Wybrane problemy związane z wyceną przedsiębiorstw w Polsce

(1)

Wybrane problemy związane z

wyceną przedsiębiorstw w Polsce

Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania 24, 39-49

2011

(2)

STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 24

Michał Grudziński

Uniwersytet Szczeciński

WYBRANE PROBLEMY ZWIĄZANE Z WYCENĄ PRZEDSIĘBIORSTW

W POLSCE

1

Streszczenie

W artykule przedstawiono wybrane problem związane z wyceną przedsiębiorstw w warunkach polskich. W pierwszej części artykułu skupiono się na standardach wartości stosowanych w wycenie przedsiębiorstw. W drugiej części poruszono problem kompetencji zawodowych osób zajmujących się wyceną przedsiębiorstw. Trzecia część opisuje trudności w dostępie do danych na temat transakcji zawieranych na rynku niepublicznym.

Słowa klucze: metody wyceny, standardy wartości, kompetencje.

Wprowadzenie

Rozwój rynku wyceny przedsiębiorstw w Polsce jest związany ze zmia-nami ustrojowymi, jakie zaszły w naszym kraju u progu lat dziewięćdziesią-tych. Na początku większość wycen sporządzano przede wszystkim na potrzeby rozpoczętego w tym okresie procesu prywatyzacji. W ciągu ostatnich dwudzie-stu lat w polskiej gospodarce coraz większą rolę zaczęły odgrywać biorstwa prywatne. Wpłynęło to również na strukturę rynku wyceny przedsię-biorstw. Rosnąca każdego roku liczba debiutów giełdowych, transakcji fuzji

1_{Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2010–2013 jako projekt}

(3)

i przejęć, wzrost popularności koncepcji zarządzania poprzez wartość powodu-ją, że zapotrzebowanie na efektywne metody służące pomiarowi wartości pod-miotów gospodarczych jest coraz większe. Prawidłowe posługiwanie się narzę-dziami wyceny wymaga posiadania zarówno szerokiej wiedzy teoretycznej, jak i umiejętności jej praktycznego zastosowania, z tego też względu celem artyku-łu jest zaprezentowanie wybranych problemów związanych z wyceną przedsię-biorstw w Polsce.

1. Standardy wartości

Termin „wycena” w słowniku języka polskiego oznacza „określenie war-tości materialnej czegoś”2_{. Zgodnie z przedstawioną definicją przez wycenę}

przedsiębiorstw należy rozumieć proces określania wartości materialnej przed-siębiorstwa. Problem polega na tym, że pojęcie wartości jest niejednoznaczne. Dlatego przed przystąpieniem do wyceny jej wykonawca powinien określić, jaki rodzaj wartości jest obiektem jego poszukiwań.

Krajem posiadającym jeden z najbardziej rozwiniętych rynków wyceny przedsiębiorstw są Stany Zjednoczone. Niezaprzeczalne znaczenie tamtejszego rynku wynika zarówno z jego wielkości, jak i wieloletniej historii. Zebrane przez lata doświadczenia pomogły działającym w tym kraju organizacjom w sformułowaniu standardów wartości. W 1989 roku znaczenie standardów wartości zostało dostrzeżone w opinii wydanej przez College of Fellows of American Society of Appraisers. Zgodnie z przedstawionymi w tej publikacji wytycznymi, które znajdują odzwierciedlenie w praktyce, w Stanach Zjedno-czonych jako standardy wartości stosuje się:

− godziwą wartość rynkową (ang. fair market value), − wartość (godziwą) sprawiedliwą (ang. fair value), − wartość inwestycyjną (ang. investment value), − wartość wewnętrzną (ang. intrinsic value)3_.

2_{Słownik języka polskiego [online], [dostęp 15.06.2011]. Dostępny w WWW: http://sjp.}

pwn.pl/szukaj/wycena.

