Dziennik Bydgoski, 1931, R.25, nr 75

-i.*ana eg i. 20 _{groszy. Nakład 40000} egzemplarzy. ^{Dziś 1 6 stron.}

ZIENNIK

_Wychodzi codziennie z wyjątkiem ^{niedziel i} świąt.

BYDGOSKI

Do ,,Dziennika" dołącza się ^co tydzień ^,,TYGODNIK SPORTOWY ".

Redakcja ^{otwarta od} godziny ^8-12 przed południem ^{i od 5-6} po południu.

Redaktor naczelny przyjmuje ^od godziny ^11-12 przed południem.

Rękopisów niezamówionych ^{nie zwraca} się.

Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ^{ulica Poznańska 29/30.}

Filje: ^w Bydgoszczy, ^{ul. Dworcowa 2 - w} Toruniu, ul. Mostowa 17 w Grudziądzu, ul. Groblowa 5.

Przedpłata wynosi ^w ekspedycji ⁱ agenturach ^{3.15 zł.} miesięcznie, 9.45zł.kwartalnie; przez pocztę ^{wdom 3.54 zł.} miesięcznie, 10.61 zł.kwartalnie.

Pod opaską: ^{w Polsce 7.15} zł., ^za granicę ^{9.65 zł.} miesięcznie.

W razie wypadków, spowodowanych ^siłą wyższą, przeszkód ^{w zakładzie,} strajków itp., wydawnictwo ^nie odpowiada ^za dostarczanie pisma,

a abonenci niemają prawa do odszkodowania.

Telefony: Redakcja 326, Naczelny ^redaktor 316, Administracja 313, Buchaiterja ^{1374. -} Pilje: Bydgoszcz 1299, 699, ^Toruń 809, Grudziądz 294,

Numer 75. BYDGOSZCZ, ^środa dnia 1 kwietnia 1931 r. Rok XXV.

pod ochroną gumowych

p alek policyjnych.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeszy kła­

dzie kres swobodom obywatelskim, K

.ć Dla wewnętrznej sytuacji ^Niemiec

28 ^marca 1931 ^r. był bezwąipienia prze­

łomowym. ^{W dniu} tym ^ukazało się I) rozporządzenie Prezydenta Rzeszy ^z jmocą ustawy, wydane ^na podstawie płynnego już ^na cały ^świat arłykułu ⁴⁸ konstytucji weimarskiej.

| Punkt drugi tego artykułu ^mówi mię­

'( dzy innęmi, ^{że w} wypadku ,,gdy pu­

bliczne bezpieczeństwo ⁱ porządek ^może

1 być poważnie ^{naruszone lub} zagrożone", prezydent Rzeszy władny jest wydać zarządzenia, zawieszające ^działanie pod­

stawowych praw obywatelskich, przy­

sługujących ^{z m}ocy ^art. 114, 115, 117, 118, 123, ^{124 i} 153 konstytucji.

Nowowydane rozporządzenie ^zwraca

ś się ^w pierwszej linji przeciw ^wolności

Bzgromadzeń ⁱ pochodów. Kary przewi­

dziane zostały ^{bardzo surowe. Kto} uczestniczy ^w zakazanym pochodzie

lub zebraniu, ^lub współdziała ^w jego urządzeniu, podlega ^karze więzienia ^nie niżej ^trzech miesięcy. ^To ,,nie niżej"

( ^zostało wprowadzone ^z uwagi ^na nasta­

li więnie polityczne niemieckiego sądow­

nictwa, ^które dziwnie litościwie się od­

nosiło do przestępców politycznych ^z

p^{r a w}ic y^. Aby uniemożliwić obejście

Ezakazu pochodów przez użycie ^samo-

Cchodów ciężarowych, rozporządzenie wymienia ^{również i ten} sposób ^demon- stracyj ^{i również} używa ^zwrotu ,,nie niżej ^trzech miesięcy",..

I Znamienny jest ^zakaz używania mun­

durów i oznak związków politycznych.

Jest to zabójczy ^{cios dla} komunistycz- fjriych ,,Rotkampferów" ^{i dla} ,,Hacken- kreuzlerów" Hitlera, ^{Rów nież Stahl-}

hełm, który ^{razem z Hitlerem i} Hugen- bergiem zażądał rozpisania ^referendum ludowego ^w sprawie pruskiego rządu ijsocjalisty Brauna, otrzym^a potężny

cios.

