biuletyn informacyjny KFPZ spis treści
����������
Numer 2 Luty 2006
Biuletyn Informacyjny Krajowej Federacji Producentów Zbóż
Numer ISSN 1734-9575Rynek zbóż to nie tylko podaż, popyt i ceny!
Wywiad Julity Dziendziel
z p. Zbigniewem Kaszubą i Ryszardem Burzyńskim
9
Wyzwania Rynkowe Producentów Zbóż.
„7 x P” – na rynku zbóż.
dr Ryszard Burzyński
23
Odmiany jęczmienia jarego.
Andrzej Najewski
31
Funkcjonowanie giełdy towarowej
w zakresie rynków terminowych w rolnictwie.
prof. dr hab. Michał Jerzak
25
Z ŻYCIA FEDERACJ
1. List Prezesa KFPZ - Zbigniewa Kaszuby. 4
2. Ważne informacje z życia Federacji. 5
3. Wizyta w Copa-Cogeca. 6
4. Zbigniew Kaszuba – Prezes KFPZ uczestniczył w posiedzeniu
Komitetu Konsultacyjnego w Brukseli. 7
5. Wyjazd studyjny do Francji. 7
4
RYNEK ZBÓŻ
1. Zbiory zbóż w 2005 roku. - Biuro KFPZ 17 2. Zbiory zbóż i powierzchnia zasiewu w 2005 r. wg województw 18
Biuro KFPZ
3. Handel zagraniczny zbożami i produktami zbożowymi po akcesji do UE 20 Wiesław Łopaciuk
4. Wyzwania Rynkowe Producentów Zbóż. 23
„7 x P” – na rynku zbóż. - Ryszard Burzyński
5 Funkcjonowanie giełdy towarowej 25
w zakresie rynków terminowych w rolnictwie.
Prof.dr hab. Michał Jerzak
17
V Huzar® 05 WG i Esteron® 564 EC*
– dwa Êrodki w jednym opakowaniu V Wi´ksza pewnoÊç w zwalczaniu
wszystkich ucià˝liwych chwastów w uprawie zbó˝, w tym chabra b∏awatka V Kompletne rozwiàzanie przeciwko
chwastom jednoliÊciennym i dwuliÊciennym
® – zastrze˝ony znak towarowy firmy Bayer * – produkt firmy Dow AgroSciences
Redakcja
redaktor naczelny: Julita Dziendziel tel. +48 22 623 23 51
e.mail: redakcja@swiatzboz.pl www.swiatzboz.pl
Skład i grafika
printomato Magda Piotrowska-Kloc e.mail: magda@printomato.pl www.printomato.pl
Krajowa Federacja Producentów Zbóż ul. Wspólna 30, pokój 535
00-930 Warszawa tel.: +48 22 623 23 51 fax: +48 22 623 27 52 biuro@kfpz.pl www.kfpz.pl
Z ŻYCIA FEDERACJ
1. List Prezesa KFPZ - Zbigniewa Kaszuby. 4
2. Ważne informacje z życia Federacji. 5
3. Wizyta w Copa-Cogeca. 6
4. Zbigniew Kaszuba – Prezes KFPZ uczestniczył w posiedzeniu
Komitetu Konsultacyjnego w Brukseli. 7
5. Wyjazd studyjny do Francji. 7
4
RYNEK ZBÓŻ
1. Zbiory zbóż w 2005 roku. - Biuro KFPZ 17 2. Zbiory zbóż i powierzchnia zasiewu w 2005 r. wg województw 18
Biuro KFPZ
3. Handel zagraniczny zbożami i produktami zbożowymi po akcesji do UE 20 Wiesław Łopaciuk
4. Wyzwania Rynkowe Producentów Zbóż. 23
„7 x P” – na rynku zbóż. - Ryszard Burzyński
5 Funkcjonowanie giełdy towarowej 25
w zakresie rynków terminowych w rolnictwie.
Prof.dr hab. Michał Jerzak
17
UPRAWA ZBÓŻ
1. Odmiany jęczmienia jarego. 31
Mgr inż. Andrzej Najewski
31
AGROTECHNIKA
1. Kombajny zbożowe z nowoczesnymi systemami.- John Deere 33
33
NASI PARTNERZY
1. Aktualne problemy branży młynarskiej. 34 Jadwiga Rothkaehl
34
CHOROBY I OCHRONA ZBÓŻ1. Skrzypionki zbożowe - szkodniki zbóż. 28 Doc. dr hab. Marek Mrówczyński,
Inż. Henryk Wachowiak., Mgr Grzegorz Pruszyński
28 POLITYKA ZBOŻOWA 9
1. Rynek zbóż to nie tylko podaż, popyt i ceny! 9 Wywiad Julity Dziendziel
z p. Zbigniewem Kaszubą i Ryszardem Burzyńskim
2. Tu rządzą prawa rynku, rozmowa z Bogdanem Judzińskim 11 prezydentem Izby Zbożowo-Paszowej - Edmund Szot 3. Interwencje na unijnym rynku zbóż
- ARR w sezonach 2004/2005 i 2005/2006 12
4. Rynek zbóż a ewolucja WPR - Biuro KFPZ 13 5. Stan negocjacji rolnych WTO w ramach Rundy Rozwojowej Doha 14
Adam Giziński,Departament
Unii Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej MRiRW
biuletyn informacyjny KFPZ z życia Federacji
Miniony sezon charakteryzował się stosunkowo niskimi zbiorami zbóż w Polsce, w Europie i na świecie. W Polsce było to spowodowane bardzo chłodną wiosną i dotkliwą suszą w całej niemal fazie wegetacji zbóż w bardzo wielu rejonach Polski, zwłaszcza w regionach o nieco słabszych glebach.
Również na Pomorzu, z którego pochodzę zbiory były bardzo niskie, zwłaszcza zbóż jarych.
Co ciekawe podawane przez GUS pierwsze prognozy zbiorów na poziomie 25 - 26 mln ton były sukcesywnie zwiększane i dzisiaj wg oficjalnego komunikatu łącznie z ku- kurydzą wynoszą 26,9 mln ton.
Niestety w zespole konsultacyjnym przy GUS ds. prognoz nie ma przedstawicieli producentów, natomiast są naukowcy, kupcy i przetwórcy. Jak już przecież wielokrotnie by- wało, informacja na temat prognoz i szacunków miała często bardzo duży wpływ na zachowania uczestników tego rynku. Komunikaty GUS-owskie sugerują zbilansowanie produkcji zbóż z ich popytem, co niekiedy rozmija się z prawdą.
Według oceny KFPZ, wyżej cytowana prognoza została zawyżona (o około 1 mln ton) co wynika z danych, które Federacja uzyskała od swoich członków, a co z pewnością będzie odczuwalne na rynku już wczesną wiosną tego roku.
Nasza korekta prognozy GUS-owskiej nie spowoduje niedostatku zbóż na rynku, ale stopniowy wzrost ich cen oraz zmniejszenie zapasów zbóż na przednówku do maksimum 1,5 - 2,0 mln ton, czyli do sytuacji z lat o stabilnej podaży zbóż. Pamiętać należy o tym, że znaczną część zbiorów rolnicy kierują do skupu w ramach interwencji wyko- nywanej przez ARR. W roku ubiegłym było to ok. 1 mln ton, obecnie ARR na skład przyjęła już ponad 735 tys. ton zgłoszeń przez co zboże zostaje skutecznie wyłączone z wolnego rynku i z presji na zniżkę ceny.
Dlatego, że polskie zboże - pomimo drastycznie niskiego kursu Euro, jest nadal najtańszym w Europie, stąd na krajowym rynku notujemy bardzo dużą presję wzrostu popytu na eksport, w szczególności zbóż paszowych. Do 30 listopada 2005 r. zrealizowano wewnątrzwspólnotowe dostawy na ponad 91 tys. ton owsa (w tym: 55 tys. ton do Hiszpa- nii, 6 tys. ton do Portugalii, niemal 17 tys. ton do Danii i blisko 13 tys. ton do Niemiec). Do tej samej daty, do krajów członkowskich UE sprzedano 176 532 tony kukurydzy (głownie do Niemiec – 102 tys. ton, Danii – 27 tys. ton, Portugalii – 18 tys. ton i Hiszpanii – 20 tys. ton), 62 tys. ton pszenżyta i aż 326 tys. ton żyta. Interesującym jest to, że także wyeksportowano 349 502 tony pszenicy (176 tys. ton do Algierii, 71 tys. ton do Niemiec, 34 tys. ton do Holandii, 36,5 tys. ton do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, 13,5 tys. ton - do Hiszpanii, 12,7 tys. ton - do Francji oraz po ok. 1,5 tys. ton - do Czech i Litwy. Bilans zbóż w sezonie 2005/2006 z pewnością okaże się więc jako zestawienie o przewadze spożycia nad produkcją.
Wzrost cen zbóż jest przez producentów bardzo oczekiwany. Należy przy tym pamiętać o tym, że w dłuższym okresie czasu nie da się czegokolwiek produkować poniżej kosztów, a taka sytuacja ma dzisiaj miejsce w odniesieniu do zbóż, co może być bardzo groźne w skutkach także dla strony popytowej na tym rynku. Do tego, w przypadku eksportu, wyższe jego koszty (eksportu) ze względu na położenie geograficzne oraz niedostateczną i drogą infrastrukturę transportową w Polsce, musi ponieść polski producent zboża w postaci niższej jego ceny.
