WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU PRZYRODA. dla klasy VI

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU PRZYRODA

dla klasy VI

Przedmiotowy system oceniania ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia. Wymagania edukacyjne formułowane są w oparciu o podstawę programową oraz "Program nauczania przyrody w klasach 4-6 szkoły podstawowej" autorstwa Jolanty Golanko ( NOWA ERA).

1. Ocenie bieżącej podlegają:

 prace pisemne- kartkówki, sprawdziany, testy;

 odpowiedzi ustne;

 prace domowe;

 praca w grupach;

 aktywność na lekcjach;

 prace długoterminowe- zielniki, plakaty, albumy, plansze, okazy przyrodnicze, doświadczenia;

 zeszyt ćwiczeń;

 osiągnięcia w konkursach szkolnych i pozaszkolnych;

 umiejętności praktyczne- posługiwanie się mikroskopem, mapą, kompasem, mapą;

 prace nieobowiązkowe, będące uczniowską samodzielną propozycją poszerzania wiadomości i umiejętności.

2. Ogólne kryteria oceniania:

a/ ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

 posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania,

 otrzymał ze wszystkich form sprawdzania wiedzy ocenę bardzo dobrą lub celującą,

 aktywnie uczestniczy w lekcji, przygotowuje pomoce dydaktyczne,

 aktywnie uczestniczy i zdobywa sukcesy w konkursach na szczeblu szkolnym, powiatowym i wojewódzkim,

 pogłębia swoja wiedzę wykonując dodatkowe zadania domowe oraz uczestniczy w zajęciach Koła Przyrodniczego,

 bezbłędnie wykonuje projekty oraz prezentuje jego wyniki,

 potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych;

b/ ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

 w pełni opanowała wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania,

 co najmniej 90% ocen cząstkowych to oceny bardzo dobre,

 potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach,

 wykazuje dużą samodzielność w korzystaniu z różnych źródeł wiedzy przyrodniczej ( atlasów, map, wykresów),

 stara się pogłębiać swoją wiedzę poprzez udział w konkursach przedmiotowych i zajęciach Koła Przyrodniczego,

 wykazuje aktywną postawę w trakcie lekcji,

 systematycznie odrabia prace domową i przyswaja wiedzę;

c/ ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

 w dużym zakresie opanowała wiadomości i umiejętności zawarte w programie nauczania,

 co najmniej 80% ocen cząstkowych stanowią oceny dobre,

 potrafi korzystać z poznanych źródeł informacji i rozwiązywać zadania z ich wykorzystaniem,

 poprawnie wykonuje proste zadania, a z pomocą nauczyciela zadania trudniejsze,

 wykazuje aktywność na lekcji,

 systematycznie przyswaja wiedzę zdobyta w trakcie lekcji oraz odrabia prace domowe;

d/ ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

 w podstawowym zakresie opanowała wiadomości i umiejętności zawarte w programie nauczania,

 w ocenianiu cząstkowym dominują oceny dostateczne,

 typowe zadania o niewielkim stopniu trudności rozwiązuje z pomocą nauczyciela,

 z pomocą nauczyciela korzysta ze źródeł wiedzy przyrodniczej,

 w zadawalającym stopniu wykazuje aktywność na lekcji,

 zazwyczaj odrabia pracę domową;

e/ ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

 w niepełnym stopniu opanował wiadomości określone programem nauczania, a braki uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy,

 w ocenianiu cząstkowym dominują oceny dopuszczające,

 z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe zadania o niewielkim stopniu trudności,

 przyswaja wiedzę niesystematycznie, rzadko odrabia prace domowe;

f/ ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

 nie opanował wiadomości i umiejętności zawartych w programie nauczania, niezbędnych do dalszego kształcenia w zakresie przyrody,

 wśród ocen cząstkowych przeważają oceny niedostateczne,

 nawet za pomocą nauczyciela nie rozwiązuje prostych zadań teoretycznych i praktycznych,

 nie zna symboliki stosowanej na lekcjach przyrody,

 nie wykazuje aktywności w trakcie zajęć,

 nie odrabia prac domowych.