Trzecia najważniejsza część rozporzą­

dzeniajest rodzajem ostrej ustawy pra-

| sowej. Wszystkie ulotki, plakaty itp.

podlegają ^cenzurze policyjnej. ^Na

:iprogramach ^zebrań politycznych ^wolno

, umieszczać tylko porządek dzienny, miejsce ^zebrań itp. ^wiadomości faktycz-

, ne. Dołączenie odezwy jest ^zakazane.

Czasopisma, ^które wykroczą przeciw ^n- stawie, mogą być ^{zawieszone na} prze­

ciąg ⁸ tygodni, ^{lub nawet na} przeciąg 6 miesięcy.

Zasługuje ^na specjalne podkreślenie, fejże ^śród przestępstw prasowych wymie­

nia nietylko rozporządzenie wykrocze-

| nia przeciw państwu, ^{lecz również} prze- Ęciw _uznanym kultom religijnym. ^W

~'i ni wypadku, wyraźnie ^{na żądanie ka-} jtclickiego ^Centrum, którego ^członkiem

\ iest kanclerz Brilning, wprowadzono ichronę religji przeciw ^atakom komu­

nizmu.

| | W sumie rozporządzenie jest niezwy- (kle ^ostre. Zawieszenie _praw obywa­

telskich jest niemal całkowite. ^N_{iem cy} stają się państwem policyjnem. ^Można jmówić ^{nawet o} dyktaturze BrSninga.

Rozporządzenie spadło ^z jasnego ^nie-

|iba. Po uchwale Reichstagu, który od­

'roczył się ^do jesieni, ^nikt się ^nie spo­

dziewał tak zdecydowanego ^{ciosu. Brti-} pjning ^w ciągu całej sesji wydawał się

; demokratą ^{z krwi i kości.} Jego prze-

. eiwnicy ^z prawicy byli ^tak naiwni, ^że zaryzykowali walkę ^{na terenie} parla- nientarno-demokratycznym, opuszcza­

jąc Reichstag. ^Dziś nwięźli ^{w sidłach}

iswej głupoty. ^Ułatwili Briiningowi ^od-

roczenie parlamentu ^{i tem samem} wy­

danie omawianego rozporządzenia.

Skutki w dziedzinie wewnętrznej bę­

dą ^bez wątpienia ^{nader doniosłe. N}ie­

miecka demokracja ^otacza się pałkami polieyjnemi. ^{Po ich} ochronę wyciągają

ręce nawet socjaliści, stęsknieni ^do mi­

ski rządowej. ^Obrońca premjęra pru­

skiego ^Brauna socjalistyczny ,,Vor- warts" ^miał odwagę ^nazwać rozporzą­

dzenie ,,środkiem ^{do wznowienia} po­

rządku ⁱ prawdziwej demokracji'*...

Kto powiedział A, ^musi najczęściej powiedzieć ^{również B. Dziś} rozporzą­

dzenie Hindenburga godzi ^w partje skrajne, jutro ^zostanie użyte przeciw innym przeciwnikom- ^Francuzi twier­

dzą niedarmo, ^że apetyt ^{wzrasta w} cza­

sie jedzenia. Gdy policja ^raz yozwjnje

swe ,,zdolności"... ^{nie tak łatw}y będzie powrót ^{do swobód} obywatelskich. De­

mokracja, ^która sięga ^w swej ^obronie

do środka dyktatury, jest jak człowiek, który będąc chory wyciąga ręce po bu­

telkę ^z trucizną.

Na terenie zagranicznym rozporzą­

dzenie wywarłoby bezwątpienia ^dobre

wrażenie. Cały ^świat był dostatecznie

zaniepokojony taką np. statystyką, ^że

w r. 1930 przypadło ,,tylko'* trzysta ^mor­

derstw politycznych ^{w Niemczech.} Wal­

ka z Hitlerem, Hugenbergiem ⁱ komu­

nistami może się spotkać ^z żywem ^u-

zńaniem. Byłoby ^tak napewno, gdyby

nie ostatnie pociągnięcia ^w rodzaju unji niemiećko-austrjackiej. Europa

będzie się ^musiała zapytać: ^{Co mi} przyjdzie ^z niemieckiej demokracji, któ­

ra na zewnątrz ^{i na} wewnątrz ^działa metodą Hackenkreuzlerów??