Wsparcie w ramach WPR, które otrzymują producenci zbóż, pomimo przesadnej reklamy w mediach o jego wysokości i zbawiennych skutkach, nie wyrównuje w całości zwrotu kosztów uzyskiwanych w cenie za sprzedane zboża.
Obecnie ceny zbóż, które uzyskujemy są co najwyżej na poziomie jak 10 lat temu, gdy tymczasem koszty środków produkcji, siły roboczej i koszty mechanizacji wzrosły dwu, a nawet trzykrotnie.
Dzisiejsze gospodarstwo rolne nie może przecież funkcjonować w oderwaniu zarówno od ekonomii jak i od rynku, bo prędzej czy później może to doprowadzić do bankruc- twa, nie mówiąc o możliwościach rozwoju gospodarstw zbożowych. Wszyscy nasi partnerzy: doradcy, kupcy i przetwórcy, dają nam do zrozumienia to, że prawa rynku są najważniejsze i że nasi klienci nie mogą nam zaoferować wyższych cen za zboża, gdyż i oni sami muszą żyć z wolnego rynku.
Moim zdaniem, nie da się przy obecnym poziomie wsparcia produkować zbóż w cenie 300 zł/tonę, czy nawet dużo mniej, jak to było w minionych tygodniach obecnego sezonu.
Rozwój tej branży jest potrzebny wszystkim uczestnikom tego rynku. Zawsze należy pamiętać o bezpieczeństwie żywnościowym kraju. Także proszę pod uwagę wziąć choćby sektor energetyczny, który znalazł się w krytycznej sytuacji w wielu krajach (także w Polsce) poprzez zaniechanie użycia biomasy do produkcji alternatywnej energii.
Zboża to również rozwój biopaliw, tak bardzo potrzebnych obecnie w Polsce, czy też dalszy rozwój produkcji zwierzęcej, z którą mamy duże szanse na ekspansję eksporto- wą.W Polsce zużywa się rocznie ok. 5 mln ton benzyn, gdyby z tego ok. 20 % zastąpić etanolem np. ze zbóż, to można by zużyć cała polską produkcję żyta, które jeszcze niedawno było niechciane, a obecnie jest bardzo poszukiwane na rynku (także w bogatych krajach UE).
Z pewnością każdy producent powinien dążyć do ograniczania kosztów produkcji i do wzrostu konkurencyjności swojej produkcji. Jest to oczywiście znacznie łatwiejsze do osiągnięcia w dużych gospodarstwach, chociaż niestety, nie wszyscy producenci obiektywnie rzecz biorąc, mogą sprostać temu wymogowi. Pamiętajmy też o tym, że tylko w kilku rejonach Polski mamy dogodne warunki do uprawy zbóż. Zwłaszcza jakość gleb, ilość i rozkład opadów jest poważnym ograniczeniem dla tej produkcji i bezpośred- nio wpływa na jej koszty. O innych ograniczeniach piszemy na łamach tego biuletynu.
Na przykładzie Francji należy pamiętać o tym, jak wielkie znaczenie dla gospodarki ma ich ogromny eksport zbóż. Uważam, że produkcja 30 i więcej mln ton w Polsce, nie tylko w rekordowym 2004 roku, winna się stać normalnością. Taki rozmiar produkcji zbóż jest bez wątpienia możliwe do wykonania przez krajowych producentów.
Jest to z pewnością możliwe, ale przy nieco wyższym poziomie cen, z których przychody są warunkiem koniecznym wzrost nie tylko ilości, ale i jakości wyprodukowanych zbóż.
Przed nami jednak może wówczas powstać bariera możliwości eksportowych naszego kraju, która niestety - jak do tej pory, nie została przez nikogo zauważona.
Krajowa Federacja Producentów Zbóż widzi ten problem i chcemy w najbliższym czasie poświęcić sporo czasu tej sprawie.
Zbigniew Kaszuba
Prezes Krajowej Federacji Producentów Zbóż
Drodzy Czytelnicy
Ważne informacje z życia Federacji
23 - 25 września 2005 r.
Tegoroczny AGRO SHOW, który odbył się w Bednarach koło Poznania był siódmą edycja tej największej branżowej wystawy techniki rolniczej. Wystawę odwiedziło ok. 100 tysięcy rolników. Na wystawie była obecna Krajowa Federacja Producentów Zbóż z własnym stoiskiem w hali wystawienniczej. Na naszym stoisku można było otrzymać biuletyn Świat Zbóż, ulotki informacyjne jak również można było porozma- wiać z pracownikiem oraz zarządem KFPZ.
6 - 9 października 2005 r.
Krajowa Federacja Producentów Zbóż była również obecna na Międzynarodowych Targach Rolniczych POLAGRA-FARM 2005. Targi odbyły się jak zawsze na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Targi odwiedziło ponad 85 tysięcy osób.
Nasze stoisko jak i tegoroczne targi cieszyło się dużym powodzenie. Dziękujemy wszystkim za odwiedziny i zapraszamy w przyszłym roku.
17 października 2005 r.
Zbigniew Kaszuba oraz Julita Dziendziel spotkali się z Jahn Christophe Debar – dyrektorem, Bénédicte Lepage-Carlotti z Pluriagri - specjali- stą ds. badania rynku oraz attache ds. rolnych Ambasady Francji p. Nicolas Perrin w celu nawiązania współpracy.
Pluriagri jest organizacją współfinansowaną przez UNIGRAINS (związek producentów zbóż), CGB (związek producentów buraków cukro- wych), PROLEA (związek producentów roślin oleistych) oraz bank Credit Agricole. Zarządzają oni bazą danych ekonomicznych dotyczących gospodarstw zajmujących się uprawami rolnymi w głównych zagłębiach produkcyjnych w Europie. Zainteresowani są włączeniem do tej bazy również Polski.
Krajowa Federacja Producentów Zbóż wyraziła chęć współpracy.
17 października 2005 r.
Zbigniew Kaszuba oraz Julita Dziendziel wzięli udział w konferencji „Zadania Polskiego sektora paliwowego w promocji biopaliw” poświęco- nej bioetanolowi. W konferencji wzięło udział 200 osób. Organizatorem była Polska Izba Paliw Płynnych, Centralne Laboratorium Naftowe oraz Komisja ds. Biokomponentów (której członkiem jest Zbigniew Kaszuba). Główny wykładowca - Per Carstedt z BioAlcohol Fuel Foun- dation ze Szwecji, na przykładzie Brazylii, USA oraz Szwecji przedstawił doświadczenia w stosowaniu i wykorzystywaniu bioetanolu.
25 października 2005 r.
Henryk Tchórzewski (Wiceprezes KFPZ) w Opolu na spotkaniu Związku Rewizyjnego Regionalnych Spółdzielni Produkcyjnych i Związku Pracodawców-Dzierżawców i Właścicieli Rolnych przedstawił analizę rynku zbóż na terenie województwa opolskiego, w Europie i na świe- cie.
15-16 listopada 2005 r.
Przedstawiciele Krajowej Federacji Producentów Zbóż uczestniczyli w konferencji
„Perspektywy polskiego rynku rolnego po akcesji do Unii europejskiej” organizo- wanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencję Rynku Rolnego, Bank Gospodarki Żywnościowej, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywno- ściowej-Państwowy Instytut Badawczy, Szkołę Główną Handlową, Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego, Radę Gospodarki Żywnościowej oraz Krajową Radę Izb Rolniczych.
W pierwszym dniu konferencji w panelu zbożowym Zbigniew Kaszuba - Prezes KFPZ wygłosił prezentację pt.: „Rynek zbóż a renacjonalizacja WPR”.
16 grudnia 2005 r.
Zbigniew Kaszuba - Prezes KFPZ oraz Krzysztof Bojar - Wiceprezes KFPZ spotkali się z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztofem Jurgielem.
W tarcie spotkania przedstawiciele Federacji poruszyli następujące kwestie.
1. Struktura organizacyjna oraz kierunki działań Krajowej Federacji Producentów Zbóż oraz sytuacji na rynku zbóż.
2. Ustawa o biopaliwach oraz działania Federacji na jej rzecz.
3. Możliwości eksportowe polskich zbóż oraz jego bariery i ograniczenia.
4. Wspólne seminarium pt.: Ewolucji Wspólnej Polityki Rolnej w kontekście rokowań Światowej Organizacji Handlu .
biuletyn informacyjny KFPZ z życia Federacji biuletyn informacyjnyinformacyjnyinformacyjny KFPZ KFPZ z życia Federacji
z życia Federacji biuletyn informacyjny KFPZ
7 stycznia 2006 r.
Zbigniew Kaszuba (Prezes KFPZ) na zaproszenie Klubu Dobrego Rolnika w Strzelnie przedstawił prezentację - Jak produkować zboże i nie ponosić strat w nowej sytuacji rynkowej? Przedstawił on bilans zbóż w obecnym sezonie i jego skutki na najbliższą sytuację rynkową a także konkurencyjność polskich gospodarstw zbożowych. W spotkaniu wzięło udział ponad około 40 rolników z wielu ościennych gmin.
17 stycznia 2006 r.
Julita Dziendziel uczestniczyła w konferencja w Senacie RP pt. „Program Rolny na lata 2007 - 2013”.
Honorowym patronatem konferencję objął wicemarszałek Senatu RP Krzysztof Putra, a współorganizatorami jej byli: przewodniczący Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska Senatu RP Jerzy Chróścikowski, przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sejmu RP Wojciech Mojzesowicz oraz Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztof Jurgiel. Podczas konferencji Minister Krzysztof Jurgiel przedstawił kierunki wspierania rolnictwa i obszrów wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Minister zapewnił, że do końca września tego roku zostanie przygotowany kompleksowy program rozwoju polskiej wsi.
