracy.

Najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego w szkole podstawowej

1. sprawne komunikowanie się w języku polskim oraz w językach obcych nowożytnych;

2. sprawne wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym, a także kształcenie myślenia matematycznego;

3. poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji z różnych źródeł;

4. kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym programowanie;

5. rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych;

6. praca w zespole i społeczna aktywność;

7. aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz

kraju.

Opis wiadomości i umiejętności zdobytych przez ucznia w szkole podstawowej jest przedstawiany w języku efektów uczenia się, zgodnie z Polską Ramą Kwalifikacji - Ustawa dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym

Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 64 i 1010 oraz z 2017 r. poz. 60).

Działalność edukacyjna szkoły określona jest przez:

szkolny zestaw programów

nauczania

program wychowawczo-

profilaktyczny szkoły

Szkolny zestaw programów nauczania oraz program wychowawczo-profilaktyczny szkoły tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej.

Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela.

Obok zadań wychowawczych i profilaktycznych nauczyciele wykonują również działania opiekuńcze odpowiednio do istniejących potrzeb.

• Wzrasta ranga wychowawczej funkcji szkoły, rozwijania postaw

prospołecznych, wolontariatu oraz wartości związanych z kulturą

narodową.

• Eksponuje się konieczność

kształtowania przez szkołę warunków do rozwoju aktywności,

przedsiębiorczości, kreatywności uczniów poprzez stosowanie

w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych,

organizacyjnych i metodycznych.

Kształcenie w szkole podstawowej

Kształcenie w szkole podstawowej podzielone jest na dwa etapy edukacyjne:

• I etap edukacyjny obejmujący klasy I–III szkoły podstawowej – edukacja wczesnoszkolna – kształcenie zintegrowane,

• II etap edukacyjny obejmujący klasy IV–VIII szkoły podstawowej, nauczanie przedmiotowe.

W II etapie ( klasy IV-VIII) realizacja następujących przedmiotów:

• obowiązkowo dla wszystkich uczniów: język polski, język obcy nowożytny, drugi język nowożytny, muzyka, plastyka, historia, wiedza o społeczeństwie, przyroda, geografia, biologia, chemia, fizyka, matematyka, informatyka, technika, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpieczeństwa,

• dla chętnych: wychowanie do życia w rodzinie, etyka język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – język kaszubski.

W ramach zajęć do wyboru, tak jak jest to obecnie, uczniowie będą mogli uczęszczać na zajęcia z religii/etyki.

Egzamin ósmoklasisty

Egzamin ten będzie przeprowadzany w ósmej klasie szkoły podstawowej jako obowiązkowy egzamin zewnętrzny, na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego i będzie obejmował następujące przedmioty: język polski, matematykę i język obcy nowożytny.

Po raz pierwszy egzamin zostanie przeprowadzony w roku szkolnym 2018/2019.

Od roku szkolnego 2021/2022 przeprowadzany będzie z przedmiotów:

język polski, matematyka, język obcy nowożytny oraz jeden z przedmiotów do wyboru spośród: biologii, chemii, fizyki, geografii, historii.

Przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty będzie obowiązkowe, wyniki uzyskane na tym egzaminie nie będą miały wpływu na ukończenie szkoły, będą natomiast stanowić jedno z kryteriów rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.

Kolejne kroki wdrażania reformy

W lutym podpisane zostaną rozporządzenia: w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników.

Na początku marca br. minister edukacji podpisze kolejne projekty rozporządzeń w sprawie:

• ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (konsultacje do 20 lutego br.),

• szczegółowej organizacji publicznych szkół (konsultacje do 23 lutego br.),

• przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do :

- publicznych przedszkoli, szkół i placówek (konsultacje do 23 lutego br.),

- trzyletniego liceum ogólnokształcącego, czteroletniego technikum oraz branżowej szkoły I stopnia, dla kandydatów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum na lata szkolne 2017/2018–2019/2020 (konsultacje do 23 lutego br.),

- oddziałów i szkół sportowych oraz oddziałów i szkół mistrzostwa sportowego (konsultacje do 24 lutego br.),

• udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe (konsultacje do 18 lutego br.),

• wysokości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych (konsultacje do 20 lutego).

Harmonogram dalszych prac:

• Do końca czerwca 2017 r. – przeszkolenie nauczycieli z nowej podstawy programowej.

• Do końca czerwca 2017 r. – przygotowanie podręczników do nowej podstawy programowej.

• Do końca I kwartału 2017 r. – projekt podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących, techników i branżowych szkół II stopnia, a także projekt podstawy programowej kształcenia w zawodach dla branżowych szkół i techników.