3. Wymagania szczegółowe na poszczególne oceny:

a/ ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

 zna postacie związane z rozwojem wiedzy przyrodniczej: Mikołaj Kopernik,

 wie czym są gwiazdy, planety, komety, planetoidy, planety karłowate, księżyce,

 wskazuje przykłady oddziaływań grawitacyjnych w najbliższym otoczeniu,

 wymienia źródła światła naturalnego i sztucznego,

 podaje przykłady ciał przezroczystych i nieprzezroczystych,

 potrafi rozpoznać na rysunku odbicie, załamanie i rozproszenie promienia świetlnego,

 wymienia barwy podstawowe i dopełniające światła,

 wymienia źródła dźwięku,

 podaje podstawowe elementy w budowie oka i ucha ludzkiego,

 podaje przykłady ciał przyciąganych przez magnes,

 na globusie pokazuje północny i południowy biegun geograficzny,

 na schemacie Ziemi rysuje południki, równoleżniki, równik, zwrotniki, koła podbiegunowe, zaznacza półkulę północną, południową, wschodnią i zachodnią,

 wyjaśnia występowanie dnia i nocy,

 podpisuje na mapie kontynenty i przynajmniej 3 oceany,

 wymienia czynniki wpływające na życie w morzu,

 wymienia 2 różnice między polipem i meduzą, podaje przykłady zwierząt bezkręgowych i kręgowych żyjących w morzach i oceanach,

 omawia budowę zewnętrzną ryby i sposób jej rozmnażania,

 wymienia strefy życia w jeziorze, podaje przykłady zwierząt bezkręgowych i kręgowych żyjących w jeziorach,

 wyjaśnia pojęcia: bezkręgowce i kręgowce,

 podpisuje części ciała owada, podaje przykłady owadów pożytecznych i szkodników,

 wymienia 3 cechy przystosowujące żaby do wodno-lądowego trybu życia,

 przyporządkowuje gady do odpowiednich grup systematycznych,

 podaje 3 cechy ułatwiające ptakom latanie, rozpoznaje cechy ptaków drapieżnych, podaje ptaki zimujące w Polsce i odlatujące do ciepłych krajów,

 przyporządkowuje ssaki do różnych środowisk życia,

 wymienia 2 cechy klimatu na podstawie wykresu klimatycznego,

 wskazuje na mapie strefy klimatyczne świata i przyporządkowuje im po jednym przedstawicielu świata roślinnego i zwierzęcego,

 wymienia zasoby przyrody, podaje przykłady negatywnego wpływu działalności człowieka na przyrodę,

 wymienia działania służące ochronie przyrody.

b/ ocenę dostateczna otrzymuje uczeń, który:

 wskazuje różnice miedzy planetami a gwiazdami, zna astronautów i właściwie przyporządkowuje im dokonania,

 wyjaśnia czym jest siła przyciągania ziemskiego, wie kim był Izaak Newton,

 wyjaśnia znaczenie pojęć: masa i ciężar ciała, siatka geograficzna i kartograficzna, plankton, zwierzęta stałocieplne i zmiennocieplne, gniazdowniki i zagniazdowniki, pogoda, klimat,

 rysuje prosty obwód elektryczny,

 wyjaśnia jak powstaje cień i półcień,

 wyjaśnia czym jest rozszczepienie światła i podaje przykłady z najbliższego otoczenia,

 wyjaśnia, jak powstaje echo,

 rysuje linie pola magnetycznego, wskazuje bieguny magnetyczne i geograficzne Ziemi,

 określa współrzędne geograficzne punktów położonych na tej samej półkuli,

 zaznacza kierunek ruchu obrotowego Ziemi,

 wymienia cechy ruchu obiegowego i obrotowego, podpisuje strefy oświetleniowe Ziemi,

 podpisuje na rysunku elementy budowy komórki zwierzęcej,

 wyjaśnia różnicę między bezkręgowcami a kręgowcami,

 wykonuje rysunek polipa i meduzy, opisuje ich budowę,

 podpisuje na rysunku części ciała stawonogów na przykładzie homara,

 wymienia przystosowania ryby do życia w wodzie,

 omawia przystosowanie dżdżownicy do życia w glebie,

 omawia budowę ciała i sposób rozmnażania owadów na przykładzie motyla,

 wskazuje na schemacie części ciała pająka,

 klasyfikuje płazy na ogoniaste i bezogonowe,

 podaje 3 przykłady gadów żyjących w Polsce,

 oblicza średnią temperaturę powietrza,

 opisuje na podstawie wykresu cechy poszczególnych klimatów,

 wymienia przykłady zasoby przyrody ożywionej i nieożywionej,

 wymienia 3 przykłady zmieniania się różnorodności przyrodniczej,

 wyjaśnia czym jest efekt cieplarniany;

c/ ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

 wymienia założenia teorii heliocentrycznej, podaje we właściwej kolejności planety Układu Słonecznego,

 wyjaśnia rolę atmosfery ziemskiej,

 omawia budowę kosmosu, wie od czego zależy siła grawitacji, rozróżnia masę i ciężar, podaje ich jednostki,