Minister zapowiedział, iż przygotowany przez resort wykaz celów I i II rzędu zostanie wzbogacony o wnioski organizacji społeczno - samo- rządowych działających na rzecz rolnictwa. Dokument ten ma być formą umowy między rządem, a rolnictwem w zakresie finansowania i polityki obszarów rolnych.
21 listopada 2005 r. przedstawiciele Krajowej Federacji Producentów Zbóż spotkali się w Brukseli z Panią Marie Christine Ribera z Copa - Cogeca. Przedstawiciele Federacji opisali działalność, cele oraz sposób funkcjonowania Federacji.
Marie Christine Ribera odpowiedzialna jest w Copie - Cogeca za zboża, ryż, rośliny oleiste, białkowe, cukier oraz nasiona. Zaprezentowała ona strukturę oraz sposób funkcjonowania Copy – Cogeca oraz zaprosiła przedstawiciela KFPZ na kolejne posiedzenie Komitetu Konsul- tacyjnego oraz grupy roboczej ds. zbóż i oleistych w dniach 8-9 grudnia 2005 r.
W Copa - Cogeca poszczególne kraje reprezentowane są poprzez rolnicze organizacje horyzontalne. Jeden kraj może reprezentować kilka organizacji płacąc jedną składkę. Z ramienia tych organizacji w poszczególnych tematach, takich jak zboża, oleiste, buraki mogą się wypo- wiadać przedstawiciele organizacji branżowych lub inni specjaliści z kraju.
Zatrudnia 47 osób 15 osób – kadry,
35 osób – tłumacze, pomoc
Wizyta w COPA – COGECA
COGECA
zrzesza spółdzielnie
Zatrudnia 47 osób 15 osób – kadry,
SEKRETARIAT SEKRETARIAT COPA
zrzesza rolników
wspólny
Copa – Cogeca operuje w 5 językach: angielskim, francuskim, nie- mieckim, włoskim, hiszpańskim.
Pracuje się w 50 sektorowych grupach roboczych. Przygotowują one ekspertyzy dla Copy-Cogecy.
W pracach grup uczestniczy:
W pracach grup uczestniczy:
prezes grupy, prezes grupy,
pracownik sekretariatu, pracownik sekretariatu,
przedstawiciele organizacji krajowych.
Prezesem zbożowej grupy jest Paul Temple. Jest on producentem
Grupy robocze spotykają się cztery razy w roku (marzec, czer- wiec, wrzesień, grudzień). Podczas posiedzenia grupy określa się sytuację rynkową. Przedstawiciele poszczególnych państw opisują wielkość produkcji, powierzchnię zasiewów, plony. Określają oni również wielkość skupu interwencyjnego. Na podstawie tych in- formacji tworzy się zbiorcze zestawienia.
Wypracowane przez grupy robocze opinie reprezentowane są na- stępnego dnia na posiedzeniu Komitetu Konsultacyjnego. Przewod- niczącym Komitetu Konsultacyjnego ds. zbóż jest J.J. Vorimore.
W posiedzeniu Komitetu biorą udział przedstawiciele producen- tów, przetwórców i handlowców zbóż. Próbują oni dojść do kom- promisu by przed Komisją Europejską mówić jednym głosem.
Zbigniew Kaszuba – Prezes KFPZ
uczestniczył w posiedzeniu
Komitetu Konsultacyjnego w Brukseli.
8 grudnia 2005 r. Zbigniew Kaszuba reprezentował polskich zbożowców na posiedzeniu grupy roboczej ds. zbóż i roślin ole- istych w COPA – COGECA. W grupie tej uczestniczyło 23 przed- stawicieli poszczególnych krajów. Tematem spotkania była wymia- na informacji dotyczących sytuacji na rynku zbóż poszczególnych państw członkowskich oraz ostatnie oceny w odniesieniu do za- siewów upraw pod zbiory w 2006. Zbigniew Kaszuba przedstawił produkcję zbóż w Polsce w 2005 roku, oraz analizę bilansu zbo- żowego w sezonie 2005/2006, a także omówił obecną sytuację na rynku zbóż oraz jej konsekwencje dla polskich producentów.
Wniósł on, aby zwrócić się do Komisji o większy zakres subwencji eksportowych bezpośrednio z rynku europejskiego. Głos ten zo- stał ogólnie poparty.
9 grudnia 2005 r. Zbigniew Kaszuba uczestniczył w posiedzeniu Delegacji Komitetu Konsultacyjnego d/s zbóż z Komisją Europejską.
W spotkaniu tym udział brali przedstawiciele grup roboczych pro- ducentów, handlowców, przetwórców zbóż oraz Komisji Europej- skiej. Spotkaniu temu przewodniczył J.J. Vorimore.
Głównymi tematami obrad było:
Głównymi tematami obrad było:
Problem komunikacji oraz uproszczeń w administrowaniu Wspólnej Polityki Rolnej - Komisja zgadza się z tym postula- tem i poważnie chce się nim zająć licząc na pomoc partnerów
w zakresie komunikacji i uproszczenia administracji. Komisja jest otwarta na nowe rozwiązania. Pierwsza wersja propozycji ma być gotowa wiosną 2006 roku. Natomiast konferencja ro- bocza w tej kwestii odbędzie się jesienią 2006 roku.
bocza w tej kwestii odbędzie się jesienią 2006 roku.
Ocena stanowiska Komisji Europejskiej na kolejną rundę ne- gocjacji Światowej Organizacji Handlu (WTO) w dniach 13-20 grudnia 2005 roku w Hong Kongu - zebrani krytycznie oce- nili szanse kompromisu tej rundy pomimo zbyt daleko idącej propozycji Komisarza d/s handlu P. Mandelsona, dlatego pole manewru stanowiska europejskiego jest ograniczone. Chodzi tu o stawki redukcji dopłat do produkcji rolnej, stawek celnych oraz dopłat do eksportu, w tym kredytów eksportowych.
oraz dopłat do eksportu, w tym kredytów eksportowych.
Reforma rynku cukru w kontekście wyłączenia 900 tys. ha z uprawy z konsekwencjami dla innych rynków w tym osłabienia rynku zbóż (wzrost areału uprawy) - fundusz restrukturyzacyjny w branży cukrowej nie ma odpowiednika w branży zbożowej.
w branży cukrowej nie ma odpowiednika w branży zbożowej.
Analiza bilansu produkcji i spożycia zbóż w sezonie 2005/
2006 w Europie - skorygowano w górę zbiory w UE do 253 mln ton, jednak jest to o 30 mln ton mniej niż w 2004 roku.
Spożycie ogólne w tym sezonie wzrośnie o 2 mln ton głównie w kierunku biopaliw i wzrostu produkcji zwierzęcej (pomimo ptasiej grypy). Rośnie też eksport zbóż z Europy i powinien wy- nieść w tym sezonie 17,5 mln ton.
nieść w tym sezonie 17,5 mln ton.
Problem mytotoksyn w skupie interwencyjnym zbóż ocenio- no jako przesadzony i zbyt daleko idący. Ponadto producentów zbóż dotyka bardzo wysoki koszt badań. Francuzi mają przed- stawić uproszczoną i tańszą procedurę oceny mytotoksyn.
Wyjazd studyjny do Francji
W dniach 22-25 listopada na zaproszenie francuskich zbożowców przedstawiciele Krajowej Federacji Producentów Zbóż uczestniczyli w wyjeździe studyjnym do Francji. Tematem przewodnim była nowa Wspólna Polityka Rolna, działalność francuskich organizacji zawodo- wych oraz biopaliwa we Francji i w UE.
W trakcie wizyty wzieliśmy udział w Zebraniu Rady Administracyjnej AGPB. Spotkaliśmy się z Patrice AUGUSTE (Dyrektorem AGPB) oraz z J.J. VORIMORE (Przewodniczącym Komitetu Konsultacyjnego ds. zbóż).
Poinformowali nas, iż przywódcy Komisji Europejskiej domagają się całko- witej zmiany polityki rolnej. Francuscy zbożowcy nie zgadzają się na tak daleko idącą liberalizację handlu. We Francji w rolnictwie pracuje obecnie 3% ludności. Masowy odpływ ze wsi do miast już był, więc nie grozi im to na taką skalę. Jednakże nie chcą dopuścić do wyludnienia wsi i mono- kultury regionalnej.
Michael Ferret z ONIC przyblizył nam historię francuskich zbożowców oraz przedstawił sposób funkcjonowania francuskich domów składowych.
Odwiedziliśmy również instytut ARVALIS w Boigneville, gdzie spotkaliśmy się z Jean Paul NICOLLETTI. Zajmują się oni m. in. badaniem kosztów produkcji. Doradzają na co przeznacza się zbyt duże nakłady jak powin- no unowocześnić się gospodarstwo. Ustaliliśmy, iż w najbliższym czasie podejmiemy program wspólnych badań ekonomicznych dotyczących kosztów produkcji zbóż zgodnie z metodyką opracowaną przez Instytut ARVALIS. W badaniu weżmie udział reprezentatywna grupa polskich go- spodarstw zbożowych, dzięki tym badaniom poznamy wzajemne relacje kosztów produkcji zbóż polskich, francuskich oraz zbożowców innych krajów opracowane jednolitą metodyką.
Odwiedziliśmy również francuskie gospodarstwo, gdzie zapoznaliśmy się z kosztami utrzymania gospodarstwa, kosztami produkcji zbóż oraz dota- cjami jakie otrzymuje z UE.
