y Kowar 2013 mieszka miast, ze

Ogólno

W  dniu  krajobra związek  spotkani Komisja  Górze. 

Imiennie

Prelegen

Muszę  p wspania Burmistr seminari spraw  z wygłosze wielu reg miasta  u miast, ze Wracają Miasta. 

wykorzy

opolskie s

26  paździe azy  Polski”.  T

z przypadają iem objął Bu

Krajoznawcz Tym  raze e organizator

nci: Krzysztof

przyznać,  że łą  rocznicę,  rza  Kowar  P ium.  Burmis związanych  z

enia  prezent gionalistów,  uzmysłowili  e swoją 500‐

c  jednak  do Obiekt ten p stując środk

seminariu

rnika  2013  Tym  razem  z

ącą 500‐tną  urmistrz Mias

za ZG PTTK i em  do  o rem i prowad

of Tęcza, Sław Elżbieta Zak e  gdy  uświa

nie  mogłem Pana  Mirosł

trz  uznając,  z  organizacj tacji  pozyska

których wie sobie,  że  m letnią histor o  seminarium

przystosowan i Europejskie

m krajozn

r.  odbyło  s zostało  ono  z

rocznicą nad sta Kowary P  Komisja Kra rganizacji  dzącym spot

womir Adam krzewska, Fr domiłem  so m  przejść  ob

awa  Góreck że  to  bardzo ą  spotkania ać  mieszkań

dza wybiega ają  się  czym ią, wypadają m,  spotkanie no do obecn ego Fundusz

nawcze „M

ię  kolejne  s zorganizowa dania Kowar Pan Mirosław ajoznawcza O seminarium tkanie był pis

ski, Bartosz L ranciszek Ga obie,  iż  Kow bok  tego  wyd kiego  i  zapr

o  dobry  pom a.  Pomysł  m

ców  Kowar. 

a ponad prze m  chwalić.  K ą całkiem nie e  zostało  zor nych potrzeb u Rozwoju R

Mijające k

seminarium  ane  w  Kowa rom praw m w Górecki. Im Oddziału PTT

  włączył  szący te słow

Lipiński, Krzy wor i Zbignie wary  będą  w

darzenia  obo oponowałem mysł  obiecał  mój  był  taki  Chciałem  p eciętną oraz c Kowary  bowi eźle.  

rganizowane b z budynku a Regionalnego

krajobrazy

krajoznawcz rach  na  Doln iejskich. Pat mprezę, jak z TK „Sudety Z się  Urząd wa Krzysztof T

ysztof Sawick ew Piepiora. 

w  roku  obec ojętnym.  Dla m  mu,  że  zo włączenie  s

by  z  okazj pokazać,  że  w

chciałem by  iem,  na  tle 

e  w  Centrum administracy o. 

y Kowar 20

ze  z  cyklu  „ nym  Śląsku. 

tronat Honor zwykle zorga Zachodnie” w d  Miasta 

Tęcza. 

ki, Mirosław 

cnym  obcho atego  udałe organizuję  s się  Urzędu  M

ji  takiego  św w  Kowarach

pozostali mi innych  doln

m  Integracji  i yjno‐mieszka

013” 

„Mijające  Miało  to  rowy nad  anizowała  w Jeleniej  Kowary. 

Górecki, 

odzić  tak  m  się  do  stosowne  Miasta  do  więta  do  h  mieszka  ieszkańcy  ośląskich 

i  Tradycji  aniowego 

Jako pi zabudow

przedst przetrw

kaplica  schronis agencję  widoków pocztow technicz Ono takż na  dół,  powstają wyciąg  t zbudowa Swego c tylko wy Jarosław miejsce  rozwijał  rozpoczę pastwisk wyparły  iż  ściągn tutejszeg wiatrów

erwszy wyst wania jakie p tawił krótką h wał do naszyc

św.  Wawrzy ko,  które  n

pocztową.  J wkę.  Jej  na wej.  W  1868

ny,  rozebran że nie docze

po  wielu  la ą  popularne ten  został  w ać  na  Śnież

zasu  planow ybudowana z w Zając –  z N na  przestrze się  tu  prze ęła  się  dewa ka,  osady  it naturalne d nięte  tu  świ go  klimatu. 

