KONCEPCJA INTENSYFIKACJI WYDOBYCIA METANU POPRZEZ WYSOKOCIŒNIENIOWE SK£ADOWANIE CO2 W ZLIKWIDOWANEJ KOPALNI
S ³ o w a k l u c z o w e
Dwutlenek wêgla, zlikwidowana kopalnia wêgla, sk³adowanie CO2, sorpcja gazu, intensyfikacja wydobycia metanu
S t r e s z c z e n i e
Wobec zwiêkszaj¹cej siê emisji dwutlenku wêgla zmierza siê do redukcji emisji tego gazu ze Ÿróde³ stac- jonarnych. Przy za³o¿eniu odpowiednich warunków geologicznych takich jak: szczelnoœæ nadk³adu i du¿a objêtoœæ pustek poeksploatacyjnych jednym z miejsc podziemnego (geologicznego) sk³adowania CO2mog¹ byæ zlikwi- dowane kopalnie wêgla kamiennego. W artykule przedstawiono koncepcjê wysokociœnieniowego sk³adowania CO2w zlikwidowanej kopalni wêgla kamiennego jako jedn¹ z metod sk³adowania tego gazu. Dwutlenek wêgla mo¿e byæ sk³adowany w kopalni jako gaz wolny, gaz rozpuszczony oraz jako gaz zaadsorbowany w pozosta³ych pok³adach wêglowych. Oszacowano pojemnoœæ przyk³adowej kopalni wêgla kamiennego jako wysokociœnie- niowego sk³adowiska CO2na podstawie danych z kopalni oraz pomiarów sorpcji tego gazu na wêglu. Ca³kowita iloœæ CO2jaki móg³by zostaæ zmagazynowany w kopalni wynosi oko³o 8,09 · 106t. Przeanalizowano równie¿
mo¿liwoœæ stymulacji odzysku metanu z pozosta³ych resztek pok³adów wêglowych, jaka mo¿e zaistnieæ po zat³oczeniu CO2pod ciœnieniem do kopalni. W tym celu u¿yto symulatora z³o¿owego z³ó¿ niekonwencjonalnych i danych charakterystycznych dla Górnoœl¹skiego Zag³êbia Wêglowego. Symulacje wykaza³y znaczny wp³yw zat³aczania CO2do kopalni na uzysk metanu w otworach wierconych z powierzchni i ponad dwukrotne zwiêk- szenie wydobycia tego gazu w pocz¹tkowym okresie eksploatacji.
