Spotkania Historyków Miast w Lombardii

KRONIKA

547

Od 3 do 8 w rz e ś n ia 1967 o b rad o w ał w B ergam o M ię d z y n a ro d o w y K o ngres H i­ sto ry c z n y , z o rg a n iz o w a n y p rzez półno cn ow ło skie u n iw e r s y te ty i z a rz ą d y m ie js k ie (ko m u n y) z o k a z ji 8 0 0 -le c ia z a p rz y s ię ż e n ia i L ig i L o m b a rd z k ie j. P r z y b y li n ań lic z ­ n ie (ponad stu u c z e stn ik ó w , w tym· 4 osoby z P o ls k i: doc. B . K i i r b i s ó w n a , doc. O. Ł a s z c z y ń s k a , dr I. M a l i n o w s k a i dr T. R o s ł a n o w s k i ) s p e c ja liś c i w ło sc y i z a g ra n ic z n i, k tó rz y s k u p ili sw e z a in te re s o w a n ia w o kó ł z a k re ś lo n e j sz e­ roko p ro b le m a ty k i k o m u n lo m b a rd z k ic h w d o bie ic h szczyto w ego ro z k w itu , w X II—X III w . („I p ro b iern i d é lia c iv ilt à c o m u n a le ”). W tra k c ie o b rad w ysłu ch a n o r e fe r a tó w : R . S. L o p e z a z Y a le U n iv e r s ity (U SA ) n a te m a t cech c h a r a k t e r y s ty c z ­ n y ch i e k s p a n s ji g o sp o d arcz ej m ia s t w ło sk ic h i e u ro p e js k ic h w lo b ie k o m u n a ln e j, E. C r i s t i a n i e g o z P iz y o p o c z ątk ac h i e w o lu c ji u rz ę d u p o d e sty , M. P a c a u t (L yon) i H. A p p e 1 1 a (W ied eń) o sto su n k a c h m ia s t lo m b a rd z k ic h z p a p ie s tw e m i c e s a rs tw e m , E. N i c o l i n i e g o z M e d io la n u o u s tr o ju p ra w n y m k o m u n w ło ­ s k ic h , F. R e g g i o r i e g o (M ed io lan ) i A . R o m a n i n i (P a w ia ) o a s p e k ta c h u r b a ­ n isty c z n y c h , a r c h ite k to n ic z n y c h o raz o sz tu c e m ia s t lo m b a rd z k ic h w X I—X III w ., G. M a r t i n i e g o z M e d io la n u o k s z ta łto w a n iu s ię id e o lo g ii m ie s z c z a ń s k ie j w pół- n o cn o w ło sk iej h is to r io g r a f ii śre d n io w ie c z n e j o raz K. R. B r ü h l a z G iessen (NRF) 0 sto su n k u m ię d z y c e s a rs k im p a l a t i u m a c i v i t a t e s lo m b a rd z k im i w IV —X III w . D y sk u rs in a u g u r a c y jn y w y g ło sz o n y został p rzez R . M a n s e l l i e g o z R z y m u , pod­ s u m o w a n ia o b rad do ko n ał z a ś A . F r u g o n i, ró w n ie ż z R zym u .

O żyw io n a d y s k u s ja , s k u p iła s ię m . in . w o kół p o d n iesio n ego w w y p o w ie d z i L o p eza k a p ita ln e g o z a g a d n ie n ia od d a w n a z a p rz ą ta ją c e g o u w a g ę h is to ry k ó w : k ie d y m ia n o w ic ie m ó w ić m o żn a o o s ią g n ię c iu szczyto w eg o ro z w o ju śred n io w ie c zn e g o ż y ­ c ia m ie js k ie g o w E u ro p ie, a sz cz e g ó ln ie w I t a lii płn. i śro d k o w e j — ju ż w X II— —X III w ., g d y u k s z ta łto w a ł s ię tu sa m o rz ą d k o m u n a ln y , czy też po p rz e z w y c ię ż e ­ n iu k r y z y s u go sp od arczo-sp o łeczn ego i p o lity c zn e g o , j a k i z a ry s o w a ł s ię n a p rzeło ­ m ie XIV/XV w ., t j. d o piero w dobie R e n e sa n su ?

U z u p e łn ien ie m o b rad s ta ły się , obok lic z n y c h im p re z k u ltu r a ln y c h , o b ja z d y te re n o w e , k tó ry c h tr a s a w io d ła do m ie js c z w ią z a n y c h b ąd ź to z L ig ą L o m b a rd z- k ą (op actw o w P o n tyd z ie , w k tó ry m , zgo d n ie z le g e n d ą , o d b yć s ię m iało z a p r z y ­ się ż e n ie L ig i, i g d z ie to czyła s ię je d n a z s e s ji K o n gresu ), b ąd ź też z d z ie ja m i B e r­ gam o i re g io n u (T resco re B a ln e a rio z k a p lic ą S u a rd ic h , S a m ic o nad L ag o d i Iseo 1 M a lp a g a z re n e s a n s o w y m z a m k ie m C o lleo n iego).

