Wojciech Kalinowski
Rewaloryzacja miast i konserwacja
zabytków - sympozjum w
Düsseldorfie
Ochrona Zabytków 33/3 (130), 266
1980
podarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Urzędu ds. W yznań i Stowarzyszenia P A X ; 2) konieczność opracowania ankiety, któ ra byłaby podstaw ą do przeprowadzenia wstępnej ewidencji wszystkich cmentarzy w Polsce;
3) wydanie w Zeszytach Naukow ych S to warzyszenia PA X materiałów ze zjazdu; 4) konieczność um ocnienia pozycji w oje wódzkich konserw atorów zabytków w spra wach wszelkich decyzji dotyczących zabyt kowych cm entarzy zgodnie z ustawą z 31.1. 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych;
5) konieczność oznakow ania cmentarzy za bytkowych ;
6) włączenie do współpracy organizacji społecznych (LOP, PTTK) oraz zakładów pracy;
7) potrzeba konsultow ania działań w za kresie ochrony cmentarzy z przedstawicie lami wyznań religijnych;
8) szersze propagowanie w yników badań z zakresu konserwacji oraz wartości histo rycznej cmentarzy i ich znaczenia dla kul tury narodowej, a także podejm ow ania nowych badań w tym zakresie.
M inisterstwo Kultury i Sztuki przyznało kilku członkom Stowarzyszenia PA X złote odznaki ,,Z a opiekę nad zabytkam i” . Od znaczenia wręczył wicem inister prof, dr W iktor Zin.
Telewizja Polska przedstawiła film y p o św ięcone tematyce ochrony cmentarzy, zaś ostatniego dnia uczestnicy zjazdu zap o znali się z programem konserwatorskim realizowanym na cmentarzu Powązkow skim przez K om itet Opieki nad Starymi Powązkam i.
Aleksandra Komornicka R yszard K ielczew ski
M E T O D Y I TEC H N IK A EW ID ENCJI ZABYTKÓW — SPO TK A N IE K O N SU LT A C Y JN E K O M ISJI P R O B L E M O W E J G RUPY R O BO C ZEJ KRAJÓW SO C JA L IST Y C Z N Y C H D S . K O N SE R W A C JI ZABY TKÓ W H IST O R II, KULTURY I M U Z E A L IÓ W
W dniach 21— 27 kwietnia 1980 r. w Roż- niawie k. K oszyc odbyło się pierwsze spot kanie m ięd zyn aiod ow ego zespołu specja listów pow ołanych dla współdziałania przy opracowywaniu tematu: , , M etody i tech nika ewidencji zabytków ” . Zgodnie z usta leniam i powziętymi na posiedzeniu orga nizacyjnym Grupy R oboczej w Warszawie w październiku 1978 r .1, koordynatorem tego tematu jest C zechosłowacja, a bezpo średnim organizatorem konferencji był Slo- venskÿ U stav Pamiatkovej Starostlivosti a Ochrany Prirody w Bratysławie. W spotkaniu wzięły udział delegacje z Buł garii, Czechosłow acji, N R D , Polski, W ę gier i Związku R adzieckiego. W skład de legacji polskiej w eszli: mgr Barbara Lcnard (Ośrodek Dokum entacji Zabytków w War szawie), prof, dr A dam M iłobędzki (Insty tut H istorii Sztuki Uniwersytetu W arszaw skiego) i mgr M arian K ornecki (przewod niczący delegacji, PP PKZ Oddział w Kra kow ie). O bradom przewodniczył dr M ichał H orsky z Bratysławy.
Tematem posiedzenia była prezentacja sto sow anych w poszczególnych krajach syste
1 F. P t a s z y ń s k i , Współpraca konserwatorów zabytków krajów socjalistycznych, , .Ochrona Zabyt
ków ’*, n r 1, 1979, s. 70—71.
2 Delegacja polska przedstawiła trzy referaty: m gr M . K o r n e c k i , Rejestracja, ewidencja i
inwen-m ów, rodzajów i inwen-m etod prac przy ewidencji zabytków , jako podstaw w zakresie iden tyfikacji problemu; istotnym zagadnieniem stała się również sprawa jednoznaczności pojęć i term inologii. W tej mierze w szyst kie delegacje przedstawiły referaty infor m acyjne2.
