Andrzej Wiśniewski
"Bibliografia prawa i postępowania
cywilnego. Prawo i postępowanie
cywilne obrotu nie uspołecznionego.
Prawo rodzinne. Varia, 1945-1960.
Literatura-orzecznictwo", Z.
Trybulski, Warszawa 1962 :
[recenzja]
Palestra 6/10(58), 84-85
PBZfCŁ/jO w rp/nyiiicrw R R Ą W M ! C Z Y C H
Z. T r y b u l s k i : Bibliografia prawa i postępowania cywilnego. Prawo i postępo wanie cyw ilne obrotu nie uspołecznionego. Prawo rodzinne. V aria, 1945—J960. L i- teratura-orzecznictw o. Wyd. Prawn., W arszawa 1962 r., s. 696.
„W ykształcenie człowieka, w szczególności praw nika, opiera się w znacznej części i n a tym , oo aapom niał” — (plisał w swym [podręczniku laabowiiąaań profelsor Zoll. Na to jednak, aby tę ,U p o m n ia n ą ” w iedzę można byiic» w odpowiedniej ^ chw ili w ykorzystać, trzeba mieć możność odnalezienia przeczytanego przed laty arty k u łu , orzeczenia, książki. Któż jednak jest w stanie pam iętać dokładnie w szystkie ty tuły i źródła ipiufblikaicjii, k to w ogóle je s t w stan ie czytać w szystkie publikacje z interesującej go dyscypliny? D latego w łaśnie ta k pow ażną rolę odgryw a dzisiaj w każdej dziedzinie nauki dobra dokum entacja naukow a, dobra, w yczerpująca bibliografia.
„Bibliografia” Zbigniewa TrybulskAego m a już ustaloną opinię w naiszeg cywi- listyce. Zbędne w ydaje się (podkreślenie, że jest to opinia dobra. Poprzednie w y danie bibliografii, obejm ującej wówazas lata 1945—№64, szybko zginęło z (półek księgarskich, a o obecne w ydanie od w ielu już la t dopom inali się zarówno p ra k tycy, ja k ii naukowcy.
„Bibliografia” Trybulskiego d a je zestaw ienia całości dorobku polskiego piśm ien nictw a cywilistyeznągo w latach 1945—1960 w zakresie ustalonym przez au to ra w ty tu le książki. Uwzględnia ona tak że — oo jest szczególni^ cenne dla p ra k ty ków — orzecznictwo sądów powszechnych, komisji arbitrażow ych, T rybunału Ubez pieczeń Społecznych d CRZZ, opublikow ane w tych latach w czasopismach p ra w niczych i w urzędowych zbiorach orzeczeń S ąd u Najwyższego.
Część I „Bibliografii” obejm uje praw o cyw ilne m aterialne, a więc część ogólną, prawo, rzeczowe, zobowiązania, p raw o spadkowe, oraz w ostatnim dziale praw o ro dzinne. Nie ,są natom iast w izaisaJdżie objęte bibliografią te maiterie praw a cyw il nego, k tó re nazyw ane są „praw em gospodarczym”. Jednakże zarów no orzecznictwo arbitrażow e, jak i związana z nim lite ra tu ra są uwzględniane wówczas, gdy do tyczą kw estii wspólnych praw u cywilnem u sensu stricto i „praw u gospodarczem u” (np. osoby praw ne, oświadczenie woli, przedaw nienie, prekluzja itp.).
Część II zaw iera bibliografię z zakresu postępow ania cywilnego. O bejm uje ona proces Cywilny, postępow anie egzekucyjne i postępow anie niesporne oraz zagad nienia dopuszczalności drogi sądow ej i postępow ania arbitrażowego.