3_{Por. S.P. Pratt, Defining Standards of Value, [online] s. 6, [dostęp: 23.03.2010], dostępny}

w WWW: http://www.appraisers.org/ForAppraisers. Artykuł został również opublikowany w czasopiśmie „Valuation”, Vol. 34, no. 2, June 1989; J.E. Fishman i in., Guide to Business

Valuation, Vol. 1, second ed., Practitioners Publishing Company, Fort Worth 1992, s. 805.13–

805.14; S.P. Pratt, R.F. Reilly, R.P. Schweihs, Valuing a Business. The Analysis and Appraisal of

(4)

Wybór określonego standardu wartości jest uzależniony między innymi od takich czynników jak: okoliczności wyceny, jej cel, przedmiot oraz obowiązu-jące regulacje prawne4_{. Wymienione czynniki mogą decydować nie tylko o}

wy-borze standardu wartości, ale również o jego definicji. Niejednokrotnie ten sam termin określający daną kategorię wartości może mieć różne znaczenie dla róż-nych osób. Dlatego osoba dokonująca wyceny powinna każdorazowo zidentyfi-kować i zdefiniować szacowany standard wartości.

Konieczność zdefiniowana poszukiwanego rodzaju wartości została rów-nież dostrzeżona w Międzynarodowych Standardach Wyceny (MSW). Zamiast terminu „standard wartości” stosuje się tam jednak pojęcie „podstawa wartoś-ci”. Wymóg taki zawarto we wskazówce interpretacyjnej WI. 6 Wycena przed-siębiorstw. Zgodnie z definicją przyjętą w MSW przez pojęcie „podstawa war-tości” rozumie się „określenie podstawowych zasad pomiarów w wycenie na konkretny dzień”.

Według MSW w większości sytuacji najbardziej odpowiednią podstawą wartości jest wartość rynkowa. W przypadku gdy ze zlecenia wynika koniecz-ność zastosowania innej podstawy wyceny niż wartość rynkowa, osoba dokonu-jąca wyceny powinna jasno podać rodzaj określanej wartości, zdefiniować ją oraz podjąć kroki niezbędne do odróżnienia tej wartości od wartości rynkowej. Wartości „nierynkowe”, które mogą być wykorzystywane jako podstawy, zosta-ły zgrupowane w trzech zasadniczych kategoriach. Pierwsza z nich obejmuje te, które odzwierciedlają korzyści, jakie odnosi podmiot z własności danego przedmiotu wyceny. Uwzględnia się przy tym specyficzne motywacje, którymi kierują się strony transakcji. Przykładami tego rodzaju kategorii wartości są wartość inwestycyjna lub indywidualna. Druga grupa obejmuje te kategorie wartości, które reprezentują cenę, jaka byłaby w sposób rozsądny uzgodniona pomiędzy dwoma konkretnymi stronami w transakcji sprzedaży przedmiotu wyceny. Wartość ta może odzwierciedlać specyficzne korzyści (lub skutki ne-gatywne) wynikające z posiadania przedmiotu wyceny dla zainteresowanych stron, a nie dla rynku w ogólności. Przykładami tego rodzaju kategorii wartości są wartość godziwa, wartość szczególna i wartość synergiczna. Trzecia

4_{Por. D. Zarzecki, Metody wyceny przedsiębiorstw, FRR, Warszawa 1999, s. 51–54,}

P. Szymański, Standardy wyceny biznesowej (wyceny przedsiębiorstw i kapitału własnego) na

świecie a przyszły polski standard wyceny biznesowej, w: Zarządzanie finansami firm – teoria i praktyka, red. B. Bernaś, A. Kopiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we

Wro-cławiu, Wrocław 2011, s. 385–393. Problem standardów wartości w wycenie przedsiębiorstw poruszają również M.J. Matsche, G. Brösel, Wycena przedsiębiorstwa. Funkcje, metody, zasady, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011, s. 3–16.

(5)

ria obejmuje te rodzaje wartości, które wynikają z przepisów ustaw lub umowy zawartej z zleceniodawcą5_.