N iejako w drugim etapie obrad podjęto temat zarysu współpracy m iędzynarodo wej w zakresie utworzenia konkretnej wspólnej płaszczyzny działania. Perspek tywy w tej mierze obejmują dążenia zm ie rzające do wprowadzenia jednolitych sys temów informatycznych. Dla zabytków nieruchomych prezentacje doświadczeń i stosowanych system ów przedstawiły de legacje czechosłow acka i radziecka, dla zabytków ruchomych — delegacja polska. Wyniki konferencji podsum owane zostały w obszernym protokole, ujmującym za rów no sprawozdanie z przebiegu spotka nia, jak i ustalenia obejmujące postulaty przygotowania m ateriałów na kolejne sp ot kanie robocze zaplanowane na rok 1981. M ateriały te winny objąć: 1) przekazanie w drodze wym iany w zorcowych danych
taryzacja zabytków w Polsce. Cele — metody — orga nizacja; prof, dr A. M i ł o b ę d z k i , Ewidencja zabytków »V Polsce. Historia — kryteria — ocena;
mgr B. L e n a r d , M etody ewidencji и> praktyce
Ośrodka Dokumentacji Z abytków tv Warszawie.
m etodologicznych dotyczących stosow a' nych w poszczególnych krajach form ewi dencji; 2) opracowanie danych do między narodow ego słownika terminologicznego w zakresie ewidencji zabytków, niezbęd nego dla identyfikacji pojęć; 3) opracowa nie propozycji w zakresie wzorcowej karty informatycznej —■ w pierwszym etapie dla zabytku nieruchom ego —- która będzie m ogła zostać zastosow ana w systemie m ię dzynarodowym. U stalon o również, że m a teriały z odbytej konferencji zostaną opu blikowane przez koordynatora tematu. W trakcie konferencji odbyły się spotkania uczestników z władzami miasta i powiatu rożniawskiego oraz przedstawicielami sło w ackiego środow iska konserwatorskiego. Zorganizow ano również objazd naukow y w celu poznania czołow ych zespołów za bytkowych okolicy: w K oszycach, Krasnej H orce i Stitniku oraz kilku innych. W cza sie objazdu uczestnicy zapoznali się rów nież z pracami konserwatorskimi przy m a lowidłach ściennych Łukasza Krackera w barokowym kościele daw nego opactwa norbertańskiego w Jaszowie, prowadzony mi przez konserwatorów polskich z kra kow skiego Oddziału PKZ. Uroczyste za m knięcie konferencji odbyło się w pałacu Betliar k oło Rożniawy.
M arian Kornecki
REW A LOR YZAC JA M IA ST I K O N SERW A CJA ZABYTKÓW — S Y M P O Z JU M W D U SSE L D O R F IE
W r a m a ch ,,D n i Polskich” , odbywających się w okresie 23.IV— 5.V 1980 r. w D ussel dorfie, w dniu 25 kwietnia 1980 r. zorga nizowane zostało staraniem Narodow ego K om itetu U N E SC O w R F N (D eutsche U N E SC O -K om m ission) i Związku Archi tektów Nadrenii-W estfalii (Architekten Kam m er Nordrhein-W estfalen) sym poz jum pośw ięcone sprawom konserwacji za bytków i rewaloryzacji m iast w Polsce i R F N .
Obrady otworzyli Paul TUmena (sekretarz Akadem ii przy Architekten K ammer N ord rhein-W estfalen) oraz dr H ans-D ieter Dy- roff (referent do spraw kultury przy D eu t sche U N E SC O -K om m ission).
R eferaty wygłosili:
Diether W ildemann, Odnowa miast i kon serwacja zabytków u’ Republice Federalnej N iem iec;
Rüdiger R ecknagel, P rzyk ła d Düsseldorf; Marian Arszyński, Historyczne i m etodycz ne podstaw y p o lsk iej konserwacji zabytków ; W ojciech K alinow ski, Ochrona i konser wacja miejskich ośrodków historycznych w P olsce;
Klem ens K oczorow ski, Polskie prace kon serwatorskie za granicą ja k o p rz y k ła d współ p racy międzynarodowej.
Zestawienie problematyki polskiej i n ie mieckiej w wygłoszonych referatach przed staw iło wyraźnie istniejące różnice poglą dów i stosowanych m etod. W pracach nie mieckich istnieje dążenie do „estetyzacji” miasta drogą konserwacji fasad i zespołów przy jednocześnie daleko posuniętej m o dernizacji zabudowy, nieraz z wyraźną szkodą dla zachowania substancji zabyt kowej budynków. N a to m ia st, , polska szk o ła konserwatorska” , oparta na starannym
naukowym rozpoznaniu obiektów i zespo łów zabytkow ych, dąży do maksym alnego zachowania substancji i struktury obiek tów, naginając często przyszłą ich funkcję d o wymagań konserwatorskich.
Sympozjum, które spotkało się z dużym zainteresowaniem m iejscowego środowiska architektów, konserwatorów i historyków sztuki, było interesującą konfrontacją p o glądów i m etod, nieraz dość rozbieżnych, wynikających nie tylko z innych założeń ideologicznych, ale również z historyczne go rozwoju ochrony dóbr kultury w obu krajach.
Z okazji ,,D n i Polskich” eksponow ana była również w Dusseldorfie w dniach 23 kwietnia— 25 maja wystawa przedsta wiająca dorobek Polski w zakresie konser wacji zabytków.
Wojciech Kalinowski