Część III „Bibliografii” dotyczy dziedzin pokrew nych praw u cyw ilnem u, jietd- nakże opracow ana je st tylko w zakresie problem atyki ściśle związanej % częścia mi I i II książki. Uwzględnione więc tu są niektóre zagadnienia praw a o aktach sta n u cywilnego, praw o autorskie i wynalazcze, praw o handlowe, upadłościowe, wekslowe i czekowe, cyw ilistyczne zagadnienia p raw a p racy w iążące się ściśle z praw em izobowiąizandcwym (umowa o pracę a inne rodzaje umów o świadczenie usług, odpowiedzialność pracodaw cy za w ypadki w zatrudnieniu, odpowiedzial ność pracow nika za szkody w yrządzone zakładow i pracy, przedaw nienie i prefclu- zja roszczeń ze stosunku pracy) bądź też z postępow aniem cyw ilnym (dopuszczal ność drogi sądowej a postępow anie prized 'zakładowymi kom isjam i rozjemczymi). Dalsza grupa zagadnień dotyczy likw idacji cyw ilnopraw nych n astęp stw wojny
Nr 10 (58) Przegląd w y d a w n ic tw p ra w n iczych 85
i okupacji [(czynności prawnie z okresu okupacji, orzeczenia sądowe z okresu
okupacji, cyw ilnopraw ne skutki odstępstw a od narodowości, przepisy o m a ją t kach opuszczonych i porzuconych lub poniemieckich). Wreszcie przedstawienia je st lite ra tu ra z zakresu m i ędzynar od owego p ra w a pryw atnego oraz lite ra tu ra pośw ię cona obcem u p ra w u cywilnemu.
„Bibliografia” zaw iera 7 260 pozycji oznaczonych num eracją ciągłą. K ażda po zycja składa się z adresiu bibliograficznego w skazującego aiutora i ty tu ł pracy bądź
też rodzaj, d atę i num er orzeczenia oraz miejsce publikacji. Cennym uzupełnie niem 'adresu 'bibliograficznego są k ró tk ie n o tatk i om aw iające treść publikacji lub tezy onzelczeń.
Książka poza obszernym spisem rzeczy zaw iera także szczegiKorwy skorowidz rzeczowy o raz indeks nazw isk autorów .
S. S z e r : Prawo cyw ilne. Część ogólna. W yd. Prawn. W arszawa 1962 r., s. 318. Książka jest już trzecim w ydaniem 'podręcznika opracow anego przez profeso ra S. S zera po w ydaniu u staw y z 18 'lapcą 1950 r., zaw ierającej przepisy ogólne prawta cywilnego. Obecne w ydanie aktualizuje oczywiście m a te ria ł zaw arty w po przednich w ydaniach. A ktualizacja ta obejm uje zarów no zagadnienia doktrynalne, ja k i orzecznictwo sądowe i arbitrażow e.
Pmzy 'omawianiu poszczególnych zagadnień autor w szerokim zakresie uw zględ n ia ostatnią w ersją p ro jek tu kodekstu cywitaego iPIRiL.
Poza tym w obecniej p racy znacznie więcej miejisca niż w poprzednia«! w ydaniu
i 19®5 r. poświęcono om ówieniu izaisad współżycia społecznego i problem atyce soc
jalistycznych osób praw nych (sprzed siębóorstw państw ow ych, spółdzielni, kółek ro l niczych). W dość szerokim zakresie autor porusza tak że zagadnienia p raw a go spodarczego, w szteziególncści umów w gospodarce uspołecznionej. Pom inięte n a
tom iast zostały niektóre ogólne rozw ażania ż zakresu teorii państw a i praw a. Podręcznik om aw ia podstaw ow e dla nauki p ra w ą ‘Cywilnego pojęcia i in sty tu cje, stanow iące tzw. część ogólną. W kolejnych rozdziałach książki a u to r c h arak te ryzuje przedm iot, system atykę i źródła p raw a cywilnego, stosunki cywilmiotpraw- ne, p raw a podmiotowe, osoby fizyczne i osoby praw ne, d o b ra osobiste, czynności praw ne i ich składniki, przedstaw icielstw o, przedm ioty m ajątkow e, przedaw nie nie i prekłuzję.
W. R a m u s : Prawo wyw łaszczeniow e. Ustawa z dnia 12 marca 1958 roku o zasa
dach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Kom entarz. W yd. Prawn. Warszawa 1962 r., s. 190.
Wywłaszczeniem nieruchomości w rozum ieniu ustaw y z dn. 112 m arca 1958 r. o zasadach i try b ie wywłaszczania nieruchomości jest całkow ite odjęcie luib ogra niczenie w drodze a k tu adm inistracyjnego praw a własności lub innego p raw a rze czowego na nieruchomości, a nie generalne przejęcie na rzecz P aństw a określo nych kategorii nieruch omaści luib ipraw. Wywłaszczone mogą być nieruchom ości nie stanow iące w łasności państw ow ej lub spójdzieiczej oraz własności tych osób