Jednym z większych problemów, z jakimi spotykają się praktycy zajmują-cy się wyceną przedsiębiorstw w Polsce, jest brak powszechnie akceptowalnych standardów wartości. Tego rodzaju standardy istnieją np. w rachunkowości i wycenie nieruchomości. Nie zawsze jednak przyjęte tam definicje mogą być wprost przeniesione do wyceny przedsiębiorstw. Próbą odpowiedzi świata prak-tyki na istniejące w tym zakresie zapotrzebowanie jest Nota Interpretacyjna nr 5 (NI 5) PKZW pt. Ogólne zasady wyceny przedsiębiorstw. Dokument ten został przygotowany przez Zespół Komisji Standardów Zawodowych Polskiej Federa-cji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych (PFSRM) przy współpracy przedstawicieli Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, Izby Biegłych Rewiden-tów, Stowarzyszenia Pracodawców „Lewiatan”. Pracami komisji kierowali: prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego (PTE) prof. Elżbieta Mączyń-ska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (do stycznia 2009) oraz prof. Dariusz Zarzecki z Uniwersytetu Szczecińskiego (od stycznia 2009). Wkład w opracowanie noty wnieśli pracownicy naukowi, a zarazem uznani krajowi eksperci w zakresie wyceny przedsiębiorstw z uczelni akademickich Gdańska, Katowic, Krakowa, Szczecina, Warszawy i Wrocławia.

Celem NI 5 jest przedstawienie wypracowanych z inicjatywy środowiska zawodowego rzeczoznawców majątkowych zasad dobrej praktyki zawodowej w zakresie wyceny przedsiębiorstw. Oprócz zasad etyki oraz podstawowych zasad wyceny zdefiniowano w niej również cztery standardy wartości. Formu-łując definicje wspomnianych standardów wartości, oparto się na doświadcze-niach organizacji działających w Stanach Zjednoczonych. Ponieważ NI 5 we-szła w życie na początku 2011 roku, na razie nie można jej określić mianem powszechnie akceptowalnego standardu wyceny.

2. Kryteria oceny kompetencji zawodowych

Wartość każdego przedsiębiorstwa jest kształtowana przez wiele różno-rodnych czynników. Dlatego osoby zajmujące się wyceną przedsiębiorstw po-winny posiadać szeroką wiedzę obejmującą np. takie obszary jak: finanse,

5_{Międzynarodowe standardy wyceny, edycja ósma 2007 (wydanie polskie), Polska}

(6)

chunkowość, wycena maszyn, urządzeń i nieruchomości. W części z wymie-nionych specjalności istnieją regulacje prawne ograniczające dostęp do wyko-nywania danego zawodu. W Polsce tego rodzaju ograniczenia istnieją np. w przypadku zawodu biegłego rewidenta i rzeczoznawcy majątkowego6_.

Wy-magania stawiane osobom, które chciałyby pracować we wspomnianych zawo-dach, dotyczą np. posiadanego wykształcenia i doświadczenia. Do tej pory w Polsce nie zostały wprowadzone podobne regulacje dotyczące wyceny przed-siębiorstw. Inaczej jest w krajach, w których rynek wyceny przedsiębiorstw znajduje się na wyższym etapie rozwoju. Przekładem mogą być Stany Zjedno-czone i Kanada. Działające w tych krajach organizacje zawodowe skupiające osoby zajmujące się wyceną przedsiębiorstw stworzyły oddzielne systemy oce-ny kwalifikacji kandydatów, którzy chcieliby uzyskać nadawane przez te orga-nizacje uprawnienia (por. tabela 1).

Zastanawiając się nad wprowadzeniem podobnych regulacji w Polsce, na-leży odpowiedzieć na pytanie, jaka powinna być ich forma? Czy lepszym roz-wiązaniem jest ograniczenie dostępu do zawodu specjalisty w zakresie wyceny przedsiębiorstw w drodze ustawy, czy pozostawienie tej kwestii w gestii nieza-leżnych organizacji zawodowych?

3. Trudności w dostępie do danych rynkowych

Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce w 2010 ro-ku do rejestru Regon było wpisanych ponad 3,9 mln podmiotów gospodar-czych. W tym samym okresie na głównym rynku Giełdy Papierów Wartościo-wych w Warszawie oraz na rynku New Connect było notowanych 585 spółek, w tym 10 zagranicznych. Oznacza to, że tylko nieco ponad 0,01% zarejestrowa-nych w Polsce podmiotów gospodarczych jest wyceniazarejestrowa-nych przez rynek. Nie-możność odwołania się do transakcji rynkowych powoduje, że oszacowanie wartości większości podmiotów może nastąpić jedynie przy wykorzystaniu odpowiednich metod wyceny (por. tabela 2).

