ELIGIUSZ ROSZYK
N IEK TÓRE W ŁAŚCIW OŚCI OPTYCZNE KW ASÓW HUMINOW YCH
K atedra C hem ii R olnej W SR W rocław . K iero w n ik — prof. dr K. B oratyń sk i
Do b adań użyto kw asów hum inow ych w yek strah o w an y ch w odoro tlenkiem sodu (Springer, W agner [2]) z 62 p róbek glebow ych zdefiniow a nych pod w zględem ty p u glebowego, g ru p y m echanicznej, odczynu i za w artości w ęglanów . K w asy te oczyszczono przez tra k to w a n ie alkoholem i benzenem oraz k ilk ak ro tn e rozpuszczanie w rozcieńczonym NaOH i strącen ie HC1.
Oczyszczone kw asy hum inow e rozpuszczono w 0,1% NaOH w ilości 10 m g bezpopielnego, p o w ietrznie suchego kw asu w 100 ml. W roztw o rach ty ch oznaczono gęstość optyczną dla w a rstw y 1 cm na fotom etrze P u lfrich a p rzy użyciu filtru S-57, w spółczynnik b arw y rów nież n a foto m etrze P u lfrich a przy użyciu filtró w S-47 i S-61 oraz krzyw e w idm o wej przepuszczalności w zakresie w idm a w idzialnego od 400 do 650 mu na sp ektofotom etrze Colem ana.
U zyskane w yniki pom iarów gęstości optycznej i w spółczynnika b a r w y kw asów hum inow ych w ykazały, że w szystkie uży te do badań kw asy by ły m ieszaniną (w różnych proporcjach) kw asów hum inow ych ty p u szarego i bru n atn eg o ( S p r i n g e r [1]).
Czarne ziem ie w większości p rzypadków posiadały przew agę kw asu ty p u szarego nad b ru n atn y m , ew en tu aln ie form ę przejściow ą m iędzy obu ty m i typam i. W dw óch p rzy p ad kach stw ierdzono w łaściw ości w y b it nie ch arak tery sty czn e dla b ru n atn eg o kw asu hum inow ego.
W większości gleb b ru n a tn y c h i bielicow ych przew ażał kw as hum ino- w y ty p u b runatnego. W k ilk u p rzyp ad k ach stw ierdzono form ę przejścio wą od kw asów b ru n a tn y c h do szarych.
C h a ra k te r k rzyw y ch w idm ow ej przepuszczalności kw asów hum in o wych, w yrażonych w lg ekstynkcji, b ył różny. P rzew ażająca część krzy w y ch w y kazała stro m y przebieg, co św iadczy o w ysokiej zaw artości w uzyskanych p rep a ra ta c h p ro d u k tów rozkładu lig n in y i pochodnych jej utlenienia. Część krzyw y ch dla pozostałych kw asów hum inow ych w y k a zała m niej strom y przebieg, co w skazyw ałoby z jednej stro n y na nieco
W łaściwości optyczne kw asów hum inowych 679
wyższą zaw artość kw asu ty p u szarego, z drugiej stro n y na w iększą doj rzałość zw iązków próchnicznych w ty ch glebach.
P oró w nu jąc c h a ra k te r przebiegu k rzy w y ch w idm ow ej przepuszczal ności dla przeanalizow anych kw asów h um inow ych z czarnych ziem, gleb b ru n a tn y c h i bielicow ych stw ierdzono b rak jask raw y ch odrębności po m iędzy kw asam i uzyskanym i z ty ch trzech typów gleb.
L IT ER A TU R A
[1] S p r i n g e r U.: Z eitsch rift f. P flan z. D üng. B odenk., 6(51), 1938, s. 312. [2] S p r i n g e r U. , W a g n e r A.: Z eitsch rift f. P fla n z. D üng. B odenk., 86(131),
