"Z zagadnień polskiego procesu cywilnego", J. Jodłowski, Warszawa 1961 : [recenzja]

Andrzej Wiśniewski

"Z zagadnień polskiego procesu

cywilnego", J. Jodłowski, Warszawa

1961 : [recenzja]

Palestra 5/9(45), 80-81

P H W E G L Ą D W Y D A W N I C T W P R A W N I C Z Y C H

J. J o d ł o w s k i . Z za g a d n ie ń p o ls k ie g o p ro c e su c y w iln e g o . P W N . W arsza-

w a 1961, s. 126.

O m aw ian a k sią żk a za w ie r a d w ie od ręb n e p race autora. Jed n a z n ich — „N ow e d ro g i p o ls k ie g o p rocesu c y w iln e g o ” — b y ła p u b lik o w a n a w 1951 r. n a łam ach „ N ow ego P r a w a ” oraiz ja k o o d d zieln a o d b itk a n a k ła d em M in iste r stw a S p r a w ie d li­ w o śc i. D ru ga p raca p t. „Z asada d y sp o zy cy jn o śa i w p o ls k im p ro cesie c y w iln y m (tezy szczegółow e) b y ła p rzed sta w io n a p rzez a u to ra n a K o n fe r e n c ji P r o cesu a listó w C y w iln y ch , jak a o d b y ła się w W arszaw ie w 1951 r. w ram ach jed n eg o ze zja zd ó w n a u k o w y ch p o p rzed zających K on gres N au k i. P ra ca ta n ie b y ło d o ty ch cza s d ru k o ­ w a n a , g d y ż au tor, ja k zazn acza w e w stę p ie , za m ierza ł ro zw in ą ć ją w .szersze opra­ c o w a n ie m on ograficzn e.

, K sią żk a n ie istanowii n o w e g o o p ra co w a n ia za w a rty ch w n iej prac. S ą o n e p rze­ d ru k ow an e w zasad zie w tej p o sta ci, w ja k iej b y ły p u b lik o w a n e w 1951 r. J e d y ­ n ie w p ierw szej z o m a w ia n y ch prac a u to r o p u ścił k ilk a fra g m en tó w , k tóre stra - o iły dziś ma a k tu a ln o śc i lu b za w ie r a ły p o g lą d y n ie s łu sz n e , d od ał n a to m ia st k ilk a in n y ch , op u szczo n y ch w p o p rzed n im druku.

D ru ga z p rac z a sta ła zaop atrzon a p rzy p isa m i w sk a z u ją c y m i ja k p o szczeg ó ln e o m a w ia n e ta m za g a d n ien ia z o sta ły ro z str z y g n ię te w ju d y k a tu rze S ądu N a jw y ższeg o o raz o ś w ie tlo n e w p ó źn iejszej litera tu r ze. Pirzyp'sy te o p ra co w a ł J. L apierrei

W k sią żce za m ieszczo n a je s t ta k ż e b ib lio g ra fia , za w ie r a ją c a n ie ty lk o p o zy cje p o w o ła n e p rzez a u tora, le c z talkże n a jw a ż n ie jsz e p u b lik a c je o g łoszon e w la ta ch 1951 — 1960 a d oty czą ce za g a d n ień o m a w ia n y c h w za m ieszczo n y ch pracach.

P i e r w s z a z zam ieszczo n y ch w ksdążce p r a c o m a w ia p o d sta w o w e założenia refo rm y p ra w a p r o c e so w e g o d o k on an ej w 1950 r. P o u w a g a ch w stę p n y c h o m a w ia ­ ją c y c h p u n k ty w y jśc ia refo rm y d u z a sa d n ia ją cy ch k o n ieczn o ść jej przep row ad zen ia au to r d a je c h a r a k te r y sty k ę K o d ek su p o stęp o w a n ia c y w iln e g o z 1930 r. na tle zasad burżuaizyjnego p rocesu cy w iln e g o .