6_{Ustawa z dnia 24 września 2010 roku o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami}

(DzU 2010, nr 200, poz. 1323, ze zmianami), Ustawa z dnia 7 maja 2009 roku o biegłych rewi-dentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (DzU 2009, nr 77, poz. 649, ze zmianami).

(7)

Tabel a 1. Kry teri a na da wani a up ra w ni eń za wodowyc h w z akresie wyceny prze dsi ębi ors tw przez orga niza cje dzia łaj ące w Sta nach Z je dnocz onyc h i Kana dzie O rgan iza cj a Certy fika t W arunk i w st ępne K ursy /E gzam iny Rap orty D oś wia dcz en ie 1 2 3 4 5 6 Am erican I ns tit ut e of Cer ti fie d P ub li c A cco un t- ants (AICPA) ABV – Accredited in B usi ne ss V alu at io n Cz łonko st wo w AICPA z wa żn ą lic encj ą CP A – Cert ifi ed P ubl ic A cc oun ta nt Jed no dn iow y egzam in Brak Uczes tnicz enie w prz y- naj m niej 10 w ycenac h prze ds ię bior st w AM – Accre dite d Me m ber Dy plom uczel ni w yż szej lu b e kw iw alen t Uk oń cze nie cz tere ch trzy - dn io w ych kur sów , za ko ń- czo ny ch j edny m pó łdn io - wy m egzam inem nast ępu ją - cy m po ka żdy m kursi e lu b zda nie jednego ca łod ni ow e- go e gz am inu. Z ali cze nie egzam inu z ety ki Przeds tawie nie kom isji egzam inacy jnej dwóc h aktua lny ch raportów D w a lata na p eł ny m eta- ci e lub ek wi walent (np. pi ęć la t pracy prz y wy cenac h pr zeds ię - bi or st w, 400 god zin rocz nie za st ępu je rok pracy na pe łnym etac ie). Ro k pra cy na pe łny m etac ie j es t u znaw any w przy pad ku os ób , k tóre pos iadaj ą ty tu ł CP A,

CFA, CBI oraz

pi ęci ole t- ni ą pra kty kę w t ych ob sza rac h A S A – A ccred it ed Se ni or A ppra iser Spe łni en ie wymag ań dla certy fika tu A M p lu s t rzy let- nie d oś w iadcze nie na pe ł- nym etacie lub e kwiwalent Am erican S oc iety of A pp ra is ers (A SA ) FA SA – Fel low of t he Am erican S oc iety of Ap- pra ise rs Spe łni en ie wymag ań dla cert yfi ka tu ASA p lus ws tą - pie ni e d o C ol le ge of Fel- low s na p od st aw ie po sia dane go do św iadc ze nia oraz wk ładu do zawodu i st ow a- rzy szenia

(8)