K o n g res w B erg am o p r z y ją ł u c h w a łę o p o w o łan iu do ż y c ia sp e c ja ln e g o C e n t r o

d i S t u d i s u l l a c i v i l t à c o m u n a l e , oraz o w y d a n iu d ru k ie m n ie p u b lik o w a n y c h do­

k u m e n tó w a r c h iw a ln y c h (ponad 25 ty s . d o k u m en tó w sp rz ed r. 1100) i s ta tu tó w k o ­ m u n a ln y c h , d o ty c z ą cy c h tego m ia s ta .

W k ró tc e po z a m k n ię c iu o b rad b e rg a m e ń s k ic h , h is to r y c y m ia s t z W łoch i z n ie ­ k tó ry c h in n y c h k r a jó w e u ro p e js k ic h (ponad 200 osób, w ty m d w ie z P o ls k i: B. K i i r b i s ó w n a i T. R o s ł a n o w s k i ) s p o tk a li s ię p o n o w n ie w P a w ii n a o d b y ­ ty m w d n ia c h 10—14 w rz e ś n ia 1967 IV M ię d z y n a ro d o w y m K o n g re sie B a d a ń W cze­ sn o śre d n io w iec z n yc h , z o rg a n iz o w a n y m s ta ra n ie m C e n t r o I t a l i a n o d i S t u d i s u l ľ a l t o

M e d i o e v o w Sp o leto . T ym ra z e m p ro g ra m sk o n c e n tro w a ł s ię w o kół je d n e g o ty lk o

m ia s ta : P a w ii, s to lic y K ró le s tw a I t a lii w e w c z e sn y m ś re d n io w ie c z u (do r. 1024). R o zpatrzo n o w sz e c h stro n n ie je j ó w czesn e d z ie je p o lity c z n e (C. G. M o r z P a d w y i G. A r n a l d i z B o lo n ii), p o lity c z n o -u s tro jo w e (K. R . B r ü h l ) , go sp o d arcze (Ph. G r i e r s o n z C a m b rid g e), k o śc ie ln e (O. C a p i t a n i z L ecce i O. J . L e c l e r q z o p a ctw a w C la ir v a u x ), o raz je j ro lę ja k o w c z esn o śred n io w ieczn eg o o śro d k a n a u ­ ko w eg o (U. G u a l a z z i n i z P a rm y i B. P a g n i n z P a w ii) i k u ltu r a ln o - a r ty s t y c z ­ nego (P. V e r z o n e z T u ry n u i A . R o m a n i n i). P o d su m o w a n ia o b rad dokonał P . E. S c h r a m m z G etyn g i (NRF).

548

U c z e stn ic y o b rad p a w ijs k ic h w z ię li u d z ia ł w p rzech ad zce h is to ry c z n e j po z a ­ b y tk a c h m ia s ta , o ra z w trz e ch o b jaz d ach te re n o w y c h , k tó ry c h t r a s y w io d ły : n a zachó d — do L o m e llo ; n a północ — do C a s te ls e p rio i M onzy oraz do K a r tu z ji P a - w ijs k ie j i n a p o łu d n ie — do Bobbio i P ia c e n z y .

O ba s p o tk a n ia z ap o zn ały z a k tu a ln y m sta n e m b a d a ń nad m ia s ta m i północno- w ło sk im i w śre d n io w ie c z u , p o b u d z a ją c do d y s k u s ji i stu d ió w n ad sz ere g ie m s ł a ­ b ie j z n a n y c h lu b sp o rn y c h ich asp e k tó w .

T. R.

W m a ju b r. u k a z a ł s ię w A n g lii p ie r w s z y n u m e r now ego c z a s o p i s m a h i ­ s t o r y c z n e g o pn. „ H isto ry S tu d ie s ” ( S p o n s o r e d b y U n i v e r s i t y H a ll , B u c k l a n d ,

B e r k s h i r e ) . R e d a k to re m p ism a je s t С. К . F ra n c is B r o w n , w y d a w c ą „P erg am o n

P r e s s ”. P ism o p o św ię co n e je s t h is to r ii s ta ro ż y tn e j, śre d n io w ie c z n e j i n o w o żytn ej ś w ia t a zach o d n ieg o , sz cz eg ó ln ie z a ś A n g lii i E urop y. Ł a m y p is m a o tw a rte s ą p rzed e w s z y s tk im d la m ło d szych p ra c o w n ik ó w n a u k i i b a d a c z y , k tó ry c h p ra c e z a s łu g u ją n a o p u b lik o w a n ie . R o czn ie u k a z y w a ć się b ę d ą trz y n u m e ry czaso p ism a.