.  

tąpił Mirosław po kolei poja

historię zmia ch czasów jes

M yńca.  W  18 iestety  spło Jest  wielce  p dawcą  i  wy 8  r.  zbudow ne  w  2004  r kało dnia dz tach  zostało e  „spodki”.  W

wymieniony  ce.  Trzeba  wano  nawet 

z okazji 25‐le Nadleśnictwa eni  ostatnich emysł  dla  po astacja  teren p.  Rosnące  rzewostany. 

erczyny  były Przy  okazji  z

w Górecki, k wiały się na  an w przebie st wzniesiona

Mirosław Gór 850  r.  Fried onęło.  Kolejn prawdopodo

ykonawcą  b wano  kolejn

r.  W  1900  r isiejszego. W o  wywiezion

W  1949  rok na  nowy  g przyznać,  że uruchomić  t cia Towarzys a „Śnieżka” w h  czterdziest

otrzeb  które nów  leśnych.

zapotrzebow Jak się wkró y  bardzo  do zaburzono  g

który posiada najwyższym  gu granicy n a z polecenia

recki. Foto: K drich  Somm

ne  schronisk obne,  że  23.0 był  właścicie ne  schronisk

.  powstało  n Właśnie otrzy ne  na  wysyp ku  Czesi  bud

gondolowy. 

e  wizje  na  tam  połącze stwa Karkon w Kowarach tu  lat.  Swój  w ego  wycinan

.  W  miejscac wanie  na  d ótce okazało  obrym  mate ospodarkę  w

a duży zbiór s szczycie Kar a Śnieżce. O a Christofa L

Krzysztof Tęcz er  wybudow ko  posiadało 07.1873  r.  w el  schronisk ko,  które  zo na  Śnieżce  o ymaliśmy  inf pisko.  W  lata dują  wyciąg 

Kolejne  wid nich  zaprez enie  kolejow oskiego w 19

przedstawił wywód  rozp o  wielkie  p ch,  w  któryc rewno  wym nie było to z eriałem  okaz wodną.  Drze

starych wido rkonoszy – Śn

becnie jedyn eopolda Sch

za 

wał  tu  Prus o  najwyżej  p wysłano  stąd 

ka  a  zaraze ostało,  ze  w obserwatoriu formację, że  ach  siedemd krzesełkowy dokówki  uka entowane  s we.  Na  dzień  905 r. Droga ł zmiany w le

oczął  jednak ołacie  lasów ch  rosły  drze musiło  sadze zbyt dobrym  zało  się,  że 

wostan  nie 

okówek ukaz nieżce. Pan M nym obiekte haffgotscha w

ską  boude,  położoną  w   pierwszą  na em  urzędnik względu  na 

um  meteoro  przetranspo dziesiątych  X wy.  W  roku 

azują  co  pla są  niezwykle dzisiejszy  is a Jubileuszow eśnictwie ja k  od  czasów w.  To  właśn ewa  powstaw enie  świerkó

 posunięciem nie  wytrzym wytrzymywa

zujących  Mirosław 

m, który  w 1681 r.  

pierwsze    Prusach  a  świecie  k  agencji  zły  stan  ologiczne. 

ortowane  XX  wieku  obecnym  anowano  e  śmiałe. 

stnieje  tu  wa. 

kie miały  w  kiedy  to  ie  wtedy  wały  łąki,  ów,  które  m. Mimo,  mują  one  ał  silnych 

I  właśnie pracę  le przynosz drzewos warunkó Pozyskan temu  p ogołocon różnorod

e  taki  stan  l śnicy.  Wkrót zone  z  elekt stanu.  Posta ów.  Wyszu ne z nich  na ozyskano  b nych terenów dność  lasu. 

Sa lasów  na  te tce  lasy  te  z rowni  oraz  s anowiono  je

kiwano  po siona  przech ardzo  dobry w. Przede ws Dzisiaj  m

Jarosław Zaj

ala pełna wid renie  tworzo zaczęły  zami

szkodniki  pie dnak  przyw ojedynczych 

howywano  w y  materiał  szystkim cały ożna  z  dum

jąc. Foto: Krz

dzów. Foto: K onego  Nadle erać.  Przyczy erwotne  i  w wrócić  pierw drzew,  k w  utworzon siewny.  Mo y drzewostan mą  powied

zysztof Tęcza

Krzysztof Tęc eśnictwa  „Śn yniły  się  do  wtórne.  Podję wotne  gatunk które  przet

ym  Leśnym  ożna  zatem n należało pr dzieć,  że  po

a 

cza 

nieżka”  zasta tego  zaniec ęto  wówcza ki  przystoso rwały  jakim

Banku  Genó   było  przys rzebudować odjęte  dział

ali  rozpoczyn czyszczenia  p

s  decyzje  o  owane  do  t mś  cudem 

ów  Kostrzyc stąpić  do  z . Należało pr łania  powio

nający  tu  powietrza  odnowie  utejszych  klęskę. 