Z naszego punktu ^widzenia należy stwierdzić, ^że obserwując polskie sto­

sunki, możemy tylko dojść ^do wnio­

sków pesymistycznych. ^{De mokra}cja

niemiecka jest ^bez wątpienia ^{na równi} pochyłej. ^Ponieważ przejmuje metody skrajnej prawicy, jej ^{triumf nie} będzie triumfem pokoju, rozbrojenia ⁱ wza­

jemnego zrozumienia się ludów, tylko

triumfem niemieckiego odwetu, który skryje ^{się zn} niby demokratycznym pa­

rawanem rządu Briininga.

St Rówsdokh

Niemiecka Liga ^{Praw Człowieka}

opowiada ^{% m za} pokoiowesn współżyciem ^z Polską.

Manifestacja ^wrocławska próbuje zadzierzgnąć węzeł porozumienia.

Berlin, 31. 3. W ubiegłą niedzielę odbyła się ^{w Wrocław'iu} publiczna ma­

nifestacja niemieckiej Ligi ^Praw Czło­

wieka, ^zwołana pod ^{hasłem ,,Polska i} Niemcy11. Obecny był ^ze strony polskiej konsul polski ^{we Wrocławiu} p. Odro- wąż-Wysocki, ^oraz adwokat warszawski Wacław Łypacewicz, który później wy­

stąpił jako jeden ^{z mówców'.}

Były ^minister pruski ^{Hermann Flei-}

schner wrprzemów'ieniu ^swem podniósł

znaczenie jakie posiadają ^stosunki pol­

sko ^- niemieckie dla pokoju europej­

skiego i ubolew'ał w ostrych ^słow'ach

nad sabotowaniem traktatu handlowe­

go polsko ^- niemieckiego, w'ystępując wogóle przeciwko ^temu powojennemu systemowi uprawiania polityki anty.

polskiej. Jego ^mowa była ^silna oklaski­

wana.

Adwokat Łypacewicz scharakteryzo­

wał wspólne metody postępowania na­

cjonalistów ^{obu stron,} wykazując po­

dobieństwo ich haś^ł, politykę szkolną

władz polskich ^wobec mniejszości na­

rodowych ^{w Polsce i dodałna} zakończe­

nie, ^{że niema trudności i} 'przeszkód, któreby ^nie dały się usunąć ^{w drodze} pokojow'ego ⁱ zgodnego współżycia.

Bardzo ciekaw'y był, ^referat radcy szkolnego ^dr. Kawerau, który rozpra­

wił się ^ze systemem kłamstwa, jako metodą niemieckiego ^{nauczania histo-}

rji. ^Mówca cytując szereg historycznych

fałszów niemieckich, piętnow^{ał bardzo}

ostro te metody podżegania ⁱ pomniej­

szania narodu i państwa polskiego.

Przechodząc ^do charakterystyki sto­

sunków' narodow'ościowych ⁱ politycz­

nych ^na Górnym Śląsku wystąpił ró­

w'nież przeciwko rozmyślnym ⁱ tenden­

cyjnym fałszom, ^{a w} konkluzji (w'nio­

sku) domagał się, ażeby ^ideał unji cel­

nej urzeczywistniony ^{został w} pierw­

szym rzędzie między Polską, ^Niemcami i Francją, gdyż byłby potężnym funda­

mentem pokoju ⁱ rozwoju kulturalnego

i gospodarczego Europy.

Sala zebrań była ^szczelnie wypełnio-j

(Telefonem ^od w'łasnego korespondenta)

na. Próby przeszkadzania urządzone

przez smarkaczy nacjonalistycznych natychmiast zostały ^zdławione.

Fałszywym jest pogląd jaki panuje

w Polsce, ^iż pod względem żądań re­

wizji i odwetu wobec Polski _wszyscy

Niemcy są ^z sobą zgodni. ^Pewien od­

łam społeczeństwa niemieckiego pra­

gnie utrzymać pokojowe ⁱ poprawno stosunki z Polską oparte ^{na zasadzie} ró­

w'nouprawnienia. Żałować wypada jo­

dynie, ^że podrastająco generacja ^wy­ chowywana jest ^{w atmosferze} nienawi­

ści i ducha odwetowego ⁱ tutaj kryje się ^zarzewie przyszłych poważnych

ko nflik tów (nieporozumień). ^AR.

Komuniści i hitlerowcy burzą się.

Domagają się ^zwołania Reichstagu i zniesienia

rozporządzenia Hindenburga.

Berlin, 30. 3. (PAT) Frakcja komuni­

styczna Reichstagu zgłosiła ^dziś wnio­

sek, domagający się cofnięcia ^dekretu prezydenta Hindenburga ^{o zwalczaniu}

wykroczoń politycznych.