Po odbytych spotkaniach Krajowa Federacja Producentów Zbóż zapropo- nowała AGPB i FEC współpracę w następującym zakresie:
Ekonomika produkcji i rynek zbóż:
Badania kosztów produkcji zbóż, aktywności na rynku zbóż i środków do produkcji zbóż.
Kooperacja uczestników (ogniw) zbożowego łańcucha marketingowe- go.
go.
Wspólna Polityka Rolna a ekonomika produkcji i rynku zbóż.
Wspólna Polityka Rolna a Wspólna Polityka Rolna a
Polityka sektorowa (zbożowa):
Wpływ reform rynku rolnego (WTO, WPR, renacjonalizacji polityk na- rodowych) na gospodarstwa zbożowe.
Udział rolników i ich organizacji w tworzeniu podstaw polityki rolnej (zbożowej).
Współdziałanie organizacji zbożowych z krajowymi i wspólnotowymi (UE) organami władzy rolnej.
Pożądane kierunki restrukturyzacji i modernizacji gospodarstw zbożo- wych.
wych.
wych.
Kooperacja francuskich i polskich zbożowców w celu prowadzenia wspólnych akcji na rzecz utrzymania pozycji rynkowej i konkurencyj- ności gospodarstw na światowym rynku skrobi.
ności gospodarstw na
Organizacja wspólnych seminariów i szkoleń, w tym m. in. seminarium marcowego w Warszawie .
marcowego w marcowego w
Organizacja wymiany zawodowej pomiędzy rolnikami polsko - francu- skimi, staże młodych rolników.
biuletyn informacyjny KFPZ z życia Federacji
Zapraszamy na naszą stronę www.kfpz.pl
- już działa bank informacji zbożowej.
Od stycznia na stronie istnieje możliwość umieszczania bezpłatnych ogłoszeń kupna i sprzedaży zbóż. Zapraszamy producentów, młyna- rzy, przetwórców i wszystkich zainteresowanych.
Umieszczenie oferty jest bezpłatne. Wystarczy wejść na naszą stronę www.kfpz.pl następnie wybrać BANK INFORMACJI ZBOŻOWEJ.
Widzimy już kilka najnowszych ofert kupna sprzedaży. Oferty zbóż podzielone są wg województw. Jeżeli chcemy uzyskać więcej in- formacji na temat oferty wystarczy wejść w szczegóły. Znajdziemy tam parametry zbóż, dokładny adres...
Jeśli chcesz dodać własną ofertę wystarczy tylko kiknąć Dodaj wła- sne ogłoszenie i wypełnić następujące pola.
Dla ułatwienia tylko pola województwo, telefon, rodzaj zboża i jego ilość są polami obowiązkowymi. Po wpisaniu danych zazna- czamy akceptuję warunki i dodajemy ogłoszenie. Tu mamy jesz- cze raz możliwość przejrzenia swojej oferty. Jeżeli wszystko zostało poprawnie wpisane klikamy jeszcze raz akceptuję warunki i dodaję ogłoszenie i ogłoszenie jest już na stronie.
W razie jakiś problemów lub błędnie wpisanych ogłoszeń prosimy o kontakt pod numerem telefonu 022 623 2351 lub mailem na adres biuro@kfpz.pl.
Zapraszamy ! Biuro KFPZ
Zapraszamy na seminarium
pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa Krzysztofa Jurgiela na temat:
„Funkcjonowanie europejskich organizacji i ich udział w kreowaniu polityki rolnej”
6 marzec 2006 r., godz. 11.00
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Sala Wzorcownia
1. Copa Cogeca i jej europejskie organizacje rolnicze. Znaczenie, rola i możliwości wpływania na kształt Wspólnej Polityki Rolnej, ze szczególnym uwzględnieniem branży zbożowej. - M.K. Ribera - Copa Cogeca - Bruksela.
2. Ewolucja Wspólnej Polityki Rolnej w latach 2007 - 2013 na tle negocjacji Światowej Organizacji Handlu WTO i jej konsekwencje dla zbożowców europejskich. - J.J. Vorimore, P. Auguste AGPB Francja.
3. KFPZ - zbożowcy Polski, trzeci rok działania!
Więcej informacji pod numerem telefonu (022) 623 2351 i na stronie www.kfpz.pl Ilość miejsc ograniczona - udział tylko po wcześniejszym zgłoszeniu uczestnictwa.
Zapraszamy na VII Krajowe Konferencje firmy DuPont
08.02.2006 Krzyżowa 09.02.2006
Poznań 20.02.2006 Włocławek
21.02.2006 Malbork 22.02.2006
Koszalin 23.02.2006
Szczecin
28.02.2006 02.03.2006
Lublin
03.03.2006 Mikołajki
07.02.2006 Opole Nowa Jakość w Technologii Produkcji Zbóż
- J.D. Obaj Panowie mieszkacie na wsi. Jak, jako ludzie z tego środowiska oceniacie Panowie zbiory zbóż w sezonie 2005/06 r.?
Z.K. W moim gospodarstwie plony zbóż ozimych w 2005 roku były o ok. 20 % niższe, jarych na- tomiast nawet o 40 % niższe od rekordowych w 2004 roku.
Zebrane zboże jest też znacznie gorszej jakości.
- J.D. Jak kształtuje się bilans zbóż w sezonie 2005/06 i jak oceniacie Panowie stan bieżących zapasów?
Z.K. Produkcja zbóż w minionym sezonie bę- dzie o około 5 % niższa od zapotrzebowania krajowego. Zwłaszcza zbóż dobrej jakości bę- dzie brakować na rynku jak mało kiedy. W wielu przypadkach niestety nie będzie ono spełniać parametrów jakościowych, wymaganych przy zakupach interwencyjnych, mam tu na myśli zwłaszcza pszenicę oraz jęczmień.
- J.D. Jak będą się kształtowały ceny zbóż w najbliż- szych miesiącach?
Z.K. Ceny zbóż w ostatnim czasie systematycz- nie rosną, co wynika z tego, że na rynku nie ma ich aż tak dużo. Rolnicy nie godzą się, i słusznie, na sprzedaż zbóż poniżej ich kosztów produkcji.
Prawdą jednak jest to, że po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej nawet nie możemy marzyć o cenach sprzed kilku lat. Nie oznacza to jednak tego, że sytuacja w perspektywie kilku miesięcy będzie podobna do tej sprzed roku (dla produ- centów tak niekorzystna).
- J. D. Czy przy tak niskich cenach opłaca się jesz- cze produkować zboże?
Z.K. O ile wsparcie w postaci dopłat bezpośred- nich zacznie rosnąć, co niestety w drugim roku akcesji nie nastąpiło duże gospodarstwa towaro- we, pracujące na najlepszych glebach, bardzo do- brze zorganizowane, zmechanizowane, o niskich kosztach pracy i nastawieniu rynkowym na pewno przetrwają. Gorzej będzie z większością typo- wych polskich gospodarstw, nie przekraczających 20, czy nawet 50 ha.
W moim 150 hektarowym gospodarstwie, w którym niespełna 100 ha stanowią zboża suma jednostkowych przychodów ze sprzedaży zbóż i z dopłat obszarowych w przeliczenia na 1 tonę obecnie tylko w 90 % pokrywa koszty ich pro- dukcji.
R.B. Ekonomiczność produkcji zbóż w istotnym zakresie jest kształtowana przez czynniki istnie- jące poza gospodarstwem i wolą rolnika. Pomi- jając ryzyko pogody niesprzyjającej produkcji, plonowaniu i jakości zbóż, dzisiaj w większym stopniu ryzyku zmiany przychodów ze sprze- daży zbóż jest powodowane wahaniami kursu złotego do walut o światowym zasięgu (euro, dolara). Kurs złotego czyni mniej intratnymi eks- port i sprzedaż w ramach wewnątrzwspólnoto- wych dostaw. Kolejnym czynnikiem decydującym o słabnącej pozycji producentów zbóż na tym rynku jest brak zorganizowania się naszych kole- gów oraz ich nikły udział w marży z handlu i prze- twórstwa zbóż. Na całym świecie obserwuje się permanentnie malejący udział marży z ceny nieprzetworzonych surowców rolnych do marzy osiąganej z ich handlu i przetwórstwa. W Polsce dychotomia tego rodzaju jest bardziej dokuczliwa niż w innych krajach UE dlatego, że producenci sporadycznie są właścicielami (współwłaściciela- mi) zakładów przetwórczych i przedsiębiorstw handlowych. Pozbawieni udziału w podziale obu marż, dotknięci ustabilizowanym na niskim pozio- mie kursie złotego do euro, obniżonych o 40%
dopłatach w stosunku do producentów z krajów tzw. „15”- tki, tracą zdolności do konkurowania.
W następstwie tych i innych jeszcze czynników w Polsce będzie następowała (wbrew założeniom narodowej polityki rolnej) przyspieszona koncen- tracja gospodarstw specjalizujących się w produk- cji zbóż. Zjawisko to będzie zaskakująco wysoką ceną utraty pozycji rynkowej i konkurencyjności małych i średnich gospodarstw rodzinnych.
- J. D. Czy w Polsce po akcesji jedynie rynek określa ceny zbóż?