W n a stę p n y m (III) rozd ziale au to r p r z e d sta w ia z m ia n y p o stę p o w a n ia c y w iln e g o w n o w y m iiistroju, a w rozd ziale IV o m a w ia z a ło że n ia p o d sta w o w e i ch arak ter re­ fo rm y p o stęp o w a n ia c y w iln e g o z 20 lip o a 1950 r. Z m ia n y , ja k ie 'Ustawa ta p r z y ­ n io s ła , są ta k is to tn e i g łę b o k ie o r a z w p ro w a d zo n e z o sta ły w ta k szero k im zak resie, że p r z e k sz ta łc iły one w z n a c z n y m sto p n iu sy s te m d o ty c h c z a s o w e g o p raw a p ro ­ c e so w e g o cy w iln e g o , co p o zw a la stw ierd zić, że z d n ie m 1 sty c z n ia 1951 r. w e s z ło w ż y c ie n o w e p o ls k ie p r a w o p ro ceso w e c y w iln e .

D a lsze rozdziiały p racy p o św ięco n e s ą o m ó w ie n iu zm ia n w p row ad zon ych w 1950 r. w p ro cesie c y w iln y m .

D r u g a p raca d o ty czy p roblem atyka tz w . d y sp o z y c y jn o śc i m a teria ln e j, tj. a k tó w d y sp o n o w a n ia m a te r ia ln y m i u p ra w n ien ia m i str o n w p o stę p o w a n iu cy w iln y m . N a p r o b le m a ty k ę tą , n a jisto tn ie js z ą w z a k resie za sa d y d y sp o zy cy jn o ści, sk ła d a ją się trzy p o d sta w o w e za g a d n ien ia : 1) w y to c z e n ie p ow ód ztw a' (w szczęcie procesu), 2) o k r e śle n ia g ra n ic żąd an ej o ch ro n y p ra w n ej i 3) d y sp o z y c ji p ra w a m i p o d m io to ­ w y m i w to k u p rocesu . K ażde z ty c h zagad n ień o m ó w io n e je s t w osob n ym rozdziale p racy.

W rozd ziale I d o ty czą cy m w szo zęcia p rocesu a u to r ro zw a ża szereg k w e s tii w y ­ n ik a ją cy ch w zw ią z k u z u p ra w n ien ia m i prok u ratora d o w sz c z ę c ia procesu, w r o z ­

№ 9 (45} P R Z E G L Ą D W Y D A W N I C T W P R A W N I C Z Y C H

d zia le II o g ra n ica ch och ro n y p ra w n ej o m ó w io n e je s t częścio w e o d stę p stw o poi-? sk ie g o p ra w a p r o ceso w eg o od za sa d y n e e a t iu d e x u ltr a p e tita p a r tiu m , a w roz­ d zia le o rozp orząd zalności p raw am i p o d m io to w y m i stro n w te k u p rocesu ro zw a ­ żon e z o sta ły te a k ty d y sp o zy cji m a teria ln e j stron , k tó re z o sta ły un orm ow an e p rzez n ow e p raw o w sposób od m ien n y w p o ró w n a n iu ze sta n em p o p rzsd n jn .

P race zam ieszczo n e w om aw ian ej k sią żce zd o b y ły sob ie w y so k ą ran gę w n aszej litera tu r ze p ro ceso w ej. P oru szon e w n ich — p o raz p ierw szy po reform ie z 1950 r . — z a g a d n ien ia b y ły p óźn iej w ielo k ro tn ie p o d ejm o w a n e w litera tu r ze przed m iotu , a n o w e op racow an ia w szerok iej m ierze n a w ią z y w a ły do o m aw ian ych prac autora. D eb rze się w ię c sta ło , że prace te, osta tn io tr u d n o d o stęp n e, z o sta ły w y d a n e i u d o ­ stęp n io n e czy teln ik o m .

*

K o d e k s k a m y i p r a w o o w y k ro c ze n ia c h . W a ż n ie js z e u s t a w y s z c ze g ó ln e . W y d . X I. W y d . P ra w n . W a r sza w a 1S61, s. 602.