Równocześnie przedstawiciel frakcji komunistycznej ^zwrócił się ^do prezy­

denta Reichstagu ^{z wnioskiem o n a}­ tychmiastowe ^zwołanie Reichstagu. ^O iieóy ^{to okazało} się niemożliwe, przed­

stawiciel komunistyczny domagał się bezzwłocznego ^{zwołania konwentu} se­

rajorów.

Również przedstawiciele ^{'t. zw.} opo­

zycji narodowej, złożonej ^z posłów nie­

miecko ^- narodowych ^{i narodowo -} so­

cjalistycznych ^na odbytem wczoraj ^w Norymberdze zebraniu uchwalili rezo­

lucję, ^w której zwracają się kategorycz­

nie przeciw ^dekretowi prezydenta Hin­

denburga, zawieszającemu ^niektóre przepisy konstytuęyj^ne.

Rezolucja zapowiada, ^iż opozycja na­

rodowa domagać się będzie ^zwołania Reichstagu ^oraz podejmie odpowiednie

kroki ^u rządów krajowych, mające ^na

celu utrzymanie ^ich suwerenności (nie­

zależności), naruszonej ^{przez dekret.}

Brawo ^- S ^a d krakowski!

Warszaw a 31. 3. (Teł. wł.). ^Z Krako­

wa donoszą ^{o 3} ciekawych rozprawach prasowych ^w sprawie ^konfiskat ,,Na­

przodu", ,,Piasta" ⁱ ,,Głosu Narodu".

Wszystkie ^te pisma zawierały artyku­

ły odnoszące się ^{do sprawy Brześcia.}

Prokurator Kozłowski zażądał ^{r o zpr a}­

wy tajn ej, gdyż sprawy brzeskiej ^nie należy ^{omawiać w interesie} publicz­

nym ^na publicznej rozprawie. ^Obrona jednak sprzeciwiała się temu, ponieważ

właśnie interes publiczny ^wymaga zu­

pełnej jawności. Sąd przychylił się ^do tego ^{stanowiska i} tajności ^nie zarzą-

d ził. Ostatecznie wszystkie konfiskaty zostały ^uchylone^, ponieważ ^nie zawie­

rają obrazy rządu, ^a sprawcy zajść

brzeskich nie wystąpili dotychczas ^ze skargami ^o fałszywe obwinienie ich o

znęcanie się ^nad więźniami. (Czy wy­

rok ten wpłynie ^na rząd, by ^nareszcie przystąpił ^do wyświetlenia ponurej tragedji brzeskiej ^—Red.).

Kolej ^na Sąd ^lwowski.

Warszawa, 31. 3. (Teł. wł.). ^Ze Lwo­

wa donoszą, ^{że na dzień 15} maja wy­

znaczono rozprawę przeciwko ^b. posło­

wi ukraińskiemu Iwanowi Liszczyń- skiemu, oskarżonemu ^o zdradę ^stanu

craz zakłócenie spokoju publicznego.

Obrona ma zamiar powołać ^w cha­

rakterze świadków wszystkich innych więźniów ^brzeskich.

o---

Oczekujemy ^z największem napięciem.

Warszawa, 31. 3. (teł. wł.) ^W naj­

wyższym sądzie wojskowym odbędzie się ^w dniu 11 kwietnia rozprawa apela­

cyjna przeciwko majorowi ^Kubali, któ­

ry został skazany ^{na 1 rok} więzienia ⁱ wydalenie ^z korpusu oficerskiego.

Spraw^a unji znajdzie ^się

w Lidze Narodów.

Londyn, ^{30. 3.} (PAT) ^Na dzisiejszem posiedzeniu Izby gmin ^minister spraw zagr. Henderson, odpowiadają-c ^na za­

pytanie ^w sprawie unji celnej austrjac-

ko- niemieckiej, oświadczył ^m. in., ^że poinformuje ^sekretarza generalnego Li­

gi ^{Narodów o} swym zamiarze podjęcia

na najbliższej sesji Rady Ligi ^Narodów dyskusji ^nad zagadnieniem projekto­

wanego układu z zobowiązaniami, ^na-

łożonemi na Austrję ^w protokóle ^{z r.}

1922. Jeżeli ujawni się chęć skorzysta­

nia z opinji trybunału haskiego, ^mini-

.ster poprze taki wniosek.