R.B. Tak, jeżeli za rynek uznamy nie tylko po- daż i popyt, lecz przede wszystkim informację o podaży i popycie, o cenach historycznych, bieżących i prognozowanych, o zorganizowaniu się uczestników rynku, wiedzę i umiejętności rolników i kupców zbóż (handlowców, młynarzy, czy innych, którzy prowadzą zakłady przetwór- cze) w dziedzinie marketingu. Nie tylko dla profe- sjonalisty powinno być oczywistym to, że o cenie producenta (na bramie gospodarstwa rolnego) w większym stopniu decyduje informacja o wy- żej wspomnianych czynnikach i wiedza rynkowa niż ich rzeczywisty stan. Kupujący zboże zawsze rolników „karmią” informacjami o strukturalnych (permanentnych) nadwyżkach, o zbyt wygóro- wanych oczekiwaniach producentów co do żą- danej ceny zbóż, o niższych cenach na sąsied-
nich rynkach itp.. Śledząc informację o cenach zbóż oraz zachowania uczestników tego rynku, dostrzegam to, że zdanie producentów (słabo zorganizowanych) nie istnieje w sensie rynkowo- -twórczym, a ponadto, jest ono najczęściej mar- ginalizowane w resortowej informacji rolniczej, w parsie, radio i telewizji. Rolnicy nie zdają sobie sprawy z wpływu na rynek tzw, miękkich czynni- ków odkrywania i kształtowania cen (psychologii, lobbingu, promocji oczekiwań i zachowań przez uczestników rynku itp.).
Z.K. Muszę stwierdzić, że w tym co mówi Pan Burzyński jest dużo gorzkiej dla rolników praw- dy. Jako producent nie mogę potwierdzić tego, by serwisy informacyjne o cenach, które do mnie docierają, potwierdzały ich rzeczywisty stan.
Najczęściej dane o cenach są zaniżone od kilku- nastu do kilkudziesięciu procent, zaś odpowied- nio do nich, są zawyżane dane o rozmiarach pro- dukcji, zapasach, nadpodaży itp.. Ilustracją tego, jest panika na rynku spowodowana informacjami o dużych zapasach, która obniżyła ceny zbóż na przednówku tegorocznego sezonu i obecnie.
Jak widać ceny nie zawsze odpowiadają sytuacji rynkowej. Cecha ta jest tak istotna na rynku su- rowców rolnych, które charakteryzuje niska ela- styczność cenowa.
- J. D. Nadzieją wzrostu popytu na zboża są biopa- liwa. Jak dalece tzw. biodisel i bioetanol jest szan- są na wzmocnienie pozycji rynkowej producentów zbóż?
R.B. Nie tylko w Polsce (chociaż w naszym kra- ju w szczególności) silniejszą pozycję w zakresie kreowania polityki gospodarczej mają lobbies motoryzacyjne i paliwowe niż producenci rolni.
Proszę zauważyć, że dorobek polskiego prawo- dawstwa w przedmiotowej sprawie stanowią:
dwie ustawy, czternaście rozporządzeń i orze- czenie Trybunału Konstytucyjnego. Politycy „na- rodziny każdego z tych aktów interpretowali jako przejaw dążenia do zrównoważonego rozwoju Polski, wzmocnienia pozycji rolnictwa proekolo- gicznego, wzrostu pozyskania energii ze źródeł odnawialnych, wzrostu zatrudnienia w przetwór- stwie surowców rolnych itp.. Hasła w założeniach słuszne, lecz ich realizacja skandalicznie kiepska.
Czy inaczej można nazwać wysiłek legislatorów jak ‘efektem zmarnowanych szans i działalności dla samej siebie’. Zauważalnym jest jedynie to, że kilku polityków i ich partie mamiąc rolników (wyborców) iluzorycznymi korzyściami zyskało w wyborach więcej mandatów i procent poparcia
Rynek zbóż to nie tylko podaż, popyt i ceny!
(Wywiad Julity Dziendziel z p. Zbigniewem Kaszubą i Ryszardem Burzyńskim)
biuletyn informacyjny KFPZ polityka zbożowa
- Jakie ostatecznie były zbiory zbóż w ubie- głym roku?
- Jak informuje Główny Urząd Staty- styczny, wyniosły 27 mln ton, były zatem o 600 tys. ton wyższe niż przewidywa- no we wcześniejszych prognozach. Były wprawdzie niższe od rekordowych zbio- rów w 2004 roku, kiedy to zebrano 29,5 mln ton, były jednak wyższe od przecięt- nych zbiorów w okresie 4 ostatnich lat.
Ubiegłoroczne zbiory zbóż są zarazem tyl- ko nieznacznie niższe od krajowego zapo- trzebowania, które ocenia się na 27,0-27,3
mln ton. W sumie bilans zbóż w sezonie 2005/2006 jest zrównoważony, bo we- szliśmy w ten sezon także z rekordowy- mi zapasami, ocenianymi na 3-4 mln ton.
Nie ma zatem niepokoju ani co do moż- liwości zaopatrzenia, ani co do cen zbóż.
Potwierdzeniem tego jest niewielki obec- nie, o 5-15 zł na tonie, wzrost cen zbóż, który w styczniu i w lutym występował dotąd regularnie. M.in. dlatego, że utrud- niony jest transport tańszych zbóż od na- szych południowych sąsiadów, tj. z Czech, Słowacji czy Węgier. W marcu przeciętna
cena pszenicy konsumpcyjnej wyniesie 410 zł, a pszenicy paszowej 390 zł za tonę, zaś w czerwcu będzie to odpowiednio 430 zł i 410 zł. Takie są prognozy Agencji Rynku Rolnego i, jak na razie, znajdują one po- twierdzenie.
- W czasie żniw mówiono o niskiej jakości ubiegłorocznych zbiorów ...
- Także te obawy okazały się przesadzo- ne. Zdaniem specjalistów z Instytutu Bio- technologii, zarówno tzw. liczba opadania jak i ciężar hektolitra pszenicy są lepsze niż wówczas oceniano. W sumie także
Tu rządzą prawa rynku
Rozmowa z Bogdanem Judzińskim, prezydentem Izby Zbożowo-Paszowej
elektoratu wiejskiego. Ponad dwuletni wysi- łek legislatorów (ustawę o tzw. biokompo- nentach i biopaliwach uchwalono 2.10.2003 r.) jest namacalnym dowodem skutecznego megamarketingu transnarodowych korpora- cji motoryzacyjnych i paliwowych oraz bez- radności rolników w dochodzeniu do celów uzasadnionych gospodarczo, ekologicznie i społecznie.
Z.K. Muszę do tego dodać, że jako członek Komisji ds. Biokomponentów Stosowanych w Biopaliwach Ciekłych i Biopaliw Ciekłych miałem nadzieję na to, że przyczynię się do rychłego wdrożenia przepisów przed- miotowej ustawy do praktyki gospodarczej w Polsce. Naiwny wierzyłem w to, że ciało to zostało powołane w tej intencji. Skarcony doświadczeniem dzisiaj już wiem, że skład i kompetencje Komisji i ustawa jako taka, tak zostały zaprojektowana i ustanowione, by nigdy nie miały szans na realizację zało- żonych celów. Doświadczenia chociażby Francji, Niemiec i Stanów Zjednoczonych A.P. zdają się wskazywać na kontynuowa- nie prac w tym zakresie. Jeżeli w Polsce będzie możliwe to, co w tzw. sprawie bio- paliw osiągnięto w tych krajach, to uwierzę, że biopaliwa są szansą na zagospodarowanie w Polsce części ewentualnych nadwyżek zbóż i gospodarczy rozwój obszarów wiejskich.
- J. D. Jaka więc Panów zdaniem jest perspekty- wa gospodarstw zbożowych w Polsce? Czy po- winniśmy ograniczać produkcję zbóż?
R.B. Zachowania rolników są na wskroś racjonalne. Każdy z nich najlepiej jak umie
i może wykorzystuje zasoby swoich gospo- darstw (ziemię, siłę roboczą i zasoby finan- sowe, w tym poza własnymi także te, które w ramach wsparcia otrzymuje ze środków publicznych).
Teoretycznie można sobie wyobrazić to, że rolnicy satysfakcję z ceny otrzymywanej za produkty wytworzone w gospodarstwie otrzymują stosując dwie alternatywne stra- tegie:
ekonomizację produkcji np. poprzez wzrost jej skali lub ekologizację wiodącą do oferowania na rynku produktów rzadkich o nie często po- wtarzanej, bardzo dobrej jakości, bądź ograniczanie produkcji wiodące do zbudowa- nia tzw. „rynku producenta”.
Jak sądzę, ta druga możliwość w obecnym sta- nie zorganizowania się producentów jest tylko hipotetyczna. Rolników jest dużo, a każdy z nich ma małą skalę produkcji. W stanie takiego roz- proszenia nie da się osiągnąć takiego poziomu koordynacji planowania produkcji by w sposób zauważalny i sprawczy dla rynku skutecznie zarządzać podażą. Dowodem na to miedzy innymi jest to, że jak na razie nie jest w Polsce znany przykład rozpatrywania przez sąd anty- monopolowy niekonkurencyjnych (wynikają- cych z koncentracji rynku) zachowań produ- centów zbóż. Cele te mogą i zapewne osiągają handlowcy i przetwórcy posiadający kilka lub kilkanaście procentowy udział w rynku zbóż.
J. D. Jaką więc Panowie macie receptę na tak złą ekonomiczność produkcji zbóż ?
R.B. Poza koncentracją stymulowaną przez ekonomikę produkcji i rynek musimy szybciej i skuteczniej łączyć się w grupy marketingowe
(także producenckie) i uczyć się orientacji ryn- kowej. Siłę jednostkowych przedsiębiorstw handlowych i przetwórczych musimy rów- noważyć produkcją kilkunastu, kilkudziesięciu, kilkuset, a jak będzie trzeba, to kilku tysięcy gospodarstw. Członkowie Krajowej Federa- cji Producentów Zbóż już obecnie zarządzają ofertą ponad 300 tys. ton zbóż najlepszej, jak na polskie warunki, jakości.