ca.  Dzięki  zalesiania  rzywrócić  odły  się. 

Wreszcie Dlatego  są o wie w przyro

Francisze o górnict rządza p wcale  ta wówczas przysyłaj

e mamy lasy też możemy ele większe n odzie.  

ek  Gawor,  twie  uranow posiadania bo akie  bogate s  czynnikiem ją  tu  swoich

y zdrowe i sil y pozyskiwać niż wycinki n

Fr ostatni  dy wym  w  Kow

omby atomo e,  jednak  w m  był  czas. 

h  fachowców

lne, odporne ć drewno w t nie należy się

ranciszek Ga rektor  najb warach  po  II owej. Dzisiaj  wówczas  były Nie  liczyły  w,  sprzęt  po

e na warunk tak dużych il ę martwić, ż

awor. Foto: K bardziej  inte   wojnie  świ  wiemy, że z y  jedynymi 

się  pieniąd otrzebny  do

ki atmosferyc ościach.  Pon że ponownie

Krzysztof Tęcz eresującej  w iatowej.  To  złoża rud ura

rozpoznany ze.  Chodziło o  realizacji  t

czne panując nieważ jedna e zostanie za

za 

wszystkich  k właśnie  wte anowych na  ymi.  A  prze o  o  efekt.  D takiego  zam

ce w naszych ak przyrosty  achwiana rów

kopalni,  opo edy  Rosjan 

tym terenie ecież  najważ Dlatego  też 

ierzenia  i  n

h górach. 

w lasach  wnowaga 

owiedział  ogarnęła  e nie były  żniejszym  Rosjanie  iezbędne 

środki  fi sprzedaż zorganiz miał pra Wydoby czas  i  t bezpiecz stacji  ko prawie n tu  robot Polsce. O przebieg moment tylko  8  siedemd pory ma

Bartosz  nam jak do  proc omawian i dziwny ziemnyc jedną z n  

nansowe.  St ży  pozyskane

owano  wów wa niepokoi ywana ruda b

transportow zeństwa stos olejowych.  K nie widywan

tnicy    byli  p Okazuje się, ż gu  wydobyci

tu rozpoznan (słownie  osi dziesiątych X p i notatek. 

Lipiński  z  Bi ie analizy trz cesu  rewital

nego terenu ch podwórko h. Na szczęś najpiękniejsz

trona  polska ego  surowca wczas  specja

ć pracującyc była pakowa wali  na  wyd sowano nic n Kowary  stały o. Mieli oni  przede  wszys że nasze wyo a  uranu.  Pa nia złoża, po iem)  lat.  Os X wieku. Dzi Były one opa

B iura  Promoc zeba było pr lizacji  kowa . Dowiedzie owych dobu ście wszystki zych na Doln

a  miała  zape a  Rosjanom.

lną  jednostk ch tu ludzi. 

ana do specj dzielone  lotn

nie mówiące y  się  Kuźnic swoje zamk stkim  ochotn obrażenie o 

n  Franciszek przez budow tatnie  wydo ęki panu Fra atrzone napi

Bartosz Lipiń cji,  Rozwoju 

rzeprowadzić rskiej  staró liśmy się ile  dówek oraz  e te kłopoty ym Śląsku st

wnić  pracow .  Nie  było  in kę  służb  bez

alnych pojem niska,  z  któ e nazwy. Na 

ckiem.  Wbre knięte osiedl

nikami.  Prac tym miejscu k  mówi,  że  f wę kopalni, w obycie  rudy 

anciszkowi m isem Ściśle ta

ński. Foto: Kr i  Przedsiębi ć i co należa wki.  Mogliś było kłopot jakie spotka y udało się p tarówką. 