• Do końca III kwartału 2017 r. – projekt podstaw programowych dla pozostałych zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

• Do połowy czerwca 2017 r. – zakończenie prekonsultacji dotyczących podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących, branżowej szkoły i technikum.

• Od połowy czerwca do połowy sierpnia 2017 r. – konsultacje podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących, branżowej szkoły i technikum.

• Do końca I kwartału 2018 r. – opublikowanie rozporządzenia

uwzględniającego podstawę programową kształcenia w pozostałych

zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

Doskonalenie zawodowe nauczycieli

Ośrodek Rozwoju Edukacji zorganizuje i przeprowadzi szkolenia dla dyrektorów publicznych placówek doskonalenia nauczycieli, nauczycieli - doradców metodycznych i konsultantów dotyczące nowej podstawy programowej (od połowy lutego 2017).

W przygotowaniu są pakiety informacyjne dotyczące nowej podstawie programowej dla nauczycieli poszczególnych przedmiotów. Będą gotowe w marcu i rozsyłane do szkół.

Kolejny etap to organizowanie szkoleń dla nauczycieli. Wszyscy nauczyciele szkół podstawowych będą mieli możliwość wzięcia udziału w szkoleniach w zakresie wdrażania nowej podstawy programowej.

Szkolenia ruszają już pod koniec lutego 2017 roku.

Kwalifikacje nauczycieli a kształcenie nauczycieli Od 2012 r. w systemie szkolnictwa wyższego – odpowiednio do przepisów rozporządzenia w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczycieli :

• kształcenie nauczycielskie na studiach pierwszego stopnia obejmuje przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela w przedszkolach i szkołach podstawowych,

• kształcenie nauczycielskie na studiach drugiego stopnia

i jednolitych studiach magisterskich obejmuje

przygotowanie do pracy we wszystkich typach szkół

i rodzajach placówek.

Kwalifikacje wymagane od nauczycieli

Po zmianie przepisów kwalifikacyjnych – wynikającej z przepisów w sprawie standardów kształcenia nauczycieli:

• absolwent studiów pierwszego stopnia będzie miał kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i szkołach podstawowych (obecnie ma również w gimnazjach i zasadniczych szkołach zawodowych);

• absolwent studiów drugiego stopnia oraz jednolitych

studiów magisterskich będzie miał kwalifikacje do

zajmowania stanowiska nauczyciela we wszystkich

typach szkół.

Kwalifikacje nauczycieli a kształcenie nauczycieli W związku z wprowadzeniem od roku szkolnego 2017/2018 – do ustroju szkolnego nowych typów szkół zakłada się, że:

• kwalifikacje do pracy w 8-letniej szkole podstawowej będą miały osoby legitymujące się wykształceniem co najmniej wyższym zawodowym,

Nie planuje się rezygnacji ze studiów

podyplomowych jako jednej z form kształcenia

umożliwiającej uzyskanie kwalifikacji do nauczania

przedmiotu.

Kwalifikacje nauczycieli

• Zmiany wymagań kwalifikacyjnych nie będą dotyczyły nauczycieli zatrudnionych w dniu wejścia w życie rozporządzenia na podstawie mianowania, którzy spełniali wymagania kwalifikacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów.

• Przepisy będą regulowały również sytuację osób, które ukończyły studia pierwszego stopnia prowadzone na podstawie przepisów obowiązujących przez dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2012 r., poz.

131) oraz spełniają pozostałe wymagania

kwalifikacyjne.

Przedmiot przyroda będzie realizowany w klasie czwartej 8-letniej szkoły podstawowej, natomiast przedmioty: biologia, geografia, chemia i fizyka pojawią się odpowiednio w klasach 5-8 szkoły podstawowej.

Nauczyciele, którzy mają kwalifikacje do nauczania:

• przyrody w 6-letniej szkole podstawowej nabyte w wyniku ukończenia studiów magisterskich, wyższych zawodowych, podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody będą mogli w 8-letniej szkole podstawowej realizować przedmiot przyrodę w klasie IV;

• przyrody w 6-letniej szkole podstawowej nabyte w wyniku ukończenia studiów podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody, a wcześniej ukończyli studia wyższe zawodowe nadające kwalifikacje do nauczania: biologii, geografii, chemii, lub fizyki będą mogli w 8-letniej szkole podstawowej uczyć takich przedmiotów jak:

(odpowiednio) biologia, geografia, chemia i fizyka,

• przyrody w 6-letniej szkole podstawowej nabyte w wyniku ukończenia studiów podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody, a wcześniej ukończyli studia magisterskie nadające kwalifikacje do nauczania: biologii, geografii, chemii lub fizyki będą mieć kwalifikacje do nauki: biologii, geografii, chemii i fizyki w 8-letniej szkole podstawowej i 4-letnim liceum ogólnokształcącym.