Z.K. Nasza zdolność do grupowania małych ofert w duże partie handlowe bardzo szybko się rozwija. Wysiłek nasz będzie tym bardziej nas satysfakcjonujący im szybciej będzie rosło niezadowolenie producentów zbóż z za- chowań firm handlowych i przetwórczych.
To one są naszymi najlepszymi sprzymierzeń- cami w tym działaniu.
Mamy taką nadzieję, że Rząd RP z należytą powaga i zrozumieniem odniesie się do przez nas zaproponowanego systemu prywatyza- cji magazynów Elewarr-u. Analizując bilans produkcji zbóż w minionych latach wyraźnie widać, że produkcja ta podlega dużym wa- haniom i po latach wyjątkowych urodzajów występują normalne lata, czy wręcz o niskiej produkcji, a fakt ten w sposób natychmiasto- wy może wpłynąć na zmiany poziomu cen na rynku, z czego płynie wniosek, że należy próbować przetrwać okresy w których do- chody z produkcji zbóż nie zwracają ich kosz- tów. Miejmy taką nadzieję, że to nastąpi już wkrótce, a wszystko na to wskazuje.
Rozmawiała Julita Dziendziel
www.elewarr.com.pl
www.elewarr.com.pl
jakość ubiegłorocznych zbiorów jest lepsza od średniej w czasie ostatniego 4-lecia.
- To może Polska powinna stać się w Unii Eu- ropejskiej liczącym się eksporterem zbóż?
- Rzeczywiście, w okresie ostatnich dwóch sezonów w produkcji zbóż nasz
kraj znajdował się na etapie budowania trwałej nadwyżki eksportowej.
Wynosiła ona w tym czasie 1,0-1,5 mln ton i taka nadwyżka może się utrz mać także w następnych latach. W Unii Europejskiej produkcja zbóż niejest limitowana, ale też Unia nie jest zainteresowana jej wzrostem w 10 nowych, przyjętych ostatnio krajach.
Dopłaty bezpośrednie rolnicy otrzymują tu tylko do powierzchni zasiewów zbóż, nie zależą one natomiast od wielkości zbio- rów. Poza tym w Unii Europejskiej od lat utrzymuje się nadwyżka w produkcji zbóż, do eksportu której trzeba dopłacać.
- Nie ma zatem potrzeby, by produkcja zbóż w Polsce nadal rosła?
- W poprzednim okresie, w każdym 5-leciu zbiory zbóż w Polsce rosły przeciętnie o 1,5 mln ton. I chyba będą tak wzrastać nadal, zwłaszcza, że pojawiło się nowe zapotrze- bowanie na ziarno. Myślę tu o biopaliwach, do produkcji których będzie się zużywać z czasem około 1,5 mln ton zbóż. Nie mamy natomiast szans na większy eksport. Przede wszystkim dlatego, że w stosunku do krajów, które są importerami zbóż, a więc wobec Afryki Północnej czy Bliskiego Wschodu po- łożenie naszych portów jest zdecydowanie mniej korzystne, niż mają porty śródziem- nomorskie czy nawet Hamburg. Po dru- gie, sprawność przeładunków w naszych portach jest dużo niższa niż w portach tych krajów Unii Europejskiej, które eksportem ziarna zajmują się już od 40 lat.
- Wspomniał pan, że zbiory zbóż systema-
tycznie w Polsce rosną. A przecież ich plony prawie się w ostatnich latach nie zmieniły...
- Wzrost produkcji zbóż w Polsce był następ- stwem głównie dwóch czynników: zwięk- szania areału oraz zmian w strukturze upraw.
Po prostu, w miejsce żyta i owsa rolnicy za- częli siać coraz więcej plennych gatunków, tj. pszenicy i jęczmienia, a w ostatnich latach także kukurydzy. Natomiast wzrost plo- nów rzeczywiście był w tym czasie prawie niezauważalny. W następnych latach areał uprawy pszenicy i jęczmienia będzie nadal wzrastał, a powierzchnia uprawy kukurydzy może nawet ulec podwojeniu. Ale główny klucz do wzrostu produkcji zbóż będzie te- raz leżał we wzroście wydajności z hektara.
Nie ma bowiem powodu, by wydajność ta była u nas średnio o 10 kwintali niższa niż u naszych południowych sąsiadów. I to po- winniśmy odrobić. A na wzrost areału zbóż nie powinniśmy liczyć. Zdaniem ekologów, już teraz jest on u nas dostatecznie duży.
- Ilu rolników bierze udział w rynkowej sprzedaży zbóż?
- Kiedyś, gdy rolnicy korzystali z dopłat Agencji Rynku Rolnego do cen skupu zbóż, liczbę rolników sprzedających zboża oce- niano na około 60 tysięcy. Ale w obrocie rynkowym zbożami uczestniczy, moim zdaniem, znacznie więcej gospodarstw rol- nych, ja myślę, że będzie to 200-250 tys.
Natomiast ile z tych gospodarstw wyspecja- lizowało się w produkcji zbóż - nie potrafię odpowiedzieć.
- Jakie będą w tym sezonie rozmiary inter- wencji na rynku zbóż?
- Moim zdaniem, będzie to 0,5-0,6 mln ton ziarna, czyli znacznie mniej niż w poprzed- nim sezonie, kiedy to zakupami interwencyj- nymi objęto milion ton ziarna.
- Czy to, że Unia Europejska nie obejmuje
skupem interwencyjnym żyta, jest dla pol- skiego rolnictwa dużym problemem?
- Korzystne dla nas to na pewno nie jest, ale po pierwsze, areał uprawy żyta ciągle się u nas zmniejsza, po drugie - w związku z rozpoczęciem produkcji biopaliw popyt na polskie żyto pojawił się w Niemczech.
Z tego samego powodu wzrośnie on także u nas.
- Producenci uważają, że o cenach zbóż de- cyduje się w Polsce w sposób nieledwie ma- fijny i że poziom cen określa zaledwie parę wpływowych osób będących bądź to wła- ścicielami dużych spółek bądź powiązanych w jakiś sposób z aktualną władzą. Pan też tak uważa?
- To, że takie opinie powstają, wynika z nie- zadowolenia producentów z obecnych cen zbóż. Jednak to, że te ceny są takie jakie są, wynika już z uwarunkowań czysto rynko- wych. I nie ma żadnego tajnego gremium, które ustala ceny zbóż. Po prostu, zarówno liczba sprzedających jak kupujących zboża jest tak duża, że mechanizmy rynku włącza- ją się tu samoczynnie. Poza tym przed zbyt niską ceną zbóż chroni producentów skup interwencyjny. Gdzie ustalona przez Komi- sję Europejską cena jest stała i nie zależy od żadnej „mafii”;.
- Gdyby jednak cenę zbóż próbować usta- lić za pomocą rachunku kosztów, to jaka by ona była?
- Bawią się w to niektóre ośrodki doradztwa rolniczego i z ich kalkulacji wynika, że rol- nikowi w istocie nie opłaca się jakikolwiek kierunek produkcji. To dlaczego w takim razie produkuje? Wartość poznawcza takich rachunków jest więc bardzo ograniczona.
- Dziękujemy za rozmowę.
Rozmawiał: Edmund Szot
www.elewarr.com.pl
www.elewarr.com.pl
biuletyn informacyjny KFPZ polityka zbożowa
W okresie przed integracją z Unią Europej- ską system interwencji w Polsce był skie- rowany na zagospodarowanie sezonowej podaży ziarna w okresie żniw. Interwencja obejmowała 70-80% podaży rynkowej.
Konsekwencją tego był duży skup w III kwartale każdego roku. W wyniku tego zapasy rynkowe ziarna były gromadzo- ne głównie w ogniwach firm handlowych i przetwórczych.
Przyjęcie unijnego systemu interwencji zmieniło tę sytuację. Zapasy ziarna są gro- madzone głównie u producentów. Popyt na ziarno i jego podaż są bardziej równo- miernie rozłożone w czasie.
W UE interwencja na rynku zbóż ma na celu utrzymanie rynkowych cen ziarna na założonym poziomie w sytuacji wystę- powania nadwyżek podaży nad popytem.
Zakupy interwencyjne traktowane są jako awaryjny system zbytu dla tych przedsię- biorców, którzy nie są w stanie uzyskać na rynku ceny wyższej od ceny inter- wencyjnej. System zakupów interwencyj- nych nie zastępuje rynku obrotu ziarnem, ale go uzupełnia.
Poprzez zakupy interwencyjne w UE za- gospodarowana jest tylko część produkcji zbóż. W latach 1994/1995 i 1996/1997 zakupami interwencyjnymi w UE objęto 2,1% produkcji zbóż, w latach 1997/1998 i 1999/2000 – 5,4%, w 2000/2001 i 2003/
2004 – 3,8%, a w 2004/2005 – 5,2%.
Bardzo dobre zbiory zbóż w całej UE w 2004 roku przyczyniły się do powsta- nia znacznych nadwyżek rynkowych zbóż.
W celu stabilizacji wspólnotowego rynku zbóż w ramach istniejących instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej podjęto działania, które w Polsce prowadzi Agencja Rynku Rolnego. Obejmują one:
interwencyjny zakup;
sprzedaż ziarna z zapasów interwen- cyjnych:
- na wywóz poza UE, - na rynek Wspólnoty;
dopłaty do wywozu ziarna i jego produk- tów z rynku.