wników  i,  co nnej  opcji.  D pieczeństwa

mników, któ órych  przew

przykład zak ew  powszec e poza które cowali  tu  tak u daleko odb

fenomenem  wydobycie r

uranowej  m mogliśmy obe

ajne.  

rzysztof Tęcza orczości  Urz ało spełnić b śmy  porówn

ów z wybur ały budownic

rzeskoczyć i 

najważniejs Dla  zapewni

.  Absolutnie

re Rosjanie  wożono  je 

kład R‐1. Zm chnemu  prze e raczej nie w kże  żołnierze iega w wyob

tamtych  cza udy i likwida miało  tu  mie ejrzeć wiele 

a 

zędu  Miasta  y móc wyko nać  zdjęcia 

zeniem niep czych niespo dzisiaj Kowa

sze,  miała  ob enia  bezpie e  nikt  z  poza

odbierali raz dalej.  Ze  w mieniono takż ekonaniu,  R wychodzili. P e  z  jednoste braźni od fak

asów  był  fa ację zakładów ejsce  na  poc

niedostępny

Kowary  opo onać prace p

sprzed  prze potrzebnych  odzianki pod ary mogą sz

bowiązek  czeństwa  a  niej  nie 

z na jakiś  względów  że nazwy  Rosjan  tu  Pracujący  ek  Służba  ktycznego  kt,  że  od  w minęło  czątku  lat  ych do tej 

owiedział  otrzebne  ebudowy  komórek  czas prac  czycić się 

Poniewa nam kilk z wykorz informac

Sławomi turystycz obrosła  Prawdą   iż  ruda  u przez  PK dokume Trzeci m Pracowa przeprow specjaln Wielu lu z występ jako pier na jego s Krzyszto się  wiel księżnicz Kowarac Feodora swój list, w leśnym

aż  Marek  Jan kunastominu

zystaniem st cji udzielił na

ir  Adamski  znych.  Kopa

legendami   jest jednak, uranu  został KP.  Drugi  m ntów  okazu it  mówiący  ali tu członko wadzonych 

ie  na  zdrow dzi  chorowa pującego tu r rwsi w Polsc stan udostep

f Sawicki op u  ciekawych zka Feodora  ch.  Mogliśmy

  wyszła  za  H , w którym p m grobowcu 

nkowski  maj utowy film dz

arej kopalni  am w zastęps

Sł opowiedzia alnia  ta  jako i  niedopow  że górnictw ła  stąd  wywi it  dotyczy  w uje  się,  że  p

o  zmuszan owie specjaln badaniach  wie  pracując

ało  i  to  bard radonu. To o ce mieli woln pnienie go tu owiedział na h  informacji

dotarła pod y  zobaczyć  Henryka  XXX prosiła staros obok swojeg

jący  opowied zięki którem

do celów tu stwie pana M

ławomir Ada ał  o  kopaln o  druga  w  P

wiedzeniam wo uranowe n

ieziona,  a  po wykorzystani pieniądze  na niu  tu  do  nych brygad 

promieniow ych  tu  ludz dzo  poważnie on był cichym ne soboty! O urystom odsu

am o Feodor i  o  rodzinie Karkonosze zdjęcie  z  jej X  Reuss.  Nies

stę Tabakę o go męża. Dz

dzieć  nam  o mu dowiedzie urystycznych Marka Franci

amski. Foto: K ni  „Podgórze Polsce  pod 

i.  Pierwszy  nie zdegrado ozostałe  hałd ia  nas  ekon a  uruchomie

pracy  więźn pracy, późn wanie  pocho

i.  Oczywiści e.  Jednak  be m zabójcą. Pa Obecnie w ko unie się niec rze Reuss, pr e  królowej  W e i o jej miejs

j  ślubu  wyko stety  w  194 o pomoc, pop

ięki temu, że

o  Jeleniej  Str eliśmy się wi , rekreacyjny iszek Gawor.