1 2 3 4 5 6 C B A – Cer tif ie d B usi ness A ppra is er Czter y l ata ucz el ni w yż sze j lub e kwiwa le nt Trzy ip ół go dzi nny egzam in Prze dł oż eni e dw óc h ra po r-tów z wy ceny prz eds ię bi or-st w a po kazuj ący ch posia da-ne kom pe te ncje zawodow e Brak Inst itut e of B usine ss Ap pr ai se rs (I BA) FI BA – Fel low of the In si tu e of Bu si ne ss A pp ra i- ser s Spe łni en ie wymag ań dla cert yfi ka tu C B A pl us ws tą pien ie do C oll eg e of Fe llow s na p od st aw ie pos iadanego do świadczeni a or az w kł ad u d o zaw odu i i nsty tut u C V A – C er tif ied V aluati on An al ys t CP A – Cer tifie d Pu blic A cco un tant 60 g odz in , zdaw any w do m u egzam in obejm uje st udium pr zy pad ku ora z pr zy goto-w anie p is em neg o ra po rt u T yl ko w ni ek tó ry ch przy - pa dka ch przy egzam in ie W ym agane j es t d oś wi ad - cze nie taki e sam o jak w przy pad ku ce rt yf ik at u CPA N ation al A ss oc iat ion of Cer tif ie d V alua tio n A naly st ( N ACVA ) G V A – G over nm ent V alu-atio n Ana ly st Dy pl om u cze ln i wy ższe j 60 g odz in , zdaw any w do m u egzam in obejm uje st udium pr zy pad ku ora z pr zy goto-w anie p is em neg o ra po rt u T yl ko w ni ek tó ry ch przy - pa dka ch przy egzam in ie Zat rudn ie ni e w age ncji r zą -dow ej , G S-12 lu b w yż szy , dw a la ta d oś wi ad cz en ia na p eł nym eta cie w zakr e- si e w yce ny pr zedsi ębi or st w T he Ca nad ia n In sti tut e of C har ter ed Bu si nes s V alua tors ( C ICBV) C B V – Ch art ere d Bu si ne ss Va lu at or Dy pl om u cze ln i wy ższe j lub e kwiwa le nt Pom yś ln e uko ńczenie sze ś- ci u k urs ów , o bej m uj ący ch zada nia i e gzam iny dl a ka ż- de go ku rs u or az n iez bę dn e do świadc zeni e, a na st ępn ie pi se m ny egza m in. D o pi se m neg o eg zam inu m oż na po dej ść be z w cze śniej sz ego zaliczenia kur sów , je śli apli ka nt po siad a pr zy naj m - niej pi ęciol et ni e do świ ad - czeni e w w yc enie przeds ię - bi or st w Brak Dw a l ata do św iad cz en ia na p eł ny m etacie l ub ekw i- wal ent w po st aci p ra cy w m niejszym wym iar ze cza su pr zez okres ponad pi ęci u l at, po tw ie rd zo nej pr zez pa tronuj ące go c zł on - ka CICB V Ź ród ło: op racow anie w łasne na podstaw ie: S.P. P ratt , Bu siness val uation expert ca n ma ke or break ca se; H ow t o l oc at e an d eval ua te qu ali fied business a ppraisers , w : Th e B est of Shann on Prat t, A com pilation of articles , BV R, 2 006 , s. 131.

(9)

Tabela 1. Klasyfikacje metod wyceny wg koncepcji różnych autorów

Autor Klasyfikacja

R. Borowiecki i inni • Metody majątkowe

• Metody dochodowe • Metody mieszane

B. Cornell • Metody majątkowe

• Metody dochodowe • Metody porównawcze

M. Groszek, S. Kasiewicz • Metoda księgowa

• Metoda składnikowa (odtworzeniowa) • Metody przychodowe

• Metoda sumaryczna • Metody mieszane

C. Helbling, J.F. Voigt • Metody wyceny substancji majątkowej

• Czyste metody dochodowe

• Metody uwzględniające tzw. wartość reputacji • Metody oparte na wartości średniej

• Inne metody wyceny

A. Kamela-Sowińska • Metoda historyczna, czyli księgowa

• Metoda ogólnej siły nabywczej pieniądza • Metody wartości bieżącej

• Metody mieszane

M. Kufel • Metody dochodowe

• Metody majątkowe • Metody mieszane

• Metody niekonwencjonalne

D. Zarzecki • Metody dochodowe

• Metody majątkowe • Metody mieszane

• Metody niekonwencjonalne • Metody porównawcze

Źródło: A. Jaki, Wycena przedsiębiorstw. Przesłanki, procedury, metody, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006, s. 92.

Stosunkowo niewielka liczba spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie jest problemem, gdy do wyceny stosuje się po-dejście rynkowe. Wynika to z faktu, że nie zawsze na polskiej giełdzie można odnaleźć odpowiednią spółkę porównywalną. Na rynku publicznym przedmio-tem obrotu są przede wszystkim akcje dużych podmiotów zatrudniających po-nad kilkuset pracowników. Tymczasem większość polskich podmiotów gospo-darczych to małe przedsiębiorstwa zatrudniające nie więcej niż dziewięciu pra-cowników (por. rysunek 1).

(10)

Rysunek 1. Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru regon wg klas wielkości 0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00% 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 0 ‐ 9 10 ‐ 49 50 ‐ 249 250 ‐ 999 1000 i więcej

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego [online], [dostęp 15.06.2011]. Dostępny w WWW: http://www.stat.gov. pl/bdl/app/dane_podgrup. display?p_id=422117&p_token=0.6612241667517499.

