Przychody i koszty przedsiębiorstw transportowych (i nie tylko )

Przychody i koszty przedsiębiorstw transportowych (i nie tylko)

Przychód przedsiębiorstwa to ilość pieniędzy uzyskana ze sprzedaży dóbr i usług w danym okresie (np. 1 rok, 1 miesiąc itp.)

Koszty przedsiębiorstwa to wydatki poniesione na wytworzenie dóbr i usług w danym okresie (np. 1 rok…)

Zysk (dochód) przedsiębiorstwa to nadwyżka przychodów

nad kosztami w danym okresie (…)

Ustawa z dnia 29 września 1994 r.

o rachunkowości

Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591 tekst ujednolicony

np. http://isap.sejm.gov.pl

Przychody

•Przychody: (rodzaje przychodów wg UoR)

•Przychody z działalności operacyjnej: sprzedaż dóbr i usług, dotacje, zbycie majątku i inne

•Przychody z działalności finansowej

•Zyski nadzwyczajne

Red. M. Bąk, Koszty i opłaty w transporcie, WUG, Gdańsk 2009

• Czy rozumiesz każde z tych pojęć?

– wydatki – nakłady – koszty

• Przepływ wartości wyrażają: wydatki, nakłady, koszty

• NIE KAŻDY WYDATEK JEST KOSZTEM

• KAŻDY KOSZT JEST WYDATKIEM (ale niekoniecznie równocześnie)

Koszty w transporcie (i nie tylko)

Koszty cd…

• Wydatki – pojęcie najszersze (ang. expenditure):

– operacyjne (OPEX) np. wynagrodzenia pracowników – kapitałowe (CAPEX) np. zakup środków trwałych

(nakłady inwestycyjne)

– finansowe, np. spłaty kredytów, wypłaty dywidend itp.

• Wydatki, które nie są kosztami:

– bez związku z wytwarzaniem i sprzedażą

– finansowe: spłata kredytu, podatki, dywidendy, świadczenia socjalne

– kary, skutki zdarzeń losowych itp.

• Nakłady:

– CAPEX, pol. Nakłady inwestycyjne (nakłady finansowe

na nabycie środków trwałych

Koszty cd…

• CAPEX (capital expenditures) to wydatki inwestycyjne na rozwój produktu

• OPEX (operating expenditures) odnosi się do kosztów operacyjnych czyli związanych z

utrzymaniem produktu – Np.:

• zakup serwerów i oprogramowania to CAPEX

• wydatki na szkolenia lub zakup aktualizacji

oprogramowania to OPEX

Koszty stałe i zmienne

koszty stałe

koszty zmienne koszty całkowite

wielkość

koszty

Koszty stałe stanowią tę część kosztów, która nie ulega zmianie w pewnych przedziałach zdolności wytwórczej przedsiębiorstwa. Są zatem koszty okresowo niezmienne i niezależnie od zmian wielkości produkcji

Koszty zmienne zwiększają się wraz ze wzrostem działalności produkcyjnej: progresywnie, degresywnie, proporcjonalnie

Koszty całkowite = koszty stałe + koszty zmienne

Koszty stałe i zmienne cd.

koszty zmienne

koszty stałe

W długim okresie wszystkie koszty są zmienne!!!

Koszty rozpatrujemy w krótkim i w długim okresie

Długi okres to taki, w którym przedsiębiorstwo może dostosować swoje zasoby do zmieniających się warunków

otoczenia

Krótki okres Długi okres

Krótki okres to taki, w którym przedsiębiorstwo nie może dostosować swoich zasobów do

zmieniających się warunków otoczenia

koszty zmienne

Koszty przeciętne

produkcja długookresowe

koszty przeciętne

Kształt długookresowej krzywej kosztów przeciętnych związany jest z tzw.

korzyściami i niekorzyściami skali

produkcja produkcja produkcja

korzyści skali

produkcji niekorzyści

skali produkcji

Koszty przeciętne (średnie, jednostkowe) =

koszty całkowite

wielkość produkcji

AC AC AC AC

Koszty cd…

• Koszty księgowe to wydatki udokumentowane fakturami

• Koszty ekonomiczne:

– jawne (księgowe) – amortyzacja

– ukryte:

• alternatywne (utraconych możliwości)

• nakłady pracy własnej

• zewnętrzne

Koszty cd…

• Koszt:

– Zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej

wartości, w formie zmniejszenia wartości

aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia

kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez

udziałowców lub właścicieli

• Wersja uproszczona:

– Pieniężny wyraz nakładów, ponoszonych w

związku z działalnością gospodarczą

Środki trwałe i obrotowe

Środki trwałe

Aktywa to zasoby majątkowe, dzięki którym przedsiębiorstwo osiągnie w przyszłości korzyści ekonomiczne

• materiały zużywane w cyklu produkcyjnym

• produkty gotowe zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji

• półprodukty

• towary nabyte w celu odprzedaży

aktywa materialne działające na

korzyść przedsiębiorstwa, które nie zużywają się w jednym

cyklu produkcyjnym ani w ciągu roku obrachunkowego

• nieruchomości (grunty, budynki,

budowle, lokale, inne obiekty inżynierii lądowej i wodnej, np. drogi)

• maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne

Środki obrotowe

aktywa materialne,

które zużywają się w cyklu produkcyjnym

Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r.

Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591

Szczególny rodzaj kosztu – amortyzacja

Środki trwałe

aktywa materialne działające na

korzyść przedsiębiorstwa, które nie zużywają się w jednym

cyklu produkcyjnym ani w ciągu roku obrachunkowego

• nieruchomości (grunty, budynki, budowle, lokale, inne obiekty

inżynierii lądowej i wodnej, np.

drogi)

• maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne

Zużycie środków trwałych:

• fizyczne

• ekonomiczne (moralne) Stopień zużycia zależy od:

• właściwości fizycznych

• sposobu eksploatacji

• zakresu intensywności

oddziaływania sił przyrody

• szybkości postępu technicznego

Amortyzacja cd.

Zasady i stawki amortyzacji regulowane są przepisami prawa podatkowego:

1. Ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz.U.2001 nr 80 poz. 350

2. Ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych Dz.U. 2004 r. nr 254, poz. 2533

Amortyzacja to utrata wartości dobra kapitałowego będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji

Jest rachunkowym sposobem ujęcia procesu zużywania się dóbr kapitałowych wykorzystywanych w procesie

produkcji

Amortyzacja cd.

Amortyzacji podlegają:

- wartości niematerialne i prawne

-

- maszyny i urządzenia i środki transportu

- inne przedmioty zwane środkami trwałymi

- tabor transportu morskiego w budowie

- stanowiące własność lub współwłasność firmy

- nabyte lub wytworzone we własnym zakresie

- kompletne i zdatne do użytku

- których wartość początkowa przekracza 3500 zł

Szczególna cecha amortyzacji jako kosztu:

Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym!!!

+ składniki majątku niestanowiące własności lub współwłasności podatnika ale wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną

działalnością na podstawie umowy leasingu finansowego (kapitałowego)