Krzysztof Tęc e”,  którą  w

względem  w mit  dotyc owało zbytni dy  zostały  p omicznie  pr enie  kopalni niów  także 

iej jednostek odzące  z  ru e  nie  oznac ezpośrednią  an Sławomir  opalni trwają o w czasie.

rawnuczce k Wiktorii.  Do scu zamieszk onane  we  W

5  r.  księżna  pełniła samo e miejsce ich

rudze  musia elu ciekawyc ych i zdrowo . 

cza 

wykorzystuje wydobycia  r zył  szkodliw io środowisk

rzetworzone zez  Rosjan. 

pochodziły  nie  ma  sw k wojskowyc ud  uranu  t cza  to,  ze  n

przyczyną  b dodał, że pr ą prace w szy

rólowej Wik wiedzieliśmy ania czyli o p Wrocławiu  w

nie  otrzyma bójstwo. Zos h spoczynku z

ł  wyjechać  p ch spraw zw otnych. Doda

e  obecnie  w rud  uranu  p wości  tego  ka. Wynika to e  i  zagospod

Według  do y  właśnie  od wojego  uzas

ch. Jak się ok także  nie  w

ikt  tu  nie  c było  promie racujący w te

ybie +40. Ze

ktorii. Dowie y  się  w  jak pałacu Nowy w  1898  roku

awszy  odpow stała ona po znajdowało 

przekazał  wiązanych  atkowych 

w  celach  przez  lata  miejsca. 

o z faktu,  darowane  stępnych  d  Rosjan. 

adnienia. 

kazuje po  wpływało  chorował. 

niowanie  ej kopalni  e względu 

dzieliśmy  ki  sposób  y Dwór w  .  Księżna  wiedzi  na  chowana  się z dala 

od  ludz uprzejm mogliśm pałacow Podczas  świecie  uwieczn Następn Poniewa miasta, w Dlatego  wybudow Z czasem na  pods spacer  t Kowary Ś budynek w stanie z pięciu o tej budo

Zbigniew Omówił  usunieci porówna

i  i  nie  było ości  obecne my  obejrzeć  w wych. 

przerwy wid artysty  mie ieni na wspó e  wystąpien aż w dawnyc wszyscy z ni gdy  w  1882 waniu  tune m linia kolejo

stawie  staryc orami  na  od Średnie, Kow k  stacji  Kow e zagrażający ostanie się t owli. 

w  Piepiora  z powódź z 23 e.  Kolejna  o ania przedsta

o  na  nim  n ej  na  sali  akt wykonane  p

dzowie mieli  eszkającego  ólnej fotogra nie  dotyczyło ch  czasach d

epokojem cz 2  r.  przybył  lu  pod  Prze owa w Kowar ch  widoków dcinku  od  Ko wary Górne, 

ary  Główne  ym życiu, będ

yko jeden dw

Zb zajął  się  asp 3 maja 1810 omawiana  p awił skutki p

napisów  prze tualnej  właś przez  Krzyszt

możliwość o w  Kowarac fii przed font o  kolei  w  Ko

oprowadzen zekali na prz tu  pierwszy ełęczą  Kowa rach posiada wek  postanow

owar  Główny aż do wlotu 

i  Kowary  Ś dzie w ciągu  worzec. Dob

bigniew Piep pektem  eko 0 roku. Przed powódź  mia

owodzi z lipc

etrwało  w  ścicielce  pała tofa  Sawicki

obejrzenia w ch  –  Jerzeg tanną ozdob owarach.  Był

nie linii  kolej zyjazd pierw y  pociąg  mie arską  Kowar ała aż pięć sta

wiłem  spraw ych,  poprzez

do tunelu. N rednie.  Z  ty

najbliższych rze zatem si

piora. Foto: K nomicznym  dstawił jej sk

ła  miejsce  w ca 1997 roku

miarę  w  do acu  pani  Jan ego  zdjęcia 

wystawy rzeź go  Jakubowa bioną saniam

o  ono  wygło jowej skutko szego pociąg eszkańcy  św ry  otrzymały acji kolejowy wdzić  stan  i

z  Kowary  Śc Niestety, jak  ym,  że  stacja

 kilku tygodn ę stało, że m

Krzysztof Tęc powodzi  ja kutki oraz po

w  nocy  z  2 u.  

obrym  stani niny  Małgor przedstawia

by i malarstw a.  Natomias mi rogatymi. 

oszone  przez owało szybki gu. W Kowar więtowali.  Po y  połączenie ych. Znając w ch  zachowa iegny  (Krzac się okazało,  a  Kowary  Śr ni całkowicie miasto ma ko

za 

kie  miały  m omoc jaką m

9  na  30  lip

ie.  Dzięki  n rzaty  Pernak ające  wystró

wa znanego  st  prelegenc

z  piszącego  t im rozwojem rach nie było odobnie  było e  z  Kamien wygląd tych o ania  i  udałem czyna),  Kowa

 zachował si rednie  znajd e rozebrana. 