Rozwiązaniem tego problemu mogłoby być stworzenie powszechnie do-stępnych baz danych, w których byłyby zbierane informacje na temat transakcji zawieranych na rynku niepublicznym w Polsce. Mimo ponad 20 lat doświad-czeń związanych z rozwojem rynku kapitałowego dotychczas takie bazy danych nie powstały. Brak dostępu do tego rodzaju statystyk nie tylko utrudnia prowa-dzenie procesu wyceny, ale również uniemożliwia prowaprowa-dzenie badań nauko-wych.

Podsumowanie

Transformacja ustrojowa, która miała miejsce w naszym kraju na przeło-mie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, spowodowała istotne zmiany społeczne i gospodarcze. Rozpoczęty w tym okresie proces prywatyzacji oraz powstanie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie w znacznym stopniu przyczyniły się do rozwoju polskiego rynku wyceny przedsiębiorstw. Obecna struktura tego rynku różni się od tej z początku lat dziewięćdziesiątych. Mimo ponad dwudziestu lat doświadczeń wiele problemów związanych z wyceną

0–9 10–49 50–249 250–999 1000 i więcej

(11)

przedsiębiorstw w Polsce wciąż pozostaje nierozwiązanych. Wśród nich na wyróżnienie zasługują: brak powszechnie akceptowalnych standardów wartości, brak regulacji określających kryteria oceny kompetencji osób zajmujących się wyceną przedsiębiorstw, brak baz danych, w których gromadzono by informa-cje dotyczące transakcji zawieranych na rynku niepublicznym. Szukając roz-wiązań wymienionych problemów, warto zastanowić się, kto powinien być odpowiedzialny za ich wprowadzenie – organy administracji publicznej czy niezależne organizacje zawodowe reprezentujące środowiska praktyków?

Literatura

Dane Głównego Urzędu Statystycznego [online], [dostęp 15.06.2011]. Dostępny w WWW: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=422117 &p_token=0.6612241667517499.

Fishman J.E. i in., Guide to Business Valuation, Vol. 1, second ed., Practitioners Pub-lishing Company, Fort Worth 1992.

Jaki A., Wycena przedsiębiorstw. Przesłanki, procedury, metody, Oficyna Ekonomicz-na, Kraków 2006.

Matsche M.J., Brösel G., Wycena przedsiębiorstwa. Funkcje, metody, zasady, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.

Międzynarodowe standard wyceny, edycja ósma 2007 (wydanie polskie), Polska Fe-deracja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, Warszawa 2009.

Pratt S.P., Business valuation expert can make or break case; How to locate and evalu-ate qualified business appraisers, w: The Best of Shannon Pratt, A compilation of articles, BVR, 2006.

Pratt S.P., Defining Standards of Value, [online] s. 6, [dostęp: 23.03.2010], dostępny w WWW: http://www.appraisers.org/ForAppraisers.

Pratt S.P., R.F. Reilly, R.P. Schweihs, Valuing a Business. The Analysis and Appraisal of Closely Held Companies, Irwin Professional Publishing, Chicago 1996.

Słownik języka polskiego [online], [dostęp 15.06.2011]. Dostępny w WWW: http://sjp.pwn.pl/szukaj/wycena.

Szymański P., Standardy wyceny biznesowej (wyceny przedsiębiorstw i kapitału włas-nego) na świecie a przyszły polski standard wyceny biznesowej, w: Zarządzanie finansami firm – teoria i praktyka, red. B. Bernaś, A. Kopiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2011.

Ustawa z dnia 24 września 2010 roku o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościa-mi (DzU 2010, nr 200, poz. 1323, ze znieruchomościa-miananieruchomościa-mi).

(12)

Ustawa z dnia 7 maja 2009 roku o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (DzU 2009, nr 77, poz. 649, ze zmianami).

Zarzecki D., Metody wyceny przedsiębiorstw, FRR, Warszawa 1999.

THE SELECTED PROBLEMS RELATED TO THE BUSINESS VALUATION IN POLAND

Summary

The paper presents some problems related to the business valuation in Poland. In the first part author focuses on the standards of value used in business valuation. The second part deals with the problem of the professional competence of the persons which are involved in business valuation. The third part describes the difficulties of access to data on transactions in the non-public market.

Translated by Michał Grudziński