Kwalifikacje nauczycieli przyrody

Rozwiązania dla nauczycieli w okresie przejściowym

• Możliwość przeniesienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania lub umowy o pracę – bez względu na wymiar zatrudnienia, za jego zgodą lub na prośbę nauczyciela do innej szkoły lub na inne stanowisko w tej samej szkole

• Możliwość nałożenia na nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania lub umowy o pracę w pełnym wymiarze zajęć, za jego zgodą, obowiązku podjęcia pracy w innej szkole lub szkołach, w celu uzupełnienia pensum, także w wymiarze większym niż ½ obowiązkowego wymiaru, jeśli w dotychczasowym miejscu pracy nie ma on możliwości prowadzenia zajęć w wymiarze co najmniej ½ etatu

Na mocy przepisu szczególnego możliwe będzie uzupełnianie pensum w wymiarze większym niż ½ etatu przez wszystkich nauczycieli.

• Nauczyciel zatrudniony w wygaszanym lub przekształcanym gimnazjum

będzie mógł kontynuować wcześniej rozpoczęty staż na kolejny stopień

awansu zawodowego, bez względu na wymiar zatrudnienia.

Rozwiązania dla nauczycieli w okresie przejściowym

Możliwość przeniesienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony – bez względu na wymiar zatrudnienia, w stan nieczynny.

Obecnie przepisy art. 20 ustawy – Karta Nauczyciela stanowią w pierwszej kolejności o rozwiązaniu stosunku pracy, a dopiero w przypadku złożenia przez nauczyciela odpowiedniego wniosku, przenosi się go w stan nieczynny. Przepisy mają zastosowanie do nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania lub umowy o pracę w pełnym wymiarze zajęć.

Na mocy przepisu szczególnego wszyscy nauczyciele zatrudnieni na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w wygaszanych gimnazjach oraz nauczyciele zatrudnieni w szkołach, w których będą prowadzone klasy gimnazjalne, będą mogli być przeniesieni w stan nieczynny bez względu na wymiar zatrudnienia (art. 225 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe).

Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielami zatrudnionymi na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony, których dalsze zatrudnienie nie będzie możliwe w związku z wygaszeniem gimnazjum z końcem roku szkolnego 2018/2019 (art. 226 ust. 1 i ust. 12 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe).

Obecnie obowiązuje w tym zakresie przepis art. 20 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, który ma zastosowanie do nauczycieli w przypadku likwidacji szkoły.

Przepis szczególny dotyczy nauczycieli zatrudnionych w wygaszanych gimnazjach w ostatnim roku szkolnym kształcenia (2018/2019).

Rozwiązania dla nauczycieli w okresie przejściowym

Możliwość ograniczenia zatrudnienia nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze zajęć, którego dalsze zatrudnienie w pełnym wymiarze nie jest możliwe, do wymiaru ½ zajęć lub niższego bez konieczności rozwiązywania dotychczasowego stosunku pracy. W przypadku rozwiązania stosunku pracy, odprawa z pełnego wymiaru zatrudnienia

- Przepis szczególny dotyczy nauczycieli zatrudnionych w wygaszanych gimnazjach oraz nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których będą prowadzone klasy gimnazjalne (art. 225 ust. 2 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe). Dotychczas przepis art. 22 ust. 2 i 2a ustawy – Karta Nauczyciela ma zastosowanie do nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania.

Do 31 sierpnia 2020 r. wprowadzono pierwszeństwo w zatrudnieniu dla nauczycieli, którzy otrzymali informację o przeniesieniu w stan nieczynny, złożyli wniosek o przeniesienie w stan nieczynny lub przebywają w stanie nieczynnym oraz zwolnionym z pracy w ostatnim roku funkcjonowania gimnazjum (art. 224 ust.

3).

Wprowadzono wymóg uzyskania przez nauczyciela zgody dyrektora szkoły, a w przypadku dyrektora organu prowadzącego na kontynuowanie lub podjęcie dodatkowego zatrudnienia w innej szkole (przedszkolu, placówce, zespole szkół) – dotyczy wyłącznie nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy (art. 222). Nie dotyczy wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa zlecenia, umowa o dzieło). Obowiązywanie czasowe od 1 września 2017 r. do 31 września 2019 r.

Kto zadecyduje o sukcesie

reformy systemu oświaty?

Dziękuję za uwagę