Interwencyjny zakup zbóż w latach 2004/2005 i 2005/2006
W roku gospodarczym 2004/2005 na za- pasy interwencyjne w UE przejęto ok. 14,7 mln ton zbóż, z tego ok. 8,1 mln ton w UE- -15 oraz 6,6 mln ton w nowych krajach członkowskich. Największe ilości zbóż za- kupiono w Niemczech (ok. 30% zapasów ogółem), na Węgrzech (ok. 26%) oraz we Francji (16%). Udział Polski to ok. 7%.
W Polsce do 31 maja 2005 r. z oferowa- nych do sprzedaży zbóż (1,036 tys. ton) ARR przejęła na zapasy interwencyjne ok.
979 tys. ton ziarna, w tym ok. 803 tys. ton pszenicy, 21 tys. ton jęczmienia i 155 tys.
ton kukurydzy.
W roku gospodarczym 2005/2006 (do 1 stycznia 2006 r.) do interwencyjnego zaku- pu zaoferowano w UE ok. 6,423 mln ton zbóż, w tym ok. 4,931 mln ton w nowych krajach członkowskich oraz 1,492 mln ton w krajach UE-15. Największe ilości zbóż zaoferowano dotychczas na Węgrzech (3,448 mln ton), w Niemczech (1,192 mln ton), w Polsce (721 tys. ton, w tym ok.
503 tys. ton pszenicy, 73 tys. ton jęczmie- nia oraz ok. 145 tys. ton kukurydzy) oraz na Słowacji (377 tys. ton).
Ta forma zakupów wpłynęła na znaczne zwiększenie stanu zapasów interwencyj- nych zbóż Wspólnoty. Po uwzględnieniu ilości rozdysponowanych na koniec roku gospodarczego 2004/2005 wyniosły one ok. 15,5 mln ton. Były to zatem zapasy znacznie większe niż w poprzednich 5 la- tach.
Sprzedaż zbóż z zapasów interwencyj- nych
Wielkość stanu zapasów interwencyjnych zbóż Wspólnoty w sezonie 2004/2005 była podstawą do podjęcia przez Komisję Europejską decyzji o ich sprzedaży poza UE. Przedmiotem przetargów była cena, po której przedsiębiorcy zakupią zapasy i wywiozą je poza Unię.
O poziomie ceny, po jakiej zboże zostało sprzedane oferentom, decydowała Komi- sja Europejska na podstawie ofert prze- kazanych przez agencje interwencyjne
z poszczególnych krajów członkowskich.
W ramach tych przetargów w roku go- spodarczym 2004/2005 z zapasów in- terwencyjnych Wspólnoty sprzedano ok. 2491 tys. ton, w tym ok.:
812 tys. ton pszenicy (75,7 tys. ton z Pol- ski),
950 tys. ton jęczmienia, 729 tys. ton żyta.
Do 22 czerwca 2006 r. będą odbywały się cotygodniowe przetargi częściowe roz- strzygane przez Komisję Europejską.
Sprzedaż zbóż z zapasów interwencyj- nych na rynek Wspólnoty
Na mocy rozporządzeń Komisji Euro- pejskiej zostały otwarte stałe przetargi na sprzedaż z zapasów interwencyjnych ok. 981 tys. ton kukurydzy, które będą od- bywały się do 28 czerwca 2006 r.
Dotychczas w wyniku rozstrzygnięcia prze- targów częściowych sprzedano łącznie ok.
230 tys. ton kukurydzy (w tym 42,2 tys.
ton z Polski) w cenie od 104,54 do 106,50 euro/tonę.
Dopłaty do wywozu zbóż i ich produk- tów
Od dnia akcesji do Unii Europejskiej polscy przedsiębiorcy mogą korzystać ze wsparcia eksportu na równych prawach z podmiota- mi z pozostałych krajów członkowskich.
W roku gospodarczym 2004/2005 Komi- sja Europejska umożliwiła wywóz z rynku wspólnotowego:
do 4 mln ton pszenicy, do 3 mln ton jęczmienia
z refundacjami ustalanymi w drodze prze- targów.
Polscy przedsiębiorcy dotychczas nie uczestniczyli w tych przetargach.
W lutym 2005 r. Komisja Europejska wpro- wadziła również refundacje wywozowe do mąki z pszenicy zwyczajnej i orkiszu.
Stawki dopłat kształtowały się na poziomie od 4,08 do 12,25 euro/tonę.
Również w tym roku gospodarczym KE – podobnie jak w poprzednim sezonie – umożliwiła wywóz z rynku wspólnoto- wego:
Interwencje na unijnym rynku zbóż - ARR w sezonach
2004/2005 i 2005/2006
do 5 mln ton pszenicy, do 1 mln ton jęczmienia
z refundacjami ustalanymi w drodze prze- targów.
Do 22 czerwca 2006 r. będą odbywały się przetargi cotygodniowe, podczas któ- rych Komisja Europejska będzie ustalała – na podstawie ofert przedsiębiorców przekazanych przez poszczególne kraje członkowskie – maksymalny poziom refun- dacji wywozowej oraz decydowała o ilości zboża objętej refundacją.
Od początku roku gospodarczego 2005/
2006 stawki dopłat do wywozu mąki z pszenicy zwyczajnej i orkiszu kształtowały się na poziomie od 4,08 do 12,33 euro/
tonę.
Przyjęcie unijnego systemu regula- cji rynku zbóż spowodowało zmia- nę ekonomicznych warunków funk- cjonowania sektora zbożowego i poszczególnych jego ogniw. W UE nie pro- wadzi się zakupów interwencyjnych ziarna w okresie jego największej sezonowej po- daży.
Zarówno producenci ziarna, przetwórcy, jak i handlowcy z dużym wyprzedzeniem znają warunki, zasady interwencji oraz ter- miny płatności. Ułatwia to podejmowanie decyzji w poszczególnych ogniwach tego sektora. W okresie największej sezonowej podaży ziarna handlowcy mogą np. kom- pletować jednolite partie zboża i po 1 li- stopada uczestniczyć w interwencji lub też dostarczać je odbiorcom.
Funkcjonowanie na jednolitym rynku euro- pejskim oznacza także zwiększenie konku- rencji, dotyczącej zwłaszcza eksportu zbo- ża poza rynki europejskie. Dotychczasowa praktyka wskazuje, że wygrywają przedsię- biorcy, którzy sprawnie wywiozą z Europy ziarno możliwie po najniższych kosztach.
Szczegółowe informacje dotyczące interwencji na rynku zbóż można uzyskać:
na rynku zbóż można uzyskać:
w Centrali ARR w Warszawie, ul. Nowy Świat 6/12 w Centrali ARR w w oddziałach terenowych ARR
w oddziałach terenowych ARR oddziałach terenowych ARR
w Telefonicznym Punkcie Informacyjnym ARR (0 22) 661 72 72
(0 22) 661 72 72 (0 22) 661 72 72
oraz na stronie internetowej www.arr.gov.pl
Wspólna Polityka Rolna to najlepiej rozwinięty sektor polityki gospodarczej w Unii Euro- pejskiej. W myśl postanowień Traktatu Rzymskiego z 1957 roku WPR zakładała:
zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej, stabilizacja rynków,
zagwarantowanie bezpieczeństwa zaopatrzenia, zapewnienie rozsądnych cen dla konsumentów.
WPR daje kompromis pomiędzy stosunkowo niskimi i stabilnymi cenami żywności i wy- sokimi dochodami rolników.
Kalendarz zmian w polityce rolnej
Kierunek WPR na lata 2007-2013 został ustanowiony przez ministrów rolnictwa UE w Luksemburgu w 2003 roku.
Głównym celem reformy było oddzielenie wsparcia od produkcji i przesuwaniu zaosz- czędzonych w ten sposób pieniędzy na rozwój obszarów wiejskich. Ma to nakłonić rolni- ków, aby stali się bardziej ukierunkowanymi na rynek a nie na produkt.
Do zasadniczych reform WPR należą również:
zmniejszanie płatności bezpośrednich dla największych gospodarstw i transfer zaosz- czędzonych w ten sposób środków na rozwój obszarów wiejskich,
powiązanie płatności bezpośrednich z wymogami w zakresie ochrony środowiska, do- brostanem zwierząt bezpieczeństwem roślin i zwierząt,
przestrzeganie dyscypliny finansowej nie przekraczania limitów wydatków na WPR.
Reformy WPL na lata 2007-2013 dotyczą także rynku zbóż. Zostanie utrzymana cena interwencyjna zbóż na poziomie 101,3 €. Cena ta podlega podwyższeniu o miesięczny dodatek wynoszący 0,46 E/t. Ze względu na duże zapasy żyta zostało ono wyłączone z zakupów interwencyjnych.
Biuro KFPZ
Rynek zbóż a ewolucja WPR .