K o le jn e w y d a n ie K o d ek su k arn ego w rą z z p rzep isa m i zw ią zk o w y m i op racow an e je s t w e d łu g sta n u p ra w n eg o na d zień 10 m aja 1961 r. Zbiór, poza tek stem K od ek su k a rn eg o i P ra w a o w y k ro czen ia ch , za w iera w s z y stk ie k arn e u sta w y szczeg ó ln e oraz w y c ią g i z liczn y ch u sta w z a w iera ją cy ch p rzep isy karne. Tak w ię c ipoza m ałym k o d ek sem k a rn y m z n a jd u jem y tam u sta w y d o ty czą ce ochrony w ła sn o ś c i sp o łeczn ej, u sta w y o a m n estia ch , d ek rety o p o stęp o w a n iu d oraźnym , o o d p o w ied zia ln o ści zb rod n iarzy w o je n n y c h , o d ostaw ach o b o w ią zk o w y ch . W zbiorze zam ieszczon a je s t u sta w a d e w izo w a oraz w ob szern ych w y ją tk a c h u sta w a karna sk arb ow a. R ó w n ież w o b szern ych w y ją tk a c h za m ieszczon e je s t p o w a żn ie zn o w elizo w a n e w b ieżą cy m ro k u P raw o górn icze. N ie sposób w y m ie n ić tu n a w e t c z ę śc i z b lisk o 60 u sta w i d e­ k r e tó w , k tóre zn a jd u ją się w k siążce.

P o d k reślić n a leży , że ja k z w y k le w teg o rod zaju o p raoow an iach W y d a w n ictw o P ra w n icze z a m ieściło te k s ty zm ien io n y ch p r z e p s ó w w b rzm ien iu za k tu a lizo w a n y m , u w z g lę d n ia ją c y m zm ia n y w p row ad zon e p rzez n o w ele. P o d sta w a każd ej zm ia n y czy u su n ięcie p rzep isu zo sta ła w y ja śn io n a w o d p o w ie d n io za m ieszczo n y m p rzy p isie.

•

R . O l e s z y ń s k i : P r z e p is y o g o sp o d a r o w a n iu , e k s p lo a ta c ji i ru c h u p o ja z d ó w

s a m o c h o d o w y c h . U s ta w o d a w s tw o g o sp o d a rc ze . T e k s ty . W y d . P ra w n . W a r sza w a 1961, s. 740.

K sią żk a za w iera z b ió r p rzep isó w d o ty czą cy ch g osp od ark i sa m o ch o d a m i. Z bi6r u ła tw ia k o rzy sta n ie w p rak tyce z liczn y ch i rozproszonych w w ie lu roczn ik ach D zien n ik a U s ta w i M on itora P o lsk ie g o p rzep isów , k tó re z o sta ły u sy ste m a ty z o w a n e p rzez autora w ośm iu rozdziałach.

R ozdział I za w iera przepisy o go sp o d a ro w a n iu p ojazd am i sam och od ow ym i, m.i. p rzep isy o ro z d z ie ln ic tw ie p ojazd ów sa m o ch o d o w y ch i o sprzedaży n o w y ch sam och o­ d ó w oso b o w y ch n a b y w c o m in d y w id u a ln y m .

D w a n a stęp n e rozd ziały (II i III) ob ejm u ją p rzep isy o gosp od arow an iu o g u m ie ­ n ie m i p a liw a m i sa m o ch o d o w y m i.

O b szerny IV rozdział pt. „P rzep 'sy o ruch u p o ja zd ó w sam och od ow ych n a dro­ gach p u b lic z n y c h ” za w iera m i. p rzep isy o p o zw o len ia ch na p row ad zen ie p o ja zd ó w sa m o ch o d o w y ch , o p ro w a d zen iu pojazd ów , zn a k a ch i sy g n a ła ch d rogow ych , k o n