28 s ie rp n ia — 2 -w rz e śn ia 1967 o d b ył s ię w K o p en h ad ze z u d z iałem ponad ISO u c z e stn ik ó w M ię d z y n a ro d o w y K o n gres N u m iz m a tyc z n y, z o rg a n iz o w a n y p rzez C o ­

m i s s i o n I n t e r n a t i o n a l e d e N u m i s m a t i q u e . O b rad y to c z y ły s ię w s ie d z ib ie M uzeu m

N aro d ow eg o, m ie sz c z ą c y m b o g a te z b io ry n u m iz m a ty c z n e , k tó re b y ły d o stęp n e d la u c z e stn ik ó w K o n g resu . W ygłoszono 4 r e f e r a ty p le n a rn e o raz pon ad 40 k o m u n ik a ­ tó w w dw ó ch s e k c ja c h — n u m iz m a ty k i a n ty c z n e j (s e k c ja A) o raz n u m iz m a ty k i śre d ­ n io w ie c z n e j, n o w o ży tn e j i o rie n ta ln e j (s e k c ja B). N a czas tr w a n ia o b rad z o rg a n i­ zow ano w y s ta w ę p u b lik a c ji n u m iz m a ty c z n y c h , w y d a n y c h w o k re sie od p o p rz e d n ie ­ go K o n g resu (w 1961 r. w R z y m ie). Do n o w ych w ła d z C o m i s s i o n I n t e r n a t i o n a l e d e

N u m i s m a t i q u e w y b r a n y zo stał prof. R . K i e r s n o w s k i . P o stan o w io n o , że n a ­

s tę p n y K o n g res n u m iz m a ty c z n y o d będ zie się w 1973 r. w N ow ym Jo r k u .

Z in ic ja t y w y fra n c u s k ie g o C o m i t é d ’h i s t o i r e d e la d e u x i è n e g u e r r e m o n d i a l e odbył s ię w P a ry ż u w d n ia c h 11—12 m a ja 1967 z j a z d h i s t o r y k ó w I I w o j ­ n y ś w i a t o w e j ; re p re z e n to w a n y c h b yło 18 k ra jó w . U c z e stn ic y Z ja z d u p o w o łali

C o m i t é I n t e r n a t i o n a l d ’h i s t o i r e d e la d e u x i è m e g u e r r e m o n d i a l e z sie d z ib ą w P a ­

ry ż u . P rz e w o d n ic z ą c y m K o m ite tu w y b r a n y zo stał F. P a r r i (W łochy), s e k re ta rz e m g e n e r a ln y m H. M i c h e l (F ra n c ja ), s k a rb n ik ie m L . d e J o n g (H o lan d ia). Z ad an iem K o m ite tu b ę d z ie k o o rd y n a c ja b a d a ń n ad d z ie ja m i II w o jn y św ia to w e j p ro w a d zo ­ n y ch w p o szczeg ó ln ych k r a ja c h , w y m ia n a p u b lik a c ji i in fo r m a c ji n a u k o w y c h oraz o rg a n iz a c ja k o n fe re n c ji i k o lo k w ió w . N a jb liż sz e k o lo k w ia o dbędą się w e w rz e śn iu

1968 r. w P a ry ż u o raz la te m 1970 r. w M o sk w ie.

D oroczne p o sied z en ie u tw o rzo n ej w 1966 r. A s s o c i a t i o n f r a n ç a i s e d e s h i s t o r i e n s

é c o n o m i s t e s (p rz ew o d n ic z ą cy p ro f. L a b r o u s s e ) odbyło się 19 m a ja 1967 w P a r y ­

żu. R e f e r a t w y g ło sił L é v y - L e b o y e r („L ’in d u s tr ia lis a tio n en G ran d e B re ta n - g e e t en F ra n c e a u X IX e s iè c le ”). O m aw ian o s p r a w y o rg a n iz a c y jn e m a ją c e g o się o d b yć 25—2ß m a ja 1968 w T u lu z ie p ierw sz e g o k o n g re su sto w a rz y s z e n ia . O b rad y k o n g re su d o ty c z yć m ia ły dw óch te m a tó w : 1. „ L ’é v o lu tio n de la p ro d u ctio n a g ric o le en F ra n c e d u X lV e a u X V IIIe s iè c le ” (re f e ra t E. L e r o y - L a d u r i e ) o raz 2. „E tab ­ lis s e m e n t d ’u n in d ic e de la p ro d u c tio n in d u s tr ie lle en F ra n c e a u X IX e s iè c le ” (r e ­ f e r a t F. C r o u z e t). W y g ło sić m ia n o p on ad to d w a r e f e r a ty : P. D e y o n — „La c o n c u rre n c e in te r n a tio n a le des m a n u fa c tu re s de p e tite d r a p e r ie a u X V Ile s iè c le ” ; R . P o i d e v i n — „ P ro te ctio n n ism e e t re la tio n s in te r n a tio n a le s : l ’e x e m p le du t a r if d o u a n ie r f r a n ç a is de 1910”.