onkretne plan

miejsce  w  K miasto uzyska

pca  1897  ro

natomiast    de  Gast  ój  wnętrz 

na całym  ci  zostali 

te  słowa. 

m danego  o inaczej. 

o  gdy  po  ną  Górą. 

obiektów  m  się  na  ary  Zdrój,  ę jedynie  ująca  się  Tak więc  ny wobec 

owarach. 

ało na ich  ku.  I  dla 

Dzięki z pomocy

gdzie pr o przesie przyznan przesied stratami

zachowanym y udzielonej 

zyznane środ edleniach  lu no  więcej  ś dlenia  mieszk

i. 

m dokumento na ich usuni

Stacja ko dki na odbu udności  mie rodków  fina kańców.  Mo

Elż

om porówna iecie. I cóż si

olejowa Kow dowę nie po eszkającej  na ansowych  n oże  to  skutk

żbieta Zakrze

ał on straty w ię okazało. A

wary Główne.

okrywały w p a  terenach 

a  odbudow kować  podcz

ewska. Foto: 

wyrządzone p Ano to, że po 

Foto: Krzysz pełni usunię zalewowych wę  niż  było 

zas  kolejneg

Krzysztof Tę

przez poszcze dwóch pierw

ztof Tęcza  cia ich skutk h.  Po  ostat

start,  nie  z go  kataklizm

cza 

ególne powo wszych powo

ków, podjęto tniej  powod zdecydowan mu  jeszcze  w

odzie do  odziach,  

o decyzje  dzi,  gdzie  o  się  na  większymi 

Jako  ost

„Przedw w omaw kolejowe przejęciu na dachu Wykona architekt jeszcze  zorganiz

Burmist Na  zako Rajców  nam zwi Kowar  j w dawny

tatnia  wystąp wiośnie”.  Pa wianym ośrod

ego  domu  u obiektu za

u. Do budyn no  nowy  do tury.  Dostos basen  oraz  ować w ośro

trz Pan Miros ończenie  spo Burmistrz  Ko edzić cały ob ak  i  rozwies ych czasach. 

piła  Elżbieta ani  Elżbieta 

dku na przes wypoczynko szła koniecz ku dobudow ojazd  do  ośr sowano  obie siłownia  ze odku tanie tu

sław Górecki otkania,  zap owar  zaprez biekt i odpow szonych  na 

Zakrzewska zaprezento trzeni prawi owego,  późn

ność jego m wano szyb dl rodka,  wyrem ekt  i  otoczen

ewnętrzna. 

urnusy rehab

i opowiada o proszono  chę

entował  gra wiedział na d ścianach  zd

a  z  Centrum  owała  zdję ie stu lat jego niej  był  zak modernizacji. 

a przeszklon montowano nie  do  potrze

Korzystając  bilitacyjne dl

o Sali Rajców ętnych  do  b afiki  z  kolekc dziesiątki zad djęć  przedsta

Usług  Medy cia  ukazują o istnienia. P kładem  bud

Wykonano  nej windy. Zm

park  buduj eb  osób  nie z  różnych  a osób w wie

w w kowarski budynku  Ra cji  Albrechta dawanych py awiających  j

ycznych  i  Pro ące  zmiany 

Początkowo  dżetowym  M

już nowe ele modernizow

ąc  w  nim  w pełnosprawn

dostępnych  eku 55‐65 lat

im Ratuszu. F tusza,  gdzie   Haselbacha ytań dotycząc

jak  wyglądał

ofilaktyki  Zd jakie  nast obiekt ten p MSWiA.  Obe

ewacje, trwa wano bazę za

wiele  obiektó nych.  W  pla

  dotacji  pla t.  

Foto: Krzyszt e  w  odnowi a.  Co  więcej 

cych zarówn ły  niektóre 

Krzysz

rowotnej  tępowały  pełnił rolę  ecnie  po  ają prace  biegową. 

ów  małej  nach  jest  anuje  się 

tof Tęcza  onej  Sali 

pozwolił  no historii  budowle 

tof Tęcza