� ����� ����� ����� ����� ����� ����� �����
���
� ��
� ���
� � ��
����
� � ��� � ���� � ��� � ��� �� �
� ���� ���������� ���� �� � ���������
� ���� � � � �� � �� ��
� � ��� � � ��� ���� � � ��
� �� ���� � ������ �
��
�� � ��� ��� � � ��
� �� � �� � � � ��� �� �� ���� � �� � �� �� �� � �� �� � �� � � � �
� � ��
� �� �
� ������� ��������� � �� � ������ �������� ����� � ��������
� ������������ � � � � � �� �� �� � � ���� ��� ������ �� �
polityka zbożowa biuletyn informacyjny KFPZ
Toczące się obecnie negocjacje WTO w dziedzinie rolnictwa oparte są o założenia przyjęte podczas Konferencji Ministerialnej państw człon- kowskich WTO w Doha, w listopadzie 2001r. Deklaracja ministerialna z Doha podtrzymuje postulat, zawarty w Porozumieniu o Rolnictwie z 1995r., dotyczący ustanowienia sprawiedliwego i kierującego się mecha- nizmami rynkowymi systemu handlu towarami rolnymi. W celu realizacji tego postulatu państwa członkowskie deklarują gotowość prowadzenia negocjacji, których celem będzie:
negocjacji, których celem będzie:
istotna poprawa w dostępie do rynku dla towarów rolnych,
redukcja, z myślą o całkowitym wyeliminowaniu, wszelkich form subsy- diów eksportowych,
istotna redukcja zakłócającego handel wsparcia wewnętrznego w rolnic- twie.
Obecnie członkowie WTO są wciąż na etapie szukania konsensusu odno- śnie kryteriów i zasad (ang. modalities), w oparciu o które mają być określa- ne szczegółowe zobowiązania liberalizacyjne służące realizacji celów Doha.
Po uzgodnieniu modalities, i w oparciu o nie, każdy członek WTO przystąpi do tworzenia projektu tzw. listy koncesyjnej (schedule of concessions) - do- kumentu, który szczegółowo określa skalę zobowiązań redukcyjnych dane- go kraju oraz harmonogram ich wdrażania. Po ostatecznym zweryfikowaniu i zatwierdzeniu tych projektów, członkowie WTO, każdy w oparciu o swoją listę koncesyjną, rozpoczną faktyczną realizację swoich zobowiązań. Proces ten będzie rozłożony na kilkuletni okres implementacyjny.
Deklaracja Ministerialna przyjęta na Konferencji Ministerialnej w Hong Kon- gu (13-18 grudnia 2005 r.) zobowiązuje członków WTO do rozstrzygnięcia istniejących jeszcze różnic w stanowiskach i przyjęcia modalities do dnia 30 kwietnia 2006r. Następnie, do 31 lipca 2006r. każdy członek WTO ma zło- żyć swój projekt listy koncesyjnej.
UE występuje w WTO jako jeden podmiot. Ma wspólną listę koncesyjną dla wszystkich krajów członkowskich, a negocjacje w ich imieniu prowadzone są przez Komisję Europejską. Wytyczne negocjacyjne dla Komisji są ustalane i dyskutowane na forum Rady UE - zwłaszcza w formule Rady ds Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych, oraz na forum Komitetu 133 (organ pomocni- czy Rady Unii Europejskiej powołany na podstawie art. 133 Traktatu ustana- wiającego Wspólnotę Europejską, koordynujący całość zewnętrznej polityki handlowej UE).
Najważniejsze państwa/ugrupowania państw w ramach negocjacji WTO Najważniejsze państwa/ugrupowania państw w
USA UE
W ramach UE wyodrębniły się dwie grupy krajów członkowskich. Pierwsza grupa to kraje o wyższym poziomie rozwoju gospodarczego (a w związku z tym znaczących interesach ofensywnych w sektorze przemysłowym i usłu- gach), dla których sektor rolny ma niewielkie znaczenie dla gospodarki. Kraje te to w szczególności Wielka Brytania, kraje skandynawskie, Holandia, Czechy, Estonia oraz w pewnym stopniu Niemcy. Kraje te są szczególnie zainteresowa- ne otwarciem rynków krajów trzecich na unijny eksport towarów przemysło- wych i usług, za co gotowe są zaakceptować znaczące koncesje UE w sektorze rolnym. Druga grupa krajów to kraje, w których sektor rolny odgrywa poważne znaczenie, korzystające w największym stopniu z WPR, o często mniejszych interesach ofensywnych w zakresie nowych technologii i usług. Do tej grupy krajów należą w szczególności Francja, Hiszpania, Portugalia, Irlandia, Włochy, Grecja, Węgry, Cypr, Litwa. Do tej grupy zaliczana jest także Polska. Kraje te prezentują zdecydowanie defensywne stanowisko w odniesieniu do sektora rolnego.
rolnego.
Grupa Cairns: grupa 17 krajów – eksporterów rolnych, których głównym po- stulatem jest daleko idąca redukcja ochrony celnej oraz eliminacja subsydiów w państwach rozwiniętych. Cairns obejmuje następujące kraje: Australia, Ar- gentyna, Boliwia, Brazylia, Kanada, Chile, Kolumbia, Kostaryka, Gwatemala, Indonezja, Malezja, Nowa Zelandia, Paragwaj, Filipiny, Afryka Południowa, Taj-
Grupa G-10: Szwajcaria, Liechtenstein, Japonia, Korea Południowa, Bułgaria, Taiwan, Islandia, Izrael, Norwegia, Wyspa Maurice. G-10 reprezentuje kraje o interesach głównie defensywnych w rolnictwie, sprzeciwiające się nadmiernej liberalizacji oraz domagające się uwzględnienia w negocjacjach tzw. względów pozahandlowych (Non Trade Concerns) – czyli postulatu, aby członkowie WTO mieli prawo ochrony istotnych interesów w odniesieniu do rynku rolnego (np. ochrona środowiska, bezpieczeństwo żywności, dobrostan zwierząt) po- przez pewną elastyczność w implementacji określonych zobowiązań.
przez pewną elastyczność w
Grupa G-20: Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Chiny, Kuba, Egipt, Gwatema- la, Indie, Indonezja, Meksyk, Nigeria, Pakistan, Paragwaj, Filipiny, Afryka Połu- dniowa, Tanzania, Tajlandia, Urugwaj, Wenezuela, Zimbabwe. G-20, podobnie jak grupa Cairns, postuluje maksymalną liberalizację w dostępie do rynku krajów rozwiniętych, jednakże akcentuje przede wszystkim trudną sytuację i potrzeby krajów rozwijających się.
krajów rozwijających się.
ACP: blisko 80 krajów rozwijających się z regionu Afryki, Karaibów i Pacyfiku, historycznie powiązane z krajami UE (często są to byłe kolonie). Kraje ACP sprzeciwiają się redukcji ochrony celnej w krajach rozwijających się, akcentują też niebezpieczeństwo tzw. erozji preferencji. Erozja preferencji to skutek uboczny redukcji stawek celnych KNU w krajach rozwiniętych: jeśli jakieś kraje korzystają obecnie z preferencyjnych stawek celnych (jak np. ACP w handlu z UE), to ob- niżenie przez udzielający preferencji kraj stawek celnych względem wszystkich członków WTO będzie automatycznie skutkowało zmniejszeniem konkurencyj- nej przewagi, którą miały do tej pory kraje korzystające z preferencji.
W negocjacjach rolnych WTO ważną formułą konsultacji między najważ- niejszymi partnerami są spotkania w ramach G-5 (UE, USA, Brazylia, Indie, Australia).
WSPARCIE WEWNĘTRZNE (Domestic Support – DS)
Podczas negocjacji Rundy Urugwajskiej dostrzeżono fakt, że wielkość wspar- cia wewnętrznego udzielanego rolnictwu w poszczególnych krajach oraz charakter tego wsparcia może mieć zakłócający wpływ na handel światowy - np. powoduje nadmierne zwiększenie wolumenu produkcji i co za tym idzie podaży na rynkach światowych, umożliwia producentom sztuczne ob- niżenie ceny swoich towarów itp. Dlatego też Porozumienie o Rolnictwie z 1995 r. zawiera szereg postanowień regulujących tę dziedzinę: wyodrębnia 3 kategorie tego wsparcia (tzw. „boxy”: Green Box, Blue Box oraz Amber Box), w zależności od stopnia, w jakim zakłócają one handel światowy, oraz wyznacza oddzielne zobowiązania dla każdej z tych kategorii.
Green Box – są to te formy wsparcia sektora rolnego, w przypadku których przyjęto, że nie wywierają zakłócającego wpływu na handel światowy. Ich sto- sowanie nie jest w chwili obecnej objęte ograniczeniami.
Blue Box – są to formy wsparcia wewnętrznego stosowane w ramach progra- mów ograniczania produkcji rolnej. Ich udzielanie jest co prawda uzależnione od skali działalności rolnej benefcjenta w danym okresie bazowym (np. od wiel- kości uprawianego obszaru), ale ponieważ celem tych programów jest ograni- czanie produkcji oraz wielkość wsparcia jest w zasadzie niezależna od bieżącej sytuacji na rynku. W trakcie Rundy Urugwajskiej uznano, że w niewielkim stop- niu wpływają na handel światowy i nie zostały poddane ograniczeniom. Obec- nie wielu członków WTO (np. Cairns, G-20) uważa, że ten instrument, w tym płatności bezpośrednie dla producentów, zakłócają handel. Stąd też pojawiają się postulaty modyfikacji kryteriów Blue Box, w tym m.in. wprowadzenia limi- tów na wielkość tego wsparcia dla poszczególnych produktów rolnych.
Amber Box – są to formy wsparcia uznawane za wywierające zakłócający wpływ na handel światowy (np. wsparcie cenowe). Środki przeznaczone na ten rodzaj wsparcia w skali roku (tzw. AMS) poddane są limitowi, wyznaczanemu oddziel- nie dla każdego członka WTO.
NIEKTÓRE Z DOTYCHCZASOWYCH USTALEŃ W RAMACH RUNDY DOHA
Wysokość dopuszczalnego limitu wsparcia udzielanego przez członków WTO w ramach Amber Box będzie zredukowana.