 wyjaśnia co to jest prąd elektryczny,

 wyjaśnia pojęcia: odbicie lustrzane, rozproszenie światła, cień, półcień, bieguny jednoimienne i różnoimienne,

 wyjaśnia zjawisko załamania światła oraz powstawania barw w przyrodzie,

 opisuje falę dźwiękową, wyjaśnia czym jest echolokacja i które zwierzęta się nią posługują,

 wyjaśnia , co to jest oś ziemska i pole magnetyczne,

 opisuje południki i równoleżniki, określa współrzędne geograficzne dowolnego punktu,

 omawia skutki nachylenia osi ziemskiej,

 wymienia typy mórz,

 wymienia przyczyny odkryć geograficznych,

 charakteryzuje rolę różnych struktur komórkowych,

 wyjaśnia czym są prądy morskie,

 porównuje warunki życia w różnych strefach morza,

 wyjaśnia rolę płetw parzystych i nieparzystych u ryb,

 wymienia cechy przystosowujące ssaki do życia w morzach i oceanach,

 wymienia przykłady łańcuchów pokarmowych w jeziorze,

 charakteryzuje budowę mięczaków i stawonogów,

 charakteryzuje gady omawia ich budowę i cechy przystosowawcze do życia na lądzie,

 charakteryzuje budowę ptaków, ich przystosowanie do lotu, podaje przykłady gniazdowników i zagniazdowników,

 omawia przystosowania zwierząt do życia w różnych strefach klimatycznych,

 opisuje zajęcia Beduinów i mieszkańców Sahelu,

 wyjaśnia czym jest roślinność twardolistna,

 wyjaśnia pojęcia: zasoby wyczerpywalne i niewyczerpywalne,

 wymienia globalne zagrożenia dla środowiska przyrodniczego,

 wskazuje przyczyny efektu cieplarnianego,

 wyjaśnia, jak powstaje dziura ozonowa;

d/ ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

 wskazuje praktyczne zastosowanie wiedzy o ruchach ciał niebieskich,

 wymienia typy planet, podaje pozytywne skutki podboju kosmosu,

 definiuje prawo powszechnego ciążenia,

 wyjaśnia pojęcia: przewodniki i izolatory prądu elektrycznego,

 rysuje schematycznie zjawisko zaćmienia Słońca i Księżyca,

 rysuje schemat przejścia światła przez pryzmat,

 wyjaśnia czym jest częstotliwość i ultradźwięki,

 wyjaśnia zasadę działania igły magnetycznej,

 porównuje południki i równoleżniki, odszukuje na mapie punkt o podanych współrzędnych geograficznych,

 przedstawia schematycznie sposób padania promieni słonecznych w dniach rozpoczęcia kalendarzowych pór roku,

 wyjaśnia czym są przypływy i odpływy, jakie są ich przyczyny i skutki,

 porównuje budowę stułbi i chełbi,

 opisuje zróżnicowanie budowy zewnętrznej owadów,

 porównuje budowę i czynności życiowe kijanek i dorosłych żab,

 porównuje budowę płazów i gadów oraz budowę gadów i ptaków,

 wymienia wytwory skóry ssaków,

 charakteryzuje typy krajobrazów świata,

 oblicza roczną amplitudę temperatury powietrza oraz średnie roczne opady na podstawie klimatogramu,

 wyróżnia zasoby odnawialne i nieodnawialne i podaje ich przykłady,

 charakteryzuje skutki wzrostu temperatury powietrza;

e/ ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

 wyjaśnia, czym spowodowany jest stan nieważkości,

 wskazuje przyrządy, w których działaniu wykorzystano zjawisko odbicia i załamania światła,

 dokładnie określa położenie geograficzne danego punktu na mapie,

 wyjaśnia, czym jest tsunami,

 omawia rolę dżdżownic w tworzeniu próchnicy,

 omawia przystosowania organizmów do trudnych warunków życia na pustyniach,

 porównuje step, prerię i pampę,

 omawia dokonania polskich naukowców w badaniach strefy pustyń lodowych,

 omawia skutki istnienia dziury ozonowej.

4. Inne postanowienia.

Prace pisemne oceniane są według skali punktowej określonej przez nauczyciela i przeliczane są na skalę procentową odpowiadającą skali ocen:

100% - 98% - ocena celująca ( 6 ) 97% - 86% - ocena bardzo dobra ( 5 ) 85% - 70% - ocena dobra ( 4 ) 69% - 51% - ocena dostateczna ( 3 ) 50% - 30% - ocena dopuszczająca ( 2 ) 29% - 0% - ocena niedostateczna ( 1 )