Prawo cywilne – część ogólna i prawo
zobowiązań
Zagadnienia wstępne
przygotowała mgr Małgorzata Wilczyńska
Systematyka prawa cywilnego:
Część ogólna,
Prawo rzeczowe,
Prawo zobowiązań,
Prawo spadkowe,
Prawo rodzinne,
Prawo na dobrach niematerialnych (prawo własności intelektualnej)
ŹRÓDŁA PRAWA CYWILNEGO:
Art. 87 Konstytucji wskazuje iż źródłami powszechnie obowiązującego prawa w RP są:
Konstytucja,
Ustawy,
Ratyfikowane umowy międzynarodowe,
Rozporządzenia
Istotną funkcję prawotwórczą pełnią również:
Zwyczaj,
Zasady współżycia społecznego,
Wzorce umowne,
Orzecznictwo sądowe.
Naczelnym źródłem prawa cywilnego jest ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. (Dz.U.Nr 16, poz. 93 ze zm.) – Kodeks cywilny.
Kodeks cywilny składa się z czterech ksiąg:
Księga pierwsza – część ogólna,
Księga druga – własność i inne prawa rzeczowe,
Księga trzecia – zobowiązania,
Księga czwarta – spadki.
* Równolegle z KC opracowany został Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Do źródeł prawa cywilnego zaliczyć należy także wiele ustaw odrębnych, regulujących stosunki cywilnoprawne, m.in.:
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
Prawo własności przemysłowej,
Ustawa o gospodarce nieruchomości,
Ustawa o własności lokali,
Ustawa o księgach wieczystych i hipotece,
Prawo przewozowe,
Prawo wekslowe,
Prawo czekowe,
Prawo upadłościowe i naprawcze
ZASADY PRAWA CYWILNEGO
Leżące u podłoża tejże gałęzi prawa pewne podstawowe założenia wyrażające charakterystyczne dla niej rozwiązania instytucjonalne.
Stanowią idee przewodnie obowiązującego u nas kodeksu cywilnego oraz kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a także innych ustaw regulujących stosunki cywilnoprawne.
Wskazują one wartości jakie normy prawa cywilnego powinny realizować,
Ich szczególna rola polega na tym, że wyznaczają kierunek działań prawodawczych, sposób stosowania prawa, w tym w szczególności interpretacji oraz przepisów prawnych, wskazują preferencje w razie kolizji norm prawnych oraz określają granice czynienia użytku z praw podmiotowych
Klasyfikacja wg. prof. Woltera:
1. ZASADA OCHRONY OSOBY LUDZKIEJ – polega na przyznaniu każdemu człowiekowi zdolności prawnej oraz na zapewnieniu gwarancji swobodnego korzystania przez niego z dóbr osobistych